________________
એવો રાગ કેળવાઈ જવો જોઈએ, કે જે રાગ તેની આડે આવનારી વસ્તુઓ ઉપર કારમો દ્વેષ ઉત્પન્ન કરી દે ! કર્મસત્તા અને કર્મસત્તાના યોગે આવેલા અજ્ઞાનાદિ દોષો ઉપર જ્યાં સુધી કારમો દ્વેષ નહિ પ્રગટે, ત્યાં સુધી આત્મા અનંતી શક્તિનો સ્વામી હોવા છતાં પણ અનંતી શક્તિ સત્તાગત રહેવાની અને નામદાર પામર બન્યા રહેવાના !
પ્રશસ્ત રાગ-દ્વેષને કેળવો ! સભા : રાગમાત્રનો નાશ નહિ થાય ત્યાં સુધી મુક્તિ મળવાની તો નહિ ને ?
પૂજ્યશ્રી : નહિ જ. પણ એની સાથે એય યાદ રાખી લો કે જ્યાં સુધી આત્માને, આત્માના ગુણો અને આત્માના ગુણોને ખીલવવારી સામગ્રી ઉપર પરમરાગ થશે નહિ તેમજ કર્મસત્તા, કર્મસત્તાના યોગે આવેલા અજ્ઞાનાદિ દોષો અને એ દોષોને ખીલવતારી સામગ્રી ઉપર કારમો દ્વેષ ઉત્પન્ન થશે નહિ, ત્યાં સુધી વીતરાગપણું પમાશે નહિ. આ તો એક વાત યાદ રાખી કે રાગદ્વેષ ન થાય. રાગદ્વેષનું નામ કે નિશાન ન હોય, તે દિ' કોઈના ઉપર રાગ કે દ્વેષ કાંઈ કરશો નહિ, પણ જ્યાં સુધી રાગ-દ્વેષ છે ત્યાં સુધી આ પ્રકાર ના પ્રશસ્ત રાગ દ્વેષ તરફ જરાય સુગવાળા બનશો નહિ. પ્રશસ્ત રાગદ્વેષ અપ્રશસ્ત રાગ-દ્વેષને કાઢનારા છે; એટલું જ નહિ પણ એ એવા તો ગુણવાનું છે કે અપ્રશસ્ત રાગદ્વેષ ગયા પછી પ્રશસ્ત રાગદ્વેષ એક ક્ષણ પણ ટકતા નથી.
દેવ-ગુરુ-ધર્મ ઉપર રાગ કેળવવાનું જ્ઞાનીઓએ
જૈનશાસન અને બળદીક્ષા
ફરમાવેલ છે
જ્ઞાનીઓએ પૌદ્ગલિક વસ્તુઓ ઉપરનો રાગદ્વેષ કાઢવાને ઉપદેશના ધોધ વહાવ્યા છે. પણ કોઈ ઠેકાણે એમ ઉપદેશ્ય કે 'ભગવાન ઉપરના રાગને કાઢવા મહેનત કરજો ! કર્મસત્તા ઉપરના દ્વેષને ટાળવા મહેનત કરજો !!' આવું ક્યાંય છે? ભગવાન ઉપર રાગ હોય ત્યાં સુધી વીતરાગ ન બનાય એમ વસ્તુ સ્વરુપ વર્ણવે. વીતરાગતા આવતા પહેલાં ભગવાન ઉપર રાગ પણ જવાનો એમ ૧૩૧