________________ ધાર ૭૩મું- 25 અશુભ ભાવનાઓ 259 (i) શ્રુતજ્ઞાનના અવર્ણવાદ - “પજીવનિકાય અધ્યયનમાં જે પૃથ્વીકાય વગેરેનું વર્ણન કર્યું છે, શસ્ત્રપરિજ્ઞા વગેરે અધ્યયનોમાં પણ ઘણીવાર તેમનું જ વર્ણન કર્યું છે.' વગેરે શ્રુતજ્ઞાનની નિંદા કરવી. (ii) કેવલીના અવર્ણવાદ - “જો કેવળીઓ ને જ્ઞાનોપયોગ અને દર્શનોપયોગ ક્રમથી હોય તો જ્ઞાન વખતે દર્શન ન હોવાથી અને દર્શન વખતે જ્ઞાન ન હોવાથી તે બન્ને એકબીજાનું આવરણ બની જાય. જો કેવળીઓને જ્ઞાનોપયોગ અને દર્શનોપયોગ એકસાથે હોય તો તે બન્ને એક બની જાય.” વગેરે કેવલીની નિંદા કરવી. (i) ધર્માચાર્યના અવર્ણવાદ - “ગુરુ હલકી જાતિના છે, વ્યવહારકુશળ નથી, ઔચિત્ય જાણતા નથી.' વગેરે ગુરુની નિંદા કરવી, ગુરુનો અવિનય કરવો, તેમના છિદ્રો જોવા, લોકોની સામે ગુરુના દોષો બોલવા, ગુરુને પ્રતિકૂળ આચરવું. (iv) સંઘના અવર્ણવાદ - ‘શિયાળ વગેરેના સંઘો ઘણા છે. શું એ તમારા માટે આરાધ્ય છે ?' વગેરે સંઘની નિંદા કરવી. (5) સાધુના અવર્ણવાદ - “આ સાધુઓ એકબીજાને સહન કરી શકતા નથી. તેથી જ એકબીજાની સ્પર્ધા કરીને જુદા જુદા દેશોમાં ફરે છે, ભેગા થઈને એકસ્થાનમાં રહેતા નથી.” વગેરે સાધુની નિંદા કરવી. આ પાંચના અવર્ણવાદ કરનારો અને માયા કરનારો (પોતાની શક્તિ છુપાવનારો) દૈવકિલ્બિષીભાવના કરે છે. મતાંતરે - () સર્વસાધુના અવર્ણવાદ - બધા સાધુઓની નિંદા કરવી. (v) માયી - પોતાનો ભાવ છૂપાવવો, બીજાના ગુણ ઢાંકવા, ચોરની જેમ બધે શંકા કરવી, ગૂઢ આચારવાળા હોવું. (3) આભિયોગીભાવના - નોકર જેવા દેવો તે અભિયોગ્ય દેવો. તેમની ભાવના તે આભિયોગીભાવના. તે પાંચ પ્રકારે છે -
