________________ 70 પ્રતિદ્વાર ૮મું વિકૃતિગત (નીવિયાતા) અને માંસ અભક્ષ્ય હોવાથી નીવિયાતા થવા છતાં તે ન કલ્પે. લીલા આમળાથી મોટો એક પણ કણીયો હોય તો તે વિગઈમાં ગણાય. (2) ઉત્કૃષ્ટ દ્રવ્ય - કઢાઈ વગેરેમાંથી સુખડી વગેરે કાઢી લીધા બાદ વધેલા ઘીમાં ચુલા ઉપર જ લોટ વગેરે નાંખીને બનાવેલું દ્રવ્ય તે ઉત્કૃષ્ટ દ્રવ્ય છે. તે વિકૃતિગત છે. તે નીવિમાં કહ્યું. આ કેટલાકનો મત છે. | ગીતાર્થોનો મત આ પ્રમાણે છે - કઢાઈ વગેરેમાંથી સુખડી વગેરે કાઢી લીધા બાદ ચુલા પરથી ઉતારેલા, ઠંડા થયેલા, વધેલા ઘીમાં લોટ નાંખીને બનાવેલું દ્રવ્ય જ વિકૃતિગત કહેવાય, કેમકે તે બરાબર પકાવાયુ નથી. તે નીલિમાં કહ્યું. જો ચુલા પર રહેલા વધેલા ઘીમાં લોટ નાંખીને દ્રવ્ય બનાવાય તો તે પકાવાયું હોવાથી વિગઈ જ છે. પ્રતિકાર ૮મું - વિકૃતિગત (નીવિયાતા) અન્ય દ્રવ્યથી હણાયેલી એટલે કે શક્તિરહિત કરાયેલી વિગઈ તે વિકૃતિગત કહેવાય છે. તેને નીવિયાતા પણ કહેવાય છે. તે નીવિના પચ્ચકખાણમાં કેટલાકને કહ્યું. છ વિગઈન દરેકના 5-5 વિકૃતિગત છે. તે આ પ્રમાણે - (1) દૂધના 5 વિકૃતિગત - (1) પેયા - દૂધની રાબ, અલ્પ ચોખા સાથે રાંધેલ દૂધ તે. (પ્રાયઃ દૂધપાક) (2) દુગ્ધાટી - કાંજી વગેરે ખાટા પદાર્થો સહિત રાંધેલ દૂધ તે. મતાંતરે બલહિકા - પ્રાયઃ તાજી વીઆયેલી ભેંસના દૂધમાંથી બનાવાયેલ બળી. (3) અવલેહિકા - ચોખાના લોટ સહિત રાંધેલ દૂધ તે. (4) દુગ્ધસાટી - દ્રાક્ષ સહિત રાંધેલ દૂધ તે. (પ્રાયઃ બાસુંદી)
