________________ 260 ધાર ૭૩મું - 25 અશુભ ભાવનાઓ (i) કૌતુક - બાળક વગેરેની રક્ષા વગેરે માટે સ્નાન કરાવવું, હાથ ફેરવવો, અભિમંત્રિત કરવું, ઘૂંકવું, ધૂપ કરવો વગેરે કરવું. (ii) ભૂતિકર્મ - શરીર અને ઉપકરણોની રક્ષા માટે રાખ, દોરા વગેરેથી વીંટવું. (i) પ્રશ્ન - લાભ, અલાભ વગેરે બીજાને પૂછવા કે પોતે અંગુઠા , દર્પણ, તલવાર, પાણી વગેરેમાં જોવા. (iv) પ્રશ્નાપ્રશ્ન - સ્વપ્નમાં વિદ્યાએ પોતે કહેલું કે ઘંટડી વગેરેમાં ઉતારેલ દેવતાએ કહેલું શુભ, અશુભ, જીવન, મરણ વગેરે બીજાને કહેવું. () નિમિત્ત - ભૂત, ભવિષ્ય, વર્તમાનની વસ્તુને જાણીને કહેવી. ગૌરવ માટે આ પાંચને કરે તે સાધુ આભિયોગિકકર્મ બાંધે છે. અપવાદે શાસનની ઉન્નતિ માટે નિઃસ્પૃહવૃત્તિથી આ પાંચને કરે તે ઉચ્ચગોત્ર બાંધે છે. (4) આસુરીભાવના - અસુરો એટલે ભવનપતિના એક પ્રકારના દેવો. તેમની ભાવના તે આસુરીભાવના. તે પાંચ પ્રકારે છે - (i) સદા વિગ્રહશીલપણું - હંમેશા ઝઘડો કરીને પછી પસ્તાવો ન થવો, માફી માંગવા છતાં ખુશ ન થવું, વિરોધની પરંપરા ચલાવવી. (i) સંસતતપ - આહાર, ઉપધિ, શય્યા વગેરેમાં આસક્ત થઈને આહાર વગેરે માટે જ તપ કરવો. (i) નિમિત્તકથન - ત્રણકાળ સંબંધી લાભ, અલાભ, સુખ, દુ:ખ, જીવન, મરણનું નિમિત્ત અભિમાનથી કહેવું. (iv) નિષ્કપતા - બીજા કાર્યમાં મન રહેલું હોવાથી સ્થાવર વગેરે જીવોને અજીવ માનીને દયા વિના તેમની ઉપર ચાલવું, બેસવું વગેરે કરવું, કરીને બીજા કહે તો પણ પસ્તાવો ન કરવો. (5) નિરનુકંપ - કોઈક કારણસર કંપતા દયાપાત્ર જીવને જોઈને પણ
