________________ 71 પ્રતિદ્વાર ૮મું વિકૃતિગત (નીવિયાતા) એકલા દૂધને ઉકાળીને બનાવેલ બાસુંદી નીવિયાતી નથી. (5) ખીર - ઘણા ચોખા સાથે રાંધેલ દૂધ તે. (2) દહીનાં 5 વિકૃતિગત - (1) ઘોલવડા - ઘોલમાં વડા નાંખેલા હોય તે. (2) ઘોલ - વસ્ત્રથી ગાળેલુ દહીં. (3) શિખરિણી - ખાંડ નાંખી વસ્ત્રથી છાણેલું દહીં (શિખંડ). (4) કરંબ - દહીમાં ભાત મેળવ્યો હોય તે ભાતવાળું દહીં. (5) સલવણ દહીં - મીઠું નાંખીને મથેલું દહીં. (શાસ્ત્રીય ભાષામાં રાજકાખાટ, લોકભાષામાં - રાઈતુ કે મઠો) તેમાં સંગરિકા, પુસ્લલના ટુકડા વગેરે નાંખ્યા હોય કે ન હોય તો ય વિકૃતિગત છે. (3) ઘીના 5 વિકૃતિગત - (1) પફવદ્યુત - ઔષધિ નાંખીને ઉકાળેલું ઘી. (2) ધૃતકિટ્ટિક - ઉકળતા ઘીની ઉપર તરી આવતો મેલ, (3) પૌષધિતરિત - ઔષધિ નાંખીને ઉકાળેલા ઘીની ઉપરની તર. (4) નિર્ભજન - પફવાન તળ્યા બાદ વધેલું બળેલું ઘી. (5) વિસ્પંદન - દહીંની તર અને લોટ એ બે મેળવીને બનાવેલ કુલેર. (4) તેલના પ વિકૃતિગત - (1) તેલમલિકા - ઉકાળેલા તેલની ઉપરનો મેલ. (2) તિલકુટ્ટી - તલ અને કઠણ ગોળ એ બેને ભેગા કરી ખાંડણીમાં ખાંડી એકરસ બનાવાય છે તે. (ગોળને ઉકાળીને તલ ભેળવાય છે તે પાકા ગોળની તલસાંકળી પણ વિકૃતિગત છે.)
