Book Title: Padarth Prakash 23 Pravachan Saroddhar Part 01
Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032803/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 padArtha prakAza bhAga H 23 . pravacanasAroddhAra - pa / bhAga: 1 - (pahelA dvArathI 129 mA dvAra sudhI) padArthasaMgraha parama pUjya vairAgyadezanA dakSa AcAryadeva zrImadvijaya hemacandrasUrIzvarajI mahArAja Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padArtha prakAza bhAga 23 pravacanasAroddhAra (padArthasaMgraha) bhAga-1 (pahelA dvArathI 129mA dvAra sudhI) saMkalaka + saMpAdaka parama pUjya vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImadvijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA prakAzaka saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa sthApaka - zrAddhavaryA mULIbena aMbAlAla zAha Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna) siddhAMtamahodadhi premasUrIzvarajI zrutasadana premakuMja, tulasIbAga sosAyaTI, parimala jaina upAzrayanI sAme, AnaMdamaMgala kompalekSa IIInI pAse, hIrAbAga krosIMga, AMbAvADI, amadA. dinezabhAI mo. 9824032436, yogezabhAI mo. 9974587879 pI.e. zAha velarsa 110, hIrApannA, hAjIalI, muMbaI-4OO026 phona : 23522378, 23para1108 akSayabhAI je. zAha aham enTaraprAijha, 20/48, jayamahala esTeTa, 7-9, bIje mALe, lohAracAla, bAdazAha kolDaDrIMka pAse, muMbaI-4OOOO2, mo. 865555554 akSayabhAI je. zAha 506, padma epArTamenTa, jaina maMdiranI sAme, sarvodayanagara, muluMDa (pa.) muMbaI-400080. phona : 25674780, mo. 9594papapapa05 dilIpa rAjendrakumAra zAha 4, naMdita epArTamenTa, bhagavAna nagarano Tekaro, pAlaDI, amadAvAda-380 007, phona : ra6670189 bAbubhAI saremalajI beDAvAlA hIrA jaina sosAyaTI, siddhAcala baMgalojha, sAbaramatI, amadAvAda-380005, mo. 9426585904 caMdrakAMtabhAI esa. saMghavI 6 bI, azokA kompalekSa, pahelA garanALA pAse, pATaNa-384265, (u.gu.), phona : 02766-231603 prathama AvRtti * nakala : 5000 mUlya rU. 200/vIra saMvat 2542 - vikrama saMvat 2072 0 I.san 2016 TAipaseTiMga : virati grAphiksa, amadAvAda, mo. 85305 20629 mudraka : zivakRpA oNphaseTa, amadAvAda, mo. 9898034899 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ U T | divyavaMdanA parama pUjya siddhAMtamahodadhi AcAryadeva zrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAjA, parama pUjya vardhamAnataponidhi AcAryadeva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA ane parama pUjya samatAsAgara panyAsapravara zrI padmavijayajI mahArAjA A pUjyonA caraNomAM anaMtazaH vaMdanA zubhAziSa parama pUjya siddhAMtadivAkara gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAjA ane parama pUjya vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImadvijaya hemacandrasUrIzvarajI mahArAjAnI amIdraSTi sadA amArI upara varasatI raho. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakArI upakAra tamAro - kadIya na visarIe amArA kuTuMbamAMthI dIkSita thayela pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImadvijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pU. pravartinI zrI vasaMtaprabhAzrIjI mahArAja pU.sAdhvIjI zrI svayaMprabhAzrIjI mahArAja pU. sAdhvIjI zrI divyayazAzrIjI mahArAja A pUjyonA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( prakAzakIya) 'padArthaprakAza bhAga 23' prakAzita karatA Aje ame atyaMta AnaMda anubhavIe chIe. pravacanasAroddhAra" graMthanA padArthonuM saraLa bhASAmAM saMkalana thayuM che je be bhAgomAM prakAzita thaI rahyuM che. prastuta pustakamAM pahelA bhAganuM prakAzana thaI rahyuM che. bIjA bhAganuM prakAzana 'padArthaprakAza bhAga 24'mAM thaI rahyuM padArthaprakAzazreNimAM zAstrIya padArthone saMkSepamAM ane saraLa bhASAmAM rajU karAyA che. tethI jijJAsuone zAstrIya padArtho samajavAmAM padArthaprakAzazreNinA pustako khUba upayogI bane che. prastuta pustaka paNa abhyAsuone khUba upakAraka banaze emAM koI zaMkA nathI. A pustakanA abhyAsa dvArA sahu koI padArthono bodha pAmIne sabhya jJAnanI vRddhi kare e ja zubhAbhilASA. A pustakanuM suMdara TAIpaseTIMga karanAra virati grAphiksavALA akhilezabhAI mizrAjI ane subhaga mudraNakArya karanAra zivakRpA oNphaseTavALA bhAvinabhAI-rIte zabhAI ane AkarSaka TAITala taiyAra karanAra malTIgrAphiksavALA mukezabhAIne paNa A prasaMge dhanyavAda ApIe chIe. bhaviSyamAM paNa uttarottara caDhiyAtI zrutasevA karavAno amane lAbha maLe evI zrutAdhiSThAyikA sarasvatIdevIne prArthanA. lI. saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa TrasTIo (1) dharaNendra aMbAlAla zAha (2) puMDarIka aMbAlAla zAha (3) mukeza baMsIlAla zAha (4) upendra tArAcaMda zAha Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekamAM aneka koIpaNa dharmanA dharmagraMthone samajavA mATe te dharmanA pAyAnA (basic) padArtho jANavA jarUrI che. jaina dharmanA pAyAnA padArthone jaNAvanAra aneka graMthomAMno eka graMtha eTale pravacanasAroddhAra'. nAmane anurUpa ja A graMthanA guNa che. pravacana = jainasiddhAMta, jaina zAstro. pravacanasAroddhAramAM jainazAstronA sArano uddhAra karAyo che. A mULagraMtha prAkRta bhASAmAM racAyo che. tenI 1599 gAthAo che. temAM ra76 dhAro che. A kAronuM 9 vibhAgomAM vargIkaraNa karI zakAya che. te 9 vibhAgo A mujaba che - (1) vidhivibhAga (2) ArAdhanAvibhAga (3) samyatva ane zrAvakadharma vibhAga (4) sAdhudharmavibhAga (5) jIvasvarUpavibhAga (6) karmasaMbaMdhIvibhAga (7) tIrthaMkaravibhAga (8) siddhavibhAga (9) dravya-kSetra-kALa-bhAva vibhAga A mULagraMthanA racayitA zrInemicandrasUri mahArAja che. teo vikramanI bAramI sadInA uttarArdhamAM ane teramI sadInA pUrvArdhamAM thayA hatA. teo vaDagacchIya zrIjinacandrasUrijInA ziSya zrIApradevasUrijInA ziSya hatA. zrIvijayasenasUrijI temanA vaDila gurubaMdhu hatA. zrIyazodevasUrijI temanA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghu gurubaMdhu hatA. zrInemicandrasUrijIe prAkRtabhASAmAM 12 hajAra zlokapramANa anaMtanAthacaritranI racanA paNa karI che. pravacanasArodvAramAM temaNe thoDI gAthAomAM ghaNA padArthono saMgraha karyo che. A mULagraMtha upara zrIsiddhasenasUrijIe saMskRta bhASAmAM saraLa TIkA racI che. tenuM nAma tattvaprakAzinI vRtti che. te 18 hajAra zlokapramANa che. tenI racanA vi.saM. 1248 varSe caitra suda 8 nA divase thaI che. zrIsiddhasenasUrijI cAndragacchIya zrIabhayadevasUrijInA ziSya zrIdhanezvarasUrijInA ziSya zrIajitasiMhasUrijInA ziSya zrIvardhamAnasUrijInA ziSya zrIcandraprabhasUrijInA ziSya zrIbhadrezvarasUrijInA ziSya zrIajitasiMhasUrijInA ziSya zrIdevaprabhasUrijInA ziSya hatA. TIkAmAM temaNe 90 uparAMta graMthonA paOOuparAMta zAstrapATho rajU karyA che. pravacanasAroddhAra mULagraMtha ane tenI TIkAnA AdhAre padArthaprakAza bhAga 23' ane 'padArthaprakAza bhAga 24'mAM padArthono saMgraha karyo che. bhAga 23mAM pahelA dvArathI 129mA dvAra sudhInA bAronA padArthono saMgraha karyo che. bhAga 24mAM 130mA dvArathI 276mAM dvAra sudhInA dvAronA padArthono saMgraha karyo che. A padArthasaMgraha saMkSipta chatAM saMpUrNa che ane saraLa chatAM sacoTa che. jarUrIsthAnomAM citro dvArA padArthone spaSTa karavAno prayAsa paNa karyo che. ghaNA sthAnomAM padArtho saraLatAthI samajAya e mATe temane koThAo rUpe DhALyA che. saMskRta-prAkRta bhASA nahIM jANanArA ane saMkSeparucivALA jIvone paNa A pustaka dvArA padArthabodha sugama thaze. A pustakamAM vadhArAnuM vivecana varjIne padArthonuM 'to the point' nirUpaNa karyuM che. tethI pustaka kholatA padArtho sIdhA hAthavagA thAya che, temane zodhavA paDatA nathI. pravacanasAroddhAranA padArthone gokhavA mATe ane temano pATha karavA mATe Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa A pustaka atyaMta upayogI che. A pustaka pravacanasAroddhAranA padArthasaMgrahanA pahelA bhAga rUpa che. A pustakanA abhyAsa dvArA sahu koI svAtmAmAM samyajJAnanA prakAzane phelAvI ajJAnanA aMdhakArane dUra kare e ja abhyarthanA. A pustakamAM jinAjJAviruddha kaMI paNa nirUpaNa thayuM hoya to tenI kSamA yAcuM chuM ane bahuzruta vidvAnone tene sudhAravAnI vinaMti karuM chuM. vi.saM 2072, mAgasara vada 10 parama pUjya samatAsAgara (poSadazamI) paM. padmavijayajI mahArAjanA operA sosAyaTI, caraNakajamadhukara amadAvAda AcArya vijayahemacandrasUri li. + adhyAtmazAstranuM adhyayana karavuM joIe, tenI vAraMvAra bhAvanA karavI joIe, temAM kahela arthane AcaravA joIe, tene yogya jIvane tenuM dAna karavuM joIe. samyaktvathI yukta narakamAM vAsa sAro, paNa samyaktvathI rahita devalokamAM vAsa zobhA pAmato nathI. prabhu taraphathI ApaNane "samaya mA pamAyae'nI maLela TIpsa' AMkha sAma rAkhIne pramAdathI jAtane dUra rAkhavA ApaNe prayatnazIla chIe ja ema ApaNe chAtI ThokIne kahI zakIe tema chIe kharA ? Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMta zrImadvijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA dvArA likhita-saMpAdita-saMkalita-prerita graMthonI sUci 15. adhyAtmayogI kalApUrNasUri arihaMtanI vANI haiye samANI (bhAga-1) arihaMtanI vANI have samANI (bhAga-2) arihaMtanI vANI haiye samANI (bhAga-3) Anya RSabha jinarAja muja Aja dina ati bhalo kAma subhaTa gayAM hArI guru dIvo guru devatA gurunI zIkhaDI, amRtanI velaDI (bhAga-1) 10. gurunI zIkhaDI, amRtanI velaDI (bhAga-2) 11. cAturmAsika ane jIvananA niyamo 12. citkAra 13. jayatihuaNa stotra 18. jaya vIyarayA tIrtha-tIrthAdhipati 16. triloka tIrtha vaMdanA 17. dharmAcArya bahumAna kulaka 18. namokAra eka vibhAvanA 19. naraka du:kha vedanA bhArI 20. navakAra jApa abhiyAna 21nemi dezanA 22. paMcasUtra (prathamasUtra sAnuvAda) 23. paMcasUtranuM parizIlana 24. padArthaprakAza bhAga-1 (jIvavicAra-navatattva) 25. padArthaprakAza bhAga-2 (deDaka-ladhusaMgrahaNI) rada padArthaprakAza bhAga-3 (1lo-2jo karmagraMtha) 27. padArthaprakAza bhAga-4 (pho-tho karmagraMtha) padArthaprakAza bhAga-5 (traNa bhAgya). padArthaprakAza bhAga-6 (pAMcamo karmagraMtha) 30. padArthaprakAza bhAga-7 (buDho karmagraMtha) 31. padArthaprakAza bhAga-8 (bRhatsaMgrahaNi) 29. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1O 38. 32. padArthaprakAza bhAga-9 (bRhatsatrasamAsa+laghukSetrasamAsa) 33. padArthaprakAza bhAga-10 (karmaprakRti-baMdhanakaraNa) padArthaprakAza bhAga-11 (karmaprakRti-saMkramakaraNa, udvartanAkaraNa, apavartanAkaraNa) 35. padArthaprakAza bhAga-12 (karmaprakRti-udIraNAkaraNa, upazamanAkaraNa, nidhattikaraNa, nikAcanAkaraNa). padArthaprakAza bhAga-13 (karmaprakRti-udayAdhikAra, sattAdhikAra) padArthaprakAza bhAga-14 (zrImullakabhavAvali prakaraNa , zrIsiddhadaMDikAstava, zrIyAnistava ane zrIlokanAliddhAtrizikA) padArthaprakAza bhAga-15 (zrIkA sthitistotrI, zrIlaghualpabadutva, zrIdehasthitistava, zrI kAlasaptati kAprakaraNa, zrIvicArapaMcAzikA, zrIpudagala parAvartastotra, zrIaMgulasattarI, zrIsamavaraNastava) 39. padArthaprakAza bhAga-1da (tattvArtha) 40. padArthaprakAza bhAga-17 (zrIzrAvakavratabhaMgaprakaraNa ane zrIgAMgeyabhaMgaprakaraNa) 41. padArthaprakAza bhAga-18 (zrIsiddhaprAkRta ane zrIsiddhapaMcAzikA) 42. padArthaprakAza bhAga-19 (saMskRta niyamAvalI) 3. padArthaprakAza bhAga 20 (vicArasapratikA). 44. padArthaprakAza bhAga 21 (guruguNapatrizatpatrizikA) 45. padArthaprakAza bhAga 2 2 (yatidinacaryA) 46, parama prArthanA 47. pUrvajonI apUrva sAdhanA (mULa) 48. pUrvajonI apUrva sAdhanA (sAnuvAda) 49. pratikAra 50. prabhu tuja vacana atibhaluM (bhAga-1) 51. prabhu tuja vacana atibhaluM (bhAga-2) para. prabhudarzana sukha saMpadA 53. premaprabhA (bhAga-1) 54. premaprabhA (bhAga-2) 55. baMdhanathI mukti tarapha pada, brahmacaryasamAdhi 57. brahmavabhava 58. bhaktimAM bhIMjANA 59. bhAve bhajo arihaMtane da0. mananuzAsana 1. mahAvidehanA saMta bharatamAM dara. muktinuM maMgala dvAra (* * Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 1 .n .T .T .T .T o o o o o o o o dauM, ratnakukSI mAtA pAhINI ratnanidhi 65. rasathALa (bhAga-1) dada rasathALa (bhAga-2). rasathALa (bhAga-3) rasathALa (bhAga-4) dA.. lakSmI-sarasvatI saMvAda vimala stuti 71. vIza viharamAna jina sacitra 72. vIza viharamAna jina pUjA 73. vedanA saMvedanA 04. vairAgyazataka, indriyaparAjayazatakAdi sAnuvAda 35. zuddhi (bhava AlocanA) 76 zrI sImaMdharasvAmInI ArAdhanA 77. satI sonala 78. samatAmahodadhi mahAkAvya 39. samatAsAgara (nAnI) samatAsAgaracaritam (gadya) (saMskRta) 81. samAdhi sAra sAdhutAno ujAsa sAttvikatAno teja sitAro siddhAMta mahodadhi pramasUrIzvarAH (saMskRta) sumatisudhA 86. stavanA A Shining Star of Spirituality 88. Padartha Prakash Part-1 Pahini-A Gem-womb Mother Sangrahani Sutra hamadIpa hamAMjali uparokta pustakomAMthI koIpaNa pustakanI pUjaya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone tathA zrAvaka-zrAvikAone jarUra hoya to amane jANa karazo. o \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ ({} { Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pAnA naM. 1-14 1. } d* * ) - 1pa- 43 15 viSayAnukrama ka. viSaya dvAra 1luM-caityavaMdana pratikAra 1luM-5 abhigama pratidvAra rajuM-10 trika pratihAra rUjuM-2 dizA pratihAra 4thuM-ra abhigraha pratikAra pamuM-97 saMpadA pratidvAra dardu-12 adhikAra pratidvAra 7muM-ahorAtramAM caityavaMdana keTalI vAra karavAnA? 9. pratidvAra 8muM-caityavaMdanAnA 3prakAra 10. dvAra rajuM-vaMdana 11. pratidvAra 1luM-muhapattipaDilehaNa 25 12. pratikAra rajuM-zarIra paDilehaNa 25 13. pratidvAra 3juM-Avazyaka 25 14. pratidvAra 4thuM-sthAna 6 15. pratidvAra pamuM-vaMdana karavAthI thatA guNa 6 16. pratidvAra darTu-guruvacana 6 17. pratidvAra 7muM-vaMdananA adhikArI 5 (vaMdanIya) 18. pratihAra 8muM-vaMdananA anadhikArI 5 (avaMdanIya) 19. pratidvAra9muM-vaMdananA anavasara 5 20. pratihAra 10muM-avagraha 1 21. pratidvAra 11muM-vaMdananA nAma pa 22. pratihAra 12muM-udAharaNa 5 23. pratihAra 13muM-AzAtanA 33 24. pratihAra 14muM-vaMdananA doSa 32 25. pratidvAra 15muM-vaMdananA kAraNa 8 26. dvAra 3juM-pratikramaNa 44-5C Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 3 pa1-78 para 60 .T. .T .T O da ka. viSaya pAnA naM. 27. dhAra 4thuM-paccakhANa 28. pratidvAra 1luM-paccakkhANanA 10 prakAra 29. pratidvAra rajuM-kyA paccakhANamAM keTalA ane kyA AgAra ? 58 30. pratidvAra rajuM-AgAranA artha 11. pratidvAra 4thuM-AhAranA 4 prakAra 32. pratidvAra 5muM-paccakkhANanI vizuddhinA cha kAraNo 33. pratihAra daa-vigaIo ane tenA prakAro 34. pratidvAra 7muM-saMskRSTa dravyo ane utkRSTa dravya 35. pratidvAra 8muM-vikRtigata (nIviyAtA) 36. pratihAra 9muM-32 anaMtakAya 37. pratidvAra 10muM-22 varjanIya vastu (abhakSya) 38. kAra pamu-kAussagga 79-82 39. dvAra dardra-gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra 83-1 16 40. dhAra 7muM-bharatakSetra ane eravatakSetranA tIrthakaronA nAmo 117-120 41. dvAra 8muM-24 tIrthakaronA pahelA gaNadharo 121 42. dvAra 9muM-24 tIrthakaronA pahelA pravartinI 121 43. dvAra 10muM-tIrthakara nAmakarmanA baMdhamAM kAraNabhUta 122-126 vIza sthAnako 44. dvAra 11muM-24 tIrthakaronA mAtA-pitAnA nAma 127 45. dvAra 12muM-24 tIrthakaronA mAtA-pitAnI gati 127 dvAra 13muM-ekasAthe vicaratA tIrthakaronI 128-129 utkRSTa saMkhyA ane jaghanya saMkhyA 47. dvAra 14muM-ekasAthe janma pAmatA tIrthakaronI 130-131 utkRSTa saMkhyA ane jaghanya saMkhyA 48. dvAra 15muM-24 tIrthakaronA gaNadharonI saMkhyA 132-133 dvAra 16muM-24 tIrthakaronA sAdhuonI saMkhyA 132-133 50. dvAra 17muM-24 tIrthakaronA sAdhvIonI saMkhyA 132-133 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pAnA naM. 132-133 134 134 134 134 135 135 135 135 136-137 138-139 14-141 ke. viSaya 51. dvAra 18muM-24 tIrthakaronA vaikriyalabdhidhara sAdhuonI saMkhyA para. dvAra 19muM-24 tIrthakaronA vAdI sAdhuonI saMkhyA 53. dvArA 20muM-24 tIrthakaronA avadhijJAnI sAdhuonI saMkhyA 54. dvAra 21muM-24 tIrthakaronA kevaLajJAnIonI saMkhyA 55. dvAra 22muM-24 tIrthakaronA mana:paryavajJAnIonI saMkhyA 56. dvAra 23muM-24 tIrthakaronA caudapUrvIonI saMkhyA pa7. dvAra 24muM-24 tIrthakaronA zrAvakonI saMkhyA 58. dvAra 25muM-24 tIrthakaronA zrAvikAonI saMkhyA 59. dvAra 28muM-24 tIrthakaronA zarIranI UMcAI 60. dvAra 26muM-24 tIrthakaronA yakSo 61. dvAra 27muM-24 tIrthakaronI devIo 62. dvAra 29muM-24 tIrthakaronA lAMchana 63. dvAra 30muM-24 tIrthakaronA varNa 64. dvAra 31muM-24 tIrthakaroe keTalA sAthe dIkSA lIdhI? 65. dvAra 32muM-24 tIrthakaronA AyuSya 66. dvAra 33muM-24 tIrthakaro keTalA sAthe mokSe gayA? 67. dvAra 34muM-24 tIrthakaronA nirvANagamanasthAna 68. dhAra 35muM-tIrthakaronA aMtaro 69. dvAra 36muM -tIrthavicchedano kALa 70. dvAra 37muM-jinAlayamAM varjavAnI 10AzAtanAo 71. dvAra 38muM-jinAlayamAM varjavAnI 84 AzAtanAo dvAra 39muM-tIrthakaronA 8 prAtihAryo 73. dvAra 40muM-tIrthakaronA 34 atizayo 74. dvAra 41muM-18 doSo 75. dvAra 42muM-4 prakAranA arihaMta 76. dvAra 43muM-24 tIrthakarono dIkSAtapa 140- 11 140-141 140-141 140-141 142-143 142-145 146 147 148-152 153-154 155-157 158 159 160-161 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 5 pAnA naM. 16-161 160-161 162-163 164 164 82. 165-166 167 167 168 ke. viSaya 77. dvAra 44muM-24 tIrthakarono kevaLajJAnatapa 78. dvAra 45muM-24 tIrthakarono nirvANatapa 79. dvAra 46muM-bhAvI covIzInA 24 tIrthakaronA jIvo 80. dvAra 47muM-Urdhvaloka, adholoka, tiskRlokamAM ekasAthe siddha thanArAnI utkRSTa saMkhyA 81. dvAra 48muM-eka samaye siddha thanArAnI saMkhyA dvAra 49muM-siddhonA 15 bhedo 83. dvAra 50muM-eka samayamAM jaghanya-madhyama-utkRSTa avagAhanAmAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA 84. dvAra 51muM-ekasamayamAM gRhIliMga-anyaliMga svaliMgamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA 85. dvAra paramuM-keTalA jIvo niraMtara keTalA samaya sudhI siddha thAya? dvAra 53muM-ekasamayamAM traNa vedamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA 87. dvAra 54muM-siddhonuM saMsthAna (AkAra) dvAra 55muM-siddhonuM avasthiti rahevAnuM) sthAna 89. dvAra pa6muM-siddhonI utkRSTa avagAhanA 90. dvAra pa7muM-siddhonI madhyama avagAhanA 91. dvAra 58muM-siddhonI jadhanya avagAhanA dvAra 59muM-zAzvata jinapratimAonA nAmo 93. dvAra 60muM-jinakalpInA upakaraNonI saMkhyA 94. dvAra 61muM-sthavirakalpInA upakaraNo 95. dvAra 62muM-sAdhvIonA upakaraNo 96. dvAra 63muM-eka vasatimAM jinalpIonI utkRSTa saMkhyA 97. dvAra 64muM-AcAryanA 36 guNo 98. dvAra 65muM-vinayanA para bheda 169-171 172 172 173 173 173 174 10pa-107 178-183 184-185 186-189 190-197 198 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 pAnA naM. 199-205 206-242 243-245 246-289 250-253 254-255 2 pada-2 57 258-261 262-263 264 265 4. viSaya 99. dvAra da6muM-caraNasittarI 1C. dvAra 67muM-karaNasittarI 101, dvAra 68muM-jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNanI gamanazakti 102. vAre 69muM-parihAravizuddhikalpa 103. dhAra 70muM-yathAlaMdakalpa 104. dhAra 71muM-48 prakAranA niryAmaka 105. dvAra 72muM-25 bhAvanAo 106. dvAra 73muM-25 azubha bhAvanAo 107. dvAra 74muM-mahAvratonI saMkhyA 108. dhAra 75muM-divasamAM kRtikarma (vaMdana)nI saMkhyA 109. dvAra 76muM-kSetromAM cAritranI saMkhyA 110. dhAra 77muM-sthitakalpa 111. dhAra 78muM-asthitaMkalpa 112. dvAra 79muM-5 prakAranA caitya 113. dvAra 80muM-pustakapaMcaka 114. dvAra 81muM-daMDapaMcaka 115. dvAra 82muM-tRNapaMcaka 116, tAra 83muM-carmapaMcaka 117. dvAra 84muM-dUSmapaMcaka (vastrapaMcaka) 118. dvAra 85muM-pAMca prakAranA avagraha 119. dvAra 86muM-22 parISaha 120. dvAra 87muM-sAta mAMDalIo 121. dvAra 88muM-jaMbUsvAmI pachI viccheda pAmelA 10 sthAno 122. dvAra 89muM-kSapakazreNi 123. dvAra90muM-upazamazreNi 124. dvAra91muM-aMDilabhUminA 1024 bhAMgA 266-267 268-271 272-273 274 275 2 76 270-278 279 288-281 282-287 287 288 289-300 301-306 307-317 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 7 pAnA naM. 318-320 321-327 328 329-332 333-338 33pa-336 337-342 143 343 344-347 348 kra. viSaya 125. dvAra 92muM-14 pUrvonA nAmo ane padasaMkhyA 126. dvAra 93muM-5 prakAranA nigraMtho 127. dvAra 94muM-pAMca prakAranA zramaNa 128. dvAra 95muM-grAmaiSaNAnA pAMca doSo 129. dvAra 96muM-7 prakAranI piDaSaNA ane 7 prakAranI pAnaiSaNA 130dvAra 97muM-8 prakAranI bhikSAcaryAnI vIthi 131. dvAra 98muM-10 prakAranA prAyazcitta 132. dvAra 99muM-osAmAcArI 133. dvAra 108muM-padavibhAgasAmAcArI 13. dvAra 101muM-dazavidha cakravAla sAmAcArI 135. kAra 102muM-saMsAravAsamAM utkRSTathI pAMca vAra nigraMthapaNuM maLe che 13. dvAra 103muM-sAdhunA vihAranuM svarUpa 137. dvAra 104muM-apratibaddha vihAra 138, dvAra 10pa-muM-jAtakalpa-ajAtakalpa 139. dvAra 16muM-kALadharma pAmelA sAdhune paraThavavAnI ane aMDila javAnI dizA 140, dhAra 107muM-dIkSA mATe ayogya puruSo 141. dvAra 108muM-dIkSA mATe ayogya strIo 142. dvAra 109muM-dIkSA mATe ayogya napuMsako 143. dvAra 110muM-dIkSA mATe ayogya vikalAMgo 144. dvAra 111muM-sAdhune keTalA mUlyavALuM vastra kahyuM? 14pa. dvAra 112muM-zayyAtarapiMDa 146 vAra 113muM-keTaluM zrata hoya to samyaktva hoya? 147. dvAra 114muM-je nigraMtho paNa cAra gatimAM jAya che 148. dvAra 115muM-kSatrAtIta 348 349-3pa1 upa1 upara-354 upapa-359 upa9 360-362 36 3 364 365-36 8 368 u69 uda9 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 8 pAnA naM. 369 39) 301 371 372-303 304-375 ka. viSaya 149. dvAra 116muM-mArgAtIta 150. dvAra 117muM-kAlAtIta 151. dvAra 118muM-pramANAtikrAMta 15ra. dvAra 119muM-4 prakAranI du:khazavyA 153. dvAra 120muM-4 prakAranI sukhazayyA 158. dvAra 121muM-13 kriyAsthAno 155. dvAra 122muM-sAmAyikanA 1 bhavamAM ane aneka bhavomAM AkarSa 15da. dvAra 123muM-aDhAra hajAra zIlAMgo 157. dvAra 124muM-7nayA 158. dvAra 125muM-vastra grahaNa karavAnI vidhi 159. dvAra 126muM-5 prakArano vyavahAra 160. dvAra 127muM-pa yathAkAta 161. dvAra 128muM-rAtre jAgavAnI vidhi 16 2. dvAra 129muM-AlocanAdAyakanuM anveSaNa 376-378 379-381 382-384 385-387 388 388 398 No personal consideration should stand in the way of performing public duty jemaNe dila daIne saMgha-samAjanA kAryo ke upakAro karavA che temaNe vyaktigata vicAradhArA ane svArthane gauNa karavA ja paDe. Anything done for another is done for oneself. bIjA mATe karelu kaMIpaNa potAnI mATe karelu che. | + Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInemicaMdrasUriviracita zrIsiddhasenasUriracitavRttivibhUSita ( pravacanasAroddhAra ) (padArthasaMgraha) zrInemicaMdrasUrijIe pravacanasAroddhAranI racanA karela che. tenI upara zrIsiddhasenasUrijIe vRtti racela che. A bannenA AdhAre A padArthasaMgrahanuM saMkalana karyuM che. A graMthamAM 276 dhAra che. dvAra 1luM - caityavaMdana ahIM caityavaMdananI vidhinuM svarUpa batAvAze. caityavaMdananA sUtronI vyAkhyA to lalitavistarA vagere graMthomAMthI jANI levI. ema AgaLa paNa guruvaMdananA sUtro vagerenI vyAkhyA te te graMthomAMthI jANI levI. jinAlaye janArA jIvo be prakAranA che - (1) rAjA vagere moTI RddhivALA - teo zAsanaprabhAvanA mATe moTI RddhipUrvaka jinAlaye jAya. (2) sAmAnya vaibhavavALA - teo uddhatAI ane lokonA upahAsane varjatAM jinAlaye jAya. kra. | pratidvAra 1 | abhigama 2 | trika 10 bheda Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha| bha| O | P | cha | 12 | 148 dvAra 1luM - caityavaMdana, pratidvAra 1luM - 5 abhigama kra. | pratikAra | bheda 3 | dizA avagraha | ra | saMpadA | 97 adhikAra ahorAtramAM caityavaMdana keTalI vAra karavAnA? 8 | caityavaMdanAnA prakAra kula pratidvAra 1luM - pa abhigama abhigama - eka prakArano vinaya. jinAlayamAM pravezatA A pAMca abhigamonuM pAlana karavuM. (1) sacittatyAga - phUla, tAMbUla vagere sacitta dravyono tyAga karavo. (2) acittaatyAga - kaDA, kuMDala, bAjubaMdha, hAra vagere ucita acitta dravyono tyAga na karavo. (3) uttarAsa - dazIvALo khesa khabhe nAMkhavo. A puruSo mATe jANavuM. strIo vizeSa prakAre vastrothI zarIra DhAMke. (4) aMjalI - jinapratimAnA darzana thatA mastake aMjalI karavI. (5) mananI ekAgratA - mana prabhubhaktimAM ekAgra rAkhavuM. rAjA vagerenA 5 abhigama - 1. matAMtare acittatyAga - chatra vagere acitta dravyono tyAga karavo. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) chatra pratidvAra rajuM - 10 trika (1) mugaTa A pAMca rAjacihnono (3) upAnaha (mojaDI vagere) | jinAlayamAM pravezatA pUrve (4) talavAra tyAga karavo. (5) cAmara pratikAra rajuM - 10 trika (1) nisAhitrika - nisahi = niSedha pahelI nisAhi - jinAlayanA mukhya dvAramAM pravezatA pahelI nisAhi karavI. te ghara vagerenA badhA sAvadya vyApAranA niSedhane sUcave che. bIjI nisAhi - gabhArAmAM pravezatA bIjI nisIhi karavI. te jinAlaya saMbaMdhI paththara ghaDAvavA vagere badhA sAvadya vyApAranA niSedhane sUcave che. trIjI nisIhi - dravyapUjA pUrNa thayA pachI caityavaMdana zarU karatA pUrve trIjI nisIhi karavI. te jinapUjA saMbaMdhI sAvadya vyApAranA niSedhane sUcave che. ahIM sAMpradAyika (vRddha paraMparAthI Avela) artha Avo che - pahelI nisAhi - jinAlayanA mukhyadvAramAM pravezatA pahelI nisAhi karavI. te ghara vagere saMbaMdhI kAyika kAryonA niSedhane sUcave che. bIjI nisIhi - jinAlayanA madhyabhAgamAM pravezatA bIjI nizIhi karavI. te ghara vagere saMbaMdhI vAcika kAryonA niSedhane sUcave che. trIjI nisAhi - jinAlayanA gabhArAmAM pravezatA trIjI nisIha karavI. te ghara vagere saMbaMdhI mAnasika kAryonA niSedhane sUcave che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra rajuM - 10 trika (2) pradakSiNAtrika - saMsAranA pherA TALavA ane jJAna-darzanacAritranI ArAdhanA karavA jinapratimAnI jamaNI bAjuthI sRSTikrame jinapratimAnI cAre bAju traNa vAra pharavuM. (3) praNAmatrika - jinapratimAnI sanmukha atizaya bhakti pradarzita karavA bhUmi upara mastaka aDADavArUpa traNa praNAma karavA. (4) pUjAtrika - pahelo prakAra - sugaMdhI puSpo vaDe pUjA karavI, alaMkAra paherAvavA, vastro paherAvavA, caMdana-kasturI vagerethI lalATe tilaka karavuM vagere. bIjo prakAra - akSata vagerethI aSTamaMgaLa AlekhavA, bali-jaLamaMgaLadIvo-dahI-ghI vagere dharavA vagere. trIjo prakAra - stutio gAvI, caityavaMdana karavuM, uttama stotro gAvA. traNa prakAranI pUjAnA upalakSaNathI ATha prakAranI pUjA paNa jANavI - (1) gaMdhapUjA, (2) dhUpapUjA, (3) akSatapUjA, (4) puSpapUjA, (5) dIpapUjA, (2) naivedyapUjA, (7) phaLapUjA, (8) jaLapUjA . (5) avasthAtrikanI bhAvanA - (1) chadmastha avasthA - bhagavAnanI kevaLajJAna thayA pUrvenI avasthA. 1. caityavaMdanabhASyamAM traNa prakAranA praNAma A rIte kahyA che - (1) aMjalibaddha praNAma - bhagavAnane dUrathI jotA ja mAthe be hAtha joDI saheja mAthuM namAvavuM te. (2) ardhAvanata praNAma - gabhArA pAse jaIne aDadhu zarIra namAvavuM te. athavA 1, 2, 3, 4 aMga bhUmine sparze te rIte praNAma karavo te. (3) paMcAMga praNAma - ra DhIMcaNa, 2 hAtha, 1 mAthuM - A pAMca aMgo jamInane sparza kare te rIte praNAma karavo te. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra rajuM - 10 trika (2) kevalI avasthA - bhagavAnanI kevaLajJAna thayA pachInI mokSa thayA pUrvenI avasthA. (3) siddha avasthA - bhagavAnanI mokSa thayA pachInI avasthA. A traNe avasthAo bhAvavI. (6) tridignirIkSaNaviratitrika - jinapratimA je dizAmAM hoya te sivAyanI traNa dizAmAM na jovuM. (7) pramArjanAtrika - caityavaMdana karatA pUrve jIvonI rakSA mATe paga mUkavAnI bhUmine AMkhathI barAbara joIne traNa vAra pramArjavI. gRhastha vastranA cheDAthI ane sAdhue rajoharaNathI pramArjana karavuM. (8) AlaMbanatrika - (1) varNaAlaMbana - caityavaMdananA sUtro bolatI vakhate tenA akSaromAM upayoga rAkhavo. (2) arthaAlaMbana - caityavaMdananA sUtro bolatI vakhate tenA arthamAM upayoga rAkhavo. (3) pratimAdiAlaMbana - caityavaMdana karatI vakhate jinapratimA sAme dRSTi rAkhI temAM athavA bhAvajinezvara vageremAM upayoga rAkhavo. (9) mudrAtrika - (1) yogamudrA - paraspara AMgaLIonA AMtarAmAM AMgaLIo bharAvI kamaLanA kozanA AkAre be hAtha joDI be koNI peTa para sthApavI te yogamudrA. caityavaMdana, namutthaNe ane stavana vakhate A mudrA rAkhavI. (2) muktAzuktimudrA - motInI chIpanI jema be hAthanI AMgaLInA TeravA joDavA, hAtha vaccethI polA rAkhavA, kapALe aDADavA, matAMtare kapALanI sanmukha (be AMkhanI vacce nA AkAzamAM) rAkhavA, te muktAzuktimudrA. praNidhAnasUtro - jAvaMti ceiAi, jAvaMta kevI sAhu Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 3juM, 4thuM, - 2 dizA, avagraha ane jayavIyarAya (AbhavamakheDA sudhI) vakhate A mudrA karavI. (3) jinamudrA - UbhA be paga vacce AgaLathI cAra AMgaLa ane pAchaLathI kaMIka ochuM aMtara rAkhavuM te jinamudrA. iriyAvahi, arihaMta ceiANaM, kAussagga, thoya vakhate A mudrA karavI. (kAussagnamAM be hAtha nIce tarapha sIdhA rAkhavA, bAkImAM yogamudrAe rAkhavA.) A traNa mudrA sivAya paNa eka mudrA che. te A pramANe - paMcAMgamudrA - be DhIMcaNa, be hAtha ane mastaka bhUmine aDADavA te paMcAMgamudrA. te praNipAta vakhate eTale ke khamAsamaNuM ApatI vakhate rAkhavI. (10) praNidhAnatrika - mana-vacana-kAyAnI ekAgratA rAkhavI eTale ke azubha mana-vacana-kAyAno nirodha karavo ane zubha manavacana-kAyAne pravartAvavA. pratidvAra 3juM - 2 dizA jinapratimAnI jamaNI bAjue puruSoe rahevuM ane DAbI bAjue strIoe rahevuM. pratikAra 4thuM - 2 avagraha avagraha eTale jinapratimA ane potAnI vaccenuM aMtara. jaghanya avagraha - 9 hAtha. utkRSTa avagraha - 60 hAtha. zvAsocchavAsa vagerethI thatI AzAtanA TALavA avagraha rAkhavo. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra pamuM - 97 saMpadA pratikAra pamuM - 97 saMpadA sUtra bolatI vakhate saMpadA pUrI thAya tyAM jarA aTakavuM. navakAramAM saMpadAnI vicAraNA - | saMpadA | saMpadAnA pado padasaMkhyA pahelI | namo arihaMtANaM 1 bIjI | namo siddhANaM 1 trIjI | namo AyariyANaM 1 cothI | namo uvajajhAyANaM 1 pAMcamI namo loe savvasAhUNaM chaThThI | eso paMca namukkAro 1 sAtamI, savvapAvappaNAsaNo 1 AThamI maMgalANaM ca savvasiM 1 paDhamaM havaI maMgalaM 2 kula matAMtare chaThThI, sAtamI, AThamI saMpadA A pramANe che - saMpadA | saMpadAnA pado padasaMkhyA chaThThI eso paMca namukkAro 1 savvapAvappaNAsaNo 2 sAtamI | maMgalANaM ca savvasiM 1 AThamI paDhamaM havaI maMgala 1 chellA padamAM 'havaI pATha ja sAco che, "hoI nahIM. iriyAvahimAM saMpadAnI vicAraNA - Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra pamuM - 97 saMpadA saMpadA | saMpadAnA pado | |padasaMkhyA pahelI | icchAmi 1 paDikkamiu ra iriyAvahiyAe 3 | 4 virANAe 4 | bIjI | gamaNAgamaNe 1 trIjI | pANakkamaNe 1 bIya%maNe 2 hariya%maNe 3 cothI | osA-uniMga-paNaga-daga-maTTI-makkaDA saMtANA-saMkamaNe pAMcamI | je me jIvA virAhiyA 1 chaThThI | ebiMdiyA 1 beiMdiyA ra te idiyA 3 cauriMdiyA 4 paMciMdiyA 5 sAtamI | abhiyA 1 vattiyA ra lesiyA 3 saMghAiyA 4 11 saMghaTTiyA 5 pariyAviyA 6 kilAmiyA 7 uviyA 8 ThANAo ThANa saMkAmiyA 9 jIviyAo vavaroviyA 10 tassa micchAmi dukkaDam 11 AThamI | tassa uttarikaraNeNaM 1 pAyachittakaraNeNe ra visohikaraNeNaM 3 visallikAraNeNaM 4 pAvANe kammANa nizthAyaNaDhAe 5 ThAmi kAussagga 6 32. namutthaNaMmAM saMpadAnI vicAraNA - saMpadA | saMpadAnA pado padasaMkhyA pahelI | namutthaNe arihaMtANaM 1 bhagavaMtANuM re bIjI | AigarANuM 1 tisthayarANuM 2 sayaMsaMbuddhANaM 3 | 3 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra pamuM - 97 saMpadA saMpadA | saMpadAnA pado padasaMkhyA trIjI | purisuttamANe 1 purisasIhANe 2 purisavara puMDariANuM 3 purivaragaMdhahatthiNe 4 cothI | loguttaramANe 1 loganAhANe ra logaDiANe 3 5 logaivANuM 4 logapajjo agarANuM 5 | pAMcamI | abhayadayANe 1 cakhudayANe 2 magnadayANa 3 | pa. saraNadayANuM 4 boDidayANa 5 chaThThI dhammadayANaM 1 dhammadesayANuM 2 dhammanAyagANuM 3/ 5 dhammasArahINa 4 dhammavaracAritacakkavaTTINuM pa sAtamI | ambaDiyavaranANadaMsaNadharANa 1 viTTachaumANe 2 AThamI jiNANe jAvayANa 1 tijJANe tArayANa 2 buddhANaM bolyANa 3 muttANuM moagANuM 4 navamI sabasUrNa savadarisINaM 1 sivamayalamaruamatamakhayamavhAbAhamapuNarAvittisiddhigaInAmadheya ThANe saMpattANuM re namo jiNANe jiabhayArNa 3 K | GJ | 33 phila 'je a aiyA siddhA' gAthA paNa namuthuNaM ne aMte avazya bolavI. arihaMtaceiANaMmAM saMpadAnI vicAraNA - saMpadA | saMpadAnA pado padasaMkhyA pahelI | arihaMtaceiANe 1 karemi kAussagga 2 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 pratikAra pamuM - 97 saMpadA | saMpadA | saMpadAnA pado padasaMkhyA bIjI vaMdaNavattioe 1 pUaNavattioe ra sakkAravattioe 3 sammANavattioe 4 bohilAbhavattioe pa niruvasaggavattioe 6 trIjI | saddhAe 1 mehAe 2 dhiIe 3 dhAraNAe 4 aNupehAe 5 vaDhamANIe 6 ThAmi kAussagga 7ii cothI annatya UsieNe 1 nIsieNe ra khAsi eNe 3 chIeNe ja jaMbhAieNe pa uDueNe 6 vAyanisagUNe 7 bhamalIe 8 pittamucchAe 9 pAMcamI | suhumahi aMgasaMcAlehi 1 suhumehi khelasaMcAlehi ra suhumahi dikTisaMcAlehiM 3 chaThThI | evamAiahiM 1 AgArehi ra abhaggo 3 avirAhio 4 hajja me 5 kAussaggo 6 sAtamI | jAva arihaMtANaM 1 bhagavaMtANaM ca namukkAreNaM 3 4 na pAremi 4 AThamI | tAva kArya 1 ThANeNaM 2 moNeNaM 3 jhANeNaM 4 appArNa 5 vosirAmi 6 | 43 nAmastava (logassa), zrutastava (pukharavaradITha) ane siddhastava (siddhANaM buddhANa)mAM dareka gAthAnuM ekeka caraNa te ekeka padarUpa ane ekeka saMpadArUpa che. nAmastavamAM 7 gAthA che. tethI 28 pada ane 28 saMpadA che. zrutastavamAM 4 gAthA che. tethI 16 pada ane 16 saMpadA che. siddhastavamAM pa gAthA che. tethI 20 pada ane 20 saMpadA che. kula Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra 6ThuM - 12 adhikAra pratidvAra 6ThuM - 12 adhikAra adhikAra sUtra zakastava caityastava nAmastava zrutastava siddhastava adhikAra 1 - namuthuNaMmAM namo jiNANe jiabhayANaM sudhI 1bhAva-jinanI vaMdanAno adhikAra che. adhikAra 2 - namutthaNe nI chellI gAthA 'je a aiA siddhA...'mAM dravya jinanI vaMdanAno adhikAra che. adhikAra 3- arihaMta ceiANaMthI pahelI thAya sudhI sthApanAjinanI vaMdanAno adhikAra che. adhikAra 4 - logassamAM nAmajinanI vaMdanAno adhikAra che. temAM vartamAna avasarpiNInA 24 jinezvaronA nAmane vaMdanA che. adhikAra 5 - savvaloe arihaMta ceiANaMthI bIjI thAya sudhI traNe lokamAM rahelA sarva jinamaMdiromAM rahelI sarva (zAzvata-azAzvata) jinapratimAone vaMdanAno adhikAra che. 1. (1) nAmajina - jinezvara bhagavAnanuM nAma te nAmajina che. (2) sthApanAdina - jinezvara bhagavAnanI pratimA te sthApanAjina che. (3) dravyajina - jinezvarapaNAnI pUrvenI avasthAmAM rahelA ane siddhAvasthAmAM rahelA jinezvaranA jIvo te dravya jina che. (4) bhAvajina - vartamAnakALe sadehe vicaratA, samavasaraNamAM birAjatA, dezanA ApatA jinezvaro te bhAvajina che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pratidvAra 7muM - ahorAtramAM caityavaMdana keTalI vAra karavAnA? adhikAra 6 - pukharavaradInI pahelI gAthAmAM vIsa viharamAnajinanI vaMdanAno adhikAra che. adhikAra 7 - pukharavaradInI bIjI gAthAthI trIjI thAya sudhI zrutajJAnanI vaMdanAno adhikAra che. adhikAra 8 - siddhANaMnI pahelI gAthAmAM siddha bhagavaMtonI vaMdanAno adhikAra che. adhikAra 9 - siddhANaMnI bIjI ane trIjI gAthAmAM mahAvIrasvAmi prabhunI vaMdanAno adhikAra che. adhikAra 10 - siddhANaMnI cothI gAthAmAM neminAtha bhagavAnanI vaMdanAno adhikAra che. adhikAra 11 - siddhANaMnI chellI gAthAmAM 24 jinezvaronI vaMdanAno adhikAra che. adhikAra 12 - veyAvaccagarANaMthI cothI thAya sudhI saMghanI vaiyAvacca karanAra samyagdaSTi devonA smaraNano adhikAra che. pratidhAra 7muM - ahorAtramAM caityavaMdana keTalI vAra karavAnA? sAdhue ahorAtramAM 7 vAra caityavaMdana karavA. te A pramANe - (1) savAranA pratikramaNamAM jagaciMtAmaNinuM. (2) savAranA pratikramaNamAM vizAlalocananuM. (3) derAsaranuM. (4) paccakakhANa pAratI vakhate jagaciMtAmaNinuM. (5) vAparyA pachI jagaciMtAmaNinuM. (6) sAMjanA pratikramaNamAM namostunuM. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 pratidvAra 7muM - ahorAtramAM caityavaMdana keTalI vAra karavAnA? (7) saMthArAporisI bhaNAvatI vakhate caukkasAyanuM. zrAvake ahorAtramAM 7, 5 ke 3 cetyavaMdana karavA. ubhayaTaMka pratikramaNa karanAra zrAvake sAdhunI jema 7 vAra caityavaMdana karavA. te A pramANe - (1) savAranA pratikramaNamAM jagaciMtAmaNinuM. (2) savAranA pratikramaNamAM vizAlalocananuM. (3, 4, 5) traNa saMdhyAnA devavaMdananA traNa. (6) sAMjanA pratikramaNamAM namostunuM. (7) muni pAse saMthArAporisI sAMbhaLatI vakhate cIkkasAyanuM. savAranuM pratikramaNa nahIM karanAra zrAvake 5 vAra caityavaMdana karavA, te A pramANe - (1, 2, 3) traNa saMdhyAnA devavaMdananA traNa. (4) sAMjanA pratikramaNamAM namostunuM. (5) muni pAse saMthArAporisI sAMbhaLatI vakhate caukkasAyanuM. sAMjanuM pratikramaNa nahIM karanAra zrAvake 5 vAra caityavaMdana karavA. te A pramANe - (1) savAranA pratikramaNamAM jagaciMtAmaNinuM. (ra) savAranA pratikramaNamAM vizAlalocananuM. (3, 4, 5) traNa saMdhyAnA devavaMdananA traNa . zrAvake jaghanyathI 3 vAra caityavaMdana karavA. te trikALa devavaMdananA traNa jANavA. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pratidvAra 8muM - caityavaMdanAnA 3 prakAra pratikAra 8muM - caityavaMdanAnA 3 prakAra (1) jaghanya caityavaMdanA - (1) namo arihaMtANaM vaDe. (2) eka vagere stutio vaDe. (3) matAMtare praNAma karavA vaDe. te praNAma 5 prakAranA che - (i) ekAMga - mastaka namAvavA vaDe thAya te. (i) yaMga - be hAtha joDIne thAya te. (iii) caMga - be hAtha joDIne mastaka namAvavA vaDe thAya te. (iv) caturaMga - be DhIMcaNa bhUmine aDADIne ane be hAtha joDIne thAya se (5) paMcAMga - be DhIMcaNa, be hAtha ane mastaka bhUmine aDADIne thAya e (2) madhyama caityavaMdanA - (1) arihaMtaceiANe + thAya. (2) pAMca daMDakasUtro + ja thAya. (3) utkRSTa caityavaMdanA - (1) pAMca daMDakasUtrovALI ane aMte jayavIyarAyavALI. (2) matAMtare pAMca namutthaNavALI, te A pramANe - namutthaNaM, iriyAvahi, namaskAra, namutthaNa, 4 thoya, namutthaNa, 4 thoya, namutthaNe, stavanathI jayavIyarAya, namutyue. hAlamAM karAtuM devavaMdana paNa utkRSTa caityavaMdanA che. utkRSTa caityavaMdanA pUrve iriyAvahi karavI jarUrI che. jaghanya ane madhyama caityavaMdanA iriyAvahi vinA paNa thAya che. 1. pAMca daMDakasUtro - zakastava (namutthaNa), caityastava (arihaMta-ceiANaM), nAmastava (logassa), zrutastava (pukharavaradI) , siddhastava (siddhANaM). Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra rajuM - vaMdana 15 dvAra rajuM - vaMdana | bheda pratidvAra muhapattipaDilehaNa zarIra paDilehaNa 2 pa. | | ` Avazyaka | 4 | sthAna guNa guruvacana vaMdananA adhikArI vaMdananA anadhikArI vaMdanano avasara 10 | avagraha 11 | abhidhAna (nAma) 1ra | udAharaNa | | 4 13 | AzAtanA 14 | doSa 15 | kAraNa 32 . kula 192 pratidvAra 19 - muhapattipaDilehaNa 25 vaMdana (rAimuhapattirUpa bRhaguruvaMdana) karanAre khamAsamaNa ApI gurunI rajA laI ubhaDakapage besI muhapattinuM paDilehaNa karavuM. te Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 pratidvAra 1luM - muhapattipaDilehaNa 25 A pramANe - (1) dRSTipaDilehaNA 1 - muhapattinA paDa ukheDIne daSTi sanmukha tIrachI vistArIne paheluM pAsuM barAbara tapAsavuM. tyArabAda pAsuM badalI bIjuM pAsuM tapAsavuM. A vakhate paheluM pAsuM tapAsatA "sUtra' ane bIju pAse tapAsatAM artha, tattva karI sadahuM ema ciMtavavuM. (2) purima 6 - dRSTi paDilehaNa karI muhapattino DAbo bhAga 3 vAra khaMkheravo. te traNa vakhate "samyatvamohanIya, mizramohanIya, mithyAtvamohanIya pariharuM e 3 bola citavavA. pachI muhapattine pheravIne joIne jamaNo bhAga 3 vAra khaMkheravo. te traNa vakhate kAmarAga, sneharAga, daSTirAga pariharuM e 3 bola citavavA. A 6 purima kahevAya che. (3) akhoDA-pakhoDA 18 - purima thaI gayA bAda muhapattino madhya bhAga DAbA hAtha upara nAkhIne ghaDIvALo madhyabhAgano cheDo jamaNA hAthe evI rIte khecI levo ke jethI be paDanI ghaDI vaLI jAya. tyArabAda jamaNA hAthanI AMgaLIonA AMtarAmAM mahapattinA 2 ke 3 vadhUTaka (pATalI) karIne be jaMghAnI vacce pasArelA DAbA hAthanI hatheLI upara aDe nahIM te rIte traNa vAra khaMkheravApUrvaka kAMDA sudhI laI javI. te 3 akhoDA thayA. tyArapachI nIce utAratI vakhate hatheLIne muhapatti sparza kare e rIte traNa ghasarakA DAbI hatheLIne karavA. te 3 pakhoDA thayA. A ekavAra thayuM. tema 3 vAra karavuM. eTale 9 akhoDA ane 9 pakhoDA thAya. ema kula 18 thAya. akhoDA-pakhoDA paraspara AMtarita che. akhoDApakhoDA vakhate nIcenA bola ciMtavavA - pahelA 3 akhADA karatAM - sudeva, suguru, sudharma AdaruM. pahelA 3 pakhoDA karatAM - kudeva, kuguru, kudharma pariharuM. bIjA 3 akhoDA karatAM - jJAna, darzana, cAritra AdaruM. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra rajuM - zarIra paDilehaNa 25 17 bIjA 3 pakhoDA karatAM - jJAnavirAdhanA, darzanavirAdhanA, cAritravirAdhanA pariharuM. trIjA 3 akhoDA karatAM - managupti, vacanagupti, kAyagupti AdaruM. trIjA 3 pakhoDA karatAM - manadaMDa, vacanadaMDa, kAyadaMDa pariharuM. Ama muhapattipaDilehaNa 25 prakAranuM thayuM. pratidvAra rajuM - zarIra paDilehaNa 25 jamaNA hAthamAM vadhUTaka karelI muhapatti vaDe pahelA DAbA hAthanA madhya, jamaNA ane DAbA bhAgane pramArjavo. pachI vadhUTaka karelI muhapattine DAbA hAthanI AMgaLIomAM rAkhIne jamaNA hAthanI traNa pramArjanA karavI. pachI muhapattinA be cheDA be hAthamAM laI vadhUTaka UMcA karIne mastakanI 3 pramArjanA karavI. pachI mukhanI 3 pramArjanA karavI. pachI hRdayanI 3 prArthanA karavI. pachI jamaNA hAthamAM rahelI muhapattine jamaNA khabhA para nAkhI pIThano uparano jamaNo bhAga pramArjavo. pachI DAbA hAthamAM rahelI muhapattithI pIThano uparano DAbo bhAga pramArjavo. pachI DAbA hAthamAM ja rahelI muhapattine jamaNI kAkhanI nIce nAkhI jamaNI pIThano nIceno bhAga pramArjavo. pachI muhapatti jamaNA hAthamAM laI te ja rIte DAbI pIThano nIceno bhAga pramArjavo. pachI jamaNA hAthamAM vadhUTaka karIne rAkhelI muhapattithI jamaNA ane DAbA paganI 3-3 prArthanA karavI. traNa pramArjanAmAM badhe madhya bhAga, jamaNo bhAga ane DAbo bhAga e krama samajavo. Ama zarIra paDilehaNanA 25 prakAra thayA. puruSoe A 25 prakAranuM zarIra paDilehaNa karavuM. strIoe 15 prakAranuM zarIra paDilehaNa karavuM. temanA hRdaya, mastaka ane khabhA-pITha DhAMkelA hoya che. tethI temane Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 pratidvAra 3juM - Avazyaka 25 bAkInuM 10 prakAranuM zarIra paDilehaNa na hoya. zarIra paDilehaNa karatA ciMtavavAnA bola - DAbo hAtha pramArjatAM - hAsya, rati, arati pariha. jamaNo hAtha pramArjatAM - bhaya, zoka, durgachA pariharuM. mastaka pramArjatAM - kRSNalezyA, nIlalezyA, kApotalezyA parihas. mukha pramArjatAM - rasagArava, RddhigArava, sAtAgArava pariharuM. hRdaya pramArjatAM - mAyAzalya, niyANazalya, mithyAtvazalya pariharuM. jamaNI-DAbI pIThano uparano bhAga pramArjatA - krodha, mAna parihara. jamaNI-DAbI pIThano nIceno bhAga pramArjatAM - mAyA, lobha pariharuM. jamaNo paga pramArjatAM - pRthvIkAya, apakAya, teukAyanI rakSA karuM. 1 DAbo paga pramArjatAM - vAyukAya, vanaspatikAya, trasakAyanI rakSA karuM. pratidvAra 3juM - Avazyaka 25 dvAdazAvarta vaMdanamAM 25 Avazyaka che. te A pramANe che - (1) yathAjAta 1 : dIkSAjanma vakhate colapaTTo, ogho, muhapatti ema traNa upakaraNa hatA, tema dvAdazAvarta vaMdanamAM paNa e traNa ja rAkhavA. bhavajanma vakhate kapALe lAgelA be hAtha sahita janmyA hatA, tema bAdazAvarta vaMdanamAM paNa kapALe aMjalI karI vaMdana karavuM. (2) avanata ra : icchAmi khamAsamaNo vaMdiuM jAvaNijjAe nisIriyAe e pAMca pada kahIne kaMIka mastaka namAvavuM te. be vAMdaNAmAM be vAra thAya. (3) praveza 2 : gurunI AjJA laIne avagrahamAM 'nisIhi' 1. gRhasthoe ahIM "rakSA karuM'nI badale "jayaNA karuM' ema ciMtavavuM. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 3juM - Avazyaka 25 19 zabdanA uccArapUrvaka praveza karavo te. be vAMdaNAmAM be vAra thAya. (4) Avarta 12 : aho, kAya, kAya, jarA bhe, javaNi, jarja ca bhe-A zabdonA uccArapUrvaka gurunA caraNa upara ane potAnA mastaka upara hAtha sthApavA-sparzavA rUpa je vizeSa prakAranI kAyAnI pravRtti te Avarta. be vAMdaNAmAM 12 Avarta thAya. (5) zIrSa 4: 'khAmemi khamAsamaNo devasie vaikkama' e pado uccAratAM ziSyanuM paheluM zIrSanamana. 'ahamavi khAmemi tuma' bolatAM gurunuM kiMcit zIrSanamana te bIjuM zIrSanamana. be vAMdaNAmAM 4 vAra zIrSanamana thAya. athavA keTalAka ema kahe che ke "saMphAsa' ane 'khAmemi khamAsamaNo devasi vaikkama' uccAratI vakhate be vAra ziSyanA ja be zIrSanamana. be vAMdaNAmAM 4 vAra thAya. (6) gupti 3 : mananI ekAgratA te manogupti, zuddha ane akhkhalita uccArapUrvaka sUtro bolavA te vacanagupti ane kAyA vaDe Avarta vagere barAbara kare paNa virAdhe nahIM te kAyagupti. vaMdana karatI vakhate A traNe gupti rAkhavI. (7) niSkramaNa 1 : pahelA vAMdaNAmAM "AvassiyAe" bolIne avagrahanI bahAra nIkaLavuM te. bIjA vAMdaNAmAM avagrahanI bahAra nIkaLavAnuM hotuM nathI. bIjA vAMdaNA pachI avagrahanI bahAra nIkaLavAnuM 1. pahelA traNa Avarta - aha, kAya, kAya ema be-be akSaranA che. temAM pahelo akSara uccAratA banne hatheLI UMdhI karI gurunA caraNe lagADavI ane bIjo akSara uccAratA banne hatheLI sIdhI karI potAnA kapALe lagADavI. bIjA traNa Avarta jattA bhe, javaNi, jarja ca bhe ema traNa-traNa akSaranA che. temAM pahelA ane trIjA akSaranA uccAra vakhate upara pramANe karavuM ane madhya akSaranA uccAra vakhate sIdhI karelI banne hatheLIne gurucaraNathI potAnA kapALa tarapha laI jatA vacamAM saheja aTakAvavI. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 pratidvAra 4thuM - sthAna 6 hoya che paNa te vAMdaNAnI aMtargata gaNAtuM nathI. dvAdazAvarta vaMdanamAM A 25 AvazyakonuM avazya pAlana karavuM. A 25 mAMthI koI paNa sthAnanI virAdhanA karanAro, guruvaMdana karavA chatAM guruvaMdanathI thatI nirjarAno bhAgI thato nathI. mana, vacana, kAyAnA upayogavALo thaI AvazyakomAM ochuM ke vadhu karyA vinA jema jema prayatna kare che tema tema tene vadhune vadhu nirjarA thAya che. pratikAra 4thuM - sthAna 6 (1) icchA - icchA 6 prakAranI che - (1) nAmaicchA - 'icchA evuM nAma ke nAmavALI vyakti te nAmaicchA. (2) sthApanAicchA - IcchAnI sthApanA karI hoya te sthApanA icchA. (3) dravya icchA - sacitta vagere dravyonI icchA athavA upayoga vinA huM icchuM chuM' ema kahevuM te dravyaicchA. (4) bhAvaicchA - te ra prakAre che - (i) prazasta icchA - jJAna vagerenI icchA. (i) aprazasta icchA - strI vagerenI icchA. ahIM prazasta bhAvaicchAno adhikAra che. (2) anujJApanA - anujJApanA (rajA levI) 6 prakAranI che - (1) nAmaanujJApanA - "anujJApanA' evuM nAma ke nAmavALI vyakti te nAmaanujJApanA. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 1 pratikAra 4thuM - sthAna 6 (2) sthApanAanujJApanA - anujJApanAnI sthApanA karI hoya te sthApanA anujJApanA. (3) dravyaanujJApanA - te 3 prakAre che - (a) laukika - te 3 prakAre che - (i) sacitta - ghoDA vagerenI anujJApanA. (i) acitta - motI, vairya vagerenI anujJApanA. (ii) mizra - alaMkArothI vibhUSita strI vagerenI anujJApanA. (b) lokottara - te 3 prakAre che - (i) sacitta - ziSya vagerenI anujJApanA. (i) acitta - vastra vagerenI anujJApanA. (i) mizra - vastra paherela ziSyanI anujJApanA. (9) kupravacanika - te 3 prakAre che - (i) sacitta - saMnyAsI ziSya vagerenI anujJApanA. (i) acitta saMnyAsI ziSyanA vastra vagerenI anujJApanA. (ii) mizra - vastra sahita saMnyAsI ziSyanI anujJApanA. (4) kSetraanujJApanA - jeTalA kSetranI anujJApanA karAya che je kSetramAM anujJApanA karAya ke tenI vyAkhyA karAya te kSetra anujJApanA. (5) kAlaanujJApanA - jeTalA kALanI anujJApanA karAya ke je kALamAM anujJApanA karAya ke tenI vyAkhyA karAya te kAlaanujJApanA. (6) bhAvaanujJApanA - AcAra vagere nI anu zApanA te bhAvaanujJApanA. ahIM bhAvaanujJApanAno adhikAra che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 4thuM - sthAna 6 (3) avyAbAdha - jemAM vyAbAdhA (pIDA) na hoya te avyAbAdha, vyAbAdhA ra prakAranI che - (1) dravyathI - talavAra vagerethI thayela. (2) bhAvathI - mithyAtva vagerethI thayela. banne prakAranI vyAbAdhAthI rahita hoya te. (4) yAtrA - te je prakAre che - (1) dravyathI - tApasa vagere mithyASTio potAnI kriyAne kare te. (2) bhAvathI - sAdhu saMyamanI kriyA kare te. (5) yApanA - te prakAre che - (1) dravyathI - sAkara, drAkSa vagere auSadho vaDe kAyAnI samAdhi. (2) bhAvathI - indriyo ane mana upazAMta thavAthI zarIranI samAdhi. (6) zAmaNA - te 2 prakAre che - (1) dravyathI - kaluSitabhAvavALo AlokanA apAyathI DarIne kSAmaNA kare te. (2) bhAvathI - saMvegayuktamanavALo saMsArathI DarIne kSAmaNA kare te. vaMdana karanAranA vaMdanasUtramAM 6 adhikAra hoya che. te 6 sthAna kahevAya che. te A pramANe che - sthAna 1 - icchA - "icchAmi khamAsamaNo vaMdiuM jAvaNijjAe nisIriAe e pAMca pada bolI vaMdana karavAnI icchA pragaTa karavI. sthAna ra - anujJApanA - "aNajANaha me miugaI e traNa pada, bolI avagrahamAM praveza karavAnI rajA mAMgavI. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra pamuM - vaMdana karavAthI thatA guNa 6 23 sthAna 3 - avyAbAdha - 'nisIhi aho kAya kAyasaMphAsa khamaNijjo be kilAmo appakilatANuM bahusubheNa be divaso vaikkato" e 12 pada bolI gurudevane vaMdanapUrvaka sukhazAtA pUchavI. sthAna 4 - yAtrA - "jattA bhe' e ra pada bolI "he bhagavaMta ! ApanI saMyamayAtrA sukhapUrvaka pravarte che ?' ema pUchavuM. sthAna 5 - yApanA - 'javAirja ca bhe' e 3 pada bolI "ApanuM zarIra sukharUpa che ?' ema pUchavuM. sthAna 6 - zAmaNA - "khAmemi khamAsamaNo devasie vaikkama' e 4 pada bolI thayelA aparAdhonI kSamA mAMgavI. pratidvAra pamuM - vaMdana karavAthI thatA guNa 6 (1) vinaya thAya. (2) abhimAnano nAza thAya, kemake abhimAnI vaMdana na kare. (3) gurunI pUjA thAya. (4) bhagavAnanI AjJAnuM pAlana thAya, kemake bhagavAne dharmanuM mULa vinaya kahyuM che. (5) zratadharmanI ArAdhanA thAya, kemake vaMdanapUrvaka ja zrutanuM grahaNa thAya che. (6) paraMparAe mokSa thAya, kemake vaMdanathI zravaNa thAya, zravaNathI jJAna maLe, jJAnathI vijJAna maLe, vijJAnathI paccakakhANa thAya, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 pratidvAra 6ThuM - guruvacana 6 paccakakhANathI saMyama thAya, saMyamathI anAzrava thAya, anAzravathI tapa thAya, tapathI nirjarA thAya, nirjarAthI akriyA thAya, akriyAthI mokSa thAya. pratidvAra 6ThuM - guruvacana 6 pUrve kahela 6 sthAno vakhate anukrame gurunA 6 uttaro hoya che. te A pramANe - guruvacana 1 - jo anya kAryamAM vyagra na hoya to "chaMdeNa' kahe. chaMdeNa = mane paNa e mAnya che. jo anya kAryamAM vyagra hoya to paDikhaha' (rAha jo) kahe ane te kArya jaNAvavA yogya hoya to kahe anyathA na kahe. A cUrNikArano mata che. vRttikAranA mate to 'tiviheNa" (mana, vacana, kAyAthI niSedha karAyela cho.) kahe. tyAre ziSya saMkSepavaMdana "maQeNa vaMdAmi' kare. guruvacana 2 - aNujANAmi - arthAt "meM tane anujJA ApI che, mArA avagrahamAM praveza kara.' guruvacana 3 - tahatti - arthAt "jema tuM kahe che tema." eTale ke 'amAro divasa zubha rIte pasAra thayo." guruvacana 4 - tukmapi vaTTae - arthAtu 'tane paNa varte che ?' eTale ke mArI to saMyama, tapa, niyama vagerenI yAtrA barAbara cAle che, tArI paNa barAbara cAle che ne ? Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 pratikAra 7muM - vaMdananA adhikArI 5 guruvacana pa - evuM - arthAt "hA ! temaja che. eTale ke "indriya ane manano upazama thavAthI mAruM zarIra bAdhA vinAnuM che.' - guruvacana 6 - 'ahamavi khAmemi tuma - arthAt 'huM paNa tane khamAvuM chuM." pratikAra 7muM - vaMdananA adhikArI 5 (vaMdanIya) (1) AcArya - sUra - artha - ubhayanA jANakAra, prazasta lakSaNothI yukta zarIravALA, gaMbhIratA, sthiratA, dhairya vagere guNothI bhUSita, paMcAcAra pALe-paLAve che. te arthane kahe. (2) upAdhyAya - jenI pAse jaIne bhaNAya te upAdhyAya. te samyakatva-jJAna-saMyamathI yukta hoya, sUtra-artha-ubhayanA jANakAra hoya, AcAryapadane yogya hoya ane sUtranI vAcanA ApatA hoya. (3) pravartaka - prazasta yogomAM sAdhuone pravartAve te pravartaka. te jenI mATe je tapa, saMyama vagere yogo yogya hoya tene temAM pravartAve, asahanazIlane aTakAve ane gacchanI ciMtA kare. (4) sthavira - jJAna vageremAM sIdAtA sAdhuone A bhavaparabhavanA apAya batAvIne sthira kare te sthavira. (5) ratnAdhika - je paryAyamAM moTA hoya te. A pAMcane vaMdana karavuM. pratidvAra 8muM - vaMdananA adhikArI 5 (avaMdanIya) (1) pArthastha - jJAna vagerenI pAse rahe paNa seve nahIM te pArthastha. athavA mithyAtva vagere baMdhahetuo rUpI pAza (jALa)mAM rahe te Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 pratihAra 8muM - vaMdananA adhikArI 5 pAzI . te be prakAre che - (i) sarvapArthastha - mAtra veSadhArI, jJAna-darzana-cAritra rahita. | (ii) dezapArthastha - vinA kAraNe zayyAtarapiMDa, abhyAhata. rAjapiMDa, nityapiMDa, agrapiMDa vApare, kulanizrAe vicare, sthApanA kuLomAM praveze. (1) zayyAtarapiMDa - sAdhu mahArAja jenA makAnamAM UtaryA hoya tenA gharanA anna vagere. (2) abhyAhata - sAdhumahArAjane vahorAvavA mATe sAmethI upAzrayamAM lAveluM hoya te. (3) rAjapiMDa - rAjAnA gharanA anna vagere. (4) nityapiMDa - 'dararoja ATaluM ApIza, mArA ghare roja AvavuM.' ema nimaMtraNa karanAra gRhasthanA gharethI nitya AhAra levo te. (5) agrapiMDa - tyAre ja utArela bhAta vagerenA upayogamAM nahIM levAyelA tapelAno uparano bhAga grahaNa karavo te. (6) kulanizrA - "A kuLo mArA che, bIjAnA nahIM.' ema vicArI te kuLomAMthI ja AhAra levo te. (7) sthApanAkuLa - guru vagerenI vizeSa bhakti karanArA kuLo. dezapArthasthamAM sarvathA cAritrano abhAva nathI paNa tenuM cAritra te zabacAritra che. (2) avasana - sAmAcArImAM je pramAda kare te avasagna. te be prakAre che - (i) sarvAvasana - avabaddhapIThaphalakano upabhogI hoya, sthApanAbhojI hoya te. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 8muM - vaMdananA adhikArI 5 avabaddhapIThaphalaka - comAsAmAM eka kAithI banela saMthAro na maLe to vAMsa vagere lAkaDAnA ghaNA TukaDAone dorIthI bAMdhIne saMthAro karAya che. pakhie tenA baMdhana choDIne paDilehaNa karavuM joIe evI jinAjJA che. e pramANe paDilehaNa na karavuM te avabaddhapIThaphalakadoSa. athavA vAraMvAra sUvA mATe haMmezA saMthAro pAtharelo rAkhavo te avabaddhapIThaphalakadoSa. athavA saMthAro pAtharyA vinA ja sUvuM ke besavuM te avabaddhapIThaphalakadoSa. sthApanAbhojI - sAdhu mATe AhAra rAkhI mUkavo te sthApanA. tevo AhAra vApare te sthApanAbhojI. (i) dezAvasana - (1) pratikramaNa vagere Avazyaka na kare ke ochA-vattA kare, svAdhyAya na kare ke akALe kare. (2) paDilehaNa na kare ke doSaduSTa kare (3) ALasane lIdhe bhikSA mATe na phare ke upayoga vinA phare ke aSaNIya grahaNa kare. (4) zubha dhyAna na kare ke azubha dhyAna kare. (5) mAMDalImAM na vApare ke kadAca mAMDalImAM vApare to kAgaDAziyALanI jema vApare ke saMyojanA vagere doSaduSTa vApare. (matAMtare paccakhANa na kare ke gurunA kahevAthI guru sAme kaMIka aniSTa kahIne paccakhANa kare.) (6) AvavAmAM nisahI vagere sAmAcArInuM pAlana na kare. (7) nIkaLavAmAM AvasyahI vagere sAmAcArInuM pAlana na kare. (8) gamanAgamanasaMbaMdhI kAussagna na kare ke doSaduSTa kare. (9) besavA-sUvAmAM saMDAsA-bhUmi pramArjavA vagere sAmAcArInuM pAlana na kare. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 pratidvAra 8muM - vaMdananA anadhikArI 5 (10) sAmAcArInuM viparIta AcaraNa thavA para guru kahe ke AlocanA karIne prAyazcitta le' to gurunI sAme kaMIka aniSTa bole paNa gurunuM vacana mAne nahIM. (11) bhUla thAya to micchAmi dukkaDa na Ape. (12) gurunI vaiyAvacca na kare. (13) paccakkhANa letA vaMdana na kare. (14) levA-mUkavAmAM juve nahIM - pramArja nahIM. vagere viparIta rIte sAmAcArIne Acare te dezAvasana. (3) kuzIla - kharAba cAritravALo hoya te kuzIla. te 3 prakAre che(i) jJAnakuzIla - 8 prakAranA jJAnAcAranI virAdhanA kare te. (i) darzanakuzIla - 8 prakAranA darzanAcAranI virAdhanA kare te. (i) cAritrakuzIla - (1) kautuka - lokomAM mAnyatA, saMtAna vagere mATe strIo vagerene coka vageremAM vividha auSadhithI mizrita pANInuM snAna, mUlikAbaMdha vagere karAvAya che. athavA jema jAdugara moDhAmAM goLA nAMkhIne kAnamAMthI ke nAkamAMthI kADhe tema mukhamAMthI agni kADhe te. (2) bhUtikarma - tAvavALA vagerenI zayyA vagerenI cAre dizAmAM maMtrelI rAkha nAMkhavI te. (3) praznAprazna - koIe potAnuM iSTa pUchyuM hoya ke na pUchayuM hoya tyAre japelI vidyA vaDe, karNapizAcikAvaDe ke maMtrathI abhiSeka karAyela ghaMTaDIo vaDe svapramAM kahevAyeluM bIjAne kahevuM te. (4) nimitta - bhUtakALa, vartamAnakALa, bhaviSyakALa saMbaMdhI lAbha, alAbha vagere bhAvo kahevA te. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 pratidvAra 8muM - vaMdananA anadhikArI 5 (5) AjIvI - te 7 prakAre che - (1) jAtiAjIvI - dAtAnI samAna potAnI jAti batAvIne bhikSA meLave che. mAtAno vaMza te jAti. (2) kulaAjIvI - dAtAnI samAna potAnuM kuLa batAvIne bhikSA meLave te. ugra vagere kuLa che athavA pitAno vaMza te kuLa che. (3) zilpaAjIvI - dAtAnI samAna potAnuM zilpa batAvIne bhikSA meLave che. AcArya pAse bhaNeluM vijJAna te zilpa. (4) karmaAjIvI - dAtAnI samAna potAnuM karma batAvIne bhikSA meLave che. svayaM zIkheluM hoya te karma. (5) gaNaAjIvI - dAtAnI samAna potAno guNa batAvIne bhikSA meLave te. mallono gaNa vagere gaNa che. (6) tapaAjIvI - AhAra vagerenI AsaktithI tapane pragaTa kare te. (7) sUtraAjIvI - AhAra vagerenI AsaktithI sUtrAbhyAsane pragaTa kare che. () kalkakurukA - zaThapaNAthI bIjAne ThagavA. matAMtare prasUti vagere rogomAM khAra pADavo athavA lodha (lodhara) vagerenA phUlothI zarIra para dezathI ke sarvathI vilepana karavuM tathA dezathI ke sarvathI snAna karavuM. (7) strIlakSaNAdi - strIonA lakSaNo, puruSanA lakSaNo vagere sAmudrikazAstramAM kahela lakSaNo kahevA. (8) vidyAmaMtrAdi - vidyA, maMtrano prayoga karavo. jene sAdhavI paDe ke jenI adhiSThAyikA devI hoya te vidyA. jene sAdhavo na paDe ke jeno adhiSThAyaka deva hoya te maMtra. (9) mUlakarma - puruSaSiNI strIne apuruSaSiNI karavI, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haO pratikAra 8muM- vaMdananA anadhikArI 5 apuruSaSiNI strIne puruSaSiNI karavI, garbha utpanna karAvavo, garbha pADavo vagere. (10) cUrNayoga - cUrNa-yoga vagereno prayoga karavo. (11) vibhUSA - zarIranI vibhUSA karavI. cAritrane malina karanAra upara kahelI pravRttio ane tevI anya pravRttio karanAra cAritrakuzIla che. (4) saMsakta - jema gAya vagerenA khAvAnA karaMDIyAmAM eThuM ane cokha bhojana, khaLa, kapAsa vagere badhu maLe che tema jenAmAM mULaguNo, uttaraguNo ane te sivAyanA ghaNA doSo hoya te saMsakta. te be prakAre che (i) saMkliSTasaMsakta - (1) paMcAzavapravRtta - hiMsA, jUTha, corI, maithuna, parigraha - A pAMca AzravomAM pravRtta hoya. (2) traNa gAravamAM pratibaddha - RddhigArava, rasagArava, sAtAgAravamAM Asakta hoya. (3) strIsaMkliSTa - strIne sevanAra. (4) gRhasthasaMkliSTa - gRhastha saMbaMdhI dvipada, catuSpada, dhana, dhAnya vagerenI ciMtA karavAmAM pravRtta. upara kahelI pravRttio karanAra saMkliSTa saMsakta che. (i) asaMzliSTa saMsakta - je pArthastha vagerenI sAthe maLe tyAre tevo thaI jAya ane saMvigna sAdhuone maLe tyAre potAne saMvigna batAve te. (5) yathAchaMda - (1) je bhagavAne kaheluM na hoya, je potAnI buddhithI vicAreluM Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 9muM - vaMdananA anavasara 5 31 hoya, je jainaAgamane anusaratuM na hoya te usUtra. te usUtrane Acare ane tenI prarUpaNA kare. (2) gRhasthanA kAryo kare, karAve, anumode. (3) bIjA sAdhunA thoDA aparAdhamAM vAraMvAra gusso kare. (4) kaMIka apuSTa AlaMbana (binajarUrI kAraNa)ne vicArIne sukha pAmavA vigaiomAM Asakta thAya. (5) traNa gAravamAM Asakta hoya. upara kahelA lakSaNovALA yathAvRMda che. A pAMcane vaMdana na karavuM. pratidvAra 9muM - vaMdananA anavasara 5 (1) guru jyAre aneka bhavya lokonI sabhAmAM dezanA ApavA vagere vaDe vyagra hoya tyAre vaMdana na karavA. vaMdana kare to dharmapreraNAmAM aMtarAya karavAno doSa lAge. (2) guru parAThukha hoya tyAre vaMdana na karavA. vaMdana karavAmAM guru vaMdananuM avadhAraNa na karI zake te doSa lAge. (3) guru krodha, nidrA vagere pramAdamAM hoya tyAre vaMdana na karavA. vaMdana kare to guru gusse thAya. (4) guru AhAra karatA hoya tyAre vaMdana na karavA. vaMdana kare to gurune AhAramAM aMtarAya thavArUpa doSa lAge. (5) guru nIhAra (sthaDila-mAsu) karatA hoya tyAre vaMdana na karavA. vaMdana kare to lajjAnA kAraNe sthaDila-mAtru Utare nahIM. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 2 pratidvAra 10muM - avagraha 1 vaMdananA avasaro (1) prazAMta - guru bIjA kAryamAM ke dharmakathAmAM vyagra na hoya. (2) Asanastha - guru Asana para beThelA hoya. (3) upazAMta - guru krodha vagere pramAda vinAnA hoya. (4) upasthita - guru "chaMdeNa" kahevA mATe taiyAra hoya tyAre buddhimAna ziSya gurunI anujJA laIne vaMdana kare. pratidvAra 10muM - avagraha 1 guruno cAre dizAmAM sADA traNa hAthano avagraha hoya che. gurunI anujJA vinA te avagrahamAM pravezavuM na kalpa. avagraha 6 prakAranA che - (1) nAmaavagraha - avagraha evuM nAma ke evA nAmavALI vyakti. (2) sthApanAavagraha - avagrahanI sthApanA. (3) dravyaavagraha - motI vagere levA te. (4) kSetraavagraha - je kSetramAM rahe che. eka kSetramAM rahe chate cAre bAju savA yojana sudhI teno avagraha hoya. athavA gurunI cAre bAju sADA traNa hAthano avagraha te kSetraavagraha. (5) kAlaavagraha - jeTalA kALa sudhI rahe che. jemake zeSakALamAM eka mAsa rahe ane comAsAmAM cAra mahinA rahe. (6) bhAvaavagraha - te be prakAre che - (1) prazasta - jJAna vagerene grahaNa karavuM te. (2) aprazasta - krodha vagerene grahaNa karavuM te. ahIM kSetrAvagraha ane prazasta bhAvaavagrahano adhikAra che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra 11muM - vaMdananA nAma 5 33 athavA avagraha 5 prakArano che - indra, rAjA vagereno. te AgaLa kahevAze. pratidvAra 11muM - vaMdananA nAma pa vaMdananA 5 nAma che. te A pramANe - (1) vaMdanakarma - prazasta mana-vacana-kAyAnA vyApArathI gurunI stuti karavI che. te ra prakAre che - dravyavaMdanakarma - mithyAdaSTinuM ane upayoga vinAnA samyadaSTinuM. bhAvavaMdanakarma - upayogavALA samyagadRSTinuM. (2) citikarma - rajoharaNa vagere upadhinA samUhapUrvaka kuzaLakarmano upacaya (puNyabaMdha) karavo te. te 2 prakAre che - dravyacitikarma - tApasa vagerenuM liMga levuM ke upayoga vinAnA samyagdaSTinI rajoharaNa vagere upadhipUrvakanI kriyA. bhAvacitikarma - upayogavALA samyagudRSTinI rajoharaNa vagere upadhipUrvakanI kriyA. (3) kRtikarma - namaskAra vagerenI kriyA. te 2 prakAre che - dravyakRtikarma - nilaMva vagerenI kriyA ke upayoga vinAnA samyagUdaSTinI kriyA. bhAvakRtikarma - upayogavALA samyagRSTinI kriyA. (4) pUjAkarma - prazasta mana-vacana-kAyAnI ceSTA. te 2 prakAre chedravyapUjAkarma - nihnavonuM ke upayoga vinAnA samyagdaSTinuM. bhAvapUjAkarma - upayogavALA samyagdaSTinuM. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra 12muM - udAharaNa 5 (5) vinayakarma - jenAthI 8 prakAranA karmo dUra thAya te vinaya. vinayarUpa kriyA te vinayakarma. te 2 prakAre che - dravyavinayakarma - nihnavonuM ke upayoga vinAnA samyagadaSTinuM. bhAvavinayakarma - upayogavALA samyagdaSTinuM. pratidvAra 12muM - udAharaNa 5 (1) vaMdanakarmamAM zItalAcAryanuM daSTAMta che - zrIpura nagaramAM zItala nAme rAjA hato. tenI zRMgAramaMjarI nAme bena hatI. te vikramasiMha rAjAnI rANI thaI. tene cAra putro thayA. zItala rAjAe dharmaghoSasUri pAse dIkSA lIdhI. te gItArtha thayA. gurue temane AcAryapada ApyuM. ekavAra zRMgAramaMjarIe putro samakSa bhAImahArAjanI anumodanA karI. te sAMbhaLI cAre putroe dIkSA lIdhI. teo gItArtha thayA. mAmA- mahArAjane vaMdana karavA avaMtImAM gayA. sAMje bahAra rahyA. mAmA- mahArAjane zrAvaka dvArA samAcAra ApyA. rAtre te cAre munione kevaLajJAna thayuM. tethI savAre teo zItalAcAryane vaMdana karavA na gayA. zItalAcArya temanA AvavAnI rAha jotA hatA. eka prahara sudhI na AvyA eTale zItalAcArya pote temanI pAse gayA. kahyuM, 'kevI rIte vaMdana karuM?' kevaLI - "jema ThIka lAge tema.' zItalAcArye gussAthI vaMdana karyuM. kevaLI - "A dravyavaMdana thayuM have bhAvavaMdana karo." zItalAcAryane pastAvo thayo. bhAvathI vaMdana karatA temane kevaLajJAna thayuM. zItalAcArye kevaLI bhANejamahArAjone pahelA dravyavaMdana karyuM, pachI bhAvavaMdana karyuM. (2) citikarmamAM kSullakAcAryanuM dRSTAMta - koIka gacchamAM guNasuMdarasUrijIe devalokamAM jatI vakhate eka nAnA sAdhune potAnA pade sthApyA. saMgha temanI AjJA mAne che. te gItArtho pAse bhaNe che. ekavAra Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 12muM udAharaNa 5 35 sAdhuo gocarI mATe gayA hatA tyAre mohathI mohita thayela teo eka sAdhune laIne sthaDila javAnA bahAne dIkSA choDavAnI icchAthI bahAra gayA. sAdhu jhADanI othe UbhA hatA tyAre te kSullakAcArya bhAgyA. eka vanamAM visAmo khAvA beThA. eka nIrasa khIjaDAnA vRkSane musApharo vaDe pUjAtuM joIne te vicAra kare che, "bIjA jhADa hovA chatAM paNa loko A vRkSanI pUjA kare che kemake enI cAre tarapha pITha baMdhAyela che. huM paNa A vRkSanI jema ayogya chuM. chatAM bIjA gItArtha ane kulIna sAdhuo hovA chatAM loko mane pUje che te gurue Apela Asana vagereno prabhAva che. mATe meM A khoTo vicAra karyo.' ema vicArI pAchA pharyA. vasatimAM AvyA. sAdhuone kahyuM ke, "mane acAnaka zULa UpaDyuM. tethI ATalI vAra lAgI.' gItArtho pAse AlocanA karI temaNe prAyazcitta lIdhuM. kSullakAcArya pahelA bhAgyA tyAre dravya citikarma hatuM, pAchA pharyA pachI bhAvacitikarma hatuM. (3) kRtikarmamAM kRSNanuM daSTAMta - ekavAra neminAtha bhagavAna raivataparvata para samavasaryA. kRSNa saparivAra vaMdana karavA gayA. temaNe 18,000 sAdhuone dvAdazAvarta vaMdana karyA. vIrake temanuM anukaraNa karIne vaMdana karyA. kRSNa thAkIne prabhune kahyuM, '360 yuddhomAM jevo thAka nahoto lAgyo tevo hamaNA lAgyo che. bhagavAne kahyuM, "A bhaktithI tame kSAyika samyatva pAmyA, tIrthaMkaranAmakarma bAMdhyuM ane sAtamI narakanuM baMdhAyeluM AyuSya trIjI naraka yogya karyuM.' ahIM kRSNanuM bhAvakRtikarma ane vIrakanuM dravyakRtikarma che. (4) pUjAkarmamAM be sevakonuM daSTAMta - eka rAjAnA be sevako hatA. najIkanA be gAmanI sImA bAbata temanI vacce vivAda thayo. teo rAjA pAse cAlyA. rastAmAM temaNe eka munine joyA. "sAdhunA darzanathI avazya kArya siddha thaze.' ema kahIne eke bhaktithI pradakSiNA ApIne Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 pratikAra 13muM - AzAtanA 33 vaMdana karyA. bIjAe tenuM anukaraNa karyuM. rAjadarabAramAM bannee vivAda kahe chate pahelAno vijaya thayo, bIjAno parAjaya thayo. pahelA sevakanuM bhAvapUjAkarma, bIjA sevakanuM dravyapUjAkarma. (5) vinayakarmamAM zAmba-pAlakanuM daSTAMta - ekavAra neminAtha bhagavAna dvArikAmAM AvyA. kRSNa potAnA badhA kumArone kahyuM, 'kAle bhagavAnane je pahelA vaMdana karaze te je mAgaze te ApIza. bIjA divase savAre zAMbe UThIne pathArImAM besIne bhaktibhAvathI vaMdana karyA. duSTa buddhivALA, abhavya pAlake rAjayanA lobhathI vahelA UThIne atharatna para besIne prabhune vaMdana karyA. kRSNa prabhune pUchyuM, "Apane pahelA koNe vaMdana karyA?' prabhu - 'zAMba bhAvathI vaMdana karyA, pAlake dravyathI vaMdana karyA.' kRSNa khuza thaIne zAMbane azvaratna ApyuM. pAlakanuM dravyavinayakarma, zAMbanuM bhAvavinayakarma. pratikAra 13muM - AzAtanA 33 (1) purato gamana - kAraNa vinA gurunI AgaLa cAlavuM te. rasto batAvavA vagere mATe gurunI AgaLa cAlavAmAM doSa nathI. (2) pakSagamana - gurunI banne bAjumAM cAlavuM te. (3) Asanagamana - gurunI pAchaLa najIkamAM cAlavuM te. tenAthI niHzvAsa lAgavo, chIMkanuM glekha paDavuM vagere doSo lAge. tethI gurunI pAchaLa sADA traNa hAtha aMtara rAkhIne cAlavuM. (4) purataH sthAna - gurunI AgaLa UbhA rahevuM. (5) pakSasthAna - gurunI banne bAjumAM UbhA rahevuM. (6) AsanasthAna - gurunI pAchaLa najIkamAM UbhA rahevuM. (7) purato niSIdana - gurunI AgaLa besavuM. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 pratikAra 13muM - AzAtanA 33 (8) pakSaniSAdana - gurunI banne bAjumAM besavuM. (9) AsananiSIdana - ganI pAchaLa najIkamAM besavuM. tevA prakAranuM kAraNa Ave to A navamAM doSa nathI. (10) Acamana - gurunI sAthe aMDilabhUmie gayA pachI guru karatA pahelA zuddhi karavI. (11) Alocana - gurunI sAthe aMDilabhUmi vagere bahAranA pradezamAMthI vasatimAM AvyA pachI guru karatA pahelA gamanAgamananI AlocanA karavI. (12) apratizravaNa - ratnAdhika rAtre pUche, "koNa sUtuM che ? koNa jAge che ?" tyAre jAgato hovA chatAM javAba na Apavo. (13) pUrvAlApana - gurue jenI sAthe vAta karavAnI hoya tenI sAthe ziSya pahelA ja vAta karavI. (14) pUrvAlocana - gocarInI AlocanA pahelA bIjA pAse karavI, pachI guru pAse karavI. (15) pUrvopadarzana - gocarI pahelA bIjAne batAvIne pachI gurune batAvavI. (16) pUrvanimaMtraNa - gocarI lAvIne gurune pUchyA vinA pahelA bIjAne nimaMtraNa ApIne pachI gurune nimaMtraNa ApavuM. (17) khaddhadAna - gocarI lAvIne gurune pUchyA vinA jene jene ThIka lAge tene tene ApavI. (18) khadvAghadana - ratnAdhikanI sAthe vAparatI vakhate nAno sAdhu sAru sAru pote vApare te. (19) apratizravaNa - divase guru bolAve tyAre sAMbhaLavuM nahIM. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 pratikAra 13muM - AzAtanA 33 (20) khaddhabhASaNa - karkaza vacanathI ane moTA ghAMTA pADIne guru sAthe bolavuM te. (21) tatragata - ratnAdhika bolAve tyAre ziSya jayAM hoya tyAMthI ja javAba Ape, najIka jaIne javAba na Ape. (22) kiM bhASaNa - guru bolAve tyAre be hAtha joDI "maFeNa vaMdAmi' kahI "AjJA pharamAvo' ema kahevuM joIe. tenI badale "zuM kaho cho?' ema kahe. (23) tuM bhASaNa - ziSya ratnAdhikane "tuM" ema ekavacanathI bolAve, "mane kahenAra tuM koNa che ?" ema kahe. ziSya "Apa, pUjya, bhagavaMta' vagere zabdothI gurune saMbodhavA joIe. (24) tajjAtabhASaNa - guru kahe ke, "glAnanI sevA kema nathI karato ?' 'tuM ALasu che.' tyAre sAmo javAba Ape ke, "tame ja kema nathI karatA?' 'tame ALasu cho.' (25) no sumana - guru dharmakathA karatA hoya tyAre ziSya "Ape uttama dharmakathA kahI.' ema anumodanA na kare, paNa manamAM dubhAya. (26) nosmaraNa - guru dharmakathA karatA hoya tyAre ziSya kahe, 'Apane yAda nathI. e artha ema nathI.' (27) kathAkeda - guru dharmakathA karatA hoya tyAre huM tamane A kathA pachI sArI rIte kahIza.' ema kahe. (28) parSadabheda - gurunI dharmakathAmAM sabhA ekatAna thaI hoya tyAre gocarIno samaya thayo, vAparavAno samaya thayo, sUtraporisIno samaya thayo." vagere kahIne parSadAno bheda kare ke jethI te bhegI na thAya. (29) anutthitakathA - gurue dharmakathA karyA pachI e ja sabhAmAM gurue kahela vAtane ja vistArapUrvaka kahevI. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra 14muM - vaMdananA doSa 32 39 (30) saMthArapAraghaTTana - gurunA zayyA-saMthArA vagerene paga lagADIne ke rajA vinA hAthathI aDIne mAphI na mAMgavI. zayyA zarIrapramANa hoya che. saMthAro aDhI hAtha pramANa hoya che. (31) saMthArAvasthAna - gurunA zayyA-saMthArA para UbhA rahevuM, besavuM, ADA paDavuM. (32) uccAsana - gurunI AgaLa UMcA Asane besavuM vagere. (33) samAsana - gurunI AgaLa samAna Asana para besavuM vagere. A 33 AzAtanAo varjavI. pratidvAra 14muM - vaMdananA doSa 32 vaMdana karatI vakhate 32 doSo varSavA. te A pramANe che - (1) anAdata - Adara vinA vaMdana karavuM. (2) stabdha - ahIM cAra bhAMgA che - (i) dravyathI stabdha - vAyuthI grasta zarIra namatuM na hoya, bhAvathI astabdha. (i) dravyathI astabdha, bhAvathI stabdha - abhimAnI. (ii) dravyathI stabdha, bhAvathI stabdha. (iv) dravyathI astabdha, bhAvathI astabdha. cotho bhAMgo zuddha che. bAkInA bhAMgAmAM bhAvathI stabdha azuddha ja che. dravyathI stabdha jo kAraNasara vaMdana na karI zakato hoya to zuddha che, kAraNa vinA vaMdana na kare to azuddha che. (3) praviddha - vaMdana karatA adhuru vaMdana choDIne bhAgI jAya che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 pratidvAra 14muM - vaMdananA doSa 32 (4) paripiMDita - ghaNAMne eka vaMdanathI vAMde, athavA zabdone chuTA na kare, athavA sAthaLa upara hAtha rAkhI vAMde. (5) Tolagati - tIDanI jema AgaLa-pAchaLa kUdakA mArato vaMdana kare te. (6) aMkuza - UbhelA, sUtelA ke anya kAryamAM vyagra gurune ziSya colapaTTA-kapaDA vagerethI ke hAthathI avajJAthI hAthInI jema khecIne vaMdana karavA mATe Asana para besADe che. tyAre hAtha joDIne vinayapUrvaka kahevuM joIe, "Apa birAjo jethI vaMdana karuM." athavA rajoharaNane aMkuzanI jema be hAthathI pakaDIne vaMdana kare che. athavA aMkuzathI AkrAMta hAthInI jema mAthu UMcuMnIcuM karatA vaMdana kare te. (7) kacchaparigita - Ubho hoya ke beTho hoya tyAre kAcabAnI jema AgaLa-pAchaLa hAle te. (8) matsyodratta - UbhA thatA ke besatA pANImAM rahelA mAchalAnI jema UchaLe che. athavA ekane vaMdana karI temanI bAjumAM bIjAne vaMdana karavA mAchalAnI jema zarIra pherave che. (9) manaHpraduSTa - sva-para nimitte thayelA manodveSapUrvaka vAMde. svanimitta = gurue ziSyane ja kaMIka kaThoravacana kahyuM hoya te. paranimitta = gurue ziSyanA mitra vagerenI sAme kaMIka apriya kahyuM hoya te. (10) vedikAbaddha - vaMdana karatI vakhate be hAtha be DhIMcaNanI upara rAkhe, nIce rAkhe, bAjumAM rAkhe, khoLAmAM rAkhe ke eka DhIMcaNane be hAthanI vacce rAkhe. (11) bhajaMta - "guru mane bhaje che ke bhajaze." ema vicArIne he gurujI ! ame Apane vaMdana karavA UbhA chIe.' ema kahIne vaMdana kare. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 14muM - vaMdananA doSa 32 41 (12) bhaya - 'vaMdana nahIM karuM to mane gacchamAMthI kADhI nAMkhaze." evA bhayathI vaMdana kare te. (13) maitrI - "A mArA mitra che ke thaze." ema samajIne vaMdana kare te. (14) gaurava - 'badhA jANe ke A sAmAcArImAM kuzaLa che." evA AzayathI Avarta vagere barAbara karavApUrvaka vaMdana kare te. (15) kAraNa - jJAna-darzana-cAritra sivAya bIjuM kaMIpaNa Aloka saMbaMdhI vastra, kAmaLI vagere meLavavA vaMdana kare che. pUjAnA AzayathI ke gauravanA AzayathI jJAnAdinA grahaNa mATe vaMdana kare to te paNa kAraNa doSa che. (16) sainya - "A atividvAna sAdhu paNa kema bIjAne vaMdana kare che ?' ema potAnI niMdA na thAya eTalA mATe coranI jema chupAIne vaMdana kare te. (17) pratyenIka - guru AhAra-nIhAra karatA hoya tyAre vaMdana kare te. (18) rASTa - gussAthI dhamadhamato vaMdana kare te. (19) tarjita - lAkaDAnA zaMkaranI jema tame vaMdana na karavAthI gusse thatA nathI ane vaMdana karavAthI khuza thatA nathI." ema tarjanA (tiraskAra) karato vaMdana kare che. athavA lokonI vacce mane vaMdana karAvo cho, paNa tame ekalA hazo tyAre khabara paDaze." evA AzayapUrvaka mastaka, AMgaLI, bhamara vagerethI tiraskAra karatA vaMdana kare te. (20) zaTha - aMdaranI bhAvanA vinA mAtra vizvAsa upajAvavA vaMdana kare te. (21) hIlita - "he gaNi ! vAcaka ! jayeSThArya ! Apane vaMdana karavAthI zuM lAbha ?' ema majAka karI hIlanA karI vaMdana kare te. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra 14muM - vaMdananA doSa 32 (22) viparikaMcita - aDadhu vaMdana karIne deza vagerenI vikathA kare te. (23) daSTAdaSTa - ghaNA vaMdana karatA hoya tyAre koI sAdhunI othamAM rahIne vaMdana kare che. athavA aMdhArAmAM mauna rahIne vaMdana na kare, dekhAya eTale vaMdana kare te. (24) zRMga - Ava karatI vakhate hAthathI lalATanI madhyamAM sparza karavAnI badale lalATanI bAjumAM sparza kare te. (25) kara - kara samajIne vaMdana kare te. (26) karamocana - 'dIkSA lIdhI eTale laukika karathI to ame chUTI gayA, paNa arihaMta bhagavAnanA vaMdanarUpI karathI hajI chUTyA nathI." ema mAnIne vaMdana kare te. (ra7) AzliSTaanAzliSTa - Avarta karatI vakhate hAtha lalATe ane rajoharaNane aDADavA joIe. temAM 4 bhAMgA che - (i) rajoharaNane aDe ane mastakane aDe. (i) rajoharaNane aDe ane mastakane na aDe. (i) rajoharaNane na aDe ane mastakane aDe. (iv) rajoharaNane na aDe ane mastakane na aDe. AmAM pahelo bhAMgo zuddha che. bAkInA traNa bhAgamAM A doSa lAge. (28) nyUna - jhaDapathI vaMdana kare temAM akSara, pada ke Avazyaka ochA thAya te. (29) uttaracUDa - vaMdana karIne moTA avAje "maFeNa vaMdAmi' kahe te. (30) mUka - AlAvA uccAryA vinA mauna rahIne vaMdana kare te. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 pratidvAra 15muM - vaMdananA kAraNa 8 (31) DhaDhara - moTA avAje AlAvA uccArIne vaMdana kare te. (32) cuDalika - uMbADIyAnI jema rajoharaNane cheDAthI pakaDIne bhamAvato thako vaMdana kare te. pratikAra 1pamuM - vaMdananA kAraNa 8 vaMdana karavAnA 8 kAraNa che. te A pramANe - (1) pratikramaNa mATe (4 vAra). (2) svAdhyAya mATe (3 vAra) - guru pAse vAcanA letI vakhate. (3) kAussagga mATe - jogamAMthI nIkaLatI vakhate AyaMbila choDI vigaInA paribhoga mATe je kAussagna karAya che tenI mATe vaMdana karAya te. (4) aparAdha khamAvavA mATe. (5) prAthUrNaka = mahemAna sAdhu AvyA hoya tyAre. (6) AlocanA ApavA mATe - vaMdana karIne AlocanA apAya. (7) paccakakhANa mATe - vaMdana karIne paccakakhANa levAya. ekAsaNuM vagere karyA pachI AgArano saMkSepa karavA tivihAra vagere paccakakhANa levA vaMdana karavuM. navakArasInuM paccakhANa karyA pachI upavAsanuM paccakhANa karavA vaMdana karavuM, (8) anazana mATe. pratikramaNa ane svAdhyAya mATenA vaMdana niyata che, bAkInA vaMdana aniyata che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 dvAra 3juM pratikramaNa dvAra 3juM - pratikramaNa zubha yogomAMthI azubha yogomAM gayelAnuM pAchuM zubha yogomAM javuM te pratikramaNa. athavA kSAyopathamikabhAvamAMthI dayikabhAvamAM gayelAnuM pAchuM lAyopathamikabhAvamAM javuM te pratikramaNa. athavA mokSanuM phaLa ApanArA zubhayogomAM pravartavuM te pratikramaNa. pratikramaNa traNa kALa viSayaka che. niMdA dvArA bhUtakALanA azubhayogomAMthI nivRtti. saMvara dvArA vartamAnanA azubhayogomAMthI aTakavuM. paccakkhANa dvArA bhaviSyanA azubhayogone choDavA. azubhayogomAMthI nivRtti = mithyAtvanuM pratikramaNa, asaMyamanuM pratikramaNa, kaSAyanuM pratikramaNa, azubhayoganuM pratikramaNa. pratikramaNanA 5 prakAra che - (1) daivasika pratikramaNa - divasanA aMte karAya che. tenI vidhi A pramANe che - (1) iriyAvahi. (2) caityavaMdana. (3) AcArya vagere 4 ne khamAsamaNA. (4) daivasika aticAranuM micchAmi dukkaDam. (5) karemi bhaMte), icchAmi ThAmitra vagere sUTa bolI daivasika aticArane vicAravA kAussagna karavo. sAdhuo ghaNI pravRttivALA hovAthI 1 vAra devasika aticArane vicAre. guru alpa pravRttivALA hovAthI ra vAra daivasika aticArane vicAre. guru kAussagna pAra pachI sAdhuo kAussagga pAre ane pragaTa logassa bole. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 dvAra 3juM pratikramaNa (6) muhapattinuM paDilehaNa. (7) vaMdana (vAMdaNA). (8) AlocanA - kAussagamAM ciMtavelA doSo gurune kahevA. (9) pratikramaNa sUtra (sAdhu-pagAmasikkA, zrAvaka-vaMditta). (10) vAMdaNA. (11) khAmaNA - vaDilanA kramathI badhAne abhuDhio khAvo. AcaraNA A pramANe che - jo pAMca sAdhu hoya to traNane abhukio khAmavo. jo pAMcathI ochA sAdhu hoya to vaDilane ja abhukrio khAmavo. ema rAtrika vagere pratikramaNamAM paNa jANavuM. (12) vAMdaNA - AcArya vagerenA Azraya mATenuM vaMdana. (13) cAritranI vizuddhi mATe 2 logassano kAussagga. (14) darzananI vizuddhi mATe 1 logassano kAussagna. (15) jJAnanI vizuddhi mATe 1 logassano kAussagna. (16) zratanI samRddhi mATe zrutadevatAno 1 navakArano kAussagna. pArIne thoya bolavI. (17) badhA vidanonA nAza mATe kSetradevatAno 1 navakArano kAussagna. pArIne thoya bolavI. (18) navakAra. (19) muhapattipaDilehaNa. (20) vAMdaNA. (21) "icchAmo aNusaai' kahI besIne guru 1 stuti bole, pachI zikho traNa pravardhamAna stuti (namostu0) pravardhamAna svarathI bole. (22) namuskurNa. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 dvAra 3juM - pratikramaNa (23) stotra (stavana) (24) divasanA aticAranI vizuddhi mATe 4 logassano kAussagna. (2) rAtrika pratikramaNa - rAtrinA aMte karAya che. tenI vidhi A pramANe che - (1) rAtrinA badhA aticAronuM micchAmidukkaDam. (2) namutthaNe. (3) cAritranI vizuddhi mATe 1 logassano kAussagna. (4) darzananI vizuddhi mATe 1 logassano kAussagga, (5) jJAnanI vizuddhi mATe kAussagna kare. temAM rAtri aticAro vicAre. (6) siddha vagerenI stuti (siddhANaM buddhANaM) (7) muhapattipaDilehaNa. (8) vAMdaNA. (9) AlocanA-kAussagnamAM vicArelA aticAro gurune kahevA. (10) navakAra, karemi bhaMte vagere kahIne pratikramaNa sUtra. (11) vAMdaNA. (12) khAmaNA. (13) vAMdaNA. (14) AyariyauvajajhAe, (15) karemi bhaMte) vagere kahIne 6 mAsanA tapane vicAravAno kAussagna. temAM A pramANe ciMtavavuM - "zrImahAvIrasvAminA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 3juM pratikramaNa 47 zAsanamAM utkRSTathI 6 mAsano tapa kahyo che. he jIva ! saMyamayogone bAdhA na Ave tema tuM te tapa karI zakIza?' zakti nathI.' '6 mAsamAM 1 divasa ocho eTalo tapa karI zakIza ?" "zakti nathI.' '6 mAsamAM 2 divasa ochA eTalo tapa karI zakIza ?' 'zakti nathI.' ema 1-1 divasa ghaTADatA javuM. yAvatu '6 mAsamAM 29 divasa ochA eTalo tapa karI zakIza ?' "zakti nathI." "5 mAsano tapa karI zakIza ?' "zakti nathI.' ema 1-1 divasa ghaTADatA javuM. yAvat "1 mAsano tapa karI zakIza ?" "zakti nathI.' '1 mAsamAM 1 divasa ocho eTalo tapa karI zakIza ?" "zakti nathI.' ema 1-1 divasa ghaTADatA javuM. yAvat "1 mAsamAM 13 divasa ochA eTalo tapa karI zakIza ?' "zakti nathI." '34 bhakta (16 upavAsa)no tapa karI zakIza?" "zakti nathI.' '32 bhakta (15 upavAsa)no tapa karI zakIza?' 'zakti nathI.' ema be-be bhakta ghaTADatAM javuM. yAvat "caturthabhaktano tapa karI zakIza ?' "zakti nathI." pachI AyaMbila, nivi, ekAsaNAthI mAMDIne navakArasI sudhI vicAre. je tapa karavo hoya tyAM "zakti che." ema kahIne kAussagga pAre, AgaLa na vicAre. pragaTa logassa bole. (16) muhapattinuM paDilehaNa. (17) vAMdaNA. (18) paccakhANa. (19) pravardhamAna akSaravALI 3 stuti (vizAlalocanadai0) garoLI vagere jAgI na jAya eTalA mATe dhImA avAje bole. (20) caityavaMdana. + devasika pratikramaNamAM devasika aticAra vicAravAno kAussagna pahelA che ane cAritra vagerenI zuddhinA kAussagna pachI che. rAtri pratikramaNamAM cAritra vagerenI zuddhinA kAussagna pahelA che ane Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 dvAra 3juM - pratikramaNa rAtri aticArane vicAravAno kAussagna pachI che. tenuM kAraNa A pramANe che - savAre vahelA UThavAthI AMkhamAM UMgha hoya, zarIramAM ALasa hoya. tethI badhA rAtri aticAra yAda na Ave. UMghamAM hovAthI sAdhuo paraspara athaDAya. kAussagna pachI vaMdana karatA te skUlanAvALu thAya. tethI cAritra ane darzananI zuddhi mATenA kAussagna pahelA karAya che. tethI AMkhamAMthI nidrA jatI rahe che, zarIramAMthI ALasa jatI rahe che. tathA jJAnazuddhinA trIjA kAussagamAM rAtrinA aticAra barAbara yAda karI zakAya che, sAdhuo paraspara athaDAtA nathI ane vaMdana vagere akhkhalita rIte thAya che. (3) pAkSikapratikramaNa - pakSane aMte karAya che. tenI vidhi A pramANe che - (1) caudase devasika pratikramaNa pratikramaNasUtra sudhI karavuM. (2) pachI "devasiya Aloiya paDikkata icchAkAreNa saMdisaha bhagavad pakhiyamuhapattI paDilehuM?" ema Adeza mAgavo. guru 'paDileha kahe. khamAsamaNuM ApIne muhapattipaDilehaNa kare. (3) vAMdarA. (4) pachI pAMca saMbuddho = gItArthone abhuDhio khAme. (5) AlocanA. guru 1 upavAsa Ape. cAturmAsikapratikramaNamAM chaThTha Ape. sAMvatsarika pratikramaNamAM aTTama Ape. (6) vAMdaNA. (7) dareka sAdhune abhudio khAme. (8) vAMdaNA. (9) guruno Adeza laI eka vyakti 300gAthA pramANa pAkisUtra bole. bAkInA sAdhuo UbhA UbhA vikathA vagere vinA sAMbhaLe. jo Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 dvAra 3juM pratikramaNa bALa-vRddha vagere teTalo samaya UbhA na rahI zake to khamAsamaNuM ApIne gurunI rajA laIne besIne nidrA vagere vinA vadhatA zubha bhAva sAthe sAMbhaLe. (10) besIne pratikramaNa sUtra bole. (11) karemi bhaMte) vagere sUtro bolI 12 logassano kAussagga kare. (12) muhapattipaDilehaNa. (13) vAMdaNA. (14) pAMca sAdhune abhukrio khAme. (15) bAkInuM daivasika pratikramaNa pUruM kare. temAM mRtadevatAnI badale bhavanadevatAno kAussagna kare. (4) cAturmAsika pratikramaNa - 4 mAsane aMte karAya che. tenI vidhi pAkSika pratikramaNa pramANe che. temAM 7 saMbuddhone abhuDhio khAvo ane 20 logassano kAussagna karavo. (5) sAMvatsarika pratikramaNa - varasane aMte karAya che. tenI vidhi pAkSika pratikramaNa pramANe che. temAM 7 saMbuddhone abhukio khAvo ane 40 logassa + 1 navakArano kAussagna karavo. uparanA badhA pratikramaNamAM kAussagnamAM logassa "caMdrasu nimmalayarA" sudhI citavavA. pAMca pratikramaNomAM kAussagnanuM pramANa - pratikramaNa kAussagganuM pramANa logassa | zloka | pAda | devasika | 4 | 251 | 100 | 1. 1 logassamAM 61 zloka hoya che. 2. 1 zlokamAM 4 pAda hoya che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5) dvAra 3juM - pratikramaNa pratikramaNa kAussagnanuM pramANa logassa | | zloka pAda rAtrika | ra | 1 2 | pa0 pAkSika 12 uOO cAturmAsika | 125 paOO sAMvatsarika | 40 + 1 navakAra | 2para 1008 pAMca pratikramaNomAM keTalA sAdhuone khAmaNA (ammuDhio) karavA 75 20 pratikramaNa keTalA sAdhuone khAmaNA karavA? AvazyakacUrNa mate | vRddhasAmAcArI mate 3 bh bh devasika rAtrika pAkSika cAturmAsika sAMvatsarika bh nmy | 6 | + + + ApattimAM vihvaLatA na thAya tevA bhAva te sattva che. dravyathI paNa thatuM sadanuSThAna prAya: bhAvAnuSThAnanuM kAraNa che. + krodha, bhaya, harSa vagere bhAvomAM bAhya AkAra na jaNAya te gaMbhIratA. je kArya jene siddha hoya tenA smaraNathI te kArya siddha thAya che. + + 1. 1 navakAramAM 2 zloka ane 8 pAda che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4thuM - paccakakhANa 5 1 dvAra 4thuM - paccakakhANa paccakakhANa - aviratine pratikULa rIte, AgAra karavArUpa maryAdApUrvaka kahevuM te paccakakhANa. te ra prakAre che - (1) mUlaguNa paccakhANa - sAdhuonA pa mahAvrata, zrAvakonA 5 aNuvrata. (2) uttaraguNa paccakakhANa - sAdhuone piMDavizuddhi vagere, zrAvakone guNavrata, zikSAvrata. paccakakhANanA samaye vinayapUrvaka guru pAse paccakakhANa levuM. tyAre upayogapUrvaka gurunI pAchaLa paccakhANanA AlAvA uccaravA. paccakakhANa levAmAM 4 bhAMgA che - (1) paccakhANanA svarUpane jANanAra ziSya paccakakhANanA svarUpane jANanAra guru pAse paccakhANa le. A bhAMgo zuddha che. (2) paccakhANanA svarUpane nahIM jANanAra ziSya paccakhANanA svarUpane jANanAra guru pAse paccakhANa le. jo jANakAra guru ajJa ziSyane saMkSepathI paccakakhANanuM svarUpa samajAvIne paccakkhANa karAve to A bhAMgo zuddha che, anyathA azuddha ja che. (3) paccakkhANanA svarUpane jANanAra ziSya paccakkhANanA svarUpane nahIM jANanAra guru pAse paccakakhANa le. A bhAMgo azuddha che. jo jANakAra guru na maLe ane gurunA bahumAnathI gurunA saMbaMdhI pitA, kAkA, mA, mAmA, bhAI, ziSya vagere anna hovA chatAM temane sAkSI karIne paccakhANa kare to A bhAMgo zuddha che. (4) paccakhANanA svarUpane nahIM jANanAra ziSya paccakakhANanA svarUpane nahIM jANanAra guru pAse paccakakhANa le. A bhAMgo azuddha che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 pratikAra 1luM - paccakhANanA 10 prakAra kra. pratidvAra 1 paccakkhANanA 10 prakAra kayA paccakkhANamAM keTalA ane kyA AgAra ? 3 AgAranA artha AhAranA 4 prakAra 5 paccakhANanI vizuddhinA che kAraNo 6 vigaIo ane tenA prakAro 7 saMskRSTa dravyo ane utkRSTa dravya 8 vikRtigata (nIviyAtA) 9 32 anaMtakAya 10 22 varjanIya vastu (abhakSya) pratidvAra 1luM - paccakakhANanA 10 prakAra uttaraguNa paccakhANa dararoja upayogI che. tethI tenI vigata kahevAya che. te 10 prakAre che - (1) anAgata paccakakhANa - paryuSaNa vageremAM guru, gaNa, glAna, nUtanadIkSita, tapasvInI vaiyAvacca karavAnI hovAthI huM aTTama akrama karavo te anAgatapaccakhANa. (2) atItapaccakhANa - paryuSaNa vageremAM guru, gaNa, glAna, nUtanadIkSita, tapasvInI vaiyAvacca karavAnI hovAthI aTTama vagere tapa na karI zakAya to paryuSaNa vagere pachI te tapa karavo te atItapaccakhANa . (3) koTIsahita paccakhANa - Aje upavAsa karyo hoya ane bIjA divase savAre paNa upavAsa ja kare to pahelA upavAsanA cheDA ane bIjA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 1luM - paccakakhANanA 10 prakAra pa3 upavAsanI zarUAta rUpI be koTIo bhegI thavAthI te koTIsahita paccakhANa kahevAya che. ema AyaMbila, nivi, ekAsaNA, ekalaThANAmAM paNa jANavuM. (4) niyatritapaccakhANa - 'glAna houM ke nIrogI houM amuka divase ke-aTTama vagere amuka tapa avazya karavo.' ema nizcaya karIne game tevA pratikULa saMyogomAM paNa te divase te tapa avazya karavo te niyatipaccakkhANa. jinakalpI ane cauda pUrvadharonA kALamAM pahelA saMghayaNavALA cauda pUrvadharo ane sthaviro-asthaviro A paccakakhANa karatA hatA, hAlamAM teno viccheda thayo che. (5) sAgArapaccakhANa - 22 AgAromAMthI yathAyogya AgAro sahita paccakakhANa karavuM te sAgArapaccakhANa. (6) anAgArapaccakakhANa - anAbhoga AgAra ane sahasA AgAra e be vinA zeSa AgAra rahita paccakakhANa karavuM te anAgArapaccakakhANa. dukALamAM-jaMgalamAM bhikSA na maLe tyAre, upacAra na thaI zake tevo roga Ave tyAre, siMha AkramaNa kare tyAre A paccakakhANa karAya che. (7) parimANavat paccakakhANa - datti, koLiyA, ghara, bhikSA ke dravyonuM pramANa karIne zeSa bhojanano tyAga karavo te parimANavat paccakakhANa. dakti - hAtha, thALI vageremAMthI akhaMDa dhArathI pAtrAmAM je bhikSA paDe te eka datti. koLiyo - kukaDInA IMDA jeTalo AhArano piMDa te eka koLiyo. athavA moDhAne vikRta karyA vinA jeTalo AhAra laI zakAya te eka koLiyo. puruSano AhAra 32 koLiyA, strIno AhAra 28 koLiyA. bhikSA - bhikSA levAnI rIta. te saMsRSTA vagere 7 prakAranI che. te AgaLa kahevAze. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 pratikAra 1luM - paccakhANanA 10 prakAra (8) niravazeSa paccakakhANa - AhAranA 4 prakAra che - (1) azana - khAkharA, modaka, khAjA vagere. (2) pAna - khajuranuM pANI, drAkSanuM pANI vagere. (3) khAdima - nALiyera vagere phaLo, goLa-dhANA vagere. (4) svAdima - elacI, kapUra, lavIMga, sopArI, haraDe, sUMTha vagere. A cAre prakAranA AhArano saMpUrNapaNe tyAga karavo (prAya: anazanasamaye) te niravazeSa paccakhANa. (9) sAketa paccakhANa - gharasahita evA gRhasthanuM paccakakhANa te sAketa paccakkhANa. athavA cihna sahitanuM paccakhANa te sAketa paccakakhANa. te 8 prakAre che - (1) aMguSThasahita - muThThImAM aMguTho vALI chUTo na kare tyAM sudhInuM paccakkhANa. (2) muSTisahita - mukI vALI chUTI na kare tyAM sudhInuM paccakakhANa. (3) graMthisahita - kapaDAnI ke dorAnI gAMTha vALI chuTI na kare tyAM sudhInuM paccakhANa. (4) gharasahita - gharamAM praveza na kare tyAM sudhInuM paccakhANa. (5) svedasahita - parasevAnA biMdu sukAya nahIM tyAM sudhInuM paccakakhANa. (6) ucchavAsasahita - amuka zvAsocchavAsa na thAya tyAM sudhInuM paccakkhANa. (7) tibukasahita - vAsaNa para lAgelA pANInA biMdu sukAya nahIM tyAM sudhInuM paccakhANa. (8) dIpakasahita - dIvo na olavAya tyAM sudhInuM paccakhANa . Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra 1luM - paccakhANanA 10 prakAra 55 jeNe porisI vagere paccakhANa karyuM hoya ane porisI paccakakhANano samaya thavA chatAM bhojana taiyAra na thayuM hoya te gRhastha "eka kSaNa mATe paNa paccakakhANa vinAno na rahuM.' ema vicArI sAketa paccakakhANa kare. abhigraha levA mATe paNa sAketa paccakhANa levAya che. gocarI AvI gaI hovA chatAM ane paccakakhANano samaya thavA chatAM koI gRhastha vagere UbhA hoya vagere kAraNe gurudeva mAMDalImAM na AvyA hoya, tyAre huM paccakhANa vinAno na rahuM.' ema vicArI sAdhu paNa sAketa paccakkhANa kare. (10) addhApaccakhANa - addhA = kALa, kALathI mapAyeluM paccakhANa te addhApaccakakhANa. te 10 prakAre che - (1) namaskArasahita - sUryodayathI 1 muhUrtanuM ane samaya pUrNa thaye navakAra gaNIne pAravAnuM paccakhANa. jo ke A paccakhANanA nAmamAM kALa kahyo nathI, chatAM Ano addhApaccakakhANamAM samAveza karyo hovAthI ane porisInuM paccakhANa AgaLa kahevAnuM hovAthI, tenI pahelA muhUrta bace che te A paccakkhANano kALa che. A paccak khANa be ja AgAravALuM hovAthI muhUrta karatA vadhu Ano samaya nathI. tenuM sUtra sUrie uggae namakkArasahiyaM paccakakhAI cauvvilaMpi AhAra asaNaM pANe khAimaM sAimaM annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNaM vosirai. (2) pauruSI (porisI) - sUryodayathI 1 prahara sudhInuM paccakhANa. te vakhate puruSano paDachAyo svapramANa hoya che. [sUryodayathI doDha prahara sudhInuM paccakhANa te sAdha-pauruSI (sADhaporisI).] tenuM sUtra-porisiM, sADhaporisiM paccakhAi uggae sUre cauhiMpi AhAra asaNaM pANa khAima sAimaM annatthaDaNAbhogeNaM sahasAgAreNuM pacchannakAleNaMdisAmoheNaM sahuvayaNeNaM savvasamAhivattiyAgAreNaM vosiraI. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 pratikAra 1luM paccakakhANanA 10 prakAra (3) pUrvAdha (purimaDha) - sUryodayathI divasanA aDadhA bhAga sudhInuM eTale ke be prahara sudhInuM paccakhANa. [sUryodayathI divasanA pAchalA aDadhA bhAganA aDadhA bhAga sudhInuM eTale ke 3 prahara sudhInuM paccakhANa te avaDha (apAdha).] tenuM sUtra - sUre uggae purimaThuM / avaTuM paccakhAi cauvilaMpi AhAra asaNaM pANa khAimaM sAimaM annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNaM pacchakAleNe disAmoheNuM sAhuvayaNeNaM mahattarAgAreNe savvasamAhivattiyAgAreNaM vosiraI. (4) ekAsana (ekAsaNuM) - nizcala beThakathI ekavAra bhojana karavuM te. bhojana bAda tivihAra ke cauvihAra karavo te. nizcala beThakathI be vAra bhojana karavuM te biAsana (biAsaNuM). tenuM sUtra-ekAsaNa/biAsarNa paccakhAI tivilaMpi AhAra asaNaM khAima sAima annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNe sAgAriyAgAreNe AuTaNapasAreNaM guruadbhuTTANeNaM pAriTTAvaNiyAgAreNaM mahattarAgAreNe savvasamAhivattiyAgAreNaM vosiraI. (5) ekasthAna (ekalaThANuM) - ekAsananI jema ja, paNa jemaNa hAtha ane mukha sivAya bIjA aMgo halAvavA nahIM, bhojana bAda cauvihAra karavo. tenuM sUtra-ekAsaNuM egaTTANe paccakhAI cauvilaMpi AhAra asaNaM pANuM khAimaM sAimaM annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNaM sAgAriyAgAreNaM guruadbhuTTANeNaM pAriTTAvaNiyAgAreNaM mahattarAgAreNaM savvasamAhittiyAgAreNaM vosiraI. (6) AcArmsa (AyaMbila) - vigai, nIviyAtA, khaTAza, phaLa vagerenA tyAgapUrvakanuM ekAsaNuM te. te 3 prakAranuM che - bhAtanuM, aDadanuM ane sAthavAnuM. tenuM sUtra - AyaMbila paccakakhAI annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNuM Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 1luM - paccakhANanA 10 prakAra 57 levAleveNe gihatyasaMsaTTarNa ukhittavivegeNe pAriTTAvaNiyAgAreNuM mahattarAgAreNaM savvasamAhivattiyAgAreNaM vosiraI. (7) abhaktArtha (upavAsa) - sUryodayathI bIjA divasanA sUryodaya sudhI cAre AhArano tyAga te cauvihAra upavAsa ane divase ukALelA pANInI chUTa te tivihAra upavAsa. upavAsamAM be vAra bhojanano tyAga hoya che, mATe te abhaktArtha kahevAya che. upavAsanI AgaLa-pAchaLa ekAsaNuM karyuM hoya to te be ekAsaNA sahita upavAsane caturthabhakta kahevAya che. chaTTa-aTTama vagerenA paccakkhANamAM AgaLa-pAchaLa ekAsaNA na karyA hoya to paNa chaTTa-aTTama vagere kahevAnI saMjJA rUDha che. tenuM sUtra-sUre uggae abhattaruM paccakakhAI cauvvilaMpi AhAra asaNaM pANa khAimaM sAimaM annatthaNAbhogeNe sahasAgAreNuM pAriTTAvaNiyAgAreNaM mahattarAgAreNaM savvasamAhivattiyAgAreNaM vosiraI. (8) carima - te 2 prakAranuM che - (1) divasacarima - divasanA chellA bhAganuM, sUryAsta pUrve 1 muhUrta pahelA laI levuM te divasacarima. (2) bhavacarima - bhavanA chellA bhAganuM te vicarima. temanuM sUtra-divasIrima/ bhavacarimaM paccakhAI cauvilaMpi AhAra asaNaM pANa khAimaM sAima annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNaM mahattarAgAreNaM savvasamAhittiyAgAreNaM vosiraI. ekAsaNuM vagere paccakhANa 8 AgAravALA che. divasacarima paccakakhANa 4 AgAravALuM che. tethI divasacarima paccakkhANa karavAthI AgArano saMkSepa thAya che. jemaNe yAvajIva rAtribhojanano tyAga karyo hoya temaNe paNa dararoja A paccakakhANa avazya karavuM, kemake A paccakakhANa rAtribhojanatyAgane yAda karAve che. (9) abhigraha - dravya, kSetra, kALa, bhAvane AzrayIne niyama karavAnuM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 pratidvAra rajuM - phakyA paccakhANamAM keTalA ane kyA AgAra? paccakhANa. prAvaraNAbhigraha paccakhANa paNa AnI aMtargata jANavuM. tenuM sUtra - abhiggahaM paccakhAI annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNaM mahattarAgAreNaM savvasamAvivattiyAgAreNaM vosiraI. prAvaraNAbhigraha(vastratyAga)nuM sUtra-pAMguraNasahiaM paccakhAmi annatthaNAbhogeNe sahasAgAreNaM colapaTTAgAreNaM mahattarAgAreNaM savvasamAvittiyAgAreNaM vosiraI. (10) vigaI - 4 mahAvigaIono sarvathA tyAga karavo, zeSa da bhakSya-vigaIomAMthI yathAzakya tyAga karavo te. nIviyAtA dravyo vAparavAno niyama karavo te nIvi paccakhANa. jenAthI mananI vikRti thAya te vigaI. athavA jenAthI vigati (durgati) thAya te vigaI. jemAMthI vikRti ke vigati nIkaLI gaI hoya te nirvikRtika nirvigatika. (nIviyAtu). temanuM sUtra - vigaI | vivigaiyaM paccakakhAI annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNaM levAleveNaMgihatyasaMsarNa uddhittavivegeNaM paDuccamambieNe pAridrAvaNiyAgAreNaM mahattarAgAreNaM savvasamAhivattiyAgAreNaM vosiraI. acitta pANI pInArane pANInuM paccakakhANa levAnuM sUtra-pANassa levADeNa vA ahevADeNa vA accheNa vA bahaleNa vA sasitthaNa vA AsitthaNa vA vosiraI. pratikAra rajuM - kyA paccakhANamAM keTalA ane kayA AgAra? | kra. | paccakakhANa | AgAra- AgAranAma saMkhyA 1 | namaskArasahita 2 | anAbhoga, sahasAgAra Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra rajuM - kayA paccakhANamAM keTalA ane kayA AgAra? | ka. piccakakhANa AgAra- AgAranAma saMkhyA re porisi, anAbhoga, sahasAgAra, pacchannakAla, sADhaporisi disAmoha, sAhulyaNa, savvasamAhivattiyAgAra 3 purimaDha,avaDha | porizinA 6 + mahattarAgAra | 4 ekAsaNuM, anAbhoga, sahasAgAra, sAgAribiAsaNuM AgAra, AuTaNapasAra, guruambhaTTANa, pAridrAvaNiyAgAra, mahattarAgAra, savvasamAvittiyAgAra 5 ekalaThANuM | 7 | AuTaNapasAra vinA ekAsaNAnA da vigaI, nIvi 9 anAbhoga, sahasAgAra, levAleva, (piMDavigaI- gihatyasaMsaDha, ukhittavivega, saMbaMdhI) paDuccamakhisa, pAridrAvaNiyAgAra, mahattarAgAra, savvasamAhittiyAgAra 7 vigaI, nI|i 8 | ukhitavivega vinA piMDavigainA (dravavigaI saMbaMdhI) 8 AyaMbila 8 |paDuccamakhia vinA piMDavigaInA 9 |upavAsa anAbhoga, sahasAgAra, pAriDhAvaNiyAgAra, mahattarAgAra, savvasamAvittiyAgAra. 10 pANInuM levADa, alavADa, accha, bahala, sasitya, asittha Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 3 juM - AgAranA artha AgAranAma | ka. piccakhANa | AgAra saMkhyA 11 divasacarima, | 4 bhavacarima1 abhigraha, dizAvagAsika, anAbhoga, sahasAgAra mahattarAgAra, savvasamAvittiyAgAra sAketa 12 prAvaraNa | 5 anAbhoga, sahasAgAra, colapaTTA gAra, mahattarAgAra, savvasamAvivattiyAgAra dravavigaI - pravAhIrUpa vigaI - dUdha, madha, dArU, tela. piMDavigaI - kaThaNa vigaI - mAkhaNa, pakvAnna. piMDadravavigaI - je vigaI pravAhIrUpe paNa maLe ane kaThaNarUpe paNa maLe te - ghI, goLa, dahIM, mAMsa. pratidvAra 3 juM - AgAranA artha AgAra = apavAda = paccakhANamAM ApavAmAM AvatI chUTa. paccakakhANamAM AgAra rAkhavAnA kAraNo - (1) vratano bhaMga thavAthI bhagavAnanI AjJAnI virAdhanA thAya. tethI azubha karma baMdhAvA rUpa moTo doSa lAge. (2) thoDA paNa paccakakhANanA pAlanathI bhAvonI vizuddhine lIdhe karmanirjarArUpa guNa thAya che. (3) cAritradharmamAM gaurava-lAghava jANavA. dA.ta. upavAsa karyA pachI 1. bhavacarima paccakakhANa 2 AgAravALuM paNa hoya che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 3 juM - AgAranA artha asamAdhi thAya to auSadha vagere ApavAthI nirjarArUpa moTo guNa thAya che. jo auSadha vagere na apAya to asamAdhi thavAthI alpa guNa thAya che. mATe paccakhANa AgArapUrvaka karavuM. AgAranA artha - annattha = sivAya, varjIne (1) aNAbhoga (anAbhoga) - ekadama bhUlI javuM. jenuM paccakakhANa che te vastu bhUlathI moDhAmAM naMkhAI jAya ane yAda AvatA turaMta mukhamAMthI kADhI nAMkhe to paccakhANano bhaMga na thAya. (2) sahasAgAra (sahasAkAra) - atipravRttinA yogane aTakAvI na zakavuM. acAnaka aNaciMtye mukhamAM kaMI paDI jAya (chAza valovatA mukhamAM chAMTo paDI jAya) to paccakhANano bhaMga na thAya. (3) pacchannakAla (pracchannakAla) - vAdaLa, dhULa, parvata vagerethI sUrya DhaMkAyelo hoya tyAre porisI vagere AvI gaI ema mAnI porisInA samaya pUrve ja vApare to paccakkhANa na bhAMge. porisI vagereno samaya nathI thayo evo khyAla AvatAM aDadhu vAparyuM hoya to paNa paccakhANano samaya thAya tyAM sudhI temaja beThA rahevuM, samaya thayA pachI vAparavuM. samaya nathI thayo evuM jANavA chatAM vApare to paccakhANa bhAMge. (4) disAmoha (dizAmoha) - bhUlathI pUrvane pazcima (ema pazcimane pUrva) samajIne porisI vagere paccakakhANanA samaya pahelA ja paccakkhANano samaya thaI gayo ema jANI mohathI vApare to paccakhANa na bhAMge. sAcI vAtano khyAla AvatAM aDadhuM vAparyuM hoya to paNa samaya thAya tyAM sudhI temaja beThA rahevuM, samaya thayA pachI ja vAparavuM. (5) sAhuvayaNa (sAdhuvacana) - pAdonaporisI vakhate 'ugvADA porisI' vagere muninuM vacana sAMbhaLIne porisI vagere paccakhANano samaya thaI gayo ema samajI samaya pUrve ja vApare to paNa paccakkhANa na bhAMge. vAparatAM sAcI vAtano khyAla Ave ke bIju koI kahe to pUrvavat Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 2 pratidvAra 3 juM - AgAranA artha temaja beThAM rahevuM. (6) savvasamAhivattiyAgAra (sarvasamAdhipratyayAkAra) - atyaMta durgAnane laI durgatimAM javAnuM na thAya te mATe durbAna aTakAvavA auSadha vagere levA mATe samaya thatAM pahelA paccakhANa pAre athavA tevI pIDA pAmatAM sAdhu vagere dharmI AtmAonuM auSadhAdi karavA janAra vaidya vagere paNa jo apUrNakALa porisI vagere paccakhANa pAre to paccakhANano bhaMga na thAya. aDadhu vAparyA pachI rogIne samAdhi thaI jAya ke tenuM maraNa thaI jAya to paccakakhANano samaya thAya tyAM sudhI temaja beThA rahevuM, samaya thayA pachI vAparavuM. (7) mahattarAgAra (mahattarAkAra) - paccakhANathI thatI nirjarAnI apekSAe jemAM ghaNI moTI nirjarA thatI hoya tevuM saMghanuM ke derAsaranuM ke glAnamuni vagerenuM koI moTuM kArya AvI paDyuM hoya ane te kArya bIjA koIthI asAdhya hoya to tevA prasaMge porisI vagere paccakhANano samaya pUrNa thatAM pUrve vAparIne jAya to paNa paccakkhANano bhaMga na thAya. namaskArasahita, porisI, sADhaporisInA paccakhANamAM mahattarAgAra nathI kemake temAM alpa kALa che. (8) sAgAriyAgAra (sAgArikAkAra) - sAdhu vAparatA hoya tyAre koI gRhastha AvI jAya to jo te jato raheze ema lAge to ekAda kSaNa rAha jovI, jo te tyAM ja Ubho rahe ke bese to sAdhu svAdhyAyavyAghAta vagerenA bhayathI UbhA thaI anyatra jaI vApare to paNa ekAsaNA vagerenuM paccakakhANa na bhAMge. zrAvakanI apekSAe jenI najarathI bhojana pace nahIM evo anya gRhastha AvI jAya ke sApa, agni, pUra, ghara paDavuM vagere prasaMga AvI paDe to ekAsaNA vageremAM vacce UThI anyatra jaI vApare to paNa paccakkhANa na bhAMge. (9) AuMTaNapasAra (AkuMcanaprasAra) - ekAsaNA vagerenA paccakkhANamAM hAtha-paga vagere avayavo lAMbA samaya sudhI sthira na Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratihAra 3 juM - AgAranA artha rAkhI zake to tene pasAra ke saMkoce tyAre saheja Asana cAle to paNa paccakkhANano bhaMga na thAya. (10) guruadbhuTToNa (guruabhyatthAna) - UbhA thavAne yogya evA vaDila mahAtmA ke mahemAna sAdhu padhAre tyAre vinaya sAcavavA UbhA thatAM paNa ekAsaNA vagerenA paccakakhANano bhaMga na thAya. (11) pAriTTAvaNiyAgAra (pAriSThApanikAkAra) - A AgAra sAdhuone ja hoya che. vidhigRhIta ane vidhimukta AhAramAMthI vadhatA jo paraThave to bahu doSa saMbhavato hovAthI guru AjJAthI upavAsavALA ane ekAsaNA vagere vALA sAdhu ekAsaNuM vagere karyA bAda pharI AhAra vApare to paNa upavAsa ke ekAsaNA vagerenA paccakhANano bhaMga na thAya. upavAsa, ekAsaNA vagere cauvihAra karyA hoya ane paraThavavA yogya AhAramAM paNa anna ane pANI e banne vadhyA hoya to tene apAya. jo mAtra anna ja vadhyuM hoya ane pANI vadhyuM na hoya to tene na apAya, kemake pANI vinA mukhazuddhi thaI na zake. tivihAra upavAsa, tivihAra ekAsaNuM vagere vALAne to ekalo AhAra vadhyo hoya to paNa ApI zakAya, kemake tene pANI khulla che, tethI mukhazuddhi zakya che. (12) levAleva (lepAlepa) - akalpanIya dravyathI kharaDAyela camacA ke vAsaNane luchavA chatAM sarvathA alepa thatuM nathI paNa lepAlepa rahe che. enAthI ke emAMthI vahorAvela AhAra vAparatAM AyaMbila tathA nIvinA paccakhANano bhaMga na thAya. (13) gihandusaMsaTTa (gRhasthasaMsRSTa) - gRhastha e ka vastu vahorAvyA pachI bIjI vastu vahorAve tyAre hAtha vagerene lAgelA pahelI vastunA aMzo bIjI vastune lAge. pahelI vastune jene tyAga hoya tene tenA aMzathI mizrita avyakta rasavALI bIjI vastu A AgArathI kahyuM. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 4 pratidvAra 3 juM - AgAranA artha spaSTa rasa anubhavavAmAM Ave to na kahyuM. A AgAra munine ja che. (14) uSmittavivega (ukSiptaviveka) - roTalI vagere para paDelI goLa vagere piMDavigaI upADI laI dUra kare chatAM tenA kaMIka aMza rahI jAya to te roTalI vagere vAparatAM AyaMbila vagerenA paccakakhANano bhaMga na thAya. sarvathA upADI na zakAya tevI piMDavigaIne upADI levAthI adhika mizratAvALA bhojana vaDe to paccakhANano bhaMga thAya ja. A AgAra munine ja hoya che. (15) paDuccamaktio (pratItyaprakSita) - nIlimAM na kalpe tevI ghI vagere vigaIno hAtha roTalI vagerenI kaNeka vageremAM daI banAvelI roTalI vagere vAparatA nIvinA paccakhANano bhaMga na thAya. dhAra reDIne kaNeka vagere masaLyA hoya to paccakhANano bhaMga thAya ja. A AgAra nIlimAM ja hoya che ane munine ja hoya che. (16) levADa (lepakRta) - tivihAra upavAsa vagerenA paccakakhANamAM vAsaNane cIkaNu karanAra khajuranuM pANI, drAkSanuM pANI vagere pANI vAparatA paccakakhANano bhaMga na thAya. (17) alevADa (alepakRta) - tivihAra upavAsa vagerenA paccakakhANamAM chAzanI Acha vagere cIkaNA na hoya tevA pANIne vAparatA paccakhANano bhaMga na thAya. (18) accha - tivihAra upavAsa vagerenA paccakhANamAM traNa ukALAvALu acitta nirmaLa jaLa vAparatA paccakakhANano bhaMga na thAya. ' (19) bahala - tivihAra upavAsa vagerenA paccakhANamAM talanuM dhovaNa, cokhAnuM dhAvaNa vagere DahoLu pANI vAparatA paccakhANano bhaMga na thAya. (20) sasintha (sasiphatha) - tivihAra upavAsa vagerenA paccakakhANamAM raMdhAyelA dANAvALu osAmaNa vagere vAparatA paccakhANanA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiAranA 4 prakAra 65 bhaMga na thAya. (21) asitya (asitha) - tivihAra upavAsa vagerenA paccakhANamAM dANA vinAnuM osAmaNa vagere vAparatA paccakhANano bhaMga na thAya. (22) colapaTTAgAra (colapaTTAkAra) - jitendriya mahAmunio amuka prasaMge vastranuM paNa abhigraha paccakakhANa kare che. tevA muni vastrarahita thaI beThA hoya tyAre koI gRha Ave to UThIne turata colapaTTo paherI le to te jitendriya munine vastraabhigraha paccakakhANano bhaMga na thAya. A AgAra munine ja hoya che. pratikAra 4thuM - AhAranA 4 prakAra (1) azana - je jaldIthI bhUkhane zamAve te azana. te A pramANe (1) bhAta vagere. (2) sAthavo vagere. (3) maga vagere. (4) rAba vagere. (5) khAjA, modaka, sukhaDI, ghebara, lApasI vagere pakUvAnsa. (6) dUdha, dahIM, ghI, chAza. (7) sUraNa vagere badhI vanaspatinA raMdhAyela zAka. (8) khAkharA, roTalA, roTalI, DhoThikA, kulera, cUrI vagere. (2) pAna - je indriyo vagere prANo upara upakAra kare te pAna. te A pramANa che - (1) kAMjI. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra 4thuM - AhAranA 4 prakAra (2) java, ghauM, cokhA, kodrava vagerenA dhovaNa . (3) bhinna bhinna prakAranA dArU. (4) sarovara, nadI, kUvA vagerenuM pANI. (5) kAkaDI, khajura, drAkSa, AmalI vagerenA pANI, zeraDIno rasa vagere. (3) khAdima - mukhanA AkAzamAM samAya te khAdima. te A pramANe che - (1) zekelA caNA, ghauM vagere. (2) guMdA, cAroLI, khAMDa, zeraDI, sAkara, goLathI banAvela daMtamaMjana vagere. (3) khajura, nALiyera, drAkSa, akharoTa, badAma vagere mevo. (4) kAkaDI, AMbA, phaNasa, keLA vagere phaLo. (4) svAdima - dravyane ane tenA rasa vagere guNone svAda pamADe te svAdima. athavA rAga-dveSa rahita AsvAdana karavAthI saMyamInA saMyamaguNone svAda pamADe te svAdima. athavA jenuM AsvAdana karatA te vastuo potAnA mAdhurya vagere guNone nAza pamADe te svAdima. (1) dAMtaNa, nAgaravelanA pAna, sopArI, jAyaphaLa vagere. (2) tulasI, jIru, haraDe vagere. (3) madha, pIpara, suMTha, goLa, marI, ajamA, beDA, AmaLA, marI vagere. kaI vigaI kyA AhAramAM Ave? (1) azana - dUdha, dahIM, ghI, tela, pakvAnna, mAkhaNa, mAMsa-9 (2) pAna - dAru = 1 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAra 5 muM - paccakakhANanI vizuddhinA cha kAraNo (3) khAdima - goLa, madha = 2 (4) svAdima - 0 pratidvAra 5 muM - paccakakhANanI vizuddhinA cha kAraNo - kAraNothI paccakhANa vizuddha thAya che - (1) sparzita (skRSTa) - paccakakhANa ucitakALe vidhipUrvaka grahaNa karavuM te. te A pramANe - paccakakhANanA sUtra ane arthane jANanAra sAdhu ke zrAvaka sUryodaya pUrve svasAkSIe ke caitya-sthApanAcAryajInI sAkSIe svayaM paccakhANa laIne guru pAse jAya. tyAM gurune vidhipUrvaka vaMdana karIne hAtha joDIne guru pAsethI paccakakhANa le. tyAre dhImA avAje pote paNa guruvacananI pAchaLa uccAraNa kare. (2) pAlita - karelA paccakhANane vAraMvAra yAda karavuM te. (3) zobhita - gurune vahorAvyA ke vaparAvyA pachI je zeSa vadhyuM hoya te vAparavuM te. (4) tIrita - paccakkhANano samaya pUro thayA pachI paNa thoDA samaya pachI vAparavuM te. (5) kIrtita - vAparatI vakhate paccakhANane yAda karIne "meM amuka paccakhANa karyuM hatuM. te pUrNa thayuM che. have huM vAparIza.' ema kahIne vAparavuM te. (6) ArAdhita - upara kahelI badhI vidhipUrvaka paccakakhANanI ArAdhanA karavI te. pratikAra 6ThuM - vigaIo ane tenA prakAro cha bhakSya vigaIo ane temanA prakAro - Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 pratidvAra 6ThuM - vigaIo ane tenA prakAro kra. | vigaI prakAra kula prakAra | 1 dUdha gAyanuM, bheMsanuM, UMTaDInuM, bakarInuM, gheTInuM dahIM gAyanuM, bheMsanuM, bakarInuM, gheTInuM ghI gAyanuM, bheMsanuM, bakarInuM, gheTInuM 4 tela talanuM, aLasInuM, kusuMbInA ghAsanuM, sarasavanuM goLa dravagoLa (DhIlo goLa), piMDagoLA (kaThaNa goLa) pavAnadhImAM ke telamAM taLeluM | ja | jha | Ta 0 | prakAra manuSyastrI vagerenuM dUdha vigaI nathI. UMTaDInA dUdhamAMthI dahIM, ghI, mAkhaNa thatA nathI. DoLIyAnuM (mahuDAnA bIjanuM) tela, nALiyeranuM tela, eraMDIyAnuM tela, sIsamanuM tela vagere telo vigaI nathI. cAra abhakSya vigaIo ane temanA prakAro - kra. vigaI kula prakAra madya | kASThano (zeraDI, tALa vagereno), (dArU) | piSTano (SaSTikA, kodrava vagere cokhAnA loTano) 2 madya | mAkhInuM, kutiyA (zudra jaMtu)nuM, bhamarAnuM | 3 mAMsa | jalacaranuM (mAchalA vagerenuM), sthalacaranuM (bakarA, pADA, bhUMDa, sasalA, haraNa vagerenuM), khecaranuM (kabutara, cakalI vagerenuM) athavA, cAmaLI, carabI, lohI. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 pratidvAra 7muM - saMsRSTa dravyo ane utkRSTa dravya kra. vigaI | prakAra 4 mAkhaNa | gAyanuM, bheMsanuM, bakarInuM, gheTInuM kula prakAra pratidvAra 7muM - saMskRSTa dravyo ane utkRSTa dravya gRhasthasaMsRSTa AgArathI navinA paccakakhANamAM kahyuM tevA dravyo - (1) saMsRSTadravyo - (1) gRhasthe potAnI mATe bhAta vageremAM dUdha, dahIM ke dArU DUbADUba reDIne mizra karyuM hoya to te bhAta upara caDhelA dUdha, dahIM, dArU cAra AMgaLa sudhI vigaImAM na gaNAya, nIviyAtA gaNAya. te navimAM kalpa. dArU abhakSya che, tethI nIviyAtuM thavA chatAM te na kalpe. cAra AMgaLanI uparanuM vigaImAM gaNAya. (2) gRhastha potAnI mATe bhAta vageremAM narama goLa, ghI ane tela DUbADUba reDIne mizra karelA hoya to te bhAta upara caDhelA narama goLa, ghI ane tela eka AMgaLa sudhI vigaImAM na gaNAya, nIviyAtA gaNAya. te nIlimAM kahyuM. eka AMgaLanI uparanuM vigaImAM gaNAya. (3) gRhasthe potAnI mATe bhAta vageremAM madha ane mAMsano rasa DUbADUba reDIne mizra karyA hoya to te bhAta upara caDhelA madha ane mAMsano rasa aDadhA AMgaLa sudhI vigaImAM na gaNAya, nIviyAtA gaNAya. tenI uparanuM vigaImAM gaNAya. madha ane mAMsano rasa abhakSya che. tethI nIviyAta thavA chatAM te na kalpe. (4) gRhastha potAnI mATe kaThaNa goLane curamA vageremAM mizra karyA hoya, kaThaNa mAkhaNa ane mAMsane bhAta vageremAM mizra karyA hoya ane te saMpUrNa ekarasa na thayA hoya ane tenA lIlA AmaLA jevaDA nAnA ghaNA kaNIyA rahI gayA hoya to te goLa, mAkhaNa ane mAMsa vigaImAM na gaNAya, nIviyAtA gaNAya. te nIvimAM kahyuM. mAkhaNa Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 pratidvAra 8muM vikRtigata (nIviyAtA) ane mAMsa abhakSya hovAthI nIviyAtA thavA chatAM te na kalpe. lIlA AmaLAthI moTo eka paNa kaNIyo hoya to te vigaImAM gaNAya. (2) utkRSTa dravya - kaDhAI vageremAMthI sukhaDI vagere kADhI lIdhA bAda vadhelA ghImAM culA upara ja loTa vagere nAMkhIne banAveluM dravya te utkRSTa dravya che. te vikRtigata che. te nIvimAM kahyuM. A keTalAkano mata che. | gItArthono mata A pramANe che - kaDhAI vageremAMthI sukhaDI vagere kADhI lIdhA bAda culA parathI utArelA, ThaMDA thayelA, vadhelA ghImAM loTa nAMkhIne banAveluM dravya ja vikRtigata kahevAya, kemake te barAbara pakAvAyu nathI. te nIlimAM kahyuM. jo culA para rahelA vadhelA ghImAM loTa nAMkhIne dravya banAvAya to te pakAvAyuM hovAthI vigaI ja che. pratikAra 8muM - vikRtigata (nIviyAtA) anya dravyathI haNAyelI eTale ke zaktirahita karAyelI vigaI te vikRtigata kahevAya che. tene nIviyAtA paNa kahevAya che. te nIvinA paccakakhANamAM keTalAkane kahyuM. cha vigaIna darekanA 5-5 vikRtigata che. te A pramANe - (1) dUdhanA 5 vikRtigata - (1) peyA - dUdhanI rAba, alpa cokhA sAthe rAMdhela dUdha te. (prAyaH dUdhapAka) (2) dugdhATI - kAMjI vagere khATA padArtho sahita rAMdhela dUdha te. matAMtare balahikA - prAyaH tAjI vIAyelI bheMsanA dUdhamAMthI banAvAyela baLI. (3) avalehikA - cokhAnA loTa sahita rAMdhela dUdha te. (4) dugdhasATI - drAkSa sahita rAMdhela dUdha te. (prAyaH bAsuMdI) Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 pratidvAra 8muM vikRtigata (nIviyAtA) ekalA dUdhane ukALIne banAvela bAsuMdI nIviyAtI nathI. (5) khIra - ghaNA cokhA sAthe rAMdhela dUdha te. (2) dahInAM 5 vikRtigata - (1) gholavaDA - gholamAM vaDA nAMkhelA hoya te. (2) ghola - vastrathI gALelu dahIM. (3) zikhariNI - khAMDa nAMkhI vastrathI chANeluM dahIM (zikhaMDa). (4) karaMba - dahImAM bhAta meLavyo hoya te bhAtavALuM dahIM. (5) salavaNa dahIM - mIThuM nAMkhIne matheluM dahIM. (zAstrIya bhASAmAM rAjakAkhATa, lokabhASAmAM - rAItu ke maTho) temAM saMgarikA, puslalanA TukaDA vagere nAMkhyA hoya ke na hoya to ya vikRtigata che. (3) ghInA 5 vikRtigata - (1) paphavadyuta - auSadhi nAMkhIne ukALeluM ghI. (2) dhRtakiTTika - ukaLatA ghInI upara tarI Avato mela, (3) pauSadhitarita - auSadhi nAMkhIne ukALelA ghInI uparanI tara. (4) nirbhajana - paphavAna taLyA bAda vadheluM baLeluM ghI. (5) vispaMdana - dahIMnI tara ane loTa e be meLavIne banAvela kulera. (4) telanA pa vikRtigata - (1) telamalikA - ukALelA telanI uparano mela. (2) tilakuTTI - tala ane kaThaNa goLa e bene bhegA karI khAMDaNImAM khAMDI ekarasa banAvAya che te. (goLane ukALIne tala bheLavAya che te pAkA goLanI talasAMkaLI paNa vikRtigata che.) Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 pratidvAra 8muM vikRtigata (nIviyAtA) (3) nirbhajana - pakvAna taLyA bAda vadheluM baLeluM tela. (4) papharvASadhitarita - auSadhi nAMkhIne ukALelA telanI uparanI tara. (5) paphavatela - lAkha vagere nAMkhIne ukALeluM tela. (5) goLanA 5 vikRtigata - (1) adhavathitaIzurasa - aDadho ukALelo zeraDIno rasa. (2) guDapAnIya - goLanuM pANI, je puDalA vagere sAthe pivAya che (3) sAkara - kAMkarA jevI hoya che te. (4) khAMDa - jhINI hoya che te. (5) pAko goLa - ukALelo goLa. (jenAthI khAjA vagere lepAya che. te goLanI cAsaNI.) (6) pakavAnanA 5 vikRtigata - (1) dvitIya apUpa (bIjo puDalo) - tavImAM saMpUrNa samAya evA eka puDalAne maLyA pachI e ja ghI ke telamAM navuM ghI, tela umeryA vinA taLAyelA bIjA puDalA, pUrI vagere. pahelo puDalo vigaI che. (2) tasneha caturthAdi ghANa (cotho vagere ghANa) - kaDAI pUrI bharAI jAya tevA traNa ghANa kADhyA pachI navuM ghI-tela umeryA vinA cothA vagere ghANamAM taLAyelA pUrI vagere. traNa ghANa sudhI vigaI che. (3) goLadhANI - goLanI cAsaNI karI temAM pANI meLavI banAvelA lADu. (4) jalalApasI - pakvAnsa taLyA bAda ghI vagere kADhI lIdhA bAda tavImAM rahela cIkAzamAM ghauMno jADo loTa vagere zekI goLanuM pANI Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 9muM - 32 anaMtakAya nAMkhI banAvAyelo zIro ke kaMsAra te. upalakSaNathI korI kaDAImAM banAvela zIro, kaMsAra vagere paNa nIviyAtA che, paNa temAM cUlA parathI utAryA bAda ghI-telano eka paNa chAMTo umeravo na joIe. (5) paripakava pUpikA - pakvAnna taLyA bAda ghI vagere kADhI lIdhA bAda tavImAM rahela cIkAzamAM ghI-telanuM potuM daIne banAvAtA pUrI, pUDalA, thepalA vagere. upalakSaNathI korI tavImAM paNa cAlu rItie banAvAtA pUrI, pUDalA, thepalA, DhebarA vagere paNa nIviyAtA che, paNa temAM cUlA parathI utAryA bAda navuM ghI-tela umeravuM nahIM. Ama cha vigaInA 30 vikRtigata thayA. jo ke nIviyAtA dravyo vigaIrUpa na hovAthI nIvimAM kahyuM che, chatAM A dravyo utkRSTa hovAthI vAparanAranA manamAM vikAra pedA kare che ane nIlimAM A dravyo vAparavAthI utkRSTa nirjarA thatI nathI. tethI A dravyo na vAparavA. vividha tapothI zarIra kRza thayuM hovAthI je svAdhyAya, adhyayana vagere na karI zake te A dravyo vApare to paNa doSa nathI. tene karmanirjarA paNa ghaNI thAya che. durgatithI bhaya pAmelo je vigaI ane nIviyAtAne vApare te durgatimAM jAya, kemake vigaI indriyone vikAra upajAvavAnA svabhAvavALI che ane baLAtkAre durgatimAM laI janArI che. pratidvAra muM - 32 anaMtakAya anaMtakAya - bhUminI nIce UganArA badhA kaMdo anaMtakAya che, eTale ke temAM anaMtAnaMta jIvo hoya che. te sukAI gayA pachI anaMtakAya nathI. temanA mukhya 32 prakAra che. te A pramANe che - (1) sUraNa. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 pratidvAra 9muM - 32 anaMtakAya (2) vajakaMda. (3) lIlI haLadara. (4) adrakha. (5) lIlo kacUro - eka prakAranuM tIkhu dravya che. (6) zatAvarI - eka prakAranI velaDI che. (7) virAlikA. (8) kumArI - kuMvAra vanaspati. (9) thoharI. (10) gaDUcI - eka prakAranI velaDI che. (11) lasaNa. (12) vaMzakarillA - vAMsanA navA UgelA komaLa avayavo. (13) gAjara. (14) lavaNaka - eka prakAranI vanaspati, jene bALavAthI sarjIkA (sAjIkhAra) bane. (15) loDhaka - padminI kaMda. (16) girikarNikA - eka prakAranI velaDI che. (17) kisalaya - pahelA pAMdaDA. (18) kharisuka - eka prakArano kaMda che. (19) vega - eka prakArano kaMda che. (20) lIlI kotha. (21) lavaNavRkSanI chAla. (22) khalUDaka - eka prakArano kaMda che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9pa pratihAra 9muM - 32 anaMtakAya (23) amRtavallI - eka prakAranI velaDI che. (24) mULA. (25) bhUmiha - comAsAmAM thatAM, chatra AkAranA bIlADInA Topa. (26) virUDha - aMkurA phuTelA dila (kaThoLa) anAja. (27) DhallavAstula - eka prakAranuM zAka. te pahelIvAra Uge tyAre ja anaMtakAya che. kApyA pachI pharI Uge to anaMtakAya nathI. (28) zkaravAla. (29) parghaka - eka prakAranuM zAka. (30) komaLa AMbalI - jemAM bIja na hoya tevI AMbalI. (31) Alu - baTeTA. eka prakArano kaMda che. (32) piMDAlu - eka prakArano kaMda che. anya anaMtakAyo - (1) ghoSAtakInA aMkura. (2) karIranA aMkura. (3) bIja vinAnA komaLa hiMdukaphaLa. (4) bIja vinAnuM komaLa AMbAnuM phaLa. (5) vaNavRkSanA aMkura. (6) vaDavRkSanA aMkura. (7) liMbaDAnA vRkSanA aMkura. nIcenA lakSaNo parathI anya anaMtakAya paNa jANavA. anaMtakAyane oLakhavAnA lakSaNo - Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidvAra 10muM- 22 varjanIya vastu (abhakSya) (1) je pAMdaDA, thaDa, nALa, DALI vagerenA sAMdhA ane parvo gupta hoya eTale ke jaNAya nahIM te. (2) je DALI, pAMdaDA, mULa, thaDa, chAla, phUla vagerene toDatA kyArAnI uparanI sUkI koparInI jema ke jhINI khaDIthI banAvela vATanI jema samAna cheda thAya, UMco-nIco nahIM te. (3) jene chedatA aMdara tAMtaNA na hoya te. (4) jene kApIne vAvatA pharI Uge te. (5) jenI gAMThane bhAMgatA temAMthI gADha, sapheda cUrNa UDato dekhAya (6) jenA sAMdhAmAM ghaNI garamI hoya te. anaMtakAya vAparavAthI anaMta jIvonI hiMsA thAya che. mATe temane varjavA. 1 pratidvAra 10muM - 22 varjanIya vastu (abhakSya) (1) vaDanA phaLa (2) pIpaLAnA phaLa (3) uduMbaranA phaLa | A pAMca uduMbara che. temAM maccharanA (4) plekSanA phaLa AkAranA ghaNA sUkSma jIvo hoya che. (5) kAkoduMbaranA phaLa (6) dArU (7) mAMsa (8) madha (9) mAkhaNa temAM tarata ja te raMganA aneka jIvo utpanna thaI jAya che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 pratidvAra 10muM- 22 varjanIya vastu (abhakSya) (10) barapha - te asaMkhya akAya jIvo rUpa che. (11) viSa - maMtrathI jenI zakti haNAI gaI che evuM viSa vAparavAthI peTamAM rahela gaMDolaka vagere jIvono nAza thAya che. viSa maraNa vakhate mahAmohane utpanna kare che. (12) karA - AkAzamAMthI paDatA baraphanA TukaDA. te asaMkhya apakAya jIvo rUpa che. (13) mATI - badhA prakAranI. tenAthI deDakA vagere paMcendriya jIvonI utpatti thAya che. khaDI vAparavAthI Ama vagere doSo thAya che. (14) rAtribhojana - temAM ghaNA jIvo paDIne marI javAthI AlokaparalokamAM doSa thAya che. (15) bahubIja - paMpoTaka vagere. temAM dareka bIjamAM jIvanI hiMsA thAya che. (16) anaMtakAya - temAM anaMta jIvonI hiMsA thAya che. (17) boLa athANuM - kAcI cAsaNIvALA bilvaka vagerenA athANA. temAM jIvAtpatti thAya che. (18) dvidaLa - kAcA gorasa sAthe bhaLela dvidaLa (kaThoLa). temAM sUkSma jIvo utpanna thaI jAya che. (19) rIMgaNA - tenAthI ghaNI UMgha Ave, kAma pragaTe vagere doSo thAya che. (20) ajJAtaphaLa - pote ke bIjAe jenA nAma na jANyA hoya evA puSpo ane phaLo. nAma na jANavAne lIdhe tyAga karela phaLa khavAI javAthI vratano bhaMga thAya, viSanuM phaLa khavAI javAthI prANano nAza thAya. (21) tucchaphaLa - mahuDA bilva vagerenA asAra phaLa, araNi Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 pratikAra 10muM- 22 varjanIya vastu (abhakSya) zigru-mahuDAnA phUla, comAsAmAM tAMdaLiyAnI bhAjI vagere. temAM ghaNA jIvonI utpatti thAya che. athavA aDadhI pAkelI coLAnI komaLa siMga vagere tucchaphaLa che. tenAthI tevI tRpti thatI nathI ane ghaNA doSo thAya (22) calitarasa - kohavAyeluM anna, puSpitadana (vAsI bhAta), be rAta vItela dahIM vagere. temAM jIvotpatti thAya che. A 22 abhakSyone varjavA. + ajJAnI jIva guruAjJAnuM pAlana karavA mATe samartha thato nathI. + vAstavika sAcA arthane nahIM jANanAra upadezaka sva-parano nAza kare che.' + sArA praNidhAnavALA ane eka lakSyavALA jIvane mATe badhu susAdhya che. + bIjAnI prArthanAno bhaMga karavo e dUSaNa che. + dharmathI viparIta mukhavALA lokonI upekSA ja ucita che. + svIkArelanuM pAlana karavuM e sajjana puruSanuM alaMkAra che. + dharma e aucityapUrvakanI pravRttirUpa che. + saMyogone anusAra pravRtti na karAya to guNo cAlyA jAya che. + sajajano bIjAnA guNa grahaNa karavAmAM laMpaTa hoya che. + jJAna-darzana-cAritranI zUnyatA e bhAvanidrA che. + virati vinA eka kSaNa paNa rahevuM nahIM. + utpanna thayela eka bhAva bIjA bhAvane utpanna kare che. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra pam - kAussagga 79 dvAra pam - kAussagga | kAussagna - ucchavAsa vagere AgAro ane sthAna-mana-dhyAnanI kriyA vinA anya kriyAono jayAM sudhI 'namo arihaMtANaM' bolI parAya nahIM tyAM sudhI tyAga karavo te kAussagna. tenA be prakAra che - (1) ceSTAno kAussagga - iriyAvahi vagere saMbaMdhI kAussagga. (2) abhibhavano kAussagga - devo vagere vaDe karAtA upasargane jItavA mATe karAto kAussagna. doSarahita kAussagna karavAthI nirjarA thAya che. kAussagnanA 19 doSa che. te A pramANe - (1) ghoTakadoSa - ghoDAnI jema eka paga vAMko rAkhIne UbhA rahevuM te, (2) latAdoSa - kharAba pavanathI jema latA haze tema kAussagnamAM halavuM te. (3) stabbakutradoSa - thAMbhalAne ke divAlane Teko daIne UbhA rahevuM te. (4) mAladoSa - mAthe mALane TekavIne kAussagna karavo te. (5) zabarIdoSa - jema vastrarahita bhillanI strI be hAthathI guhya aMgane DhAMke che tema be hAtha vaDe guhyaaMgane DhAMkIne kAussagna karavo te. (6) vadhUdoSa - kulavahunI jema mastaka namAvIne kAussagna karavo te. (7) nigaDadoSa - beDImAM baMdhAyelAnI jema be paga pahoLA rAkhIne ke bhegA karIne kAussagna karavo te. (8) lambottaradoSa - nAbhithI upara ane nIce DhIMcaNa sudhI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8) dvAra pam - kAussagna colapaTTo paherIne kAussagna karavo te. (9) stanadoSa - macchara vagerenA DaMkhathI bacavA ke ajJAnathI stana DhAMkIne kAussaga karavo te. (A doSa puruSo mATe ja che.) (10) uddhikAdoSa - tenA be prakAra che - (i) bAhyauddhikAdoSa - gADAnI UdhanI jema be paganI pAnI bhegI karIne ane pagano AgaLano bhAga pasArIne kAussagna karavo te. (i) atyaMtarauddhikAdoSa - be paganA aMguThA bhegA karIne ane paganI pAnI pasArIne kAussagna karavo te. (11) saMyatIdoSa - sAdhvInI jema khabhA upara vastra oDhIne kAussagna karavo te. (A doSa puruSo mATe ja che.) (12) khalInadoSa - lagAmanI jema oghAne AgaLa rAkhIne kAussagna karavo te. matAMtare lagAmathI pIDAyelA ghoDAnI jema mAthu upara-nIce halAvavuM te. (13) vAyasadoSa - caMcaLa cittavALA thaIne kAgaLAnI jema DoLA pheravavA ke dizAo jovI te. (14) kapitthadoSa - bhamarInA bhayathI vastrane koThAnA phaLanI jema goLa vALIne be jaMghAnI vacce rAkhIne kAussagna karavo te. matAMtare muki bAMdhIne kAussagna karavo te. (15) zIrSotkampitadoSa - bhUtathI grahaNa karAyelAnI jema mAthu kaMpAvIne kAussagna karavo te. (16) mUkadoSa - kAussagna karanAranI bAjunI jagyAmAM rahela vanaspati vagerene koI gRhastha kApato hoya to tene aTakAvavA mUMgAnI jema "huM huM evo avyakta avAja karatAM karatAM kAussagna karavo te. (17) aMgulikAbhUdoSa - AlAvA gaNavA mATe AMgaLI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra pamuM - kAussagna 81 halAvavI, yogone karAvavA mATe - bIjA kAryo batAvavA mATe bhramarathI IzArA karavA ke ema ja bhramara nacAvavI te. (18) vANidoSa - UkaLatA dArUnI jema kAussagnamAM buDabuDa avAja karavo te. matAMtare dArUnA nazAmAM rahelAnI jema DolA khAtA khAtA kAussagna karavo te. ' (19) prekSAdoSa - vAMdarAnI jema hoTha halAvIne kAussagna karavo te. matAMtare kAussagnanA 21 doSo che. te A pramANe - upara kahela 19 doSomAMthI stanmakuDyadoSanI badale stammadoSa ane kuDyadoSa ema be doSo mAnyA che ane aMgulikAbhUdoSanI badale aMgulikAdoSa ane bhUdoSa ema be doSo mAnyA che. keTalAka AcAryo kAussagnanA anya doSo paNa kahe che. te A pramANe - (1) thukavuM. (2) zarIrane aDavuM. (3) vAraMvAra halavuM. (4) kAussagnanI vidhi ochI karavI. (5) vayanI apekSA na rAkhavI. (nAnA-moTAnI maryAdA na sAcavavI). (6) kALanI apekSA na rAkhavI. (ghaNA lAMbA kALa sudhI kAussagna karavo). (7) mana vyAkSepamAM hovuM. (8) mana lobhathI yukta hovuM. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 dvAra pam - kAussagga (9) pApakAryomAM udyama karavo. (10) kRtyAtyanI samajaNa na hovI. (11) pATalA vagere upara UbhA rahevuM. upara kahelA kAussagnanA badhA doSo tajavA. nIcenA kAraNosara kAussagnamAM hAlavA chatAM kAussagnano bhaMga na thAya. (1) agni, vijaLI vagerenA prakAzano sparza thAya to oDhavA mATe upadhi le to paNa kAussagnano bhaMga na thAya. (2) bilADI, uMdara vagere ADA Utare evI saMbhAvanA hoya tyAre AgaLa jAya to paNa kAussagnano bhaMga na thAya. (3) rAjAnA ke coranA bhayamAM anya sthAne javA chatAM kAussagrano bhaMga na thAya. (4) potAne ke bIjAne sarpa daMza mAre evI saMbhAvanA hoya ke sarve daMza mAryo hoya tyAre acAnaka bolavA chatAM ke halavA chatAM kAussagano bhaMga na thAya. kAussagga pUro thayA pachI 'namo arihaMtANaM' bolyA vinA mAre to kAussagnano bhaMga thAya. kAussagga pUro thayA pUrve namo arihaMtANaM bolIne pAre to kAussagnano bhaMga thAya. mATe kAussagga pUro thayA pachI namo arihaMtANaM' bolIne pAravo. tethI uparanA prasaMgomAM kAussagna pUro thayA pUrve 'namo arihaMtANaM' bolIne kAussagga pArIne halavAthI kAussagnano bhaMga thavAnI Apatti Ave. tethI uparanI chUTo ApI, jethI kAussagga pUro thayA pUrve "namo arihaMtANaM bolyA vinA halavA chatAM kAussagano bhaMga na thAya. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 6ThuM - gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra 83 dvAra 6ThuM - gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra saMkhanAnA aticAra karmAdAna jJAnanA aticAra darzananA aticAra cAritranA aticAra tapanA aticAra vIryAcAranA aticAra samyakatvanA aticAra bAra vratanA darekanA 5 aticAra - kula aticAra - 124 (1) saMkhanAnA 5 aticAra - (1) ihalokAzaMsAprayoga - manuSyanI apekSAe manuSya e ihaloka che, deva, nAraka, tiryaMca e paraloka che. "A ArAdhanA vagere vaDe parabhavamAM huM rAjA, maMtrI, zreSThi vagere thAuM." evI prArthanA karavI. (2) paralokArazaMsAprayoga - "A ArAdhanA vagere vaDe parabhavamAM huM deva thAuM." evI prArthanA karavI. (3) maraNAzaMsAprayoga - kharAba kSetramAM anazana karyuM hovAthI tyAMnA loko sevA, pUjA vagere na kare ke gADha roga Ave tyAre "huM jaldI maruM.' evI prArthanA karavI. (4) jIvitAzaMsAprayoga - anazana karyA pachI potAnI khUba pUjA, prabhAvanA vagere thatI joIne huM ghaNuM jIvuM.' evI prArthanA karavI. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 saMlekhanAnA 5 aticAra (5) kAmabhogAzaMsAprayoga - kAma = zabda, rUpa; bhoga = gaMdha, rasa, sparza, "A ArAdhanA vagere vaDe parabhavamAM mane viziSTa kAmabhogo maLe.' evI prArthanA karavI. A pAMce AzaMsAo na karavI. (2) 15 karmAdAna karmAdAna - jenAthI AtmAmAM karmonuM Agamana thAya tevI pravRtti te karmAdAna. te 15 prakAranA che. te A pramANe - 5 karma, pa vANijaya ane 5 sAmAnya. pa karma (1) bhATakakarma - potAnA gADI vagere vaDe bIjAno sAmAna bhADAthI vahana karavo te. athavA bIjAne baLada, gADA vagere bhADethI ApavA te. (2) sphoTanakarma - vAvaDI, kUvA, taLAva vagere khodAvavA te. athavA phaLa, kodALI vagere vaDe bhUmi khodavI ke paththara vagere ghaDavA te. athavA java vagere anAjano sAthavo (zekelA anAjano loTa) karIne vaMcavo te. (3) zakaTakama - AjIvikA mATe gADA ke tenA paiDu, Udha vagere aMgone pote ke bIjA pAse banAvavA, vaMcavA ke ekasthAnethI bIje laI javA te. (4) vanakarma - AjIvikA mATe cherAyelA ke nahIM chedAyelA vRkSanA TukaDA, pAMdaDA, puSpo ane phaLone vecavA te. ghaMTI vagere vaDe maga vagerenI dALa karavI ane ghaMTI, vATavAnA paththara vagere vaDe ghauM vagereno loTa karavo te sphoTanakarma che. keTalAka AcAryo Ane paNa vanakarma mAne Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdara karmAdAna 85 (5) aMgArakarma - aMgArA banAvIne veMcavA, agninA AraMbhapUrvaka ITa, vAsaNa vagere pakAvavA - bhaThThI calAvavI vagere vaDe AjIvikA calAvavI te. 5 vANijya - vANijya = kharIdavuM-vaMcavuM. (1) viSavANijaya - IMgika (eka prakAranuM jhera) vagere jhera, upaviSa (pAMca prakAranA jhera-AkaDAnuM dUdha, thoranuM dUdha, kalihArikA, ghatUra, karavIra athavA kRtrima jhera) ane zastro vecavA te. (2) lAkSAvANijya - ghaNA jIvone mATe jALa samAna lAkha vagere vaMcavA te. (3) daMtavANijya - bhilla vagerene pahelAthI hAthIdAMta, zaMkha, mAMsa, cAmaDuM, vALa vagere lAvavA mATe mUlya Ape, pachI te bhillo vanamAM jaIne hAthIdAMta vagere mATe hAthI vagerene haNe, te hAthIdAMta vagerene kharIdIne vece. athavA khANa (bajAra)mAM jaI hAthIdAMta vagerene kharIdIne vece. A rIte AjIvikA calAvavI te daMtavANijaya. khANa sivAyanA sthAnamAM hAthIdAMta vagerene kharIdavAmAM ke veMcavAmAM doSa nathI. (4) rasavANijya - dArU vagere vaMcavo te. (5) kezavANijya - AjIvikA mATe dAsI, dAsa, hAthI, kutarA, gAya, UMTa, pADA, gadheDA vagerene laIne tyAM ke bIje vecavA te. sajIvane vaMcavA te kezavANijya ane nirjIvane veMcavA te daMtavANijaya. 5 sAmAnya - (1) davadAna - dAvAnaLa saLagAvavA te. te be rIte che - (1) vyasanathI - phaLane vicAryA vinA pravRtti karavA rUpa. dA.ta. vanecaro vinA kAraNe ghAsamAM agni pragaTAve che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 paMdara karmAdAna (2) puNyabuddhithI - dA.ta. mArA maraNa samaye mArA kalyANa mATe dharmadIvALI karajo, vagere. athavA jUnuM ghAsa baLI jAya to navuM ghAsa UgavAthI gAyo care te mATe dAvAnaLa saLagAve. athavA khetaramAM anAja Uge te mATe agni pragaTAve. (2) yatravAhana - tala, zeraDI, sarasava, eraMDIyAnA phaLa vagerene pIlavA mATe yaMtro calAvavA, roMTa calAvavo, vATavAno paththara-khAMDaNIsAMbeluM vagere vecavA te. temAM pIlavAnA tala vagereno cUro thAya che ane temAM rahelA jIvonI hiMsA thAya che. manusmRtimAM kahyuM che - '10 katalakhAnA calAvavA jeTaluM pApa 1 ghAMcI kare che. 10 ghAMcI jeTaluM pApa 1 dArU vecanAra kare che. 10 dArU veMcanArA jeTaluM pApa 1 vezyA kare che. 10 vezyA jeTaluM pApa 1 rAjA kare che. (4 85)' (3) nirlAinakarma - baLada-pADA-UMTa vagerenA nAka vIMdhavA, baLada-ghoDA vagerene aMkita karavA, baLada-ghoDA vagerenI khasI karavI, UMTanI pITha gALavI, gAyanA kAna-godaDI vagere kApavA te. (4) asatIpoSaNa - dAsI, popaTa, menA, kutarA vagerene poSavA. te pApanuM kAraNa che. (5) jalAzayazoSa - sarovara vagere pANInA sthAno sukAvavA te. A 15 karmAdAnanA paccakhANa ryA pachI anAbhoga vagerethI temAM pravRtti thavAthI aticAra thAya che. A 15 karmAdAna niSedha karAyela chakAyanA jIvono vadha vagere mahAsAvaghanuM kAraNa hovAthI varya che. AvA anya paNa ghaNA sAvaghavALA kAryo karmAdAna samajavA. te Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnanA 8 aticAra 87 paNa varjavA. (3) jJAnanA 8 aticAra - 8 prakAranA jJAnAcArane viparIta rIte AcAravA, ochA-vattA AcaravA ke na AcaravA te jJAnanA 8 aticAra che. 8 prakAranA jJAnAcAra - (1) kALa - je zrutano je kALa kahyo hoya teno tyAre svAdhyAya karavo. akALe svAdhyAya karavAthI nukasAna thAya che. (2) vinaya - jJAna, jJAnI ane pustaka vagere jJAnanA sAdhanonI sevA karavI. Asana ApavuM, AdezanuM pAlana karavuM vagere vinayapUrvaka bhaNavuM, avinayathI nahIM. (3) bahumAna - jJAna, jJAnI ane jJAnanA sAdhano pratye aMdaranI prItirUpa bahumAna rAkhavuM. (4) upadhAna - je sUtra, adhyayana, udezAno je tapa kahyo hoya te tapa karIne teno pATha karavo. (5) anidvavana - potAnI laghutA thavAnA bhayathI vidyAguruno apalApa na karavo. (6) vyaMjana - svaro ane vyaMjana (ku, kha vagere) anyathA na karavA ane barAbara upayogapUrvaka bhaNavA. (7) artha - sUtrAno artha anyathA na karavo ane barAbara upayogapUrvaka bhaNavo. (8) tadubhaya - vyaMjana ane arthane anyathA na karavA ane barAbara upayogapUrvaka bhaNavA. (4) darzananA 8 aticAra - Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 darzananA 8 aticAra 8 prakAranA darzanAcArane viparIta rIte AcaravA, ochAvattAAcaravA ke na AcaravA te darzananA 8 aticAra che. 8 prakAranA darzanAcAra - (1) niHzaMkita - jinavacanamAM zaMkA na karavI. (2) niSkAMkSita - anya dharmonI kAMkSA na karavI. kAMkSA = anya anya darzananI icchA. (3) nirvicikitsA - vicikitsA na karavI. vicikitsA = yukti ane AgamathI yukta evA arthamAM paNa phaLanI zaMkA. athavA nirvijugupsA - "A melAghelA che.' vagere kahIne sAdhunI jugupsA na karavI. (4) amUDhadaSTi - kutIrthiko (anyadarzanavALA)nI Rddhi jovA chatAM samyagdarzanathI calAyamAna na thavuM. (5) upabRhaNA - sAdharmikonA tapa, vaiyAvacca vagere guNonI prazaMsA karIne te te guNanI vRddhi karavI. (6) sthirIkaraNa - dharmamAM sIdAtAne mIThA vacananI caturAIthI dharmamAM sthira karavA. (7) vAtsalya - sAdharmikonuM bhojana, vastra, dAna, upakAra vagere vaDe sanmAna karavuM. (8) prabhAvanA - dharmakathA, prativAdIne jItavo, duSkara tapa karavo vagere vaDe jinazAsanane prakAzita karavuM. jo ke jinazAsana zAzvata hovAthI, tIrthakaroe kahela hovAthI ane devo-dAnavo vaDe namaskAra karAyela hovAthI svayaM dIpe che chatAM paNa potAnA samyagdarzananI zuddhi mATe jenAmAM je guNa adhika hoya te guNathI te jinazAsananI prabhAvanA kare, vajasvAmI vagerenI jema. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 cAritranA 8 aticAra (5) cAritranA 8 aticAra - 8 prakAranA cAritrAcArane viparIta rIte AcaravA, ochA-vattA AcaravA ke na AcaravA te aticAra che. 8 prakAranA cAritrAcAra - pAMca samiti ane trANa guptimAM ekAgratApUrvaka pravRtti karavI. (6) tapanA 12 aticAra - 12 prakAranA tapane viparIta rIte AcaravA, ochA-vattA AcaravA ke na AcaravA te aticAra che. 12 prakAranA tapa - bAhya tapa - je tapamAM bAhya dravya vagerenI apekSA hoya, je tapa ghaNuM karIne bahAranA zarIrane tapAve, je tamane loko paNa tapa tarIke samaje ane anya darzanavALA paNa potAnI mAnyatA mujaba je tamane Acare te bAhya tapa che. tenA 6 prakAra che. te A pramANe - (1) anazana - azana = AhAra karavo. anazana = AhArano tyAga. tenA 2 prakAra che - (1) Itvara anazana - alpakALa mATe AhArano tyAga. te mahAvIrasvAmI bhagavAnanA zAsanamAM navakArasIthI cha mAsa sudhIno che, RSabhadeva bhagavAnanA zAsanamAM navakArasIthI 1 varSa sudhIno che. madhyama 22 bhagavAnanA zAsanamAM navakArasIthI 8 mAsa sudhIno che. (2) yAvankathika anazana - jIvananA aMta sudhI AhArano tyAga karavo. tenA 3 bheda che - (1) pAdapopagamana anazana.] (2) iMgitamaraNa anazana. | A traNenuM svarUpa 157mAM (3) bhaktaparijJA anazana. _ dvAramAMthI jANavuM. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 tapanA 1ra aticAra (2) UNodarikA - UNodarI = nyUnatA. tenA 2 prakAra che - (1) dravya UNodarI - te 2 prakAre che - (1) upakaraNaviSayaka - te jinakalpikone ane teno abhyAsa karanArAne hoya che. sthavirakalpikone vadhArAnA upakaraNo na rAkhavA te upakaraNaviSayaka UNodarI che. (2) bhaktapAnaviSayaka - potAnA AhArathI ochuM khAvuM te. AhAranuM pramANa - puruSano 32 koLiyA, strIno 28 koLiyA. koLiyAnuM pramANa - kukaDInA iMDA jeTaluM, athavA moDhAne vikRta karyA vinA moDhAmAM ekasAthe jeTaluM naMkhAya teTaluM. bhaktapAnaviSayaka UNodarInA 5 prakAra che - (1) alpAhAra UNodarI - 1 koLiyAthI 8 koLiyA sudhI khAvuM jaghanya - 1 koLiyo utkRSTa - 8 koLiyA madhyama - 2 thI 7 koLiyA (2) apAI UNodarI - 9 koLiyAthI 12 koLiyA sudhI khAvuM te. jadhanya - 9 koLiyA utkRSTa - 12 koLiyA madhyama - 10-11 koLiyA (3) dvibhAga UNodarI - 13 koLiyAthI 16 koLiyA sudhI khAvuM jaghanya - 13 koLiyA utkRSTa - 16 koLiyA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapanA 12 aticAra 91 madhyama - 14-15 koLiyA (4) prApta UNodarI - 17 koLiyAthI 24 koLiyA sudhI khAvuM jaghanya - 17 koLiyA. utkRSTa - 24 koLiyA. madhyama - 18 thI 23 koLiyA (5) kiMcit UNodarI - 25 koLiyAthI 31 koLiyA sudhI khAvuM jaghanya - 25 koLiyA utkRSTa - 31 koLiyA madhyama - 26 thI 30 koLiyA A pramANe pANImAM paNa samajavuM. strIo mATe paNa puruSonI jema samajavuM. (2) bhAva UNodarI - krodha vagereno tyAga karavo te. (3) vRttisaMkSepa - dravya-kSetra-kALa-bhAvathI gocarInA abhigraha levA. te A pramANe - (1) dravya abhigraha - 1, 2, 3 vagere dravyo ja levA, lepakRta dravyo ja levA, bhAlAnI aNI para rahela khAkharA vagere ja levA vagere. (2) kSetra abhigraha - 1, 2, 3 vagere gharomAMthI ja levuM, potAnA gAmamAMthI ke bIjA gAmamAMthI ja levuM, peTA-ardhapeTA vagere gocarIbhUmithI ja levuM, dAtAno eka paga DelInI bahAra hoya ane eka paga DelInI aMdara hoya to ja levuM vagere. gocarabhUmi 8 che - Rju, gatApratyAgati, gomUtrikA, pataMgavIthi, peTA, ardhapeTA, atyaMtarasaMbUka, bAhyagaMdhUkA. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 2 tapanA 12 aticAra (3) kALa abhigraha - bapora pahelA, bapore, bapora pachI vagere samaye ke badhA bhikSAcaro pAchA pharI gayA pachI gocarI mATe javuM vagere. (4) bhAva abhigraha - hasato, gAto, raDato, baMdhAyelo vagere dAtA vahorAve to ja vahoravuM vagere. (4) rasatyAga - dUdha vagere vigaIono tyAga karavo te. (5) kAyaphleza - zAstrane virodha na Ave tema kAyAne kaSTa pahoMcADavuM te. dA.ta. vIrAsana vagere Asana karavA, zarIranI zuzruSA na karavI, loca karavo vagere. kAyaklezathI saMsAravAsa pratye nirveda (kaMTALo) thAya che. vIrAsana vagerenA guNo - kAyAno nirodha, jIvadayA, paraloka viSe mati thAya, bIjAne bahumAna thAya. locanA guNo-saMgarahitapaNuM, pUrvakarmapazcAtkarmanuM varjana, sahanazIlatA, naraka vagerenI bhAvanAthI bhavanirveda. (6) saMlInatA - guptapaNuM. tenA 4 prakAra che - (1) indriyasalInatA - pAMca indriyonA anukULa-pratikULa viSayomAM rAga-dveSa na karavA. (2) kaSAyasalInatA - udayamAM AvelA kaSAyone niSphaLa karavA ane udayamAM nahIM AvelA kaSAyono udaya aTakAvavo. (3) yogasalInatA - mana-vacana-kAyAnI azubha pravRttine aTakAvavI ane zubha pravRttinI udIraNA karavI. (4) viviktazayanAsanatA - strI, pazu, napuMsaka vagerethI rahita evA udyAna vageremAM rahevuM. AtyaMtara tapa - je tapane loko jANI na zake, je tapane anya darzanavALA AcaratA nathI, je tapa mokSaprAptinuM najIkanuM kAraNa che, je tapa aMdaranA karmone tapAve che, je tamane aMtarmukha evA bhagavAna ja jANI zake te AtyaMtara tapa che. te cha prakArano che. te A pramANe che - Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapanA 12 aticAra 93 (1) prAyazcitta - mULaguNa ane uttaraguNanA aticAro janita karmarUpI melathI malina jIvane je nirmaLa kare te prAyazcitta. tenA 10 prakAra che. te A pramANe - (1) Alocana (6) tapa (2) pratikramaNa (7) cheda (3) mizra (8) mUla (4) viveka (9) anavasthApya (5) vyutsarga (10) pArAMcita. A 10 prakAranA prAyazcittanuM svarUpa 98mA dvAramAM kahevAze. (2) vinaya - jenAthI ATha prakAranA karma khape te vinaya. tenA 7 prakAra che. te A pramANe - (1) jJAnavinaya - te 5 prakArano che - matijJAna vagere 5 jJAnonI (1) zraddhA karavI. (2) bhakti karavI. (3) bahumAna karavuM. (4) temAM kahela padArthonI sArI rIte bhAvanA karavI (AtmasAta karavA). (5) vidhipUrvaka grahaNa karIne abhyAsa karavo. (2) darzanavinaya - tenA 2 prakAra che - (1) zuzruSaNA vinaya - te darzanaguNathI adhikano karAya che. tenA 10 prakAra che - (1) satkAra karavo - stavana, vaMdana vagere. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 tapanA 12 aticAra (2) abhyatthAna - vinaya karavAne yogyanA darzana thatA ja Asana choDI UbhA thavuM. (3) sanmAna karavuM - vastra, pAtrA vagerethI pUjA karavI. (4) AsanAbhigraha - guru UbhA hoya tyAre AdarapUrvaka Asana lAvIne "ahIM birAjo.' ema kahevuM. (5) AsanaanupradAna - gurunuM Asana eka sthAnathI bIjA sthAne laI javuM. (6) kRtikarma - vaMdana karavuM. (7) aMjaligraha - be hAtha joDavA. (8) anugamana - guru AvatA hoya tyAre levA javuM. (9) paryApAsana - guru sthira hoya (rahelA hoya) tyAre temanI sevA karavI. (10) anuvajana - guru jatA hoya tyAre vaLAvavA javuM. (2) anAzAtanAvinaya - te 15 prakAre che - (1) tIrthakara (2) dharma (3) AcArya (4) upAdhyAya (5) sthavira (da) kula (7) gaNa (8) saMgha (9) sAMbhogika - eka sAmAcArIvALA sAdhubhagavaMto (10) kriyAvAna - kriyA = AstikapaNuM (11) matijJAna (12) zrutajJAna (13) avadhijJAna (14) mana:paryavajJAna Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapanA 12 aticAra (15) kevaLajJAna A 15 nI (1) bhakti karavI - bAhya sevA karavI. (2) bahumAna karavuM - aMdarathI vizeSa prIti rAkhavI. (3) varNavAda karavA - guNAnuvAda karavA. (3) cAritravinaya - sAmAyika vagere cAritrAnI zraddhA karavI, kAyAthI sparzanA karavI, badhA jIvo sanmukha prarUpaNA karavI. (4) manavinaya - azubha manane aTakAvavuM, zubha manane pravartAvavuM. (5) vacanavinaya - azubha vacanane aTakAvavuM, zubha vacanane pravartAvavuM. (6) kAyavinaya - azubha kAyAne aTakAvavI, zubha kAyAne pravartAvavI. (7) aupacArikavinaya - upacAra = vizeSa prakAranI sukhakArI kriyA. tenAthI karAto vinaya te aupacArikavinaya. te 7 prakArano che - (1) abhyAsasthAna - gurunI najIkamAM rahevuM. (2) chaMdoDanuvartana - gurunI icchAne anusaravuM. (3) kRtapratikRti - "AhAra-pANI vagerethI sevA karAyelA guru sUtrArtha vagere ApIne mArI upara upakAra karaze." ema vicArIne, mAtra nirjarA mATe nahIM, gurune AhAra-pANI vagere ApavA. (4) kAryanimittakaraNa | kAritanimittakaraNa - 'gurue mane zruta ApyuM che.' ema vicArIne vizeSa rIte guruno vinaya karavo ane temanuM kArya karavuM. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapanA 12 aticAra (5) duHkhArtagaveSaNa - duHkhathI pIDAyelAne auSadha vagere ApIne tenI upara upakAra karavo. (6) dezakAlajJAna - avasarane jANavApaNuM. (7) anumati - gurune badhI bAbatomAM anukULa banavuM. athavA vinayanA para prakAra che. te 65 mA dvAramAM kahevAze. (3) vaiyAvacca - dharmanI sAdhanA karavA mATe vidhipUrvaka anna vagere ApavA. (4) svAdhyAya - kALaveLAnA tyAgarUpa maryAdA vaDe ke poriTInI maryAdA vaDe adhyayana karavuM te svAdhyAya. tenA 5 prakAra che - (1) vAcanA - ziSyane bhaNAvavuM. (2) pRcchanA - pUrve bhaNelA sUtra vageremAM zaMkA paDe to pUchavuM. (3) parAvartanA - sUtra bhUlAI na jAya eTalA mATe ghoSa vagerethI vizuddha rIte sUtrane gaNavuM (pATha karavo). (4) anuprekSA - sUtranA arthanuM manathI ciMtana karavuM. (5) dharmakathA - bhaNelA zratanuM bIjAne vyAkhyAna karavuM. (5) dhyAna - aMtarmuhUrta mATe cittanI ekAgratA te dhyAna. te 4 prakAre che - (1) ArtadhyAna - te duHkhanA kAraNe thAya che. te ja prakAre che - (1) aniSTasaMyogaciMtana - azubha zabda vagere viSayo ane tenA AzrayarUpa kAgaDA vagerenA viyoganuM ciMtana karavuM ke bhaviSyamAM saMyoga na thAya tenuM ciMtana karavuM. (2) vedanAciMtana - vedanAnA viyoganI prArthanA karavI ane bhaviSyamAM saMyoga na thAya tevI prArthanA karavI. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapanA 12 aticAra (3) iSTaviyogaciMtana - iSTa zabda vagere viSayo ane mAtAno viyoga na thAya tevI prArthanA karavI ane bhaviSyamAM saMyoga thAya tevI prArthanA karavI. (4) niyANuM - devendrapaNuM, cakravartIpaNuM vagerenI prArthanA karavI. ArtadhyAnanA lakSaNa - zoka, AkaMda, potAnA zarIrane pITavuM, vilApa karavo vagere. ArtadhyAna tiryaMcagatinuM kAraNa che. (2) raudradhyAna - bIjAne raDAve tevI jIvahiMsA vagere pravRtti karanAra je dhyAna kare te raudradhyAna. tenA 4 prakAra che - (1) hiMsAnubaMdhI - jIvonA vadha, vIMdhavuM, bAMdhavuM, bALavA, AMkavA, mAravA vagerenuM ciMtana. (2) mRSAnubaMdhI - cADI khAnArA, asabhya, khoTA, jIvono ghAta thAya vagerenA vacananuM ciMtana. (3) teyAnubaMdhI - tIvra krodha ane lobhane vaza thaIne paralokanA nukasAna vicAryA vinA, jIvahiMsA thAya tevA bIjAnA dhanane haravAnuM citana. (4) saMrakSaNAnubaMdhI - badhAnI zaMkA karavI, paraMparAe jIvahiMsA karanArA zabda vagere viSayovALA dravyone sAcavavAnuM ciMtana. raudradhyAnanA liMgo - vadha vagere. raudradhyAna narakagatinuM kAraNa che. (3) dharmadhyAna - kSamA vagere daza prakAranA dharmathI yukta evuM dhyAna te dharmadhyAna. te ja prakAre che - (1) AjJAvicaya - sarvajJa bhagavAnanI AjJAnuM ciMtana. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 tapanA 12 aticAra (2) apAyaricaya - rAga, dveSa, kaSAya, indriyane vaza thayelA jIvonA nukasAnonuM ciMtana. (3) vipAkavicaya - jJAnAvaraNa vagere karmonA zubha ane azubha phaLonuM ciMtana. (4) saMsthAnavicaya - pRthvI, valayAkAra dvIpo-samudro vagerenA saMsthAna vagere dharmonuM ciMtana. dharmadhyAnanA liMgo - jinezvara bhagavaMte kahela padArthonI zraddhA vagere. dharmadhyAna devagati vagere phaLane sAdhI Ape che. (4) zukladhyAna - ATha prakAranA karmarUpI melane ane zokane dUra kare te zuladhyAna. te ja prakAre che - (1) pRthakatvavitarkasavicAra - pUrvadhara maharSine pUrvazrutanA AdhAre judA judA dravya-paryAyonuM artha, vyaMjana (zabda) ane yoganI parAvRttivALu dhyAna te pRthavitarkasavicAra. (2) ekatvavitarkaavicAra - pUrvadhara maharSine pUrvazrutanA AdhAre dravyanA eka paryAyanuM artha, vyaMjana ane yoganI parAvRtti vinAnuM abhedapradhAna ciMtana te eka-vitarkaavicAra. (3) sUkSmakriyA apratipAtI - kevaLajJAnI bhagavaMtane manoyogavacanayogano tathA zvAsocchavAsano nirodha thayA pachI sUkSma kAyayoganA AlaMbanathI bAdara kAyayogano nirodha karatA sUkSmakriyA apratipAtI zukuladhyAna hoya che. (4) suparatakriyA anivRtti - mana-vacana-kAyAnA yogothI rahita kevaLajJAnI bhagavaMtane zailezI avasthAmAM vyuparatakriyA anivRtti zukladhyAna hoya che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAranA 3 aticAra zukuladhyAnanA liMgo - avadha (vadha na karavo), asaMmoha (mohana pAmavo) vagere. zukuladhyAnathI mokSa vagere phaLa maLe che. ArtadhyAna - raudradhyAna baMdhanA kAraNa hovAthI parUpa nathI. dharmadhyAna-zukladhyAna nirjarAnA kAraNa hovAthI tamarUpa che. (6) utsarga - tyAga karavA yogyano tyAga te utsarga. te 2 prakAre (1) bAhya utsarga - vadhArAnI upadhi, doSita ke jIvothI yukta anna-pANIno tyAga karavo te. mana-vacana-kAyAnI pravRttiono tyAga karI amuka nizcita prakAranA dhyAnamAM rahevuM te paNa bAhya utsarga che. (2) AtyaMtara utsarga - kaSAyono tyAga karavo ane maraNa samaye zarIrano tyAga karavo te. prAyazcittamAM utsarga kahyo che te aticAranI vizuddhi mATe kahyo che. ahIM sAmAnyathI nirjarA mATe utsarga kahyo che. (7) vIryAcAranA 3 aticAra - mana-vacana-kAyAthI pApamAM pravRtti karavI te. (8) samyakatvanA 5 aticAra - (1) zaMkA - matimaMdatAne lIdhe na samajAvAthI arihaMta bhagavAne kahelA padArthomAM zaMkA karavI che. tenAthI arihaMta bhagavAnanA vacana para avizvAsa thAya che. zaMkA 2 prakAranI che - (1) dezazaMkA - eka padArthanA eka deza(aMza)nI zaMkA. dA.ta. jIva che paNa sarvavyApI che ke dezavyApI che ? pradezavALo che ke pradeza vinAno che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 samyakatvanA 5 aticAra (2) sarvazaMkA - sarva saMbaMdhI zaMkA. dA.ta. dharma che ke nahIM ? mAtra AgamathI jaNAtA padArtho ApaNA pramANothI siddha thatA nathI. chatAM tIrthakara bhagavAne kahyA hovAthI temanI zaMkA na karavI. (1) matimaMdatAne lIdhe, (2) samajAvanAra tevA AcArya na maLavAthI, (3) jANavA yogya padArtho gahana hovAthI, (4) jJAnAvaraNa karmanA udayane lIdhe, (5) hetu, udAharaNa na maLavAthI, A badhA kAraNosara sarvajJa bhagavAnano mata barAbara na samajAya to Ama vicAravuM - (1) koIe upakAra na karyo hovA chatAM bIjA para anugraha karanArA tIrthakara bhagavaMto rAga, dveSa, moha vinAnA hovAthI khoTuM bolatA nathI. (2) sUtromAM kahela eka akSara upara paNa azraddhA karanArane arihaMta bhagavAna para avizvAsa hovAthI te mithyAdaSTi che ane mithyAtva e saMsAranuM paheluM kAraNa che. (2) kAMkSA - anya anya darzanonI icchA karavI te. tenAthI arihaMta bhagavAnanA vacana para avizvAsa thAya che. te ra prakAranI che - (1) sarvakAMkSA - badhA pAkhaMDI dharmonI icchA. (2) dezakAMkSA - eka vagere dharmanI icchA. (3) vicikitsA - phaLanI zaMkA karavI te. tenAthI arihaMta bhagavAnanA vacana para avizvAsa thAya che. dA.ta. mane A duSkara tapanuM phaLa maLaze ke nahIM ? zaMkAno viSaya dravya-guNa che, vicikitsAno viSaya kriyAnuM phaLa che. tethI bannemAM bheda che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANAtipAta viramaNavratanA 5 aticAra 101 athavA vicikitsA eTale sAdhunI niMdA. dA.ta. "A sAdhuo malina ane gaMdhAtA zarIravALA che. acitta pANIthI teo snAna kare to zuM doSa lAge ?' vicikitsAthI bhagavAnanA dharma para avizvAsa thAya che. (4) anyatIthiMkaprazaMsA - anya darzanavALAnI prazaMsA karavI. (5) paratIrthikopasevana - anya darzanavALAnI sAthe ekasthAnamAM rahIne paraspara vArtAlApathI paricaya karavo. pUrve darzananA aticAromAM niHzaMkitatvAbhAva, niSkAMkSitatvAbhAva ane nirvicikitsAbhAva rUpa aticAra kahyA te abhAvarUpe kahyA, ahIM zaMkA, kAMkSA ane vicikitsArUpa aticAra kahyA te sabhAvarUpe kahyA. A aticAro vyavahAranayanA mate samajavA. nizcayanayanA mate to temanAthI samyatvano abhAva ja thAya che. (9) 12 vratanA darekanA 5 aticAra - pa aNuvratanA aticAro - (1) prANAtipAtaviramaNavratanA 5 aticAra - (1) annapAnavyavaccheda - gussA vagerethI manuSyotiryaMconA anna-pANIno niSedha karavo te. rogI ane nahIM bhaNatA putra vagere paranI hitabuddhithI temane upavAsa karAvavAmAM aticAra nathI. (2) baMdha - gussA vagerethI doraDA vagere vaDe gAya, manuSya vagerene bAMdhavA te. (3) vadha - gussA vagerethI lAkaDI vagere vaDe mAravuM. (4) atibhArAropaNa - gussAthI ke lobhathI gAya, UMTa, gadheDA, manuSya vagerenA khabhA, pITha ke mAthA para vahana na karI zake teTalo bhAra UMcakAvavo te. (5) chaviccheda - gussA vagerethI cAmaDI vagere zarIranA aMgo Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 prANAtipAtaviramaNavratanA 5 aticAra che davA te. upalakSaNathI maMtra-taMtrano prayoga vagere anya aticAro paNa jANavA. AvazyakacUrNi vageremAM A pramANe vidhi kahI che - (1) baMdha - te dvipada (manuSya) ane catuSpada (pazu)no thAya che. te be prakAre che - (1) nirarthaka - prayojana vinA baMdha karavo te. te tajavo. (2) sArthaka - kAraNe baMdha karavo te. te 2 prakAre che - (1) sApekSa - dayApUrvaka baMdha karavo te. catuSpadane DhIlA doraDAthI bAMdhavA jethI dAvAnaLa vageremAM choDI zakAya. dvipadane evI rIte bAMdhavA ke te hAlI-cAlI zake, temanuM rakSaNa karavuM ke jethI dAvAnaLa vageremAM bhAgI na jAya. dvipada-catuSpada evA rAkhavA je bAMdhyA vinA ja rahetA hoya. (2) nirapekSa - nirdayatApUrvaka nizcala ane gADha baMdha karavo te. te tajavo. (2) chaviccheda - tenA 2 prakAra che - (1) nirarthaka - prayojana vinA aMgopAMga cheDavA te. te varjavo. (2) sArthaka - kAraNe aMgopAMga cheDavA te. te 2 prakAre che - (1) sApekSa - dayApUrvaka aMga cheDavA te. gumaDu, masA vagere chedavA ke bALavA. (2) nirapekSa - nirdayatApUrvaka hAtha, paga, kAna, nAka vagere chedavA. te varjavuM. (3) atibhArAropaNa - ghaNo bhAra UMcakAvavo te. tevI AjIvikA tajavI. jo bIjI AjIvikA na hoya to dvipada jeTalo bhAra svayaM UMcakI zake ane UtArI zake teTalo vahana karAvavo, catuSpadano Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANAtipAtaviramaNavratanA 5 aticAra 103 ucita bhAra kaMIka ocho karavo, ucita samaye gADA vageremAMthI choDI devA. (4) vadha - prahAra karavo te. tenA 2 prakAra che - (1) nirarthaka - prayojana vinA mAravuM te. te varjavuM. (2) sArthaka - kAraNe mAravuM te. te 2 prakAre che - (1) sApekSa - dayApUrvaka mAravuM te. zrAvakano prabhAva evo joIe ke tenI hAjarIthI ja bhayane lIdhe koI avinaya na kare. jo koI avinaya kare to marmasthAno choDIne lAtathI ke doraDAthI 1 vAra ke 2 vAra mAre. (2) nirapekSa - nirdayatApUrvaka mAravuM te. te varjavuM. (5) annapAnanirodha - zrAvake Azritone bhojana ApIne jamavuM. anna vagereno niSedha na karavo. anna vagereno niSedha karavAthI tIvra bhukhavALo marI jAya che. te 2 prakAre che - (1) nirarthaka - prayojana vinA anna vagereno nirodha karavo te. te varjavuM. (2) sArthaka - kAraNe anna vagereno virodha karavo te. te 2 prakAre che - (1) sApekSa - dayApUrvaka anna vagereno niSedha karavo te. roganI cikitsA mATe anna vagere na ApavA, aparAdhIne mAtra vANIthI kahevuM ke, "Aje tane bhojana vagere nahIM maLe." zAMti mATe upavAsa karAvavo. (2) nirapekSa - nirdayatApUrvaka anna vagereno virodha karavo te. te varjavuM. baMdha vagere hiMsAnA upAya hovAthI hiMsAnA tyAgamAM baMdha vagereno tyAga paNa AvI jAya che. gussA vagerethI bIjAnA maraNane vicAryA vinA baMdha vagere kare ane bIjA na mare to nirdayatA, tyAganI Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 mRSAvAdaviramaNavratanA 5 aticAra upekSA karavAthI aMdarathI vratano bhaMga thAya ane hiMsA na thaI hovAthI bahArathI vratanuM pAlana thAya. Ama dezathI vratano bhaMga ane dezathI vratanuM pAlana thavAthI aticAra kahevAya. (2) mRSAvAdaviramaNavratanA 5 aticAra - (1) sahasA kalaMkana - anAbhoga vagerethI vicAryA vinA bIjA para khoTA doSanuM AropaNa karavuM. (2) rahasyadUSaNa - koInI gupta vAta AkAra-iMgita vagerethI jANIne bIjAne kahevI. athavA cADI khAvI ke jethI be vyaktinI prIti nAza pAme. (3) dAramaMtrabheda - patnI, mitra vageree kahelI gupta vAta bIjAne kahevI. te sAcI hovA chatAM patnI vagerenuM mRtyu thavAnI saMbhAvanA hovAthI hakIkatamAM asatya che. (4) kUTalekha - anAbhoga, sahasAkAra, atikrama vagerethI khoTA lekha lakhavA. (5) mRSopadeza - bIjAno vRttAMta kahIne bIjAne khoTuM bolavAnI zikhAmaNa ApavI. upalakSaNathI mAyApUrvaka zAstro bhaNAvavA e paNa aticAra che. (3) adattAdAnaviramaNavratanA 5 aticAra - (1) caurAnItAdAna - coroe lAvela sonuM, vastra vagere mUlyathI ke maphatamAM levuM. pote ema mAnato hoya ke, "huM vepAra karuM chuM. tethI aticAra che. (2) cauprayoga - corone corI karavAnI preraNA karavI, corone koza, kAtara, ghaMTaDI vagere corI karavAnA sAdhano ApavA, corI karavAnA sAdhano vecavA. 'tame kema ema ja beThA cho? jo tamArI pAse Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAnaviramaNavratanA 5 aticAra 105 bhAjana vagere na hoya to huM ApuM. tame lAvela corIno mAla huM vaMcI ApIza.' Ama kahIne ADakatarI rIte corone preraNA karavAthI aticAra lAge. (3) kUTamAnatulakaraNa - khoTA mApa-tola karavA, alpa mApathI ApavuM - adhika mApathI levuM. (4) ripurAjyavyavahAra - vyavasthA oLaMgIne duzmananA rAjayamAM jaIne vepAra karavo. pote ema mAnato hoya ke, "huM vepAra karuM chuM.' ane lokomAM cora tarIke gaNAya nahIM, tethI aticAra lAge. (5) sadezayuti - sarakhI vastunI bheLaseLa karavI. dA.ta. DAMgaramAM photarA, ghImAM carabI, telamAM mUtra, zuddha sonA-cAMdImAM nakalI sonAcAMdI bheLavavA. pote ema mAnato hoya ke, "A to vepAranI kaLA che." tethI aticAra che. (4) svadArAsaMtoSaparadArAviramaNavratanA 5 aticAra - (1) itraparigrahAbhoga - bhADu ApIne alpakALa mATe svIkArelI vezyAne bhogavavI. pote bhADu ApyuM hovAthI tene svastrI mAnato hoya. tethI aticAra che. (2) aparigRhItAbhoga - jeNe bIjAnuM bhADu nathI lIdhuM evI vezyA, jeno pati bahAragAma gayo hoya tevI svacchaMda strI ke anAtha strIne anAbhoga, atikrama vagerethI bhogavavI. (3) tIvrakAmAbhilASa - bIjA badhA kAryo choDIne kAmamAM ekAgra thavuM, lAMbA samaya sudhI strIne bhogavavI, cakalo jema vAraMvAra cakalI para caDe tema strI upara vAraMvAra caDavuM. (4) asaMgakriIDA - strInA guhyaaMgane vAraMvAra kheMcavuM, mohanIyakarmanA udayathI vALa kheMcavA, mAravuM, dAMta bharAvavA, nakha bharAvavA vagere Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 svadArAsaMtoSaparadArAviramaNavratanA 5 aticAra prakAro vaDe tevI rIte krIDA karavI ke prabaLa rAga pedA thAya. athavA maithunanA aMgo sivAyanA stana, bagala, sAthaLa, mukha vagere aMgomAM krIDA karavI. tenAthI kSayaroga thAya che. maithunamAtrathI vedodaya sahana thaI zake che. tethI tIvrakAmAbhilASa ane anaMgakrIDAno paNa arthapattithI niSedha thaI jAya che. vaLI tenAthI kSaya vagere roga thAya che. Ama pratiSiddhanA AcaraNathI ane potAnA niyamano bhaMga na thavAthI aticAra lAge che. (5) paravivAhakaraNa - kanyAdAnanA phaLane meLavavA ke snehasaMbaMdha vagerethI potAnA saMtAno sivAya bIjAnA vivAha karAvavA. pote ema mAnato hoya ke "huM lagna ja karAvuM chuM, maithuna nahIM." tethI aticAra che. samyagadaSTine avyutpanna (aNasamaju) avasthAmAM kanyAdAnanA phaLane meLavavAnI icchA hoya. anugraha mATe jene vrata ApyA hoya tevA bhadrakamithyASTine paNa kanyAdAnanA phaLane meLavavAnI icchA hoya. potAnA saMtAnonA vivAha karAvavAmAM paNa doSa che, chatAM tene ahIM aticArarUpa nathI kahyuM, kemake te na karAve to saMtAno svachaMda thaI javAthI zAsananI hIlanA thAya, vivAha thaI javAthI niyaMtraNane lIdhe svachaMda na thAya. kRSNamahArAjA ane ceDA mahArAjAne potAnA saMtAnonA vivAha nahIM karAvavAno niyama hato, tenuM kAraNa e hatuM ke temanA saMtAnonA vivAhanI ciMtA karanAra bIjA hAjara hatA. haribhadrasUrino mata - svadArasaMtoSIne 5 aticAra hoya che. paradAravarjakane chellA 3 aticAra hoya che, pahelA 2 aticAra hotA nathI, kemake itraparigraha vezyA hovAthI ane aparigRhItA anAtha hovAthI paradAra nathI. tethI temane bhogavatA tene aticAra na lAge. A mata Agamane anusaranAro che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svadArAsaMtoSapadArAviramaNavratanA pa aticAra 107 keTalAka AcAryono mata - svadArasaMtoSIne pahelo aticAra hoya che. pUrve kahyA mujaba. paradAravarjakane bIjo aticAra hoya che. aparigraha eTale vezyA. teNe bIjAnuM bhADuM lIdhuM hoya tyAre te paradArA hovAthI tene bhogave to paradAravarjakane bIjo aticAra lAge. bAkInA 3 aticAra bannene hoya che. bIjA keTalAka AcAryono mata - paradAravarjakane 5 aticAra hoya che. alpakALa mATe bIjAe bhADAthI rAkhela vezyA apekSAe paradArA hovAthI tene bhogave to paradAravarjakane aticAra lAge. aparigRhItA evI anAtha strI lokamAM paradArA tarIke rUDha hovAthI tene bhogave to padAravarjakane aticAra lAge. svadArasaMtoSIne chellA 3 aticAra hoya che, pahelA 2 aticAra hotA nathI, kemake itraparigRhItA ane aparigRhItAne bhogavavAthI tene vratano bhaMga thAya che. strIne svapuruSa sivAya badhA parapuruSa hovAthI svapuruSasaMtoSa ane parapuruSavarjana e bannemAM bheda nathI. tethI teNIne svadArasaMtoSI puruSanI jema svapuruSasaMbaMdhI chellA 3 aticAra hoya che, pahelA 2 aticAra hotA nathI, kemake parapuruSane bhogavavAthI teNIne vratano bhaMga thAya che. athavA strIne 5 aticAra hoya che. potAnA patine bhogavavAno sapatnIno vAro hoya tyAre pote potAnA patine bhogave to pahelo aticAra lAge. atikrama vagerethI parapuruSa tarapha pravRtti kare to bIjo aticAra lAge. (atikrama = koI AdhAkanuM nirmANa kare te sAMbhaLavuM ane svIkAravuM, vagere. vyatikrama = AdhAkarmI vahoravA javuM, vagere. aticAra = AdhAkarmI vahoravuM, vagere. anAcAra = AdhAkarmI vAparavuM, vagere. A pramANe sarvatra atikrama vagerenI vyAkhyA jANavI.) athavA brahmacAriNI strI atikrama vagerethI svapati tarapha pravRtti kare to Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 parigrahaparimANavratanA pa aticAra bIjo aticAra lAge. bAkInA 3 aticAra svadArasaMtoSI puruSanI jema svapuruSasaMbaMdhI hoya che. (5) parigrahaparimANavratanA 5 aticAra - (1) kSetra-vAstuyojana - kSetra = anAja pedA thavAnI bhUmi. te 3 prakAranuM che - (1) setukSetra - je raheTa vagerenA pANIthI siMcAya che. (2) ketukSetra - jemAM varasAdanA pANIthI anAja pAke che. (3) ubhayakSetra - jemAM banne prakAranA pANIthI anAja pAke che. vAstu = ghara, dukAna vagere ane gAma, nagara vagere. ghara 3 prakAranuM che - (1) khAta - bhUmi khodIne karAyela hoya che. dA.ta. bhoMyaruM vagere. (2) ucchita - bhUmi upara bAMdhela hoya che. dA.ta. mahela vagere. (3) khAtoSkRita - bhUminI nIce ane upara baMdhAyela hoya te. dA.ta. bhoyarA upara bAMdhela mahela vagere. potAnA khetara, ghara vagerenI bAjumAM bIjAe Apela khetara, ghara vagerene vADa, bhIMta vagere kADhIne potAnA khetara, ghara vagere sAthe joDI devuM te aticAra che. (2) cAMdI-sonAnuM svajanane dAna - nakkI karela parimANathI vadhu cAMdI-sonuM thaI jAya to "niyama pUro thayA pachI pAchuM laI laIza." ema vicArI svajanane te rAkhavA ApavuM te. (3) dhana-dhAnya vagere bIjAnA ghare rAkhavA - dhana 4 prakAranuM che - (1) gaNima - gaNI zakAya tevuM. dA.ta. jAyaphaLa, sopArI vagere. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 parigrahaparimANavratanA 5 aticAra (2) dharima - dhAraNa karI zakAya tevuM. dA.ta. kaMku, goLa vagere. (3) meya - mApI zakAya tevuM. dA.ta. ghI, mIThuM vagere. (4) paricchedya - parIkSA karI zakAya tevuM dA.ta. ratna, vastra vagere. dhAnya 17 prakAranA che - (1) DAMgara (7) tala (13) kalama cokhA (2) java (8) caNA (14) tuvera (3) masUra (9) aNu (kAMga) (15) vaTANA (4) ghauM (10) rAI (16) kaLathI (5) maga (11) kodarA (17) zaNa (6) aDada (12) makuSThaka (rAnI maga) dhana, dhAnya vagerenuM parimANa karyA pachI vadhI javAnI saMbhAvanA dekhAtA 'niyama pUro thayA pachI ke jUnuM kharcAyA pachI laI laIza." ema vicArIne bIjAne tyAM rAkhI mUkavA te. (4) dvipadacatuSpadagarbhagrAhaNa - dvipada = be pagavALA hoya che. dA.ta. patnI, dAsI, dAsa, nokara, sainika vagere. catuSpada = cAra pagavALA hoya che. dA.ta. haMsa, mora, kukaDo, popaTa, menA, cakora, kabutara vagere. lIdhelA niyamano bhaMga thavAnA bhayathI dvipada-catuSpadane thoDA kALa pachI garbha grahaNa karAvavo te. (5) alpadhanavALI kuSyanI saMkhyAne bahudhanavALI karavI - kuSya = sonA-cAMdI sivAyanA kAMsu, loDhuM, tAMbu, sIsu, kalAI, Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 digvirativratanA 5 aticAra vAMsanA vAsaNo, caTAI, mAMcI, mAMcaDo, ravaiyo, gAdalu, ratha, gADu, haLa, mATInA vAsaNa vagere. thALI vagerenI saMkhyA lIdhelA niyama karatA vadhI jAya to alpamUlyavALA thALI vagerene gALIne bIjA thALI vagere sAthe meLavIne vadhu mUlyavALA karavA te aticAra che. 3 guNavratanA aticAro - (6) digvirativratanA 5 aticAra - (1) tiryazthivyatikrama - pUrva vagere tirachI dizAmAM lIdhelA niyamathI anAbhoga vagerethI vadhu javuM te. caitya, sAdhunA vaMdana vagere mATe niyamathI vadhu bhUmi sudhI sAdhunI jema bArIkAIthI upayoga rAkhIne javA chatAM bhaMga thato nathI. ema AgaLa paNa jANavuM. (2) adhodivyatikrama - adhogrAma, bhoyaruM, kUvA vagere nIcenI dizAmAM lIdhelA niyamathI anAbhoga vagerethI vadhu javuM te. (3) Urdhvadivyatikrama - parvata, vRkSa, zikhara vagere uparanI dizAmAM lIdhelA niyamathI anAbhoga vagerethI vadhu javuM te. | (4) smRtivismaraNa - karelA dizAparimANane ativyAkuLapaNAne lIdhe, pramAdane lIdhe, maMdabuddhine lIdhe vagere kAraNosara bhUlI javuM te. A aticAra badhA vratomAM jANavo. (5) kSetravRddhi - eka dizAnA kSetranuM parimANa bIjI dizAnA kSetranA parimANamAM nAMkhI tene vadhAravuM. ajJAnathI ke bhUlathI teTalA (vadhArelA) kSetramAM jAya to tyAMthI je maLyuM hoya teno tyAga karavo. (7) bhogopabhogaviramaNavratanA 5 aticAra - zrAvake prAyaH niravadya AhAra vAparavo joIe. te apekSAe A Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhogopabhogaviramaNavratanA 5 aticAra 111 aticAra jANavA - (1) apaphavAhAra - agni vagerethI acitta nahIM thayelA DAMgara, ghauM, auSadha vagerene anAbhoga, atikrama vagerethI vAparavA. athavA loTa vAparavo te aticAra, temAM sacitta dANAnI saMbhAvanA hovAthI. (2) duSpaphavAhAra - aDadhA raMdhAyelA pavA, cokhA, java, ghauM, khAkharA, koraDu maga, phaLa vagere vAparavA. tenAthI zarIrane paNa nukasAna thAya che ane jeTalA aMze sacitta hoya tenI virAdhanA paNa thAya che. pote ema mAnato hoya ke A acitta che. tethI aticAra che. (3) sacittabhojana - anAbhogathI, atikrama vagerethI sacitta kaMdamULa, phaLa vagere, pRthvIkAya vageremAM bhojanasaMbaMdhI pravRtti karavI. athavA aDadhA kuTelA ciciNInA pAna ke acitta nahIM thayela garama pANI vAparavuM. pahelo bIjo aticAra DAMgara vagere auSadhi saMbaMdhI che. trIjocotho aticAra sacitta kaMda, phaLa vagere saMbaMdhI che. (4) sacittapratibaddhabhojana - anAbhoga vagerethI sacitta vRkSa para lAgelA guMdA vagere vAparavA ke aMdara bIjavALA khajura, AMbA vagere pAkA phaLo vagere vAparavA. athavA bIja pheMkI daIza ane garbha khAI jaIza." ema vicArIne pAkelI khajura vagere vAparavI. (5) tucchauSadhibhakSaNa - anAbhoga, atikrama vagerethI nahIM pAkelI kAcI magaphaLI vagere vAparavI, kAcI magaphaLI viziSTa tRpti na karatI hovAthI tuccha che. magaphaLI vagere auSadhine acitta karIne vAparavI e paNa aticAra che, kemake tenAthI tRpti thatI nathI. e ja rIte rAtribhojanatyAganA vratamAM, mAMsa vagerenA tyAganA vratamAM anAbhoga, atikrama vagerethI aticAra lAge che. tattvArthamAM sAtamA vratanA 5 aticAra A rIte batAvyA che - Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 anarthadaMDaviramaNavratanA 5 aticAra sacitta, sacittasaMbaddha, saMmizra, abhiSava ane duSpakuvAhAra. AmAM sacitta, sacittasaMbaddha ane duSpakuvAhAra upara mujaba ja che. bAkInA be A pramANe jANavA - saMmizrAhAra - anAbhoga, atikrama vagerethI sacittavastuthI mizra AhAra karavo te. dA.ta. Adu, dADamanA bIja, karajaMdA vagerethI mizra pUraNa vagere vAparavA, talathI mizra vadhANA vagere vAparavA. athavA jemAM sacitta dANAnI saMbhAvanA hoya tevo kAco loTa vagere vAparavo. abhiSava - anAbhoga, atikrama vagerethI ghaNA dravyone bhegA karIne banAvela dArU-kAMjI vagere, mAMsa jevI miThAI vagere, dArU-madha vagerene jharatA vRkSanA dravyo (tALI, nIro) vagere vAparavA te. (8) anarthadaMDaviramaNavratanA 5 aticAra - (1) kautkacya - bhramara, AMkha, hoTha, nAka, hAtha, paga, mukhanA vikAro vaDe bhAMDanI jema aneka rIte vikriyA (cenacALA) karavI ke saMkoca vagerenI kriyA karavI. bIjA hase ane potAnI laghutA thAya tevuM bolavuM ke karavuM kalyuM nahIM. pramAdathI tema kare to aticAra lAge. (2) maukharya - vicAryA vinA dhik, asabhya, saMbaMdha vinAnuM bahu bolavuM te. tenAthI pApopadezanI saMbhAvanA hovAthI te aticArarUpa che. (3) bhogopabhogAtireka - bhoga = ekavAra bhogavAya te. dA.ta. AhAra, phUlanI mALA vagere. upabhoga = vAraMvAra bhogavAya che. dA.ta. ochADa, strI vagere. anAbhoga, pramAda vagerethI vadhu paDatA snAna, pANI, bhojana, kaMku, caMdana, kasUri, vastra, alaMkAra vagereno AraMbha karavo te aticAra che. ahIM vRddhaparaMparA A pramANe che - jo ghaNA badhA tela, AmaLA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 1 3 anarthadaMDaviramaNavratanA 5 aticAra vagere le to tenI lAlacathI ghaNA badhA loko snAna karavA taDAve jAya. tethI porA, apakAya vagerenI ghaNI virAdhanA thAya. te kahyuM nahIM. tethI gharamAM ja snAna karavuM. jo gharamAM snAnanI vyavasthA na hoya to ghare ja tela - AmaLAthI mAthu ghasIne temane dUra karIne taDAvanA kinAre khobAthI snAna kare. jemAM jIvotpatti thaI hoya evA phUlo paNa na vApare. (4) kaMdarpa - jenAthI kAma pragaTe tevA vacano bolavA te. (5) yuktAdhikaraNa - adhikaraNa-jenAthI AtmA durgatino adhikArI karAya te. eka adhikaraNane bIjA adhikaraNa sAthe joDeluM rAkhavuM te aticAra che. dA.ta. khAMDaNI sAthe sAMbelu saMyukta rAkhavuM, haLanI sAthe AgaLanuM loDhAnuM phaLa saMyukta rAkhavuM, gADA sAthe dhuMsarI saMyukta rAkhavI, dhanuSya sAthe bANa saMyukta rAkhavA vagere. anarthadaMDa cAra prakAranuM che - (1) apadhyAnAcarita -duSTa dhyAna karavuM te. (2) pramAdAcarita - pramAdathI AcaraNa karavuM te. (3) hiMnnapradAna - hiMsaka zastro ApavA te. (4) pApakarmopadeza - pApa karavAno upadeza Apavo te. AThamA vratamAM A cArenI virati hoya che. anAbhoga vagerethI kautkacya vagere pAMcano vicAra karavo te apadhyAnaviratino aticAra che. kautkacya, kaMdarpa ane bhogapabhogAtireka e traNa pramAdAcaritaviratinA aticAra che. yuktAdhikaraNa e hiMgnapradAnaviratino aticAra che. maukharya e pApakarmopadezaviratino aticAra che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 sAmAyikavratanA 5 aticAra, dezAvagAsikavratanA 5 aticAra 4 zikSAvratanA aticAra - (9) sAmAyikavratanA 5 aticAra - (1) mananuM duppaNidhAna - anAbhoga vagerethI manathI sAvaghamAM pravRtti karavI, krodha-lobha-droha-abhimAna-IrSyAthI kArya karavuM, utAvaLa karavI, bhaya rAkhavo vagere. (2) vacananuM duSmaNidhAna - anAbhoga vagerethI vacanathI sAvadyamAM pravRtti karavI, spaSTa na bolavuM, artha na samajavA, jhaDapathI bolavuM vagere. (3) kAyAnuM duppaNidhAna - anAbhoga vagerethI kAyAthI sAvadyamAM pravRtti karavI, zarIranA avayavo nizcaLa na rAkhavA vagere. (4) smRtiakaraNa - pramAdane lIdhe mAre sAmAyika karavAnuM che ke nahIM ? meM sAmAyika karyuM ke nahIM ? e yAda na rAkhavuM. (5) anavasthitakaraNa - pramAdathI cokkasa samaye sAmAyika na karavI, jema-tema karavI, lIdhA pachI tarata pAravI vagere. (10) dezAvagAsikavratanA 5 aticAra - dezAvagAsikavrata e vizeSa prakAranuM digvirativrata ja che. digvirativrata cAvajIva, varasa ke cAra mAsanuM hoya, dezAvagAsika vrata divasa, prahara, muhUrta vagerenA pramANamAM hoya che. (1) Anayana - aNasamaja, sahasAkAra vagerethI niyamita kSetranI bahAra rahela vastune bIjA pAse niyamita kSetranI aMdara maMgAvavI te. (2) preSaNa - aNasamaja, sahasAkAra vagerethI niyamita kSetranI bahAra koI kArya mATe bIjAne mokalavA te. (3) zabdAnupAta - mAyAthI niyamitakSetranI sImA pAse rahIne koI kAraNasara khAMsi vagereno avAja karavo jethI bahAranA loko pAse Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 15 paSadhavratanA 5 aticAra Ave te. (4) rUpAnupAta - mAyAthI niyamitakSetranI sImA pAse rahIne koI kAraNasara potAnA zarIranuM rUpa batAvavuM (sAmI vyakti potAne juve te rIte UbhA rahevuM) jethI bahAranA loko pAse Ave che. (5) pudgalaprakSepa - mAyAthI niyamitakSetranI bahAra rahelI vyaktine bolAvavA paththara vagere pheMkavA te. dezAvagAsika vrata e digvirativratano saMkSepa che. upalakSaNathI dezAvagAsikavratamAM anyavratono saMkSepa paNa jANavo. (11) pauSadhavratanA 5 aticAra - (1) apratyupekSitadupratyupekSita zayyA-saMthArA vagere - saMthAro, saMthArAnI bhUmi vagerene juve nahIM ke jema-tema juve. (2) apramArjitaduppamArjita zayyA-saMthArA vagere - saMthAro, saMthArAnI bhUmi vagerene pramArja nahIM ke jema-tema pramArja. (3) apratyupekSitadumratyupekSita uccAraprazravaNAdirghaDila - aMDila-mAtrunI bhUmine juve nahIM ke jema-tema juve. (4) apramArjitaduSpamArjita uccAraprazravaNAdicaMDila - sthaMDilamAtrunI bhUmine pramArja nahIM ke jema-tema pramArja. (5) samyagu ananupAlana - cAre prakAranA pauSadhamAM na karavA yogya pravRttinuM ciMtana karavuM. jemake, pAraNAnI vicAraNA karavI, snAna-vilepana vagerenI vicAraNA karavI, pUrvakIDA-kAmavacana vagerenI vicAraNA karavI, vepArasaMbaMdhI vicAraNA karavI vagere. (12) atithisaMvibhAgavratanA 5 aticAra - (1) sacittanikSepa - vahorAvavAnI vastune na ApavAnI buddhithI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 atithisaMvibhAgavatanA 5 aticAra sacitta vastu upara rAkhavI te. (2) sacittapidhAna - vahorAvavAnI vastune na ApavAnI buddhithI sacitta vastuthI DhAMkavI te. (3) anyavyapadeza - vahorAvavAnI vastu na ApavAnI buddhithI potAnI hovA chatAM bIjAnI che ema kahevuM te. (4) matsara - sAdhue mAMgelI vastu potAnI pAse hovA chatAM gussAthI na ApavI te. athavA bIjAnI irSAthI ApavuM te. (5) kAlAtikrama - sAdhunA vahoravA AvavAnA samayanI pahelA ke pachI vAparavuM te. + + guruonI caraNasevA kayAreya niSphaLa jatI nathI. + guru pratyenA bhakti ane bahumAnathI ja cAritramAM zraddhA (ullAsa) ane sthiratA thAya che, e sivAya nahIM. | sajjanonI sarva pravRttiomAM svArtha gauNa hoya che ane parArtha pradhAna hoya che. + akALe phaLanI icchA karavI te utsukatA che. akALe utsukatA e hakIkatamAM ArtadhyAnarUpa che. + bhayanA kAraNo hovA chatAM nirbhaya rahevuM te dhairya. + bIjAnI prazaMsA sahana na thavI te irSyA. + acaramAvartamAM mokSano Azaya paNa hoto nathI. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAra 7muM - bharatakSetra ane airAvatakSetranA tIrthakaronA nAmo 1 17 dvAra 7muM - bharatakSetra ane eravatakSetranA tIrthakaronA nAmo | (5) bharatakSetranI atIta (gaI) covIzInA covIza tIrthakaronA nAmo - (1) kevalajJAnI bhagavAna (13) sumati bhagavAna (2) nirvANI bhagavAna (14) zivagati bhagavAna (3) sAgara bhagavAna (15) abAdha bhagavAna, matAMtare (4) mahAyaza bhagavAna astAga bhagavAna vimala bhagavAna (16) nemIzvara bhagavAna nAthasuteja bhagavAna, (17) anila bhagavAna matAMtare sarvAnubhUti (18) yazodhara bhagavAna bhagavAna (19) kRtArtha bhagavAna zrIdhara bhagavAna (20) dharmezvara bhagavAna, matAMtare (8) datta bhagavAna jinezvara bhagavAna (9) dAmodara bhagavAna (21) zuddhamati bhagavAna (10) suteja bhagavAna (22) zivakara bhagavAna (11) svAmI bhagavAna (23) candana bhagavAna (12) zivAzI bhagavAna, (24) sampati bhagavAna matAMtare munisuvrata bhagavAna bharatakSetranI vartamAna covIzInA covIza tIrthakaronA nAmo - RSabha bhagavAna (4) abhinaMdana bhagavAna (2) ajita bhagavAna (5) sumati bhagavAna (3) saMbhava bhagavAna (6) padmaprabha bhagavAna (1) Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 dhAra 7muM - bharatakSetra ane eravatakSetranA tIrthakaronA nAmo (7) supArzva bhagavAna (16) zAMti bhagavAna (8) candraprabha bhagavAna (17) kuMthu bhagavAna (9) suvidhi bhagavAna (18) ara bhagavAna (10) zItala bhagavAna ' (19) malli bhagavAna (11) zreyAMsa bhagavAna (20) munisuvrata bhagavAna (12) vAsupUjya bhagavAna (21) nami bhagavAna (13) vimala bhagavAna (22) ariSTanemi bhagavAna (14) anaMta bhagavAna (23) pArtha bhagavAna (15) dharma bhagavAna (24) mahAvIra bhagavAna bharatakSetranI bhAvI (AvatI) covIzInA covIza tIrthakaronA nAmo - (1) padmanAbha bhagavAna (13) niSkapAya bhagavAna (2) sUradeva bhagavAna (14) nippalAka bhagavAna (3) supArzva bhagavAna (15) nirmamatva bhagavAna svayaMprabha bhagavAna (16) citragupta bhagavAna (15) citragupta bhagavA (5) sarvAnubhUti bhagavAna (17) samAdhi bhagavAna (18) saMvara bhagavAna (6) devazruta bhagavAna (19) yazodhara bhagavAna (7) udaya bhagavAna (20) vijaya bhagavAna (8) peDhAla bhagavAna (21) malli bhagavAna (9) poTTila bhagavAna (22) deva bhagavAna (10) zatakIrti bhagavAna (23) anantavIrya bhagavAna (11) munisuvrata bhagavAna (24) bhadra bhagavAna matAMtare bhadrakRta (12) amama bhagavAna (4) bhagavAna Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) dhAra 7muM - bharatakSetra ane eravatakSetranA tIrthakaronA nAmo 1 19 samavAyAMgasUtramAM bharatakSetranI bhAvI covIzInA covIza tIrthakaronA nAmo A pramANe batAvyA che - (1) mahApadma bhagavAna (13) amama bhagavAna surAdeva bhagavAna (14) niSkaSAya bhagavAna supArzva bhagavAna (15) nippalAka bhagavAna svayaMprabha bhagavAna (16) nirmama bhagavAna sarvAnubhUti bhagavAna (17) citragupta bhagavAna (18) samAdhi bhagavAna (6) devagupta bhagavAna (19) saMvara bhagavAna (7) udaya bhagavAna (20) anivRtti bhagavAna (8) peDhAlaputra bhagavAna (21) vipAka bhagavAna (9) poTTila bhagavAna (22) vimala bhagavAna (10) zataka bhagavAna (23) devopapAta bhagavAna (11) munisuvrata bhagavAna (24) anaMtavijaya bhagavAna (12) sarvabhAvavid bhagavAna airAvatakSetranI atIta (gaI) covIzInA covIza tIrthakaronA nAmo pravacanasAroddhAramAM batAvyA nathI. airAvatakSetranI vartamAna covIzInA covIza tIrthakaronA nAmo - (1) bAlacandra bhagavAna (7) somacandra bhagavAna (2) sicaya bhagavAna (8) dIrdhasena bhagavAna (3) agnipeNa bhagavAna (9) zatAyuSa bhagavAna (4) naMdiSeNa bhagavAna (10) satyaki bhagavAna (5) datta bhagavAna (11) yuktisena bhagavAna (da) vratadhara bhagavAna (12) zreyAMsa bhagavAna Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 dhAra 7muM - bharatakSetra ane eravatakSetranA tIrthakaronA nAmo (13) siMhasena bhagavAna (20) zrIdhara bhagavAna (14) svayaMjala bhagavAna (21) svAmikoi bhagavAna (15) upazAnta bhagavAna (22) agnisena bhagavAna (16) devasena bhagavAna (23) agradatta bhagavAna, matAMtare (17) mahAvIrya bhagavAna mArgadatta bhagavAna (18) pArtha bhagavAna (24) vAripeNa bhagavAna (19) marudeva bhagavAna airAvatakSetranI bhAvI (AvatI) covIzInA covIza tIrthakaronA nAmo(1) siddhArtha bhagavAna (13) zrIcandra bhagavAna (2) puNyaghoSa bhagavAna, (14) dRDhaketu bhagavAna matAMtare pUrNaghoSa (15) mahendra bhagavAna bhagavAna yamaghoSa bhagavAna (16) dIrdhapArtha bhagavAna (4) sAgara bhagavAna (17) suvrata bhagavAna (5) sumaMgala bhagavAna (18) supArzvanAtha bhagavAna (6) sarvArthasiddha bhagavAna (19) sukozala bhagavAna (7) nirvANa bhagavAna (20) anaMtArtha bhagavAna (8) dharmadhvaja bhagavAna (21) vimala bhagavAna (9) siddhasena bhagavAna (22) uttara bhagavAna (10) mahAna bhagavAna (11) ravimitra bhagavAna (23) mahaddhi bhagavAna (12) satyasena bhagavAna (24) devatAnandaka bhagavAna upara kahelA 120 tIrthakarone namaskAra thAo. bhagavAna Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra 8muM - 9muM - 24 tIrthakaronA pahelA gaNadhara ane pravartinI 1 2 1 1lA 13mAM maMdara dharA 1pamAM 4thA pamAM dvAra 8muM - 9muM 24 tIrthakaronA pahelA gaNadhara ane pravatinI tIrthakara | pahelA gaNadhara | pravartinI] | tIrthakara | pahelA gaNadhara | pravartinI RSabhasena | brAhmI rajA siMhasena | phalyu 14mA yaza pamA ujA cAru zyAmAM ariSTa zivA vajanAbha ajitA 16mA cakrAyudha zubhA camara kAzyapI 17mAM zaMba dAminI hoe pradyota 18mA rakSI vidarbha somAM 19mAM bhiSaja baMdhumatI sumanA 20mAM malli puSpavatI (9mAM vANI 21mAM suMbha anilA suyazo varadatta kaustubha dhAriNI 23mAM Aryadatta puSpacUlA 12mA | subhIma | | dhariNI 24mA | | indrabhUti canA. A pahelA gaNadharo ane pravartinIo namelA ane bhaktivALA jIvonA pApone haro. rati kubha 8mAM datta varAha 10mAM naMda 22mA yakSadattA 11mAM + + bIjAnA hitanI ciMtA te maitrI che. bIjAnA duHkhano nAza karavAnI bhAvanA te karuNA che. + bIjAnA sukhamAM khuza thavuM te pramoda che. bIjAnA doSonI upekSA te madhyasthabhAvanA che. + Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 2. dvAra 10muM - tIrthakaranAmakarmanA baMdhamAM kAraNabhUta vIza sthAnako dvAra 10muM - tIrthakara nAmakarmanA baMdhamAM kAraNabhUta vIza sthAnako (1) arihaMta - azokavRkSa vagere ATha prAtihAryo rUpa pUjAne yogya evA tIrthakaro. (2) siddha - jemanA badhA karmo nAza pAmyA che, jeo zreSTha sukhI che, jeo ekAMte kRtakRtya che eTale ke jemanA badhA kAryo pUrA thayA che evA mukta jIvo. (3) pravacana - dvAdazAMgI athavA dvAdazAMgI jemAM rahe che te saMgha. (4) guru - zAstronA artha barAbara kahe che. teo dharmano upadeza vagere Ape che. (5) sthavira - te traNa prakAre che - (i) jAtisthavira - 60 varSanI vayavALA. (i) zrutasthavira - samavAyAMgasUtrane dhAraNa karanArA. (ii) paryAyasthavira - 20 varSanA cAritraparyAyavALA. (6) bahuzruta - jemanI pAse ghaNuM zrutajJAna che te. zratanA traNa prakAra che - (i) sUtra, (i) artha, (i) sUtrArtha (ubhaya) A traNene dhAraNa kare te bahuzruta. sUtra dhAraNa karanArA karatA artha dhAraNa karanArA pradhAna che, artha dhAraNa karanArA karatA sUtrArtha dhAraNa karanArA pradhAna che. (7) tapasvI - anazana vagere bhejavALA vicitra tapa karanArA sAmAnya sAdhuo. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 3 dvAra 10muM - tIrthakara nAmakarmanA baMdhamAM kAraNabhUta vIza sthAnako A sAtanuM vAtsalya karavuM. vAtsalya eTale (1) bhakti - aMdaranuM bahumAna. (i) pUjA - aucitya pramANe phula, phaLa, AhAra, vastra vagere vaDe sevA. (ii) varNavAda - prazaMsA karavI. (iv) avarNavAdavarjana - niMdAno tyAga. (5) AzAtanAvarjana - AzAtanAno tyAga. AzAtanAo AgaLa kahevAze. (8) abhISNa jJAnopayoga - satata jJAnamAM pravRtti. (9) darzanazuddhi - samyaktvanI zuddhi. (10) vinayazuddhi - jJAna vagerenA vinayanI zuddhi. (11) Avazyaka - pratikramaNa . (12) zIla - uttaraguNa. (13) vrata - mULaguNa. A pAMcamAM aticAra na lagADavA. (14) kSaNalavasamAdhi - kSaNa, lava vagere badhA kALomAM satata saMveganI bhAvanA karavI ane dhyAna karavuM. (15) tapasamAdhi - bAhya-atyaMtara tapamAM zakti mujaba satata pravRtti. (16) tyAgasamAdhi - tyAga be prakAranA che - (i) dravyatyAga - aprAyogya AhAra, upadhi, zayyA vagereno tyAga ane prAyogya AhAra vagere sAdhuone ApavA te. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 24 vAra 10muM tIrthakara nAmakarmanA baMdhamAM kAraNabhUta vIza sthAnako (i) bhAvatyAga - krodha vagereno tyAga ane jJAna vagere sAdhuone ApavuM te. A banne prakAranA tyAgamAM zAstrokta vidhi mujaba zakti pramANe satata pravRtti. (17) vaiyAvaccasamAdhi - vaiyAvacca dasa prakAranI che - (i) AcAryanI vaiyAvacce | (vi) sAdharmikanI vaiyAvacca (i) upAdhyAyanI vaiyAvacce (vii) kuLa (gacchono samudAya)nI (i) sthaviranI vaiyAvacce vaiyAvacca (iv) tapasvInI vaiyAvacca | (x) gaNa (kuLono samudAya)nI (V) glAnanI vaiyAvacce vaiyAvacca (vi) zaikSaka (nutanadIkSita)nI (x) saMgha (sAdhu-sAdhvI-zrAvakavaiyAvacca zrAvikArUpa)nI vaiyAvacca. A darekanI vaiyAvacca 13 prakAranI che - (i) AhAra Apavo (vi) rastAmAM sahAya karavI (i) pANI ApavuM (ix) corothI rakSaNa karavuM (ii) Asana ApavuM | (X) vasatimAM pesatA hoya tyAre (iv) upakaraNa ApavA temano dAMDo levo. (5) paga pUjavA (xi) mAtruno pyAlo Apavo (vi) vastra ApavA (xi) aMDilano pyAlo Apavo (vi) auSadha ApavuM (i) kaphano pyAlo Apavo. dasa sthAnonI 13 prakAranI vaiyAvaccamAM zaktimujaba satata 1. gaccha = eka AcAryano parivAra. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 25 dvAra 10muM- tIrthakara nAmakarmanA baMdhamAM kAraNabhUta vIza sthAnako pravRtti karavI. (18) apUrvajJAnagrahaNa - satata navuM navuM jJAna meLavavuM. (19) zrutabhakti - zratanuM bahumAna. (20) pravacanaprabhAvanA - zakti mujaba dvAdazAMgInA arthano upadeza Apavo. A 20 kAraNothI jIva tIrthakara nAmakarma bAMdhI tIrthaMkara bane che. athavA, 12mA ane 13mA sthAnonI badale 12mu zIlavrata nAmanuM eka ja sthAna samajavuM tathA 16muM vaiyAvaccasthAna ane 17mu samAdhi sthAna juduM-juduM samajavuM. samAdhi = AcArya vagere dasanA kArya karIne temane svastha karavA. * RSabhadeva bhagavAne ane mahAvIrasvAmI bhagavAne AgalA trIjA bhavamAM A vIze sthAnakonI ArAdhanA karI hatI. bAkInA 22 tIrthakaromAMthI keTalAke eka sthAnanI, keTalAke be sthAnonI, keTalAke traNa sthAnonI yAvatu keTalAke badhA sthAnonI ArAdhanA karI hatI. * tIrthaMkara thavAnA AgalA trIjA bhavamAM manuSyagatimAM rahela puruSa, strI ke napuMsaka tIrthakara nAmakarmano nikAcita baMdha karavAnuM zarU kare che. te baMdha tyArathI mAMDIne tIrthakaranA bhavamAM apUrvakaraNa guNaThANAnA saMkhyAtA bhAgo pasAra thAya tyAM sudhI baMdhAya che. tyArapachI teno baMdhaviccheda thAya che. * teramAM guNaThANe kevaLajJAna thavA para tIrthakara nAmakarmano udaya thAya che. tyAre devendro 8 prAtihAryo kare che. devo, asuro ane manuSyonI parSadAmAM thAkyA vinA zruta-cAritra dharmanI dezanA ApavA vaDe, 34 atizayo vaDe ane vANInA 35 atizayo vaDe tIrthakara nAmakarma bhogavAya che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 vAra 10muM- tIrthakara nAmakarmanA baMdhamAM kAraNabhUta vIza sthAnako * tIrthakara nAmakarmano anikAcita baMdha AgalA trIjA bhavanI pahelA paNa baMdhAya che, kemake tIrthakara nAmakarmanI jaghanya sthiti paNa aMtaHkoDAkoDI sAgaropama pramANa che. * tIrthakara nAmakarmano nikAcita baMdha avazya phaLa Ape. teno anikAcita baMdha phaLa Ape ke na paNa Ape. + + bIjAnA doSonI upekSA te madhyasthabhAvanA che. + je doSo dUra thaI zake tevA che te doSonI vikalpI munie upekSA na karavI joIe. + mohanIyakarmanI utkRSTa sthiti kadi na bAMdhe te apunabaMdhaka. rAga-dveSa rahita ane zAstrAjJAthI zuddha evo prayatna te jayaNA che. ziSTa lokomAM priya banavuM te janapriyatna che. + AcArya pratyenA bhaktirAgathI vidyA ane maMtro siddha thAya che. + je guNa doSane kare che te guNa nathI paNa doSarUpa ja che. + jyAM pariNAma suMdara Ave che te doSa paNa guNarUpa che. + AgamomAM batAvela mArga sivAya hitane pAmavAno bIjo koI upAya + nathI. + sArI rIte zubhabhAvamAM pravartAvanAra ane azubhabhAvathI aTakAvanAruM evuM satya ke asatya vacana te nizcayathI satya che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 11muM - 12muM - 24 tIrthakaronA mAtA-pitAnA nAma ane gati 127 dvAra 11muM - 24 tIrthakaronA mAtA-pitAnA nAma dvAra 1ramuM - 24 tIrthakaronA mAtA-pitAnI gati siddhi senA thA pitAnI gati nAgakumAra IzAnadevaloka' IzAnadevaloka IzAnadevaloka IzAnadevaloka IzAnadevaloka IzAnadevaloka IzAnadevaloka megha daphA 7mAM pRthivI tIrthakara mAtA | pitA | mAtAnI gati | 1lA madevI nAbhi vijayA jitazatru siddhi ujA jitAri siddhi siddhArtha saMvara siddhi pa mA maMgalA siddhi susImA siddhi pratiSTha siddhi 8 mAM lakSaNA mahAna siddhi (lakSmaNA) - mA rAmA sugrIva sanakumAra devaloka 10mAM nandA deDharatha sanakumAra devaloka 1 1 mA viSNu viSNu | sanakumAra devaloka 1 mA jayA vasupUjya sanakumAra devaloka 1 umA yAmAM kRtavarmA sanakumAra devaloka 1 8mAM suyazA siMhasena sanakumAra devaloka 1pamAM suvratA sanakumAra devaloka 1damAM acirA vizvasana | sanakumAra devaloka 1 3mAM zrI zUra mAtaMdra devaloka 18mA devI sudarzana mANaMdra devaloka 1 '9mA prabhAvatI kuMbha mANaMdra devaloka mA | padmAvatI sumitrA mAhadra devaloka - 1 mA vaprA. vijaya mANaMdra devaloka : : mA zivA samudravijaya mAhaMta devaloka - umA vAmAM azvasena mAhaMda devaloka - bhA | trizalA siddhArtha mAhadra devaloka bhAnuM sanakumAra devaloka sanakumAra devaloka sanakumAra devaloka sanakumAra devaloka sanakumAra devaloka sanakumAra devaloka sanakumAra devaloka sanakumAra devaloka mAhedra devaloka mANaMdra devaloka mANaMdra devaloka mAtaMdra devaloka mAhedra devaloka mAhedra devaloka mAhadra devaloka mAha, devaloka 1. anuyogadvAramAM, yogazAstramAM ane triSaSTizalAkApuruSacaritramAM siddhi kahI che. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 dvAra 13muM ekasAthe vicaratA tIrthakaronI utkRSTa saMkhyA ane jaghanya saMkhyA dvAra 13muM - ekasAthe vicaratA tIrthakaronI utkRSTa saMkhyA ane jaghanya saMkhyA = 1 * utkRSTa saMkhyA - 170 pAMca bharatakSetramAM darekamAM 1-1 bhagavAna = 5 pAMca airavatakSetramAM darekamAM 1-1 bhagavAna = 5 pAMca mahAvidehakSetramAM 32 vijayomAM darekamAM 1-1 bhagavAna = 5 x 32 = 160 kula 17) * jaghanya saMkhyA - 20 jaMbudvIpanA pUrvadakSiNa mahAvidehakSetramAM 1 bhagavAna jaMbUdvIpanA pUrva uttara mahAvidehakSetramAM 1 bhagavAna = 1 jaMbUdvIpanA pazcimadakSiNa mahAvidehakSetramAM 1 bhagavAna jaMbUDhIpanA pazcima uttara mahAvidehakSetramAM 1 bhagavAna = 1 dhAtakIkhaMDanA pUrvavibhAganA mahAvidehakSetramAM upara pramANe ja bhagavAna = 4 dhAtakIkhaMDanA pazcimavibhAganA mahAvidehakSetramAM upara pramANe ja bhagavAna = 4 puSkaravarArdhadvIpanA pUrvavibhAganA mahAvidehakSetramAM upara pramANe ja bhagavAna puSkaravArSadvIpanA pazcima vibhAganA mahAvidehakSetramAM upara pramANe 4 bhagavAna = 4 = 4 kula 20 matAMtare, jaghanya saMkhyA -10 jaMbUdvIpanA pUrvamahAvidehakSetramAM 1 bhagavAna = 1 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 13muM - ekasAthe vicaratA tIrthakaronI utkRSTa saMkhyA ane jaghanya saMkhyA 129 jaMbUdIpanA pazcimamahAvidehakSetramAM 1 bhagavAna = 1 dhAtakIkhaMDanA pUrvavibhAganA mahAvidehakSetramAM upara pramANe ra bhagavAna dhAtakIkhaMDanA pazcimavibhAganA mahAvidehakSetramAM upara pramANe ra bhagavAna puSkaravarArdhadvIpanA pUrvavibhAganA mahAvidehakSetramAM upara pramANe 2 bhagavAna puSkaravarArdhadvIpanA pazcimavibhAganA mahAvidehakSetramAM upara pramANe ra bhagavAna = 2 kula 10 + + ApattiomAM paNa mananI sthiratA te dhairya che. pUjayanI pUjAnuM ullaMghana e kalyANamAM pratibaMdhaka che. graMthabheda thayela (samyagRSTi) jIvane prAyaH mokSamAM citta hoya che ane saMsAramAM zarIra hoya che. jeone mukti viSe dveSa nathI te AtmAone paNa dhanya kahyA che. utkRSTa puSyavALA jIvone traNa jagatamAM kaMI ja asAdhya nathI. pUrve buddhithI vicArIne pachI vAkya bolavuM. sAdhue 'ja kArapUrvakanuM vacana na bolavuM. AcAryanI tIkSNa evI paNa preraka AjJA hakIkatamAM ThaMDI che. saMjJA eTale icchA. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 30 dvAra 14muM - ekasAthe janma pAmatA tIrthakaronI utkRSTa-jaghanya saMkhyA dvAra 14muM - ekasAthe janma pAmatA tIrthakaronI utkRSTa saMkhyA ane jaghanya saMkhyA utkRSTa saMkhyA - 20 pAMca mahAvida haze tramAM darekamAM 4-4 vijayo mAM 1-1 bhagavAnano janma ekasAthe thAya. tethI 5 x 4 = 20 tIrthakarono janma madhyarAtrie thAya che. mahAvidehakSe TAmAM madhyarAtri hoya tyAre bharatakSetramAM ane airAvatakSetramAM divasa hovAthI tIrthakarono janma thato nathI. meruparvata upara pAMDakavanamAM cUlikAnI cAre dizAomAM 1-1 abhiSekazilA che. te 4 yojana jADI che, 500 yojana lAMbI che ane madhyabhAgamAM 250 yojana pahoLI che. te ardhacandranA AkAranI che ane sapheda suvarNanI banelI che. pUrva-pazcimanI zilAo upara 2-2 siMhAsano che - eka uttaramAM ane eka dakSiNamAM. uttara-dakSiNanI zilAo upara 1-1 siMhAsano che. A siMhAsana upara tIrthakarono janmAbhiSeka thAya che. A siMhAsano sarvaratnanA banelA che. te 500 dhanuSya lAMbA-pahoLA ane 250 dhanuSya UMcA che. dizA | zilA siMhAsana | phayA tIrthakarono abhiSeka thAya? pUrva | pAMDakaMbalA |uttaramAM | zItA mahAnadInI uttara taraphanI kaccha vagere 8 vijayonA dakSiNamAM | zItA mahAnadInI dakSiNa taraphanI maMgalAvatI vagere 8 vijayonA pazcima raktakaMbalA uttaramAM | zItodA mahAnadInI uttara taraphanI gaMdhilAvatI vagere 8 vijayonA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 14muM - ekasAthe janma pAmatA tIrthakaronI utkRSTa-jaghanya saMkhyA 131 dizA | zilA | siMhAsana | kyA tIrthakarono abhiSeka thAya? dakSiNamAM | zItodA mahAnadInI dakSiNa taraphanI padmA vagere 8 vijayonA dakSiNa atipAMDu- 1 bharatakSetranA kaMbalA uttara atirakta- 1 airAvatakSetranA kaMbalA Ama eka mahAvidehakSetranA tIrthakaronA abhiSeka mATenA cAra siMhAsano hovAthI eka mahAvidehakSetramAM ekasAthe cAra tIrthakarono ja janma thAya. ema pAMca mahAvidehakSetramAM samajavuM. tethI 5 x 4 = 20 tIrthakaro ja ekasAthe janma pAme. jaghanya saMkhyA - 10 pAMca bharatakSetramAM ane pAMca airAvatakSetromAM darekamAM 1-1 tIrthakarano janma eka sAthe thAya. tethI 5 + 5 = 10. bharatakSetra ane airAvatakSetramAM madhyarAtri hoya tyAre mahAvidehakSetramAM divasa hovAthI tIrthakarano janma thato nathI. + saMsArathI adhika kaMI paNa heya (tyAjaya) nathI. mokSathI adhika kaMI paNa upAdeya (AdaraNIya) nathI + manane cokkasa kAryamAM joDavuM te upayoga. + jenAthI jIvo sadanuSThAnathI rahita thAya che te pramAda. + samyagRSTinA ja jJAna, cAritra ane tapa saphaLa thAya che. + ATha prAtihAryarUpa devakRta pUjAne yogya te arihaMta. + gurunuM pAtaMtrya svIkAravuM e ja jJAna, darzana, cAritra che. + + + Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 3 2. dvAra 15muM, vAra 16muM, dhAra 17muM, dvAra 18muM dvAra 15muM - 24 tIrthakaronA gaNadharonI saMkhyA dvAra 16muM- 24 tIrthakaronA sAdhuonI saMkhyA dvAra 17muM - 24 tIrthakaronA sAdhvIonI saMkhyA dvAra 18muM- 24 tIrthakaronA vaikriyalabdhidhara sAdhuonI saMkhyA pamAM tIrthakara gaNadharonI sAdhuonI sAdhvIonI vaikriyalabdhidhara saMkhyA saMkhyA saMkhyA sAdhuonI saMkhyA 1lA 88 84,000 3,00,000 | 20, da00 1,00,000 | | 3, 30,000 20,400 3jA | 102 2,00,000 3, 36 ,OOO 19, 800 4thA | 116 3,00,000 da, 30,000 19,000 100 | 3, 20,000 | 5, 30,000 18, 400 daDhA | 107 | 3, 30,000 | 4, 20,000 | 16, 800 | umA | 3,00,000 | 4, 30,000 | 15, 300 8mAM | 2,50,000 3, 80,000 14,000 (9mAM 2,00,000 1, 20,000 1 3,000 10mA 1,0,OOO 1,00,0/6 12,000 11mAM 84,000 | 1,03,OOO 11,000 | 12mA | da6 72,000 | 1,00,000 - 10,000 13mA | pa7 | 68,000 | 1,00, 800 | 9,000 14mA | 50 66,000 62,000 8,000 15mAM | 43 64,000 62,400 7,000 16mAM 62,000 61,600 6,OOO 8 1 1. A saMkhyA bhagavAnanA hAthe dIkSita thayelA sAdhuonI samajavI. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 15muM, dvAra 16muM, dvAra 17muM, dhAra 18muM 133 tIrthakara | gaNadharonI | sAdhuonI saMkhyA saMkhyA | sAdhvIonI saMkhyA vaikriyalabdhidhara sAdhuonI saMkhyA | 60, 600 | 17mA | 35 18mA 33 da0,000 19mAM 20mA | 18 | 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 18,000 16 ,OOO 14,000 28, 88,000 2 1mA | 1 7 5, 100 7, 300 2,900 | 2,000 5,000 | 1, 500 1, 100 | 900 55,000 50,000 41,000 | 40,000 | 30,000 - 2 mA | 11 1 2 3mAM 10 24mA | 11 36,000 44, 46, 406 + + + + nidrAthI haNAyela cittanI pravRtti te svapna. + anubaMdha eTale bhAvanI bIjarUpa zakti. + dharmasthAnone viSe udAsInatA e ja moTuM pApa che. + jinazAsananA uphAha (apabhrAjanA, laghutA, niMdA vagere)nA nirAkaraNa mATe asatya bolanAra paNa ArAdhaka thAya che. + jJAnapUrvakanI kriyA ja jema saphaLa che tema zakya kriyA pUrvakanuM ja jJAna saphaLa che. + yathAzakti svIkArela vrata-paccakakhANa vagerenuM pAlana karavuM e ja pakSapAtanuM lakSaNa che. + pAponI jugupsA e ja cAritranA aticArone vizuddha kare che. 1. matAMtare 18. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1lA daTTA 134 dvAra 19muM, dvAra 20muM, dvAra 21muM, dhAra 22muM dvAra 19muM - 24 tIrthakaronA vAdI sAdhuonI saMkhyA dvAra 20muM - 24 tIrthakaronA avadhijJAnI sAdhuonI saMkhyA dvAra 21muM - 24 tIrthakaronA kevaLajJAnIonI saMkhyA dvAra 22muM - ra4 tIrthakaronA mana:paryavajJAnIonI saMkhyA tIrthakara | vAdI sAdhuonI avadhijJAnI | kevalajJAnIonI mana:paryavajJAnI saMkhyA | sAdhuonI saMkhyA | saMkhyA | onI saMkhyA 12,6pa0 9,000 20,000 12, 750 rajA 12,400 9, 400 20,0001 12, 500 ujA 12,000 9,600 15,000 12,150 4thA 11,000 9, 800 14,OOO 11,650 pamAM 10,650 11,000 13,OOO 10,450 9,600 10,000 12,000 10, 300 7mAM 8,400 9,000 11,000 9, 150 8mA 7,600 8,000 10,000 8,000 9mA 8,400 7, 500 7, 500 10mAM 5,800 7, 200 7,000 7, 500 11 mA 5,OOO da,000 6, 500 6,000 12mAM 4, 700 5,400 6,OOO 6 ,OOO 13mAM 3, 200 4, 800 5, 500 5,500 1 4mA 3, 200 4, 300 5,OOO 5,000 1pamA 2, 800 3,600 4, 500 4, 500 1damA 2,400 3,000 4, 3OO 4,000 17mAM 2,000 2,500 3, 2003 3, 340 18mA 1,600 2,600 2, 800 2, papa1 19mA 1, 400 2, 200 2, 200 1, 750 20mAM 1, 200 1,800 1, 800 1,500 21mAM 1,000 1,600 1,600 1, 260 22mAM 800 1,500 1,500 1,000 23mAM 1,400 1,000 750 24mA 400 1, 300 700 500 1. matAMtare 22,000 2. matAMtare 4, 208 3. matAMtare 2, 200 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamAM phA dvAra 23muM, dvAra 24muM, dhAra 25muM, dvAra 28muM 135 dvAra ra3muM - ra4 tIrthakaronA caudapUrvIonI saMkhyA dvAra 24muM - 24 tIrthakaronA zrAvakonI saMkhyA dvAra rapamuM - 24 tIrthakaronA zrAvikAonI saMkhyA dvAra 28muM - 24 tIrthakaronA zarIranI UMcAI tIrthakara caudapUrvIonI zrAvakonI zrAvikAonI zarIranI saMkhyA saMkhyA saMkhyA UMcAI 1 1lA 4, 750 | 3, 50,000 5, 54,000 500 dhanuSya jA 3, 720 2,98,000 5, 45,000 45dhanuSya ujA 2,15 2,93,OOO 6, 36 ,000 4CO dhanuSya kathA 1, 500 2,88,000 5, 27,000 350 dhanuSya 2, 400 2, 81,000 5, 16 ,000 300 dhanuSya 2,76 ,OOO 5,05,OOO 250 dhanuSya 7mAM 2,03) 2,57,000 4,93,000 200 dhanuSya 8mA 2,000 2,50,OOO 4,91,000 150 dhanuSya 9mA 1, 500 2, 29,000 4, 71,000 100 dhanuSya 10mA 1, 4OO 2,89,000 4, 58,000 90 dhanuSya 11mA 1, 300 2,79,OOO 4,48,000 80 dhanuSya 12mA 1, 200 2, 15,000 4, 36 ,000 70 dhanuSya 1 3mA 1, 100 2,08,000 4, 24,000 da0 dhanuSya 14mA 1,000 2,06 ,000 4, 14,000 pa0 dhanuSya 15mAM 900 2,04,000 4, 13,000 45 dhanuSya 16mA 800 2,90,000 ,93,000 40 dhanuSya 1 7mA 670 1, 79,000 3, 81,000 35 dhanuSya 18mA 610 1,84,000 3, 72,000 30 dhanuSya 19mA 668 1,83,000 3, 70,000 25 dhanuSya 20mA 500 1,72,000 3, 50,000 20 dhanuSya 21mA 450 1,70,000 3,48,000 15 dhanuSya 22mA 400 1,69,OOO 3, 36 , 10 dhanuSya 2 3mA 350 1,64,000 3, 39,000 9 hAtha 24mA 300 | 1,59,000 3, 18,000 7 hAtha * * 0 1. A UMcAI utsadha aMgulathI samajavI. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 26muM - 24 tIrthakaronA yakSo 1 36 DAbA hAthamAM zuM che? vizeSa 1lo tIrthakara | yakSanuM | varNa | vAhana | hAthanI jamaNA hAthamAM zuM che ? nAma saMkhyA gomukha suvarNa hAthI | ja varadAnamudrA, akSamALA' 2jA mahAyakSa zyAma airAvaNa 8 varadAnamudrA, kuhADI, akSamALA, | hAthI pAza ujA trimukha zyAma mora noLiyo, gadA, abhayamudrA .m. raMtho Izvara = zyAma zvata pamA = tuburuM kusuma hAthI garuDa haraNa hAthI dA = 4 nIla nIla lIlo zveta sapheda 7mAM 8mAM 9mAM 10mAM hasa mAtaMga vijaya ajita brahmA 0 bIjoru, pAza bIjoru, abhayamudrA, 4 mukhavALA aMkuza, zakti bIjoru, sarpa, akSamALA | 3 mukhavALA, 3 netravALA noLiyo, aMkuza gadA, sarpa, pAza noLiyo, akSamALA noLiyo, aMkuza kuhADI 3 AMkhavALA noLiyo, bhAlo noLiyo, gadA, 4 mukhavALA, aMkuza, akSamALA 3 netravALA noLiyo, akSamALA 3 vALA noLiyo, dhanuSya noLiyo, caka, dhanuSya, phalaka, aMkuza, abhayamudrA K bIjoru, akSamALA varadAnamudrA, zakti phaLa, abhayamudrA bilva, pAza cakra bIjoru, akSamALA bIjoru, kuhADI, pAza, abhayamudrA bIjoru, gadA bIjoru, vINA phaLa, cakra, bANa, talavAra, pAza, akSamALA kAcabo kamaLa \ ja 11 mA manuja | sapheda 12 mA | surakumAra zveta 13mAM pramukha | zveta vRSabha haMsa mora dvAra 26muM - 24 tIrthakaronA yakSo A - 1. akSamALA = jApamALA. 2. pAza - eka zastra. 3. aMkuza hAthIna calAvavAmAM upayogI hathiyAra. 8. matAMtare Izvara. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DAbA hAthamAM zuM che? | vizeSa tIrthakara | yakSanuM | varNa | vAhana | hAthanI jamaNA hAthamAM zuM che ? nAma saMkhyA 14mA pAtAla lAla maMgara kamaLa, talavAra, pAza 1pamA kinnara lAla kAcabA bIjoru, gadA, abhayamudrA 16mAM | garuDa zyAma varAha 4 | bIjoru, kamaLa ja rA dvAra 26muM - 24 tIrthakaronA yakSo 17mAM 18mA ja gaMdharva yakSendra 4 | zyAma | haMsa zyAma | zaMkha 1 2 | 19mAM kUbara varadAnamudrA, pAza bIjoru, bANa, talavAra, kuhADI, pAza, abhayamudrA varadAnamudrA, kuhADI, bhAlo, abhayamudrA bIjoru, gadA, bANa, zakti, hAthI indradhanuSya yAma 1 20mAM varuNa vRSabha 1 noLiyo, phalaka, akSamALA 3 mukhavALA noLiyo, kamaLa, akSamALA'3 mukhavALA, noLiyo, akSamALA | varAha jevA moDhAvALA bIjoru, aMkuza noLiyo, dhanuSya, phalaka, da mukhavALA bhAlo, aMkuza, akSamALA | 3 netravALA bIjoru, zakti, kuhADI, | 4 mukhavALA akSayamALA noLiyo, kamaLa, dhanuSya, | 4 mukhavALA kuhADI 3 netravALA, jeTAnA mugaTavALA noLiyo, kuhADI, vaja, 4 mukhavALA akSamALA 3 netravALA noLiyo, bhAlo, zakti ] 3 mukhavALA noLiyo, sarpa hAthI jevA mukhavALA bIjoru. 21mAM suvarNa bha bIjoru, zakti, kuhADI, abhayamudrA bIjoru, kuhADI, cakra bIjoru, sarpa puruSa 2 2mA gomedha 23mA | vAmana 1 zyAma zyAma | kAcabo 24mA | mAtaMga | zyAma | hAthI | 2 | noLiyo 137 1. matAMtare pArtha. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 27muM - 24 tIrthakaronI devIo 138 \ rajA = = = = = = tIrthakara | devInuM | varNa | vAhana | hAthanI | jamaNA hAthamAM DAbA hAthamAM zuM che? nAma saMkhyA | zuM che? 1lA cakezvarI 1 suvarNa garuDa varadAnamudrA,bANa, cakra, pAza dhanuSya, vaja, cakra, aMkuza ajitA sapheda loha varadAnamudrA, pAza bIjoru, aMkuza ujA duritAri sapheda varadAnamudrA, akSamALA phaLa, abhayamudrA 4thA kAlI zyAma kamaLa varadAnamudrA, pAza sarpa, aMkuza pamA mahAkAlI suvarNa kamaLa varadAnamudrA, pAza bIjoru, aMkuza ayyatA | zyAma manuSya varadAnamudrA, bANa dhanuSya, abhayamudrA 7mAM zAntA suvarNa hAthI varadAnamudrA, akSamALA bhAlo, abhayamudrA 8mA javAlA pILo varAlaka5 talavAra, kuhADI phalaka, kuhADI 9mA sutArA vRSabha varadAnamudrA, akSamALA kaLaza, aMkuza 10mAM nIla kamaLa varadAnamudrA, pAza phalaka, aMkuza 11mAM zrIvatsA" sapheda siMha varadAnamudrA, pAza kaLaza, aMkuza 12 mA pravarA zyAma ghoDo varadAnamudrA, zakti phula, gadA 13mA | vijayA haritAla, kamaLa bANa, pAza dhanuSya, sarpa (lAla) 14mA | aMkuzA | sapheda | kamaLa talavAra, pAza phalaka, aMkuza 1. matAMtare apraticakra 2. matAMtare ajitabalA 3, matAMtare zyAmA 4. matAMtare bhRkuTi 5. varAlaka = eka prakAranuM prANI, da. matAMtare mAnavI 7. matAMtare caMDA 8. matAMtare viditA. = sapheda X X dvAra 27muM - 24 tIrthakaronI devIo Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DAbA hAthamAM zuM che ? suvarNa nn 5 n m n n m tIrthakara | devInuM | varNa | vAhana | hAthanI | jamaNA hAthamAM nAma saMkhyA | zuM che? 1 pamA | pannagA sapheda mAchaluM kamaLa, aMkuza 1damAM nirvANI suvarNa kamaLa pustaka, kamaLa 17mAM ayyatA mora bIjoru, bhAlo 18mAM dhAraNI nIla kamaLa bIjoru, kamaLa 19mAM vairocyA zyAma varadAnamudrA, akSamALA 20mAM acchuptA suvarNa bhadrAsana varadAnamudrA, akSamALA 2 1mA | gAndhArI zveta varadAnamudrA, talavAra aMbA suvarNa siMha AMbAnI laMba, pAza 2 3mAM padmAvatI suvarNa | kurkaTasarpa | 4 kamaLa, pAza 2 4mA | siddhAyikA lIlo | siMha | 4 | pustaka, abhayamudrA dvAra 26muM - 24 tIrthakaronI devIo kamaLa, abhayamudrA kamaMDaLa, kamaLa mukuMDhi, kamaLa kamaLa, akSamALA bIjoru, zakti bIjoru, bhAlo bIjoru, bhAlo putra, aMkuza phaLa, aMkuza bIjoru, vINA kamaLa haMsa 22mA 1. matAMtare kaMdarpa ra. matAMtare balA 3. mukuMDhi = eka prakAranuM zastra . 4. matAMtare naradattA. 1 39 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14) dvAra 29muM, 30muM, 31muM, 32muM, 33muM dvAra 29muM - 24 tIrthakaronA lAMchana dvAra 30muM - 24 tIrthakaronA varNa dvAra 31muM - ra4 tIrthakaroe keTalA sAthe dIkSA lIdhI? dvAra 32muM - ra4 tIrthakaronA AyuSya dvAra 33muM - 24 tIrthakaro keTalA sAthe mokSe gayA? tIrthakara | lAMchana | varNa | keTalA sAthe | AyuSya | keTalA sAthe (raMga) | dIkSA lIdhI? mokSe gayA? 1lA vRSabha 4,000 | 84 lAkha pUrva | 10,000 2jA | hAthI | suvarNa | 1,OOO | 72 lAkha pUrva | 1,000 rUjA ghoDo | suvarNa 1,000 | da0 lAkha pUrva | 1,000 4thA | vAMdaro | suvarNa 1,000 | 50 lAkha pUrva | 1,000 pamA koca | suvarNa 1,000 | 40 lAkha pUrva | 1,000 dakA kamaLa | lAla 1,000 | 30 lAkha pUrva | 300 7mAM svastika suvarNa 1,000 | 20 lAkha pUrva paCO 8mA | caMdra | sapheda | 1,000 | 10 lAkha pUrva 1 ,000 (9mA | magara | 1,000 2 lAkha pUrva | 1,000 10mAM zrIvansa 1,000 | 1 lAkha pUrva | 1,000 | 11 mAM gaDA suvarNa 1,OOO 84 lAkha varSa 1,000 1rama | pADo lAla da00 72 lAkha varSa FOO 13mAM | varAha suvarNa 1,000 60 lAkha varSa 6OOO 14mA bAja | suvarNa | 1,000 | 30 lAkha varSa 7OOO 15mAM | vajana | suvarNa | 1,000 10 lAkha varSa | 108 1. suvarNavarNa - sonA jevo raMga, 2. lAlavarNa - jAsudanA phula jevo raMga, 3. matAMtare 801, AvazyakaTippanakamAM 3 4 kahyA che. 4. sapheda varNa-caMdra jevo sapheda raMga. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 29muM, 30muM, 31muM, 32muM, 33muM 141 tIrthakara | lAMchana 16mAM | haraNa 13mAM | bakaro 18mA | | naMdAvarta varNa | (raMga) suvarNa suvarNa suvarNa 1 '9mA | kaLaza ] keTalA sAthe | AyuSya | keTalA sAthe | dIkSA lIdhI ? mokSe gayA? 1,000 1 lAkha varSa 900 | 1,000 |95,000 varSa | 1,000 1,000 84,000 varSa 1,000 papa,000 varSa 500 1,000 | 30,000 varSa 1,000 1,000 |10,000 varSa 1,000 1,0OO 1,000 varSa 5 36 300 | 10 varSa 33 72 varSa 2mA | kAcabo kALo 2 1mAM nIlakamaLa suvarNa 2 2mA | zaMkha kALo 2 3mAM sapI lIlo 2 4mA suvarNa azubhamAM pravezI jatuM mana jo emAM paDyuM ja rahetuM hoya to e bhesa jevuM che ane zubhanI DALa para besatuM mana jo tyAMthI turta UDI jatuM hoya to e koyala jevuM che. svabuddhithI kalpita arthane anusAre kaSTapUrvaka thatuM zuddha anuSThAna paNa ajJAnakaSTamAM gaNAya che. dharmanA AcaraNamAM ALasu jIvono manuSya janma niSphaLa jAya che. navakArane dhAraNa karanAra zrAvakane paNa sarva prayatnathI paramabaMdhu jevo mAnavo. 1. lIlovarNa-rAyaNa jevo raMga. 2. sthAnAMganI TIkAmAM 303 kahyA che. 3. kALo varNa indranIla maNi jevo raMga. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 dvAra 34muM, 35muM - 24 tIrthakaronA nirvANagamanasthAna ane aMtaro dvAra 34muM - 24 tIrthakaronA nirvANagamanasthAna dvAra 3pamuM - 24 tIrthakaronA aMtaro aMtara1 tIrthakara nirvANagamanasthAna 1lA aSTApada 2jA sametazikhara 3jA sametazikhara 4thA sametazikhara pamA sametazikhara daTTo sametazikhara sametazikhara 8mAM sametazikhara 9mA | sametazikhara 10mA | sametazikhara 11mA | sametazikhara 7mAM 50 lAkha karoDa sAgaropama 30 lAkha karoDa sAgaropama 10 lAkha karoDa sAgaropama 9 lAkha karoDa sAgaropama 90,000 karoDa sAgaropama 9,000 karoDa sAgaropama 900 karoDa sAgaropama 90 karoDa sAgaropama 9 karoDa sAgaropama 1 karoDa sAgaropama - (10) sAgaropama + 66, 26,000 varSa) 54 sAgaropama 30 sAgaropama 9 sAgaropama 4 sAgaropama 12mA | caMpApurI 13mAM | sametazikhara 14mA | sametazikhara 1pamA | sametazikhara 1. A aMtara pUrva-pUrvanA bhagavAnanA nirvANathI pachI-pachInA bhagavAnanA nirvANa sudhInuM che. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 34muM, 35muM - 24 tIrthakaronA nirvANagamanasthAna ane aMtaro 143 tIrthakara nirvANagamanasthAna aMtara 16mA | sametazikhara | 3 sAgaropama - 3 palyopama 17mA sametazikhara | palyopama 18mA | sametazikhara | palyopama - 1,000 karoDa varSa 19mA | sammatazikhara | 1,000 karoDa varSa 20mA | sametazikhara 54 lAkha varSa 21mA | sametazikhara | 6 lAkha varSa 22mA | ujjayaMtagiri | pa lAkha varSa 23mAM | sametazikhara | 83, 750 varSa 24mA | apApApurI | 250 varSa kula | |1 koDAkoDI sAgaropama-42,OOO varSa | trIjA ArAnA 89 pakhavADIyA bAkI hatA tyAre RSabhadeva bhagavAna nirvANa pAmyA. cothA ArAnA 89 pakhavADIyA bAkI hatA tyAre mahAvIrasvAmI bhagavAna nirvANa pAmyA. A avasarpiNImAM thayelA tIrthakaro, cakravartIo ane vAsudevonA krama, zarIranI UMcAI ane AyuSya - tIrthakara | cakravartI | vAsudeva zarIranI UMcAI AyuSya | (1) RSabhadeva | (1) bharata | - | 500 dhanuSya 84 lAkha pUrva | (2) ajitanAtha | (2) sagara | - | 450dhanuSya 72 lAkha pUrva | (3) saMbhavanAtha 400 dhanuSya 60 lAkha pUrva (4) abhinaMdana 350 dhanuSya 50 lAkha pUrva - svAmI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 dvAra 34muM, 35muM - 24 tIrthakaronA nirvANagamanasthAna ane aMtaro tIrthakara | | | | | | | | cakravartI | vAsudeva | zarIranI AyuSya UMcAI (5) sumatinAtha 3OOdhanuSya |40 lAkha pUrva (6) padmaprabha | 250dhanuSya 30 lAkha pUrva svAmI (7) supArzvanAtha 200 dhanuSya | 20 lAkha pUrva (2) caMdraprabhasvAmI 150dhanuSya 10 lAkha pUrva (9) suvidhinAtha 100 dhanuSya ra lAkha pUrva (10) zItalanAtha) 90dhanuSya | 1 lAkha pUrva (11) zreyAMsanAtha (1) tripRSTha 80 dhanuSya | 84 lAkha varSa (12) vAsupUjaya (2) dvipRSTha 70 dhanuSya | 7ra lAkha varSa svAmI (13) vimalanAtha | (3) svayaMbhU | 60 dhanuSya 60 lAkha varSa (14) anaMtanAtha |(4) puruSottama 50 dhanuSya | 30 lAkha varSa (15) dharmanAtha (5) puruSasiMha 45 dhanuSya | 10 lAkha varSa (3) maghavanuM 4ra dhanuSya | pa lAkha varSa 2 hAtha | - |(4) sanakumAra 41 dhanuSya | 3 lAkha varSa 2 hAtha | (16) zAMtinAtha (5) zAMtinAtha 40 dhanuSya | 1 lAkha varSa (17) kuMthunAtha (6) kuMthunAtha 35 dhanuSya 95,000 varSa (18) aranAtha | (7) aranAtha 30 dhanuSya 84,000 varSa (6) puruSa- 29 dhanuSya 65,000 varSa puMDarIka (8) subUma | - 28 dhanuSya 60,0OO varSa (7) dara | 26 dhanuSya pada,000 varSa Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 34muM, 35muM - 24 tIrthakaronA nirvANagamanasthAna ane aMtaro 145 tIrthakara cakravartI | vAsudeva | zarIranI | AyuSya UMcAI (19) mallinAtha | - | - | 25 dhanuSya | pa5,varSa (20) munisuvrata | (9) mahApadma | 20dhanuSya | 30,000 varSa | svAmI - | (2) nArAyaNa | 16 dhanuSya 12,000varSa (ra1) naminAtha |(10) hariSaNa 15 dhanuSya | 10,000 varSa | - | (11) jaya 12 dhanuSya | 3,000 varSa (22) neminAtha (9) kRSNa | 10dhanuSya 1,OOO varSa | (12) brahmadatta 7 dhanuSya 700 varSa (23) pArzvanAtha 9 hAtha 100 varSa (24) mahAvIra 7 hAtha | 72 varSa svAmI + + + paraMparAthI Avela arthane svabuddhithI niSedha karavo yogya nathI. teno niSedha karavAthI nihanavonA mArgane anusaravAnuM thAya che. svachaMdapaNe karAtuM suMdara kArya paNa saMsAra mATe thAya che. tapathI kaMI paNa duSpAya, duHsAdhya ke durArAdhya nathI. bALa, vRddha, glAna, zaikSaka, tapasvI vagerenI vaiyAvacca badhA kalyANonI velaDIrUpa kalpavRkSanA kaMda samAna che. ekAdi uttaraguNa hIna paNa mULaguNasaMpanna guru tyAjaya nathI. upadhAna vahana karyA vinA zrAvakane ane yoga vahana karyA vinA sAdhune potapotAne ucita zratanuM adhyayana paNa adharma che. + + Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 dvAra 36muM- tIrthavicchedano kALa dvAra 36muM - tIrthavicchedano kALa RSabhadeva bhagavAnathI suvidhinAtha bhagavAna sudhInA 9 bhagavAnonA 8 aMtaromAM tIrthano viccheda thayo nathI. zAMtinAtha bhagavAnathI mahAvIrasvAmI bhagavAna sudhInA 9 bhagavAnonA 8 aMtaromAM tIrthano viccheda thayo nathI. suvidhinAtha bhagavAnathI zAMtinAtha bhagavAna sudhInA 8 bhagavAnonA 7 aMtaromAM tIrthano viccheda thayo. teno kALa A pramANe aMtara suvidhinAtha-zItalanAtha zItalanAtha-zreyAMsanAtha zreyAMsanAtha-vAsupUjaya vAsupUjaya-vimalanAtha vimalanAtha-anaMtanAtha anaMtanAtha-dharmanAtha dharmanAtha-zAMtinAtha why h h h h hlh hy tIrthavicchedano kALa 1 palyopama 1 palyopama 3 palyopama 1 palyopama 3 palyopama 1 palyopama 1 palyopama 2 palyopama + vaibhavanusAra pUjA karyA vinA suro-asuro namaskAra kriyAmAM pravartatA nathI. + dhanya AtmAonA putro cAritra le che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 37muM - jinAlayamAM varjavAnI 10 AzAtanAo 147 dvAra 37muM - jinAlayamAM varjavAnI 10 AzAtanAo (1) tAMbUla khAvuM. (2) pANI pIvuM. (3) bhojana karavuM. (4) joDA paheravA. (5) maithuna sevavuM. (6) sUvuM. (7) thuMkavuM. (8) pezAba karavo. (9) jhADo karavo. (10) jugAra ramavo + mane saMsArathI tAre te maMgaLa. + dharmane lAve te maMgaLa. jJAna, darzana, cAritra svarUpa mokSamArga che. te sivAyano badho ja unmArga che. koI paNa badalAnI icchA vinA bIjAnA duHkhono nAza karavAnI icchA te dayALupaNuM. bIjAe karelA upakAranuM smaraNa te kRtajJatA. vidyAsiddha puruSonuM dhyAna vidyA ane jApamAM vipnane dUra kare che. sarva jIvone viSe svaAtmAnI samAna AcaraNa karavuM. garva e vinAzanuM mULa che. + sarva rIte bIjAne ThagavA nahI. + + + + Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 dvAra 38muM - jinAlayamAM varjavAnI 84 AzAtanAo dvAra 38muM - jinAlayamAM varjavAnI 84 AzAtanAo AzAtanA - badhA kalyANonI saMpatti rUpI velaDIonA vistAranA samartha bIja samAna jJAna, darzana, cAritra vagerenA lAbhano nAza kare te AzAtanA. (1) kapha nAMkhavo. (2) krIDA karavI. (3) vANIthI jhaghaDo karavo. (4) kaLA zikhavAnI zALAnI jema derAsaramAM dhanurveda vagere kaLAo zikhavI. (5) kogaLo karavo. (6) tAMbUla cAvavuM. (7) tAMbUlanA rasanI pIcakArI kADhavI. (8) gALa ApavI. (9) laghunIti-vaDInIti karavI. (10) zarIrane dhovuM. (11) mAthA vagere parathI vALa utAravA. (12) hAtha-paganA nakha kApavA. (13) zarIramAMthI nIkaLela lohI vosirAvavuM. (14) sukhaDI vagere mIThAI khAvI. (15) ghA vagerenI cAmaDI kADhavI. (16) auSadha vagerethI pitta kADhavA. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 49 dvAra 38muM - jinAlayamAM varjavAnI 84 AzAtanAo (17) vamana karavuM. (18) dAMta nAkhe ke dAMta sApha kare. (19) zarIra dabAvaDAve. (20) bakarA vagere jAnavarone bAMdhavA. (21) dAMtano mela nAMkhavo. (22) AMkhano mela nAMkhavo. (23) nakhano mela nAMkhavo. (24) lamaNA uparano mela nAMkhavo. (rapa) nAkano mela nAMkhavo. (rada) mAthAno mela nAMkhavo. (ra7) kAnano mela nAMkhavo. (28) zarIrano mela nAMkhavo. (29) bhUta vagereno nigraha karavA rUpa maMtra karavo ke rAjA vagerenA kAryanI vicAraNArUpa maMtraNA karavI. (30) potAnA lagna vagere kAryono nirNaya karavA mATe vaDilone bhegA karavA. (31) vepAra vagerenuM lakhANa karavuM. (32) leNadAro vagereno vibhAga karavo. (33) potAnA dhana vagereno bhaMDAra banAvavo. (34) paga upara paga caDhAvavo vagere anucita rIte besavuM. (35) chANA sukAvavA. (16) kapaDA sukAvavA. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 dvAra 38muM - jinAlayamAM varjavAnI 84 AzAtanAo (37) maga vagerenI dALa sukAvavI. (38) pApaDa sukAvavA. (39) vaDI sukAvavI. (40) rAjA, leNadAra vagerenA bhayathI maMdiranA gabhArA vageremAM chupAvuM. (41) putra, patnI vagerenA viyogamAM raDavuM. (42) suMdara strIo vagerenI vikathA karavI. (43) bANo ane zeraDIo ghaDavI. (pAThAMtare bANo ane dhanuSya vagere zastro ghaDavA.) (44) ghoDA, gAya vagerene rAkhavA. (45) ThaMDI vageremAM tApaNuM karavuM. (46) anna vagere rAMdhavuM. (47) nANAnI parIkSA karavI. (48) nisahI na karavI. (sAmAcArImAM catura puruSoe derAsaramAM pravezatA avazya nisahI karavI joIe.) (49) chatra bahAra na mUkavuM ke aMdara dhAraNa karavuM. (50) joDA bahAra na mUkavA ke aMdara dhAraNa karavA. (51) talavAra vagere zastro bahAra na mUkavA ke aMdara dhAraNa karavA. (pa) cAmara bahAra na mUkavA ke aMdara dhAraNa karavA. (53) mananI ekAgratA na rAkhavI. (54) tela vagerenuM mAlIza karavuM. (55) phula, tAMbUla, pAna vagere sacittano bahAra tyAga na karavo. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 dvAra 38muM - jinAlayamAM varjavAnI 84 AzAtanAo (pada) hAra, vIMTI vagere acittano bahAra tyAga karavo. (hAra vagere bahAra mUkI devAthI loko niMdA kare, "are, A bhikhArIono dharma che." (57) jinapratimAnA darzana thatA aMjalI na karavI. (58) khesano uttarAsaMga na karavo. (59) mugaTa dhAraNa karavo. (60) pAghaDI, sApho paheravo. (61) phula vagereno mAthe mugaTa karavo. (phulano aMboLo karavo) (62) pArevA, nALiyera vagere saMbaMdhI zarata karavI, lIlAma karavuM. ( 3) geDI (vAMkI lAkaDI) daDAthI, lakhoTIthI, koDI vagerethI ramavuM. (4) pitA vagere sAthe hAtha mIlAvavA. (65) nATakIyAnI kakSA vagADavI vagere kriyA karavI. (6) tiraskArasUcaka "re, re' vagere zabdo kahevA. (67) apakArIone ane devAdArone rokavA. (68) yuddha karavuM. (69) vALane oLavA. (70) palAThI vALavI. (71) lAkaDA vagerenA joDA paheravA. (72) svecchAthI paga pasAravA. (73) mukhathI zaraNAI vagADavA jevo avAja karavo ke capaTIo vagADavI. (74) potAnA zarIranA avayavo dhovA vaDe kAdava karavo. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra. dvAra 38muM - jinAlayamAM varjavAnI 84 AzAtanAo (75) paga vageremAM lAgelI dhULane khaMkheravI. (76) maithuna sevavuM. (77) mAthA vageremAM jU jovI ke mAthA vageremAMthI jU kADhIne nAMkhavI. (78) bhojana karavuM. (79) liMgane khulluM karavuM. (pAThAMtare daSTiyuddha, muSTiyuddha, bAhuyuddha vagere yuddho karavA.) (80) vaidyaka karavuM. (81) vaMcavA-kharIdavArUpa vepAra karavo. (82) zayyA karIne sUvuM. (83) pIvA mATenuM pANI mUkavuM ke pIvuM. (84) snAna karavuM. A AzAtanAo bhavabhramaNanuM kAraNa che. tethI snAna na karatA hovAthI melathI malina zarIravALA sAdhuoe jinAlayamAM 'siddhANaM buddhANaM' bolAya tyAMsudhI ja rahevuM, dharma sAMbhaLavA Avela bhavya loko para upakAra karavo vagere kAraNa hoya to caityavaMdana pachI paNa sAdhuo jinAlayamAM rahI zake, bAkInA samayamAM kAraNa vinA nahIM. zarIrane snAna karAvavA chatAM paNa temAMthI durgadhI mela ane pasIno nIkaLe che, oDakAra nIkaLe che, zvAsocchavAsa nIkaLe che, vAchUTa thAya che. tethI sAdhuo jinAlayamAM vadhu rahetA nathI. Ama sAdhuo paNa jinAlayanI AzAtanAone varje che, to gRhasthoe avazya e varjavI joIe. + paDelI vastu bIjAnI che ema jANIne na levI. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 dhAra 79muM - tIrthakaronA 8 prAtihAryo dvAra 39muM - tIrthakaronA 8 prAtihAryo prAtihArya - devendra nImelA devoe karelA paramAtmAnI bhakti mATenA kRtyo te prAtihArya. te ATha che. te A pramANe - (1) devatAo bhagavAnanI upara azokavRkSane race che. (2) devatAo ghuMTaNa sudhI pAMca raMganA puSponI vRSTi kare che. (3) devatAo lokone AnaMda ApanAra divyadhvani relAve che. (4) devatAo cAre dizAmAM cAmara vIMjhe che. (5) devatAo aneka prakAranA ratnothI suMdara siMhAsana race che. (6) devatAo bhagavAnanA mastakanI pAchaLa prabhAnA samUhane bhego karIne bhAmaMDala race che. (3) devatAo avAjathI vizvane bharI denArI moTI bherIo duMdubhio) race che. (8) devatAo traNa bhuvananA sAmrAjayane sUcavanArA traNa chatro race badhA tIrthakaronA azokavRkSo temanA potapotAnA zarIra karatA bAra guNA UMcA hoya che. mahAvIrasvAmI bhagavAnanI zarIranI UMcAI 7 hAtha hatI. tethI temanuM azokavRkSa 7 X 12 = 84 hAtha = 21 dhanuSya UMcuM hatuM. tenI upara 11 dhanuSya UMcuM sAlavRkSa hatuM. banne vRkSo maLIne 3ra dhanuSya UMcA hatA. * devoe varasAvelA ghuMTaNa sudhInA puSpo upara sAdhuo ane loko cAle, bese ane UbhA rahe to paNa prabhunA aciMtya prabhAvathI te Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 dvAra 39muM tIrthakaronA 8 prAtihAryo puSpone pIDA thatI nathI, UlaTA jANe amRtathI siMcAyA hoya tema teo ullAsa pAme che. jema gAyakanA madhura gItane vAjiMtronuM saMgIta vadhu madhura kare che, tema mAlava, kaizikI vagere rAgamAM bhavyajIvonA upakAra mATe dezanA ApanArA tIrthakaronI svAbhAvika rIte madhura vANIne devatA divyadhvani (vAMsaLI, vINA vagerenA saMgIta) vaDe vadhu madhura banAve + + + + + vepAra paNa potAnA mitra, mULI, baLa, bhAgyodaya, deza, kALa vagerene anurUpa karavo, nahItara acAnaka vepAra bhAMgI paDe. vepAramAM deza-kALanI apekSAe eka, be, traNa, cAra, pAMca TakA vagere rUpa vyAja paNa sajjanothI aniMdita ja levuM. + devuM cUkavavA mATe sarvazaktithI prayatna karavo. jemAM thoDuM paNa bIjAnuM mana dubhAtu hoya tevA ghara-dukAna banAvaDAvavA, levA, rAkhavA vagereno badho vepAra tajavo, kemake bIjAnA nisAsA vaDe samRddhi, sukha vagerenI vRddhi thatI nathI. muzkelImAM madada mATe samAna dharma-dhana-pratiSThA vagere guNavALo, buddhizALI, nirlobhI evo eka mitra karavo. dhana kamAvAnA upAyonuM rahasya hakIkatamAM nyAya ja che. buddhicakSu ApaNane lagabhaga 'taphAvata'nA darzana karAvatI rahe che jyAre hRdayacakSu ApaNane lagabhaga "samAnatA'nA darzana karAvatI rahe che. jIvana ApaNe evuM pavitra jIvIe ke e jIvana para kokane kAMka lakhavAnuM mana thaI jAya. + + + Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 40muM - tIrthakaronA 34 atizayo 155 dvAra 40muM - tIrthakaronA 34 atizayo janmathI thanArA 4 atizayo - (1) tIrthakaranuM zarIra mela, roga, pasInA vinAnuM hoya che ane lokottara rUpa, rasa, gaMdhathI suMdara hoya che. (2) tIrthaMkaranA zarIranA mAMsa ane lohI gAyanA dUdhanI jema sapheda hoya che ane sugaMdhI hoya che. (3) tIrthakaranA AhAra ane nIhAra (laghunIti-vaDInItino tyAga) carmacakSuthI dekhAtA nathI. (4) tIrthakaranA zvAsocchavAsa vikasita kamaLanI jema sugaMdhI hoya che. karmono kSaya thavAthI thanArA 11 atizayo - (5) eka yojananA samavasaraNamAM karoDo karoDo devo, manuSyo ane tiryaMco paraspara pIDA vinA sukhethI besI zake che. (6) ardhamAgadhI bhASAmAM bolAtI prabhunI vANI badhAne potapotAnI bhASAmAM samajAya che. (7) cAre dizAmAM 25 yojana sudhImAM junA rogo zAMta thAya ane navA rogo utpanna na thAya. (8) cAre dizAmAM 25 yojana sudhImAM pUrvabhavamAM bAMdhelA vairo ane jAtinA vairo thatA nathI. (9) cAre dizAmAM 25 yojana sudhImAM dukALa thato nathI. (10) cAre dizAmAM 25 yojana sudhImAM svarASTra-pararASTrano upadrava thato nathI. (11) cAre dizAmAM 25 yojana sudhImAM duSTa devatA vageree karela mArI thatI nathI. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 dvAra 40muM - tIrthakaronA 34 atizayo (12) cAre dizAmAM 25 yojana sudhImAM anAja vagereno vinAza karanAra ghaNA pataMgIyA, popaTa, uMdara vagere rUpa iti thatI nathI. (13) cAre dizAmAM 25 yojana sudhImAM ativRSTi (vadhu varasAda) thatI nathI. (14) cAre dizAmAM 25 yojana sudhImAM anAvRSTi (varasAda sarvathA na thavo) thatI nathI. (15) prabhunA mastakanI pAchaLa dedIpyamAna bhAmaMDala hoya che. devoe karelA 19 atizayo - (16) pAdapITha sahita sphaTikanuM siMhAsana race che. (17) traNa chatra race che. (18) prabhunI AgaLa nAnI dhajAothI zobhato 1,000 yojana UMco indradhvaja race che. (19) banne bAju devo cAmara vIMjhe che. (20) prabhunI AgaLa kamaLa upara pratiSThita dharmacakra race che. siMhAsana, chatra, Indradhvaja, cAmara ane dharmacakra - A pAMca jayAM jayAM prabhu vicare che tyAM tyAM AkAzamAM sAthe jAya che. (21) jyAM jyAM prabhu sthira rahe che tyAM tyAM azokavRkSa race che. (22) prabhu pUrvAbhimukha bese che. bAkInI traNa dizAmAM prabhunA prabhAvathI prabhu jevA ja pratibiMbo banAve che. (23) samavasaraNamAM traNa gaDha race che. vaimAnika devo uparathI pahelo ratnano gaDha race che. jyotiSadevo bIjo sonAno gaDha race che. bhavanapatidevo trIjo cAMdIno gaDha race che. (24) mAkhaNa jevA komaLa, sonAnA nava kamaLo race che. temAM be kamaLo Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 40muM - tIrthakaronA 34 atizayo 157 upara prabhu paga mUkIne cAle che, bAkInA 7 kamaLo pAchaLa hoya che. prabhu paga mUke tyAre chelluM kamaLa prabhunI AgaLa AvIne prabhunA paga nIce goThavAI jAya. (25) jyAM jyAM prabhu vicare tyAM tyAM kAMTA UMdhA thaI jAya. (rada) prabhunA vALa, roma ane nakha vadhatA nathI, avasthita rahe che. (27) pAMce indriyonA viSayo manane prIti karanArA thAya che. (28) chae Rtuo anukULa thAya che. (29) jayAM prabhu rahe che tyAM dhULane zAMta karavA sugaMdhI pANInI vRSTi kare (30) pAMca raMganA puSponI vRSTi kare che. (31) pakSIo prabhune pradakSiNA Ape che. (32) eka yojana sudhInA kSetrane zuddha karanAro, sugaMdhI, ThaMDo ane sukhakArI pavana thAya che. (33) jayAM prabhu jAya tyAM vRkSo prabhune name che. (34) jyAM prabhu jAya tyAM duMdubhi vAge che. upara batAvelA atizayo ane samavAyAMgamAM batAvelA atizayomAM thoDo matAMtara che. judA judA upAyo karavA chatAM paNa jyAre potAnA bhAgyanI hInatAne ja anubhavAya tyAre koIka bhAgyazALIno sArI yuktipUrvaka koI paNa rIte AdhAra levo. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 dvAra 41muM - 18 doSo dvAra 41muM - 18 doSo (1) ajJAna - mUDhatA. tenA traNa prakAra che - saMzaya, anavyavasAya, viparyaya. (2) krodha - gusso. (3) mada - kuLa, baLa, aizvarya, rUpa, vidyA vagereno ahaMkAra karavo, bIjAne halakA pADavA. (4) mAna - kadAgraha na choDavo, yuktipUrvaka kahevAyeluM na svIkAravuM. (5) lobha - Asakti (6) mAyA - kapaTa (7) rati - iSTa padArtho upara mananI prIti. (8) arati - aniSTano saMyoga thavA para manamAM du:kha thavuM. (9) nidrA - UMdhavuM. (10) zoka - mAnasika pIDA. (11) jUTha - khoTuM bolavuM. (12) corI - bIjAnI vastu haravI. (13) matsara - bIjAnI saMpattine sahana na karavI. (14) bhaya - DaravuM. (15) hiMsA - jIvono ghAta karavo. (16) prema - sneha. (17) krIDAprasaMga - ramavAmAM Asakti. (18) hAsya - hasavuM. tIrthaMkara prabhumAM A 18 doSo hotA nathI. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAra 42muM - 4 prakAranA arihaMta 159 dvAra 42muM - 4 prakAranA arihaMta | (1) nAmaarihaMta - RSabha, ajita, saMbhava vagere arihaMtanA nAma te nAmaarihaMta. (2) sthApanAarihaMta - sonuM, motI, marakatamaNi vagerethI banelI arihaMtanI pratimA te sthApanAarihaMta. (3) dravyaarihaMta - bhaviSyamAM arihaMta thanArA jIvo te dravyaarihaMta. dA.ta. zreNika vagere. (4) bhAvaarihaMta - 8 prAtihAryo vagere samRddhine sAkSAt anubhavatA, kevaLajJAna pAmelA, vicaratA arihaMto ane mokSamAM gayelA arihaMto te bhAvaarihaMta. (bIjA graMthomAM mokSamAM gayelA arihaMtone dravya arihaMta kahyA che.) jo potAno nirvAha na thavAnA kAraNe devu cukavavA asamartha hoya to devAdAre leNadAranA ghare yathAyogya kAma karavuM vagere vaDe paNa devu utAravuM, anyathA jo devu na UtAre to bhavAMtaramAM leNadAranA gharamAM nokara, pADo, baLada, UMTa, gadheDo, ghoDo vagerarUpe paNa thAya. thApaNa chUpI rIte mUkavI ke levI nahIM, paNa thoDA svajanonI samakSa ja thApaNa levI ke mUkavI. kevaLajJAnI paNa jyAM sudhI anyathI ajANa hoya tyAM sudhI pUrvathI cAlatA vinayane choDatA nathI. satkArya-duSkAryanuM phaLa Aje kadAca nahIM paNa maLe, paNa kAyama nahIM maLe evuM mAnI levAnI jarUra nathI. + Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16) dvAra 43muM, 44muM, 45muM dvAra 43muM - 24 tIrthakarono dIkSAtapa dvAra 44muM - ra4 tIrthakarono kevaLajJAnatapa dvAra 45muM- 24 tIrthakarono nirvANatapa tIrthakara dIkSAno tapa | kevaLajJAnano tapa cha8 aThama 1lA 2 jA chaTTa cha chaTTa 3jA 4thA cha chaTTa ekAsaNuM chaTTa pamAM chaTTa chaTTa 7mAM chaTTa | nirvANano tapa 6 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa 30 upavAsa | 30 upavAsa 8mA. chaTTa 9mA. che? chaTTa 10mAM chaTTa chaTTa 11mAM chaTTa 12mA chaTTa 1 upavAsa | chadra 1 upavAsa 13mAM 14mA chaTTa chaThTha 1pamA | | chaTTha cha 16mAM | cha 30 upavAsa Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 6 1 dvAra 43muM, 44muM, 45muM | tIrthakara | dIkSAno tapa | kevaLajJAnano tapa | nirvANano tapa 17mAM chaThTha cha8 30 upavAsa 18mA cha cha 30 upavAsa 19mAM. aTTama aTTama 30 upavAsa 20mAM chaThTha chaTTa 30 upavAsa 21mAM chaTTa cha8 30 upavAsa 2 ramA chaTTa aTTama 30 upavAsa 23mAM akrama ama 30 upavAsa 24mAM chaTTa chake chaThTha + jevuM bIjA mATe vicArAya che, tevuM potAne maLe che. ema jANato thako zI rIte bIjAnI AbAdImAM irSyA kare ? dhArmika kAryomAM dhanavyaya karavo e lakSmInuM vazIkaraNa che. dhArmika kAryomAM dhanavyaya karavAthI ja lakSmI sthira thAya che. evuM kyAreya mAnavuM nahIM ke dhana ApatA ochuM thAya che, kemake kUvA, bagIcA, gAya vagere jema jema Ape che, tema tema temanI saMpatti vadhe che. + paropakAramAM tatpara manuSya badhAnI AMkho mATe amRtanA AMjaNa samAna che. gurudevanA manamAM ApaNA mATe UbhI rahI jatI gerasamaja mAtrathI ApaNI durgati thaI javAnI nathI, paraMtu ApaNA manamAM gurudevazrI mATe UbhI rahI jatI gerasamajo to ApaNA DUcA kADhI nAkhavAnI che. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 6 2 dvAra 46muM - bhAvI covIzInA 24 tIrthakaronA jIvo dvAra 46muM - bhAvI covIzInA ra4 tIrthakaronA jIvo | mahAvIrasvAmI bhagavAnanA nirvANa pachI 89 pakhavADIyA pachI A avasarpiNIno cotho Aro pUro thayo. tyAra pachI 21,000 varSano avasarpiNIno pamo Aro pUro thaze. tyAra pachI 21,000 varSano avasarpiNIno daDho Aro pUrI thaze. tyAra pachI 21,000 varSano utsarpiNIno 1lo Aro pUro thaze. tyAra pachI 21,000 varSano utsarpiNIno rajo Aro pUro thaze. tyAra pachI utsarpiNInA 3jA ArAnA 89 pakhavADIyA pachI bhAvI covIzInA 1lA tIrthakarano janma thaze. bhAvI covIzInA | temanA bhUtakALanA 24 tIrthakaronA nAmo | | bhavomAM nAmo 5manAbha zreNika mahArAjA sUradeva supArtha (vIraprabhunA saMsArI kAkA) supArzva udAyI mahArAjA (koNikanA putra) svayaMprabha poTTila sarvAnubhUti daDhAyuSa devazruta kIrti zaMkha zrAvaka udaya Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 46muM - bhAvI covIzInA 24 tIrthakaronA jIvo 163 devakI bhAvI covIzInA | temanA bhUtakALanA 24 tIrthakaronA nAmo | bhavomAM nAmo peDhAla AnaMda zrAvaka poTTila sunaMda 10 | zatakIrti zataka 11 | munisuvrata 1 2 amama satyakI 13 | niSkaSAya kRSNa vAsudeva 14 | niSNulAka baLadeva 15 | nirmama sulasA zrAvikA 16 | citragupta rohiNI 17 | samAdhi revatI zrAvikA 18 | saMvara zatAli 19 ] yazodhara dIpAyana 20 | vijaya kRSNa | 21 | mallika nArada 22 | deva aMbaDa 23 | anaMtavIrya amara 24 | bhadra svAtibuddha Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 vAra 47muM, 48muM dvAra 47muM - Urdhvaloka, adholoka, tiolokamAM ekasAthe siddha thanArAnI utkRSTa saMkhyA kSetra ekasAthe siddha thanArA jIvonI utkRSTa saMkhyA Urdhvaloka 0 samudra zeSa jala adholoka (adhogrAma) tirthAloka 3 (siddhaprAbhRtanA mate 4) 22 (siddhaprAbhRtamAM 20 pRthatva kahyuM che. TIkAmAM teno artha 40 karyo che.) 108 dvAra 48muM - eka samaye siddha thanArAnI saMkhyA manuSyagatimAM saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA vItarAga sarvajJa bhagavaMto eka samaye jaghanyathI 1, 2 ke 3 ane utkRSTathI 100 siddha thAya che. + puNyaprabhAvanA kSetranI haraNaphALa karatAM AtmasvabhAvanA kSetranI pA pA pagalI ApaNA mATe vadhu mahattvanI che. + "mAre lAyaka kAma kahejo ema na kahetA "kAmane lAyaka huM banuM Avo taMdurasta abhigama ApaNe apanAvIe. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 49muM - siddhonA 15 bhedo 165 dvAra 49muM - siddhonA 15 bhedo (1) tIrthaMkarasiddha - tIrthaMkara thaIne siddha thayelA. (2) atIrthakarasiddha - sAmAnya kevaLI thaIne siddha thayelA. (3) tIrthasiddha - jenAthI saMsArasAgara tarAya te tIrtha. tIrtha eTale jIva vagere padArthonuM sAcuM svarUpa kahenAruM tIrthakaranuM prakRSTa vacana. tenA AdhArarUpa saMgha ane pahelA gaNadhara paNa tIrtha che. tIrthanI sthApanA pachI siddha thayelA te tIrthasiddha. (4) atIrthasiddha - tIrthanI sthApanA pahelA ke tIrthanA viccheda pachI siddha thayelA. marudevImAtA tIrthanI sthApanA pahelA siddha thayA. suvidhinAtha vagere bhagavAnanA aMtaromAM jAtismaraNajJAna vagerethI siddha thayelA te tIrthavicchedasiddha. (5) svaliMgasiddha - rajoharaNa vagere rUpa sAdhuveSamAM rahIne siddha thayelA. (6) a liMgasiddha - parivrAjaka vagerenA dravyaveSamAM rahIne bhAvathI samyakatva ane kevaLajJAna pAmIne tarata kALa karIne siddha thayelA. jo kevaLajJAna pAmyA pachI AyuSya lAMbu hoya to avazya sAdhuveSa svIkArIne siddha thavAthI svaliMgasiddha thAya. (7) gRhiliMgasiddha - marudevImAtA vagerenI jema gRhasthAvasthAmAM siddha thayelA. (8) strIliMgasiddha - strInA AkAramAM rahIne siddha thayelA. liMganA traNa prakAra che - veda, zarIranI AkRti ane veSa. ahIM liMgano artha zarIranI AkRti samajavo. (9) puruSaliMgasiddha - puruSanA AkAramAM rahIne siddha thayelA. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 dvAra 49muM - siddhonA 15 bhedo (10) napuMsakaliMgasiddha - napuMsakanA AkAramAM rahIne siddha thayelA. (11) svayaMbuddhasiddha - bIjAnA upadeza ke nimitta vinA svayaM bodha pAmIne siddha thayelA. (12) pratyekabuddhasiddha - anitya bhAvanAmAM kAraNabhUta evI baLada vagere vastune joIne bodha pAmIne siddha thayelA. (13) buddhabodhitasiddha - AcArya vagerenA upadezathI bodha pAmIne siddha thayelA. (14) ekasiddha - ekasamayamAM eka siddha thayelA. (15) anekasiddha - ekasamayamAM aneka siddha thayelA. tIrthaMkarasiddha - atIrthaMkarasiddha e be bhedomAM ke tIrthasiddhaatIrthasiddha e be bhedomAM bAkInA bhedono samAveza thavA chatAM temane samajAvavA temane judA batAvyA che. + dhana kamAvAnI zarUAta karanArAe sAta kSetramAM dhanano vyaya karavo vagere dharmasaMbaMdhI moTA ja manoratha nirantara karavA. jo vepAramAM lAbha thAya to tene anurUpa te manoratho saphaLa karavA. mahAAraMbha vagere anucita vRttithI bhegu kareluM dhana sAta kSetromAM vAvavuM vagere vinA mammaNazeThanI jema apakIrti ane durgatirUpI phaLane ja ApanAruM che. + sAmagrInI hAjarImAM potAnA sAdhya sAthe joDAya te yogya. + bhavyatva eTale mokSamAM javAnI yogyatArUpa anAdi pAriNAmika bhAva. + vaMdanane apAtrane vaMdana karavAthI karmabaMdhana vagere thAya che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 50muM, 51muM 16 7 dvAra 50muM - ekasamayamAM jaghanya-madhyama-utkRSTa avagAhanAmAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA madhyama avagAhanA ekasamayamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA utkRSTa (500 dhanuSya) jaghanya (2 hAtha) 108 0 marudevI mAtAnI avagAhanA 500 dhanuSyanI hatI. vaLI teo hAthInI aMbADI upara beThA beThA siddha thayelA. tethI temanuM zarIra saMkocAyelu hovAthI 500 dhanuSyathI vadhu temanI avagAhanA saMbhavatI nathI. matAMtare-marudevI mAtAnI avagAhanA pa25 dhanuSyanI hatI. siddha thanArAnI utkRSTa avagAhanA 500 dhanuSyanI kahI che te bahulatAnI apekSAe samajavuM. tethI para 5 dhanuSyanI avagAhanAvALA paNa siddha thAya che. dvAra pa1muM - ekasamayamAM gRhIliMga-anyaliMga-svaliMgamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA ekasamayamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA 4 liMga gRhIliMga anyaliMga svaliMga 10 108 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 dvAra paramuM - keTalA jIvo niraMtara keTalA samaya sudhI siddha thAya? dvAra paramuM - keTalA jIvo niraMtara keTalA samaya sudhI siddha thAya? keTalA jIvo? niraMtara keTalA samaya sudhI siddha thAya? 1 thI 32 | 8 samaya 33 thI 48 7 samaya 49 thI 60 6 samaya. 61 thI 72 73 thI 84 4 samaya 85 thI 96 3 samaya 97 thI 102 103 thI 108 1 samaya siddhonuM jaghanya aMtara 1 samaya che ane utkRSTa aMtara 6 mAsa che. aMtara = teTalo samaya koI siddha na thAya. 5 samaya. 2 samaya. he nAtha ! paramAtman ! evuM puNya Apo ke jethI ArAdhanA karatA vacce saMkUleza UbhA kare. vighna kare, mananI samAdhi jokhamAve tevA pratikULa vAtAvaraNanA vaMToLIyA UbhA ja na thAya. tathA evI dhIratA Apo ke game tevA pratikULa vAtAvaraNanA vaMToLIyA vacce paNa meru parvata jevI sthiratA, samAthi mArI aDaga rahe. 1. pachI avazya aMtara paDe. ema AgaLa paNa jANavuM. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 53muM - ekasamayamAM traNa vedamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA 169 dvAra paDayuM - ekasamayamAM traNa vedamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA veda ekasamayamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA strIveda | 20 puruSaveda | 108 napuMsakaveda 10 kaI gatimAMthI AvelA ekasamayamAM utkRSTathI keTalA siddha thAya? gati ekasamayamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA manuSya strI | 201 saudharma-IzAnanI devI 20 jyotiSa devI 20 10 bhavanapati devI 3ra vyaMtara devI paMcendriyatiryaMca strI manuSya puruSa, jyotiSadeva, 10 bhavanapati deva, 3ra vyaMtara deva, paMcendriya tiryaMca puruSa vaimAnika devomAMthI manuSya 108 | puruSa thayelA 1. siddhaprAbhRtamAM kahyuM che ke, "devagati sivAyanI traNa gatimAMthI AvelA ekasamayamAM utkRSTathI 10-10 siddha thAya che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 dvAra pa3muM - ekasamayamAM traNa vedamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA gati ekasamayamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA pRthvIkAya, aplAya 4 paMkaprabhA ratnaprabhA, zarkarA prabhA, vAlukAprabhA dhUmaprabhA, tama.prabhA, tamastama:prabhA vanaspatikAya teukAya, vAyukAya, vikasendriya yA vedamAMthI kyA vedamAM AvelA ekasamayamAM utkRSTathI keTalA siddha thAya? kyA vedamAMthI kyA ekasamayamAM siddha vedamAM AvelA? thayelAnI utkRSTa saMkhyA puruSamAMthI puruSa thayelA 108 puruSamAMthI strI thayelA 10 puruSamAMthI napuMsaka thayelA 10 strImAMthI puruSa thayelA strImAMthI strI thayelA 10 strImAMthI napuMsaka thayelA 10 napuMsakamAMthI puruSa thayelA napuMsakamAMthI strI thayelA napuMsakamAMthI napuMsaka thayelA 1 ) 10 GO Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 dvAra 53muM - ekasamayamAM traNa vedamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA kayA kSetra vageremAM ekasamayamAM utkRSTathI keTalA siddha thAya? kSetra vagere ekasamayamAM siddha thayelAnI utkRSTa saMkhyA - 4 20 108 naMdanavana 1 vijaya saMharaNathI koI paNa kSetramAM paMDakavana 15 karmabhUmi (janmathI) avasarpiNIno 3jo-4tho Aro, utsarpiNIno 3jo tho Aro avasarpiNIno pamo Aro utsarpiNI-avasarpiNInA bAkInA ArAmAM saMkaraNathI 108 ApaNe (ziSyone) te guru taraphathI kyAreka maLatAM ThapakAnA zabdo ja sahana karavAnA che. temAM paNa ApaNe UNA paDIe chIe. jayAre gurune to ApaNA haMmezanA pramAdanA vartanane sahana karavAnuM hoya che. vANI karatA paNa vartananI pratikULatA sahana karavI vadhu kaThaNa che. vaLI ApaNe to eka ja gurunA kyAreka maLatAM ThapakAnA kaThora zabdo sAMbhaLavAnA. bIjA koI taraphathI to kaMI nahIM. gurune to aneka ziSyonA asadvartanane sahana karavAnuM. gurupada vahana karavuM bahu kaThIna che ! Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 dvAra 54muM, 55 - siddhonA saMsthAna ane avasthitisthAna dvAra 54muM - siddhonuM saMsthAna (AkAra) siddha thatI vakhate jIva zarIranA mukha, peTa vagerenA chidro ke jayAM Atmapradezo nathI temane AtmapradezothI bharI de che. tethI te AtmapradezothI ghana banI jAya che. Ama karavAthI tenI trIjA bhAganI avagAhanA ghaTI jAya che. tethI chellA bhavamAM je jIvanI jeTalI avagAhanA hoya che tenA karatA siddha thayA pachInI temanI avagAhanA trIjo bhAga ochI hoya che. cattA sUtA hoya, pAchaLathI aDadhA vaLelA hoya, paDakhe sUtA hoya, UbhA hoya, beThA hoya - je jIvo je avasthAmAM kALa kare teo te AkAre siddha thAya. dvAra papamuM - siddhonuM avasthiti (rahevAnuM) sthAna sarvArthasiddhavimAnathI 12 yojana upara siddhazilA che. tenuM nAma iSatnAbhArA che. te 45 lAkha yojana lAMbI-pahoLI che, vacce 8 yojana jADI che, tyArapachI dizA-vidizAmAM 1-1 pradeza ghaTatA ghaTatA aMte mAkhInI pAMkha karatA paNa pAtaLI che, sarvazvetasuvarNanI banelI che, sphaTika jevI nirmaLa che, cattA chatranA AkAranI che, ghIthI bharelI kaDAInA AkAranI che. tenI upara 1 yojanA gayA pachI lokano aMta che. matAMtare sarvArthasiddhavimAnathI 12 yojana upara gayA pachI lokano aMta che. siddhazilAnI uparanA 1 yojananA uparanA cothA gAunA 3333 dhanuSya pramANa uparanA 6ThThA bhAgamAM siddho rahe che. alokamAM dharmAstikAya na hovAthI siddha lokanA agra bhAge vase che. manuSyakSetramAM zarIra choDIne siddho eka ja samayamAM lokanA agrabhAge pahoMcI jAya che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra padamuM, 57muM, 58muM - siddhonI utkRSTa, madhyama, jaghanya avagAhanA 173 dvAra pa6muM - siddhonI utkRSTa avagAhanA dvAra pa7muM - siddhonI madhyama avagAhanA dvAra 58me - siddhonI jaghanya avagAhanA avagAhanA chellA bhavanI ghaTatI avagAhanA siddhonI avagAhanA avagAhanA utkRSTa 500 dhanuSya | 166 dhanuSya | 333 dhanuSya | madhyama | 7 hAtha? | 2 hAtha | 4 hAtha jaghanya | ra hAtha' | hAtha 1 hAtha 1. 1 dhanuSya = 96 aMgula. dhanuSya = 64 aMgula. 24 aMgula = 1 hAtha. 64 aMgula = 2 hAtha 16 aMgula. . ; dhanuSya = 64 aMgula = 2 hAtha 16 aMgula = 2 hAtha 1 veta ja aMgula. 2. 1 dhanuSya = 96 aMgula. | dhanuSya = 32 aMgula. 24 aMgula = 1 hAtha. 3ra aMgula = 1 hAtha 8 aMgula - 3 dhanuSya = 32 aMgula = 1 hAtha 8 aMgula. 3. utkRSTa avagAhanAthI ochI ane jaghanya avagAhanAthI vadhu badhI avagAhanAo madhyama avagAhanA che. temAMthI ahIM 7 hAtha rUpa eka ja madhyama avagAhanA batAvI che. tenA parathI bIjI madhyama avagAhanAo paNa jANI levI. 4. 1 hAtha = 24 aMgula. hAtha = 8 aMgula. 5. 1 hAtha = 24 aMgula. hAtha = 16 aMgula. 6. tIrthakaronI jaghanya avagAhanA 7 hAthanI che, siddha thanArA zeSa jIvonI chellA bhavanI jadhanya avagAhanA 2 hAtha che. 7. siddhonI A jaghanya avagAhanA chellA bhavamAM 2 hAthanI avagAhanAvALA kUrmaputra vagerene hoya che, athavA chellA bhavamAM 7 hAthanI avagAhanAvALA hovA chatAM paNa yaMtramAM pIlAvA vagerenA kAraNe saMkocAyelA zarIravALAne hoya che. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 dvAra 59muM -zAzvata jinapratimAonA nAmo dvAra pa9muM - zAzvata jinapratimAonA nAmo (1) vRSabhasena, (2) vAriNa, (3) vardhamAna, (4) candrAnana. + (1) abhimAnano tyAga karavo. (2) kAmasukhono tyAga karavo. (3) mana rAgAdithI vikRta na thavuM. mananI pavitratA jALavavI. (4) vacana rAgAdithI vikRta na thavuM. vacananI pavitratA jALavavI. (5) kAyA asa-vRttithI vikRta na thavI. kAyA sadAcArathI pavitra hovI. (6) bIjAnI AzA-apekSA na rAkhavI. A cha vAto apanAvavAthI ahIM saMsAramAM ja mokSanA sukhano kaMIka anubhava thaze. gurunA caraNakamaLanA prabhAve ziSyanI buddhi nirmaLa thAya che. A nirmaLa buddhi pAse ciMtAmaNI, kalpavRkSa, kalpavelaDI ane kAmadhenuno prabhAva paNa gauNa banI jAya che. jo tame hRdayamAM kaDavAzane Azaro Apo cho to khuzAlI e hRdayane choDIne anyatra rahevA cAlI jAya che. + Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 60muM - jinakalpInA upakaraNonI saMkhyA 175 dvAra 60muM - jinakalpInA upakaraNonI saMkhyA upakaraNa - sAdhu para upakAra kare te upakaraNa, eTale ke upadhi. te be prakAre che - (1) audhika - sAmAnyathI je roja vaparAya che. (2) aupagrahika - je roja na vaparAya paNa kAraNe saMyamayAtrAnA pAlana mATe grahaNa karAya che. A bannenA be prakAra che - (1) gaNanApramANathI - saMgAthI. (2) pramANapramANathI - laMbAI-pahoLAI vagerethI. jinakalpInI audhika upadhi gaNanA pramANathI 12prakAranI che. te A pramANe - (1) pAtra (2) pAtrabaMdhana - jemAM pATu rakhAya te vastrano corasa TukaDo - jhoLI. (3) pAtrakasthApana - jenI upara pANA rakhAya te kAMbaLInuM Asana-pAtrAsana. (4) pAtrakesarikA - pAtru javA mATenI caravaLI. (5) paDalA - gocarI pharatI vakhate pAtro upara rakhAya te. (6) rajastrANa - pAtrAne vIMTavA mATenuM vastra. (7) guccho - pAtrA upara rakhAto kAMbaLIno TukaDo. A 7 prakArano pAtraniryoga - pAtrA saMbaMdhI upadhi che. (8, 9, 10) 3 kapaDA - be sUtaranA, 1 Unano (kAMbaLI). (11) rajoharaNa (12) muhapatti jinakalpI be prakAranA che - Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 76 1 | dvAra 60muM jinakalpInA upakaraNonI saMkhyA (1) pANipAtra - hAthamAM bhojana karanArA. (2) pAtradhArI - pAtrAmAM bhojana karanArA. A bannenA be prakAra che - (1) sapravaraNa - vastradhArI. (2) apAvaraNa - vastrarahita. A ja prakAranA jinakalpIonI upadhi A pramANe hoya che - . jinakalpI | upadhi aprAvaraNa pANipAtra muhapatti, rajoharaNa saDAvaraNa pANipAtra | muhapatti, rajoharaNa, 1 kapaDo muhapatti, rajoharaNa, 2 kapaDA muhapatti, rajoharaNa, 3 kapaDA 3] aprAvaraNa pAtradhArI muhapatti, rajoharaNa, 7 pAtraniryoga 4 | samAvaraNa pAtradhArI muhapatti, rajoharaNa, 1 kapaDo, 7 pAtraniryoga muhapatti, rajoharaNa, 2 kapaDA, 7 pAtraniryoga muhapatti, rajoharaNa, 3 kapaDA, 7 pAtraniryoga 1 1 AmAM (1) ane (3) e vizuddha jinakalpI che, (2) ane (4) e avizuddha jinakalpI che. jinakalpa svIkAratA pahelA jinakalpanI tulanA karAya che, eTale ke jinakalpane svIkAravA mATe potAnI parIkSA karAya che. te 5 prakAre che - Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra 60muM - jinakalpInA upakaraNonI saMkhyA 177 (1) tapathI - 1 upavAsathI 6 upavAsa sudhInA tapanA abhyAsathI AtmAne bhAvita kare. temAM takalIpha na Ave to jinakalpa svIkAre, takalIpha paDe to jinakalpa na svIkAre. tethI devatA vagerenA upasargamAM AhAra doSita thavAnA kAraNe 6 mahinA sudhI nirdoSa AhAra na maLe to paNa pIDita na thAya. (2) sUtrathI - jinakalpane ucita evA nava pUrva vagere rUpa sUtrano tevI rIte abhyAsa kare che jethI pazcAnupUrvI vagere kramathI tenuM parAvartana karI zake, divase ke rAte zarIrano paDachAyo na hoya tyAre sUtraparAvartanane anusAre kALane jANI zake. (3) sattvathI - mAnasika dhIratAvaDe potAnI evI rIte parIkSA kare ke jethI zUnya ghara, cAra rastA, smazAna vagere bhayajanaka sthAnomAM kAussagna vagere karatI vakhate parISaho vagerethI Dare nahIM ane nidrAdhIna na thAya. tenI mATe rAtre badhA sAdhuo sUI gayA pachI upAzrayamAM, upAzrayanI bahAra, cokamAM, zUnyagharamAM ane smazAnamAM kAussagna kare. (4) ekatvathI - ekalA vicaratA jo mana DAmADoLa na thAya to jinakalpa svIkAre. tenI mATe koInI sAthe vAta na kare ane zarIra, upadhi vagerethI potAne bhinna joIne, temAM rAga na kare. (5) baLathI - eka aMguThA upara lAMbA kALa sudhI UbhA rahevA rUpa zArIrika baLa ane dhIratA vaDe potAnI parIkSA kare. jinakalpa svIkAranAranuM zArIrika baLa anya loko karatA vadhu hoya che. tapathI zArIrika baLa ghaTe to paNa dhIratAthI jAtane evI bhavita kare ke moTA parISadomAM paNa Dage nahIM. A pAMca prakAranI tulanA karIne pachI jinakalpa svIkArAya che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 dvAra 61muM sthavirakalpInA upakaraNo dvAra 61muM - sthavirakalpInA upakaraNo vikalpInI audhika upadhi gaNanApramANathI 14 prakAranI che. te A pramANe - 7 pAtraniryoga, 3 kapaDA, rajoharaNa, muhapatti, mAtraka ane colapaTTo. vikalpInI auvika upadhinuM pramANapramANa ane prayojana A pramANe che - (1) pAtru - te cAre bAjuthI samagoLa hoya, sArI rIte bhUmi upara rahe tevuM hoya (Dagamaga thAya tevuM na hoya), chidra vinAnuM hoya, sAMdhA vinAnuM hoya ane sArA raMgavALuM hoya. pAtrAnI paridhi 3 vaita ane 4 aMgulanI hoya to te madhyama pAtru che. tenAthI nAnu te jaghanya pAtru che ane moTu te utkRSTa pAtru che. cha kAyanI rakSA mATe pAtru grahaNa karAya che. guru, glAna, vRddha, bALa, bhikSA na jaI zake tevA, rAjaputra, mahemAna, labdhirahita sAdhuonI bhikSA lAvavA pAtru vaparAya che. (2) pAtrabaMdhana - te pAtronA pramANa pramANenuM hoya che. gAMTha lagAvyA pachI gAMThanA cheDA 4 aMgula jeTalA bahAra rahe teTaluM pAtrabaMdhana rAkhavuM. te dhULathI pAtrAnuM rakSaNa karavA mATe vaparAya che. (3) pAtrasthApana - tenuM pramANa 1 veta ane 4 aMgula che. te dhULathI pAtrAnuM rakSaNa karavA mATe vaparAya che. (4) pAtrakesarikA - tenuM pramANa 1 veMta ane 4 aMgula che. te pAtrA pUMjavA mATe vaparAya che. (5) paDalA - te aDhI hAtha eTale 60 aMgula lAMbA ane doDha hAtha eTale 36 aMgula pahoLA hoya che. athavA pAtrA ane zarIra pramANenA hoya che eTale ke moTA pAtrA ane jADu zarIra hoya to te pramANenA hoya ane nAnA pAtro ane pAtaLuM zarIra hoya to te pramANenA hoya. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 61muM - sthavirakalpInA upakaraNo 179 paDelA keLanA garbha jevA sapheda, komaLa, ghana (gADha) ane sUtaranA hoya che. temAMthI sUrya na dekhAvo joIe. te traNa prakAranA hoya che - utkRSTa, madhyama ane jaghanya. traNa RtuomAM paDalAnI saMkhyA Rtu paDalAnI saMkhyA madhyama utkRSTa jaghanya unALo ziyALo comAsu pAtrAmAM saMpAtima jIvo (uparathI UDIne paDanArA jIvo), jhADanA pAMdaDA, phUla, phaLa vagere, sacitta raja, pANI vagere, pakSInI hagAra, dhULa vagere na paDe eTalA mATe paDalA rakhAya che. bhikSA mATe bhamatA sAdhune vedodaya thAya to vikRta thayelA liMgane DhAMkavA mATe paNa paDalA rakhAya che. (6) rajastrANa - pAtrAne cAre bAjuthI vIMTIne pAtrAnI aMdara 4 aMgula Utare teTaluM rajastrANanuM pramANa hoya che. uMdaraDo pAtrAne kotarIne raja na pADe eTalA mATe, varasAdanuM pANI - osa-sacitta pRthvI vagerethI pAtrAnuM rakSaNa karavA mATe rajastrANa rakhAya che. (7) guccho - tenuM pramANa 1 veta ane 4 aMgula che. tenAthI paDalAnI pramArjanA thAya che. ' (8-10) 3 kapaDA - te sADA traNa hAtha lAMbA ane aDhI hAtha pahoLA hoya che. be sUtaranA kapaDA ane 1 Unano kapaDo hoya che. ghAsa ane agnino upayoga na karavo paDe te mATe kapaDA vaparAya che. dharmadhyAna-zuladhyAna karavA mATe kapaDA vaparAya che. glAnanI rakSA mATe Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 dvAra 61muM - sthavirakalpInA upakaraNo ane mRtaka upara DhAMkavA mATe kapaDA vaparAya che. (11) rajoharaNa - te 32 aMgula lAMbu hoya che. temAM 24 aMgulano daMDa ane 8 aMgulanI dazI hoya che. daMDa ane dazInuM pramANa ochuM-vatta paNa hoI zake, paNa banne maLIne 3ra aMgula pramANa thavA joIe. levAmAM, mUkavAmAM, UThavAmAM, besavAmAM, ADA paDavAmAM, saMkocavAmAM bhUmi vagerene rajoharaNathI pUjAya che. te sAdhunuM liMga che. rajoharaNamAM nIceno doro bAMdhavAnI gItArthonI AcaraNA che. (12) muhapatti - tenuM pramANa 1 veMta ane 4 aMgula che. athavA vasatine pramArjatI vakhate nAka ane mukhamAM raja na pese eTalA mATe ane caMDilabhUmie nAkanA masA na thAya eTalA mATe muhapattine tIrachI karIne tenAthI moTuM DhAMkIne banne cheDAthI mastakanI pAchaLa gAMTha bAMdhI zakAya teTaluM muhapattinuM pramANa hoya che. mAkhI, macchara vagere saMpAtima jIvonI rakSA mATe bolatI vakhate mukha AgaLa muhapatti rakhAya che. sacitta raja ane dhULane pUMjavA muhapatti vaparAya che. vasati pramArjatI vakhate muhapattithI moTuM ane nAka DhaMkAya che. (13) mAtraka - tenuM pramANa magadha dezanA prastha karatA vadhu hoya che. athavA mULanagaramAMthI upanagaramAM AvelA gokuLo vageremAM bhikSA mATe pharIne pAchA vasatimAM AvIne eka sAdhu eka sAthe jeTalA dALa - bhAta vagere vAparI zake teTalA dALa-bhAta vagere jemAM samAya teTaluM mAtrakanuM pramANa che. ra asati = 1 prasati 2 prasati = 1 setikA 4 setikA = 1 kuDavA 4 kaDava = magadha dezano 1 prastha. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 61muM - sthavirakalpInA upakaraNo 181 je kSetramAM guru, glAna, mahemAna vagerene yogya dravyo avazya maLatA hoya tyAM vaiyAvacca karanAra saMghATaka ja mAtrakamAM te yogya dravya le. jayAM te yogya dravyo avazya na maLatA hoya tyAM badhA saMghATako mAtrakamAM te yogya dravya le. je kSetramAM ke kALamAM anna-pANI svAbhAvika rIte ja jIvothI saMsakta thatA hoya tyAM pahelA anna-pANI mAtrakamAM laIne temane tapAsIne pachI mAtrAmAM naMkhAya che. ghI vagere durlabha dravya mAtrakamAM levAya che. koI acAnaka kaMI Ape to te mAtrakamAM levAya che. (14) colapaTTo - puruSacihnane DhAMkanAruM vastra te colapaTTo. bamaNo ke cAra gaNo karyA pachI 1 hAtha pramANa ane corasa thAya teTaluM tenuM pramANa che. sthaviro mATe bamaNo karAya, yuvAno mATe cAra gaNo karAya. virono colapaTTo pAtaLo hoya, yuvAnone colapaTTo jADo hoya. vikRta liMgane DhAMkavA colapaTTo vaparAya che. koInuM liMga AgaLathI cAmaDIthI DhaMkAyeluM na hoya, koInuM liMga vAyuthI phUlI gayuM hoya, koI zaramALa hoya, koInuM liMga moTuM hoya, strIne joIne koIne liMgano udaya thAya, sAdhunA liMgane joIne koI strIne vedano udaya thAya. A badhA kAraNasara liMgane DhAMkavA colapaTTo vaparAya che. pagrahika upadhi - (1) saMthAro - te aDhI hAtha lAMbo ane 1 hAtha 4 aMgula pahoLo hoya che. te Unano hoya che. te jIvonI rakSA mATe ane dhULathI bacavA mATe hoya che. (2) uttarapaTTo - te aDhI hAtha lAMbo ane 1 hAtha 4 aMgula pahoLo hoya che. te sUtarAu hoya che. te jUnI rakSA mATe saMthArA upara patharAya che. jinakalpI ane vikalpI sAdhuo sivAyanA sAdhuo be prakAranA che - Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 dvAra 61muM - sthavirakalpInA upakaraNo (1) svayaMbuddha - teo be prakAranA che - (i) tIrthakara ane (i) tIrthakara sivAyanA. (2) pratyekabuddha. svayaMbuddha ane pratyekabuddhanA bodhi, upadhi, vyuta, liMga ane vihArano bheda - svayaMbuddha pratyekabuddha (1) bodhi - bAhyanimitta vinA (1) bodhi - baLada vagera bAhya jAtismaraNajJAna vagerethI bodha nimittathI bodha pAme. pAme. (2) upadhi - 12 prakAranI upAdhi (2) upadhi - jaghanya prakAranI hoya - muhapatti, rajoharaNa, upadhi hoya - muhapatti, 3 kapaDA, 7 pAtraniryoga. rajoharaNa. utkRSTa - 9 prakAranI upadhi hoya - muhapatti, rajo haraNa, 7 pAtraniryoga. (3) zruta - pUrve bhaNeluM zrata hoya (3) zruta - pUrve bhaNeluM zrata ja ke na hoya, paNa navuM bhaNeluM hoya. jaghanyathI 11 zrata hoya. aMganuM zrata hoya. utkRSTathI nyUna 10 pUrvanuM zrata hoya. (4) liMga (sAdhuveSa) - pUrve bhaNeluM (4) liMga - devatA ja liMga zrata hoya to liMga devatA | Ape. kyAreka liMgarahita Ape athavA guru pAse svIkAre. paNa hoya. pUrve bhaNeluM zruta na hoya to liMga guru pAse ja svIkAre. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 61muM - sthavirakalpInA upakaraNo 183 | svayaMbuddha pratyekabuddha (5) vihAra - pUrve bhaNeluM zrata hoya (5) ekalA vicare, gacchamAM na ane ekalA vicaravA samartha | rahe. hoya ke ekalA vicaravAnI temanI icchA hoya to ekalA vicare. ekalA vicaravAnI temanI icchA na hoya to gacchamAM rahe. pUrve bhaNeluM zrata na hoya to avazya gacchamAM rahe. ApaNe gurusamarpitabhAva keLavavA, vinayadharmanI ArAdhanA karavA | ATaluM karIe- (1) gurudeva pratye khUba ja bahumAnavALA thaIe. (2) gurudevanA guNa-sAdhanA vagerene vAraMvAra yAda karI khUba anumodanA karIe. gurunA anaMta upakArane haMmeza AdrabhAve (bhInA hRdaye) yAda karIe. prasaMga maLe guru-guNanI stavanA karatA rahIe. (5) gurudevanA pratyeka vacanane amRta mAnI khUba bahumAna pUrvaka enuM pAna karIe. (6) emanI AgaLa bALaka jevA thaIne rahIe. (7) emanI vAtomAM khoTA tarko na karIe. (8) emanI AjJAmAM khoTA tarko na karIe. (9) vagara vicArye emanI AjJAne saharSa svIkArIe. (10) pratikULa evI paNa emanI AjJAmAM svahita joIe. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 dvAra 62muM - sAdhvIonA upakaraNo dvAra 62muM - sAdhvIonA upakaraNo pUrve sthavirakalpInA je 14 upakaraNo kahyA che temAMthI colapaTTA sivAyanA 13 upakaraNo sAdhvIone paNa hoya che. sAdhvIone nIce kahelA upakaraNo vadhu hoya che - (14) kamaDhaka - te lepAyelA tuMbaDAnuM bhAjana che. te kAMsAnA moTA vATakAnA AkAranuM hoya che. tenuM pramANa sAdhvInA peTa pramANenuM hoya che. sAdhvIonI mAMDalImAM pAgu pharatuM nathI. eka sAdhvInuM pAtru bIjI sAdhvIne upayogamAM nathI AvatuM, kemake temano svabhAva tuccha hoya che. sAdhvIo kamaDhakamAM ja vApare che. (15) avagrahAnaMtaka - yonidvArane DhAMkanAruM vastra. te nAvaDI jevuM, vaccethI pahoLuM ane banne cheDe pAtaLuM hoya che. te brahmacaryanI rakSA mATe ane RtusamayanA bIjamAtanA rakSaNa mATe vaparAya che. tenI saMkhyA 1 hoya che. te ghaTTa vastranuM ane komaLa hoya che. tenuM pramANa zarIra pramANenuM hoya che. (16) paTTa - te 1 hoya che. tene aMte bITaka baMdha (baTana) hoya che. te 4 aMgula pahoLo ane keDa jeTalo lAMbo hoya che. te avagrahAnaMtakanA AgaLanA ane pAchaLanA cheDAone DhAMkIne vAdhara (cAmaDAnI dorI)nI jema keDe baMdhAya che. te bAMdhyA pachI mallanA kachoTA jevuM lAge che. (17) adhdharuka - te avagrahAnaMtaka ane paTTane DhAMkIne keDanA bhAgane DhAMke che. te banne sAthaLanI vacce ane banne sAthaLa upara dorIthI baMdhAyela hoya che. te mallanI caDDI jevuM hoya che. (18) calanakA - te ghuMTaNa sudhInuM, sIvyA vinAnuM, dorIthI baMdhAyeluM ane vAMsa para nAcatI nartakInA vastra jevuM hoya che. (19) aMtarnivasanI - te keDathI aDadhI jaMghA sudhInI hoya che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 dvAra 62muM- sAdhvIonA upakaraNo (20) bahirnivasanI - te keDathI ghuMTI sudhInI hoya che. te keDe dorIthI baMdhAyelI hoya che. (15) thI (20) sudhInA 6 upakaraNo zarIranA nIcenA bhAganA (21) kaMcuka - te aDhI hAtha lAMbu ane 1 hAtha pahoLuM hoya che. te sIvyA vinAnuM ane banne bAju dorIthI baMdhAyeluM hoya che. te kApAlika (eka prakAranA saMnyAsI)nA kaMcuka jevuM hoya che. te stanone DhAMke che. te DhIluM paherAya che. (22) upakakSikA - te doDha hAthanI, corasa, sIvyA vinAnI hoya che. te chAtI, jamaNuM paDakhuM ane pIThane DhAMkIne DAbI bAju bITakathI baMdhAyelI hoya che. (23) vaikakSikA - te upakakSikA jevI hoya che. te kaMcuka ane upakakSikAne DhAMke che. te DAbI bAju paherAya che. (24) saMghATIo - te ja hoya che. eka saMghATI be hAtha pahoLI hoya che. te upAzrayamAM paherAya che. be saMghATIo 3 hAthanI hoya che. temAMthI eka saMghATI bhikSA levA jatI vakhate paherAya che ane bIjI saMghATI aMDila jatI vakhate paherAya che. cothI saMghATI 4 hAthanI hoya che. te samavasaraNa, vyAkhyAna, snAtramahotsava vageremAM paherAya che. samavasaraNamAM sAdhvIone besavAnuM na hovAthI teo UbhA rahe che ane A saMghATIthI AkhuM zarIra DhAMke che. A cAre saMghATIo pUrve paherelA veSane DhAMkavA mATe, lokomAM prazaMsA ane prabhAva mATe komaLa vastranI banAvAya che. (25) skaMdhakaraNI - te 4 hAthanI ane corasa hoya che. pavanathI vastro na UDe eTalA mATe aMdhakaraNInA 4 paDa karI khabhe rakhAya che. rUpavatI sAdhvIne kunja (virUpa) karavA mATe aMdhakaraNIne pITha para khabhAnI nIce komaLa vastranA pATAthI upakakSikA-vaikakSikAnI sAthe bAMdhIne khuMdha karAya che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 dvAra 63muM - eka vasatimAM jinakalpIonI utkRSTa saMkhyA dvAra 63muM - eka vasatimAM jinakalpIonI utkRSTa saMkhyA jinakalpInuM svarUpa - jinakalpa svIkAravAnI icchAvALAe madhyarAtrie A pramANe vicAravuM - "meM vizuddha cAritra pALIne potAnuM hita karyuM che. meM ziSyo vagerene taiyAra karIne bIjAnuM hita karyuM che. mArA ziSyo gacchanuM pAlana karavA samartha thayA che. mATe have mAre vizeSa prakAre AtmahitakArI anuSThAna karavuM joIe.' Ama vicArIne potAnI pAse jJAna hoya to pote ja potAnuM keTaluM AyuSya bAkI che? te vicAre. potAnI pAse jJAna na hoya to bIjA jANakAra AcArya vagerene pUche. jo AyuSya thoDuM hoya to bhaktaparijJAmaraNa, iMginImaraNa ke pAdapopagamanamaraNamAMthI eka maraNane svIkAre. jo AyuSya lAMbu hoya ane jaMghAbaLa kSINa thayuM hoya to vRddhavAsa (sthiravAsa) svIkAre. jo AyuSya lAMbu hoya ane zakti hoya to jinakalpa svIkAre. tenI mATe pUrve batAvela pAMca tulanAothI potAnI parIkSA kare. tyAra pachI gacchamAM rahIne te upadhi ane AhAranuM parikarma kare. jo pANipAtranI labdhi hoya to tene anurUpa parikarma kare. jo pANipAtranI labdhi na hoya to yathAyogya rIte pAtradhArInuM parikarma kare. AhAraparikarmamAM trIjA praharamAM vadhelA, virasa ane rUkSa vAla, caNA vagere vApare. saMsRSTA, asaMsRSTA, uddhatA, alpalapA, avagRhItA, pragRhItA, ujijhatadharmA - A 7 piMDeSaNAmAMthI pahelI be sivAyanI bAkInI pAMcamAMthI beno abhigraha kare. temAMthI ekathI AhAra le ane bIjIthI pANI le. A ane AgamamAM kahelI AvI anya vidhithI potAnuM parikarma kare. pachI saMghane bhego kare. saMgha na hoya to potAnA sAdhusamudAyane bhego kare. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 63muM - eka vasatimAM jinakalpIonI utkRSTa saMkhyA 187 pachI tIrthaMkara pAse, te na hoya to gaNadhara pAse, te na hoya to 14 pUrvI pAse, te na hoya to 10 pUrvI pAse, te na hoya to vaDa, pIpaLo, azokanA jhADa vagerenI najIkamAM moTI RddhipUrvaka jinakalpa svIkAre. pachI potAnA pade sthApela AcAryane, gacchane ane vizeSa karIne pUrve jemanI sAthe virodha thayo hoya temane khamAve. pachI nUtana AcAryane ane zeSasAdhuone hitazikSA Ape. pachI te jinakalpI gacchamAMthI nIkaLI jAya. bAkInA sAdhuo pAchA vaLe. (1) jinakalpI jayAM mAsakalpa ke comAsu kare te gAma vagerenA che bhAga kalpa. dararoja 1-1 bhAgamAM gocarI jAya. je bhAgamAM eka divasa gocarI mATe jAya tyAM pharI sAtamA divase jAya. (2) te gocarI mATe pharavAnuM ane vihAra trIjA praharamAM kare. (3) cotho prahAra kyAM pUro thAya tyAM avazya rahI jAya. (4) pUrve kahelI be eSaNAthI leparahita anna-pANI grahaNa kare. gocarI vagere saMbaMdhI bolavA sivAya koInI sAthe bole nahIM. badhA upasargo-parISahone te sahana kare che. (5) te roga Ave to paNa cikitsA na karAve, paNa sahana kare. (6) te ekalA ja hoya che. (7) 10 guNavALI caMDilabhUmimAM ja aMDila, jIrNa vastra vagere vosirAve, parikarma rahita vasatimAM rahe. (8) aupagrahika upakaraNo na hovAthI ubhaDaka page bese, Asana para nahIM. (9) mAsakalpathI ja vihAra kare. (10) hAthI, vAgha, siMha vagere sAme Ave to paNa unmArge javA Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 dvAra 63muM - eka vasatimAM jinakalpIonI utkRSTa saMkhyA vagere vaDe iryAsamitino bhaMga na kare. (11) jaghanyathI navamA pUrvanI trIjI AcAra vastu sudhInuM zruta hoya. tenAthI te kALane saMpUrNa rIte jANe. utkRSTathI jUna 10 pUrvanuM zruta hoya che. (12) te pahelA saMghayaNavALA ane vajanI divAla jevA majabUta hoya che. te roja loca kare. (13) temane AvasahI, nisIpI, mithyAduSkRta, gRhastha saMbaMdhI pRcchA ane upasaMpadA - A pAMca sAmAcArIo hoya che. matAMtare temane AvasyahI, nisIhI ane gRhasthanI upasaMpadA rUpa traNa ja sAmAcArI hoya. jinakalpInI anya sAmAcArI bRhatkalpamAMthI jANI levI. jinakalpInA svarUpane samajavA 16 tAro batAvAya che. (1) kSetra - janmathI ane sabhAvathI 15 karmabhUmimAM hoya. saMkaraNathI karmabhUmimAM ane akarmabhUmimAM hoya. (2) kAla - avasarpiNImAM janmathI 3jA, 4thA ArAmAM. avasarpiNImAM vratamAM rahelo 3jA, 4thA, pamA ArAmAM. utsarpiNImAM janmathI rajA, 3jA, 4thA ArAmAM. utsarpiNImAM vratamAM rahelo ujA, 4thA ArAmAM. mahAvidehakSetramAM 4thA ArAmAM janmathI ane sadbhAvathI hoya. saMharaNathI badhA kALamAM hoya. cAritra-pratipadyamAnaka svIkAranAra) - pahelA-chellA bhagavAnanA zAsanamAM chedo pasthApanIyacAritrAmAM hoya.22 bhagavAnanA zAsanamAM ane mahAvidehakSetramAM sAmAyikacAritramAM hoya. pUrvapratipanna pUrve pAmela) - sAmAyika, chedopasthApanIya, sUkSma (3) Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 63muM - eka vasatimAM jinakalpIonI utkRSTa saMkhyA 189 saMparAya, yathApyAta cAritromAM hoya. te paNa upazamazreNimAM, kSapakazreNimAM nahIM. (4) tIrtha - 69mA parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. (5) paryAya - 69mAM parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. (6) Agama - 69mA parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. (7) veda - 69mA parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. (8) kalpa - sthitakalpamAM ane asthitakalpamAM hoya che. (9) liMga (veSa) - pratipadyamAnaka dravyaliMgamAM ane bhAvaliMgamAM hoya. pUrvapratipanna bhAvaliMgamAM avazya hoya ane dravyaliMgamAM hoya ke na hoya. liMgane koI harI gayuM hoya ke liMga phATI gayuM hoya to na hoya. (10) dhyAna - 69mA parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. (11) gaNanA - pratipadyamAnaka - jaghanyathI 1, utkRSTathI zatapRthaphatva. pUrvapratipanna - jaghanyathI sahasrapRthakva, utkRSTathI sahasrapRthatva. utkRSTa karatA jaghanya nAnuM hoya. (12) abhigraha - 69mA parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. (13) pravrAjanA - 69mA parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. (14) niSpatikarmatA - 69mA parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. (15) bhikSA - 69mAM parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. (16) patha - 69mA parihAravizuddhi dvAra pramANe jANavuM. eka vasatimAM utkRSTathI 7 jinakalpI hoya. teo paraspara bole nahIM. gAmanA eka bhAgamAM eka jinakalpI ja gocarI mATe jAya, bIjA na jAya. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 dvAra 64muM - AcAryanA 36 guNo | dvAra 64muM - AcAryanA 36 guNo | (I) pahelI rIte AcAryanA 36 guNo - jenI pAse moTo ke atizayavALo guNono ke sAdhuono samudAya hoya te gaNI eTale AcArya. tenI saMpatti 8 prakAranI che. te darekanA 4-4 prakAra che. eTale 8 4 4 = 32 prakAra thayA. 4 prakArano vinaya che. Ama AcAryanA 36 guNo thayA. te A pramANe - (1) AcArasaMpatti - tenA cAra prakAra che - (i) caraNayukta (saMyamadhuvayogayuktatA) - caraNasittarIthI yukta. (i) madarahita (asaMgraha) - jAti, kula, tapa, zrata vagerenA abhimAna vinAnA. (ii) aniyatavRtti - gAma vageremAM aniyata vihAra karanAra. (iv) acaMcala - indriyone vazamAM karela. anya graMthomAM Ane vRddhazIlatA - zarIramAM ane manamAM nirvikArapaNuM kahyuM che. (2) zrutasaMpatti - tenA cAra prakAra che - (i) yugapradhAnAgama (bahuzrutatA) - te te kALe vidyamAna badhA zAstronA jANakAra. (i) paricitasUtra (paricitasUtratA) - kramathI ane utkamathI vAMcavAthI sUtrone sthira karyA hoya. (i) utsargI (vicitrasUtratA) - utsarga, apavAda, svazAstra, parazAstra vagerene jANe. (iv) udAttaghoSAdi (ghoSavizuddhikaraNatA) - udAtta, anudAtta vagere svaranI vizuddhi karanArA. (3) zarIrasaMpatti - tenA cAra prakAra che - Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 64muM - AcAryanA 36 guNo 191 (i) caturansa (ArohapariNAyuktatA) - laMbAI-pahoLAIthI lakSaNa pramANathI yukta hoya. (i) akuMTAdi (anavarApyatA) - hAtha, paga vagere aMgo paripUrNa hovAthI lajjA pAmavA yogya na hoya. (i) badhiratAdivarjita (paripUrNendriyatA) - badhI indriyo paripUrNa hoya. (iv) tapamAM zakta (sthirasaMhAnatA) - daDha saMghayaNavALA hovAthI bAhya abhyatara tapa karavA samartha hoya. (4) vacanasaMpatti - tenA cAra prakAra che - (i) vAdI (AdeyavacanatA) - jenuM vacana bIjA mAne tevA hoya. (ii) madhuravacana (madhuravacanatA) - prakRSTa arthane kahenArA, karkaza na hoya tevA, susvaratA-gaMbhIratA vagere guNovALA ane sAMbhaLanAranA manane prIti karAvanArA vacanavALA hoya. (i) anizritavacana (anizritavacanatA) - rAga-dveSathI kaluSita na hoya tevA vacanavALA. (iv) phuTavacana (asaMdigdhavacanatA) - badhA samajI zake tevA spaSTa vacanavALA. (5) vAcanAraMpatti - tenA cAra prakAra che - (i) yogyavAcana - pariNAmakatva vagere guNothI yukta ziSyone jANIne je sUtra jene yogya hoya te sUtrano tene udezo ke samudezo Ape. anya graMthomAM AnA 'vidivA uddezana ane viditA samudezana" evA be bheda kahyA che. (i) pariNatavAcana (parinirvApya vAcanA) - pUrve ApelA AlAvA ziSyamAM barAbara pariNAvIne pachI navA navA AlAvAnI Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 dvAra 64muM - AcAryanA 36 guNo vAcanA Ape. (ii) vAcanAniryApaka - ziSyane utsAhita karIne graMtha pUro karAve, adhUro na mUke. anya graMthomAM A bheda kahyo nathI. (v) nirvAhaka (arthaniryApaNA) - AgaLa-pAchaLanI saMgati karIne arthane svayaM jANe ane bIjAne samajAve. (6) matisaMpatti - tenA cAra prakAra che - (i) avagraha - AnuM svarUpa 216mA dvAramAM kahevAze. (i) ihA - AnuM svarUpa 216mA dvAramAM kahevAze. (ii) avAya - AnuM svarUpa 216mA dvAramAM kahevAze. (iv) dhAraNA - AnuM svarUpa 216mA dvAramAM kahevAze. (7) prayogamati saMpatti - vAda vagerenI siddhi mATe vastunA jJAnarUpI saMpatti. tenA cAra prakAra che - () zaktijJAna - prativAdIne jItavAnI potAnI zakti vicAravI. (i) puruSajJAna - prativAdI bauddha che ke sAMkhya che ke vaizeSika che ke bIjo koI che, pratibhAvALo che ke nahIM vagere jANe. (ii) kSetrajJAna - A kSetra mAyAvALu che ke nahIM, sAdhuthI bhAvita che ke nahIM vagere jANe. (iv) vastuzAna - A rAjA, maMtrI ke sabhAjano bhayaMkara che ke nahIM, bhadraka che ke nahIM vagere jANe. (8) saMgrahaparijJAsaMpatti - tenA cAra prakAra che - (1) gaNayogyaupasaMgraha saMpatti - gacchanA nirvAhane yogya kSetrone | svIkAravuM. (i) saMsaktasaMpatti - bhadraka vagere puruSone anurUpa dezanA Ape. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAra 64muM - AcAryanA 36 guNo 193 anyagraMthamAM ahIM "pIThaphalakopAdAnasaMpatti - Asana vagere melA na thAya eTalA mATe pATa, pATalA, pATIyA grahaNa karavA.' kahyuM che. (i) svAdhyAyasaMpatti - zAstramAM kahyA mujaba svAdhyAya, paDilehaNa, gocarI, upadhi meLavavuM vagere karavuM. (iv) zikSApasaMgrahasaMpatti - guru, dIkSA ApanAra, adhyayana karAvanAra, ratnAdhika vagerenI upadhi UMcakavI, zarIra dabAvavuM, dAMDo levo vagere zikhavavuM. (9) vinaya - jenAthI karma dUra thAya te vinaya. tenA cAra prakAra che - (i) AcAravinaya - tenA cAra prakAra che - (a) saMyamasAmAcArI - pote saMyama Acare, saMyamamAM sIdAtAM bIjAne sthira kare ane saMyamamAM tatpara bIjAnI anumodanA kare. (b) tapasAmAcArI - paphakhI vageremAM pote tapa kare, bIjAne tapa karAve, pote gocarI jAya, bIjAne gocarI mokale. (c) gaNasAmAcArI - paDilehaNa, bALa-vRddha vagerenI vaiyAvacca vagere kAryomAM pote glAni vinA tatpara hoya ane bIjAne prere. (0) ekAkIvihArasAmAcArI - ekAkIvihArapratimAne pote svIkAre ane bIjAne grahaNa karAve. (i) zratavinaya - tenA cAra prakAra che - (a) sUtranI vAcanA Ape. (b) arthanuM vyAkhyAna kare. (C) hitakArI vAcanA Ape, eTale ke pariNAmaka vagere guNone joIne jene je yogya hoya tene te sUtra, artha, ubhaya Ape. (4) sUtra ke arthanI samApti sudhI vAcanA Ape, vacce choDI na de. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 dvAra 64muM - AcAryanA 36 guNo (ii) vikSepaNavinaya - tenA cAra prakAra che - (a) mithyAdaSTine mithyA mArgamAMthI dUra karIne samyakatvamArga grahaNa karAve. (b) samyaguSTi gRhasthane gRhasthapaNAmAMthI dUra karIne dIkSA Ape. (C) samyatva ke cAritrathI bhraSTa thayelAne pharI tyAM sthira kare. (4) doSita gocarI vagereno tyAga karIne ane nirdoSa gocarI vagerene svIkArIne jema cAritradharmanI vRddhi thAya tema pote pravarte. (iv) doSaparighAtavinaya - tenA cAra prakAra che - (a) gusse thayelAno dezanA vagerethI gusso dUra kare. (b) kaSAyaviSayothI duSTane temAMthI pAcho vALe. (C) anna-pANInI ke paradarzananI kAMkSAne dUra kare. (d) pote krodha, kaSAya-viSaya e kAMkSA vinA sArI rIte praNidhAnapUrvaka pravRtti karavI. (I) bIjI rIte AcAryanA 36 guNo - 8 darzanAcAra pALe 8 jJAnAcAra pALe 8 cAritrAcAra pALe 12 prakArano tapa kare kula 36 (III) trIjI rIte AcAryanA 36 guNo - 8 prakAranI gaNisaMpadAvALA 10 prakAranA sthitakalpane jANe ane pALe - 10 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 dvAra 64muM - AcAryanA 36 guNo 1ra prakArano tapa kare - 12 6 Avazyaka kare kula 36 10 prakAranI sthitakalpa AgaLa kahevAze. 12 prakArano tapa pUrve kahyo che. 6 Avazyaka = sAmAyika, caturvizatistava, vAMdaNA, pratikramaNa, kAussagga, paccakakhANa. (IV) cothI rIte AcAryanA 36 guNo - (1) dezayukta - sADA pacIza AryadezomAM janmelA hoya te dezayukta. te AryadezanI bhASA jANatA hovAthI ziSyo temanI pAse sukhethI bhaNI zake che. (2) kulayukta - pitAnA vaMzane kuLa kahevAya. uttama kuLamAM utpanna thayela te kulayukta. te svIkArela vastune pUrI kare che. (3) jAtiyukta - mAtAno vaMza te jAti. uttama jAtimAM utpanna thayela te jAtiyukta. te vinaya vagere guNovALA hoya che. (4) rUpayukta - te lokAnA bahumAnane yogya bane che. (5) saMghayaNayukta - te viziSTa sAmarthyathI yukta hovAthI vyAkhyAna vageremAM thAkatA nathI. (6) dhRtiyukta - te viziSTa mAnasika baLavALA hovAthI temane atigahana padArthomAM paNa bhrama thato nathI. (7) anAzasI - zrotA pAsethI vastra vagerenI icchA na kare te. (8) avikalthana - atighaNuM na bole te. athavA bIjAnA nAnA paNa aparAdhamAM vAraMvAra na kahe te. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 dvAra 64muM - AcAryanA 36 guNo (9) amAyI - zaThatA vinAnA hoya te. (10) sthiraparipATI - vAraMvAra ghaNo abhyAsa thavAthI jenA sUtra ane artha sthira thayA hoya te. te sUtra - arthane bhUle nahIM. (11) gRhItavAkya - bIjA jenuM vacana svIkAre che. temanuM thoDuM paNa vacana ghaNA arthavALu lAge. (12) jitaparSad - te moTI sabhAmAM paNa kSobha na pAme. (13) jitanidra - alpa nidrAvALA hoya che. temane rAtre sUtra ke artha | vicAratA UMgha na Ave. (14) madhyastha - te badhA ziSyo upara samAna cittavALA hoya, (15, 16, 17) dezajJa-kAlajJa-bhAvajJa - lokonA deza, kALa, bhAvane jANIne sukhethI vicare che, athavA ziSyonA bhAvane jANIne sukhethI anuvartana kare te. (18) Asanalabdhapratibha - karmanA kSayopazamathI paradarzanavALAne tAtkAlika javAba ApavAnI zakti jenI pAse hoya te. (19) nAnAvidha dezabhASAjJa - judA judA dezonI bhASAne jANe che. te judA judA dezanA ziSyone sukhethI zAstro samajAvI zake ane te te dezanA lokone temanI bhASAmAM samajAvIne dharmamArgamAM jo DI zake. (20-24) paMcAcArathI yukta - jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcArane pote Acare ane bIjA pAse AcarAve 4. (25) sUtrArthatadubhayavidhijJa - sUtra, artha ane bannenI vidhine jANe te. (26-29) AharaNahetUpanayanayanipuNa - AharaNa = daSTAMta. hetu be prakAranA che - (i) kAraka - kuMbhAra ghaDo banAve che. mATe kuMbhAra Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 64muM - AcAryanA 36 guNo 197 kAraka hetu che. (i) jJApaka - dIvo aMdhArAmAM ghaDo batAve che. mATe dIvo jJApaka hetu che. upanaya = upasaMhAra = dAMtanI vAta prastutamAM joDavI. naya = naigama vagere. AharaNa, hetu, upanaya ane nayamAM hoMziyAra hoya che. te zrotAne samajAvavA kyAMka daSTAMta kahe che, kayAMka hetu kahe che, sArI rIte upasaMhAra kare che, vistArathI nayone kahe che. (30) grAhaNAkuzala - samajAvavAnI zaktivALA hoya te. (31-32) svasamayaparasamayavid - svasiddhAMta ane parasiddhAMtane jANe te. paradarzanavALA AkSepa kare tyAre te sukhethI parasiddhAMtanuM khaMDana karI svasiddhAMtane sthApI zake. (33) gaMbhIra - tuccha svabhAvavALA na hoya te. (34) dIptimAna - paravAdIo jenA tejane sahana na karI zake te. (35) ziva - gussA vinAnA ke sarvatra kalyANakArI hoya te. (36) soma - zAMta daSTivALA hoya te. A 36 guNo ane bIjA audArya, svairya vagere seMkaDo guNothI alaMkRta AcArya pravacanano upadeza Ape che. bIjA taraphathI kaDavA vacano ke pratikULatA vagere sahavAmAM moTA puNyabaMdha ke pApakSayanA Atmika mahAna lAbhanI prApti thAya che. + rAgadveSanI AkuLatA vinAnI cittanI svastha avasthA e samAdhi. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 dvAra 65muM - vinayanA para bheda dvAra 65muM - vinayanA para bheda (1) tIrthakara - tIrthanI sthApanA karanAra arihaMta bhagavaMto. (2) siddha - mokSamAM gayelA zuddha AtmAo. (3) kuLa - samAna jAtivALA ghaNA gacchono samUha dA.ta. nAgeMdra kuLa vagere. (4) gaNa - ghaNA kuLono samudAya. dA.ta. koTika gaNa vagere. (5) saMgha - sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA rUpa. (6) kriyA - AstikarUpa. (7) dharma - sAdhudharma, zrAvakadharma vagere. (8) jJAna - matijJAna vagere. (9) jJAnI - jJAnavALA. (10) AcArya - 36 guNovALA. (11) sthavira - sIdAtAne sthira kare te. (12) upAdhyAya - 25 guNovALA. (13) gaNI - keTalAka sAdhusamudAyonA adhipati. A 13 nA anAzAtanA, bhakti, bahumAna, varNasaMjavalanA karavA. (1) anAzAtanA - jAti vagerethI hIlanA na karavI. (2) bhakti - ucita sevA karavI. (3) bahumAna - aMdarathI prIti karavI. (4) varNasaMjavalanA - guNAnuvAda karavA. Ama vinayanA 13 4 4 = para bheda thayA. 1. eka AcAryano sAdhusamUha te gaccha. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 66muM - caraNasittarI 199 dvAra 66muM - caraNasittarI caraNa = cAritra, eTale ke mULaguNo. tenuM nitya pAlana thAya che. cAritranA 70 prakAra che. te A pramANe - 5 mahAvrata 10 prakAranA zramaNadharma 17 prakAranuM saMyama 10 prakAranI vaiyAvacca 9 prakAranI brahmacaryanI guptio 3 jJAna-darzana-cAritra 12 prakArano tapa 4 kaSAyono nigraha kula 70 (1) 5 mahAvrata - (i) prANivadhavirati - pramAdathI thatA trAsa-sthAvara jIvonA vadhathI samyajJAna ane sabhyazraddhA pUrvaka aTakavuM. pramAdanA 8 prakAra che - (1) ajJAna (5) dveSa (2) saMzaya (6) smRtibhraMza (3) viparyaya (7) yogonuM dupraNidhAna (4) rAga (8) dharmamAM anAdara. (i) mRSAvAdavirati - priya, pathya, tathya vacana na bolIne jUTha bolavuM te Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 pa mahAvrata, 10 prakArano zramaNadharma mRSAvAda. tenAthI aTakavuM. priya = prIti karAvanAra, pathya = hitakArI, tathya = sAcuM. (i) adattAdAnavirati - mAlike nahIM ApeluM levuM te adattAdAna. tenA 4 prakAra che - (1) svAmIadatta - mAlike nahIM Apela ghAsa, lAkaDu, paththara vagere. (2) jIvaadatta - mAlike ApavA chatA jIve nahIM ApeluM. dA.ta. cAritranI bhAvanA vinAnA putrane mAtA-pitA gurune Ape te, sacitta pRthvIkAya vagere. (3) tIrthakara adatta - tIrthakara bhagavAne niSedha karela AdhAkarmI vagere. (4) guruadatta - mAlike Apela nirdoSa gocarI vAparavAnI gurue rajA na ApI hoya te. A cAra prakAranA adattathI aTakavuM. (iv) maithunavirati - strI-puruSanuM karma te maithuna. tenAthI aTakavuM. (V) parigrahavirati - dhana, dhAnya, kSetra, vAstu, cAMdI, sonuM, catuSpada, dvipada, kuSya - mUno tyAga karIne A nava prakAranA parigrahathI aTakavuM. (2) 10 prakArano zramaNadharma - sAdhuono dharma te zramaNadharma. te 10 prakAre che - (i) kSAnti - zakti hoya ke na hoya, paNa sahana karavuM, gusso na karavo. (ii) mRdutA - namratA, abhimAna na karavuM. (ii) Arjava - saraLatA, mana-vacana-kAyAnI vakratA na karavI, mAyA na karavI. (v) mukti - bAhya-atyaMtara vastumAM tRSNA na karavI, lobhano tyAga Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 17 prakAranuM saMyama karavo. (v) tapa - rasa vagere dhAtuo ke karmo jenAthI tape te tapa. te 12 prakArano che. (i) saMyama - AsravothI aTakavuM. (vii) satya - jUTha na bolavuM. (vi) matAMtare lAghava - dravyathI upadhi alpa rAkhavI ane bhAvathI gAravono tyAga karavo. (vi) zauca - saMyamamAM aticAra na lagADavA. (vi) matAMtare tyAga - sarvasaMgano tyAga karavo, athavA sAdhuone vastra vagere ApavA. (ix) akiMcanya - zarIra, dharmopakaraNa vagere para mamatva na karavuM. (x) brahmacarya - brahmacaryanI nava vADanuM pAlana karavApUrvaka maithunano tyAga karavo. (3) 17 prakAranuM saMyama - AsravothI aTakavuM te saMyama. tenA 17 prakAra (1-5) pAMca AsravothI aTakavuM - Asrava = karmabaMdhanA kAraNo. 5 Agnavo = hiMsA, jUTha, corI, maithuna, parigraha. (6-10) pAMca indriyonuM niyaMtraNa - 5 indriyo = sparzanendriya, rasanendriya, ghrANendriya, cakSurindriya, zrotrandriya. niyaMtraNa = indriyonA viSayomAM rAga-dveSa na karavA. (11-14) cAra kaSAyono jaya - 4 kaSAyo = krodha, mAna, mAyA, lobha. jaya = udayamAM Avela kaSAyone niSphaLa karavA ane udayamAM nahIM Avela kaSAyone utpanna na karavA. vA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 17 prakAranuM saMyama (15-17) traNa daMDathI aTakavuM - 3 daMDa = duSTa mana-vacana-kAyA. bIjI rIte 17 prakAranuM saMyama - (1-9) jIvasaMyama - pRthvIkAya apakAya teukAya A navanA saMraMbha, vAyukAya samAraMbha ane AraMbhano vanaspatikAya mana-vacana-kAyAthI ane beindriya karaNa-karAvaNa-anumodanathI teindriya tyAga karavo. caurindriya paMcendriya saMraMbha = manamAM hiMsAno saMkalpa karavo. samAraMbha = karavI. AraMbha = mArI nAMkhavA. (10) ajIvasaMyama - pustaka vagerene paDilehaNa - pramArjanA pUrvaka jayaNAthI vAparavA te. (11) prekSAsaMyama - AMkhathI joIne bIja, vanaspati, jaMtu vagere rahita sthAne sUvuM, besavuM, cAlavuM vagere pravRtti karavI te. (12) upekSAsaMyama - pApavyApAra karanArA gRhasthanI upekSA karavI, tene pApa karavAno upadeza na Apavo. saMyamamAM sIdAtA sAdhuone saMyamamAM udyama karavAnI preraNA karavI. nirdhvasa evA pArzvastha vagerenI pravRttinI upekSA karavI. (13) pramArjanAsaMyama - caMDilabhUmi ane vastra-pAtrA vagere jovA chatAM rajoharaNa vagerethI pramAjIne sUvuM, besavuM, mUkavuM, levuM vagere karavuM. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 prakAranI vaiyAvacca 203 kALI bhUmivALA pradezamAMthI sapheda bhUmivALA pradezamAM jatA gRhastha vagere na jotA hoya to sacitta-acitta-mizra rajavALA paga rajoharaNathI pramArjavA, gRhastho vagere jotA hoya to na pramArjavA. (14) pariSThApanAsaMyama - jIvayukta, doSita, anupayogI evA anna, pANI, vastra, pAtrA vagere jaMturahita sthAnamAM vidhipUrvaka paraThavavA. (15) manasaMyama - manane droha, IrSA, abhimAna vagerethI aTakAvavuM ane dharmadhyAna vageremAM pravRtta karavuM. (16) vacanasaMyama - hiMsaka, kaThora vagere vANIthI aTakavuM ane sArI bhASAmAM pravRtti karavI. (17) kAyasaMyama - avazya karavA yogya gamana, Agamana vageremAM upayogapUrvaka kAyAnI pravRtti karavI. (4) 10 prakAranI vaiyAvacca - AcArya vagerenA kAryamAM magna thavuM te vaiyAvacca. (i) AcArya - paMcAcAra pALe-paLAve te. (i) upAdhyAya - jemanI pAse jaIne ziSyo bhaNe te. (i) tapasvI - tapa kare te. (iv) zaikSaka - nUtana dIkSita. (V) glAna - tAva vagere rogavALA. (vi) sAdhu - sthaviro. (vii) manojJa - samAna sAmAcArIvALA. (viii) saMgha - sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAno samudAya. (ii) kula - samAna jAtivALA ghaNA gacchono samUha. dA.ta. cAMdrakuLa vagere. (8) gaNa - ghaNA kuLono samudAya. dA.ta. koTika gaNa vagere. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 brahmacaryanI 9 gupti A 10 nI anna, pANI, vastra, pAtrA, upAzraya, pATa, pATalA, saMthArA vagere dharmasAdhano vaDe bhakti karavI, zArIrika sevA karavI, auSadha ApavA, jaMgalamAM rogamAM-upasargomAM rakSA karavI vagere vaiyAvacca che. (5) brahmacaryanI 9 gupti - brahmacaryanuM rakSaNa karavAnA upAyo te brahmacaryanI gupti. te 9 prakAranI che - (i) vasati - strI, pazu, napuMsaka rahita vasatimAM rahevuM. strIo be prakAranI che - (a) sacitta - tenA be prakAra che - devI ane manuSya strI. (b) acitta - strInuM pUtaLuM, citra, mUrti vagere. (i) kathA - ekalI strIone ekalA sAdhue dharmadezanA vagere kathA na kahevI. strIsaMbaMdhI kathA paNa manamAM vikAra karanArI hovAthI na karavI. (ii) Asana - strInI sAthe eka Asana para na besavuM. strInA UhyA pachI paNa 1 muhUrta sudhI te Asana para na besavuM, kemake tyAM besavAthI manamAM vikAra thAya che. (iv) indriya - strInI indriyo ane aMgo jovA nahIM. kadAca jovAI jAya to kharAba vicAra na karavA. jovAthI ane vicAravAthI mohano udaya thAya che. (V) kuvyaMtara - divAlanA aMtare jayAM pati-patnInI kAmakrIDA vagerenA zabdo saMbhaLAya tyAM na rahevuM. (vi) pUrvakrIDita - pUrve gRhastha avasthAmAM anubhavelA kAmakrIDA jugAra ramavo vagerene yAda na karavA. yAda karavAthI kAmAgni pragaTe che. (vi) praNItAhAra - atisnigdha, atimadhura vagere rasovALuM bhojana na karavuM. tevA bhojanathI dhAtu puSTa thavAthI vedodaya thAya ane abrahmanuM sevana thAya. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 jJAna-darzana-cAritra 3, 12 prakArano tapa, 4 kaSAyono nigraha (vii) atimAtrAhAra - lUkho AhAra paNa AkaMTha peTa bharIne na vAparavo. AkaMTha peTa bharIne vAparavAthI brahmacaryamAM skUlanA thAya ane zarIrane pIDA thAya. (ix) vibhUSaNA - snAna, vilepana, dhUpa karavo, nakha samAravA, dAMta samAravA vALa samAravA vagere zarIranI zobhA na karavI. (6) jJAna-darzana-cAritra 3 (i) jJAna - karmanA kSayopazamathI thayelo bodha te jJAna. tenA kAraNarUpa 12 aMga, 12 upAMga, pannA vagere paNa jJAna che. (i) darzana - jIva, ajIva, Agnava, saMvara, nirjarA, baMdha, mokSa - A tattvonI zraddhA te darzana. (i) cAritra - jJAna ane zraddhA pUrvaka badhI pApa pravRttino tyAga te cAritra. tenA be prakAra che - (i) dezacAritra - te zrAvakone hoya che. (i) sarvacAritra - te sAdhuone hoya che. (7) 12 prakArano tapa - rasa vagere dhAtuone ke karmone tapAve te tapa. tenA 12 prakAra che - pUrve tapanA aticAra batAvatI vakhate 12 prakArano tapa batAvyo che. (8) 4 kaSAyono nigraha - kaSa = jemAM jIvonI hiMsA thAya che te saMsAra. kaSAya = jIva jenAthI saMsArane pAme che. tenA cAra prakAra che - krodha, mAna, mAyA, lobha. A cAre kaSAyone niyaMtraNamAM rAkhavA. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 dvAra 67muM - karaNasittarI dvAra 67muM - karaNasittarI karaNa - mokSanA arthI sAdhuo vaDe karAya che. karaNa eTale uttaraguNo. tenuM avasare pAlana karAya che. te 70 che. te A pramANe - 4 prakAranI piMDavizuddhi 5 samiti 12 bhAvanA 12 prakAranI sAdhunI pratimA 5 indriyono nirodha 25 prakAranuM paDilehaNa 3 guptio 4 prakAranA abhigraho kula 70 (1) 4 prakAranI piMDavizuddhi - samAna jAtinA ke bhinna bhinna jAtinA kaThaNa dravyono samudAya te piMDa. piMDanI AdhAkarmI vagere doSonA tyAgapUrvaka je zuddhi te piMDavizuddhi che. tenA cAra prakAra che. te A pramANe - (i) piMDavizuddhi. (i) zayyA (vasati) vizuddhi (i) vastravizuddhi (iv) pAtravizuddhi gocarInA 42 doSothI rahita piMDane zodhavo te piMDavizuddhi. gocarInA 42 doSo - 16 udgamanA doSo 16 utpAdanonA doSo 10 eSaNAnA doSo kula 42 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 prakAranI piMDavizuddhi, 16 udgamanA doSo 207 16 uddagamanA doSo - piMDanI utpatti saMbaMdhI doSo te ugamanA doSo. te 16 che. te A pramANe - (1) AdhAkarma - sAdhu mATe sacittane acitta karavuM ke acittane rAMdhavuM (2) oTo dezika - sAdhune uddezIne banAveluM hoya te dezika. tenA be prakAra che - (1) oghauzika - potAnI mATe rAMdhavAnuM hoya temAM sAdhune ApavA mATe 'ATaluM amArI mATe ane ATaluM sAdhu mATe' e vibhAga karyA vinA vadhu rAMdhavuM te. (i) vibhAgauzika - lagna vageremAM je vadhyuM hoya tene dAna ApavA mATe judu kADhI rAkhavuM te. tenA traNa prakAra che - (a) uddiSTa - potAnI mATe banAvelA AhAramAMthI je vadheluM hoya te bhikSAcarone ApavA mATe judu kADhavuM te. (b) kRta - potAnI mATe banAvelA AhAramAMthI vadhelA bhAta vagerene bhikSAcarone ApavA mATe cUle caDhAvyA vinA dahIM vagere sAthe bheLavIne karabo vagere banAvavo te. (c) karma - lagna vageremAM vadhelA lADavAnA cUrA vagerene bhikSAcarone ApavA goLano pAyo vagere karIne temAM cUro bheLavIne lADavA vagere rUpe banAvavA te. AmAM cUle caDAvIne saMskAra thAya che. AdhAkarmamAM sAdhu mATe ja banAvAya che, potAnI mATe nahIM. kazikamAM potAnI mATe banAvelAne pharI cUle caDAvIne saMskAra karAya che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 16 udgamanA doSo A traNanA darekanA cAra prakAra che - (a) uddeza - badhA bhikSAcaro mATe kADhelu hoya te. (b) samuddeza - saMnyAsIo mATe kADhelu hoya te. (c) Adeza - sAdhuo mATe kADhelu hoya te. (d) samAdeza - jaina sAdhuo mATe kADhelu hoya che. Ama vibhAgodezikanA bAra prakAra thayA. (3) pUtikarma - nirdoSa AhAramAM avizodhikoTInA doSavALA AhAranAM avayavono saMparka thAya che. AdhAkarmI doSavALA thoDA paNa avayavo jemAM hoya te thALI, camaco, vATakI vagere pUti hovAthI tajavA. pUtikarmanA be prakAra che - (i) bhaktapAnapUtikarma- avizodhikoTinA doSavALA AhArathI kharaDAyelA vAsaNamAM bIjo zuddha AhAra nAkhyo hoya athavA avizodhikoTinA doSavALA AhArathI kharaDAyelA hAtha ke camacA vagerethI apAto zuddha AhAra te bhaktamAnapUtikarma che. (i) upakaraNapUtikarma - avizodhikoTinA doSavALA cUlA upara rAMdhelo ke mukelo athavA avizodhikoTinA doSavALA vAsaNa, camacA vageremAM rahelo zuddha AhAra te upakaraNa pUtikarma che. (4) mizrajAta - kuTuMba mATe ane sAdhu mATe ema banne mATe rAMdheluM hoya te. te traNa prakAre che - (i) yAvadarthikamizra - kuTuMba mATe ane badhA bhikSAcaro mATe rAMdheluM hoya (i) pAkhaMDImizra - kuTuMba mATe ane saMnyAsIo mATe rAMdheluM hoya te. (i) sAdhumizra - kuTuMba mATe ane jaina sAdhu mATe rAMdheluM hoya te. (5) sthApanA - ApavAnI vastu sAdhu mATe thoDo samaya ke vadhu samaya Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 udgamanA doSo 209 rAkhI mUkavI che. tenA be prakAra che - (i) svasthAnasthApanA - cUlA, thALI vageremAM rAkhI mUkavuM te. (i) parasthAnasthApanA - chAbaLI vageremAM mUkavuM te. (6) prAbhRtikA - sAdhu bhagavaMtane vahorAvavA mATe bhojanano samaya ke lagna vagere prasaMga vahelA ke moDA karavA te. bhojanano samaya vahelo-moDo karavo te sUkSmaprAbhRtikA che. lagna vagere prasaMga vahelo-moDo karavo te bAdaraprAkRtikA che. (7) prAduSkaraNa - vahorAvavAnI vastune sAdhu mATe agni, dIvo, maNI vagere vaDe ke divAla vagere dUra karIne ke bahAra lAvIne prakAzita karavI te. (8) krIta - sAdhu mATe kharIdeluM hoya che. tenA 4 prakAra che - (i) AtmadravyakrIta - tIrthanI zeSa, rUpaparAvartana karanArI guTikA, saubhAgya karanAra rakSApoTalI vagere dravya ApIne sAdhu bIjA pAsethI AhAra vagere meLave te. (i) AtmabhAvakrIta - dharmakathA karavI vagere potAnA bhAva vaDe sAdhu bIjA pAsethI AhAra vagere meLave te. (i) paradravyakrata - gRhastha potAnA sacitta, acitta, mizra evA dravya vaDe AhAra vagere kharIdIne Ape te. (i) parabhAvakrIta - gRhastha potAnA dharmakathA vagere rUpa bhAva vaDe bIjA pAsethI AhAra vagere meLavIne Ape che. (9) prAmitya - sAdhu mATe uchInuM laIne Ape che. te be prakAre che - (i) laukika - gRhastha bIjA pAsethI vastu uchInI laIne sAdhune Ape te. (i) lokottara - sAdhuo paraspara ekabIjAne vastra vagere Ape che. te be prakAre che - Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 10 16 udgamanA doSo (a) bIjAnuM vastra thoDA divasa vAparIne pAchuM ApavuM. (b) bIjAnuM vastra laIne thoDA divasa pachI tene navuM vastra ApavuM. (10) parivartita - sAdhu mATe vastunI adalAbadalI karIne Ape che. te be prakAre che - (i) laukika - tenA be prakAra che - (a) te dravya saMbaMdhI - kharAba ghI ApIne sAdhu mATe sAruM ghI levuM te. (b) anya dravya saMbaMdhI - kUra ApIne sAdhu mATe bhAta levA te. (i) lokottara - tenA be prakAra che - (a) te dravya saMbaMdhI - eka sAdhu bIjA sAdhune juno kapaDo ApIne navo kapaDo le te. (b) anya dravya saMbaMdhI - eka sAdhu bIjA sAdhune kapaDo ApIne colapaTTo le te. (11) abhyAhata - sAdhu mATe anya sthAnamAMthI lAveluM hoya che. tenA be prakAra che - (i) anAcIrNa - sAdhune na kahyuM che. tenA be prakAra che - (a) pracchanna - 'A abhyAhata che' ema sAdhune khabara na hoya te. (b) pragaTa - 'A abhyAhata che' ema sAdhune khabara hoya che. A bannenA be-be prakAra che - (a) svagrAmaviSayaka - sAdhu je gAmamAM rahyA hoya te ja gAmamAMthI lAveluM hoya te. (b) paragrAmaviSayaka - sAdhu je gAmamAM rahyA hoya te sivAyanA bIjA gAmamAMthI lAveluM hoya te. (i) AzIrNa - sAdhune kahyuM che. tenA be prakAra che - Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 1 1 16 udgamanA doSo (a) kSetraviSayaka - te traNa prakAre che - (1) utkRSTa - 100 hAtha dUrathI lAveluM hoya te. (2) jaghanya - hAtha pheravIne Ape te. (3) madhyama - jaghanya ane utkRSTanI vaccenA kSetramAMthI lAveluM hoya te. (b) gharaviSayaka - traNa gharamAMthI lAveluM hoya che. eka sAdhu eka gharamAM vahoratA hoya tyAre saMghATaka sAdhu bAjunA be gharamAMthI lavAtI bhikSAmAM upayoga rAkhe. (12) uklina - chANa vagerethI DhaMkAyeluM baraNI vagerenuM moTuM sAdhune ApavA mATe kholavuM te. tenA be prakAra che - (i) piDitobhinna - chANa, lAkha, sacitta mATI vagere dravyothI jenuM DhAMkaNuM baMdha karyuM hoya evA roja nahIM vaparAtA baraNI vagerenuM DhAMkaNuM sAdhu mATe kholIne sAdhune ApavuM te. (ii) kapATozmina - jenuM bAraNuM baMdha hoya evA roja nahIM kholAtA oraDAnuM bAraNuM sAdhu mATe kholIne sAdhune ApavuM te. (13) mAlApahata - sAdhu mATe mALIyA parathI, ke sikkAmAMthI utArIne ApavuM te. tenA cAra prakAra che - (i) UrvemAlApahata - uparathI UtArIne ApavuM te. tenA traNa prakAra (a) jaghanya - paga UMcA karIne sikkA vageremAMthI utArIne ApavuM te. (b) utkRSTa - nisaraNIthI uparanA mALe caDhIne utArIne ApavuM te. (c) madhyama - jaghanya ane utkRSTanI vaccenA sthAnamAMthI utArIne ApavuM te. (ii) adhomAlApahata - bhoMyarA vageremAMthI lAvIne ApavuM te. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 ra 16 ugamanA doSo (i) ubhayamAlApahata - koThI vageremAMthI pahelA UMcA thaIne ane pachI namIne laIne ApavuM te. (iv) tiryamAlApahata - khabhA jeTalA UMcA pradeza para raheluM, jADI bhIMta upara raheluM, lAMbI bArI vageremAM raheluM hoya tene hAthathI laIne ApavuM te. (14) Acchedya - jenI icchA na hoya evA nokara vagere pAsethI sAdhu mATe laIne ApavuM te. tenA traNa prakAra che - (i) svAmIviSayaka - gAma vagereno mukhI sAdhu mATe loko pAsethI jhuMTavIne Ape te. (i) prabhu viSayaka - gharano mAlika sAdhu mATe nokara, dIkarA, dIkarI vagere pAsethI jhuMTavIne Ape te. (ii) cora viSayaka - cora sAdhu mATe sArthiko pAsethI jhuMTavIne Ape te (15) anisRSTa - badhA mAlikoe sAdhune ApavA mATe anumati na ApI hoya tevuM ApavuM te. tenA traNa prakAra che - (i) sAdhAraNAnisRSTa - ghaNA mAlikavALI vastu badhAnI anumati vinA koI eka sAdhune Ape te. (i) collakAnisRSTa - collaka = mAlika vaDe nokarone apAtuM bhojana. te be prakAranuM che. (a) chinna - dareka nokarane judu ApeluM hoya che. te nokara te vahorAve to sAdhune kahyuM. (b) acchinna - dareka nokarane judu ApyuM na hoya te. te mAlika ane badhA nokaroe anumati Apela hoya to sAdhune kahyuM. badhAe ke eka anumati na ApI hoya to sAdhune na kalpa. (i) jAnisRSTa - ja$ = hAthI. hAthInuM bhojana mahAvata sAdhune Ape Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 13 16 utpAdanonA doSo to paNa rAjA ane hAthIe anumati na ApI hovAthI sAdhune na kalpa. (16) adhyavapUraka - potAnI mATe raMdhAtA AhAramAM sAdhu mATe umeravuM te. tenA traNa prakAra che - i) svagRhayAvadarthikamizna - potAnI mATe raMdhAtA AhAramAM badhA bhikSAcaro mATe umeravuM te. (ii) svagRhapAkhaMDI mizra - potAnI mATe raMdhAtA AhAramAM saMnyAsIo mATe umeravuM te. (i) svagRhasAdhumizra - potAnI mATe raMdhAtA AhAramAM sAdhu mATe umeravuM te. 16 utpAdanonA doSo - mULathI zuddha evA AhArane dhAtrIpaNuM vagere karIne meLavavo te utpAdanA. tenA doSa te utpAdanAdoSo. te 16 che. te A pramANe - (1) dhAtrIpiMDa - dhAtrI=bALakanuM pAlana karanAra. te pAMca prakAranI che - (i) kSIradhAtrI - bALakane dUdha pIvaDAve te. (i) majjanadhAtrI - bALakane navaDAve te. (ii) maMDanadhAtrI - bALakane vastra-alaMkAra paherAve che. (iv) kIDanadhAtrI - bALakane ramADe te. (v) usaMgadhAtrI - bALakane khoLAmAM rAkhe te. dhAtrIpaNuM karIne je piMDa meLavAya te dhAtrIpiMDa. (2) dUtIpiMDa - dUtI = ekabIjAno saMdezo kahenAra. dUtIpaNuM karIne piMDa meLavAya te dUtIpiMDa. te be prakAre che - (i) svagrAmadUtI - je gAmamAM sAdhu rahetA hoya te gAmamAM ja saMdezo Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 14 16 utpAdananA doSo kahevo te. (i) paragrAmadUtI - je gAmamAM sAdhu rahetA hoya te sivAyanA bIjA gAmamAM saMdezo kahevo te. A bannenA be-be prakAra che - (a) pragaTa - bIjAne khabara paDe tema pragaTa rIte dUtIpaNuM kare te. (b) pracchanna - bIjAne khabara nA paDe tema gupta rIte dUtIpaNuM kare te. tenA be prakAra che - (1) lokottaraviSayaka - saMghATakasAdhune paNa khabara na paDe tema dUtIpaNuM kare (2) lokalokottaraviSayaka - lokone ane saMghATakasAdhune bannene khabara na paDe tema dUtIpaNuM kare te. (3) nimittapiMDa - nimitta = zubha ke azubha ceSTA parathI bhUta bhaviSyanI vastunuM jJAna thayuM che. teno prayoga karIne piMDa meLavavo te nimittapiMDa. (4) AjIvapiMDa - AjIva = AjIvikA. potAnA jAti vagere pragaTa karIne piMDa meLavavo te AjIvapiMDa. tenA pAMca prakAra che - (i) jAtiviSayaka - potAnI jAtine pragaTa karIne piMDa meLavavo te. (i) kulaviSayaka - potAnA kuLane pragaTa karIne piMDa meLavavA te. (ii) gaNaviSayaka - potAnA gaNane pragaTa karIne piMDa meLavavo te. gaNa = malla vagereno samUha. (iv) karmaviSayaka - potAnA karmane pragaTa karIne piMDa meLavavo te. karma = AcArya vinA je kaLA zikhAya te. (5) zilpaviSayaka - potAnA zilpane pragaTa karIne piMDa meLavavo te. zilpa = AcArya pAsethI je kaLA zikhAya te. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 1 5 16 utpAdanonA doSo A pAMcanA be-be prakAra che - (a) sUcAthI - ADakatarI rIte kahevuM te. (b) asUcA - spaSTa zabdothI kahevuM te. (5) vanapakapiMDa - dAtA jeno bhakta hoya sAdhu potAne teno bhakta batAvIne piMDa mAMge te vanapakapiMDa. (6) cikitsApiMDa - cikitsA karIne piMDa meLavavo te cikitsApiMDa. cikitsA = rogano pratIkAra karavo ke teno upadeza Apavo. tenA be prakAra che - (i) sUkSma - auSadha batAvavuM, vaigha batAvavA te. (i) bAdara - pote cikitsA karavI, bIjA pAse cikitsA karAvavI. (7) krodhapiMDa - krodha karIne piMDa meLavavo te krodhapiMDa. (8) mAnapiMDa - pote abhimAna karIne ke gRhasthane abhimAna pedA karAvIne piMDa meLavavo te mAnapiMDa. (9) mAyApiMDa - mAyAthI rUpaparAvartana vagere karIne piMDa meLavavo te mAyApiMDa. (10) lobhapiMDa - AsaktithI piMDa meLavavo te lobhapiMDa. (11) pUrvapazcAtsastavapiMDa - saMtava = vArtAlApa, paricaya. tenA be prakAra che - (i) vacanasaMstava - prazaMsA karavI te. (i) saMbaMdhIsaMstava - mAtA vagere rUpe ane sAsu vagere rUpe vArtAlApa te. A bannenA be-be prakAra che - (a). pUrvasaMstava - vahorAvyA pahelA dAtAnI prazaMsA karavI te. (b) pazcAtsastava - pahorAvyA pachI dAtAnI prazaMsA karavI te. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 16 16 utpAdananA doSo vahorAvyA pahelA ke pachI dAtAnI prazaMsA karIne meLavelo piMDa te pUrvapazcAtsastavapiMDa. (12) vidyApiMDa - vidyAno prayoga karIne piMDa meLavavo te vidyApiMDa. vighA = strIdevatAthI adhiSThita vizeSa prakAranI akSaranI racanA. te jApa, homa vagerethI sadhAya che. dA.ta. prajJapti vagere vidyA. (13) maMtrapiMDa - maMtrano prayoga karIne piMDa meLavavo te maMtrapiMDa. maMtra = puruSadevatAthI adhiSThita vizeSa prakAranI akSaronI racanA. te pATha karavA mAtrathI siddha thAya che. (14) cUrNapiMDa - cUrNano prayoga karIne piMDa meLavavo te cUrNapiMDa. cUrNa = AMkhamAM AMjavAnuM aMjana vagere. enAthI adazya thavuM vagere phaLa maLe che. teno upayoga zarIranA bahAranA bhAgamAM thAya che. (15) yogapiMDa - yogano prayoga karIne piMDa meLavavo te yogapiMDa. yoga = pagano lepa vagere. te saubhAgya ke daurbhAgya kare che. tenA be prakAra che - (i) abhyavahArya - pANI vagere dvArA je zarIramAM aMdara utArI zakAya te. (i) anAhArya - je zarIranI upara vaparAya che. dA.ta. pagano lepa vagere. (16) mUlakarma - garbha thaMbhAvavo, garbha dhAraNa karAvavo, garbhapAta karAvavo, yonine kSata ke akSata karavI vagere saMsAranA mULa samAna sAvadya kriyAo karIne piMDa meLavavo te mUlakarma. 1) eSaNAnA doSo - eSaNA = AhAra grahaNa karatI vakhate zaMkita vagere doSone zodhavA te. eSaNA saMbaMdhI doSo te eSaNAnA doSo. te 10 prakAranA che - Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 17. 10 eSaNAnA doSo (1) zaMkita - AdhAkarma vagere doSonI zaMkAvALuM hoya che. tenA 4 bhAMgA che - (i) vahoratI vakhate zaMkA hoya ane vAparatI vakhate zaMkA hoya. (i) vahoratI vakhate zaMkA hoya, vAparatI vakhate zaMkA na hoya. (i) vahoratI vakhate zaMkA na hoya, vAparatI vakhate zaMkA hoya. (iv) vahoratI vakhate zaMkA na hoya, vAparatI vakhate zaMkA na hoya. AmAMthI cotho bhAMgo zuddha che. bAkInA traNa bhAMgAmAM 16 udgamanA doSo ane 9 eSaNAnA doSo = kula 25 doSomAMthI je doSanI zaMkA thAya te doSa lAge. (2) prakSita - pRthvI vagerethI lepAyeluM hoya te prakSita. tenA be prakAra (i) sacittaprakSita - sacittathI lepAyeluM hoya che. tenA traNa prakAra che - (a) pRthivIkAyaprakSita - sukI ke bhInI sacitta pRthvIthI vastu, vAsaNa ke hAtha lepAyelA hoya te. (b) aplAyabrekSita - pANIthI lepAyeluM hoya che. tenA cAra prakAra che - (1) purakarma - vahorAvyA pahelA sAdhu mATe hAtha ke vAsaNa dhovA te. (2) pazcAtkarma - vahorAvyA pachI hAtha ke vAsaNa dhovA te. (3) sasnigdha - pANIthI saheja bhInA hAtha, vAsaNa vagere. (4) udakAA - spaSTa rIte dekhAtA pANIthI bhInA hAtha, vAsaNa vagere. (9) vanaspatikAyamrakSita - AMbA vagerenA tarata karelA nAnA TukaDAothI hAtha, vAsaNa vagere kharaDAyelA hoya te. (i) acittabhrakSita - acittathI lepAyeluM hoya che. tenA be prakAra che - (a) gahita - carabI vagere kharAba vastuthI lepAyeluM hoya te. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 10 eSaNAnA doSo (b) agahita - ghI vagerethI lepAyeluM hoya te. - sacittathI lepAyeluM ane gahita acittathI lepAyeluM hoya te sAdhune na kalpe. (3) nikSipta - sacittanI upara rAkheluM hoya te nikSipta. tenA cha prakAra (i) pRthivInikSipta - pRthivI upara rAkheluM hoya che. tenA be prakAra che - (a) anaMtaranikSipta - sacitta mATI vagere upara paphavAnna, khAkharA vagere rAkhyA hoya te. (b) paraMparanikSipta - sacitta mATI vagere upara rAkhelA DabbA vageremAM rAkheluM hoya te. (i) apUkAyanikSipta - pANI upara rAkheluM hoya che. tenA be prakAra che - (a) anaMtaranikSipta - mAkhaNa, thIjeluM ghI vagere sacitta pANI upara rAkhyuM hoya te. (b) paraMparanikSipta - pANImAM rahela nAvaDI vageremAM mAkhaNa, pakvAnsa vagere rAkhyA hoya te. (ii) teukAyanikSipta - agni upara rAkhyuM hoya che. tenA be prakAra che - (a) anaMtaranikSipta - agni upara pApaDa vagere rakhAya che te. (b) paraMparanikSipta - agni upara rAkhelA tapelA vageremAM rAkheluM hoya te. (v) vAyukAyanikSipta - vAyu upara rAkhyuM hoya che. tenA be prakAra che - (a) anaMtaranikSipta - pavanathI uDelA bhAta, pApaDa vagere. (b) paraMparanikSipta - pavanathI pUrelI mazaka upara rAkhela khAkharA vagere. (v) vanaspatikAyanikSipta - vanaspati upara rAkhyuM hoya che. tenA be Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 19 10 eSaNAnA doSo prakAra che - (a) anaMtaranikSipta - sacitta DAMgara, phaLo vagere para pUDalA, khAkharA vagere rAkhyA hoya te. (b) paraMparanikSipta - vanaspatinI upara rAkhela DabbA vageremAM rAkhela pUDalA vagere. (vi) trasakAyanikSipta - trasajIvo upara rAkhyuM hoya che. tenA be prakAra (a) anaMtaranikSipta - baLada vagerenI pITha upara pUDalA, lADavA vagere rAkhyA hoya te. (b) paraMparanikSipta - baLada vagerenI pITha upara rAkhela baraNI, DabbA vageremAM ghI, lADavA vagere rAkhyA hoya te. A badhAmAM anaMtaranikSipta sAdhune na kahyuM. paraMparanikSiptamAM sacittano saMghaTTo vagere karyA vinA jayaNApUrvaka vahorAve to kahyuM. teukAya upara paraMparanikSiptane vahoravAmAM vizeSa batAve che - agni upara rAkhelI kaDAI vagere badhI bAjuthI mATIthI lepAyelI hoya ane pahoLI hoya, ane temAM rahelA Izurasa vagere bahu garama na hoya ane te Izurasa DhoLyA vinA vahorAve to kahyuM. (4) pihita - sacittathI DhaMkAyeluM hoya te pihita. tenA cha prakAra che - (i) pRthivIkAyapihita - sacitta pRthvIthI DhAMkeluM hoya che. tenA be prakAra (a) anaMtarapihita - khAkharA vagerenI upara sacitta pRthvI rAkhela hoya (b) paraMparapihita - khAkharA vagerenI upara sacitta pRthvIvALo Dabbo vagere rAkhela hoya te. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 10 eSaNAnA doSo (i) apUkAyapihita - apakAyathI DhAMkeluM hoya che. tenA be prakAra che - (a) anaMtarapihita - khAkharA vagere upara barapha vagere rAkhyo hoya te. (b) paraMparapihita - khAkharA vagere upara rAkhela DabbA vageremAM barapha vagere rAkhyo hoya te. (i) teukAyaSihita - agnithI DhAMkeluM hoya che. tenA be prakAra che (a) anaMtarapihita - thALImAM saMsvedika padArtha (caNA, mamarA vagere) vagerenI vacce aMgArA rAkhIne hiMga vagerenI vAsa apAya tyAre te aMgArAno te te saMsvedika padArtha vagerene saMsparza hoya che te. agnimAM naMkhAyelA caNA vagere. (b) paraMparapihita - caNA vagere para aMgArA bharela koDiyA vagere rAkhyA hoya te. (iv) vAyukAyapihita - vAyuthI DhAMkeluM hoya che. tenA be prakAra che - (a) anaMtarapihita - vastu upara rAkhela aMgArAne pavanathI saLagAvAya te. (b) paraMparapihita - vastu upara pavana bharelI mazaka rAkhI hoya te. (5) vanaspatikAyapihita - vanaspatithI DhAMkeluM hoya che. tenA be prakAra che(a) anaMtarapihita - khAkharA vagere upara phaLa vagere rAkhyA hoya te. (b) paraMparapihita - khAkharA vagere upara rAkhela chAbaDImAM phaLa vagere rAkhyA hoya te. (vi) trasakAyapihita - trasakAyathI DhAMkeluM hoya che. tenA be prakAra che - (a) anaMtarapihita - khAkharA, lADavA vagerenI upara kIDInI hAra hoya (b) paraMparapihita - khAkharA, lADavA vagerenI upara rAkhela koDIyu Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 21 10 eSaNAnA doSo vagere kIDIo vagerethI bhareluM hoya te. AmAM anaMtarapihita sAdhune na kalpa. paraMparapihita jayaNApUrvaka laI zakAya. acitta vastuthI acitta vastu DhAMkelI hoya temAM cAra bhAMgA che - (i) bhAre vastuthI bhAre vastu DhAMkelI hoya. (i) halakI vastuthI bhAre vastu DhAMkelI hoya. (i) bhAre vastuthI halakI vastu DhAMkelI hoya. (iv) halakI vastuthI halakI vastu DhAMkelI hoya. AmAM pahelA-trIjA bhAMgAmAM na levuM, bIjA-cothA bhAMgAmAM levuM. (5) saMhata - jenAthI vahorAvavAnuM hoya temAM rahela na vahorAvavA yogya sacitta ke acitta vastune bIje nAMkhIne tenAthI Ape te saMhRta. ahIM cAra bhAMgA che - (i) sacittane sacittamAM nAMkhe. (i) sacittane acittamAM nAMkhe. (i) acittane sacittamAM nAMkhe. (iv) acittane acittamAM nAMkhe. AmAM pahelA traNa bhAMgAmAM na kalpa, cothA bhAMgAmAM kahyuM. saMhatanA cha prakAra che - (i) pRthvIkAyasaMhata - sacitta pRthvImAM nAMkhe che. tenA be prakAra che - (a) anaMtarasaMhata - sacitta pRthvI upara nAMkhe che. (b) paraMparasaMta - sacitta pRthvI upara rAkhela DabbA vageremAM nAMkhe te. (i) apakAyasaMhata - pANImAM nAMkhe che. tenA be prakAra che - Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 2 10 eSaNAnA doSo (a) anaMtarasaMhata - pANImAM nAMkhe che. (b) paraMparasaMhata - pANI upara rAkhela DabbA vageremAM nAMkhe che. (i) teukAyasaMhRta - agnimAM nAMkhe che. tenA be prakAra che - (a) anaMtarasaMta - agnimAM nAMkhe che. (b) paraMparasaMhata - agni upara rAkhela DabbA vageremAM nAMkhe che. (iv) vAyukAyasaMhata - vAyu upara nAMkhe che. tenA be prakAra che - (a) anaMtarasaMhata - pavanamAM pheMke che. (b) paraMparasaMhata - pavana bharelI mazaka vagere upara nAkhe te. (v) vanaspatikAyasaMhata - vanaspati upara nAMkhe che. tenA be prakAra che - (a) anaMtarasaMhata - vanaspati upara nAMkhe che. (b) paraMparasaMhata - vanaspati upara rAkhela DabbA vageremAM nAMkhe te. (vi) trasakAyasaMhata - trasakAya upara nAMkhe che. tenA be prakAra che - (a) anaMtarasaMhata - kIDI vagerenI upara nAMkhe che. (b) paraMparasaMhata - kIDI bharelA DabbA upara nAMkhe te. AmAM anaMtarasaMhata na kalpa. paMraparasaMhRtamAM sacittapRthvI vagereno saMghaTTo na thAya to laI zakAya. (6) dAyaka - ayogya dAyaka Ape te na kalpa. ayogya dAyaka aneka prakAranA che - (1) sthavira - 70 varSathI vadhu vayavALA. matAMtare 60 varSathI vadhu vayavALA. (2) aprabhu - mAlika na hoya te. (3) napuMsaka - napuMsakavedavALo. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 23 10 eSaNAnA doSo (4) kaMpato - zarIra ke hAtha dhrujatA hoya te. (5) jvarita - rogavALo hoya te. (6) aMdha - AMdhaLo hoya te. (7) bALa - 8 varSathI ochI vayavALo hoya te. (8) matta - dArU vagerenA nazAmAM hoya te. (9) unmatta - abhimAnI ke jene koI vaLagALa hoya te. (10) chinnakara - jenA hAtha kapAyelA hoya te. (11) chinnacaraNa - jenA paga kapAyelA hoya te. (12) galatkRSTha - jenA zarIramAMthI koDha jharato hoya te. (13) baddha - lAkaDAnA baMdhana, loDhAnA baMdhana, beDI vagerethI baMdhAyela hoya te. (14) pAdukArUDha - jeNe joDA paheryA hoya te. (15) khAMDatI - khAMDaNIyAmAM cokhA vagere anAjane chAMDatI hoya te. (16) pisatI - tala, AmaLA vagerene vATatI hoya te. (17) bhuMjatI - caNA vagerene muMjatI hoya te. (18) kAMtatI - yatrathI rUnI pUNIo banAvatI hoya te. (19) loDhatI - loDhinI (eka prakAranuM yaMtra) vaDe kapAsamAMthI rU banAvatI hoya te. (20) vAMkhatI - hAthathI rUne vAraMvAra chUTuM karatI hoya te. (21) piMjatI - piMjaNa vaDe rUne chUTuM karatI hoya te. (22) daLatI - ghaMTIthI ghauMno loTa banAvatI hoya te. (23) mathatI - dahIM vagerene mathatI hoya te. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 10 eSaNAnA doSo (24) jamatI - bhojana karatI hoya te. (25) garbhavatI - garbha rahyA pachI navamo mahino cAlato hoya te. (26) bAlavatsA - dUdha pInAro bALaka jenA hAthamAM hoya te. (27) cha kAyano saMghaTTo karatI - cha kAyane hAtha, paga vagerethI aDatI hoya te. (28) cha kAyano vinAza karatI - cha kAyanI hiMsA karatI hoya te. (29) sapratyapAyA - apAya (nukasAna)nI saMbhAvanA hoya tevI apAya traNa prakAre che - (i) tIrachA - gAya vagerethI. (i) upara - bArasAkha vagerethI. (ii) nIce - sAMpa, kAMTA vagerethI. AvA bIjA paNa dAyakadoSo anya graMthomAMthI jANavA. (7) unmizra - sacitta vagere akathya vastuthI mizra hoya te unmizra. (8) apariNata - je acitta na thayuM hoya te ke jene ApavAno - levAno bhAva na thayo hoya te. tenA be prakAra che - (1) dravyathI - sajIva pRthvI vagere. tenA be prakAra che - (a) dAtAsaMbaMdhI - te vastu dAtA pAse hoya te. (b) grahItAsaMbaMdhI - te vastu vahoranAra sAdhu pAse hoya te. (i) bhAvathI - ApavAno ke levAno bhAva na thayo hoya te. tenA be prakAra che - (a) dAtAsaMbaMdhI - ghaNAnI vastu hoya ane ekane te ApavAnuM mana thAya ane bIjA badhAne te ApavAnuM mana na thAya te. sAdhAraNa anisRSTamAM jenI ApavAnI icchA na hoya te dAtA parokSamAM Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 eSaNAnA doSo 225 hoya che, sAme nathI hoto. dAtA saMbaMdhI bhAva apariNatamAM jenI ApavAnI icchA na hoya te dAtA sAme hoya che. (b) grahotAsaMbaMdhI - saMghATaka sAdhumAMthI ekane vastu nirdoSa lAge ane bIjAne doSita lAge che. (9) lipta - sAdhue je hAtha, vAsaNa vagerene cIkaNuM kare tevA dUdha, dahIM, rAyatuM vagere na vahoravuM, paNa sukA vAla, caNA, bhAta vagere vahoravA. zakti na hoya to lepavALI vastu kalpa. dAtAno hAtha saMsUjha (kharaDAyelo) hoya ke asaMsRSTi (nahIM kharaDAyelo) hoya. dAtA je vAsaNathI Ape te saMsRSTa hoya ke asaMsaSTa hoya. dAtA je vastu Ape te sAvazeSa (thoDI) hoya ke niravazeSa (badhI) hoya. A traNa padanA ATha bhAMgA che - bhAMgA ka. dravya hAtha saMsRSTa saMsRSTa saMsRSTa saMsRSTa asaMsRSTa asaMsRSTa asaMsRSTa asaMsRSTa vAsaNa saMsRSTa saMsRSTa asaMsRSTa asaMsRSTa saMsRSTa saMsRSTa asaMtRSTa asaMsRSTa sAvazeSa niravazeSa sAvazeSa niravazeSa sAvazeSa niravazeSa sAvazeSa | niravazeSa | Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 10 eSaNAnA doSo AmAMthI 1,3,5,7 bhAMgAvALuM kahyuM, 2,4,6,8 bhAMgAvALu na kalpe. (10) chardita - DhoLatA DhoLatA vahorAve te chardita. ahIM cAra bhAMgA che(i) sacittane sacittamAM DhoLatA vahorAve. (i) sacittane acittamAM DhoLatA vahorAve. (i) acittane sacittamAM DhoLatA vahorAve. (iv) acittane acittamAM DhoLatA vahorAve. A cAre bhAMgAvALuM na kalpa. A 42 doSarahita piMDane zodhavo te piMDavizuddhi. saMpUrNa piMDavizuddhi saMkSepathI nava koTimAM avatare che. nava koTi A pramANe che - (1) pote haNe nahIM. (2) bIjA pAse haNAve nahIM. (3) haNanArAnI anumodanA na kare. (4) pote kharIde nahIM. (5) bIjA pAse kharIdAve nahIM. (6) kharIdanArAnI anumodanA na kare. (7) pote rAMdhe nahIM. (8) bIjA pAse raMdhAve nahIM. (9) rAMdhanArAnI anumodanA na kare. udgamanA doSo sAmAnyathI be prakAranA che - (1) vizodhikoTinA doSo - zuddha AhAramAM doSita AhAra bhego thayo hoya ane temAMthI doSita AhAra judo karyA pachI bAkIno AhAra Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizodhikoTi-avizodhikoTinA doSo 2 27 nirdoSa rahe ane vAparavA kahyuM to doSita AhAramAM lAgelA doSo vizodhikoTinA che. avizodhikoTinA doSo sivAyanA udgamanA doSo vizodhikoTinA che. te A pramANe che - (1) oghadezika (14) sUkSmaprAbhRtikA (2) uddeza udiSTa vibhAgodezika (15) prAduSkaraNa (3) samudeza udiSTa vibhAgaudezika (16) krIta (4) Adeza udiSTa vibhAgIdezika (17) prAmiyaka (5) samAdeza udiSTa vibhAgIdezika (18) parivartita (6) uddeza kRta vibhAgIdezika (19) abhyAhata (7) samudeza kRta vibhAgaudezika (20) ubhinna (8) Adeza kRta vibhAgIdezika (21) mAlApahata (9) samAdeza kRta vibhAgaudezika (10) uddeza kama vibhAgaudezika (23) anisRSTa (11) upakaraNa pUtikarma (24) svagRhayAvadarthikamizra (12) yAvadarthikamizrajAta adhyavapUraka (13) sthApanA (i) avizodhikoTinA doSo - zuddha AhAramAM doSita AhAra bhego thayo hoya ane temAMthI doSita AhAra judo karyA pachI paNa bAkIno AhAra doSita ja rahe ane na kahyuM to doSita AhAramAM lAgelA doSo avizodhikoTInA che. te A pramANe che - (1) AdhAkarma (4) samAdeza karma vibhAgadezika (2) samudeza karma vibhAgIdezika (5) bhaktapAna pUtikarma (3) Adeza karma vibhAgIdezika (6) pAkhaMDImizrajAta Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 5 samiti (7) sAdhamizrajAta (9) svagRhapAkhaMDI mizra athavapUraka (8) bAdaraprAbhRtikA (10) svagRhasAdhumizra adhyavapUraka (2) 5 samiti - sam = sArI = jainazAstro anusAre. iti = ceSTA = pravRtti. jainazAstro anusAre sArI pravRtti karavI te samiti. tenA pAMca prakAra che - (i) IryAsamiti - loko vaDe khuMdAyelA, sUryanA kiraNothI prakAzita thayelA, acitta mArgo upara jIvonI rakSA mATe ane potAnA zarIranI rakSA mATe paganA agrabhAgathI gADAnI dhuMsarI jeTalA (sADA traNa hAtha jeTalA) kSetrane joIne upayogapUrvaka cAlavuM te iryAsamiti. (i) bhASAsamiti - sAvadya bhASA ane dhUrta, kAmI, kasAI, cora, nAstika vagerenI bhASAno tyAga karIne badhAne hitakArI, alpa, ghaNA kAryane sAdhanA, zaMkA rahita, muhapattinA upayogapUrvaka je bolavuM te bhASAsamiti. (ii) eSaNAsamiti - gavaSarNaSaNA, grahaNUSaNa ane grAmaiSaNAnA doSothI dUSita nahIM thayelA vizuddha anna-pANI, rajoharaNa - muhapatti vagere dhika upadhi ane saMthAro, pATa, pATalA, dAMDo vagere aupagrahika upadhinuM grahaNa karavuM te eSaNAsamiti. gaveSazaiSaNAnA doSo = 16 udgamanA doSo ane 16 utpAdananA doSo. graNeSaNAnA doSo = 10 eSaNAnA doSo grAmaiSaNAnA doSo = gocarI vAparatI vakhate tajavAnA doSo. te AgaLa 9pamAM dvAramAM kahevAze. (iv) AdAnanikSepasamiti - Asana, saMthAro, pATa, pATalA, vastra, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 bhAvanA 229 pAtrA, dAMDo vagere AMkhathI joIne rajoharaNa vagerethI upayogapUrvaka pramArjIne levA ane joyelI - pramArjelI bhUmi upara mUkavA te AdAnanikSepasamiti. (v) pariSThApanAsamiti - vaDInIti, laghunIti, thuMka, kapha, zarIrano mela, anupayogI vastra-anna-pANI vagerene jaMturahita sthaMDila bhUmimAM upayogapUrvaka tajavuM te pariSThApanAsamiti. (3) 12 bhAvanA - jenAthI AtmAne bhAvita karAya te bhAvanA, eTale ciMtana. te 12 prakAranI che - (1) anityabhAvanA - viSayasukho, zarIra, jIvana, lAvaNya, yuvAnI, mAlikI, lakSmI, prema vagere badhA padArtho anitya che. - ema bhAvavuM te. (2) azaraNabhAvanA - pitA, mAtA, bhAI, dIkarA, patnI vagerenI sAme ghaNA Adhi, vyAdhi, upAdhithI pIDAyelA raDatA, cIso pADatA, karmo vaDe yamanA mukhamAM naMkhAtA jIvo kharekhara zaraNarahita che. - ema bhAvavuM te. (3) saMsArabhAvanA - buddhizALI mUrNa thAya che, zrImaMta garIba bane che, sukhI du:khI thAya che, rUpavAna kadrupo thAya che, mAlika nokara thAya che, priya apriya thAya che, rAjA raMka thAya che, deva jAnavara thAya che, manuSya nAraka thAya che. Ama saMsAranI raMgabhUmi para jIva ghaNI rIte nAce che. - ema bhAvavuM te. (4) ekatvabhAvanA - jIva ekalo janma che, ekalo mare che, ekalo ja duHkha bhogave che, ekalo karma bAMdhe che, ekalo ja phaLa bhogave che. - ema bhAvavuM te. (5) anyatvabhAvanA - parabhavamAM jato jIva kAyAne paNa mUkIne jAya che. tethI kAyA paNa jIvathI judI che. to bIjI vastuo to avazya Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 bhAvanA 230 jIvathI judI che. - ema bhAvavuM te. (6) azucibhAvanA - jema mIThAnI khANamAM nAkhela vastu mIThArUpa banI jAya che tema A kAyAmAM nAMkhela vastuo malIna thAya che. A kAyA lohI ane vIryanA saMyogathI utpanna thaI che, lohI, mAMsa vagere apavitra dhAtuo, viSTA, mUtra vagere gaMdA padArthothI bharelI che. - ema bhAvavuM te. (7) AsavabhAvanA - mana-vacana-kAyAnI zubha ke azubha pravRttithI AtmAmAM zubha ke azubha karmo Ave che, 4ra prakAranA Agnavo dvArA AtmAmAM karmo Ave che - ema bhAvavuM te. (8) saMvarabhAvanA - Agnavone aTakAvavA rUpa saMvaranA 57 bhedonuM ciMtana karavuM. saMvaranA be prakAra che - (i) sarvasaMvara - te ayogIkevalIne hoya che. (i) dezasaMvara - te eka, be vagere Agnavone aTakAvavAthI thAya che. A bannenA be-be bheda che - (a) dravyasaMvara - AtmAmAM karmapudgalone AvatA aTakAvavA. (b) bhAvasaMvara - saMsAranI kAraNabhUta kriyAono tyAga karavo. Ama bhAvavuM te saMvarabhAvanA. (9) nirjarAbhAvanA - saMsAranA kAraNabhUta karmono kSaya karavo te nirjarA. te be prakAranI che - (i) sakAmanirjarA - "amArA karmono kSaya thAo.' evA AzayapUrvaka tapasyA vagere karanArA zramaNone thatI nirjarA te sakAmanirjarA. jema AMbAne upAyathI pakAvAya tema A nirjarA AzayapUrvaka thAya (i) akAmanirjarA - samyajJAna vinAnA ekendriya jIvone kaSTa sahana karavAthI thatI nirjarA te akAmanirjarA. jema AMbo svAbhAvika Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prakAranI sAdhunI pratimA 231 rIte pAke tema A nirjarA Azaya vinA sahaja thAya che. - Ama nirjarAnuM svarUpa citavavuM ane nirjarAnA bAra bhedone ciMtavavA te nirjarAbhAvanA. (10) lokasvabhAvabhAvanA - cauda rAjalokanA svarUpane vicAravuM te lokasvabhAvabhAvanA. (11) bodhidurlabhabhAvanA - saMsAramAM bhamato jIva karmo ochA thavAthI AryakSetra, sArI jAti, sAru kuLa, nIrogI zarIra, saMpatti, rAjaya vagere pAme che, paNa sAcA-khoTAno bheda karAvanAra samyakatva jaldIthI pAmato nathI. samyakatva pAmanArano avazya mokSa thAya che. je jIvo siddha thayA che, thAya che ane thaze te badhA samyakatvanA prabhAvathI. - Ama samyaktvanI durlabhatA ane tenuM mAhAbhya vicAravuM te bodhidurlabhabhAvanA. (12) "dharmakathaka arihaMta che" evI bhAvanA - arihaMta bhagavaMtoe kevaLajJAna vaDe jANIne dharmanuM sAcuM svarUpa batAvyuM che. Avo dharma bIjA koI batAvI na zake. sAmrAjya maLe che, vaibhava maLe che, guNo maLe che, saubhAgya maLe che, samudra pRthvIne DubADato nathI, vAdaLo saMpUrNa pRthvIne varasAdathI poSe che, sUrya-candra Uge che - A badho dharmano prabhAva che. AvA dharmamAM daDha banavuM. - Ama bhAvavuM te. 12 prakAranI sAdhunI pratimA - pratimA = vizeSa prakAranI pratijJA. pratimA svIkAranAranI yogyatA - (1) saMghayaNathI yukta hoya - majabuta zArIrika zaktivALo hoya. te parISahone sahana karI zake che. (2) dhRtithI yukta hoya - mAnasika svasthatAvALo hoya. te rati aratithI pIDAto nathI. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 12 prakAranI sAdhunI pratimA (3) sAttvika hoya - te anukULa- pratikULa upasargomAM harSa-kheda karato nathI. . (da) (4) bhAvitAtmA hoya - bhAvAnAothI tenuM aMtaHkaraNa bhAvita thayeluM hoya. athavA pUrve batAvela pAMca tulanAothI teNe AtmAne bhAvita karyo hoya. (5) gurue anumati Apela hoya. jo guru ja pratimA svIkAranAra hoya to sthApela AcAryuM ke gaccha anumati Apela hoya. gacchamAM rahIne pratimAkalpanuM parikarma karyuM hoya. je pratimA jeTalA mahinAnI hoya teTalA mahinAnuM tenuM parikarma hoya. comAsAmAM parikarma na kare ane pratimA na svIkAre. pahelI be pratimAnA parikarma ane te be pratimAno svIkAra eka varasamAM thAya. trIjI pratimAnuM parikarma ane teno svIkAra eka varasamAM thAya. cothI pratimAnuM parikarma ane teno svIkAra eka varasamAM thAya. pAMcamI pratimAnuM parikarma eka varasamAM thAya ane teno svIkAra bIjA varase thAya. chaThThI pratimAnuM parikarma eka varasamAM thAya ane teno svIkAra bIjA varase thAya. sAtamI pratimAnuM parikarma eka varasamAM thAya ane teno svIkAra bIjA varase thAya. Ama pahelI sAta pratimAnA parikarma ane temanA svIkAra nava varasamAM thAya che. utkRSTathI jUna 10 pUrva bhaNela hoya. 10 pUrvadhara amoghavacanavALA hovAthI dharmadezanA vaDe bhavya jIvo upara upakAra karIne tIrthanI vRddhi kare. te pratimAkalpa vagere kalpone na svIkAre. jaghanyathI navamA pratyAkhyAnapUrvanI trIjI AcAra vastu sudhI bhaNela hoya. (8) zarIranuM parikarma (TApaTIpa) na kare. zarIra para mamatva na kare. (7) Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prakAranI sAdhunI pratimA 233 (9) deva-manuSya-tiryaMca saMbaMdhI upasargone jinakalpInI jema sahana kare. (10) sAta prakAranI eSaNAmAMthI pahelI be sivAyanI bAkInI pAMca eSaNAmAMthI ekathI anna vahoravAno ane bIjIthI pANI vahoravAno abhigraha le. (11) leparahita sukA vAla-caNA vagerenuM bhojana kare. (12) cAra prakAranI vaaiSaNAmAMthI chellI be eSaNAthI kalpane ucita upAdhi meLave. te na maLe tyAM sudhI potAnI cAlu upAdhi vApare. te maLe eTale cAlu upadhine tajI de. cAra prakAranI vastRSaNA A pramANe che - (i) kapAsanuM vagere uddezeluM (manamAM vicArelu) vastra ja grahaNa karavuM. (i) joyeluM vastra ja grahaNa karavuM. (i) gRhastha vApareluM vastra grahaNa karavuM. (iv) gRhastha mATe tajavA yogya vastra grahaNa karavuM. (i) pahelI pratimA - (1) sAmAnya sAdhu hoya to gacchane choDe. AcArya hoya to thoDA samaya mATe potAnI javAbadArI soMpIne gacchane choDe. (2) zubha dravya-kSetra-kALa-bhAvamAM zaradaRtumAM badhA sAdhuone bolAvIne, khamAvIne pahelI pratimA svIkAre. te eka mahinAnI che. temAM bhojananI eka datti hoya che ane pANInI eka datti hoya che. dakti = aTakyA vinA eka sAthe vahorAvela hoya te. (3) jene khabara na hoya tevA gRhasthane tyAMthI lAvelu, chellI pAMca eSaNAmAMthI abhigraha karela eka eSaNAthI lIdheluM, leparahita, kRpaNa vagere jene levA na icchatA hoya tevu, eka mAlikanuM, Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 12 prakAranI sAdhunI pratimA garbhavatI-bALakavALI-stanapAna karAvatI strIoe vahorAvela na hoya tevuM, eka paga uMbarAnI aMdara rAkhIne ane bIjo paga bahAra rAkhIne ApeluM bhojana pratimAdhArI grahaNa kare. (4) jyAM sUrya asta thAya tyAMthI sUryodaya sudhI eka Dagalu paNa na cAle. (5) je gAma vageremAM khabara paDe ke A pratimAdhArI che. tyAM eka ahorAtra rahe, vadhu nahIM. je gAma vageremAM khabara na hoya ke "A pratimAdhArI che. tyAM eka ke be ahorAtra rahe, vadhu nahIM. (6) hAthI, siMha, vAgha vagerenA bhayathI eka Dagalu paNa ghAsa vagere para na cAle, paNa mArga upara ja cAle. (7) taDakAmAMthI chAyAmAM na jAya, chAyAmAMthI taDakAmAM na jAya. (8) saMthAro - upAzraya vagere mAMgavA mATe, zaMkAvALA sUtrArtha pUchavA mATe, ghara vagere pUchavA mATe, ghAsa-lAkaDA vagerenI anumati mAgavA mATe, pUchAyelA sUtra vagerene ekavAra ke be vAra kahevA mATe pratimAdhArI bole, te sivAya na bole. (9) AgaMtuka mATenuM ghara (jyAM kApaDIyA vagere AvIne rahetA hoya tevuM musApharakhAnu), khullu (divAla ane chata vinAnuM) ghara ke jhADanI nIce - A traNa vasatimAM te rahe, bIje nahIM. (10) Aga lAge to paNa upAzrayamAMthI nIkaLe nahIM, koI hAtha pakaDIne kADhe to nIkaLe paNa kharA. (11) pagamAM pesela phAMsa, kAMTA, kAMkarA vagere kADhe nahIM, AMkhamAM gayela dhULa, taNakhaluM vagere, AMkhano mela vagere kADhe nahIM. (12) acitta pANIthI paNa hAtha, paga, mukha vagere aMgone dhuve nahIM. (13) Ama eka mahinA sudhI pahelI pratimAnuM pAlana karIne te pAchA gacchamAM Ave. tyAre rAjA vagere loko ane zramaNa saMgha tapanA Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prakAranI sAdhunI pratimA 235 bahumAna mATe, bIjAnI zraddhA vadhAravA mATe ane zAsanaprabhAvanA mATe sAmaiyA pUrvaka gacchanI najIkanA gAmamAMthI temane gacchamAM praveza karAve. (i) bIjI pratimA - te be mAsanI che. temAM bhojananI be datti ane pANInI be dakti hoya che. bAkInI vidhi upara mujaba jANavI. (ii) trIjI pratimA - te traNa mAsanI che. temAM bhojananI traNa datti ane pANInI traNa dakti hoya che. bAkInI vidhi upara mujaba jANavI. (iv) cothI pratimA - te cAra mAsanI che. temAM bhojananI cAra datti ane pANInI cAra datti hoya che. bAkInI vidhi upara mujaba jANavI. (5) pAMcamI pratimA - te pAMca mAsanI che. temAM bhojananI pAMca datti ane pANInI pAMca datti hoya che. bAkInI vidhi upara mujaba jANavI. (vi) chaThThI pratimA - te cha mAsanI che. temAM bhojananI cha datti ane pANInI che datti che. bAkInI vidhi upara mujaba jANavI. (ii) sAtamI pratimA - te sAta mAsanI che. temAM bhojananI sAta datti ane pANInI sAta datti che. bAkInI vidhi upara mujaba jANavI. (iii) AThamI pratimA - 7 rAtridivasanI pahelI pratimA - te 7 ahorAtranI che. temAM ekAMtare cauvihAra upavAsa karavAnA hoya che. pAraNe AyaMbila karavAnuM hoya che. daktino niyama nathI. temAM catto sUve, paDakhe sUve ke Asana para bese. te gAmanI bahAra rahe. te mana ane zarIrathI calita thayA vinA devatA vageree karela ghora upasargone sahana kare. (i) navamI pratimA - 7 rAtridivasanI bIjI pratimA - te 7 ahorAtranI che. temAM utkaTukAsanamAM (bhUmi upara kula TekavyA vinA) rahe, Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 12 prakAranI sAdhunI pratimA mastaka ane paganI pAnIthI bhUmine sparzIne vaccethI UMcA rahe, pIThathI bhUmine sparzIne mastaka-pagane UMcA rAkhe ke bhUmi upara lAkaDInI jema lAMbA thaIne rahe. bAkInI vidhi AThamI pratimA pramANe jANavI. () dasamI pratimA - 7 rAtridivasanI trIjI pratimA - te 7 ahorAtranI che. temAM godohidAsanamAM rahe, vIrAsanamAM rahe ke AMbAnA phaLanI jema vAMkA AkAre rahe. siMhAsana vagere para besIne paga bhUmi upara rAkhIne siMhAsana vagere kADhI levA chatAM tema ja beThA rahevuM te vIrAsana. athavA DAbA pagane jamaNA sAthaLa upara rAkhavo, jamaNA pagane DAbA sAthaLa upara rAkhavo, jamaNI hatheLI upara DAbI hatheLI ane DAbI hatheLI upara jamaNI hatheLI cattI ane nAbhine aDADIne rAkhavI te vIrAsana. bAkInI vidhi AThamI pratimA pramANe jANavI. (i) agiyAramI pratimA - eka ahorAtrAnI pratimA - te eka ahorAtranI che. temAM gAma-nagaranI bahAra nIcenI tarapha hAtha lAMbA rAkhIne UbhA rahevAnuM hoya che. ahorAtra pachI cauvihAra chaThTha karavAno hoya che. chanA uttarapAraNA ane pAraNAmAM ekAsaNA karavAnA hoya che. Ama traNa divase A pratimA pUrI thAya che. bAkInI vidhi AThamI pratimAnI jema jANavI. (xi) bAramI pratimA - eka rAtrinI pratimA - te eka rAtrinI che. temAM gAma-nagaranI bahAra kaMIka kultha banIne rahe che athavA nadI vagerenA kharAba kinAre UbhA rahe che, AMkha khola-baMdha karavAnI nathI, eka pudgala upara dRSTi rAkhe che, paga jinamudrAmAM (be paga vacce pAchaLathI 4 AMgaLa ane AgaLathI kaMIka vadhu aMtara rAkhavuM te jinamudrA) rAkhe che, be hAtha nIce tarapha lAMbA rAkhe che. A Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 Indriyono nirodha, 25 prakAranuM paDilehaNa 237 pratimA pachI cauvihAra aTTama kare che. Ama cAra divase A pratimA pUrI thAya che. bAkInI vidhi agiyAramI pratimAnI jema jANavI. A pratimAnuM barAbara pAlana karavAthI avadhijJAna thAya ke mana:paryavajJAna thAya ke kevaLajJAna thAya. A pratimAnI virAdhanA karavAthI unmAda (gAMDapaNa) thAya, lAMbA samayano roga thAya ke bhagavAne batAvelA dharmathI bhraSTa thAya. (5) pa indriyono nirodha - kra. indriyo | hie.,.,, viSayo Asakta thaIne maranAranA deSTAMta 1 sparzanendriya (cAmaDI) sparza | hAthI 2 rasanendriya (jIbha) | rasa | mAchalI 3 dhrANendriya (nAka) | gaMdha | bhamaro 4 cakSurindriya (AMkha) | rUpa | pataMgiyuM 5 zrotrendriya (kAna) | zabda haraNa, pAMca indriyonA viSayomAM rAga-dveSa na karavA te indriyono nirodha che. (6) ra5 prakAranuM paDilehaNa - paDilehaNa = zAstramAM kahela vidhi mujaba upakaraNone jovA. dararoja paDilehaNa traNa vAra karavAnuM che - (i) savAre sUryodaya pahelA - 10 upakaraNonuM paDilehaNa karavAnuM hoya (1) pahelA muhapattinuM paDilehaNa karavuM. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 25 prakAranuM paDilehaNa (2) pachI rajoharaNanuM paDilehaNa karavuM. (3) pachI rajo haraNanI aMdaranI sUtaranI niSaghA (nizIthIyu) paDilehaNa karavuM. (4) pachI rajo haraNanI bahAranI UnanI niSadyA (ghArIyu) paDilehaNa karavuM. (5) pachI calapaTTAnuM paDilehaNa karavuM. (da-8) pachI traNa kapaDAnuM paDilehaNa karavuM. (9) pachI uttarapaTTAnuM paDilehaNa karavuM. (10) pachI saMthArAnuM paDilehaNa karavuM. matAMtare 11 upakaraNonuM paDilehaNa karavuM. 11 mu upakaraNa = dAMDo. A 10 ke 11 upakaraNonuM paDilehaNa pUruM thAya ane sUryodaya thAya e rIte paDilehaNa zarU karavuM. vasatinI prArthanA vagere sUryodaya pachI karavuM. (1) pahelA AcAryanuM paDilehaNa karavuM. (2) pachI anazanInuM paDilehaNa karavuM. (3) pachI glAnanuM paDilehaNa karavuM. (4) pachI zaikSaka vagerenuM paDilehaNa karavuM. (5) chelle potAnuM paDilehaNa karavuM. (i) pahelA pahorano poNo bhAga pUro thAya tyAre - 7 prakAranA pAtraniryoganuM paDilehaNa karavuM. (1) pahelA Asana upara besIne muhapattinuM paDilehaNa karavuM. (2) pachI gucchAnuM paDilehaNa karavuM. (3) pachI paDalAnuM paDilehaNa karavuM. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 39 25 prakAranuM paDilehaNa (4) pachI caravaLInuM paDilehaNa karavuM. (5) pachI pAtrAbaMdhana (jhoDI)nuM paDilehaNa karavuM. (6) pachI rajastrANanuM paDilehaNa karavuM. (7) pachI pAtrAnuM paDilehaNa karavuM. (8) pachI pAtrAsananuM paDilehaNa karavuM. (i) sAMje trIjo pahora pUro thAya tyAre - 14 upakaraNonuM paDilehaNa karavAnuM che - (1) pahelA muhapattinuM paDilehaNa karavuM. (2) pachI colapaTTAnuM paDilehaNa karavuM. (3) pachI gucchAnuM paDilehaNa karavuM. (4) pachI caravaLInuM paDilehaNa karavuM. (5) pachI pAtrAbaMdhananuM paDilehaNa karavuM. (6) pachI paDalAnuM paDilehaNa karavuM. (7) pachI rajastrANanuM paDilehaNa karavuM. (8) pachI pAtrAsananuM paDilehaNa karavuM. (9) pachI mAtrakanuM paDilehaNa karavuM. (10) pachI pAtrAnuM paDilehaNa karavuM. (11) pachI rajoharaNanuM paDilehaNa karavuM. (12-14) pachI traNa kapaDAnuM paDilehaNa karavuM. (15) pachI bIjI paNa aupagrahika upadhinuM paDilehaNa karavuM. savAre paDilehaNa karyA pachI vasati (upAzraya) pramArjavAnI hoya che. sAMje pahelA vasati pramArjIne pachI paDilehaNa karavAnuM hoya che. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 3prakAranI gati zeSakALamAM dararoja savAre ane sAMje ema be vAra vasati pramArjavAnI hoya che. comAsAmAM savAre, bapore ane sAMje ema traNa vAra vasati pramArjavAnI hoya che. jayAM kuMthavA vagere ghaNA jIvo utpanna thatAM hoya tyAM vasatine 2 ke 3 vAra pramAryA pachI paNa jIvotpatti thatI hoya to vasatine ghaNIvAra pramArjavI. vasatine ghaNIvAra pramArjavA chatAM paNa jIvotpatti thatI hoya to bIjI vasatimAM ke bIjA gAmamAM javuM. dareka upakaraNanuM 25 rIte paDilehaNa karavAnuM hoya che. te pUrve bIjA dvAramAM 25 prakAranI muhapattipaDilehaNA batAvI che te mujaba jANavuM. (7) 3 prakAranI gupti - gupti eTale azubhamAMthI nivRtti ane zubhamAM pravRtti. tenA traNa prakAra che - (i) manogupti - tenA traNa prakAra che - (a) ArtadhyAna-raudradhyAna na karavuM. (b) zAstrane anusAre paralokanA sAdhaka evA dharmadhyAnavALA madhyastha pariNAma rAkhavA. (c) zubha-azubha vicArono nirodha karIne yoganirodhanI avasthAmAM thanArI AtmaramaNatA. (i) vacanagupti - tenA be prakAra che - (a) hAtha, paga, mukha vagerenA IzArAno tyAga karIne nahIM bolavAno abhigraha karavo. (b) vAcanA, pRcchanA, bIjAe pUchela praznano javAba Apavo vageremAM loka ane Agamane virodha na Ave tema muhapattithI mukha Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 41 25 prakAranuM paDilehaNa DhAMkIne bolavuM. bhASAsamiti vANInI zubhapravRttirUpa che. vacanagupti sarvathA vANInA nirodharUpa ane vANInI zubhapravRttirUpa che. mATe bannemAM bheda (i) kAyagupti - tenA be prakAra che - (a) deva, manuSya vagere saMbaMdhI upasargo Ave tyAre ane bhUkha, tarasa vagere parISaho Ave tyAre kAussagna karIne kAyAne nizcala karavI ane yoganirodhanI avasthAmAM kAyAnI badhI ceSTAno nirodha karavo. (b) svacchaMda ceSTAno tyAga karIne zAstramAM kahela vidhi mujaba zarIra, saMthAro, bhUmi vagere joIne ane pramArjIne zayana vagere karavuM. (8) 4 prakAranA abhigraho - abhigraha = niyama. abhigraha cAra prakAranA che - (i) dravya abhigraha - amuka dravya ja vAparavAno niyama levo te. (i) kSetra abhigraha - amuka kSetramAM vAparavAno ke amuka kSetramAMthI maLeluM vAparavAno niyama levo te. (i) kALa abhigraha - amuka kALe vAparavAno ke amuka kALe maLeluM vAparavAno niyama levo te. (i) bhAva abhigraha - amuka bhAvamAM rahela vyakti pAsethI maLeluM vAparavAno niyama levo te. A darekanA aneka prakAra che. zrIvIraprabhue chadmasthAvasthAmAM kauzAMbImAM lIdhelA cAra abhigraho. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 4 prakAranA abhigraho (i) dravya abhigraha - sUpaDAnA khUNAmAM rahelA aDadanA bAkunA maLe to vAparavA. (i) kSetra abhigraha - beDIthI baMdhAyelI strI eka paga uMbarAnI bahAra rAkhIne ane bIjo paga uMbarAnI aMdara rAkhIne vahorAve to vAparavuM. (ii) kALa abhigraha - divasano bIjo pahora vItyA pachI vahorAve to vAparavuM. (iv) bhAva abhigraha - mastaka muMDAvela, raDatI strI vahorAve to vAparavuM. + anukaMpA e samyatvanuM lakSaNa che. bIjAnA duHkhone ke pApone joIne karuNAnvita thaI zakti mujaba te dUra karavAno prayatna karavo e ja karuNA che. mane samajAtuM nathI ke Aje Akhu ahIMnuM jagata dravya-bhAva dAvAnaLamAM banI rahyuM che, tIrtho para AkramaNo AvI rahyA che, zAsana para Aphato AvI rahI che, saMskArono dhvaMsa thaI rahyo che, tyAre sAmarthyavALA ane zaktivALA samyagRSTi devo ! Apa kema upekSA karI rahyA cho ? jema bhAjano paraspara athaDAvAthI nAza pAme che tema irSALu jano | parasparanA doSagrahaNa karavAthI nAza pAme che. gurudevanI anivAryatA ApaNane zA mATe lAgI rahI che ? jJAnAvaraNIyanA kSayopazama mATe ke mohanIyanA kSayopazama mATe ? jJAna bhaNavuM che mATe ke ApaNo ahaM toDavo che mATe ? Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 68muM - jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNanI gamanazakti 243 2 43 | dvAra 68muM jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNanI gamanazakti | atizayavALI gamanAgamananI labdhi jemanI pAse hoya te cAraNa. te be prakAranA che - (1) jaMghAcAraNa - vizeSa prakAranA cAritra ane tapanA prabhAvathI jemane gamanAgamananI labdhi maLI hoya che. teo tIrachuM cakavaradvIpa sudhI ane upara meruparvatanA zikhara sudhI jaI zake che. teo sUryanA kiraNonuM AlaMbana laIne jAya che. teo eka chalAMgathI rucakavaradvIpamAM jAya che. tyAM caityo vAMdIne pAchA pharatA eka chalAMgathI naMdIzvaradvIpamAM Ave che ane bIjI chalAMgathI potAnA sthAnamAM Ave che. teo eka chalAMgathI paMDakavanamAM jAya che. tyAM caityo vAMdhIne pAchA pharatA eka chalAMgathI naMdanavanamAM Ave che ane bIjI chalAMgathI potAnA sthAnamAM Ave che. jaMghAcAraNo cAritra ane tapanA atizayathI thAya che. labdhino upayoga karavAthI utsukatA thavAthI pramAda thAya che. tethI temanI labdhi ghaTe che. tethI jatI vakhate eka chalAMgamAM jAya che ane AvatI vakhate be chalAMgamAM Ave che. (2) vidyAcAraNa - jemane vidyAthI gamanAgamananI labdhi maLI hoya che. teo tIrachuM naMdIzvaradvIpa sudhI jaI zake che ane upara meruparvatanA zikhara sudhI jaI zake che. teo AlaMbana vinA jAya che. teo eka chalAMgathI mAnuSottaraparvata para jAya che ane bIjI chalAMgathI naMdIzvaradvIpamAM jAya che. tyAM caityone vAMdIne pAchA pharatA eka chalAMgathI potAnA sthAnamAM Ave che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 dvAra 68muM - jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNanI gamanazakti teo eka chalAMgathI naMdanavanamAM jAya che ane bIjI chalAMgathI paMDakavanamAM jAya che. tyAM caityone vAMdIne pAchA pharatA eka chalAMgamAM potAnA sthAnamAM Ave che. vidyAcAraNa vidyAthI thAya che. abhyAsathI vidyA vadhu spaSTa thAya che. tethI atizaya zakti thavAthI pAchA pharatA eka chalAMgamAM Ave che. A be sivAya bIjA paNa aneka prakAranA cAraNo che. te A pramANe - (1) keTalAka cAraNo paryakAsanamAM besIne AkAzamAM gamana kare (2) keTalAka cAraNo kAussagnamAM rahIne AkAzamAM gamana kare (3) keTalAka cAraNo paga halAvyA-calAvyA vinA AkAzamAM gamana kare che. (4) jalacAraNa - teo vAvaDI, nadI, samudranA pANI para apakAyanA jIvonI virAdhanA karyA vinA jema bhUmi para cAle tema cAle (5) keTalAka cAraNo pRthvInI cAra aMgula upara AkAzamAM cAle (6) puSpacAraNa - teo vRkSo, velaDInA phUlone laIne phUlonA jIvonI virAdhanA karyA vinA phalonI pAMkhaDIonA AlaMbanathI cAle (7) zreNicAraNa - teo 400 yojana UMcA niSadhaparvata ane nIlavaMtaparvatanI TAMkaNAthI chedAyelI zreNinuM AlaMbana laIne pagathI caDhI ke UtarI zake che. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 dvAra 68muM - jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNanI gamanazakti (8) agnizikhAcAraNa - teo agninI zikhAnuM AlaMbana laIne teukAyanA jIvonI virAdhanA karyA vinA ane pote baLyA vinA cAlI zake che. | (9) dhUmacAraNa - teo tIrachI ke UMce jatI dhUmADAnI zreNinuM AlaMbana karIne akhkhalita rIte gamana karI zake che. (10) markaTakataMtucAraNa - teo vAMkAcUkA vRkSa para lAgelA karoDIyAnA jALAnA tAMtaNAnuM AlaMbana laIne te tAMtaNAne chedyA vinA te vRkSanI vaccenA AkAzapradezo para cAlI zake che. (11) jyotiSarazmicAraNa - teo caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tArA vageremAMthI koI ekanA kiraNonuM AlaMbana laIne pRthvI para cAle tema cAlI zake che. (12) vAyucAraNa - teo judI judI dizAmAM vAtA anukULa - pratikULa vAyunA pradezonI zreNinuM AlaMbana laIne te vAyu upara akhkhalita rIte cAlI zake che. (13) nIhAracAraNa - teo jhAkaLanuM AlaMbana laIne apakAyanA jIvonI virAdhanA karyA vinA cAlI zake che. (14) jaladacAraNa - teo vAdaLonuM AlaMbana laIne apakAyanA jIvonI virAdhanA karyA vinA cAlI zake che. (15) avazyAyacAraNa - teo dhUmmasanuM AlaMbana laIne apakAyanA jIvonI virAdhanA karyA vinA cAlI zake che. (16) phala cAraNa - teo phaLonuM AlaMbana laIne temAM rahelA jIvonI virAdhanA karyA vinA cAlI zake che. AvA bIjA paNa aneka prakAranA cAraNo jANavA. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 dvAra 69muM - parihAravizuddhikalpa dvAra 69muM - parihAravizuddhikalpa vizeSa prakAranA tapa vaDe jemAM vizuddhi thAya te parihAravizuddhikalpa. te kare te pArivArika. te be prakAranA che - (1) nirvizamAnaka - parihAravizuddhikalpa karanArA. (2) nirviSTakAyika - jemaNe parihAravizuddhikalpa karI lIdho che te. (1) A tapamAM 9 sAdhuono samudAya hoya che - (1) 4 nirvizamAnaka - tapa karanArA sAdhu. (2) 4 anucAraka - sevA karanArA sAdhu. (3) 1 kalpasthita - vAcanAcArya. jo ke nave sAdhuo atizaya zrutavALA hoya che, chatAM A tapano tevo AcAra hovAthI 1 vAcanAcArya rakhAya che. (2) 4 nirvizamAnakane tapa A pramANe karavAno hoya che - Rtu | jaghanya | madhyama | utkRSTa unALo | 1 upavAsa | chaThTha | aTTama ziyALo - chaThTha aTTama 4 upavAsa comAsu | aDhama | 4 upavAsa | 5 upavAsa (3) pAraNe AyaMbila karavAnuM hoya che. 4 anucAraka ane vAcanAcArya roja AyaMbila kare che. (4) 7 bhikSAmAMthI pahelI be sivAyanI bAkInI pAMca bhikSAmAMthI ekathI AhAra vahore ane bIjIthI pANI vahore. (5) A pramANe 6 mahinA kare. pachI tapa karanArA sevA kare, sevA ta5 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 dvAra 69muM - parihAravizuddhikalpa karanArA tapa kare ane vAcanAcArya vAcanA Ape. A pramANe bIjA 6 mahinA kare. (6) Ama 12 mahinA thayA pachI vAcanAcArya tapa kare ane bAkInA 8mAMthI eka vAcanAcArya thAya, bAkInA 7 sevA kare. A pramANe trIjA 6 mahinA kare. (7) Ama 18 mahine A kalpa pUro thAya. (8) A kalpa pUro thayA pachI pharIthI A kalpa svIkAre, athavA jinakalpa svIkAre, athavA gacchamAM praveza kare. (9) A kalpa karanArA be prakAranA che - (1) ivara - A kalpa pUro thayA pachI pharI A kalpane svIkAre ke gacchamAM praveza kare che. temane kalpanA prabhAvathI deva-manuSya-tiryaMca saMbaMdhI upasargo, tarata mAranArA AtaMko ane atibhayaMkara pIDAo AvatI nathI. (2) yAvankathika - A kalpa pUro thayA pachI jinakalpa svIkAre che. temane upasargo, AtaMko ane pIDAo Ave che. (10) A kalpa tIrthaMkara pAse svIkArAya che athavA jemaNe tIrthaMkara pAse A kalpa svIkAryo hoya temanI pAse svIkArAya che. (11) parihAravizuddhi kalpanI kSetra vagere dvArothI vicAraNA - (1) kSetra - ahIM be rIte vicAraNA thAya che - (i) janmathI - jyAM janma thayo hoya te kSetranI apekSAe. (i) sabhAvathI - jyAM A kalpa svIkAre te kSetranI apekSAe. janmathI ane sabhAvathI A kalpa pAMca bharatakSetromAM ane pAMca airavatakSetromAM hoya che. mahAvidehakSetramAM A kalpa hoto nathI. A kalpa svIkAranAranuM saMharaNa thatuM nathI. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 dvAra 69muM-parihAravizuddhikalpa (2) kALa - avasarpiNInA trIjA-cothA ArAmAM janma hoya che, trIjA cothA-pAMcamA ArAmAM sadbhAva hoya che. utsarpiNInA bIjA-trIjAcothA ArAmAM janma hoya che, trIjA-cothA ArAmAM sadbhAva hoya che. noutsarpiNIavasarpiNIkALamAM A kalpa hoto nathI. (3) tIrtha - A kalpa tIrthamAM hoya che. tIrthanA viccheda pachI ke tIrthanI utpatti pUrve A kalpa hoto nathI. (4) paryAya - te be prakAre che - (1) gRhasthaparyAya - tenA be prakAra che - (a) jaghanya - 29 varSa (b) utkRSTa - dezonapUrvakoDa varSa. (i) yatiparyAya - tenA be prakAra che - (a) jaghanya - 20 varSa. (b) utkRSTa - dezonapUrvakroDa varSa. (5) Agama - A kalpamAM navA Agama bhaNato nathI, mana DAmADoLa na thAya te mATe roja ekAgra thaIne pUrve bhaNeluM yAda kare che. (6) veda - pratipadyamAna (navuM svIkAranAra) puruSavedI ke napuMsakavedI hoya, strIvedI na hoya. pUrvapratipanna (pUrve svIkArela) zreNimAM na hoya to savedI hoya, zreNimAM hoya to avedI hoya. (7) kalpa - A kalpa sthitakalpamAM hoya che, asthitakalpamAM nahIM. AgaLa kahevAze te Acelakya vagere dase sthAnomAM sAdhuo rahelA hoya to te sthitakalpa che. zayyAtarapiMDa, cAra vrata, puruSajayeSTha ane kRtikarmarUpa cAra sthAnamAM sAdhuo rahelA hoya ane bAkInA che sthAnamAM rahelA na hoya to te atikalpa che. (sthitakalpaasthitakalpanuM vizeSa svarUpa AgaLa 77mA-78mA dvAromAM Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 dvArA 69muM - parihAravizuddhikalpa batAvAze.) (8) liMga - dravyaliMgamAM ane bhAvaliMgamAM bannemAM hoya. dravyaliMga = bAhyasAdhuveSa, bhAvaliMga = jJAna, darzana, cAritra. (9) dhyAna - pratipadyamAna pravardhamAna dharmadhyAnamAM hoya. pUrvapratipanna ArtadhyAna-raudradhyAnamAM paNa hoya, paNa te prAyaH anubaMdha (paraMparA) vinAnuM hoya. (10) gaNanA - pratipadyamAna pUrvapratipanna jaghanya | utkRSTa | jaghanya | utkRSTa | gaNa | 3 | 1OO | seMkaDo | seMkaDo puruSa | ra7 | 1,000, sekaDo | hajAro jayAre pUrvapratipannamAMthI eka nIkaLe ane eka praveze e apekSAe pratipadyamAna eka ke pRthakRtva (2 thI 9) paNa hoya. e ja rIte pUrvapratipanna paNa eka ke pRthatva hoya. (11) abhigraha - A kalpa pote ja abhigraharUpa che. mATe emAM dravya vagerenA anya abhigraho hotA nathI. (12) pravrajyA - A kalpamAM rahelo bIjAne dIkSA na Ape, yathAzakti upadeza Ape. (13) niSpatikarmatA - AMkhanA melane paNa na kADhe, zarIranuM pratikarma na kare. maraNAMta kaSTa Ave to ya apavAda na seve. (15) mArga - vihAra trIjA praharamAM kare. jaMghAbaLa kSINa thavAthI vihAra na kare to paNa apavAda na seve, paNa kalpanI sAmAcArI pALe. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25) dhAra 70muM - yathAlaMdakalpa dvAra 70muM - yathAlaMdakalpa laMda = kALa. te traNa prakArano che - (i) jaghanyakALa - bhIno hAtha sukAya teTalo kALa. samaya vagere rUpa jaghanya kALa hovA chatAM ahIM ATalo jaghanya kALa kahyo che, kemake paccakhANa-vizeSa prakAranA niyamomAM te vizeSathI upayogI che. (i) utkRSTakALa - pUrvakroDa varSa. palyopama vagere rUpa utkRSTa kALa hovA chatAM ahIM ATalo utkRSTakALa kahyo che te cAritranA kALane AzrayIne samajavo. (ii) madhyamakALa - jaghanyakALa ane utkRSTakALanI vacceno kALa. te aneka prakArano che. yathAlaMdakalpamAM pAMca ahorAtrano utkRSTakALa che. je kalpamAM peTA, ardhapaTA vagere bhikSA mATenA ATha mArgomAMthI koIpaNa eka mArgamAM pAMca ahorAtra sudhI phare te yathAlaMdakalpa. pAMca sAdhuono samUha A kalpane svIkAre che. yathAlanTiko be prakAranA che - (i) gacchapratibaddha - nahIM sAMbhaLelA kaMIka arthane sAMbhaLavA mATe gaccha sAthe saMbaMdhavALA. (i) gacchaapratibaddha - gaccha sAthe saMbaMdha vinAnA. A kalpanI badhI maryAdA jinakalpanI maryAdA pramANe jANavI. jinakalpa karatA yathAlaMdakalpamAM mAsikalpa, bhikSAcaryA, sUtra ane pramANa saMbaMdhamAM bhinnatA che. te A pramANe - (1) mAsakalpa - comAsAmAM eka sthAnamAM cAra mAsa rahe. zeSakALamAM eka sthAnamAM pAMca ahorAtra rahe. jo gAma moTuM hoya to Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAra 70muM - yathAlaMda kalpa 251 gharanI paMkti rUpa che mArgone kalpIne 1-1 mArgamAM pa-5 divasa phare ane tyAM ja rahe. Ama cha mArgomAM 5-5 divasa rahIne mahino pUro kare. jo gAma nAnuM hoya to najIka najIkanA cha gAmomAM 5-5 divasa rahe. gacchapratibaddha yathAlanTikono 5 gAuno kSetraavagraha je AcAryanI nizrAmAM teo vicaratA hoya temano ja hoya che. gacchaapratibaddha yathAlabdikono kSetraavagraha hoto nathI. (2) bhikSAcaryA - eka mArgamAM uddhatA vagere pAMca bhikSAomAMthI eka divasamAM eka bhikSA le, bIjA divase bIjI bhikSA le. Ama pAMca divasa judI judI bhikSA le. (3) sUtra - gacchapratibaddha ane gacchaapratibaddha yathAsaMdiko be prakAranA che - (i) jinakalpika - yathAlaMdakalpa pUrNa thayA pachI je jinakalpa svIkAra nArA che te. (ii) sthavirakalpika - yathAlaMdakalpa pUrNa thayA pachI je sthavirakalpa svIkAranArA che te. zubha muhUrta AvI gayuM hoya ane pharI tevuM muhUrta jaldI na AvavAnuM hoya to pUrA sUtrArtha lIdhA vinA yathAlaMda kalpa svIkAre. pachI guru jayAM rahyA hoya te kSetranI bahAra dUranA gAmamAM rahIne bAkInA artha grahaNa kare. AcArya pote tyAM jaIne temane bhaNAve. jo yathAlabdiko bhaNavA mATe gacchamAM Ave to gacchanA sAdhuo temane vaMdana kare, paNa teo AcArya sivAya koIne vaMdana na kare. tethI lokomAM temanI niMdA thAya ke gacchanA sAdhuo upara bhraSTa hovAnI lokone zaMkA thAya ke gacchanA sAdhuone loko AtmArthI mAne, kemake yathAsaMdiko temane vaMdana na karatA hovA chatAM teo temane vaMdana kare che. tethI AcArya pote tyAM jaIne temane bhaNAve. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 dhAra 70muM - yathAlaMda kalpa jo AcArya te gAmamAM jaI na zake to je yathAsaMdika dhAraNAmAM hoMziyAra hoya te aMtarapallImAM Ave. mULakSetrathI aDhI gAu dUra rahela gAma te aMtarapallI. AcArya paNa tyAM jaIne artha kahe. sAdhusaMghATaka mULakSetramAMthI anna-pANI laIne AcAryane vaparAve. sAMje AcArya mULakSetramAM pAchA Ave. - jo AcArya aMtarapallImAM jaI na zake to aMtarapallI ane prativRSabhagAmanI vacce jaIne artha kahe. prativRSabhagAma eTale. mULakSetrathI be gAu dUra rahela bhikSAcaryA mATenA gAma. jo AcArya aMtarapallI ane prativRSabhagAmanI vacce jaI na zake to prativRSabhagAmamAM jAya. jo tyAM paNa na jaI zake to prativRSabhagAma ane mULakSetranI vacce jAya. jo tyAM paNa na jaI zake to mULakSetranI bahAra nirjana pradezamAM jAya. jo tyAM paNa na jaI zake to mULakSetramAM ja anya vasatimAM jAya. jo tyAM paNa na jaI zake to mULavasatimAM ja chUpI rIte AcArya yathAlabdikane artha Ape. te bAkInA artha laIne pachI prayojana pUruM thavAthI yathAlanTiko gacchamAM apratibaddha banIne potAnA kalpanuM pAlana kare che. jinakalpika yathAlabdiko maraNAMta roga Ave to paNa cikitsA na karAve ane zarIranuM pratikarma na kare, AMkhano mela paNa na kADhe. sthavirakalpika yathAlabdiko rogane sahana nahIM karI zakatA potAnA sAdhune gacchane sope ane tenA sthAne viziSTa dhRti ane saMghayaNavALA sAdhune potAnA kalpamAM praveza karAve. gacchanA sAdhuo te rogI sAdhunI Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 70muM - yathAlaMda kalpa 253 nirdoSa anna-pANIthI sevA kare. jinakalpika yathAlabdiko bhAvI jinakalpanI apekSAe saprAvaraNa ke aprAvaraNa ane pAtradhArI ke pANipAtra hoya. virakalpika yathAlabdiko ekapAtradhArI ane sakhAvaraNa hoya. (4) pramANa - pratipadyamAna pUrvapratipanna jaghanya utkRSTa jaghanya | utkRSTa | gaNa | 3 | zatapRthatva | koTipRthatva | koTipRthakRtva | puruSa | 15 | sahamrapRthakatva | koTipRthakatva | koTipRthakRtva jaghanya karatA utkRSTa moTuM jANavuM. roga vagerenA kAraNe koI sAdhune gacchane soMpIne tenA sthAne navA sAdhune kalpamAM praveza karAve te apekSAe jaghanyathI 1, ra vagere paNa hoya. + jema bhUMDa ukaraDAnA khADAmAM ALoTe che tema anAdikALanA abhyAsanA kAraNe mAru caMcaLa mana viSayonA kAdavamAM ALoTe che. he nAtha ! mArA manane aTakAvavA huM samartha nathI. tethI have kRpA karo. he prabhu ! mArA manane viSayarUpI kAdavamAM jatuM aTakAvo. prabhu ! kRpA karo. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 dvAra 71muM - 48 prakAranA nirdhAmaka dvAra 71muM - 48 prakAranA nirdhAmaka | nirdhAmaka = anazana karanArAnI sevA karanArA sAdhuo. pArthastha, avasagna vagere doSavALA ane agItArtha sAdhuone nirdhAmaka na banAvavA. samayane ucita gItArthatA vagere guNothI yukta ane vizeSa karIne vaiyAvacca karavAmAM tatpara evA sAdhuone nirdhAmaka banAvavA. te utkRSTathI 48 rAkhavAM. te A pramANe - (1-4) cAra nirdhAmako udvartana vagere zarIranI ceSTA kare - utsargathI anazanIe pote ja paDakhA pheravavA joIe. jo te na karI zake to cAra niryAmako temanA paDakhA pherave che. teo temane uThADe, besADe, bahAra laI jAya, aMdara laI jAya, temanuM paDilehaNa kare che. (pa-8) aMdaranA daravAje cAra nirdhAmako lokonI bhIDane aTakAvavA UbhA rahe che. lokonI bhIDa thAya to anazanIne kadAca asamAdhi thAya. (9-12) cAra niryAmakI samAdhi vadhAravA mATe anukULa evA sukhakArI sparzavALo saMthAro kare che. (13-16) viziSTa dezanAlabdhivALA cAra niryAmako vastunA svarUpane jANanArA evA paNa anazanIne saMvega pragaTAvanAro dharma satata kahe che. (17-20) loko vaDe karAtI anazanInI caDhiyAtI prabhAvanA joIne keTalAka duSTAtmAo jinamatano tiraskAra karavA mATe vAda karavA Ave che. cAra vAdI nirdhAmako temanI sAthe vAda karIne temane harAve che. (21-24) cAra niryAmako AgaLanA daravAje duzmana vagerenA pravezane aTakAvavA mATe UbhA rahe che. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAra 71muM - 48 prakAranA nirdhAmaka 255 (25-28) kadAca anazanIne khAvAnI icchA thAya. tyAre te duSTa devatAthI adhiSThita thaIne mAgatA nathI ne? enI parIkSA karavA temane pUchavuM, 'tame koNa cho - gItArtha ke agItArtha ? tame anazana svIkAryuM che. ke nahIM? atyAre divasa che ke rAte ?" jo te barAbara javAba Ape to samajavuM ke te devatAthI adhiSThita nathI paNa bhUkhathI vyAkuLa che. tethI samAdhi ApavA temane thoDo AhAra apAya che. tethI samAdhi thavAthI teo anazananuM barAbara pAlana karIne sadgati pAmI zake che. jo temane AhAra na apAya to ArtadhyAnamAM marIne tiryaMcamAM ke bhavanapativyaMtaramAM utpanna thAya, duSTa bhavanapati-vyaMtaramAM utpanna thaIne gussAthI pAchaLanA sAdhuo upara upadrava kare. tethI cAra niryAmako temanI mATe ucita AhAranI gaveSaNA kare che. (29-32) cAra niyamako zarIranA dAhane zamAvavA mATe pANInI gaveSaNA kare che. (33-36) cAra nirdhAmako aMDila paraThave che. (37-40) cAra niryAmako mAtru paraThave che. (41-44) cAra nirdhAmako bahAra lokonI AgaLa suMdara dharma kahe (45-48) cAra dizAmAM kSudra upadravone nivAravA 1-1 sahasrodhI nirdhAmaka UbhA rahe che. jo ATalA nirdhAmako na maLe to 1-1 nirdhAmaka ochA rAkhavA. thAvat 2 nirdhAmaka to avazya rAkhavA. temAM eka nirdhAmaka anazanInI pAse rahe ane bIjo niryAmaka AhArapANI vagere levA jAya. jo eka ja nirdhAmaka hoya to anazana na svIkAravuM. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 56 dhAra 72muM- 25 bhAvanAo dhAra 72muM - 25 bhAvanAo mahAvratone daDha karavA mATe jeno abhyAsa karAya te bhAvanA. jema abhyAsa vinA vidyA bhUlAI jAya che tema bhAvanA vinA mahAvrato daDha thatA nathI. jema abhyAsathI vidyA yAda rahe che tema abhyAsathI mahAvrato daDha bane che. dareka mahAvratanI pa-5 bhAvanAo che. pahelA mahAvratanI pa bhAvanAo - (1) iryAsamitimAM upayoga rAkhavo. (2) vahAryA pachI ane vasatimAM AvyA pachI pAtrAmAM rahela AhAra pANI upayogapUrvaka barAbara joIne pachI vAparavA. (3) zAstrane anusAra jo Ine ane pramArjIne upayogapUrvaka upAdhi vagerene levA-mUkavI. (4) manoguptinuM pAlana karavuM. (5) vacanaguptinuM pAlana karavuM. tattvArthamAM AnI badale "eSaNA samitinuM pAlana karavuM ema kahyuM che. bIjA mahAvratanI pa bhAvanAo - (1) hAsyathI jUTha na bolavuM. (2) samyajJAnapUrvaka vicArIne bolavuM. (3) kodhathI jUTha na bolavuM. (4) lobhathI jUTha na bolavuM. (5) bhayathI jUTha na bolavuM. trIjA mahAvratanI 5 bhAvanAo - (1) mAlika pAse ke mAlike nImela anya vyakti pAse pote indra, Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 57 dhAra 72muM - 25 bhAvanAo rAjA, gRhapati, zayyAtara ane sAdharmikano avagraha mAMgavo. (2) anumati apAyela avagrahamAM ghAsa vagere levA mATe anujJA mAMgavI. (3) pUrve maLelA avagrahamAM glAna vagere avasthAmAM mAtu-aMDila paraThavavAnI, pAtrA-hAtha-paga dhovAnI jagyA mAMgavI. (4) guru ke vaDilanI anumati laIne anna-pANI-upadhi vagere vAparavA. (5) kSetramAM pUrve rahelA sAdharmiko (saMvigna sAdhuo) pAsethI mahinA vagere kALa mATe pAMca gAu vagere kSetra mAMgIne tyAM rahevuM. cothA mahAvratanI 5 bhAvanAo - (1) snigdha (vigaIothI bharapUra) ane atimAtrAvALuM bhojana na karavuM. (2) vibhUSA na karavI. (3) strInA aMgopAMga nirakhavA nahIM. (4) strIothI saMsakta vasati, strIoe vAparela zayyA, Asana vagereno tyAga karIne strIono paricaya na karavo. (5) strIkathA na karavI. pAMcamA mahAvratanI pa bhAvanAo - (1-5) sArA ke kharAba zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzamAM rAgahepa na karavA. samavAyAMga, tattvArtha vageremAM A bhAvanAomAMthI keTalIka bhAvanAo judI rIte batAvI che. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 58 dvAra 73muM - 25 azubha bhAvanAo dhAra 73muM - 25 azubha bhAvanAo (1) kAMdarpabhAvanA - je devomAM kAmanI mukhyatA hoya che, jeo mazkarI karavAmAM rata hoya che, jeo nATakiyA jevA hoya che te kaMdarpa. temanI bhAvanA te kAMdaIbhAvanA. te pAMca prakAre che - (i) kaMdarpa - UMcA avAje hasavuM, ekabIjAnI mazkarI karavI, guru vagere sAthe paNa svecchAthI niSphara ane vakra vacano bolavA, kAmakathA kahevI, kAmano upadeza Apavo, kAmanI prazaMsA karavI. (i) kIkucya - bhAMDaceSTA karavApaNuM. tenA be prakAra che (a) kAyakokuNya - pote hasyA vinA zarIranA avayavonI hAsyakArI ceSTAo vaDe bIjAne hasAvavA. (b) vAkakuzya - mazkarInA vacano bolavA, vividha jIvonA avAjo karavA, mukhathI vAjiMtra vagADavuM vagere vaDe bIjAne hasAvavA. (ii) duHzIlapaNuM - vicAryA vinA jaldI jaldI bolavuM, jaldI jaldI cAlavuM, vicAryA vinA jaldI jaldI kArya karavuM, atyaMta AvezamAM AvI garvathI phATI javuM. (iv) hAsyakaraNa - bhAMDanI jema bIjAnA virUpa veSa, bhASAne satata joIne tevA veSa, bhASA vaDe bIjAne ane potAne hasAvavA. (V) paravismayajanana - indrajALa vagere kutUhalo, prahelikA, jAduI ramato vagere vaDe pote Azcarya pAmyA vinA bAliza lokone Azcarya pamADavuM. (2) devakilveiSabhAvanA - sparza karavAne ayogya evA halakA devo te devakilbiSatemanI bhAvanA te devakilbiSIbhAvanA. te pAMca prakAre che - Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAra 73muM- 25 azubha bhAvanAo 259 (i) zrutajJAnanA avarNavAda - "pajIvanikAya adhyayanamAM je pRthvIkAya vagerenuM varNana karyuM che, zastraparijJA vagere adhyayanomAM paNa ghaNIvAra temanuM ja varNana karyuM che.' vagere zrutajJAnanI niMdA karavI. (ii) kevalInA avarNavAda - "jo kevaLIo ne jJAnopayoga ane darzanopayoga kramathI hoya to jJAna vakhate darzana na hovAthI ane darzana vakhate jJAna na hovAthI te banne ekabIjAnuM AvaraNa banI jAya. jo kevaLIone jJAnopayoga ane darzanopayoga ekasAthe hoya to te banne eka banI jAya." vagere kevalInI niMdA karavI. (i) dharmAcAryanA avarNavAda - "guru halakI jAtinA che, vyavahArakuzaLa nathI, aucitya jANatA nathI.' vagere gurunI niMdA karavI, guruno avinaya karavo, temanA chidro jovA, lokonI sAme gurunA doSo bolavA, gurune pratikULa AcaravuM. (iv) saMghanA avarNavAda - 'ziyALa vagerenA saMgho ghaNA che. zuM e tamArA mATe ArAdhya che ?' vagere saMghanI niMdA karavI. (5) sAdhunA avarNavAda - "A sAdhuo ekabIjAne sahana karI zakatA nathI. tethI ja ekabIjAnI spardhA karIne judA judA dezomAM phare che, bhegA thaIne ekasthAnamAM rahetA nathI." vagere sAdhunI niMdA karavI. A pAMcanA avarNavAda karanAro ane mAyA karanAro (potAnI zakti chupAvanAro) daivakilbiSIbhAvanA kare che. matAMtare - () sarvasAdhunA avarNavAda - badhA sAdhuonI niMdA karavI. (v) mAyI - potAno bhAva chUpAvavo, bIjAnA guNa DhAMkavA, coranI jema badhe zaMkA karavI, gUDha AcAravALA hovuM. (3) AbhiyogIbhAvanA - nokara jevA devo te abhiyogya devo. temanI bhAvanA te AbhiyogIbhAvanA. te pAMca prakAre che - Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 dhAra 73muM - 25 azubha bhAvanAo (i) kautuka - bALaka vagerenI rakSA vagere mATe snAna karAvavuM, hAtha pheravavo, abhimaMtrita karavuM, ghUMkavuM, dhUpa karavo vagere karavuM. (ii) bhUtikarma - zarIra ane upakaraNonI rakSA mATe rAkha, dorA vagerethI vIMTavuM. (i) prazna - lAbha, alAbha vagere bIjAne pUchavA ke pote aMguThA , darpaNa, talavAra, pANI vageremAM jovA. (iv) praznAprazna - svapnamAM vidyAe pote kaheluM ke ghaMTaDI vageremAM utArela devatAe kaheluM zubha, azubha, jIvana, maraNa vagere bIjAne kahevuM. () nimitta - bhUta, bhaviSya, vartamAnanI vastune jANIne kahevI. gaurava mATe A pAMcane kare te sAdhu Abhiyogikakarma bAMdhe che. apavAde zAsananI unnati mATe niHspRhavRttithI A pAMcane kare te uccagotra bAMdhe che. (4) AsurIbhAvanA - asuro eTale bhavanapatinA eka prakAranA devo. temanI bhAvanA te AsurIbhAvanA. te pAMca prakAre che - (i) sadA vigrahazIlapaNuM - haMmezA jhaghaDo karIne pachI pastAvo na thavo, mAphI mAMgavA chatAM khuza na thavuM, virodhanI paraMparA calAvavI. (i) saMsatatapa - AhAra, upadhi, zayyA vageremAM Asakta thaIne AhAra vagere mATe ja tapa karavo. (i) nimittakathana - traNakALa saMbaMdhI lAbha, alAbha, sukha, du:kha, jIvana, maraNanuM nimitta abhimAnathI kahevuM. (iv) niSkapatA - bIjA kAryamAM mana raheluM hovAthI sthAvara vagere jIvone ajIva mAnIne dayA vinA temanI upara cAlavuM, besavuM vagere karavuM, karIne bIjA kahe to paNa pastAvo na karavo. (5) niranukaMpa - koIka kAraNasara kaMpatA dayApAtra jIvane joIne paNa Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 dvAra 73muM- 25 azubha bhAvanAo kUrapaNAthI kaThaNabhAvavALA thaIne dayA na karavI. (5) sammohI - sammoha eTale eka prakAranA mUDha devo. temanI bhAvanA te sammohI bhAvanA. tenA pAMca prakAra che - (i) unmArgadazanA - mArgane dUSita karyA vinA viparIta mArgano upadeza Apavo. (i) mArgadUSaNa - jJAna-darzana-cAritrArUpa mokSamArgane ane tene svIkArela sAdhuone jAti vagerenA dUSaNothI dUSita karavA. (iii) mArgavipratipatti - mokSamArgane khoTA dUSaNothI dUSita karIne jamAlInI jema unmArgane svIkAravo. (iv) saMmoha - samajI na zakavAthI jJAna vagerenA agharA viSayomAM muMjhAvuM, paradarzanavALAnI vividha samRddhi joIne moha karavo. () mohajanana - svAbhAvika rIte ke kapaTathI bIjAne bIjA darzanomAM mohita karavA. sAdhu AmAMthI je bhAvanA kare tevA devomAM te utpanna thAya. gRhastha AmAMthI je bhAvanA kare te tevA devomAM utpanna thAya. athavA naraka, tiryaMca ke kharAba manuSyamAM utpanna thAya. A bhavAnAo sammacAritramAM vidana karanArI hovAthI azubha che. mATe sAdhuoe A bhAvanAo na karavI. hRdayamAM sAdhuo pratye viparIta bhAva hoya to darzanamohanIya baMdhAya ane dharmabaMzanuM kAraNa bane, mATe hRdayane samajAvIne sudhAravuM. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 2 dhAra 74muM - mahAvratonI saMkhyA dvAra 74muM - mahAvratonI saMkhyA | (1) pahelA bhagavAnanA sAdhuo Rju ane jaDa hatA. Rju = saraLa, zaThatA vinAnA. jaDa = jeTaluM kahyuM hoya teTaluM samaje, vadhune na samaje. temane heya vastunuM jJAna ghaNA upadezo sAMbhaLyA pachI thatuM hatuM. chellA bhagavAnanA sAdhuo vakra ane jaDa che. vakra = zaThatAvALA. teo te te bahAnA kADhIne heya vastunuM sevana kare che. tethI pahelA ane chellA bhagavAnanA sAdhuo parigrahavirativrata vaDe maithunavirativratano saMgraha thaI jAya che evuM samajatA nathI. tethI temane pAMca mahAvrato hoya che. te A pramANe - (1) prANAtipAtavirati mahAvrata. (2) mRSAvAdavirati mahAvrata. (3) adattAdAnavirati mahAvrata. (4) maithunavirati mahAvrata. (pa) parigrahavirati mahAvrata. (2) vaccenA 22 bhagavAnanA sAdhuo Rju ane prAjJa hatA. prAjJa = buddhizALI, thoDuM kahevAthI paNa ghaNuM samaje tevA. tethI teo heya vastune sukhethI samajI zakatA hatA ane tajI zakatA hatA. tethI teo samajI zakatA hatA ke parigrahavirativrata vaDe maithunavirativratano saMgraha thaI jAya che, kemake strI paNa eka prakArano parigraha Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAra 74muM - mahAvratonI saMkhyA 263 che, teno parigraha karyA vinA tene bhogavI zakAtI nathI. tethI temane cAra mahAvrato hatA. te A pramANe - (1) prANAtipAtavirati mahAvrata. (2) mRSAvAdavirati mahAvrata. (3) adattAdAnavirati mahAvrata. (4) parigrahavirati mahAvrata. + + he nAtha ! Apa kevaLajJAna dvArA samasta vizvane joI rahyA cho tyAre ApanI sanmukha rahelA ane kaSAyarUpI duzmanonA samUhathI pIDita mane kema jotA nathI? kaSAyothI herAna-parezAna evA mane joIne choDAvavAmAM samartha ane karuNAnidhi evA Apa mArI upekSA karo e ucita nathI. he mahAbhAga ! saMsArathI pAra pAmelA evA Apane joyA pachI saMsAramAM eka kSaNa paNa rahevAmAM mane AnaMda nathI. + paNa zuM karuM? he nAtha ! A bhayaMkara AMtarazatruono samudAya mane tArI pAse AvatA aTakAve che. prabhu ! mAro saMsAra paNa tAre AdhIna che, mAro mokSa paNa tAre AdhIna che. A pramANe sthiti che, to Apa mane saMsArathI pAra utAravAmAM vilaMba kema karo cho? jo tame te guNasthAnakonI sparzanA karavA mAgo cho to pahelA eka kAma karo - e guNasthAnakane anurUpa guNonI sparzanA karatA jAva. . Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 dhAra 75muM - divasamAM kRtikarma (vaMdana)nI saMkhyA dvAra 75muM - divasamAM kRtikarma (vaMdana)nI saMkhyA pratikramaNamAM cAra vaMdana thAya che. te A pramANe - (1) AlocanAnuM vaMdana. (2) khAmaNAnuM vaMdana. (3) AcArya vagere sarvasAdhuonI khAmaNApUrvaka Azraya karavA mATenuM vaMdana. (4) paccakhANanuM vaMdana. svAdhyAyamAM traNa vaMdana thAya che. te A pramANe - (1) svAdhyAyanuM prasthApana karatI vakhatanuM vaMdana. (2) svAdhyAyanuM pravedana karatI vakhatanuM vaMdana. (3) svAdhyAya karyA pachInuM vaMdana. kAlagra haNa, udeza, samude za, anujJA vagerenA vaMdanono svAdhyAyanA vaMdanomAM samAveza thaI jAya che. | divasanA pUrva bhAgamAM upara kahelA 7 vaMdana hoya che. divasanA pAchalA bhAgamAM paNa eja rIte 7 vaMdana hoya che. Ama upavAsavALAne divasamAM 14 vaMdana thAya che. jene vAparavAnuM hoya tene A 14 vaMdana uparAMta vAparyA pachI paccakhANanuM vaMdana adhika hoya che. jagadAdhAra ! nAtha ! Apane huM spaSTa jaNAvuM chuM ke ApanA sivAya A | jagatamAM mAruM koI zaraNa nathI. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAra 76muM - kSetromAM cAritranI saMkhyA 265 : 76muM - kSetromAM cAritranI saMkhyA jI re cAritra sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAravizuddhi, sUkSmasaMparAya, yathAkhyAta kSetra 5 bharatakSetra5 airAvatakSetra (pahelA-chellA | bhagavAnanA kALamAM) 5 mahAvidehakSetra, 5 bharatakSetrapa airAvatakSetra (22 bhagavAnanA kALamAM) sAmAyika, sUkSmasaMparAya, yathAkhyAta + ghaNA ADA-avaLA lITA karyA pachI bALakane ekaDo AvaDe, pahelethI na AvaDe, ema ghaNI dravyakriyAo thayA pachI bhAvakriyA Ave. ekaDAnA lakSa vinA lITA karanArane ekaDo AvaDavo muzkela che. tema bhAvanA lakSa vinAnI kriyA karanArane bhAva Avavo muzkela che. ekaDo zIkhavA lITA karanArane aTakAvI devAthI te kyAreya ekaDo zIkhI nahIM zake, tema dravyakriyAvALAne aTakAvI devAthI kyAreya bhAvakriyA pAmI nahIM zake. + sAcu samajAvI zakAya evI jIvamAM rahelI pAtratA te prajJApanIyatA. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 dvAra 77muM - sthitakalpa dvAra 77muM - sthitakalpa kalpa = sAdhuonI sAmAcArI. te dasa prakAranI che - (1) Acelakaya (6) vrata (2) dezika (7) jayeSTha (3) zayyAtarapiMDa (8) pratikramaNa (4) rAjapiMDa (9) mAsa (5) kRtikarma (10) paryuSaNA. pahelA-chellA bhagavAnanA sAdhuone A dase prakAranA kalpanuM haMmezA pAlana karavAnuM hoya che. tethI temanA mATe te sthitakalpa che. 22 bhagavAnanA sAdhuone cAra kalponuM haMmezA pAlana karavAnuM hovAthI temanA mATe te sthitakalpa che ane cha kalponuM kayAreka pAlana karavAnuM hovAthI temanA mATe te asthitakalpa che. cAra prakArano sthitakalpa A pramANe che - (1) zayyAtarapiMDa - badhA sAdhuo zayyAtarapiMDano avazya tyAga kare che. zayyAtarapiMDanuM svarUpa AgaLa 112mA dvAramAM kahevAze. (2) vrata - pahelA-chellA bhagavAnanA sAdhuone pAMca mahAvrata hoya che. 22 bhagavAnanA sAdhuone cAra mahAvrata hoya che. (3) jayeSTha - pahelA-chellA bhagavAnanA sAdhuone vaDIdIkSAthI jayeSThapaNuM (vaDilapaNuM) hoya che. 22 bhagavAnanA sAdhuone dIkSAthI jayeSThapaNuM hoya che. (4) kRtikarma - te be prakAre che - (i) abhyatthAna = UbhA thavuM. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 7 dvAra 77muM - sthitakalpa (i) dvAdazAvarta vagere vaMdana karavA. badhA sAdhu-sAdhvIoe paryAya pramANe vaDilane banne prakAranuM kRtikarma karavuM. paryAyathI vaDila evA paNa sAdhvIoe AjanA dIkSita sAdhune vaMdana karavuM, sAdhue temane vaMdana na karavuM, kemake dharmamAM puruSa pradhAna che. parIkSAnA pepara sahelA paNa hoya che ane agharA paNa hoya che. parIkSAmAM keTaluM pUchAvAnuM ? chatAM hoMziyAra vidyArthIne badhuM ja (na pUchAyela) paNa AvaDatuM hovuM joIe. keTalAka jIvo hasatA hasatA bAhya suMdara vAtAvaraNamAM kSapakazreNei ArohaNa karIne kevaLajJAna pAme che. jemake pRthvIcaMdra rAjasiMhAsana para beThA beThA, guNasAgara lagnanI corImAM, bharatacakravartI arisAbhavanamAM kevaLajJAna pAmyA. keTalAka jIvo bhAre tapa vagere karatA, upasargo sahana karatA vagere pratikULa vAtAvaraNamAM kSapakazreNi ArohaNa karIne kevaLajJAna pAme che. jemake gajasukumAlamuni, khaMdhakamuni, aMdhaka sUrinA 500 ziSyo, metAraja muni vagere. jema parIkSAmAM prazno thoDA hoya. chatAM badhuM ja jJAna hoya te vidyArthI vizArada gaNAya. tema badhA ja prakAranA anukULa-pratikULa saMyogomAM arthAtu cakravartipaNAnI sahibImAM ke maraNAMta kaSTomAM samAdhi jALavavAnuM sattva jenI pAse labdhirUpe paNa hoya che teo ja kSapakazreNi ArohaNa karIne kevaLajJAna pAmI zake che. prabhu ApaNane pUche che - tuM jayAM upasthita hoya tyAM tAro upayoga hoya che kharo? Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 dvAra 78muM - asthitakalpa dvAra 78muM - asthitaMkalpa cha prakArano asthitakalpa A pramANe che - (1) Acelakya - vastrarahitapaNuM. pahelA-chellA bhagavAnanA sAdhuo acelaka hoya che. kemake teo anukrame Rju-jaDa ane vakra-jaDa hovAthI temane ghaNA mUlyavALA-raMgIna vA vAparavAnI anujJA nathI, alpamUlyavALA sapheda vastro vAparavAnI ja anujJA che. acalakapaNe be rIte hoya che - (i) vasrarahita acalakapaNuM - te tIrthakarone indra mUkela devadUSya jatuM rahe te pachI hoya che. (i) vastrasahita acalakapaNuM - te sAdhuone hoya che, kemake teo alpa mUlyavALA, sapheda ane jIrNa vastro vApare che. 22 bhagavAnanA sAdhuo sacelaka ke acelaka hoya che, kemake teo Rju - prAjJa hovAthI temane ghaNA mUlyavALA-raMgIna vastro ane alpamUlyavALA-sapheda vastro vAparavAnI anujJA che. (2) auddezika - sAdhu mATe banAveluM hoya te AdhAkarmI. pahelA-chellA bhagavAnanA zAsanamAM je sAdhunI mATe AdhAkarmI karyuM hoya te tene ane bAkInA sAdhuone ema badhA sAdhuone na kalpa. 22 bhagavAnanA zAsanamAM je sAdhunI mATe AdhAkarmI karyuM hoya te tene ja na kalpa, bIjA sAdhuone kahyuM. (3) pratikramaNa - pApathI pAchA pharavuM. pahelA-chellA bhagavAnanA sAdhuone aticAra lAge ke na lAge to paNa savAre ane sAMje cha AvazyakarUpa pratikramaNa ane javA, Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269 dhAra 78muM - asthitakalpa AvavA, nadI utaravA vageremAM iriyAvahirUpa pratikramaNa avazya karavAnuM hoya che. 22 bhagavAnanA sAdhuone aticAra lAgatA nathI. kadAca aticAra lAge to teo tarata pratikramaNa kare che. aticAra na lAge to teo pratikramaNa karatA nathI. (4) rAjapiMDa - rAjapiMDa eTale rAjAnA gharanA azana, pAna, khAdima, svAdima, vastra, pAtrA, kAMbaLI, rajoharaNa. pahelA-chellA bhagavAnanA sAdhuone rAjapiMDa na kahyuM, kemake (i) rAjAne tyAM bhIDane lIdhe ke amaMgaLanI buddhithI pAtrA tUTI jAya, zarIra para ghAta thAya. (i) cora-jAsusa-ghAtaka vagere samajI rAjA gusse thaIne kula, gaNa, saMgha vagereno upaghAta kare. (i) lokomAM niMdA thAya, kemake smRti(laukikazAstra)mAM rAjapiMDa nidya kahyo che. 22 bhagavAnanA sAdhuone rAjapiMDa kalpa, kemake teo upara kahelA doSone TALI zake che. (5) mAsakalpa - mAsakalpa eTale ekasthAnamAM eka mAsa sudhI rahevuM. pahelA-chellA bhagavAnanA sAdhuone mAsikalpa hoya che. jo mAsakalpa na karAya to (i) zayyA, zayyAtara vagere para rAga thAya. (i) lokomAM laghutA thAya. (iii) anya dezonA loko para upakAra na thAya. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27) dvAra 78muM - asthitaMkalpa (iv) anya dezonA lokonA vaMdana,pUjA vagere na maLe. (v) sAdhuonA vyavahAranuM pAlana na thAya. (vi) vividha dezonA vyavahAranuM jJAna na thAya. (vi) AjJAnI ArAdhanA na thAya. dravya vagerenA doSane lIdhe bahArathI mAsakalpa na thAya to paNa vasati, saMthAro vagere badalIne mAsakalpa karAya che. (i) dravyadoSa - zarIrane pratikULa anna maLavuM vagere. (i) kSetradoSa - saMyamane pratikULa vagere kSetra. (i) kALadoSa - dukALa vagere. (iv) bhAvadoSa - glAna thavuM, jJAnanI hAni thavI vagere. 22 bhagavAnanA sAdhuone mAsakalpa hoto nathI, kemake teo Rju-prAjJa hovAthI ekasthAnamAM vadhu rahe to paNa temane upara kahelA doSo lAgatA nathI. (6) paryuSaNAkalpa - paryuSaNAkalpa eTale (i) UNodarI karavI. (i) nava vigaIono tyAga karavo. (i) pATa, pATalA vagere tathA saMthAro levA. (iv) sthaDila vagerenA pyAlA levA. (V) loca karavo. (vi) mumukSune dIkSA na ApavI. (vi) pUrve lIdhelA rAkha, Dagala vagereno tyAga karavo. (vi) navA rAkha, Dagala vagere levA. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 dhAra 78muM - asthitaMkalpa (ix) comAsA mATenA bamaNA upakaraNo rAkhavA. (5) navA upakaraNo na levA. (i) savA yojanathI vadhu na javuM. vagere comAsAnI sAmAcArI. tenA be prakAra che - (a) utkRSTa - aSADha pUnamathI kArtika pUnama sudhI cAra mahinAno. (b) jaghanya - bhAdaravA suda pAMcamathI kArtika pUnama sudhI 70 divasano. pahelA-chellA bhagavAnanA sAdhuone paryuSaNAkalpa hoya che . jinakalpIone utkRSTa paryuSaNAkalpa ja hoya che. sthavirakalpIone utkRSTa ane jadhanya banne paryuSaNAkalpa hoya che. 22 bhagavAnanA sAdhuone paryuSaNAkalpa hoto nathI. + + jagatamAM je koI sukhI loko che te bIjAnA sukhanI icchAthI sukhI thayA che. jagatamAM je koI duHkhI loko che te bIjAnA duHkhanI icchAthI thayA che. stuti nava kIje ApaNI, nava kIje niMdAya; upadezamALA Ima kahe, tapa japa saMyama jAya. mAsakhamaNane pAraNe, eka sikUtha laIne khAya; paNa nara niMdA nava taje, nicce durgati jAya. paraniMdA puMThe kare, vaheto pAtika pura; durgati dazavaikAlike, kahI sijarjabhavasura. jenI sAthe abhedabhAva rAkhavAno che, tenI sAthe bheda rAkhIe chIe. jenI sAthe saMpUrNapaNe bhedane anubhavavAno che tenI sAthe abhedarUpa banI gayA chIe. anaMta zAzvata sukhanI prApti kevI rIte thaze ? cAlo, paramAtmA sAthe vadhune vadhu abhinna thavAno ane saMsAra sAthe bhinna thavAno prayatna karIe. + + Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 dvAra 79muM - 5 prakAranA caitya | dhAra 79muM - 5 prakAranA caitya | caitya = jinapratimA. upacArathI jinapratimA je sthAnamAM hoya tene paNa caitya kahevAya che. (1) bhakticetya - dararoja trikALa pUjA, vaMdana vagere karavA mATe gharamAM rakhAyelI jinapratimA te bhakticetya. (2) maMgalacaitya - bArasAkhanA madhyabhAgamAM banAvela jinapratimA te maMgalacaitya, mathurAmAM ghara banAvyA pachI bArasAkhamAM jinapratimA sthapAtI hatI, nahIMtara te ghara paDI jatuM hatuM. (3) nizrAcaitya - koI eka gacchanuM caitya te nizrAcaDhyuM. tenA pratiSThA vagere kAryo karavAno adhikAra te gacchano ja hoya, bIjA gacchone temAM kaMI lAbha na maLe. (4) anizrAkRtacaMtya - badhA gacchonuM caitya te anizrAkRtacaitya. tenA pratiSThA, mALAropaNa vagere kAryono adhikAra badhA gacchone hoya. (5) zAzvatacetya (siddhAyatana) - zAzvata jinAlayo te zAzvatacaitya. te devaloka, meruparvata, kUTa, naMdIzvaradvIpa, cakavaradvIpa vagere sthAnomAM hoya che. bIjI rIte 5 prakAranA caityo - (1) zAzvatatya (2-3) bhakticaitya - bharatacakrI vageree karAvelA caityo. teo be prakAranA che - (i) nizrAkRtacaitya (i) anizrAkRtacaitya (4) maMgalacaitya Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAra 79muM - 5 prakAranA caitya 273 (5) sAdharmikacaya - vArattakamuninA putre vArattakamuninI pratimA banAvI vArattaka nagaramAM vArattaka maMtrI raheto hato. ekavAra dharmaghoSamuni tene tyAM vahoravA AvyA. tenI patnIe vahorAvavA mATe vAsaNa upADyuM. ghInuM eka TIpuM jamIna para paDyuM. mahAtmA vahoryA vinA nIkaLI gayA. hAthI para beThelA maMtrIe joIne vicAryuM, "mahAtmA kema nIkaLI gayA?' eTalAmAM ghI para mAkhI AvI. tene khAvA garoLI AvI. tene khAvA kAciMDo Avyo. tene khAvA bilADI AvI. tene khAvA bahArano kutaro Avyo. tene bhagADavA gharano kutaro Avyo. bannenuM yuddha thayuM. bannenA mAlikonuM yuddha thayuM. A joI vArattakamaMtrIe vicAryuM, 'ghInuM eka TIpuM paDyuM emAM ATalI virAdhanA thaI. mATe bhagavAne Avo dharma batAvyo. mAre paNa te ja bhagavAna mAnavA yogya che ane temano dharma ja karavA yogya che.' Ama vicArI zubhadhyAnathI temane jAtismaraNa jJAna thayuM. devatAe sAdhuveSa Apyo. lAMbA kALa sudhI cAritra pALI teo kevaLajJAna pAmyA. kALakrame te siddha thayA. temanA putre maMdira baMdhAvI temAM muhapatti-rajoharaNavALI pitAmuninI mUrti sthApI ane dAnazALA kholI. cAre bAjuM kAdavanI vacce paNa kAdavane sparyA vinA kamaLa kevuM alipta zobhe che? jIva ! saMsAramAM cAre bAju rAga-dveSa, mada-matsara vagerenA kAdava che. tuM kamaLanI mAphaka ene sparyA vinA alipta raheje. to ja tAro A bhava saphaLa thaze. nahIMtara bhava-bhramaNa Ubhu ja raheze. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 dvAra 80muM-pustakapaMcaka dvAra 80muM - pustakapaMcaka (1) gaMDI pustaka - te lAMbu hoya che. tenI jADAI-pahoLAI sarakhI hoya che. (2) kacchapIpustaka - te bane cheDe pAtaLuM hoya che ane vacce pahoLu hoya che. tenI jADAI alpa hoya che. (3) muSTipustaka - te cAra aMgula lAMbu ane vartuLAkAra ke corasa hoya che. (4) saMpuTaphalapustaka - temAM banne bAju be vagere puThA hoya che. dA.ta. vepArIonI jamA-udhAra lakhavAnI vahI. (5) chedapATIpustaka - te alpa pAnAvALu hovAthI thoDuM ja UMcuM hoya che athavA, te pahoLu ane alpa jADAIvALu hoya che. te lAMbu ke TuMkuM hoya che. - + + cakravartIne ke devendrane je sukha nathI te sukha lokavyApAra rahita sAdhuone hoya che. + jIva guNothI sukhI che ane doSothI du:khI che. + samakita pAmela jIva paNa jo deva-gurunI AzAtanA kare ane jJAna cAritranI virAdhanA kare to utkRSTathI dezona ardhapudgalaparAvartakALa saMsAramAM rakhaDe. saMsAra eTale janma-maraNanuM cakra. saMsAra eTale roga-zoka-daridratAno dariyo. saMsAra eTale Adhi-vyAdhi-upAdhinI khANa. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 81muM - daMDapaMcaka 2 75 dvAra 81muM - daMDapaMcaka (1) yaSTi - te sADA traNa hAtha lAMbI hoya che. tenAthI upAzrayamAM bhojana vagerenA avasare gRhastho na Ave te mATe paDado karAya che. (2) viyaSTi - te yaSTithI 4 aMgula nAnI hoya che. kharAba gAma vageremAM cora vagerethI bacavA upAzrayanA daravAjAne viyaSTithI marAya che jethI avAja sAMbhaLIne cora, kutarA vagere bhAgI jAya. (3) daMDa - te khabhA jeTalo lAMbo hoya che. roSakALamAM gocarI mATe pharatI vakhate te hAthamAM rakhAya che. tenAthI pI manuSya ane jAnavaronuM nivAraNa karAya che. durgamasthAnamAM vAgha, cora vagerenA bhayamAM te zastrarUpa bane che. vRddha mATe te TekArUpa bane che. (4) vidaMDa - te bagala jeTalo lAMbo hoya che. comAsAmAM gocarI mATe pharatI vakhate te hAthamAM rakhAya che. te nAno hovAthI varasAdamAM sukhethI kapaDAnI aMdara laI zakAya che jethI pANIthI palaLe nahIM. (5) nAlikA - te yaSTithI 4 aMgula UMcI hoya che. nadI, sarovara vagerene UtaratA pahelA tenAthI pANI UMDuM che ke nahIM te mapAya che. je daMDamAM 1,3, 5, 7, 9, 10 parvo ane vadhatA parvo eTale 11,12 vagere parvo hoya ane te eka raMganA hoya, kAbaracItarA na hoya, polA na hoya tevA snigdha raMgavALA, komaLa ane vartuLa daMDa zubha che. AnAthI viparIta daMDa azubha che. parva = gAMTha. daMDamAM keTalA parvo hoya to zuM phaLa maLe? phaLa sAru. jhaghaDo karAve. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 dvAra 82muM- tRNapaMcaka phiLa lAbha karAve. maraNa karAve. mArgamAM kalaMkanuM nivAraNa karAve. AtaMka (tarata mAranAra roga) Ave. nIrogI banAve. saMpatti na maLe. yaza phelAve. sarva saMpatti prApta karAve. 10 | dvAra 82muM - tRNapaMcaka (1) zAlInuM ghAsa. (2) vrIhinuM ghAsa. (3) kodravanuM ghAsa. (4) rAlakanuM ghAsa. (5) jaMgalanuM ghAsa - zyAmAka vagere. ApaNI rucine gurudevanI sUcanA sAme ApaNe harAvatA rahetA hoIe to ja ApaNe sAcA arthamAM gurudeva pratyenA samarpaNabhAvanA mAlika chIe. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 83muM carmapaMcaka 277 dvAra 83muM carmapaMcaka (1) bakarInuM cAmaDu. (2) gheTInuM cAmaDu. (3) gAyanuM cAmaDu. (4) bheMsanuM cAmaDu. (5) haraNanuM cAmaDu. bIjI rIte carmapaMcaka - (1) talikA - eka taLIyAvALA joDA (cappala jevA). te na maLe to be, traNa ke cAra taLIyAvALA joDA le. sArthane lIdhe rAtre aMdhArAmAM javAnuM thAya tyAre, divase mArgane choDIne unmArge javAnuM thAya tyAre, cora - jaMgalI pazuo vagerenA bhayathI jhaDapathI javAnuM thAya tyAre kAMTA vagere na vAge te mATe athavA jenA paga komaLa hoya te pagamAM talikA pahere che. (2) khalaka - paganuM rakSaNa karanArA joDA (buTa jevA). jenA paga vicarcikA vAyuthI phATI gayA hoya (cIrA paDI gayA hoya) tene rastAmAM cAlatA ghAsa vagerethI pIDA thAya. te athavA jenA paga komaLa hoya tene pAnImAM cIrA paDI jAya tenI rakSA mATe te pagamAM khallaka pahere che. (3) vardhA - cAmaDAnA dorA. te tUTelA joDA sAMdhavA mATe vaparAya che. (4) kozaka - cAmaDAnuM vizeSa prakAranuM upakaraNa. jenA paganA nakho paththara vagerenI sAthe athaDAIne bhAgI gayA hoya teo AMgaLIo ke aMguThAne kozakamAM nAMkhe che. athavA kozaka eTale nakha kApavAnuM sAdhana (nekaTara) rAkhavA mATenuM upakaraNa. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 dvAra 83muM carmapaMcaka (5) kRtti - cAmaDu. te rastAmAM dAvAnaLanA bhayathI rakhAya che. jayAM ghaNI sacitta pRthvI hoya tyAM pRthvIkAyanI jayaNA mATe kRttine pAtharIne tenI upara besavuM vagere karAya che. coroe luTI lIdhA hoya tyAre bIjA vastro na hovAthI kRttine paherI le che. + jANI lo karmasattAnA nizcita niyamo - (1) narakanI bhayaMkara vedanAo bhogavyA pachI paNa bahu ja thoDA nArakIone manuSya thavAnuM maLe che. moTA bhAganA nArakIone tiryaMca thavuM paDe che. (2) bhautika sukhanA zikhare beThelA devalokanA devomAMthI bahu ja thoDA devo devajIvana pUruM karIne manuSya thAya che. moTA bhAganA devAvIne paMcendriya tiryaMca ke ekendriyamAM ja jAya che. (3) vartamAnakALe je manuSyo che teno moTo bhAga tiryaMcamAM javAno che. vartamAnakALanA manuSyono moTo bhAga bhaviSyamAM asaMkhyakALa ke anaMtakALa sudhI manuSya thaI zakavAno nathI. + 84 lAkha yonimAMthI dareka yonimAM bhUtakALamAM ApaNo jIva anaMtavAra utpanna thayo che. + 2000 sAgaropamathI vadhu kALa jene saMsAramAM rahevAnuM hoya teNe avazya ekendriyamAM javuM ja paDe. + apavAdanuM sevana jo davAnA sthAne che, utsarganuM sevana jo bhojananA sthAne che to pariNatinI nirmaLatA e prANavAyunA sthAne che. samajavAnI taiyArI choDI daIe chIe tyAre ja samasyAnI saphara cAlu thAya che. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 84muM dUSyapaMcaka (vastrapaMcaka) 279 dvAra 84muM - dUSyapaMcaka (vastrapaMcaka) dUSya = vastra. te be prakAranuM che - (i) apratyupekSita - jenuM paDilehaNa na thaI zake te. (i) dupratyupekSita - jenuM paDilehaNa barAbara na thaI zake te. apratyupekSitadUSyapaMcaka A pramANe che - (1) tUlI - saMskAra karAyelA rUthI ke AMkaDAnA rUthI bharelu, vistAravALu sUvA mATenuM gAdalu. (2) upadhAnaka - haMsanA roma vagerethI bhareluM ozIku. (3) gaMDopadhAnika (gallamasUrikA) - osIkAnI upara gAlanA pradeza rakhAya te. (4) AliMginI - DhIMcaNa, koNI vagere sthAne rakhAya te. (5) masUraka - vastranuM ke cAmaDAnuM bUrI vagere rUthI bharelu goLa Asana. A pAMce prAyaH vastranA hoya che. duSkayupekSitadUSmapaMcaka A pramANe che - (1) palhavi (kharaDa) - te hAthInI pITha upara patharAya che. bIjA paNa alpa ruvATIvALA ke ghaNI vATIvALA pAtharaNAno samAveza AmAM thAya che. (2) kovika (vruTTI) - rUthI bharelu kapaDuM. ghaNI vATIvALA nepALanA kaMbala vagereno samAveza AmAM thAya che. (3) prAvAraka - svATIvALu kapaDu. matAMtare prAdhAraka eTale moTo kaMbala. (4) navataka - jINanuM vastra (UnanuM vizeSa prakAranuM vastra). (5) daDhagAli - brAhmaNo pahere te dazIvALI dhotI. bIjA be seravALA sUtaranA kapaDA vagereno samAveza AmAM thAya che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28) dvAra 85muM - pAMca prakAranA avagraha dvAra 8pamuM - pAMca prakAranA avagraha avagraha = mAlikIno vyavahAra. te 5 prakAranA che - (1) devendrano avagraha - lokanI madhyamAM rahela meruparvatanA madhyabhAgamAM upara-nIce pratararUpa ane tIrachI 1 pradezanI zreNi che. tenAthI lokanA be bhAga thAya che - dakSiNArdha ane uttarArdha. dakSiNArdhano mAlika zaka che ane uttarArdhano mAlika IzAnendra che. dakSiNArdhamAM rahelA sAdhuoe zakranI anujJA levI ane uttarArdhamAM rahelA sAdhuoe IzAnendranI anujJA levI. (2) rAjAno avagraha - cakravartI vagere rAjAo jeTalA kSetranA mAlika hoya te rAjAno avagraha che. cakravartIno avagraha tIracho mAgadha vagere tIrtho sudhIno hoya che, upara laghuhimavaMtaparvata para 64 yojana (matAMtare 72 yojana) sudhIno hoya che ane nIce khADA, kUvA vageremAM hoya che. te te kALe je cakravartI hoya tenI anujJA levI. (3) gRhapatino avagraha - gRhapati = eka dezano adhipati. te dezamAM rahenArA sAdhuoe tenI anujJA levI. teno avagraha tIracho potAnA dezanI sImA sudhI hoya che, nIce vAvaDI-kUvA-bhoMyarA vagere sudhI hoya che ane upara parvata, vRkSa vagerenA zikhara sudhI hoya che. (4) sAgArikano avagraha - sAgArika = vasatino mAlika = zayyAtara. tenA gharamAM rahenArA sAdhuoe tenI anujJA levI. teno avagraha tIrachI gharanA vADa-varaMDA sudhI hoya che, nIce vAvaDI-kUvA-bhoMyarA vagere sudhI hoya che ane upara parvata, vRkSa vagerenA zikhara sudhI hoya che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 85muM- pAMca prakAranA avagraha 281 (5) sAdharmikano avagraha - comAsu karela AcArya vagereno avagraha. jyAM comAsu karyuM hoya tyAMthI 5 gAu sudhIno temano avagraha che. te comAsAmAM ane comAsA pachI 2 mAsa sudhI hoya che. te kALamAM te kSetramAM rahenArA sAdhuoe te AcArya vagerenI anujJA levI. A pAMcanI anujJA laIne temanA avagrahamAM rahevuM sAdhuone kahyuM che. temanI anujJA lIdhA vinA temanA avagrahamAM rahevuM sAdhuone na kalpa. AmAM pachI pachIno avagraha pUrva pUrvanA avagrahane bAdhita kare che. eTale ke rAjAnA avagrahamAM rAjAnI ja mukhyatA che, devendranI nahIM. tethI tyAM rAjAnI ja anujJA levI, devendranI nahIM. ema gRhapatinA avagrahamAM tenI ja anujJA levI, devendranI ane rAjAnI nahIM. sAgArikanA avagrahamAM tenI ja anujJA levI, devendranI, rAjAnI ane gRhapatinI nahIM. sAdharmikanA avagrahamAM tenI ja anujJA levI, devendranI, rAjAnI, gRhapatinI ane sAgArikanI nahIM. + je sAdhunA kaSAyo utkaTa hoya che tenuM cAritra zeraDInA puSpanI jema niSphaLa thAya che. dezonapUrvakoDavarSa sudhI pALelA cAritrAne paNa kaSAyavALo jIva muhUrtamAtramAM hArI jAya che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 dvAra 86muM - 22 parISaha dvAra 86muM- 22 parISaha parISaha - mokSamArgathI UtarI na javAya e mATe ane nirjarA mATe cAre bAjuthI je sahana karAya te parISaha. te 22 che - (1) kSudhA parISaha - bhUkhane sahana karavI, paNa aneSaNIya (doSita) anna grahaNa na karavuM. (2) pipAsA parISaha - tarasane sahana karavI, paNa sacitta pANI ke aneSaNIya pANI na levuM. (3) zIta parISaha - ThaMDIne sahana karavI, paNa akathya vastrone grahaNa na karavA, agni pragaTAvavo nahIM, bIjAe pragaTAvela agnimAM zarIra tapAvavuM nahIM, zAstramAM kahela vidhi mujaba eSaNIya (nirdoSa) kapaDA vagere vAparavA. (4) uSNa parISaha - garamIne ane garama rastAne sahana karavA, paNa pANImAM DUbakI mAravAnI, snAnanI, pavana nAkhavAnI vagere icchA na karavI, chatra dhAraNa na karavuM. (5) daMza parISaha - macchara, DAMsa, ju, mAkaDa vagere kSudra jIvonA kho sahana karavA, paNa te sthAnamAMthI bIje na javuM, dhumADA vagerethI temane dUra na karavA, pavana vagerethI temane na nIvAravA. (6) acela parISaha - alpa mUlyavALA, jIrNa, sapheda ane malina vastro dhAraNa karavA, vastra na maLe to dInatA na karavI, sArA vastro maLe to AnaMda na pAmavo. (7) arati parISaha - saMyamamAM kaMTALo Ave to paNa tene choDavuM nahIM, kharAba vicAra karavA nahIM, dharmamAM lIna banavuM. (8) strI parISaha - strIo mokSamArgamAM pratibaMdhaka che. mATe kAmanI Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 dvAra 86muM - 22 parISaha buddhithI kyAreya temanI upara daSTi paNa karavI nahIM, temanA aMgopAMgo, hAva-bhAva, ceSTAo jovI ke vicAravI nahIM. (9) caryA parISaha - ALasa choDIne dareka mahine gAma, nagara, kulomAM vihAra karavo, eka sthAna para mamatva na rAkhavuM. (10) naiSedhikI parISaha - zUnya ghara, smazAna vagere svAdhyAya vagerenI bhUmimAM rahevuM. matAMtare niSadyAparISaha - strI, pazu, napuMsaka rahita sthAnamAM rahevuM ane tyAM uga karyA vinA iSTa-aniSTa upasargone sahana karavA. (11) zayyA parISaha - UMcI-nIcI jamInavALo, dhULavALo, bahu ThaMDo ke bahu garama upAzraya ke komaLa-kaThaNa, UMcI-nIcI saMthArAnI bhUmi maLe to uga na karavo, paNa sahana karavuM. (12) Akroza parISaha - koI aniSTavacano kahe to paNa gusso na karavo, paNa "jo e sAcuM kahe che, to zA mATe gusso karavo? e mane zikhavato hovAthI mAro upakArI che. have evuM nahIM karuM. jo e khoTuM kahe che to gusso karavAnI jarUra nathI.' Ama vicArI sahana karavuM. (13) vadhu parISaha - duSTAtmAo hAtha, paga, doraDA vagerethI dveSapUrvaka mAre to paNa sahana karavuM, gusse na thavuM, "A zarIra pudgalanuM baneluM che, AtmAthI judu che, AtmAne mArI zakAto nathI, meM pUrve karelA karmonuM A mane phaLa maLyuM che." ema vicAravuM. (14) vAMcA parISaha - sAdhune vastra, pAtrA, anna, pANI, upAzraya vagere badhuM bIjA pAsethI ja maLe che. tethI kuLavAna hovAne lIdhe mAMgI na zake to paNa lajjAne choDIne, kArya Ave tyAre potAne dharma karavAmAM sahAyaka kAyAnuM pAlana karavA hiMmatapUrvaka avazya yAcanA karavI. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 dvAra 86muM- 22 parISaha (15) alAbha parISaha - yAcanA karavA chatAM vastu na maLe to paNa gusso na karavo, mana ane mukha prasanna rAkhavA. (16) roga parISaha - tAva, khAMsI, zvAsa vagere rogo Ave tyAre jinakalpika cikitsA karAvatA nathI, paNa potAnA karmonA udayathI A phaLa maLyuM che ema vicArI sahana kare che. roga Ave tyAre gacchavAsI munio lAbhAlAbha vicArIne barAbara sahana kare athavA zAstramAM kahela vidhithI cikitsA karAve. (17) tRNasparza parISaha - sAdhuone polANa vinAnA ghAsane vAparavAnI anujJA che. jemane anujJA maLI hoya teo kaMIka bhInI bhUmi upara ghAsa pAtharIne tenI upara saMthAro-uttarapaTTo pAtharIne sUve che. athavA coroe upakaraNa harI lIdhA hovAthI te ghAsa para sUve che. athavA atyaMta jIrNa hovAthI jenA saMthAro-uttarapaTTo pAtaLA hoya te ghAsa para saMthAro-uttarapaTTo pAtharIne sUve che. sUtI vakhate ghAsanI kaThaNa ane tIkSNa aNIo vAgavAthI pIDA thAya to paNa sahana karavuM. (18) mala parISaha - mala = pasIno ane pANInA saMparkathI kaThaNa thayela dhULa = mela. zarIra para mela lAgyo hoya, pasInAne lIdhe temAMthI durgadha AvatI hoya to paNa te melane dUra karavA snAna vagerenI icchA kyAreya na karavI. (19) satkAra parISaha - satkAra = anna-pANI-vastra-pAtrA vahorAvavA, vaMdana karavA, UbhA thavuM, Asana ApavuM, guNAnuvAda karavA vagere. bIjA satkAra kare to abhimAna na karavuM, bIjA satkAra na kare to zveSa na karavo. (20) prajJA parISaha - atizaya buddhizALI hoya to garva na karavo, alpabuddhivALo hoya to kheda na karavo paNa potAnA karmonA udayane vicAravo. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 dvAra 86muM - 22 parISaha (21) ajJAna parISaha - huM zAstro bhaNyo nathI." evo kheda na karavo, huM badhA zAstrono pAragAmI chuM." evo garva na karavo. (22) samyaktva parISaha - anyadarzanIonA vicitra mato sAMbhaLavA chatAM paNa samyakatvamAM nizcala rahevuM. AvazyakamAM asamyakatvaparISaha kahyuM che - "huM cAritrI, tapasvI, nirasaMga chuM, chatAM mane dharma, adharma, AtmA, deva, nAraka vagere padArtho dekhAtA nathI, eTale A badhuM khoTuM che." AvA vicAra Ave tyAre "dharmaadharma jo puNya-pAparUpa hoya to temanuM kArya dekhAvAthI anumAnathI temanuM jJAna thAya che. dharma-adharma jo kSamA-krodha vagere rUpa hoya to teno anubhava to thAya ja che. devo sukhamAM Asakta che. temane manuSyalokamAM koI kArya nathI. hAla pAMcamo Aro che. tethI devo ahIM AvatA nathI. nArako tIvra vedanAthI pIDita che ane parAdhIna che. tethI ahIM AvatA nathI.' Ama vicArI samyakatvamAM sthira rahevuM. AmAMthI prajJAparISaha ane samyakatvaparISaha mokSamArgathI UtarI na javAya e mATe sahana karAya che ane bAkInA 20 parISaha nirjarA mATe sahana karAya che. 22 parISahono karmaprakRtimAM samAvatAra parISaha karmaprakRtimAM samAvatAra samyaktvaparISaha = 1 darzanamohanIyakarma prajJAparISaha, ajJAnaparISaha = 2 | jJAnAvaraNIyakarma alAbhaparISaha = 1 aMtarAyakarma AkrozaparISaha, aratiparISaha, cAritramohanIyakarma strIparISaha, naidhikIparISaha, acalaparISaha, yAMcAparISaha, satkAraparISaha = 7 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 dvAra 86muM - 22 parISaha karmaprakRtimAM samAvatAra vedanIyakarma parISaha sudhAparISaha, pipAsAparISaha, zItaparISaha, uSNaparISaha, daMzaparISaha, caryAparISaha, zadhyAparISaha, malaparISaha, vadhaparISaha, rogaparISaha, tRNasparzaparISaha = 11 22 parISahono guNasthAnakomAM samAvatAra badhA = 2 2 guNasthAnaka parISaha 1lA thI 9mu 10mu, 11mu, 12mu sudhAparISaha, pipAsAparISaha, zItaparISaha, uSNaparISaha, daMzaparISaha, caryAparISaha, zayyAparISaha, valaparISaha, alAbhaparISaha, rogaparISaha, tRNasparzaparISaha, malaparISaha, prajJAparISaha, ajJAnaparISaha = 14 13, 14mu sudhAparISaha, pipAsApariSaha, zItaparISaha, uSNaparISaha, daMzaparISaha, carcAparISaha, zavyAparISaha, malaparISaha, vadhaparISaha, rogaparISaha, tRNasparzaparISaha = 11 eka samaye jaghanyathI 1 parISaha hoya ane utkRSTathI 20 parISaha hoya, kemake zItaparISaha-uSNaparISaha eka sAthe na hoya ane caryAparISaha-naiSelikIparISaha eka sAthe na hoya. naiSadhikIparISaha to svAdhyAya vagerenI jagyAe sthiratAmAM ja hoya che. tethI naiSelikI Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 87muM - sAta mAMDalIo 287 parISaha ane carcAparISaha ekasAthe na hoya. zayyA (vasati)mAM caMDilamAtrunI bAdhA vagerenA kAraNe javA-AvavAno saMbhava hovAthI caryAparISaha ane zayyAparISaha ekasAthe hoI zake che. tattvArthamAM "ekasamaye utkRSTathI 19 parISaha hoya, caryAparISahazaThAparISaha-niSadyAparISaha eka sAthe na hovAthI.' ema kahyuM che. dvAra 87muM - sAta mAMDalIo (1) sUtramAMDalI - sUtra bhaNavA mATenI mAMDalI. (2) arthamAMDalI - artha bhaNavA mATenI mAMDalI. (3) bhojanamAMDalI - bhojana mATenI mAMDalI. (4) kAlamAMDalI - kAlagrahaNa mATenI mAMDalI. (pa) AvazyakamAMDalI - pratikramaNa mATenI mAMDalI. (6) svAdhyAyamAMDalI - svAdhyAya karavA mATenI mAMDalI. (7) saMthArAmAMDalI - saMthArA porisI bhaNAvA mATenI mAMDalI. + ghauM vinAnA kothaLAne UbhA rahevuM muzkela che. aMtarmukhatA vinAnA saMyamIne utsAhasabhara rahevuM ethI ya vadhu muzkela che. pazunI pasaMdagI to ApaNI pasaMdagI na ja hoya, paraMtu saMsArI mANasanI pasaMdagI paNa ApaNI pasaMdagI na ja hoya, evuM chAtI ThokIne kahI zakavAnI sthitimAM ApaNe kharA ? Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 dvAra 88muM - jaMbUsvAmI pachI viccheda pAmelA 10 sthAno dvAra 88muM - jaMbusvAmI pachI viccheda pAmelA 10 sthAno (1) mana:paryavajJAna (2) paramAvadhijJAna - te utpanna thayA pachI avazya kevaLajJAna thAya che. kSetrathI teno viSaya alokamAM lokapramANa asaMkhya khaMDo jovAno che. kALathI teno viSaya asaMkhya utsarpiNI-avasarpiNI sudhInuM jovAno che. (3) mulAkalabdhi (4) AhArakalabdhi (5) kSapakazreNi (6) upazamazreNi (7) jinakalpa (8) traNa cAritra-parihAravizuddhi cAritra, sUkSmasaMparA cAritra, yathAkhyAta cAritra. (9) kevaLajJAna (10) siddhigamana chellA 14 pUrva sthUlabhadrasvAmI pachI traNa sthAnono viccheda thayo(1) vajaRSabhanArAcasaMghayaNa (2) samacaturagnasaMsthAna (3) aMtarmuhUrtamAM 14 pUrvonI anuprekSA Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 89muM - kSapakazreNi 289 dvAra 89muM - kSapakazreNi (i) kSapakazreNi mAMDanAra puruSa 8 varSathI vadhu vayano, pahelA saMghayaNavALo, zuddhadhyAnavALo avirata, dezavirata, pramattasaMyata ke apramattasaMyata hoya. jo apramattasaMyata pUrvadhara hoya to zukuladhyAnavALA hoya. bAkInA badhA dharmadhyAnavALA hoya. (i) pahelA anaMtAnubaMdhI kaSAyonI visaMyojanA kare. te A pramANe - (1) zreNi mAMDanArA ke nahIM mAMDanArA jIvo anaMtAnubaMdhI visaMyojanA kare che. (ra) badhI paryAptiothI paryApta thayelA, cAre gatinA avirata lAyopathamika samyagadaSTi jIvo, dezavirata manuSyo-tiryaMco ane sarvavirata manuSyo vizuddha pariNAmathI yathApravRttakaraNa, apUrvakaraNa, anivRttikaraNa - ema traNa karaNa kare che. (karaNonI samajaNa karmaprakRti vageremAMthI jANavI.) (3) anivRttikaraNamAM anaMtAnubaMdhInI 1 AvalikA pramANa sthitine choDIne uparanI badhI sthitino uThThalanAsaMkrama vaDe kSaya kare. (4) 1 AvalikA pramANa sthitine udayavALI prakRtimAM stibukasaMkramathI saMkramAve. (5) Ama anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA thaI. (i) pachI darzanamohanIyano kSaya kare. te A pramANe - (1) yathApravRttakaraNa vagere traNa karo kare che. (2) anivRttikaraNamAM darzana 3nI sthitine uThThalanAsaMkrama vaDe uvele. uvelatA uvelatA darzana 3nI sthiti palyopama jeTalI rahe che. asaMkhya Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 dvAra 89muM - kSapakazreNi (3) pachI mithyAtvamohanIyanA daliko samyakatvamohanIya ane mizra mohanIyamAM nAkhe. te A pramANe - pahelA samaye thoDuM saMkramAve. tenA karatA bIjA samaye asaMkhyaguNa saMkramAve. tenA karatA trIjA samaye asaMkhyaguNa saMkramAve. ema aMtarmuhUrtanA caramasamaye 1 AvalikA pramANa dalitone choDIne bAkInuM dvicaramasamaya karatA asaMkhyaguNa dalika saMkramAve. (4) 1 AvalikAnuM dalika sibukasaMkramathI samyakatvamohanIyamAM saMkramAve. Ama mithyAtvamohanIyano kSaya thAya. (5) tyAra pachI e ja rIte aMtarmuhUrtamAM mizramohanIyane samyaktva mohanIyamAM saMkramAvIne khapAve. (6) tyAra pachI samyaktvamohanIyanI apavartana kare. aMtarmuhUrtamAM tenI sthiti aMtarmuhUrtapramANa thAya. (7) tene bhogavatA bhogavatA samayAdhika AvalikA pramANa sthiti zeSa rahe. (8) tyArapachInA samaye teno udIraNAviccheda thAya. bAkInI sthitine udaya vaDe bhogave. (9) tyArapachI te kSAyika samyagdaSTi thAya. (iv) jo pUrve AyuSya bAMdhela jIva kSapakazreNi mAMDe ane anaMtAnubaMdhI visaMyojanA pachI mRtyu thavAthI aTake to mithyAtvamohanIyanA udaye pharI anaMtAnubaMdhI bAMdhe. mithyAtvamohanIyano kSaya thayo hoya to anaMtAnubaMdhI na bAMdhe. (V) pUrve AyuSya bAMdhala jIva darzana 7 nA kSaya pachI pariNAma na paDyA hoya to avazya devalokamAM utpanna thAya, jo pariNAma paDyA hoya to pariNAma pramANe badhI gatimAM jAya. jo devagatimAM ke narakagatimAM jAya to trIjA bhave mokSe jAya. jo manuSyagatimAM ke tiryaMcagatimAM Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 89muM - kSapakazreNi 291 jAya to asaMkhyavarSanA AyuSyavALA manuSya-tiryaMcamAM jAya, saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA manuSya-tiryaMcamAM na jAya. tyAMthI te deva thaIne manuSyabhavamAM AvIne pachI mokSe jAya. tethI te cothA bhave mokSe jAya. (vi) pUrve AyuSya bAMdhela jIva darzana 7 no kSaya karyA pachI kALa na kare to paNa sthira rahe, cAritramohanIya khapAvavAno yatna na kare. (vi) pUrve vaimAnika devanuM AyuSya bAMdhela koIka jIva darzana 7 nA kSaya pachI cAritramohanIya upazamAvavAno yatna kare. (vi) mithyAtvamohanIyanA pudgalomAMthI mithyAtvamohanIyapaNuM dUra thatA te ja samyaktvamohanIyarUpa bane che. te madana (nazIlo padArtha) vinAnA karAyelA kodrava jevuM che. darzana 7 no kSaya karanArane samyaktvamohanIyano kSaya thayo hovA chatAM tattvabhUta padArthonI zraddhArUpa ane AtmAnA pariNAmarUpa samyagdarzanano kSaya thayo nathI. tethI darzana 7 no kSaya thayA pachI paNa te jIvane samyagdarzana hoya che. jema sapheda abarakhanA pAtaLA paDamAMthI thatAM darzana karatA te paDa nIkaLI gayA pachI ekalI manuSyanI dRSTithI thatuM darzana vadhu vizuddha hoya che tema samyakatvamohanIyanA udayathI maLanArA samyagdarzana karatA samyakatvamohanIyanA kSayathI maLanAru samyagdarzana vadhu vizuddha hoya che. (ix) pUrve AyuSya nahIM bAMdhela jIva jo kSapakazreNi mAMDe to darzana 7 nA kSaya pachI pariNAma paDyA vinA te cAritramohanIyanA kSaya mATe yatna kare. te A pramANe - (1) traNa karaNa kare. apramattasaMyata guNasthAnake yathApravRttakaraNa kare, apUrvakaraNa guNasthAnake apUrvakaraNa kare ane anivRttibAdarasaparAya guNasthAnake anivRttikaraNa kare. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra92 dvAra 89muM - kSapakazreNi (2) apUrvakaraNamAM sthitighAta vagere vaDe apratyAkhyAnAvaraNIya 4 ane pratyAkhyAnAvaraNIya 4 ema 8 kaSAyone khapAvavAnuM zarU kare. (3) anivRttikaraNanA pahelA samaye 8 kaSAyonI sthiti palyopama pramANa thAya. asaMkhya (4) anivRttikaraNanA saMkhyAtA bhAgo pasAra thayA pachI uThThalanAsakrama vaDe uvelAtI thINaddhi 3, naraka 2, tiryaMca 2, jAti 4, sthAvara 2, Atapa 2, sAdhAraNa - A 16 prakRtionI sthiti palyopama pramANa thAya che. asaMkhya (5) tyArapachI A 16 prakRtione baMdhAtI prakRtiomAM guNasaMkrama vaDe saMkamAvIne khapAve che. (6) tyArapachI 8 kaSAyone khapAve che. matAMtare 16 prakRtione khapAvavAnuM pahelA zarU kare che, vacce 8 kaSAyone khapAve che, pachI 16 prakRtione khapAve che. (7) tyArapachI aMtarmuhUrtamAM nava nakaSAyo ane cAra saMjavalana kaSAyonuM aMtarakaraNa kare che. (8) tyArapachI uThThalanAsaMkramathI napuMsakavedane khapAvavAnuM zarU kare che. (9) aMtarmuhUrta pachI tenI sthiti palyopama pramANa thAya che. tyAra pachI asaMkhya napuMsakavedane baMdhAtI prakRtiomAM guNasaMkrama vaDe saMkramAvIne aMtarmuhUrtamAM khapAve. (10) jo napuMsakaveda kSapakazreNi mAMDe to nIcenuM pahelI sthitinuM dalika anubhavIne khapAve. jo anyaveda kSapakazreNi mAMDe to napuMsakavedanuM pahelI sthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika tibukasaMkramathI udayavALI prakRtimAM saMkramAve. Ama napuMsakavedano kSaya thAya. (11) tyArapachI e ja rIte aMtarmuhUrtamAM strIvedane khapAve. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 89muM - kSapakazreNi 293 (12) tyArapachI 6 nokaSAyone ekasAthe khapAvavAnuM zarU kare. tyArathI temanuM dalika puruSavedamAM na saMkramAve, paNa saMjavalanakrodhamAM ja saMkramAve. (13) aMtarmuhUrtamAM 6 nokaSAyono kSaya thAya. te ja vakhate puruSavedanA baMdha-udaya-udIraNAno viccheda thAya ane samaya nyUna 2 AvalikAmAM baMdhAyelA dalika sivAyanA tenA bAkInA dalikano kSaya thAya. (14) tyArathI te avedaka bane. saMjavalana krodhane vedatA te saMjavalana krodha vedakAddhAnA traNa vibhAga kare - azvakarNakaraNoddhA, kiTTikaraNoddhA ane kiTTivedanAddhA. (15) arjakarNakaraNoddhAmAM pratisamaya saMjavalana 4 nA anaMtA apUrva spardhakone aMtarakaraNathI uparanI sthitimAM nAkhe. (16) spardhaka - anaMtAnaMta paramANuothI banelA skaMdhone jIva karmarUpe grahaNa kare che. dareka skaMdhamAM sauthI jaghanyarasavALA paramANunA rasane kevalInI buddhithI chedatA sarva jIvo karatA anaMtaguNa rasabhAga maLe che. bIjA paramANumAM tenA karatA eka adhika rasabhAga maLe che. trIjA paramANumAM be adhika rasabhAga maLe che. Ama 1-1 rasabhAga vadhatA eka paramANamAM abhavya karatA anaMtaguNa ane siddhanA anaMtamA bhAga jeTalA rasabhAga adhika maLe che. jaghanya rasavALA badhA paramANuono samudAya te eka vargaNA che. eka adhika rasabhAgavALA badhA paramANuono samudAya te bIjI vargaNA che. be adhika rasabhAgavALA badhA paramANuono samudAya te trIjI vargaNA che. Ama 1-1 adhika rasabhAgavALA paramANuonA samudAyarUpa siddhanA anaMtamAM bhAga ane abhavya karatA anaMtaguNa jeTalI vaNAo che. A Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 dvAra 89muM - kSapakazreNi vargaNAono samudAya te eka spardhaka che. tyAra pachI ekottara vRddhivALA rasabhAgavALA paramANu maLatA nathI, paNa sarvajIva karatA anaMtagaNa adhikarasabhAgavALA paramANu maLe che. tyArapachI te ja rIte bIju spardhaka thAya che. e ja rIte trIju spardhaka thAya che. ema anaMta spardhako thAya che. (17) azvakarNakaraNAddhAmAM upara kahelA spardhakomAMthI pahelI vagere vargaNAo laIne vizuddhine lIdhe anaMtaguNa hIna rasavALA navA spardhako kare che. temane apUrvaspardhaka kahevAya che. (18) azvakarNakaraNAddhAmAM samaya nyUna ra AvalikAmAM puruSavedane guNasaMkramavaDe saMjavalana krodhamAM saMkramAvIne ane chellA samaye sarvasaMkrama vaDe saMkramAvIne puruSavedano kSaya kare che. (19) azvakarNakaraNAddhA pUrNa thayA pachI kiSTikaraNoddhA zarU thAya che. temAM saMjavalana 4 nA uparanI sthitinA dalikonI kiThThio kare che. (20) kiTTi - pUrvaspardhakomAMthI vargaNAo laIne vizuddhine lIdhe temane atyaMta hIna rasavALI ane moTA aMtaravALI banAve che. A navI vargaNAo te kiSTi che. dA.ta. 100, 101 vagere rasabhAgovALI vargaNAone 10, 15 vagere rasabhAgo vALI vargaNArUpe banAvavI. (21) A kiThThio anaMta che. chatAM skUla jAtinI apekSAe 12 kiThThio kalpAya che - eka eka kaSAyanI 3-3. saMjavalana krodhanA udaye kSapakazreNi mAMDanAra A pramANe kare che. (22) saMjavalana mAnanA udaye kSapakazreNi mAMDanAra uThThalanAsaMkramathI saMjavalana krodhane khapAvIne pachI bAkInA traNa kaSAyonI nava kiThThio kare che. (23) saMjavalana mAyAnA udaye kSapakazreNi mAMDanAra saMjavalana krodha Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 89muM - kSapakazreNi 295 saMjavalana mAnane khapAvyA pachI bAkInA be kaSAyonI cha kiThThio kare che. (24) saMjavalana lobhanA udaye kSapakazreNi mAMDanAra saMjavalana krodha saMjavalana mAna-saMjavalana mAyAne khapAvIne saMjavalana lobhanI traNa kiThThio kare che. (25) kiSTikaraNAddhA pUrNa thayA pachI kiSTivedanAddhA zarU thAya che. temAM bIjI sthitimAMthI saMjavalana krodhanI pahelI kiTTinuM dalika laIne aMtarmuhUrtapramANa prathama sthiti kare che ane bhogave che. (26) saMjavalanakrodhanI pahelI kiTTinI prathama sthiti 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalana krodhanI bIjI kiTTinuM dalika laIne aMtarmuhUrta pramANa prathama sthiti kare che ane bhogave che. te bhogavatI vakhate saMjavalana krodhanI pahelI kiSTinuM prathamasthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika stibukasaMkramathI temAM saMkramAve che. (27) saMjavalana krodhanI bIjI kiSTinI prathama sthiti 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalanakrodhanI trIjI kiTTinuM dalika laIne aMtarmuhUrtapramANa prathama sthiti kare che ane bhogave che. (28) te bhogavatI vakhate saMjavalana krodhanuM bIjI kiSTinuM prathamasthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika sTibukasaMkramathI temAM saMkramAve che. saMjavalana krodhanI trIjI kiSTinI prathamasthitinI 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalana mAnanI pahelI kiTTinuM dalika laIne aMtarmuhUrta pramANe prathama sthiti kare che ane bhogave che. tyAre saMjavalana krodhanA baMdha-udaya-udIraNAno viccheda thAya che. tyAre saMjavalana krodhanuM bIjI sthitimAM samayajUna 2 AvalikAmAM baMdhAyeluM dalika zeSa hoya che ane prathama sthitimAM Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 dvAra 89muM - kSapakazreNi eka AvalikA pramANa dalika zeSa hoya che. (28) saMjavalana krodhanI traNe kiThThionI vedanAddhAmAM temanA bIjI sthitinA dalikone guNasaMkrama vaDe saMjavalana mAnamAM nAMkhe che. (30) saMjavalana mAnanI pahelI kiSTinI vedanAddhAmAM saMjavalana krodhanA samayapUna be AvalikAmAM baMdhAyelA dalikone guNasaMkramathI saMjavalana mAnamAM saMkramAvIne chellA samaye badhu saMkramAve che ane saMjavalana krodhanI trIjI kiTTinI prathamasthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika stibukasaMkramathI saMjavalana mAnanI pahelI kiSTimAM saMkramAve che. (31) saMjavalana mAnanI pahelI kiTTinI prathamasthitinI 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalana mAnanI bIjI kiSTinuM dalika laIne aMtarmuhUrta pramANe prathama sthiti kare che ane bhogave che. te bhogavatI vakhate saMjavalana mAnanI pahelI kiSTinuM prathamasthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika sTibukasaMkramathI temAM saMkramAve che. (32) saMjavalana mAnanI bIjI kiSTinI prathamasthitinI 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalana mAnanI trIjI kiSTinuM dalika laIne aMtarmuhUrta pramANa prathamasthiti kare che ane bhogave che. te bhogavatI vakhate saMjavalana mAnanI bIjI kiTTinuM prathamasthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika stibukasaMkramathI temAM saMkramAve che. (33) saMjavalana mAnanI trIjI kiSTinI prathamasthitinI 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalana mAyAnI pahelI kiSTinuM dalika laIne aMtarmuhUrta pramANa prathamasthiti kare che ane bhogave che. tyAre saMjavalana mAnanA baMdha-udaya-udIraNAno viccheda thAya che. tyAre Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 89muM - kSapakazreNi 297 saMjavalana mAnanuM bIjI sthitimAM samaya nyUna 2 AvalikAmAM baMdhAyeluM dalika zeSa hoya che ane prathamasthitimAM 1 AvalikA pramANa dalika zeSa hoya che. (34) saMjavalana mAnanI traNe kiThThionI vedanAddhAmAM temanA bIjI sthitinA dalikone guNasaMkrama vaDe saMjavalana mAyAmAM nAMkhe che. (35) saMjavalana mAyAnI pahelI kiSTinI vedanAddhAmAM saMjavalana mAnanA samayagUna be AvalikAmAM baMdhAyelA dalikone guNasaMkramathI saMjavalana mAyAmAM saMkramAvIne chellA samaye badhu saMkramAve che ane saMjavalana mAnanI trIjI kiTTinI prathamasthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika stibukasaMkramathI saMjavalana mAyAnI pahelI kiTTimAM saMkramAve che. (36) saMjavalana mAyAnI pahelI kiSTinI prathamasthitinI 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalana mAyAnI bIjI kiSTinuM dalika laIne aMtarmuhUrta pramANa prathamasthiti kare che ane bhogave che. te bhogavatI vakhate saMjavalana mAyAnI pahelI kiSTinI prathamasthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika stibukasaMkramathI temAM saMkramAve che. (37) saMjavalana mAyAnI bIjI kiSTinI prathamasthitinI 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalana mAyAnI trIjI kiSTinuM dalika laIne aMtarmuhUrtapramANa prathamasthiti kare che ane bhogave che. te bhogavatI vakhate saMjavalana mAyAnI bIjI kiTTinI prathamasthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika stibukasaMkramathI temAM saMkramAve che. (38) saMjavalana mAyAnI trIjI kiSTinI prathamasthitinI 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalana lobhanI pahelI kiSTinuM dalika laIne aMtarmuhUrta pramANa prathamasthiti kare che ane bhogave che. tyAre saMjavalana mAyAnA baMdha-udaya-udIraNAno Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 dvAra 8muM - kSapakazreNi viccheda thAya che. tyAre saMjavalana mAyAnuM bIjI sthitimAM samaya nyUna 2 AvalikAmAM baMdhAyeluM dalika zeSa hoya che ane prathamasthitimAM 1 AvalikA pramANa dalika zeSa hoya che. (39) saMjavalana mAyAnI traNe kioinI vedanAddhAmAM temanA bIjI sthitinA dalikone guNasaMkrama vaDe saMjavalana lobhamAM nAMkhe che. (40) saMjavalana lobhanI pahelI kiSTinI vedanAddhAmAM saMjavalana mAyAnA samaya nyUna 2 AvalikAmAM baMdhAyelA dalikone guNasaMkramathI saMjavalana lobhamAM saMkramAvIne chellA samaye badhu saMkramAve che ane saMjavalana mAyAnI trIjI kiTTinI prathama sthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika stibukasaMkramathI saMjavalana lobhanI pahelI kiSTimAM saMkramAve che. (41) saMjavalana lobhanI pahelI kiSTinI prathamasthitinI 1 AvalikA zeSa rahe tyAre bIjI sthitimAMthI saMjavalana lobhanI bIjI kiSTinuM dalika laIne aMtarmuhUrta pramANe prathamasthiti kare che ane bhogave che. te bhogavatI vakhate bIjI sthitimAM rahelA saMjavalana lobhanI trIjI kilphinA dalikomAMthI sUkSma kiThThio banAve che. (42) saMjavalana lobhanI bIjI kiTTinI prathamasthiti 1 AvalikA zeSa rahe tyAre saMjavalana lobhano baMdhaviccheda thAya che, saMjavalana bAdara lobhano udaya-udIraNAviccheda thAya che ane anivRtti bAdara saMparAya guNasthAnakano viccheda thAya che. tyAre bIjI sthitimAMthI sUkSma kiThThionA dalikone laIne aMtarmuhUrta pramANa prathamasthiti kare che ane bhogave che. tyAre te sUkSmasaMparAya guNasthAnake che. tyAre saMjalavana bAdara lobhanuM bIjasthitimAM samaya nyUna ra AvalikAmAM baMdhAyeluM dalika zeSa hoya che ane pahelI sthitimAM na AvalikA pramANa dalika zeSa hoya che. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 89muM - kSapakazreNi 299 (43) sUkSmakiSTinI vedanAddhAmAM saMjavalana lobhanI bIjI kiSTinI prathamasthitinuM 1 AvalikA pramANa dalika sibukasaMkramathI sUkSmakiTTimAM saMkramAve che tathA bIjI sthitimAM rahelA saMjavalana lobhanA samayagUna ra AvalikAmAM baMdhAyelA dalikone ane sUkSma kiThThionA dalikone sthitighAta vagerethI khapAve che. (44) sUkSmasaMparAya guNasthAnakanA saMkhyAtA bhAgo pasAra thAya ane 1 saMkhyAtamo bhAga bAkI rahe tyAre saMjavalana lobhane sarvaapavartanAthI apavartIne sUkSmasaMparAya guNasthAnakanA kALa tulya kare che ane udayaudIraNAthI bhogave che. tyArathI mohanIyakarmanA sthitighAta vagere na thAya, zeSa karmonA sthitighAta vagere thAya. (45) sUmasaMparAya guNasthAnakanI 1 AvalikA zeSa hoya tyAre sUkSma kiSTino udIraNAviccheda thAya. tyArapachI caramasamaya sudhI sUkSmakiThThione mAtra udayathI ja bhogave. (46) sUkSmasaMparAya guNasthAnakanA caramasamaye jJAnAvaraNa 5, darzanAvaraNa 5, yaza, uccagotra, aMtarAya 5 = 16 prakRtiono baMdhaviccheda thAya ane mohanIyanA udaya-sattAno viccheda thAya. (47) tyAra pachI te kSINakaSAyavItarAgachabI nAmanA 12mA guNa sthAnake Ave. (48) 12mAM guNasthAnakanA saMkhyAtA bhAgo pasAra thAya ane eka saMkhyAtamo bhAga zeSa hoya tyAre jJAnAvaraNa 5, darzanAvaraNa 4, aMtarAya 5, nidrA ra - A 16 prakRtionI sthitisattAne sarvApavartanAthI apavartIne 12mA guNasthAnakanA zeSa kALa tulya kare, nidrA ranI sthiti potAnA svarUpanI apekSAe 12mAM guNasthAnakanA zeSa kALathI 1 samaya nyUna kare, karmarUpe to 12mA guNasthAnakanA zeSa kALathI tulya kare. tyArathI te 16 prakRtinA sthitighAta vagere nA Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 dvAra 89muM - kSapakazreNi thAya, zeSakarmonA sthitighAta vagere thAya. (49) 12mAM guNasthAnakanI 1 AvalikA zeSa rahe tyAre jJAnAvaraNa 5, darzanAvaraNa 4, aMtarAya pa - A 14 prakRtiono udIraNAviccheda thAya. (50) 12mAM guNasthAnakanA dvicaramasamaye nidrA ra no sTibukasaMkramathI udayavALI prakRtimAM saMkrama karIne svarUpasattAnI apekSAe kSaya kare. (51) 12mAM guNasthAnakanA caramasamaye jJAnAvaraNa 5, darzanAvaraNa 4, aMtarAya 5 - A 14 prakRtiono kSaya thAya. (pa) tyAra pachI te kevalI thAya ane sayogI kevalI nAmanA 13mAM guNasthAnake Ave. (53) 1-1 prakRtinI kSapaNAno kALa aMtarmuhUrta che ane kSapakazreNino kALa paNa aMtarmuhUrta che. (54) puruSavedodaye kSapakazreNi mAMDanAra upara batAvela krame prakRtione khapAve. (55) strIvedodaye kSapakazreNi mAMDanAra pahelA napuMsakavedane khapAve, pachI strIvedane khapAve, te ja vakhate puruSavedano baMdhaviccheda thAya, pachI avedaka thaIne hAsya 6-puruSaveda - A 7 prakRtione ekasAthe khapAve. bAkInuM pUrvenI jema jANavuM. (56) napuMsakavedodaye kSapakazreNi mAMDanAra pahelA napuMsakaveda-strIvedane ekasAthe khapAve, te ja vakhate puruSavedano baMdhaviccheda thAya, pachI avedaka thaIne hAsya 6 - puruSaveda - A 7 prakRtione ekasAthe khapAve. bAkInuM pUrvenI jema jANavuM. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 90muM - upazamazreNi 301 dvAra 90muM - upazamazreNi (i) upazamazreNi mAMDanAra apramattasaMyata ja hoya. upazamazreNine aMte te apramattasaMyata, pramattasaMyata, dezavirata ke avirata hoya. matAMtare anaMtAnubaMdhI 4 nI upazamanA avirata, dezavirata, pramattasaMyata ke apramattasaMyata kare, darzana 3 vagerenI upazamanA saMyamI kare. (i) pahelA anaMtAnubaMdhI 4 ne upazamAve. te A pramANe - (1) koI paNa vayogamAM rahelo, tejalezyA-pagalezyA ke zuphalalezyAvALo, sAkAropayogavALo, aMtaHkoTAkoTI sAgaropamanI sthitivALo avirata, dezavirata, pramattasaMyata ke apramattasaMyata karaNakALanI pUrve aMtarmuhUrta sudhI vizuddhimAM hoya. te parAvartamAna pravRtio zubha ja bAMdhe, azubha nahIM. te pratisamaya azubha karmono rasa anaMtaguNa hana kare ane zubha karmono rasa anaMtaguNa adhika kare. te navo navo sthitibaMdha pUrve pUrvenA sthitibaMdha karatA palyopama pramANa nyUna kare. (2) aMtarmuhUrta pachI te traNa karaNa kare - yathApravRttakaraNa, apUrvakaraNa, anivRttikaraNa. karaNonuM svarUpa karmaprakRtimAMthI samajavuM. (3) anivRttikaraNanA saMkhyAtA bhAgo pasAra thAya ane eka saMkhyAtamo bhAga bAkI rahe tyAre anaMtAnubaMdhI 4 nI 1 AvalikA pramANa prathamasthiti rAkhIne aMtarmuhUrtamAM aMtarmuhUrta pramANa aMtarakaraNa kare che. aMtarakaraNanuM dalika baMdhAtI paraprakRtimAM nAMkhe. (4) prathamasthitinI 1 AvalikAnuM dalika stibukasaMkramathI udayavALI paraprakRtimAM saMkramAve. (5) aMtarakaraNa karyA pachI bIjA samayathI anaMtAnubaMdhI 4 ne pratisamaya asaMkhyaguNAkAre upazamAve. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 dvAra 90muM - upazamazreNi (6) aMtarmuhUrtamAM anaMtAnubaMdhI 4 upazAMta thaI jAya. jema pANI chAMTavAthI ane ghanathI kUTavAthI dhULa UDatI nathI tema vizuddhinuM pANI chAMTavAthI ane anivRttikaraNanA ghanathI kUTavAthI karmanI dhULa upazAMta thAya che eTale ke saMkramakaraNa, udIraNAkaraNa, nidhattikaraNa, nikAcanAkaraNa ane udaya mATe ayogya bane che. (7) matAMtare anaMtAnubaMdhI 4 nI upazamanA na thAya, visaMyojanA ja thAya. te pUrve kahela che. (i) anaMtAnubaMdhI 4 nI upazamanA ke visaMyojana karyA pachI darzana 3nI upazamanA kare. te A pramANe - (1) kSAyopathamika samyagdaSTi saMyamI aMtarmuhUrtamAM darzana 3 ne upazamAve che. te mATe te traNa karaNa kare che. (2) anivRttikaraNanA saMkhyAtA bhAgo pasAra thayA pachI darzana 3 nuM aMtarakaraNa kare che. (3) samyakRtvamohanIyanI prathamasthiti aMtarmuhUrta pramANa rAkhe che ane mithyAtvamohanIya-mizramohanIyanI prathamasthiti 1 AvalikA pramANa rAkhe che. (4) darzana 3nuM umerAtuM dalika samyakatvamohanIyanI prathama sthitimAM nAMkhe che. (5) aMtarakaraNa karyA pachI bIjA samayathI bIjI sthitimAM rahela darzana 3 ne pratisamaya asaMkhyaguNAkAre upazamAve che. (6) mithyAtvamohanIya - mizramohanIyanuM prathamasthitinuM dalika stibukasaMkramathI samyakatvamohanIyamAM saMkramAve che. (7) samyakRtvamohanIyanI prathamasthitino udayathI kSaya thayA pachI te upazamasamyagdaSTi bane che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 90muM - upazamazreNi 303 (iv) darzana 3 nI upazamanA pachI pramattasaMyata-apramattasaMyata guNasthAnake seMkaDovAra parAvartana karIne pachI te cAritramohanIyane upazamAvavAnuM zarU kare che. te A pramANe - (1) traNa karaNa kare che. apramattasaMyata guNasthAnake yathApravRttakaraNa kare che. apUrvakaraNa guNasthAnake apUrvakaraNa kare che. anivRttinAdara saMparAya guNasthAnake anivRttikaraNa kare che. (2) anivRttikaraNanA saMkhyAtA bhAgo gaye chate darzana 7 sivAyanI mohanIyanI 21 prakRtionuM aMtarakaraNa kare che. (3) je veda ane saMjavalana kaSAyano udaya hoya tenI prathamasthiti potAnA udayakALa jeTalI rAkhe che, zeSa 19 prakRtionI prathama sthiti 1 AvalikA pramANa rAkhe che. (4) aMtarakaraNa karyA pachI napuMsakavedane pratisamaya asaMkhyaguNAkAre upazamAve che. hiMcaramasamaya sudhI pratisamaya upazamatA dalika karatA asaMkhyaguNa dalika paraprakRtimAM saMkramAve che. caramasamaye saMkramatA dalika karatA upazamatuM dalika asaMkhyaguNa che. aMtarmuhUrtamAM napuMsakaveda upazAMta thAya che. (5) tyArapachI e ja rIte aMtarmuhUrtamAM strIvedane upazamAve che. (6) tyArapachI e ja rIte aMtarmuhUrtamAM hAsya 6 ne upazamAve che. te upazAMta thAya tyAre ja puruSavedanA baMdha-udaya-udIraNAno viccheda thAya. (7) tyArapachI samayapUna 2 AvalikAmAM puruSavedane upazamAve che. (8) tyArapachI aMtarmuhUrtamAM apratyAkhyAnAvaraNIya krodha-pratyAkhyAnA varaNIya krodhane ekasAthe upazamAve che. te upazAMta thAya tyAre saMjavalana krodhanA baMdha-udaya-udIraNAno viccheda thAya. (9) tyAra pachI bIjI sthitimAMthI saMjavalana mAnanA dalikone kheMcIne Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 dvAra 90muM - upazamazreNi tenI prathamasthiti kare che ane bhogave che. tyAre samaya nyUna 2 AvalikAmAM saMjavalana krodhane upazamAve che. (10) tyArapachI aMtarmuhUrtamAM apratyAkhyAnAvaraNIya mAna-pratyAkhyAnA varaNIya mAnane eka sAthe upazamAve che. te upazAMta thAya tyAre saMjavalana mAnanA baMdha-udaya-udIraNAno viccheda thAya. (11) tyAra pachI bIjI sthitimAMthI saMjavalana mAyAnA dalikone kheMcIne tenI prathamasthiti kare che ane bhogave che. tyAre samaya nyUna ra AvalikAmAM saMjavalana mAnane upazamAve che. (12) tyAra pachI aMtarmuhUrtamAM apratyAkhyAnAvaraNIya mAyA-pratyAkhyAnA varaNIya mAyAne eka sAthe upazamAve che. te upazAMta thAya tyAre saMjavalana mAyAnA baMdha-udaya-udIraNAno viccheda thAya. (13) tyAra pachI te lobhavedanAddhAnA traNa vibhAga kare che arthakarNa karaNoddhA, kiTTikaraNAddhA ane kiSTivedanAddhA. pahelA be bhAgomAM bIjIsthitimAMthI saMjavalana lobhanuM dalika laIne prathama sthiti kare che ane bhogave che. (14) arjakarNakaraNAddhAmAM apratyAkhyAnAvaraNIya lobha-pratyAkhyAnA varaNIya lobha-saMjavalana lobhane ekasAthe upazamAvavAnuM zarU kare che, apUrvaspardhako kare che ane samaya nyUna 2 AvalikAmAM saMjavalana mAyAne upazamAve che. (15) tyAra pachI kiSTikaraNAddhAmAM pUrvaspardhako-apUrvaspardhakomAMthI bIjIsthitinuM dalika laIne pratisamaya anaMta kiThThio kare che. (16) kiSTikaraNAddhAnA caramasamaye apratyAkhyAnAvaraNIya lobha pratyAkhyAnAvaraNIya lobha upazAMta thAya che, saMjavalanalobhano baMdhaviccheda thAya che, saMjavalana bAdara lobhanA udaya-udIraNAno viccheda thAya che ane 9mu guNasthAnaka pUruM thAya che. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 90muM - upazamazreNi 305 (17) tyAra pachI te sUkSmasaMparAya nAmanA 10mA guNasthAnake Ave che. tyAM bIjI sthitimAMthI sUkSmakiThThionA dalikone laIne 10mAM guNasthAnakanA kALa tulya prathamasthiti kare che ane bhogave che. te bIjIsthitimAM rahela bAkInI kiThThione ane samaya nyUna ra AvalikAmAM bAMdhelA saMjavalana lobhane upazamAve che. (18) 10mAM guNasthAnakanA carama samaye saMjavalanalobha upazAMta thaI jAya che. (19) tyAra pachI te upazAMtamohavItarAgachadmastha nAmanA 11mA guNasthAnake Ave che. teno kALa jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI aMtarmuhUrta che. tyAra pachI te avazya paDe che. te be rIte paDe che - bhavakSayathI ane kALakSayathI. (20) AyuSya pUruM thavAthI paDe te bhavakSayathI paDe che. te anuttara vimAnamAM utpanna thAya che. tyAM pahelA samaye ja badhA karaNo zarU kare che. (21) 11mA guNasthAnakano kALa pUro thavAthI paDe te kALakSayathI paDe che. te je rIte caDhyo hoya te ja rIte paDe che. jayAM jayAM baMdha-udayano viccheda thayo hoya tyAM tyAM te zarU thAya. paDatA paDatA koIka 7mAM guNasthAnaka sudhI paDe che, koIka 6DhA-5mA guNasthAnaka sudhI paDe che, koIka rajA guNasthAnaka sudhI paDe che. (22) utkRSTathI eka bhavamAM be vAra upazamazreNi mAMDe che. je be vAra upazamazreNi mAMDe che te te bhavamAM kSapakazreNi na mAMDe. je eka vAra upazamazreNi mAMDe che te te bhavamAM kSapakazreNi mAMDe che. A karmagraMthano mata che. AgamanA mate 1 bhavamAM 1 ja zreNi hoya (23) avirata, dezavirata, pramattasaMyata, apramattasaMyatane darzanamohanIya, anaMtAnubaMdhI kaSAya, apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAya, pratyAkhyAnA Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 dvAra 90muM- upazamazreNi varaNIya kaSAyano kSayopazama hoya che, upazamazreNimAM temano upazama thAya che. (24) kSayopazamamAM karmano vipAkodaya hoto nathI, paNa pradezodaya hoya che. pradezodaya maMda phaLa Apato hovAthI guNano vighAta karI zakato nathI. upazamamAM karmano vipAkodaya ane pradezodaya banne hotA nathI. (25) napuMsakavedodaye upazamazreNi mAMDanArane napuMsakaveda-strIveda eka sAthe upazAMta thAya che. strIvedodaye ke puruSavedodaye upazamazreNi mAMDanAra jayAM sudhI napuMsakavedane upazamAve che tyAM sudhI napuMsakavedodaye upazamazreNi mAMDanAra paNa napuMsakavedane upazamAve che tyAra pachI te napuMsakavedane ane strIvedane eka sAthe upazamAve che. napuMsakavedodayAddhAnA hicaramasamaye strIveda upazAMta thaI jAya che ane napuMsakavedanI 1 samayanI udaya sthiti bAkI rahe che. tyAra pachInA samaye te avedaka thAya che ane napuMsakaveda upazAMta thaI jAya che. tyAra pachI hAsya 6 ane puruSaveda-e 7 prakRtione ekasAthe upazamAvavAnuM zarU kare che. bAkInuM pUrvenI jema jANavuM. (26) strIvedodaye upazamazreNi mAMDanAra pahelA napuMsakavedane upazamAve che, pachI strIvedane upazamAve che, strIvedodayAddhAnA hicaramasamaye 1 samayanI udayasthiti sivAyanuM strIvedanuM badhu dalika upazAMta thaI jAya che. tyAra pachInA samaye te avedana thAya che ane strIveda upazAMta thaI jAya che. tyAra pachI hAsya 6 ane puruSaveda e 7 prakRtione eka sAthe upazamAvavAnuM zarU kare che. bAkInuM pUrvenI jema jANavuM. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA aMDilabhUminA 10 prakAra che (1) anApAta asaMloka - jayAM bIjA AvatA na hoya ane jotA na hoya. ahIM cAra bhAMgA che - (i) anApAta asaMloka - jayAM bIjA AvatA na hoya ane jotA na hoya. (i) anApAta saMloka - jyAM bIjA AvatA na hoya, paNa jotA hoya. (i) ApAta asaloka - jayAM bIjA AvatA hoya, paNa jotA na hoya. (iv) ApAta saMloka - jyAM bIjA AvatA hoya ane jotA hoya. pahelA bhAMgAvALI caMDilabhUmimAM javuM, bAkInA traNa bhAMgAvALI caMDilabhUmimAM na javuM. ApAta = bIjAnuM AvavuM. saMloka = jovuM. ApAtavALI spaMDilabhUmi - be prakAranI che - (1) svapakSaApAtavALI - jyAM saMyamIo AvatA hoya. saMyamIo be prakAre che - (a) saMyata - sAdhuo. te be prakAre che. (i) saMvigna - custa saMyamI. te be prakAre che - (I) manojJa - eka sAmAcArIvALA. (II) amanojJa - bhinna sAmAcArIvALA. (i) asaMvigna - pArthastha vagere zithila sAdhuo. te be prakAre che - I) saMvignapAkSika - potAnA zithilAcAranI niMdA karanArA ane sAcI sAdhusAmAcArInI prarUpaNA karanArA. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA (I) asaMvignapAkSika - nihura ane susAdhuonI niMdA karanArA. (b) saMyatI - sAdhvIjIo. (2) parapakSapAtavALI - jayAM gRhastha vagere AvatA hoya. gRhastha vagere be prakAre che - (a) manuSya - manuSyo. te traNa prakAre che - (i) puruSa - puruSo. te traNa prakAre che - (I) daMDikapuruSa - rAjakuLanA puruSo. te be prakAre che - (A) zaucavAdI - pavitratAmAM mAnanArA. (B) azaucavAdI - pavitratAmAM nahIM mAnanArA. (I) kauTuMbikapuruSa - moTI RddhivALA puruSo. te be prakAre che - (A) zaucavAdI. (B) azaucavAdI. (II) prAkRtapuruSa - sAmAnya puruSo. te be prakAre che - (A) zaucavAdI. (B) azaucavAdI. (i) strI - strIo. te traNa prakAre che - (I) daMDikastrI - rAjakuLanI strIo. te be prakAre che - (A) zaucavAdI. (B) azaucavAdI. II) kauTuMbikastrI - moTI RddhivALI strIo. te be prakAre che - (A) zaucavAdI. (B) azaucavAdI. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 309 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA (II) prAkRtastrI - sAmAnya strIo. te be prakAre che - (A) zaucavAdI. (B) azaucavAdI. (ii) napuMsaka - napuMsako. te traNa prakAre che - (I) daMDikanapuMsaka - rAjakuLanA napuMsako. te be prakAre che - (A) zaucavAdI. (B) azaucavAdI. (I) kauTuMbikanapuMsaka - moTI RddhivALA napuMsako. te be prakAre che - (A) zaucavAdI. (B) azaucavAdI. (III) prAkRtanapuMsaka - sAmAnya napuMsako. te be prakAre che - (A) zaucavAdI. (B) azaucavAdI. (b) tiryaMca - tiryaMco. te traNa prakAre che - (i) puruSatiryaMca - puruSatiryaMco. te be prakAre che - (I) dapta - garviSTa. te be prakAre che - (A) jugupsita - niMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya - alpa mUlyavALA. (2) madhyama - madhyama mUlyavALA. (3) utkRSTa - ghaNA mUlyavALA. (B) ajugupsita - aniMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA (I) adekha - zAMta. te be prakAre che - (A) juguNita - niMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa (B) ajuguNita - aniMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa (i) strItiryaMca - strItiryo. te be prakAre che - (I) dekha - garviSTa. te be prakAre che - (A) juguNita - niMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa (B) ajuguNita - aniMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa (II) adekha - agarviSTa. te be prakAre che - (A) jugupsita - niMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa (B) ajugupsita - aniMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa (i) napuMsakatiryaMca - napuMsakatiryaMco. te be prakAre che - (I) dapta - garviSTa. te be prakAre che - (A) juguNita - niMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa (B) ajugupsita - aniMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 1 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA (II) apta - agarviSTa. te be prakAre che - (A) jugupsita - niMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa (B) ajuguNita - aniMdita. te traNa prakAre che - (1) jaghanya (2) madhyama (3) utkRSTa jaghanya = alpamUlyavALA = gheTA vagere. madhyama = madhyamamUlyavALA = pADA vagere. utkRSTa = utkRSTamUlyavALA = hAthI vagere. juguNita = niMdita = gadheDA vagere. ajuguNita = aniMdita = haraNa vagere. saMlokavALI spaMDilabhUmi eka prakAranI che manuSyasaMlokavALI - jyAM manuSyo jotA hoya. manuSyo traNa prakAre che - (1) puruSa - te traNa prakAre che - (i) daMDikapuruSa - rAjakuLanA puruSo. te be prakAre che - | (a) zaucavAdI (D) azaucavAdI. (i) kauTuMbikapuruSa - moTI RddhivALA puruSo. te be prakAre che - (a) zaucavAdI (b) azaucavAdI. (ii) prAkRtapuruSa - sAmAnya puruSo. te be prakAre che - (a) zaucavAdI (b) azaucavAdI. (2) strI - te traNa prakAre che - (i) daMDikastrI - rAjakuLanI strIo. te be prakAre che - Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 2 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA (a) zaucavAdI (b) azacavAdI. (i) kauTuMbikastrI - moTI RddhivALI strIo. te be prakAre che - (a) zaucavAdI (b) azaucavAdI. (ii) prAkRtastrI - sAmAnya strIo. te be prakAre che - (a) zaucavAdI (b) azaucavAdI. (3) napuMsaka - te traNa prakAre che - (i) daMDikanapuMsaka - rAjakuLanA napuMsako. te be prakAre che - | (a) zaucavAdI (6) azaucavAdI. (i) kauTuMbikanapuMsaka - moTI RddhivALA napuMsako. te be prakAre che - (a) zaucavAdI (b) azaucavAdI. (i) prAkRtanapuMsaka - sAmAnya napuMsako. te be prakAre che - (a) zaucavAdI (b) azaucavAdI. ApAtavALI caMDilabhUmimAM javAmAM doSo - (1) amanojJasaMvignanA ApAtamAM jAya to bhinna sAmAcArI joIne nUtana dIkSitono jhaghaDo thAya. mATe temAM na javuM. (2) asaMvignanA ApAtamAM jAya to nUtana dIkSito temane ghaNA pANIthI zauca karatA joIne temanI pAse jatA rahe. mATe temAM na javuM. (3) saMyatInA ApAtamAM na javuM. (4) anApAtaasaMloka spaMDilabhUmi na maLe to manojJasaMvignanA ApAtamAM jAya. (5) tevI aMDilabhUmi na maLe to manuSya puruSa ApAtamAM javuM. tyAM Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA 313 ghaNuM pANI laIne javuM. jo thoDuM pANI laIne jAya to lokomAM niMdA thAya, teo bhikSA ApavAnuM baMdha karI de, navA zrAvakane viparIta pariNAma thAya. (6) strI-napuMsakanA ApAtamAM jAya to lokone sAdhu para, strI-napuMsaka para ke banne para zaMkA thAya, sAdhu strI-napuMsaka sAthe maithuna seve, koI rAjakuLamAM phariyAda kare to zAsanahIlanA thAya. mATe temAM na javuM. (7) dekhatiryaMcanA ApAtamAM jAya to teo sIMgaDAthI mAre, mArI nAMkhe. mATe temAM na javuM. (8) juguNita strItiryaMca-napuMsakatiryaMcanA ApAtamAM jAya to lokone maithunanI zaMkA thAya, kadAca sAdhu temanI sAthe maithuna seve. mATe temAM na javuM. (9) tiryaMcanA ApAtamAM javuM paDe to ajuguNita-adApuruSatiryaMcanA ApAtamAM javuM. saMlokavALI spaMDilabhUmimAM javAmAM doSo - (1) tiryaMcanA saMlokamAM jAya to koI doSa nathI. (2) strI, puruSa, napuMsaka manuSyonA saMlokamAM ApAta mujaba doSo thAya. Ama cothA bhAMgAmAM ApAta-saMloka bannenA doSo lAge, trIjA bhAgamAM ApAtanA doSo lAge, bIjA bhAMgAmAM saMlokanA doSo lAge. mATe pahelA bhAMgAvALI caMDilabhUmimAM javuM. (2) anapaghAtika - aupaghAtika na hoya te. aupaghAtika caMDilabhUmi 3 prakAre che - (i) AtmaupaghAtika - jyAM spaMDita javAthI gRhastha sAdhune mAra-pITa Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 4 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA kare. (i) pravacanaupaghAtika - jyAM aMDila javAthI zAsananI hIlanA thAya. (i) saMyamapaghAtika - jyAM spaMDila javAthI saMyamavirAdhanA thAya. te A rIte - gRhastho potAnuM agni vagerenuM kArya bIje kare ke viSTAne bIje pheke. (3) sama - viSama (UMcInIcI) na hoya te. viSamaUDilabhUmimAM javAnA doSo - (i) AtmavirAdhanA - sAdhu paDI jAya. (i) saMyamavirAdhanA - sthaMDila-mAtru raLIne cha kAyanI virAdhanA kare. (4) azuSira - polI na hoya te. polI = ghAsa vagerethI DhaMkAyelI. polI UDilabhUmimAM javAnA doSo - (1) AtmavirAdhanA - vIMchI, sApa vagere karaDI jAya. (i) saMyamavirAdhanA - trasa, sthAvara jIvanI virAdhanA thAya. (5) acirakAlakRta - thoDA kALa pahelA acitta thayelI hoya che. ghaNA kALa pahelA acitta thayelI spaMDilabhUmi pharI sacitta ke mizra thaI jAya. eka RtumAM acitta thayela aMDilabhUmi bIjI RtumAM sacitta ke mizra thaI jAya. jyAM eka gAma eka comAsu vasyuM hoya te bhUmi 12 varSa sudhI acitta rahe, pachI sacitta ke mizra thAya. (6) vistIrNa - moTI hoya che. te traNa prakAre che - (i) jaghanya - 1 hAtha lAMbI-pahoLI. (i) utkRSTa - 1ra yojana lAMbI-pahoLI. cakravartInI chAvaNI jyAM rahI hoya te bhUmi. (ii) madhyama - jaghanya ane utkRSTanI vaccenI. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA (7) dUra avagADha - gaMbhIra hoya che. te be prakAre che - (i) jaghanya - je nIce 4 aMgula sudhI acitta hoya. temAM spaMDila vosirAvavuM, mAtru nahIM. (ii) utkRSTa - je nIce pAMca ke tethI vadhu aMgula sudhI acitta hoya. (8) anAsana - bagIcA vagerenI najIka na hoya te. aMDilanI utAvaLa thaI jAya tyAM sudhI upAzrayamAM beThA na rahevuM. sAmAnya zaMkA thAya eTale upAzrayamAMthI nIkaLI javuM te. Asanna be prakAre che(i) dravyAsana - maMdira, havelI, bagIcA, khetara, mArga vagerenI najIka hoya te. temAM jAya to be doSa lAge - (a) saMyamavirAdhanA - maMdira vagereno mAlika viSTAne bIje pheMkAve. pachI te jagyAne dhove - hAtha dhove. (b) AtmavirAdhanA - maMdira vagereno mAlika mAra-pITa kare. (i) bhAvAsana - jyAM sudhI aMDila Ave nahIM tyAM sudhI upAzrayamAM beTho rahe. pachI utAvaLa thaI jAya. temAM traNa doSa lAge - (a) AtmavirAdhanA - koI dhUtAro kaMI bahAnuM kADhI dharma pUche to vegane aTakAve to maraNa ke mAMdagI thAya. (b) pravacanavirAdhanA - vegane na aTakAvI zake to lokonI sAme sthaDila karavAthI zAsananI hilanA thAya. (C) saMyamavirAdhanA - nahIM joyelI jagyAe spaMDila javAthI saMyama virAdhanA thAya. (9) bilarahita - jayAM bila na hoya te. bilavALI spaMDilabhUmimAM javAmAM be doSo lAge - i) saMyamavirAdhanA - bilamAM rahela kIDI vagere marI jAya. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA (i) AtmavirAdhanA - bilamAM rahela sApa vagere DaMkhI jAya. (10) trasaprANabIrahita - jyAM tra-sthAvara jIvo na hoya te. traNa sthAvaravALI caMDilabhUmimAM javAmAM be doSo lAge - (i) saMyamavirAdhanA - tra-sthAvara jIvo marI jAya. (i) AtmavirAdhanA - trasajIvo karaDI jAya, aNIdAra bI pagamAM vAgI jAya. A 10 sthAnothI viparIta ApAtasaMloka, aupaghAtika vagere 10 sthAno che. te 10 sthAnonA asaMyogI, besaMyogI vagere kula bhAMgA 1,023 thAya. te A pramANe - 1 2 jI 3 4 5 --) 2 ) 2 2 :- +- + :- - - -> > 2 X 2 -~ che ? Xk = jI teX X 2 2 - || || ) || - = | = | = | = \ = \ = \ = \ = \ = \ | \| | | | | | \ \ \ \ \ | | 1 10 45 120 210 2para ra10 120 45 10 (1) asaMyogI bhAMgA = 10 X 1 = 10 (ra) besaMyogI bhAMgA = 10 X 9 + 2 = 45 (3) traNasaMyogI bhAMgA = 45 X 8 + 3 = 120 (4) cArasaMyogI bhAMgA = 120 X 7 + 4 = 210 (5) pAMcasaMyogI bhAMgA = 210 X 6 + pa = 2para (6) chasaMyogI bhAMgA = 2para x 5 - 6 = 210 (7) sAtasaMyogI bhAMgA = 210 X 8 + 7 = 120 (8) AThasaMyogI bhAMgA = 120 X 3 + 8 = 45 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 dvAra 91muM - sthaMDilabhUminA 1,024 bhAMgA (9) navasaMyogI bhAMgA = 45 X 2 - 9 = 10 (10) dasasaMyogI bhAMgA = 10 X 1 - 10 = 1 120 252 1 2 ) saMyoga bhAMgA asaMyogI 10 besaMyogI 45 traNasaMyogI cArasaMyogI 210 pAMcasaMyogI chasaMyogI 210 sAtasaMyogI AThasaMyogI 45 navasaMyogI 10 dasasaMyogI kula 1023 A 1,023 bhAMgA azuddha che. tevI sthaDilabhUmimAM na javuM. pUrve kahela anApAtaasaMloka vagere 10 sthAnovALo bhAMgo te 1,024 mo bhAMgo che. te zuddha che. tevI aMDilabhUmimAM javuM. + vAsanAonuM balidAna vairAgyathI thaI zake che, jayAre icchAonuM balidAna ahaMtvanA tyAgathI thAya che. + gItArthanA vacanathI haLAhaLa jhera pIvuM paNa agItArthanA vacanathI amRtanuM pAna na karavuM. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 dvAra 92muM - 14 pUrvonA nAmo ane padasaMkhyA dvAra 9ramuM - 14 pUrvonA nAmo ane padasaMkhyA kra. | pUrvanuM nAma padasaMkhyA vyAkhyA | utpAda temAM utpattine AzrayIne badhA 11 karoDa dravyo-paryAyonI prarUpaNA karelI che. 2 | agrAyaNIya temAM badhA dravyo-paryAyo ane jIvonuM 96 lAkha parimANa kahyuM che. 3 | vIryapravAda temAM badhA jIvo-ajIvonuM vIrya kahyuM che. [70 lAkha 4 | astinAstipravAda temAM lokamAM rahelA dharmAstikAya vagere 60 lAkha ane nahIM rahelA gadheDAnA sIMgaDA vagere kahevAya che. athavA temAM syAdvAdanI apekSAe badhI vastuo potAnA svarUpathI che ane bIjAnA svarUpathI nathI ema kahevAya che. 5 | jJAnapravAda temAM pAMca jJAnanA svarUpa, bheda-prabheda 1 karoDa-1 vagere kahevAya che. 6 | satyapravAda temAM saMyama ke satyavacana bheda ane pratipakSa sahita kahevAya che. + 6 | AtmapravAda temAM aneka nayothI jIvanI prarUpaNA 36 karoDa karAya che. 8 | samayapravAda | temAM karmanAM svarUpa, bheda-prabheda vagere |1 karoDa + matAMtare karmapravAda | kahevAya che. 80 lAkha 9 | pratyAkhyAnapravAda | temAM badhA paccakhANonA svarUpa 84 lAkha ane bheda kahevAya che. 10| vidyApravAda temAM aneka prakAranA vidyAtizayonA 11 karoDa sAdhanA ane siddhi kahyA che. + 15 hajAra | |1 karoDa Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra 92muM - 14 pUrvonA nAmo ane padasaMkhyA 319 vyAkhyA ka. pUrvanuM nAma padasaMkhyA 11 avaMdhya temAM badhA jJAna, tapa vagere saMyogonuM | | 26 karoDa matAMtare zubha phaLa kahevAya che ane pramAda kalyANa vagerenuM azubha phaLa kahevAya che. 12 prANAyu temAM jIvonuM ke prANonuM ane AyuSyanuM | 1 karoDa aneka rIte varNana karAya che. pa6 lAkha 13 kriyAvizAla temAM kAyikI vagere kriyAo 9 karoDa vistArathI kahevAya che. 14 lokabiMdusAra te badhI akSararacanAonuM jJAna 12 karoDa karAvanAra sarvAsannipAtalabdhinuM 50 lAkha kAraNa che. tethI lokamAM ke zrutamAM akSara para rahelA biMdunI jema sarvottama che. + upara batAvela padasaMkhyA karatA samavAyAMganI TIkAmAM batAvelA padasaMkhyAmAM thoDo pharaka che. + tIrthakaroe gaNadharone pahelA pUrvomAM rahela sUtrono artha kahyo hato. tethI temane pUrva kahevAya che. gaNadharoe AcArAMga vagere krame zrutanI racanA ane sthApanA karI. matAMtara - gaNadharo e pahelA pUrvonI racanA karI ane pachI AcArAMga vagerenI racanA karI. tethI pUrvone pUrva kahevAya che. temaNe zrutanI sthApanA AcArAMga vagere krame karI. 11 aMgonI padasaMkhyA aMganuM nAma padasaMkhyA | 1 | AcArAMga | 18,000 2 | sUtrakRtAMga 36 ,OOO 3 | sthAnAMga 72,000 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 dvAra 92muM - 14 pUrvonA nAmo ane padasaMkhyA aMganuM nAma samavAyAMga vyAkhyAprajJapti jJAtAdharmakathA upAsakadazAMga 8 | aMtakRdazAMga 9 | anuttaraupapAtikadazAMga 10 praznavyAkaraNa 11 | vipAkasUtra padasaMkhyA 1,44,000 2, 88,OOO 5,76,000 11, para,000 23,04,000 46,08,000 92,16,000 1,84,32,000 prazna - pUrvomAM badhuM kahyuM che to aMga zAstro ane aMgabAhya zAstronI racanA kema karI ? javAba - pUrvo gaMbhIra arthavALA che. tethI alpabuddhivALA jIvo te bhaNI zakatA nathI. strIone pUrvo bhaNavAno adhikAra nathI. mATe alpabuddhivALA jIvo ane strIo mATe aMgazAstro ane aMgabAhyazAstronI racanA karI. tapa karavAnI, tyAga karavAnI, svAdhyAya karavAnI, pratikramaNa Adi karavAnI, hiMsAdino tyAga karavAnI vagere aneka AjJAo tIrthaMkarabhagavAnanI ja che. paNa A badhA karatA paNa zreSTha sarvathI prathamakakSAnI AjJA to gurukuLavAsamAM rahevAnI che, gurukuLavAsane nahIM choDavAnI che. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 93muM - 5 prakAranA nigraMtho 3 2 1 dvAra 93muM - 5 prakAranA nigraMtho | grantha = kaSAyone vaza thayelo AtmA je bAMdhe te grantha = gAMTha. athavA, je AtmAne karmonI sAthe bAMdhe te grantha = gAMTha. te be prakAre che - (1) atyaMtaragrantha - aMdaranI gAMTha. te 14 prakAre che - (1) mithyAtva - tattvarUpa padArthonI zraddhA na karavI te. (2) puruSaveda - strInA bhoganI icchA thavI te. (3) strIveda - puruSanA bhoganI icchA thavI te. (4) napuMsakaveda - puruSa-strI bannenA bhoganI icchA thavI te. (5) hAsya - Azcarya vagere thAya tyAre mukhane vikasita karavuM te. (6) rati - asaMyamamAM prIti thavI te. (7) arati - saMyamamAM aprIti thavI te. (8) bhaya - DaravuM te. te ihalokabhaya vagere 7 prakAre che. (9) zoka - iSTano viyoga thavAthI mAnasika du:kha thavuM te. (10) jugupsA - snAna na karavuM vagerenA kAraNe malina zarIravALA muninI hIlanA karavI te. (11) krodha - aprIti, aruci thavI te. (12) mAna - potAnI baDAI karavI ane bIjAnI halakAI karavI te. (13) mAyA - aMdarano bhAva chUpAvI bahArathI judu batAvavuM te. (14) lobha - te be prakAre che - (i) tRSNA - na hoya te meLavavAnI icchA thavI te. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 dvAra 93muM - 5 prakAranA nigraMtho (i) Asakti - hoya te choDavAnI icchA na thavI te. (2) bAhyagrantha - bahAranI gAMTha. te 10 prakAre che - (1) kSetra - te be prakAre che - (i) setu - varasAdanA pANIthI jemAM anAja pAke te. (i) ketu - kuvA vagerenA pANIthI jemAM anAja pAke te. (2) vAstu - ghara vagere. (3) dhanadhAnyanA DhagalA - dhana - sonuM, cAMdI vagere. dhAnya - DAMgara vagere anAja. (4) mitro ane svajanono saMbaMdha - mitra - sAthe ucharelA, svajana - mAtA, pitA vagere. (5) yAna - pAlakhI vagere vAhana. (6) zayana - palaMga vagere. (7) Asana - siMhAsana vagere. (8) dAsa - nokara. (9) dAsI - nokarANI. (10) kuSya - vAsaNa vagere gharavakharI. nirjhantha - A banne prakAranA granthamAMthI nIkaLI gayelA sAdhu te nirjhantha. te pAMca prakAranA che - (1) pulAka - pulAka = cokhAnA kaNa vinAnuM, photarA jevuM, sAra vinAnuM anAja. tapa ane zrutathI utpanna thayelI, saMgha vagerenuM kArya Ave tyAre baLa ane vAhana sahita cakravartI vagerene paNa cUravA mATe samartha evI labdhino upayoga karavAthI ke jJAna vagerenA aticAronuM Asevana karavAthI badho saMyamano sAra nIkaLI javAthI Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 93muM - 5 prakAranA nigraMtho 323 je sAdhunuM cAritra pulAkanI jema sAra vinAnuM thAya te pulAka che. te be prakAre che - (i) labdhipulAka - te devendranI samAna samRddhivALo ane vizeSa prakAranI labdhivALo hoya che. te labdhithI te saMgha vagerenuM kArya Ave tyAre cakravartIne paNa sainya sahita cUrI nAMkhe che. matAMtare AsevA,lAkamAM je jJAnapulAka che tene ja AvI labdhi hoya, mATe te ja labdhipulAka che. (i) AsevApulAka - te jJAna vagarenA aticArone seve che. te 5 prakAre (a) jJAnapulAka - alita, milita vagere jJAnanA aticArone seve te. alita = sUtro vageremAM skUlanA thavI te. milita = sUtro vagere bhegA thavA te. (b) darzanapulAka - mithyASTino paricaya vagere darzananA aticArone seve te. (c) cAritrapulAka - mUlaguNa ane uttaraguNanA aticAro vaDe cAritranI virAdhanA kare te. (4) liMgapulAka - zAstramAM kahelA liMgathI vadhu upakaraNo rAkhavA ke kAraNa vinA anya liMgane dhAraNa karavo te. liMga = sAdhuveSa. (e) yathAsUkSmapulAka - kaMIka pramAda karanAra ke manathI akathya grahaNa karanAra che. matAMtare jJAna, darzana, cAritra ane liMga e cArenI thoDI thoDI virAdhanA kare te yathAsUkSmapulAka. (2) bakuza - aticAravALA kAbaracItarA cAritravALo sAdhu te bakuza. teo ghaNA vastra-pAtrA vagere maLavArUpa labdhi ane khyAtine icche che, sukhazIlIyA hoya che, dinacaryAnuM pAlana karavAmAM bahu tatpara Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 dvAra 93muM - 5 prakAranA nigraMtho nathI hotA, samudra phINa vagerethI jAMghane ghasanArA - tela vagerethI zarIre mAlIza karanArA - kAtarathI vALa kApanArA evA parivAravALA hoya che ane sarvacheda ke dezachedane yogya aticArane lIdhe kAbaracItarA cAritravALA hoya che. teo be prakAre che - (i) upakaraNabakuza - akALe colapaTTo - kapaDA vagere vastro dhu, cokhA vastro game, pAtrA-dAMDA vagerene vibhUSA mATe telathI ujjavaLa kare (i) zarIrabakuza - gADha kAraNa vinA zarIranI vibhUSA mATe hAtha, paga, moTu dhuve, AMkha-kAna-nAka vagere avayavomAMthI mela kADhe, dAMta sApha kare, vALa oLe te. banne prakAranA bakuza sAmAnyathI pAMca prakAranA che - (a) Abhogabakuza - 'zarIra ane upakaraNonI vibhUSA karavI e sAdhu mATe akArya che." ema jANavA chatAM vibhUSA kare te. (b) anAbhogabakuza - zarIra ane upakaraNonI vibhUSA ajANatA ekAeka kare te. (c) saMvRtabakuza - chUpI rIte vibhUSA kare che. athavA mULaguNamAM doSa lagADe te. () asaMvRtabakuza - pragaTa rIte vibhUSA kare che. athavA uttaraguNamAM doSa lagADe te. (e) sUkSmabakuza - kaMIka pramAdI, AMkhano mela dUra kare te. (3) kuzIla - mULaguNa - uttaraguNanI virAdhanAne lIdhe ke saMjavalana kaSAyonA udayane lIdhe kharAba cAritravALA hoya te kuzIla. te be prakAre che - (1) AsevanAkuzIla - saMyamanI virAdhanAne lIdhe kharAba cAritravALo Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 325 dvAra 93muM - 5 prakAranA nigraMtho hoya che. te pAMca prakAre che - (a) jJAnapratisevanAkuzIla - jJAnathI AjIvikA calAve che. (b) darzanapratisevanAkuzIla - darzanathI AjIvikA calAve che. (C) cAritrapratisevanAkuzIla - cAritrathI AjIvikA calAve che. (d) tapapratisevanAkuzIla - tapathI AjIvikA calAve che. matAMtare liMgapratisevanAkuzIla - liMgathI AjIvikA calAve che. (e) sUkSmapratisevanAkuzIla - potAnI prazaMsAthI khuza thAya te, (i) kaSAyakuzIla - saMjavalana kaSAyonA udayane lIdhe kharAba cAritra vALo hoya che. te pAMca prakAre che - (a) jJAnakaSAyakuzIla - saMjavalana kaSAyonA upayogamAM je bhaNavA vagerenI pravRtti kare ke jJAnanI virAdhanA kare te. (b) darzanakaSAyakuzIla - saMjavalana kaSAyonA upayogamAM je samyaktva saMbaMdhI pravRtti kare ke samyakatvanI virAdhanA kare te. (c) cAritrakaSAyakuzIla - saMjavalana kaSAyanA upayogamAM je bIjAne zApa Ape ke cAritranI virAdhanA kare te. () tapakaSAyakuzIla - saMjavalana kaSAyonA upayogamAM je tapa kare ke tapanI virAdhanA kare te. (e) sUkSmakaSAyakuzIla - manathI kaSAyo kare te. (4) nirjhantha - mohanIyakarmarUpI granthamAMthI nIkaLI gayA hoya te. te be prakAre che - (i) upazAMtamoha - jeNe mohane upazAMta karyo hoya eTale ke saMkramakaraNa, udvartanAkaraNa vagerene ayogya karyo hoya che. te pAMca prakAre che - (a) prathamasamayanirjhantha - 11mA guNaThANAnA pahelA samaye rahelo hoya te. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 26 dvAra 93muM- 5 prakAranA nigraMtho (b) aprathamasamayanirjhantha - 11mA guNaThANAnA pahelA samaya sivAyanA samayomAM rahelo hoya te. (C) caramasamayanirjhantha - 11mA guNaThANAnA chellA samaye rahelo hoya te. (d) acaramasamayanigrantha - 11mA guNaThANAnA chellA samaya sivAyanA samayamAM rahelo hoya te. (e) yathAsUkSmanirjhantha - sAmAnyathI 11mAM guNaThANAnA badhA samayamAM rahelo hoya te. (i) kSINamoha - jeNe mohano kSaya karyo hoya che. te pAMca prakAre che - (a) prathamasamayanirjhantha - 12mAM guNaThANAnA pahelA samaye rahelo hoya te. (b) aprathamasamayanigrantha - 12mA guNaThANAnA pahelA samaya sivAyanA samayomAM rahelo hoya te. (c) caramasamayanirjhantha - 12mAM guNaThANAnA chellA samaye rahelo hoya (4) acaramasamayanigrantha - 12mAM guNaThANAnA chellA samaya sivAyanA samayamAM rahelo hoya te. (e) yathAsUmanirjhantha - sAmAnyathI 12mAM guNaThANAnA badhA samayamAM rahelo hoya te. guNaThANa ekasamaye pravezelA jIvovividha samaye pravezelA jIvo jaghanya | utkRSTa | jaghanya | utkRSTa 11mu | hoya ke na hoya, | 54 | hoya ke na hoya, | saMkhyAtA hoya to 1 vagere hoya to 1 vagere | hoya ke na hoya, | 108 | hoya ke na hoya, zatapRthakRtva hoya to 1 vagere hoya to 1 vagere Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 93muM - 5 prakAranA nigraMtho 3 27 zreNi utkRSTa aMtara upazamazreNi | varSapRthatva kSapakazreNi | 6 mAsa (5) snAtaka - zukuladhyAnarUpI pANIthI ghAtakarmorUpI melane dhoI nAkhavAthI nirmaLa thayela sAdhu te snAtaka eTale ke kevaLI. te be prakAre che - () sayogI - manoyoga, vacanayoga ane kAyayoga- A traNa yoga vALA hoya te. (i) ayogI - yoga vinAnA hoya te. 0 pa nirjhanthonI pratisevanA - pratisevanA = virAdhanA nirjhantha pratisevanA pulAka, AsevanAkuzIla mULaguNanI, uttaraguNanI uttaraguNanI kaSAyakuzIla, nirjhantha, snAtaka na hoya. pulAka vagere mULaguNa ke uttaraguNanA virAdhaka hovA chatAM temane nirgastha kahyA che tenuM kAraNa e che ke saMyamasthAno asaMkhya che. pulAka vagere pAMce nircanthonA darekanA cAritraparyAyo anaMtA che. jaMbUsvAmI pachI pulAka, nirgastha ane snAtakano viccheda thayo che. bakuza ane kuzIla sAdhuo jayAMsudhI tIrtha raheze tyAMsudhI raheze. bakuza 1. tattvArthabhASyano mata - pulAka mULaguNonI pratisevanA kare. matAMtare pulAka maithunaviratimahAvratanI ja pratisevanA kare. AsevanAkuzIla uttaraguNonI pratisevanA kare. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 28 dvAra 94muM - pAMca prakAranA zramaNa dvAra 94muM - pAMca prakAranA zramaNa (1) ninya - jaina sAdhuo. (2) zAkya - bauddhasAdhuo. (3) tApasa - vanamAM rahenArA jaTAdhArI saMnyAsIo. (4) geruka - dhAtuthI raMgAyelA vastravALA tridaMDika parivrAjako. (5) AjIvaka - gozALAnA matane anusaranArA sAdhuo. + pAradhI dANA nAkhe che. tenI upara atyaMta jhINA dorAvALI jALa bichAvI de che. AkAzamAM UDatA paMkhIone dANA dekhAya che, atisUkSma evI jALa dekhAtI nathI. tethI te dANA caravA teo Utare che. pakSIonI moTI saMkhyA bhegI thatA pAradhI jALa uThAve che. badhA ja pakSIo aMdara jakaDAI jAya che. AgaLa jatA chedana-bhedana ane maraNanI pIDAo prApta kare che. moharAjAe viSayorUpI dANA nAkhyA che ane atisUkSma karmanI jALa bichAvI che. ajJAnI saMsArI jIvone artha-kAma-sAMsArika sukho, sattA, yaza badhuM dekhAya che, paNa pAchaLa thato karmabaMdha dekhAto nathI. sukhAdinA upabhogamAM ekAgra thato jIva karmanI jALamAM jakaDAya che. pachI janma-maraNa-roga-zoka-vyAdhi-upAdhi vagere aneka pIDAo sahana karavI paDe che, temAMthI chUTI zakAtuM nathI. pApanI rAjadhAnI mana che. ene pahelA jItI lo. vacana-kAyA ApoApa jItAI gayA ja sAmajo. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 95muM - grAmaiSaNAnA pAMca doSo 3 29 dvAra 95muM - grAmaiSaNAnA pAMca doSo grAsa = bhojana, tenI eSaNA = zuddha-azuddhanI vicAraNA te grAmaiSaNA. tenA pAMca doSo che - (1) saMyojanA - utkRSTatA lAvavA eka dravyane bIjA dravya sAthe bhegu karavuM te. te be prakAre che - (i) upakaraNa saMbaMdhI - te be prakAre che - (a) bAhya - sAro colapaTTo maLyA pachI vibhUSA mATe tene ucita sAro kapaDo vagere bIjethI mAMgIne vasatinI bahAra ja paheravA te. (b) atyaMtara - vasatimAM sAro colapaTTo vagere paherIne vibhUSA mATe sAro kapaDA vagere paheravo te. (i) bhaktapAnasaMbaMdhI - te be prakAre che - (a) bAhya - gocarImAM pharatA dUdha vageremAM rasanI AsaktithI svAdiSTa banAvavA sAkara vagere bheLavavI te. (b) atyaMtara - vasatimAM AvIne bhojana vakhate karAtI saMyojanA. te traNa prakAre che - 4) pAtrAsaMbaMdhI - bhojana vakhate dUdha vageremAM rasanI AsaktithI sAkara vagerene pAtrAmAM bhegA karavA te. II) kavalasaMbaMdhI - hAthamAM koLiyA rUpe upADela sukhaDI vageremAM sAkara vagerene bhegA karavA te. II) mukhasaMbaMdhI - khAkharA vagerene mukhamAM nAMkhIne pachI goLa vagere nAMkhavA te. apavAda - (1) ghaNuM ghI vagere vadhyuM hoya to tene khapAvavA mATe sAkara vagerenI sAthe bhegu karavAmAM doSa nathI. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 dvAra 95muM - grAseSaNAnA pAMca doSo (2) rogIne sAjo karavA mATe saMyojanA karavI kalpa. (3) bhojananI arucivALA mATe saMyojanA karavI kalpa. (4) sArA AhArathI poSAyelA, sukhamAM ucharelA rAjaputra vagere mATe saMyojanA karavI kalpa. (5) sAdhune ucita evA saMyojanA vinAnA AhArathI barAbara bhAvita nahIM thayelAne saMyojanA karavI kalpa. (6) nUtana dIkSita mATe rasanI AsaktithI paNa saMyojanA karavI kalpa. (2) pramANa - pramANathI vadhu vAparavuM te. puruSa strI napuMsaka AhAranuM pramANa | 32 koLiyA 28 koLiyA | 24 koLiyA 1 koLiyAnuM pramANa = kukaDInA iMDA jeTaluM. kukaDI ane iMDA be prakAre (i) dravyakukaDI - sAdhunuM zarIra. tenuM mukha te iMDu. AMkha, lamaNA, hoTha, bhramarane vikRta karyA vinA je koLiyo mukhamAM praveze te koLiyAnuM pramANa che. athavA, dravyakukaDI = pakSiNI. tenA iMDA jeTaluM koLiyAnuM pramANa (i) bhAvakukaDI - jeTalA AhArathI peTa nyUna ke adhika na bharAya, viziSTa kRti thAya ane jJAna-darzana-cAritranI vRddhi thAya teTalo AhAra te bhAvakukaDI. teno 3ramo bhAga te iMDu. teTaluM koLiyAnuM pramANa che. ghaNIvAra ane ghaNuM bhojana karavAthI bhojananuM ajIrNa thAya. tethI Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 95muM - grAsaSaNAnA pAMca doSo 331 jhADA-UlaTI thAya ke maraNa thAya. (3) aMgAra - sArA bhojana ke dAtAnI prazaMsA karatA karatA rAgapUrvaka vAparavAthI cAritrane aMgArA jevuM karavuM te. aMgArA be prakAre che - | (i) dravyathI - agnimAM baLela khera vagere vanaspati te dravyathI aMgArA che. (i) bhAvathI - rAgarUpI agnithI baLela cAritrarUpI IMdhana te bhAvathI aMgAro che. (4) dhUma - kharAba bhojana ke dAtAnI niMdA karatA karatA dveSapUrvaka vAparavAthI cAritrane dhUmADAvALu (kaluSita) karavuM te. dhUmADo be prakAre che - (i) dravyathI - aDadhA baLelA lAkaDAno dhUmADo te dravyathI dhUmADo che. (i) bhAvathI - dveSarUpI agnithI baLatA cAritrarUpI IMdhanano niMdArUpa kaluSita bhAva te bhAvathI dhUmADo che. (5) kAraNa - kAraNa vinA bhojana karavuM te. vedanA vagere che kAraNo hoya to bhojana karavuM ane AtaMka vagere che kAraNo hoya to bhojana na karavuM. vedanA vagere che kAraNo - (1) bhUkha zamAvavA vAparavuM. (2) vaiyAvacca karavA mATe vAparavuM. (3) iryAsamitinuM pAlana karavA mATe vAparavuM. (4) saMyamanA yogonuM pAlana karavA mATe vAparavuM. (5) jIvana TakAvavA vAparavuM. (6) dharmadhyAna ane svAdhyAya karavA mATe vAparavuM. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 dvAra 95muM - grAmaiSaNAnA pAMca doSo AtaMka vagere che kAraNo - (1) tAva vagere roga Ave tyAre na vAparavuM. (2) devo-manuSyo-tiryaMcoe karelA upasargane sahana karavA mATe na vAparavuM. upasargo be prakAranA che - (1) anukULa upasarga - svajano vagere snehathI dIkSA choDAvavA Ave che. tyAre sAdhu upavAsa kare to teno nizcaya jANIne ke tenA maraNa vagerenA bhayathI svajano temane choDI de. (ii) pratikULa upasarga - rAjA vagere gusse thaIne upasarga kare che. tyAre sAdhu upavAsa kare to rAjA vagerene paNa dayA Ave ane choDI de. (3) brahmacaryanI rakSA mATe na vAparavuM. upavAsa karavAthI kAma dUra thAya (4) jIvonI rakSA mATe na vAparavuM. varasAda paDato hoya, barapha paDato hoya, sacitta dhULa UDatI hoya, bhUmi para ghaNA deDakA-masI-kuMthavA vagere jIvonI utpatti thaI gaI hoya to bhikSA mATe na jAya ane na vApare. (5) tapa karavA mATe na vAparavuM. (6) ziSyone taiyAra karavA vagere badhA kartavyo pUrA thayA pachI chellI uMmaramAM saMlekhanA karIne jIvanaparyatanuM anazana karavA bhojanano tyAga karavo. + he Atman ! tane tAro ja bhaya che. bIjA nimittothI tuM bhayabhIta bane che, e tArI bhramaNA che. tAro AtmA khoTA mArgamAM cAlyo jAya e ja moTo bhaya che. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 96muM - 7 prakAranI piMDeSaNA ane 7 prakAranI pAraiSaNA 333 dvAra 96muM - 7 prakAranI piDeSaNA ane 7 prakAranI pAneSaNA % vAsaNa 0 0 U piMDa = bhojana. tenI eSaNA = levAnI rIta te piMDeSaNA. te 7 prakAre che - (1) asaMsRSTa - nahIM kharaDAyelA hAtha ane nahIM kharaDAyelA vAsaNathI bhikSA grahaNa karavI che. temAM vAsaNamAM thoDuM rAkhIne vahoravuM. badhu vahoravAthI pazcAtkarmano doSa lAge. (2) saMsRSTa - kharaDAyelA hAtha ane kharaDAyelA vAsaNathI bhikSA grahaNa karavI te. ahIM 8 bhAMgA che - hAtha dravya asaMsRSTa asaMsRSTa niravazeSa asaMsRSTa asaMsRSTa sAvazeSa asaMsRSTa saMsRSTa niravazeSa asaMsRSTa saMsRSTa sAvazeSa saMskRSTa asaMtRSTa niravazeSa asaMsRSTa sAvazeSa saMsRSTa saMsRSTa niravazeSa saMsRSTa saMsRSTa sAvazeSa saMsRSTa = kharaDAyela, asaMtRSTa = nahIM kharaDAyela niravazeSa = badhu, sAvazeSa = vAsaNamAM rAkhI thoDuM levuM. 8mo bhAMgI gacchamAMthI nIkaLelA ane gacchamAM rahelA - ema badhA sAdhuo mATe kathya che. gacchamAM rahelA sAdhuo mATe sUtrArthanI hAni vagere kAraNe bAkInA bhAMgA paNa kathya che. (3) udghatA - mULa tapelA vageremAMthI bhojana potAnI mATe kamaMDala vageremAM kADheluM hoya te grahaNa karavuM te. T 2 n saMsRSTa 7 \ Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 dvAra 96muM - 7 prakAranI piMDeSaNA ane prakAranI poSaNA (4) alpalepikA - nirlepa evA vAla-caNA-pavA vagere grahaNa karavA te. athavA jemAM pazcAtkarma vagerethI thayelo thoDo lepa lAge ke karmasaMbaMdhI thoDo lepa lAge tevuM grahaNa karavuM te. (5) avagRhItA - bhojana vakhate jamanArAnA thALI-vATakAmAM pIrasela hoya te grahaNa karavuM te. jo dAtAe pahelA ja hAtha ke vAsaNa dhoyA hoya to hAtha ke vAsaNamAM lAgela pANI acitta thayuM hoya to levuM kalpa, nahIMtara na kalpa. (6) pragRhItA - bhojana vakhate jamanArAne ApavA mATe pIrasanArAe tapelA vageremAMthI camacAthI upADeluM hoya ane jamanArAe lIdhu na hoya te grahaNa karavuM te. athavA jamanArAe hAthamAM lIdhela AhAra hajI mukhamAM na nAMkhyo hoya te grahaNa karavuM te. (7) ujijhatadharmA - je bhojana kharAba hovAthI tajavA yogya hoya ane jene brAhmaNa vagere icchatA na hoya tevuM ke aDadhu tajI devAyeluM grahaNa karavuM te. A sAte piMDeSaNAomAM asaMsRSTa hAtha vagerenA 8 bhAMgA jANavA. cothI piMDeSaNAmAM 8 bhAMgA na hoya. gacchamAM rahelA sAdhuone sAte piOM khaNAonI anujJA che. gacchamAMthI nIkaLelA sAdhuone pahelI be sivAyanI bAkInI pAMca piMDeSaNAonI anujJA che. pAna = pANI. tene levAnI rIta te pAnaiSaNA. tenA 7 prakAra che. te upara mujaba ja jANavA. pharaka ATalo che - (4) alpalaMpikA - kAMjI, uSNa-pANI, cokhAnuM dhovaNa vagere lepa vinAnuM pANI grahaNa karavuM te. te vAsaNane cIkaNuM karatuM nathI. tenAthI AtmAne karmano lepa lAgato nathI. zeraDIno rasa, drAkSanuM pANI, AMbalInuM pANI vagere cIkaNA pANI che. tenAthI sAdhune karmano lepa lAge che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra 97muM - 8 prakAranI bhikSAcaryAnI vIthi 335 dvAra 97muM - 8 prakAranI bhikSAcaryAnI vIthi | vIthi = mArga. bhikSAcaryA saMbaMdhI vizeSa prakAranA mArgo te bhikSAcaryAnI vIthi. te 8 prakAre che - (1) Rjugati - samazreNimAM rahelA gharonI paMktimAM bhikSA letA letA chellA ghara sudhI javuM. pachI bhikSA lIdhA vinA ja pAchA AvavuM te. (2) gatA pratyAgati - samazreNimAM rahelA gharonI paMktimAM bhikSA letA letA chellA ghara sudhI javuM. pachI bIjI paMktimAM bhikSA letA letA pAchA AvavuM te. matAMtare pahelA bhikSA lIdhA vinA javuM ane chellA gharethI bhikSA letA letA pAchA AvavuM te gatvA pratyAgati. (3) gomUtrikA - baLadanA mUtranI jema sAmasAme rahelI be paMktimAM DAbA gharethI jamaNA ghare ane jamaNA gharethI DAbA ghare bhikSA levI (4) pataMgavIthi - pataMgiyAnI jema cokkasa krama vinA koI paNa kramathI bhikSA levI te. (5) peTA - gAmane peTInI jema corasa kalpIne vaccenA ghara choDIne cAre dizAmAM samazreNithI bhikSA levI te. (6) ardhapeTA - upara pramANe gAmane corasa kalpIne bAju bAjunI be dizAmAM bhikSA levI te. (7) atyaMtarazaMbukA - kSetronI vaccethI bhikSA letA letA zaMkhanA AvartanI jema vartuLa gati vaDe kSetranI bahAra AvavuM te. (8) bahiHzaMbukA - kSetranI bahArathI bhikSA letA letA zaMkhanA AvartanI jema vartuLa gati vaDe kSetranI vacce AvavuM te. 0 matAMtare abhyatarazaMbukA ane bahiHzaMbu kAnuM svarUpa paraspara Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 dvAra 97muM - 8 prakAranI bhikSAcaryAnI vIthi viparIta batAvyuM che. paMcAzakamAM atyaMtarazabukA ane bahiHzabukAnI badale jamaNI bAjuthI zaMbukAvRttA ane DAbI bAjuthI zaMbukAvRttA kahI che. anya graMthomAM (1)no (2)mAM samAveza karIne ane (7)-(8)nI bhegI gaNatrI karIne bhikSAcaryAnI cha vIthi kahI che. + janma-maraNAdinA tathA durgationA bhayaMkara duHkhonA bhogavaTAthI bhUtakALa atizaya bhayaMkara che. jo vartamAnamAM paNa jinazAsananI ArAdhanA thaI na zakI to bhaviSyakALa paNa ati bhayAnaka thaze. + deva, guru ane zAsana paranI zraddhA ane bhakti e bhavaroganivAraNanuM amogha auSadha che. paNa sAthe arthalAlasA ane kAmatRSNA maMda karatA javuM e paNa pathya che. auSadha ane pathya baMnenA sevanathI ja bhavaroga dUra thaze. + tIrthakarane guNasamudAyanuM varNana tIrthakara ja karI zake, bIjA nahIM, kemake tIrthaMkara pAse ja atizayavALI vANI che. roja vicAro, mAruM bhaviSyamAM zuM thaze? huM marIne kyAM jaIza? meM A bhavamAM kAMI sukRta karyA nathI ane duSkato-pApo karavAmAM bAkI rAkhyA nathI, to A badhA pApone huM zI rIte bhogavIza? bolara bhale beTsamenane AuTa karI devA ja boliMga karato hoya, nimitta eka paNa evuM nathI ke ApaNane azubha karmabaMdhanA zikAra banAvavA ja ApaNI sAme upasthita thatuM hoya ! ApaNI thoDIka ja jAgRti ane ApaNe enI asarathI sarvathA mukta ! Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 98muM - 10 prakAranA prAyazcitta 337 dvAra 98muM - 10 prakAranA prAyazcitta (1) AlocanA - jema bALaka saraLatAthI badhu kahI de che tema mAyA ane mada vinA gurunI AgaLa vacanathI aticAra kahevA mAtrathI je prAyazcitta zuddha thAya te AlocanA prAyazcitta. (i) gurune pUchIne gurue anumati ApyA pachI potAnI mATe bhikSA, vastra, pATA, zayyA, saMthAro, Asana vagere ke AcArya, upAdhyAya, sthavira, bALa, glAna, nUtanadIkSita, kSapaka, asamartha mATe vastra, pAtrA, anna, pANI, auSadha vagere laIne (i) caMDilabhUmi jaIne (i) vihAra karIne (iv) caityavaMdana mATe (V) pUrve lIdhelA pATa, pATalA vagere pAchA ApavA mATe (vi) bahuzruta ane mahArAgyavALA mahAtmAone vaMdana karavA mATe (vi) saMzayane dUra karavA mATe (vii) zrAvako, potAnA svajano, zithila sAdhuonI zraddhA vadhAravA mATe (ix) sAdharmikonA saMyamanA utsAha mATe so DagalAthI vadhu jaIne AvyA pachI vidhipUrvaka guru samakSa AlocanA kare che. gamana-Agamana vagere avazya karavA yogya kAryomAM barAbara upayogavALA, duSTabhAva vinAnA hovAthI aticAra vinAnA, chamastha, apramatta sAdhune A AlocanA prAyazcitta hoya che. te zuddha hovA chatAM ceSTAnA kAraNe thatI ke sUkSma pramAdanA kAraNe thatI sUkSma AzravakriyAonI zuddhi mATe AlocanA kare che. aticAravALA sAdhune to uparanuM pratikramaNa Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 dvAra 98muM - 10 prakAranA prAyazcitta vagere) prAyazcitta Ave che. (2) pratikramaNa - pharIthI aticAra nahIM karavAnA nizcayapUrvaka micchAmidukkaDa ApIne doSothI pAchA pharIne je prAyazcitta zuddha thAya te pratikramaNa prAyazcitta. dA.ta. acAnaka anupayogathI kapha nAMkhyo hoya ane hiMsA vagere doSa na lAgyo hoya to guru samakSa AlocanA karyA vinA paNa micchAmidukkaDe ApavA mAtrathI zuddhi thaI jAya che. pAMca samiti ane traNa guptimAM acAnaka ke bhUlathI ke pramAdathI viparIta AcaraNa thAya ane hiMsA vagere doSo na lAge to micchAmidukkaDa ApavArUpa prAyazcitta karAya che. (i) iryAsamitimAM viparIta AcaraNa - vAto karatA karatA cAlavuM. (i) bhASA samitimAM viparIta AcaraNa - gRhasthanI bhASAmAM ke moTethI bolavuM. (i) eSaNA samitimAM viparIta AcaraNa - anna-pANI vahoratI vakhate upayoga na rAkhavo. (iv) AdAnanikSepasamitimAM viparIta AcaraNa - vastu letA-mUkatA jovuM-pramArjavuM nahIM. (5) pAriSThApanikAsamitimAM viparIta AcaraNa - joyA-pramAryA vinAnI bhUmi para caMDila vagere paraThavavuM. (vi) manoguptimAM viparIta AcaraNa - manathI kharAba vicAravuM. (vi) vacanaguptimAM viparIta AcaraNa - vacanathI kharAba bolavuM. (vi) kAyaguptimAM viparIta AcaraNa - kAyAthI kharAba pravRtti karavI. (ix) kaMdarpa, hAsya, strIkathA, bhaktakathA, corakathA, dezakathA, krodha mAna-mAyA-lobha karavA, zabda-rUpa-rasa-gaMdha-sparza rUpa viSayomAM Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 98muM - 10 prakAranA prAyazcitta 339 Asakti karavI. (x) AcArya vagerene viSe manathI TheSa vagere karavA, vacanathI vacce bolavuM vagere karavuM, kAyAthI AgaLa javuM vagere karavuM. (xi) icchAkAra, mithyAkAra, tathAkAra vagere sArA yogo na karavA. A badhAmAM hiMsA vagere doSa na lAge to micchAmidukkaDa ApavA rUpa prAyazcitta karavuM. (3) mizra - guru samakSa AlocanA karIne, gurunA kahevAthI aticArathI pAchA pharIne, pachI micchAmidukkaDuM ApIne je prAyazcitta zuddha thAya che te mizra prAyazcitta. zabda vagere viSayone anubhavIne jene saMzaya thAya ke, "mane A viSayomAM rAga-dveSa thayA ke nahIM ?' teNe mizra prAyazcitta karavuM. viSayomAM rAga-dveSa thayAno nizcaya hoya to tapa prAyazcitta Ave. (4) viveka - tyAga karavo te viveka prAyazcitta. (i) upayogapUrvaka anna vagere ane badhA upakaraNo grahaNa karyA pachI khabara paDe ke e sacitta ke doSita che. (i) parvata, rAhu, vAdaLa, barapha, raja vagerethI sUrya DhaMkAyelo hovAthI sUryodaya pahelA ke sUryAsta pachI sUryodaya thaI gayo che ke sUryAsta thayo nathI ema samajI azaThabhAvathI anna vagere grahaNa karyA hoya. (i) pahelA praharamAM vahorelA azana vagere zaThabhAvathI ke azaThabhAvathI cothA praharamAM rAkhyA hoya. (iv) aDadhA yojanathI vadhu dUra ke dUrathI zaThabhAvathI ke azaThabhAvathI azana vagere laI gayA ke lAvyA hoya. A badhAmAM te azana vagereno ke upakaraNono tyAga karavo. zaThabhAva = indriyonI paravazatA, vikathA, mAyA, krIDA vagere. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 hAra 98muM - 10 prakAranA prAyazcitta azaThabhAva = mAMdagI, gRhasthanI hAjarI, acaMDila bhUmi, bhaya vagere. (5) vyutsarga - kAussaga vaDe je prAyazcitta zuddha thAya te vyutsarga prAyazcitta. (i) kharAba svapna (hiMsA vagere pApovALu) dekhAya (i) gamana-Agamana pachI (i) nadI UtaryA pachI (iv) sUtranA uddeza-samudeza-anujJA-prasthApana, pratikramaNa, zrutaskaMdha aMganA parAvartana vageremAM thayela avidhine dUra karavA mATe A badhAmAM kAussagga prAyazcitta karAya che. (6) tapa - nIvithI mAMDIne cha mAsa sudhInA tapathI je prAyazcitta zuddha thAya te tapa prAyazcitta. sacitta pRthvIkAya vagerenA saMghaTTAmAM chedagraMtha ke jItakalpa pramANe nIvithI mAMDIne cha mAsanA tapanuM prAyazcitta apAya che. (7) cheda - jema zarIranA bAkInA avayavonI rakSA mATe kharAba rogathI dUSita thayela zarIranA eka bhAgano cheda karAya che tema bAkInA cAritraparyAyanI rakSA mATe dUSita thayelA pUrvanA paryAyanA eka bhAgano cheda karAya te cheda prAyazcitta. (i) vikRSTa tapa karavA samartha hovAthI je garvita hoya ke, "ghaNo tapa karavAthI paNa mAruM zuM bagaDavAnuM che ?' (i) je tapa na karI zakatA hoya tevA glAna, asahu (sahana nahIM karI zakanArA) bALa, vRddha vagere. (i) je tapanI zraddhA vinAno hoya. (iv) je kAraNa vinA apavAdanI rucivALo hoya. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 98muM - 10 prakAranA prAyazcitta 341 A badhAne prAyazcitta mATe mahAvratanA AropaNanA kALathI (vaDI dIkSAthI) mAMDIne pAMca vagere divasonA cAritraparyAyano cheda karAya che. (8) mUla - saMpUrNa cAritraparyAyano cheda karIne pharIthI mahAvratonuM AropaNa karavAthI je prAyazcitta zuddha thAya te mUla prAyazcitta. (i) jANIne paMcedriyajIvano vadha kare. (i) darpathI maithuna seve. (i) utkRSTa mRSAvAda, corI, parigraha kare. (iv) jANIne vAraMvAra mRSAvAda, corI, parigraha kare. A badhAmAM mUla prAyazcitta apAya che. (9) anavasthita (anavasthApya) - viziSTa tapa na kare tyAM sudhI mahAvratomAM ke liMgamAM na sthapAya, te tapa pUro thayA pachI ja mahAvratomAM ke liMgamAM sthapAya. A rIte je prAyazcitta zuddha thAya te anavasthita (anavasthApya) prAyazcitta. viziSTa tapa = UThI-besI na zake teTalo tapa. UTha-besa karavA asamartha te bIjAne prArthanA kare to teo tenI sAthe bolyA vinA tenuM kArya kare. muki, lAkaDI vagerethI maraNathI nirapekSa rIte potAne ke bIjA sAdhune ke gRhasthane bhayaMkara bhAvathI prahAra karIne saMkliSTa bhAvavALo hoya tene A prAyazcitta apAya che. te be prakAre che - (i) AzAtanA anavasthApya - tIrthaMkara, pravacana, gaNadhara vagereno tiraskAra kare tene A prAyazcitta apAya che. te jaghanyathI 6 mAsanuM ane utkRSTathI 1 varSanuM che. (i) pratisevanA anavasthApya - hAthathI mAravuM, corI karavI vageremAM A prAyazcitta apAya che. te jaghanyathI 1 varSanuM ane utkRSTathI 12 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 dvAra 98muM - 10 prakAranA prAyazcitta varSanuM che. (10) pAMrAMcika (pArAMcita) - liMga, kSetra, kALa, tapanA pArane pAme te pArAMcita prAyazcitta, athavA utkRSTa prAyazcitta te pArAMcika prAyazcitta. te AcAryane ja hoya che. temAM jaghanyathI cha mAsa sudhI ane utkRSTathI 12 varSa sudhI avyakta rIte pragaTa na thAya tema) liMgane dhArIne jinakalpikonI jema kSetranI bahAra rahIne ghaNo tapa karIne aticAranA pArane pAme pachI pharI dIkSA apAya che, te pUrve nahIM. sAdhvI ke rAjAnI rANI sAthe maithuna sevavuM, sAdhunI hatyA karavI, rAjAnI hatyA karavI vageremAM A prAyazcitta apAya che. * upAdhyAyane anavasthApya sudhInA ja prAyazcitta apAya che. sAmAnya sAdhune mUla sudhInA ja prAyazcitta apAya che. caudapUrvI ane pahelA saMghayaNavALA hatA tyAMsudhI 10 prAyazcitta hatA. tyArapachI tIrthanA viccheda sudhI mUla sudhInA 8 prAyazcitto A jagatamAM vastu jeTalI vadhu kiMmatI teTalo tenA pratyeno AdarabhAva vadhAre rahe che. pANI karatA dUdha, dUdha karatA dUdhapAka, tenA karatA kerInA rasa pratye Adara vadhu hoya che. tema halakA vastra karatA bhAre vastra, tenA karatA rezamI vastra pratye Adara vadhu hoya che. tema kAca karatA imITezana naMga, tenA karatA mANeka-nIlama, tenA karatA hIrA pratye Adara vadhu hoya to pachI jagatanA sarvotkRSTa prabhu pratye, teo jeTalA mahAna ane ucca che ene anurUpa bhAva kyAre Avaze? Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 99muM, 100muM - oghasAmAcArI, padavibhAgasAmAcArI 343 dvAra 99muM - osAmAcArI dvAra 100muM - padavibhAgasAmAcArI sAmAcArI - uttama manuSyoe Acarelo kriyAono samudAya te sAmAcArI. te traNa prakAre che - (1) oghasAmAcArI - sAmAnyathI saMkSepamAM kahevArUpa paDilehaNa vagere sAmAcArI. te ghaniryuktimAM kahI che. te navamA pUrvanI trIjI AcAra vastunA 20mAM prAbhRtanA ogha prAbhRtaprAbhRtamAMthI udbhata karela che. (2) dazavidha sAmAcArI - te 101mA dvAramAM kahevAze. (3) padavibhAgasAmAcArI - jItakalpa, nizItha vageremAM kahelI sAmAcArI. te navamA pUrvamAMthI uddhata karela che. + pApa karyA bAda tenI prazaMsAthI baMdhAyelA azubha karmonA guNAkAra thAya pApa karyA bAda tenI niMdA-gaha karavAthI baMdhAyela azubha karmanA bhAgAkAra thAya che. puNya karyA pachI tenI prazaMsAthI baMdhAyelA zubha karmanA guNAkAra thAya che. puNya karyA pachI tenI niMdA-ga karavAthI baMdhAyelA zubha karmanA bhAgAkAra thAya che. caityavaMdanathI prakRSTa zubha adhyavasAyo utpanna thaI zake che. tethI jJAnAvaraNAdi karmono kSaya thAya che. tethI saMpUrNa kalyANanI prApti thAya Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u44 dvAra 101muM - dazavidha cakravAla sAmAcArI dvAra 101muM - dazavidha cakravAla sAmAcArI | (1) icchAkAra sAmAcArI - mAMdagI vagerenA kAraNe bIjA pAse kAma karAvavuM hoya to tamArI icchA hoya to mAruM ATaluM kArya karI Apazo." ema kahevuM, athavA koIe prArthanA na karI hovA chatAM kAraNe koI sAdhu bIjA sAdhunuM kArya karavA icche tyAre tamArI icchA hoya to tamAruM ATaluM kArya karuM.' ema kahevuM che. koI pAse parANe kArya na karAvavuM, sAmAnI icchA vinA tenuM kArya na karavuM. (2) micchAkAra sAmAcArI - samiti, gupti vagere saMyamayogonuM viparIta AcaraNa karIne micchAmi dukkaDuM devuM te. saMyamayogonuM viparIta AcaraNa jANI joIne ke vAraMvAra thAya to micchAmidukkaDe ApavA mAtrathI zuddhi na thAya. (3) tathAkAra sAmAcArI - kalpa (AcAra ke jinakalpa, sthavirakalpa vagere) ane akalpa (anAcAra ke caraka - bauddha vagerenI dIkSA)ne jANanArA, pAMca mahAvratomAM rahelA, saMyama ane tapathI yukta evA guru vAcanA, sAmAcArInuM zikSaNa vagere ApatA hoya tyAre, pUkyA pachI javAba Ape tyAre khoTuM hovAnI zaMkA karyA vinA "jema Apa kaho cho tema ja che." evA arthane sUcavanAra 'tathA' (tahatti) ema kahevuM te. (4) Avazyaka sAmAcArI - jJAna-darzana-cAritranA kAraNarUpa gocarI javuM vagere kAraNe avazya javAnuM hoya tyAre vasatinI bahAra nIkaLatA sAdhue Avazyaka kAryarUpa kAraNane sUcavanAra "AvazyakI" (AvarsITI) ema kahevuM. (5) naiSedhikI sAmAcArI - bahArathI pAchA pharIne vasatimAM ke derAsaramAM pravezatA asaMvRta evA zarIranI ceSTAnA nivAraNane sUcavanAra naidhikI' (nisIpI) ema kahevuM. Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 101muM - dazavidha cakravAla sAmAcArI 345 (6) ApRcchA sAmAcArI - ISTa kArya karavuM hoya tyAre gurune pUchavuM te ApRcchA sAmAcArI. (7) pratipRcchA sAmAcArI - pUrve gurue niSedha karela kArya kAraNa AvyuM karavuM hoya tyAre ane pUrve gurue sopela kArya karavAnuM hoya tyAre gurune pUchavuM te pratipRcchA sAmAcArI. tyAre guru kadAca bIju kArya sope ke pUrvenuM kArya thaI gayuM hoya. mATe pratipRcchA karavI jarUrI che. (8) chandanA sAmAcArI - pUrve grahaNa karelA AhAramAMthI lAbha ApavA mATe bAkInA sAdhuone AmaMtraNa ApavuM te chandanA sAmAcArI. (9) nimaMtraNA sAmAcArI - azana vagere lAvyA pUrve bIjA sAdhuone " ApanI mATe yogya azana vagere laI AvuM." ema vinaMti karavI te nimaMtraNA sAmAcArI. (10) upasaMpadA sAmAcArI - eka guru pAsethI viziSTa vyuta vagerethI yukta bIjA guru pAse javuM te upasaMpadA sAmAcArI. te traNa prakAre che - (i) jJAna saMbaMdhI - bhaNavA mATe bIjA guru pAse javuM che. te traNa prakAre che(a) vartanA - pUrve grahaNa karelA asthira sUtra vagerenuM punarAvartana karavuM te vartana. tenI mATe bIjA guru pAse javuM te. (b) sandhanA - amuka sthAnomAM bhUlAI gayelA sUtro vagerene joDavA te satpanA. tenI mATe bIjA guru pAse javuM te. (C) grahaNa - navuM bhaNavuM te grahaNa. tenI mATe bIjA guru pAse javuM te. (i) darzanasaMbaMdhI - darzanaprabhAvaka saMmatitarka vagere zAstrone bhaNavA mATe bIjA guru pAse javuM che. te traNa prakAre che. te jJAnasaMbaMdhI upasaMpadAnI jema jANavA. (ii) cAritra saMbaMdhI - cAritra mATe bIjA guru pAse javuM che. tenA be prakAra che - Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 dvAra 101muM - dazavidha cakravAla sAmAcArI (a) vaiyAvaccasaMbaMdhI - vaiyAvacca karavA mATe bIjA guru pAse javuM te. potAnA gacchamAM vaiyAvaccanI tevI sAmagrI na hovAthI bIjA gacchamAM vaiyAvacca karavA jAya. te be prakAre che - (1) alpa kALa mATe, (I) jIvanaparyata. (b) HpaNa saMbaMdhI - tapa karavA mATe bIjA guru pAse javuM te. kSapaka (tapa karanAra) be prakArano che - (I) ivara kSepaka - alpakALano tapa karanAra. te be prakAre che - (A) vikRSTapaka - aTTama vagere tapa karanAra. (B) avikRSTapaka - cha4 sudhIno tapa karanAra. (II) yAvankathika kSepaka - je pachI anazana karavAno hoya te. bIjI rIte daza prakAranI sAmAcArI - (1) paDilehaNa - divasanA pUrvabhAgamAM ane pachInA bhAgamAM vastra, pAtrA vagerenuM paDilehaNa karavuM te. (2) pramArjanA - divasanA pUrva bhAgamAM ane pachInA bhAgamAM vasatinuM pramArjana karavuM te. (3) bhikSA - laghunItinuM nivAraNa karIne, pAtrA laIne, "AvasyahI' kahIne, vasatimAMthI nIkaLIne, AhAra vagere para mUrchA karyA vinA, piMDa grahaNa karavAnI eSaNAmAM upayoga rAkhIne bhikSA grahaNa karavI te. (4) iriyAvahi - bhikSA laIne nisIpI' kahevA pUrvaka vasatimAM pravezIne "namaH kSamAzramaNebhyaH' (namo khamAsamaNANuM) e pramANe vacanathI namaskAra karIne yogya jagyAne joIne ane rajoharaNathI pUMjIne tyAM iriyAvahi karavI te. (5) AlocanA - vasatimAMthI nIkaLyA pachI pharI praveza karyo tyAM Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 101muM - dazavidha cakravAla sAmAcArI 347 sudhInA bhikSA bhamavAmAM lAgelA aticAro gurune kahevA mATe iriyAvahinA kAussagnamAM vicAravA. kAussagga pArIne logassa bolavo. pachI gurune ke gurune saMmata evA vaDilasAdhune je vastu je rIte vahorI hoya te badhu vidhipUrvaka kahevuM te AlocanA. (6) bhojana - tyAra pachI je barAbara AlocanA na thaI hoya ke eSaNA-ane SaNA thaI hoya tenI mATe "IcchAmi paDikkamivuM goyaracariyAe..micchAmidukkaDa, tassa uttarI..vosirAmi' kahI kAussaga karavo. temAM navakAra ke "jaI me aNugraha kajajA...' e gAthA citavavI. kAussagna pArIne logassa bolavo. pachI thAka dUra karavA besIne eka muhUrta sudhI svAdhyAya karavo. pachI gRhastho vinAnA sthAnamAM, rAgadveSa karyA vinA, navakAra bolIne, "Adeza Apo pAraNuM karuM.' ema kahIne guru rajA Ape pachI ghA para lepa lagADAya tema bhojana karavuM. (7) pAtrakadhAvana - bhojana karyA pachI svaccha pANIthI traNavAra pAtro dhovA. tyAra pachI AgArono saMkSepa karavA paccakhANa karavuM. (8) vicAra - pachI saMjJAnuM visarjana karavA bahAra javuM. (9) caMDilabhUmi - bIjAne vAMdho na Ave tevI jaghanyathI 1 hAtha jeTalI aMDilabhUmi (acittabhUmi) ne jovI. te sthaDilabhUmi 27 prakAranI che - laghunIti mATe vasatinI aMdara 6 spaMDilabhUmi ane bahAra 6 aMDilabhUmi, vaDInIti mATe vasatinI aMdara 6 aMDilabhUmi ane bahAra 6 aMDilabhUmi, kAlagrahaNa mATe 3 caMDilabhUmi. (10) Avazyaka - pratikramaNa karavuM te. ahIM saMkSepathI kahyuM che. Ano vistAra paMcavastakanA bIjA dvAramAMthI jANavo. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u48 dvAra 102muM, 103muM dvAra 102muM - saMsAravAsamAM utkRSTathI pAMca vAra nigraMthapaNuM maLe che saMsAravAsamAM utkRSTathI 4 vAra upazamazreNi ane 1 vAra kSapakazreNi maMDAya che. temAM 11mA-12mAM guNaThANAomAM nigraMthapaNuM hoya che. tethI saMsAravAsamAM utkRSTathI 5 vAra nigraMthapaNuM maLe che - 4 vAra upazamazreNimAM ane 1 vAra kSapakazreNimAM. dvAra 103muM - sAdhunA vihAranuM svarUpa vihAra = vicaravuM. sAdhuono vihAra be prakAre che - (1) gItArthavihAra - gItArtha = jemaNe kRtya-akRtyane jANyA che tevA bahuzruto. temano vihAra ke gItArthavihAra. (2) gItArthamizrita (gItArthanizrita) vihAra - gItArthothI mizrita evA agItArthono vihAra te gItArthamizritavihAra. athavA gItArthonI nizrAmAM vihAra te gItArthanizritavihAra. eka ke aneka agItArthonA vihAranI anujJA nathI. vihAra 4 prakAre che - (1) dravyathI - AMkhathI rastAmAM rahelA jIvone jovA. (2) kSetrathI - 4 hAtha pramANa bhUmine jovI. bahunajIkanuM jovA chatAM jIva vagerenI rakSA na thaI zake, 4 hAthathI vadhu dUra rahelA nAnA jIvo dekhAya nahIM. mATe 4 hAtha pramANa bhUmi jovAnuM kahyuM. (3) kALathI - jyAM sudhI vihAra kare tyAM sudhI. (4) bhAvathI - upayogapUrvaka cAlavuM. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 104muM - apratibaddha vihAra 348 dvAra 104muM - apratibaddha vihAra gurunA upadezapUrvaka haMmezA pratibaMdha (rAga) vinA mAsakalpa vagere vihAra karavo. pratibaMdha cAra prakAranA che - dravyapratibaMdha - 'amuka gAma ke nagaramAM jaIne moTI RddhivALA ghaNA zrAvakone mArA bhakta banAvuM ke jethI teo bIjA pAse na jAya." vagere. kSetrapratibaMdha - "A kSetramAM vasati pavana vinAnI ane AnaMda karanArI che. bIje tevI nathI." vagere. kALapratibaMdha - "pAkelI sugaMdhI DAMgara vagere anAja dekhAvAthI A zaradaRtu suMdara che." vagere. bhAvapratibaMdha - 'tyAM snigdha, madhura vagere AhAra maLavAthI mAru zarIra puSTa thaze, ahIM tevI puSTi nahIM thAya. Ama udyata vihAra karanArA mane joIne loko mane custa saMyamI kaheze, bIjAne zithila kaheze." vagere. * je dravya vagerenA pratibaMdha vinAno che tenA ja avasthAna (eka sthAnamAM rahevuM) ke vihAra saphaLa thAya che. sAdhuo mukhyatAe mAsakalpathI vihAra kare che. kAraNe mAsa pUrNa thayA pUrve paNa vihAra kare ane kAraNe mAsa pUrNa thayA pachI paNa sthiratA kare. utkRSTathI ekakSetramAM 6 mAsa rahe - unALAno chello mAsa + comAsAnA 4 mAsa + mAgasara mAsa. unALAno chello mAsikalpa karyA pachI bIju sAru kSetra na maLavAthI tyAM ja comAsu kare ane comAsu pUrNa thayA pachI paNa varasAda na aTake to 10 divasa tyAM ja rahe, chatAM varasAda na aTake to bIjA 10 divasa tyAM ja rahe, chatAM varasAda na aTake to trIjA 10 divasa tyAM ja rahe. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 dvAra 104muM - apratibaddha vihAra A rIte 6 mAsa thAya. comAsu pUrNa thayA pachI jo varasAda na hoya to vihAra kare. jo vihAra na kare to sUtramAM kahela prAyazcitta Ave. dravyadoSa - bIje AhAra-pANI zarIrane anukULa na hovA. kSetradoSa - bIje saMyamanuM pAlana na thaI zake tevuM kSetra hovuM. kALadoSa - dukALa vagere hovA. bhAvadoSa - mAMdagI hovI, jJAna vagerenI hAni thavI vagere. dravya vagere doSone lIdhe bahArathI mAsakalpa na karAya to paNa pADo, vasati, saMthArAnI bhUmi badalIne bhAvathI mAsakalpa karAya che. ghaDapaNa, jaMghAbaLa kSINa thavuM, vihArane yogya kSetra na maLavA vagere kAraNe eka kSetramAM mAsathI vadhu rahenAra sAdhuo niraticAra cAritravALA che. AlaMbana = paDanArA jeno Azraya kare che. te be prakAre che - (1) dravyaAlaMbana - khADA vageremAM paDanArA je dravyanuM AlaMbana le te. te be prakAre che - (a) puSTa - kaThora velaDI vagere majabUta AlaMbana. (b) apuSTa - ghAsa, chAla vagere nabaLuM AlaMbana. (2) bhAvaAlaMbana - saMsAramAM paDanAra jenuM AlaMbana kare che. te be prakAre che - (a) puSTa - tIrthano viccheda na thavo vagere majabUta AlaMbana. (b) apuSTa - zaTha bhAvathI mAtra potAnI buddhithI vicAreluM nabaLuM AlaMbana. puSTa bhAvaAlaMbanapUrvaka nityavAsa karanAra sAdhu saMsAranA khADAmAM paDatA potAne bacAve che ane mokSe jAya che. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 105muM - jAtakalpa- ajAtakalpa 351 puSTa bhAvalaMbano - (1) rAjA vagerene jinazAsana pamADI jainadharmano aviccheda (nAza na thAya tevuM) karIza. (2) huM dvAdazAMgIne ke darzanaprabhAvaka zAstrone sUtrathI ane arthathI bhaNIza. (3) huM judA judA prakAranA tapa karIza. (4) sUtramAM kahela nItiothI gacchanI sAra-saMbhALa karIza, eTale ke gacchane guNavAna banAvIza. dvAra 105muM - jAtakalpa- ajAtakalpa kalpa = sAmAcArI. te be prakAre che (1) jAtakalpa - gItArthano vihAra te jAtakalpa. (2) ajAtakalpa - agItArthano vihAra te ajAtakalpa. A bannenA darekanA be-be prakAra che - samAptakalpa - pUrI sahAyavALo kalpa. zeSakALamAM pAMca sAdhuo, comAsAmAM sAta sAdhuo. comAsAmAM mAMdagI vagere Ave tyAre bIjethI sAdhu AvI na zakavAthI sahAya ochI na paDe eTalA mATe sAta sAdhuo kahyA. (2) asamAptakalpa - pUrI sahAya vinAno kalpa. zeSakALamAM 2, 3 ke 4 sAdhuo, comAsAmAM 2,3,4, 5 ke 6 sAdhuo. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra dvAra 106muM - kALadharma pAmelA sAdhune paraThavavAnI ane IMDila javAnI dizA dvAra 106muM - kALadharma pAmelA sAdhune paraThavavAnI ane spaMDita javAnI dizA kALadharma pAmelA sAdhune paraThavavAnI dizA (1) kALadharma pAmelA sAdhune paraThavavA mATe pahelA naiRtya dizAmAM bhUmi jovI. temAM bhUmi na maLe to dakSiNa dizAmAM bhUmi jovI. temAM bhUmi na maLe to pazcima dizAmAM bhUmi jovI. temAM bhUmi na maLe to agni dizAmAM bhUmi jovI. temAM bhUmi na maLe to vAyavya dizAmAM bhUmi jovI. temAM bhUmi na maLe to pUrva dizAmAM bhUmi jovI. temAM bhUmi na maLe to uttara dizAmAM bhUmi jovI. temAM bhUmi na maLe to IzAna dizAmAM bhUmi jovI. (2) jyAM mAsakalpa ke comAsu kare tyAM kALadharma pAmelA sAdhunA mRtadehane paraThavavA mATe upara kahelI dizAomAM traNa mahAaMDilabhUmio juve - najIkamAM, vacce ane dUra. pahelI bhUmimAM vyAghAta hoya to bIjImAM paraThave, bIjImAM paNa vyAghAta hoya to trIjImAM paraThave. vyAghAta = (1) tyAM koIe khetara kheDyuM hoya. (2) tyAM pANI bharAyuM hoya. (3) tyAM vanaspati UgI gaI hoya. (4) tyAM kIDI vagerenI utpatti thaI hoya. (5) tyAM koI gAma vasI gayuM hoya. (6) tyAM koI sArtha Utaryo hoya. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) naiRtya dizAmAM mRtadeha paraThavavAthI ghaNA anna, pANI, vastra, pAtrAno lAbha thavAthI samAdhi thAya che. naiRtya dizAmAM bhUmi maLavA chatAM bAkInI dizAmAM mRtadeha paraThavavAmAM doSo - dakSiNa dizAmAM - anna-pANI na maLe. pazcima dizAmAM - upadhi vagere na maLe. agni dizAmAM - svAdhyAya na thAya. vAyavya dizAmAM - sAdhu, gRhastha ke anya darzanavALA sAthe jhaghaDo thAya. pUrva dizAmAM - gacchano bheda thAya. uttara dizAmAM - mAMdagI Ave. IzAna dizAmAM - bIjA koI sAdhunuM maraNa thAya. (4) pANI, corano bhaya vagerenA kAraNe pUrve pUrvenI dizAmAM bhUmi na maLatA pachI-pachInI dizAmAM mRtadeha paraThave to paNa ghaNA annapANI-vastra-pAtrAno lAbha thAya. pUrve pUrvenI dizAmAM bhUmi maLavA chatAM pachI-pachInI dizAmAM mRtadeha paraThave to upara kahyA mujaba pachI-pachInI dizAonA doSo lAge. spaMDila javAnI dizA spaMDila javAnI vidhi - sthaDilabhUmie jatI vakhate sAthe sAthe na cAlavuM, jhaDapathI na cAlavuM, vikathA na karavI. tyAM jaIne gudAne sApha karavA IMTa vagerenA TukaDA rUpa Dagala grahaNa kare. kIDI vagerenI rakSA mATe temane khaMkhere. pachI nirdoSa aMDilabhUmimAM jaIne vRkSa parvata vagere para beThelA manuSyone jovA upara jovuM, khADo - bIla vagerene jovA mATe nIce jovuM ane jatA - vizrAma karatA vagere manuSyone jovA tIrachuM jovuM. pachI gRhastha na hoya tyAM "jeno A avagraha hoya te anujJA Apo' Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 dhAra 106muM - kALadharma pAmelA sAdhune paraThavavAnI ane spaMDita javAnI dizA (aNujANaha jassagnaho) eka kahIne saMDAsA puMjIne aMDilabhUmine 3 vAra joIne ane pramArjIne saMjJA vosirAve. dAMDo ane rajoharaNa DAbA sAthaLa para rAkhe, mAtraka jamaNA hAthamAM rAkhe, Dagala DAbA hAthamAM rAkhe. saMjJA vosirAvyA pachI tyAM ke bIje DagalothI gudAne sApha kare. pachI najIkamAM ja pANInA traNa culukathI dhuve. jo dUra dhuve to loko dhoyA vinA ja jatA rahyA." ema vicArI hIlanA kare. (1) saMjJA vosirAvatA divase pUrva ane uttaramAM pITha na karavI. jo pUrvamAM ane uttaramAM pITha kare to lokamAM niMdA thAya ke koI vyaMtara gusse thaIne mArI nAMkhe. (2) saMjJA vosirAvatA rAtre dakSiNamAM pITha na karavI. jo dakSiNamAM pITha kare to rAtre dakSiNamAMthI uttaramAM AvatA pizAca vagere upadrava kare. (3) je dizAmAMthI pavana Avato hoya tene pITha na karavI. jo te dizAmAM pITha kare to kharAba gaMdha suMghavI paDe, nAkamAM masA thAya ane loko upahAsa kare ke, "A loko Ane suMghe che.' (4) saMjJA vosirAvatA sUryane ke gAmane pITha na karavI. jo sUryane ke gAmane pITha kare to lokamAM niMdA thAya. (5) jene kRmi vagere thayA hoya te vRkSanI chAyAmAM saMjJA vosirAve. jo madhyAhna ja spaMDita javAthI chAyo na maLe to potAnA zarIranI chAyAmAM saMjJA vosirAve ane vosirAvyA pachI muhUrta sudhI tema ja rahe, jethI kRmi vagere potAnI meLe eNvI jAya. taDakAmAM saMjJA vosirAvavAthI kRmine ghaNI pIDA thAya. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 355. dvAra 107muM - dIkSA mATe ayogya puruSo dvAra 107muM - dIkSA mATe ayogya puruSo dIkSA mATe ayogya puruSo 18 prakAranA che. te A pramANe - (1) bAla - janmathI mAMDIne 8 varSano hoya te bALa. matAMtare garbhathI mAMDIne 8 varSano hoya te bALa, vajasvAmIe 6 mAsanI vaye cAritra lIdhuM te AzcaryarUpa samajavuM. bALane dIkSA ApavAmAM doSo - (1) loko teno parAbhava kare. (2) 8 varSa pahelA cAritranA pariNAma na thAya. (3) bALaka ajJAnI hovAthI cha kAyano vadha kare. tethI saMyamavirAdhanA thAya. (4) lokomAM niMdA thAya. (5) mAtAnI jema bALakanuM pAlana karavAmAM gurune svAdhyAyano vyAghAta thAya. (2) vRddha - 70 varSathI vadhu vayanA hoya te vRddha. matAMtare 60 varSathI vadhu vayanA hoya te vRddha. A 100 varSanA AyuSyanI apekSAe jANavuM. jayAre jeTaluM utkRSTa AyuSya hoya tenA dasa bhAga karIne chellA traNa bhAgamAM rahela te vRddha. vRddhane dIkSA na ApavAnA kAraNo - (1) te UMce besavA iche. (2) te vinaya na kare. (3) te garvavALo hoya. (4) tenuM samAdhAna muzkelIthI thAya. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa6 dvAra 107muM - dIkSA mATe ayogya puruSo (3) napuMsaka - strI-puruSa bannenI icchA karanAra, puruSanI AkRtivALo puruSa napuMsaka. (4) phalIba - strIo bhogonI prArthanA kare tyAre ke vastrarahita strInA aMgopAMgo joIne ke strInA madhura zabdo sAMbhaLIne utpanna thayelI kAmanI icchAne sahana nahIM karI zakanAro, puruSanI AkRtivALo puruSalIba. te utkaTa vedanA udayavALo hovAthI baLAtkAre strInA AliMgana vagere kare. tethI hIlanA thAya. (5) ja$ - te traNa prakAre che - (1) bhASAjavuM - te traNa prakAre che - (a) jalamUka - pANImAM DUbelAnI jema je 'buDabuDI karato bole te. (b) manmanamUka - bolatA bolatA jenuM vacana jANe ke kheMcAtuM hoya tema alita thAya te. (c) elakamUka - gheTAnI jema je samajI na zakAya tevo avAja kare te. (i) zarIraja - khUba ja jADo hovAthI je bhikSA mATe pharI na zake ke vaMdana vagere karI na zake te. zarIrajaDune dIkSA na ApavAnA kAraNo - (1) te vihAra na karI zake. (2) te bhikSA levA na jaI zake. (3) te khUba jADo hovAthI pasInAthI bagala vageremAMthI vAsa Ave. (4) bagalane pANIthI dhuve to kIDI vagere marI javAthI saMyamavirAdhanA thAya. (5) lokomAM "khAudharA' tarIke niMdA thAya. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa0 dvAra 107muM - dIkSA mATe ayogya puruSo (6) tene zvAsa caDhe. (7) sApa, pANI, agni vagere najIkamAM AvatA te bIje jaI na zake. (ii) karaNajaruM - samiti, gupti, pratikramaNa, paDilehaNa, saMyamapAlana vagere kriyAono vAraMvAra upadeza ApavA chatAM je samajI na zake karaNajaruM samiti vagerene samajI zakato na hovAthI tene dIkSA na ApavI. (6) rogI - bhagaMdara, jhADA, koDha, masA, kRzatA, khAMsI, tAva vagere rogovALo hoya che. tene dIkSA na ApavAnA kAraNo - (1) tenI cikitsAmAM cha kAyanI virAdhanA thAya. (2) svAdhyAya vagerenI hAni thAya. (7) cora - khAtara pADavuM, dhADa pADavI vagere corIo karanAra. tene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - tene lIdhe gacchane vadha, baMdhana, mAra vagere nukasAna thAya. (8) rAjApakArI - rAjAnA bhaMDAra, aMtaHpura, zarIra, putra, vagereno droha karanAra. tene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - gusse thayela rAjA mArI nAMkhe ke dezanikAla vagere kare. (9) unmatta - yakSa vagere vaDe ke prabaLa mahodaya vaDe paravaza thayela. tene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - yakSa vagere taraphathI upadrava thAya, svAdhyAya-dhyAna-saMyama vagerenI hAni thAya. (10) adarzana - AMkha vinAno - aMdha ane thINaddhi nidrAnA udayavALo. tene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - aMdha cha kAyanI virAdhanA kare, UMcI-nIcI bhUmi-khIlA-kAMTA vageremAM paDI jAya. thINaddhi nidrAnA udayavALo dveSathI gRhasthone ke sAdhuone mArI nAkhe. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 dvAra 107muM dIkSA mATe ayogya puruSo (11) dAsa - dAsIno dIkaro ke dukALa vageremAM dhanathI kharIdelo ke RNa levA thoDA samaya mATe rokI rAkhelo hoya che. tene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - teno mAlika dIkSA choDAvI de. (12) duSTa - te be prakAre che - (i) kaSAyaduSTa - utkaTa kaSAyavALo. (i) viSayaduSTa - parastrIomAM atizaya Asakta. A bannene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - teo atizaya saMkliSTa bhAvavALA che. (13) mUDha - vastunA sAcA svarUpanA jJAna vinAno. tene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - te tya-akRtya vagerenA viveka vinAno che. (14) RNArta - rAjA, vepArI vagerenA sonA, cAMdI vagerene dhAraNa kare te. tene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - rAjA vagere pakaDe, herAna kare. (15) jaMgita - dUSita. te traNa prakAre che - (i) jAtijuMgita - jAtithI dUSita thayelA aspRzya. dA.ta. caMDALa, koLI, camAra vagere. (ii) karmajaMgita - spRzya hovA chatAM kAryathI dUSita thayelA. dA.ta. strI-mora-kukaDA-popaTa vagerene poSanArA, vAMsa-doraDA para caDhavuM - nakha dhovA - kasAI - mAchImAra vagere niMdita kAma karanArA. (ii) zarIrajuMgita - hAtha-paga-kAna vagere vinAnA pAMgaLA-kunja vAmana-kANA vagere. temane dIkSA na ApavAnuM kAraNa lokamAM niMdA thAya. (16) avabaddha - dhana levA pUrvaka ke vidyA vagere levA mATe "ATalA divasa huM tamAro rahIza.' ema kahIne parAdhIna thayela. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 108 muM - dIkSA mATe ayogya strIo 3pa9 tene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - jhaghaDo vagere thAya. (17) bhUtaka - pagAra laIne nokarI karanAro. tene dIkSA na ApavAnuM kAraNa - tenA mAlikane aprIti thAya. (18) zaikSaniSphaTikA - mAtA-pitAnI anumati vinA apaharaNa karIne jene dIkSA ApavA icchAya che. tene dIkSA na ApavAnuM kAraNamAtA-pitA vagerene karmabaMdha thAya, corI vagere doSa lAge. dvAra 108 muM - dIkSA mATe ayogya strIo dIkSA mATe ayogya strIo 20 prakAranI che. temAM 18 prakAra to dIkSA mATe ayogya puruSonA 18 prakAranI jema jANavA. (19) garbhavatI - garbhavALI hoya te. (20) bAlavatsA - stanapAna karanArA bALakavALI. + doSo karanAra karatA doSo jonArano mokSa vadhu dUra che. + kyA sukRtonA khajAnA ApaNI pAse che jenA AdhAre paralokamAM sadgati maLe ? AtmA para saMskAro UbhA karavAnuM kAma ahobhAva kare che, AjJA nahIM. mAtra prabhunI AjJAnA kAraNe ja sevAtA sadyogo jo ahobhAvazUnya haze to enAthI kadAca zubha karmono baMdha thaI jaze paNa AtmA para tenA koI susaMskAro to UbhA nahIM ja thAya. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36) dvAra 109 muM - dIkSA mATe ayogya napuMsako | dvAra 109 muM - dIkSA mATe ayogya napuMsako dIkSA mATe ayogya napuMsako dasa prakAranA che - (1) paMDaka - tenA 6 lakSaNa che - (i) strInA svabhAvavALo hoya. te A pramANe - (1) tenI gati trAsa pAmelA pagavALI ane maMda hoya. (2) zaMkApUrvaka pAchaLa joto joto jAya. (3) zarIra ThaMDu ane komaLa hoya. (4) strInI jema vAraMvAra hAtha UMcA-nIcA kare. (5) peTa upara DAbo hAtha rAkhI tenI upara jamaNA hAthanI koNI rAkhI jamaNI hatheLImAM mukha rAkhIne, hAtha halAvIne bole. (6) vAraMvAra keDe hAtha rAkhe. (7) vastra na paheryuM hoya tyAre strInI jema be hAthathI hRdayane DhAMke. (8) bolatA bolatA pharI pharI be bhramara UMcI kare. (9) vALa bAMdhavA, vastra paheravA vagere strInI jema kare. (10) strInA alaMkAra vagere paheravA bahu game. (11) gupta sthAnamAM snAna vagere kare. (12) puruSonI sabhAmAM bhayasahita zaMkita rahe. (13) strIonI sabhAmAM niHzaMka rahe. (14) rAMdhavA, khAMDavA, pIsavA vagere strIonA kAma kare. (i) avAja puruSa strI karatA judo hoya. (i) zarIranA varNa-gaMdha-resa-sparza puruSa-strI karatA judA hoya. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 109 muM - dIkSA mATe ayogya napuMsako 361 (iv) puruSacihna moTuM hoya. (v) strInI jema vANI komaLa hoya. (vi) strInI jema mUtra avAjasahita ane phINavALuM thAya. (2) vAtika - vAyunA vikAravALo je potAnI meLe ke bIjI rIte puruSacihna stabdha thavA para strIsevana karyA vinA vedane dhArI na zake (3) kalaba - asamartha. te cAra prakAre che - (i) daSTiphalaba - vasrarahita strIne joIne kSobha pAme che. (i) zabdalIla - strIno avAja sAMbhaLIne kSobha pAme te. (ii) AzliSTaphalIba - strIe AliMgana karavAthI vratane dhAraNa na karI zake te. (iv) nimaMtritalIba - strIe nimaMtraNa karavAthI vratane dhAraNa na karI zake te. (4) kuMbhI - utkaTa mohavALo hovAthI jenuM puruSacihna ke vRSaNo kuMbhanI jema phUlelA hoya te. (5) irSALu - sevAtI strIne joIne jene khUba irSA Ave te. (6) zakuni - cakalAnI jema utkaTa vecavALo hovAthI vAraMvAra maithuna sevavAmAM Asakta hoya te. (7) tatkarmasevI - maithuna sevyA pachI bIja nIkaLyA pachI kUtarAnI jema utkaTa vedavALo hovAthI jIbhathI cATavuM vagere niMdya kArya karIne je potAne sukhI mAne che. (8) pAkSikApAkSika - jene zuklapakSamAM ghaNo mohodaya thAya ane kRSNa pakSamAM thoDo mohodaya thAya te. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 dvAra 109 muM - dIkSA mATe ayogya napuMsako (9) saugaMdhika - je potAnA liMgane sugaMdhI mAnIne suMghe te. (10) Asakta - je vIryapAta thayA pachI paNa strIne aliMgana karIne tenA bagala, yonI vagere aMgone vaLagIne rahe che. paMDaka vagerenuM jJAna temanA ke temanA mitronA kahevAthI thAya che. 0 dIkSA mATe ayogya puruSomAM je napuMsaka kahyA te puruSa- AkRtivALA che. dIkSA mATe ayogya strIomAM je napuMsaka kahyA te strIAkRtivALA che. dIkSA mATe ayogya napuMsako te sivAyanA napuMsakaAkRtivALA samajavA. napuMsako 16 prakAranA che. temAMthI 10 prakAranA napuMsako dIkSA mATe ayogya che. te upara kahyA che. 6 prakAranA napuMsako dIkSA mATe yogya che. te A pramANe - (1) vaddhitaka - bhaviSyamAM rAjAnA aMtaHpuranA rakSakanI padavI maLe e mATe bALapaNamAM ja jenA vRSaNo chedI nAMkhyA hoya che. tyAra pachI tene napuMsakavedano udaya thAya. (2) ciprita - janmatAnI sAthe ja aMguThA ane AMgaLIthI jenA vRSaNo cagadI nAMkhyA hoya che. tyAra pachI tene napuMsakavedano udaya thAya. (3,4) mannauSadhiupahata - manTanA sAmarthyathI ke auSadhinA prabhAvathI jemano puruSaveda ke strIveda naSTa thayo hoya ane napuMsakavedano udaya thayo hoya te. (5) RSizapta - "mArA tapanA prabhAvathI A napuMsaka thaI jAo.' evA RSinA zApathI napuMsaka thayelA hoya te. (6) devazapta - devanA zApathI napuMsaka thayelA hoya te. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 110muM - dIkSA mATe ayogya vikalAMgo 363 dvAra 110muM - dIkSA mATe ayogya vikalAMgo | (1) 1 ke 2 hAtha vinAnA. (2) 1 ke 2 paga vinAnA. (3) 1 ke 2 kAna vinAnA. (4) nAka vinAnA. (5) hoTha vinAnA. (6) vAmana - jenA hAtha, paga vagere avayavo hIna hoya te. (7) vaDabha - pAchaLa ke AgaLa zarIra bahAra nIkaLeluM hoya te. (8) kunja - 1 paDakhA vinAnA. (9) paMgu - page cAlI nahIM zakanArA. (10) TuMTa - hAtha vinAnA (11) kANA - 1 AMkha vinAnA. A badhAne dIkSA na ApavI. dIkSA na ApavAnuM kAraNa zAlanahIlanA vagere doSo lAge. 0 dIkSA lIdhA pachI je vikalAMga thAya tene AcAryapada na kalpa. 0 AcArya banyA pachI vikalAMga thAya to potAnA sthAne guNavAna ziSyane sthApIne jema corela pADAne koI joI na jAya eTalA mATe nagara ke gAmanI bahAra khADAmAM ke gIca vanamAM rakhAya che tema pote gupta sthAnamAM rahevuM. sthaviro temanI sevA kare. jo te gupta sthAnamAM na rahe to zAsanahIlanA, AjJAbhaMga vagere doSo lAge. Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 dvAra 111muM - sAdhune keTalA mUlyavALuM vastra kahyuM? dvAra 111muM - sAdhune keTalA mUlyavALuM vastra kahyuM? | mUlyavALuM vastra traNa prakAranuM che - (i) jaghanya - 18 rUpiyAnI kiMmatanuM. (i) utkRSTa - 1 lAkha rUpiyAnI kiMmatanuM. (i) madhyama - jaghanya ane utkRSTanI vaccenI kiMmatanuM. A traNe vastro sAdhune na kalpe. sAdhune 18 rUpiyAthI ochI kiMmatavALuM vastra kalpa. rUpiyAnuM svarUpa - saurASTranI dakSiNamAM 1 yojana jeTaluM samudramAM jaIne pachI AvelA dviIpanA ra sAbharaka = uttaradezano 1 sAbaraka. uttaradezanA ra sAbharaka = pATalIputrano 1 sAbaraka (rUpiyo). A rUpiyAthI vastranI kiMmata jANavI. athavA bIjI rIta - dakSiNadezanA 2 rUpiyA = kAMcInagarIno 1 nelaka. kAMcInagarInA ra nelaka = pATalIputrano 1 rUpiyo. A rUpiyAthI vastranI kiMmata jANavI. + ApaNe keTalA parArtha karyA? keTalo tapa karyo? keTaluM saMyama pALyuM? e badhAnuM saravaiyuM kADho jethI khyAla Ave ke ApaNI peDhI lAbhamAM che ke nukasAnamAM? Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 112muM - zayyAtarapiMDa 365 dvAra 112muM - zayyAtarapiMDa sAdhuone rahevAnuM sthAna ApIne je saMsArasAgarane tarI jAya te zayyAtara. te be prakAre che - (1) prabhu - upAzrayano mAlika. te eka hoya ke aneka hoya. (2) prabhusaMdiSTa - mAlike nImelo. te eka hoya ke aneka hoya. ahIM 4 bhAMgA che - (1) eka prabhu ane eka prabhusaMdiSTa, (2) eka prabhu ane aneka prabhusaMdiSTa. (3) aneka prabhu ane eka prabhusaMdiSTa, (4) aneka prabhu ane aneka prabhusaMdiSTa. A cAre bhAMgAmAM rahelA zayyAtarono piMDa badhA tIrthakaronA sAdhuone na kalpa. 22 bhagavAnanA sAdhuone AdhAkarmI eka dezathI vAparavAnI anumati che, kemake jenI mATe AdhAkarmI karyuM hoya tene ja te na kalpa, bIjAne kahyuM che. zayyAtarapiMDa to badhA bhagavAnanA sAdhuo mATe sarvathA akathya che. zayyAtarapiMDanA 12 prakAra - (1) azana (5) rajoharaNa (9) soI (2) pAna (6) vastra (10) astro (3) khAdima (7) yAtrA (11) kAna sApha karavAnI saLI (4) svAdima (8) kaMbala (12) khelakaTara Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 dvAra 112muM - zayyAtarapiMDa * zayyAtaranA gharanI A vastuo kahyuM - (1) ghAsa (4) pyAlA (7) pATa (2) Dagala (5) zayyA (2) lepa (3) rAkha (6) saMthAro (9) upadhi sahita putra ke putrI vasatinA ghaNA mAlika hoya ane badhA sAdhuonuM gujarAna cAle tema hoya to badhAne zayyAtara karavA. jo badhA sAdhuonuM gujarAna cAle tema na hoya to ekane zayyAtara banAvI bAkInAne tyAM bhikSA le. be zayyAtara hoya to ekAMtare temane tyAM bhikSA levA jAya. traNa zayyAtara hoya to darekane tyAM trIjA divase bhikSA levAno vAro Ave. cAra zayyAtara hoya to darekane tyAM cothA divase bhikSA levAno vAro Ave. zayyAtara koNa thAya? (1) sArtha, corano bhaya vagere kAraNe eka sthAnamAM rAtre sUIne savAranuM pratikramaNa bIjA sthAnamAM kare to banne sthAnonA mAliko zayyAtara thAya. (2) vasatimAM AkhI rAta jAge ane savAranuM pratikramaNa bIje kare to mULa vasatino mAlika zayyAtara na thAya, jyAM savAranuM pratikramaNa karyuM hoya te sthAnano mAlika zayyAtara thAya. (3) vasatimAM sUve ke jAge ane savAranuM pratikramaNa paNa tyAM ja kare to te vasatino mAlika ja zayyAtara thAya. (4) vasati sAMkaLI hovAthI sAdhuo ghaNA upAzrayamAM rahyA hoya to jayAM AcArya rahyA hoya te vasatino mAlika ja zayyAtara thAya, bIjA nahIM (5) vasatino mAlika sAdhuone vasati ApIne parivAra sahita anya Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 112muM - zayyAtarapiMDa 367 sthAne rahevA jAya ane vasati jo tenI mAlikInI ja hoya to te ja zayyAtara thAya. koI paNa sAdhunA zayyAtarano piMDa varkavo. mAtra veSadhArI sAdhunA zayyAtarano piMDa paNa varjavo. mahArASTramAM dArUnI dukAnamAM dArU hoya ke na hoya to ya dhajA lagADAya che jethI bhikSAcaro tyAM bhikSA mATe na jAya. tema sAdhunA guNa hoya ke na hoya paNa jenI pAse rajoharaNa hoya tenA zayyAtarano piMDa varkavo. zayyAtarapiMDa levAmAM doSo - (1) tIrthakaranI AjJAno bhaMga thAya. (ra) ajJAtauMcha (koI oLakhatuM na hoya tyAMthI bhikSA levI)nuM pAlana na thAya. (3) udgamanA doSo lAge. (4) svAdhyAya sAMbhaLavA vagerethI khuza thayela zayyAtara dUdha vagere snigdha dravyo vahorAve to Asakti thAya. (5) alAghava thAya. viziSTa AhAra maLavAthI zarIra puSTa thavAthI zarIrano alAghava thAya. zayyAtara pAsethI ghaNI upadhi maLavAthI upadhino alAghava thAya. (6) "jeNe vasati ApavAnI teNe AhAra vagere paNa ApavAnA." gRhasthone Avo bhaya lAgavAthI vasati durlabha bane. (7) AhAra vagerenA dAnanA bhayathI zayyAtara vasatino nAza kare. athavA vasati na maLavAthI sAdhune anna, pANI, zayyA vagere na maLe. azayyAtara kyAre thAya ? jyAM rahyo hoya te sthAnamAMthI jyAre nIkaLe bIjA divase te samaya pachI te vasatino mAlika azayyAtara Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 dvAra 113muM - keTaluM zruta hoya to samyakatva hoya? thAya. zayyAtarapiMDa kyAre kahyuM? (1) thoDI mAMdagImAM glAna prAyogya vastu mATe traNavAra pharyA pachI na maLe to zayyAtarane tyAMthI le. ghaNI mAMdagImAM glAna prAyogya vastu tarata ja zayyAtarane tyAMthI le. (2) zayyAtara bahu Agraha kare to ekavAra vahorIne pachI na javuM. (3) AcArya vagerene prAyogya dUdha vagere durlabha dravya bIje na maLe to zayyAtarane tyAMthI levuM. (4) duSTa vyaMtaranA upadrava vageremAM zayyAtarapiMDa kalpa. (5) dukALamAM bIje bhikSA na maLe tyAre zayyAtarapiMDa kalpe. (6) rAjA gusse thaIne badhe bhikSAne aTakAve tyAre chUpI rIte zayyAtarane tyAMthI bhikSA le. (7) bIje cora vagereno bhaya hoya tyAre zayyAtarane tyAMthI bhikSA le. dvAra 113muM - keTaluM zruta hoya to samyakatva hoya? 10 pUrvathI 14 pUrva sudhInuM zruta hoya to avazya samyaktva hoya. nyUna 10 pUrva sudhInuM zrata hoya to samyakatva hoya ke mithyAtva hoya. matiajJAna, zrutaajJAna ane virbhAgajJAnamAM avazya mithyAtva hoya. mana:paryavajJAna ane kevaLajJAnamAM mithyAtva na hoya. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 114muM, 115muM, 116muM 369 dvAra 114muM - je nigraMtho paNa cAra gatimAM jAya che (1) 14 pUrvadhara (2) avadhijJAnI (3) AhArakalabdhivALA (4) mana:paryavajJAnI (5) upazAMtamohavItarAgachadmastha A pAMcenuM mana jo viSaya, kaSAya vagere rUpa pramAdathI kaluSita thAya to teo te bhava pachI narakagati, tiryaMcagati, manuSyagati ane devagati-ema cAre gatimAMthI koIpaNa gatimAM jAya. dvAra 115muM -kSetrAtIta sUryodaya pahelA vahorelA azana, pAna, khAdima, svAdima e kSetrAtIta che. te sAdhune na kalpa. dvAra 116muM - mArgAtIta 2 gAuthI vadhu dUrathI lAvelA azana vagere e mArgAtIta che. te sAdhune na kahyuM. sAdhune ra gAunI aMdarathI azana vagere lAvavA kahyuM. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 dvAra 117muM - kAlAtIta, dvAra 118muM pramANatikrAMta dvAra 117muM -kAlAtIta pahelA praharamAM vahorelA azana vagere trIjA prahara sudhI vAparavA sAdhune kahyuM. tyAra pachI cothA praharamAM te kAlAtIta thAya. te sAdhune na kahyuM. dvAra 118muM pramANAtikrAMta 3ra koLiyAthI vadhu bhojana karavuM te pramANAtIta che. 32 koLiyAthI ochuM bhojana karavuM te UNodarI tapa che. 1 koLiyAnuM pramANa - kukaDInA IMDA jeTalo 1 koLiyo hoya. athavA jeTalA AhArathI sAdhunuM peTa nyUna ke vadhu bharAyuM na hoya teno 32mo bhAga te 1 koLiyo. sAdhuno AhAra 32 koLiyAno che. + gozIrSa caMdanathI lepa karanAra ane kuhADIthI cheda karanAra, banne viSe tArI manovRtti samAna raheze tyAre tane paramasukha maLaze. + atyaMta lAvaNyathI manohara aMgavALI strIone vize jyAre tAruM mana | nirvikAra raheze tyAre tane paramasukha maLaze. + "sevanamAM kAcA paNa anumodanAmAM pAkA' eTalA caDiyAtA to ApaNe chIe ja e nakkI kharuM? | + anyanA jIvanamAM rahela doSone pakaDI pADavA badala karmasattAe koI paNa jIvane InAma ApyuM hoya evuM Aja sudhImAM kyAreya banyuM nathI. Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 119muM, 120muM 371 dvAra 119muM - 4 prakAranI duHkhazapyA jemAM suvAya te zavyA. duHkha ApanArI zayyA te duHkhazapyA. te be prakAre che - (1) dravya du:khazayyA - kharAba khATalo vagere. (2) bhAva duHkhazayyA - duSTa manane lIdhe thatuM kharAba sAdhupaNuM. te cAra prakAre che - (i) jinazAsananI azraddhA. (i) bIjAnA vastra vagere prApta karavAnI icchA. (i) sArA zabda, rUpa vagerenI abhilASA. (iv) zarIranAM mAlIza, mardana (dabAvavuM), snAna vagerenI icchA. A cAramAM rahelo sAdhu kyAreya paNa sAdhupaNAno AnaMda mANI zakato nathI. dvAra 120muM - 4 prakAranI sukhazayyA sukhazayyA - sArA manane lIdhe thatuM sAruM sAdhupaNuM. te dharmanA rAgathI raMgAyela sAdhune hoya. te cAra prakAre che - (i) jinazAsananI zraddhA. (i) bIjAnA vastra vagere prApta karavAnI icchA na karavI. (ii) sArA zabda, rUpa vagerenI abhilASA na karavI. (iv) zarIranA mAlIza, mardana, snAna vagerenI icchA na karavI. A cAramAM rahelo sAdhu paramasaMtoSarUpI amRtamAM magna manavALo hovAthI ane satata tapa vagere kriyAo karato hovAthI sukhane ja anubhave che. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 dvAra 121muM - 13 kriyAsthAno dvAra 121muM - 13 kriyAsthAno kriyA = karmabaMdhanA kAraNabhUta ceSTA, tenA sthAna = bheda te kriyAsthAna. te 13 che - (1) arthakriyA - potAnI mATe ke bIjAnI mATe trAsa-sthAvara jIvonI hiMsA karavI te. (2) anarthakriyA - vinA kAraNe trAsa-sthAvara jIvonI hiMsA karavI te. (3) hiMsAkriyA - 'A sApa vageree ke vairIe amane mAryA hatA, mAre che ke mAraze." ema vicArIne te sApa vagerenI ke vairInI hiMsA karavI te. (4) akasmAt kriyA - bIjAne haNavA bANa vagere pheke ane acAnaka bIjAno vadha thAya te, athavA DAMgara vageremAM rahela ghAsa vagerene kApatA kApatA bhUlathI DAMgara vagere kapAI jAya che. (5) deSTiviparyAsakriyA - mitrane zatru mAnIne mArI nAMkhavo te, athavA gAmanA eka vyaktie aparAdha karyo hoya to AkhA gAmane mArI nAMkhavuM te, athavA cora na hoya tene cora mAnIne mArI nAMkhavo (6) mRSAkiyA - potAnI mATe ke bIjA mATe jUTha bolavuM te. (7) adattAdAnakriyA - potAnI mATe ke bIjA mATe bIjAe nahIM ApeluM levuM te. (8) adhyAtmakriyA - bAhya nimitta vinA kAraNa vinAnA aMdaranA krodha vagerene lIdhe manane kaluSita karavuM te. tenA 4 kAraNa che - krodha, mAna, mAyA, lobha. (9) mAnakriyA - jAti, kuLa, rUpa, baLa, zrata, tapa, lAbha, aizvaryanA Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 121muM - 13 kriyAsthAno 373 abhimAnathI bIjAnI jAti vagerethI hIlanA karavI, kharAba vacanothI niMdA karavI ane herAnagatithI parAbhava karavo te. (10) amitrakriyA - svajanonA alpa aparAdhamAM tIvra daMDa karavo te. tIvra daMDa = uMbADIyA vagerethI bALavuM, kapALa vagere para cihna karavuM, doraDAthI bAMdhavA, cAbukathI mAravA, anna-pANI na ApavA vagere. (11) mAyAkriyA - potAnA AkAra ane iMgitane chupAvavAnA sAmarthyavALo je manathI juduM vicAre, vacanathI judu bole ane kAyAthI judu Acare (12) lobhakriyA - hiMsA vagere pApothI yukta dhana-dhAnya vagerenA moTA parigrahamAM Asakta thavuM, strIomAM ane suMdara viSayomAM Asakta thavuM, potAne nukasAnothI AdarapUrvaka bacAvatA bIjA jIvone mArI nAMkhavA, bAMdhavA ke mAravA te. (13) IryApathikIkriyA - pAMca samitivALA, traNa guptivALA, 11mA 12mA-13mAM guNaThANAvALA apramatta sAdhuone jayAM sudhI AMkha khola-baMdha karavA jeTalo paNa yoga hoya che tyAM sudhI A kriyA hoya che. tenAthI eka samayanI sthitivALA sAtavedanIyano baMdha thAya che. + maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyacya bhAvanAothI bhAvita thayeluM tAruM | mana jyAre mokSamAM ekatAna thaze tyAre tane paramasukhanI prApti thaze. + anyanA jIvanamAM rahela doSone pakaDI pADavA badala karmasattAe koI paNa jIvane InAma ApyuM hoya evuM AjasudhImAM kyAreya banyuM nathI. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 vAra 122muM - sAmAyikanA 1 bhavamAM ane aneka bhavomAM AkarSa dvAra 12 ramuM - sAmAyikanA 1 bhavamAM ane aneka bhavomAM AkarSa sAmAyika = rAga-dveSa rahita thaI mokSamArga pravRtti karavI che. tenA 4 prakAra che - (1) zrutasAmAyika (2) samyakatvasAmAyika (3) dezaviratisAmAyika (4) sarvaviratisAmAyika AkarSa = pahelI vAra grahaNa karavuM ke choDIne grahaNa karavuM te. 4 prakAranA sAmAyikanA 1 bhavamAM AkarSa sAmAyika 1 bhavamAM AkarSa jaghanya utkRSTa zrutasAmAyika 1 sahasrapRthakRtva samyatvasAmAyika sahasrapRthakRtva dezaviratisAmAyika sahasrapRthakatva sarvaviratisAmAyika | 1 | zatapRtharva pRthakRtva = 2 thI 9 4 prakAranA sAmAyikanA aneka bhavomAM AkarSa sAmAyika | aneka bhavomAM utkRSTa AkarSa zrutasAmAyika asaMkhya hajAra samyavasAmAyika | asaMkhya hajAra mymy | mymy Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 122muM - sAmAyikanA 1 bhavamAM ane aneka bhavomAM AkarSa 375 sAmAyika aneka bhavomAM utkRSTa AkarSa dezaviratisAmAyika asaMkhya hajAra sarvaviratisAmAyika sahasrapRthakRtva akSararUpa sAmAnyazrata anaMtaguNa zrutasAmAyika, samyavasAmAyika, dezaviratisAmAyikanA 1 bhavamAM AkarSa = sahagnapRthakRtva, bhava = kSetrapalyopama jeTalA asaMkhya AkAzapradeza. aneka bhavomAM AkarSa = sahasrapRthakRtva x kSetrapalyopama - asaMkhya = asaMkhya hajAra sarvaviratisAmAyikanA 1 bhavamAM AkarSa = zatapRthakatva, bhava = 8 aneka bhavomAM AkarSa = zatapRtha7 x 8 = sahasrapRthatva. snehanA saMbaMdhavALA svajano ane apakArI evA duzmano, banne pratye jyAre tAruM mana samAna thaze, tyAre tane parama sukha maLaze | + zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzarUpI suMdara ke kharAba viSayonA samUhamAM jyAre tAruM mana samAna thaze tyAre tane paramasukha maLaze. | + stuti karanAra ane krodhathI niMdA karanAra, banne pratye jyAre tAruM mana samAna thaze tyAre tane paramasukha maLaze. || + sAkara vinAnA moLA mAvAthI ya ekavAra peTa bharAI jaze paNa bhAvukatA vinAnA haiyA sAthe thatI dharmArAdhanAthI to AtmAnuM koI ja hita thavAnuM nathI. Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 dvAra 123muM - aDhAra hajAra zIlAMgo dvAra 1ra3muM - aDhAra hajAra zIlAMgo | akhaMDa cAritravALA zramaNone avazya 18,000 zIlAMgo hoya che. te A pramANe - 3 yoga = karaNa, karAvaNa, anumodana 3 karaNa = mana, vacana, kAyAM 4 saMjJA = AhArasaMjJA - vedanIyakarmanA udayathI thato vizeSa prakArano bhAva. bhasaMjJA - bhayamohanIyakarmanA udayathI thato vizeSa prakArano bhAva. maithunasaMjJA - vedamohanIyakarmanA udayathI thato vizeSa prakArano bhAva. parigrahasaMjJA - lobhakaSAyanA udayathI thato vizeSa prakArano bhAva. 5 indriyo = zrosendriya, cakSurindriya, dhrANendriya, rasanendriya, sparzanendriya. 10 pRthvIkAya vagere = pRthvIkAya, akAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya, be indriya, te indriya, caurindriya, paMcendriya, ajIvakAya (mahAmUlyavALA vastra-pAtrA-sonuM-Adi vagere ane paDilehaNa nahIM karela ke kharAba rIte paDilehaNa karela vastrapaMcaka, pustakapaMcaka, carmapaMcaka, tRNapaMcaka vagere). 10 zramaNadharma = kSamA, mRdutA, saraLatA, mukti, tapa, saMyama, satya, zauca, AkiMcanya, brahmacarya. 3434445x10x10 = 18,000 zIlAMgo. (1) nathI karato, manathI, AhArasaMnnArahita, zrotrandriyanuM niyaMtraNa Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra 123muM - aDhAra hajAra zIlAMgo 333 karela, pRthvIkAyano AraMbha, kSamAvALo. arthAt AhArasaMjJArahita, zroTondriyanuM niyaMtraNa karela, kSamAvALo sAdhu manathI pRthvIkAyano AraMbha karato nathI. Ama mRdutA, saraLatA vagere bAkInA 9 zramaNadharmono paNa 1-1 bhAMgo thAya che. tethI kula 10 bhAMgA thAya che. (2) A 10 bhAMgA pRthvIkAyane AzrayIne thayA. ema akAya vagere bAkInA 9 ne AzrayIne paNa 10-10 bhAMgA thAya che. tethI kula 100 bhAMgA thAya che. (3) A 100 bhAMgA zrotrendriya vaDe thayA. ema bAkInI 4 indriyothI paNa 100-100 bhAMgA thAya che. tethI kula 500 bhAMgA thAya che. (4) A 500 bhAMgA AhArasaMjJAnA yogathI thayA. ema bAkInI 3 saMjJAnA yogathI paNa 500-500 bhAMgA thAya che. tethI kula 2000 bhAMgA thAya che. (5) A 2,000 bhAMgA manoyogathI thayA. ema bAkInA 2 yogothI paNa 2,000-2,000 bhAMgA thAya che. tethI kula 6,000 bhAMgA thAya che. (6) A 6,000 bhAMgA karaNathI thayA. ema karAvaNa-anumodanathI paNa 6,000-6,000 bhAMgA thAya che. tethI kula 18,000 bhAMgA thAya che. A 18,000 bhAMgA e ja 18,000 zIlAMgo che. prazna-traNa yoganA ekasaMyogI, besaMyogI vagere kula bhAMgA 7 che. traNa karaNane ekasaMyogI, besaMyogI vagere kula bhAMgA 7 che. cAra saMjJAnA ekasaMyogI, besaMyogI vagere kula bhAMgA 15 che. pAMca indriyonA ekasaMyogI, besaMyogI vagere kula bhAMgA 31 che. Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 dvAra 123muM - aDhAra hajAra zIlAMgo 10pRthvIkAya vagerenAekasaMyogI, besaMyogI vagerekula bhAMgA 1023che. 10zramaNadharmanA ekasaMyogI, besaMyogI vagere kula bhAMgA 1023che. 7474154314102341023 = 23,84, 51,63, 265 Ama 23, 84, 51,63, 265 zIlAMgo thavA joIe, to 18,000 zIlAMgo ja kema kahyA ? traNa yoga vagerenA ekasaMyogI bhAMgA laIe to 18,000 zIlAMgo thAya. paNa traNa yoga vagerenA besaMyogI vagere bhAMgA laIe to 23, 84,51,63, 265 bhAMgA thAya. javAba - jema zrAvakadharmano svIkAra koIpaNa 1 bhAMgAthI thaI zake che tema jo sarvaviratino svIkAra koIpaNa 1 bhAMgAthI thaI zakato hota to 23, 84, 51,63, 265 zIlAMgo thAta. paNa evuM nathI. sarvaviratino svIkAra koI 1 bhAMgAthI thaI zakato nathI. badhA bhAMgA bhegA thAya tyAre ja sarvaviratino svIkAra thaI zake che. tethI 18,OOO zIlAMga kalyA. 1 zIlAMga hoya tyAM bAkInA zIlAMgo paNa avazya hoya ja. jo 1 paNa zIlAMga ocho hoya to sarvavirati na hoya. * A 18,000 zIlAMgo sAdhuone hoya che, zrAvakone nahIM. zrAvako manane sthira karavA 18,000 zIlAMgonA nAma laIne anumodanA kare. jaMgalamAM bhaTakato tophAnI hAthI jema aneka vRkSo vagere jaMgalanI saMpattino nAza kare che tema kuvikalponI kalpanAmAM bhaTakatuM citta AtmasaMpattiono vinAza kare che. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 124muM - 7 nayo 379 dvAra 124muM - 7 nayo naya - anaMta dharmovALI vastune na svIkAratA nityatva vagere koI paNa eka dharmarUpe vastune svIkAranAro abhiprAya te naya. pramANa - anaMta dharmovALI vastune svIkAravI te pramANa. je naya bIjA nayone sApekSa hoya ane syAdvAdathI yukta vastune svIkArato hoya te hakIkatamAM saMpUrNa vastune grahaNa karato hovAthI teno samAveza pramANamAM ja thaI jAya che. je naya bIjA nayone nirapekSa hoya ane pote mAnelA eka dharmarUpe ja vastune svIkAre che te vastunA eka bhAgane ja grahaNa karavAthI naya kahevAya che. te mithyASTi che. nayo sAta che - (1) naigamanaya - paraparaspara bhinna evA mahAsAmAnya, avAMtara sAmAnya, vizeSa, avAMtara vizeSa vagere vaDe aneka rIte vastune jANe te naigamanaya. jenAthI badhI vastuomAM "A sat che' evuM jJAna thAya te sattA eTale mahAsAmAnya. jenAthI sajAtIya vastuomAM sAmanatAnuM jJAna ane vijAtIya vastuo karatA bhinnatAnuM jJAna thAya te sAmAnyavizeSa eTale avAMtarasAmAnya. jenAthI paramANu, AkAza, dizA vagere nityadravyomAM bhinnatAnuM jJAna thAya te vizeSa. jenAthI ghaTa, paTa vagerenI bhinnatAnuM jJAna thAya te avAMtaravizeSa. (2) saMgrahanaya - badhA vizeSone na mAnatA sAmAnyarUpe saMpUrNa Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 dvAra 124muM - 7 navo vizvane mAne te saMgrahanaya. (3) vyavahAranaya - sAmAnyanuM nirAkaraNa karIne mAtra vizeSane ja mAne te vyavahAranaya. loko je mAne che te ja vyavahAranaya mAne che, bIjuM hovA chatAM paNa te mAnato nathI. bhamarAmAM pAMca raMga hovA chatAM vyavahAranA bhamarAne kALo ja mAne che, dhoLo vagere nahIM. (4) RjusUtranaya - je bhUta-bhaviSyanI ane pArakI vastune na mAnatA vartamAna kSaNamAM rahelI ane potAnI vastune mAne che te RjusUtranaya. (5) zabda (sAMprata)naya - zabdathI kahevA yogya arthane mAne te zabdanaya. te RjusUtranayanI jema bhUta-bhaviSyanI ane pArakI vastune mAnato nathI paNa vartamAnakSaNamAM rahelI ane potAnI vastune ja mAne che. te bhAvanikSepAne ja mAne che, bAkInA nikSepAne mAnato nathI. te liMga, vacana vagerenA bhedathI vastune bhinna mAne che. dA.ta. taTa: zabdano vAcya (kahevA yogya) artha judo che, taTI zabdano vAcya artha judo che. guru zabdano vAcya artha judo che, purava: zabdano vAcya artha judo che. te rUdra, za, putra vagere paryAyavAcI zabdonA vAcyane eka ja mAne che, judA nahIM. (6) samabhirUDhanaya - te paryAyavAcI zabdonA vAcyane judA mAne che, eka nahIM. dA.ta. strInA mastaka para rahelo ane pANIthI bharelo hoya te ghaTa che. nIcethI pahoLo ane uparathI sAMkaLo hoya te kuTa che. pRthvI para rAkhIne jene bharAya te kuMbha che. Ama ghaTa, kuTa ane kuMbha judA che, eka nathI. (7) evaMbhUtanaya - zabdano vyutpatti artha jayAre vastumAM ghaTato hoya tyAre ja te zabdathI te vastu kahevAya che, anyakALe nahIM, ema mAne te evaMbhUtanaya. dA.ta. je strIonA mAthA para rahelo hoya ane jenAthI pANI lAvavAnI kriyA thatI hoya tene ja ghaTa kahevAya. je Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 124muM - 7 nayo 381 makAnamAM ema ja paDyo hoya tene ghaTa na kahevAya. A dareka nayanA 100-100 bheda hovAthI kula 700 nayo che. matAMtare mULanayo pa che - zabdanaya, samabhirUDhanaya ane evaMbhUtanaya e traNe nayo zabda saMbaMdhI hovAthI traNeno zabdanaya evo eka ja bheda che. tethI naigamanaya, saMgrahanaya, vyavahAranaya, RjusUTAnaya ane zabdanaya ema mULa nayo 5 che. te darekanA 100-100 bheda hovAthI kula 500 nayo che. matAMtare mULano che - naigamanaya be prakArano che - sAmAnyane mAnanAro ane vizeSane mAnanAro. sAmAnyane mAnanArA naigamanayano saMgrahanayamAM samAveza thAya ane vizeSane mAnanArA naigamanayano vyavahAranayamAM samAveza thAya. tethI saMgrahana, vyavahAranaya, RjusUtranaya, zabdanaya, samabhirUDhanaya, evaMbhUtanaya ema mULanAyo che che. te darekanA 100-100 bheda hovAthI kula 600 nanyo che. matAMtare mULano ja che - nigamanayano saMgrahanaya ane vyavahAranayamAM samAveza thAya che tathA zabdanaya, samabhirUDhanaya ane evaMbhUtanayano eka ja 'zabdanaya' manAya che. tethI saMgrahanaya, vyavahAranaya, RjusUtranaya ane zabdanaya ema 4 mULanayo che. te darekanA 100-100 bhedo che. tethI kula 400 nanyo che. matAMtare mULano ra che - naigamanaya, saMgrahanaya, vyavahAranaya ane RjusUtranaya - A 4 nayo dravyAstikanaya che. zabdanaya, samabhirUDhanaya ane evaMbhUtanaya - A 3 no paryAyAstikanaya che. tethI dravyAstikanaya ane paryAyAstikanaya -- ema mULano 2 che. te darekanA 100-100 bhedo che. tethI kula 200 nanyo che. matAMtare nayo asaMkhya che - jeTalA vacananA rastA che teTalA nayo che. Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 dvAra 125muM - vastra grahaNa karavAnI vidhi dvAra 125muM - vastra grahaNa karavAnI vidhi vastra 3 prakAranA che - (1) ekendriyanA avayavamAMthI banela vastra - kapAsamAMthI banela sUtarAu kApaDa vagere. (ra) vikalendriyanA avayavamAMthI banela vastra - rezamI vastra vagere. te kAraNe ja grahaNa karAya che. (3) paMcendriyanA avayavamAMthI banela vastra - UnanA vastra vagere. A darekanA 3-3 prakAra che - (i) yathAkRta - parikarma vinAnA. (i) alparikarmavALA - ekavAra phADIne sIvelA. (i) ghaNAparikarmavALA - ghaNI jagyAe phADIne sIvelA. ghaNAparikarmavALA vastro karatA alpaparikarmavALA vastro vadhu zuddha che ane tenA karatA yathAkRta vastro vadhu zuddha che. tethI pahelA yathAkRta vastro grahaNa karavA. te na maLe to alpaparikarmavALA vastro grahaNa karavA. te na maLe to ghaNAparikarmavALA vastro grahaNa karavA. * kevuM vastra levuM? (1) sAdhu mATe kharIdeluM na hoya tevuM. (2) sAdhu mATe vaNeluM na hoya tevuM. (3) bIjAnI icchA vinA enI pAsethI parANe lIdheluM na hoya. (4) abhyAhata na hoya - sAmethI lAveluM na hoya. abhyAhata be prakAre che - (i) paragrAmAbhyAhata - bIjA gAmathI sAdhu mATe lAveluM hoya. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 125muM - vastra grahaNa karavAnI vidhi 383 (i) svagrAmAbhyAhata - sAdhu je gAmamAM rahyA hoya te ja gAmamAM dukAna vageremAMthI sAdhu mATe lAveluM hoya. te be prakAre che - (a) adaSTa - sAdhunA na dekhatA lAveluM hoya. (b) dRSTa - sAdhunA dekhatA lAveluM hoya. te sAdhune kahyuM. (5) bIjA pAsethI UchInuM lAveluM na hoya. vastra sAdhu mATe vaNeluM vagere hoya to te avizodhikoTino doSa che. vastra sAdhu mATe dhoyeluM vagere hoya to te vizodhikoTino doSa che. vastra kathya che ema jANyA pachI pote te vastra barAbara joI levuM ane gRhastha pAse te vastra jovaDAvavuM, jethI emAM maNi, sonu, rUpiyA vagere bAMdhelA hoya to gRhastha kADhI le, nahIMtara hIlanA thAya. vastranA 9 bhAga kalpavA. te A pramANe - - 1,3,7,9 nA mAlika devo che. 1 | 2 | 3 | 44,nA mAlika manuSyo che. -2, 8 nA mAlika asuro che. -pa no mAlika rAkSasa che. devasaMbaMdhI bhAgamAM aMjana vagere hoya to vastra, pAtrA vagereno uttama lAbha thAya. manuSyasaMbaMdhI bhAgamAM aMjana vagere hoya to vastra, pAtrA vagereno madhyama lAbha thAya. asurasaMbaMdhI bhAgamAM aMjana vagere hoya to mAMdagI Ave. rAkSasasaMbaMdhI bhAgamAM aMjana vagere hoya to maraNa thAya. aMjana vagere - (1) aMjana - suramAnuM AMjaNa, telanuM kAjaLa vagere. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 dvAra 125muM vastra grahaNa karavAnI vidhi (2) khaMjana - dIvAno mela. (3) kAdava. (4) uMdaraDA ke kaMsArI vagerethI khavAyeluM. (5) agnithI baLeluM. (6) vaNakare potAnI kaLAnI kuzaLatAthI chidro pUrI dIdhA hoya. (7) dhobInA kUTavAne lIdhe chidro paDI gayA hoya. (8) bahu jUnuM thavAne lIdhe bIjA kharAba raMga vagere vALuM thayeluM. + he prabhu ! tArI vANInuM zravaNa karavA chatAM utkaTa kaSAyavALo huM manamAMthI rasanI lolupatA, gaMdhanI vRddhi, zabdono rAga, sparzasukhanI icchAo ane rUpanI vAMchanAone dUra karavA samartha thato nathI. prabhu ! satata durgAnathI bhareluM mAruM mana uttama dharmAnuSThAnomAM lAgatuM nathI. mananI mannatA vinA dharmAnuSThAnanuM phaLa paNa maLatuM nathI. tethI mArA anuSThAno mAtra kriyArUpa che. prabhu ! zuM huM abhavya chuM? zuM du:kharUpI samudrathI bharela anaMta bhavabhramaNa mArA nizcita thayA che ? kemake duSTa vikalpothI mAruM mana je bhayaMkara pApone ekaThA karI rahyuM che te huM ApanI AgaLa varNavI zakuM tema nathI. ApaNI pAse Aje je paNa guNo che e tamAma kSayopazamabhAvanA che. ane kSayopazamabhAvano eka ja artha che, 100% to nahIM ja ! AgathI jAtane satata bacAvatA ja rahetA ApaNe, ApaNAM AtmAne AzAtanAnI AganI najIka pharakavA paNa detA nathI ema ApaNe nizcitarUpe kahI zakIe tema chIe kharA ? Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 126muM - 5 prakArano vyavahAra 385 dvAra 126muM - 5 prakArano vyavahAra jenAthI jIva vagereno vyavahAra thAya te vyavahAra. athavA mumukSunI pravRtti-nivRttinA kAraNarUpa vizeSa prakAranuM jJAna te vyavahAra. te 5 prakAre che - (1) Agama vyavahAra - te cha prakAre che - (i) kevaLajJAna | (iv) 14 pUrva (i) mana:paryavajJAna (V) 10 pUrva (ii) avadhijJAna (vi) 9 pUrva kevaLajJAnI maLe to temanI pAse AlocanA karavI. te na maLe to mana:paryavajJAnI pAse AlocanA karavI. te na maLe te avadhijJAnI pAse AlocanA karavI. te na maLe to 14 pUrvI pAse AlocanA karavI. te na maLe to 10 pUrvI pAse AlocanA karavI. te na maLe to 9 pUrvI pAse AlocanA karavI. AgamavyavahArI pote badhuM jANatA hovA chatAM Alocakane badhA doSo pragaTa karavAnuM kahe. jo te doSo chupAve to tene bIje AlocanA levAnuM kahe. jo jJAnathI ema jANe ke te zuddha bhAvavALo che ane barAbara svIkAraze to tene bhUlAyelA doSo yAda apAve. jo jJAnathI ema jANe ke yAda apAvavA chatAM te chupAvaze to tene yAda na apAve. jo ema jANe ke AlocanA ApyA pachI Alocaka doSothI pAcho pharaze to tene prAyazcitta Ape, nahIMtara na Ape. AgamavyavahArI badhuM jANatA hovA chatAM temanI pAse badhuM pragaTa karavAthI ghaNA guNo saMbhave che. tethI ArAdhanA thAya che. te A pramANe - AcArya Alocakane protsAhita kare. tethI te zalyarahita thaI barAbara Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 dvAra 12muM - 5 prakArano vyavahAra AlocanA kare ane prAyazcitta svIkAre. tethI aMte ArAdhanA thAya ane thoDA samayamAM mokSa thAya. (2) vyutavyavahAra - bAkInA pUrvo, 11 aMgo, nizItha, kalpa, vyavahAra, dazAzrutaskaMdha vagere badhu zrata te zrutavyavahAra che. zrutavyavahArI 3 vAra AlocanA karAve. pahelIvAra UMghatA hoya tema sAMbhaLe. tethI kahe "meM UMghamAM sAMbhaLyuM nahIM. pharIthI AlocanA kara.' bIjI vAra AlocanA kare eTale kahe, "mAro upayoga nahoto. pharI AlocanA kara." trIjI vAra AlocanA karyA pachI jo traNa vAra sarakhI AlocanA hoya to tene saraLa samajI AlocanAnuM prAyazcitta Ape. jo traNe vAra bhinna AlocanA hoya to tene mAyAvI samajI pahelA mAyAnuM prAyazcitta Ape ane pachI AlocanAnuM prAyazcitta Ape. (3) AjJAvyavahAra - be gItArtha AcAryo judA judA dUranA dezamAM rahyA hoya ane bannenA jaMghAbaLa kSINa thaI gayA hoya. temAMthI eka AcAryane prAyazcitta levAnuM hoya tyAre tevo gItArtha ziSya na hoya to buddhithI dhAraNAmAM kuzaLa evA agItArtha ziSyane paNa siddhAntanI bhASAmAM gUDha arthavALA aticArasevanapadone kahIne bIjA AcArya pAse mokale. te tyAM jaIne te gUDhapado kahe. te AcArya dravya-kSetra-kALa-bhAvasaMghayaNa-zruti-baLa vagere jANIne pote tyAM jAya ane prAyazcitta kahe athavA gItArtha ziSyane tyAM mokalIne prAyazcitta kahevaDAve. te na hoya to AvelA agItArtha ziSyane gUDha arthamAM prAyazcitta kahIne pAcho mokale. Ane AjJAvyavahAra kahevAya. (4) dhAraNAvyavahAra - saMvigna, gItArtha AcArye koIka ziSyane koIka aparAdhamAM dravya-kSetra-kALa-bhAva-puruSa-pratisevanA joIne je prAyazcitta ApyuM hoya tene te ja rIte dhArIne te ziSya paNa bIjA koIno tevo ja aparAdha thAya tyAre tevA ja dravya vagere hoya to tevuM ja Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 126muM - 5 prakArano vyavahAra 387 prAyazcitta Ape te dhAraNAvyavahAra. athavA vaiyAvacca karIne gaccha para upakAra karanAra koIka sAdhu hajI badhA chedagraMtho bhaNAvavAne yogya na thayo hoya tyAre guru tenI upara kRpA karIne tene keTalAka prAyazcittapado kahe ane te sAdhu te padone dhArIne tenA AdhAre prAyazcitta Ape te dhAraNAvyavahAra. (5) jItavyavahAra - je aticAromAM pUrvenA mahAtmAo ghaNuM prAyazcitta ApatA hatA te ja aticAromAM hAla dravya-kSetra-kALabhAvane ane saMghayaNa-vRti-baLanI hAnine vicArIne gItArtho ucita evA koI tapanuM prAyazcitta Ape te jItavyavahAra. athavA zAstramAM nahIM kahela evuM paNa je prAyazcitta je AcAryanA gacchamAM apAtuM hoya ane bIjA ghaNA AcAryoe tenuM anukaraNa karyuM hoya te tyAM rUDha thayeluM prAyazcitta te jIta-vyavahAra che. A pAMcamAMthI koI paNa eka vyavahArathI yukta evA gItArtha guru ja prAyazcitta ApI zake, bIjA nahIM. uparanA guNasthAnakamAM ArUDha thavAnI icchAvALo huM tenA mATe jyAM zubha dhyAnamAM magna thavAno prayatna karuM chuM, tyAM to manarUpI dumana kuvikalponI jALamAM mane bAMdhIne nIce pheMkI de che. prabhu ! tame jagatanA rakSaka cho, chatAM A manarUpI duzmana mane aneka prakAranA duSTavikalpothI herAna karIne narakanA agnibhaTTAne yogya banAvI kyAre mane tyAM pheMkI deze te jANI zakAtuM nathI. + Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u88 dvAra 127muM - 5 yathAkAta dvAra 127muM - pa yathAkAta je pAMca upakaraNo sAthe dIkSAjanma thAya che tene yathAjAta kahevAya che. te A pramANe che - (1) colapaTTo (2) rajoharaNa - dAMDInI upara traNavAra vIMTAya eTalA pahoLA ane 1 hAtha lAMbA kAmaLInA TukaDA rUpa niSadyA ane tenI AgaLa lAgela 8 aMgulanI dazIo te banne maLIne rajoharaNa kahevAya che. (3) atyaMtaraniSadyA - rajoharaNanI upara ghaNIvAra vIMTAya tevI, sAdhika 1 hAtha lAMbI, 1 hAtha pahoLI sUtarAu vastranI niSadyA te atyaMtaraniSadyA. (4) bAhyaniSadyA - atyaMtaraniSadyAnI upara ghaNIvAra vIMTAya tevI 1 hAtha 4 aMgulanI corasa, kAmaLInA TukaDAnI (UnanI) niSadyA te bAlyaniSaghA. tene pAdaprIMchanaka paNa kahevAya che. (5) muhapatti - mukhane DhAMkavA mATenuM 1 veta 4 aMgula lAMbu-pahoLuM vastra te muhapatti. + jema kAnamAM parUthI khadabadato kutaro ramata mATe yogya nathI ja, jema koDha rogI strI vagerenA bhoga mATe yogya nathI ja, jema jhADAno rogI ghI pIvAne yogya nathI ja, tema kuvikalpothI haNAyelo huM mukti mATe yogya nathI ja. + eka mohanIyakarma evuM che ke e dareka karmamAM potAnI TAMga aDADavA hAjara thaI jAya che. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 128muM - rAtre jAgavAnI vidhi 389 dvAra 128muM - rAtre jAgavAnI vidhi pahelA praharamAM badhA sAdhuo svAdhyAya, adhyayana karatA karatA jAge che. bIjA praharamAM vRSabho prajJApanA vagere sUtronuM parAvartana karatA karatA jAge che ane bAkInA sAdhuo sUI jAya che. trIjA praharamAM AcArya prajJApanA vagere sUtronuM parAvartana karatA karatA jAge che ane vRSabho sUI jAya che. cothA praharamAM badhA sAdhuo UThIne vairAmika kAlagrahaNa laIne kAlikazrutanuM parAvartana kare che ane AcArya sUI jAya che. pahelo prahara bIjo prahara | trIjo prahara | cotho prahara AcArya | jAge | sUve | jAge | sUve vRSabha | jAge | jAge | sUve | jAge sAdhu | jAge | sUve | sUve | jAge je manane azubhabhAvomAMthI aTakAvIne ane zubhabhAvomAM AgaLa vadhArIne anaMta mahAtmAo muktimAM gayA, te ja mana kharAba vicArothI mane saMsAramAM pheMkI de che. prabhu ! huM zuM karuM? manane motInI mALAnI jema, sphaTikanI jema, kSIrasamudranA pANInI jema nirmala karavuM e ja paramAtmAnI siddhAjJA che. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39) dvAra 129muM - AlocanAdAyakanuM anveSaNa dvAra 129muM - AlocanAdAyakanuM anveSaNa AlocanA ApavA mATe jo najIkamAM gItArtha guru na maLe to utkRSTathI 700 yojana sudhI temane zodhavA ane 12 varSa sudhI temanI rAha jovI. jo vacce marI jAya to paNa tenA bhAva vizuddha hovAthI te ArAdhaka che. jo gItArtha gurune 700 yojana sudhI zodhavA chatAM ane temanI 12 varSa sudhI rAha jovA chatAM te na maLe to saMvignapAkSika gItArthane AlocanA ApavI. te na maLe to siddhaputrane AlocanA ApavI. te na maLe to zAsanadevatAne AlocanA ApavI. te na maLe to siddhone AlocanA ApavI. paNa zalyasahita maravuM nahIM, kemake zalyasahitanuM maraNa e saMsAranuM kAraNa che. A pustakamAM jinAjJAviruddha kaMI paNa lakhAyuM hoya to tenI trividha trividha kSamA yAcuM chuM. padArtha prakAza bhAga 23 pravacanasAroddhAra padArthasaMgraha bhAga-1 (pahelA dvArathI 129mAM dvAra sudhI) samApta 1. siddhaputra - tenuM mastaka muMDita hoya athavA te coTalI rAkhe, te sapheda vastro dhAraNa kare, te patnIvALo hoya. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padArthaprakAza bhAgaH23nA prakAzanano saMpUrNa lAbha parama pUjya pravRtinI zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma.nA ziSyA parama pUjya sAdhvIzrI sUryayazAzrIjI ma.nI preraNAthI suzrAvikA prajJAbena rohitabhAI agarabattIvALAne tyAM thayela pratikramaNa sUtronI uchAmaNInI upajamAMthI levAyo che. MULTY GRAPHICS (022) 2387327723884222