________________ પ્રતિદ્વાર ૩જું, ૪થું, - 2 દિશા, અવગ્રહ અને જયવીયરાય (આભવમખેડા સુધી) વખતે આ મુદ્રા કરવી. (3) જિનમુદ્રા - ઊભા બે પગ વચ્ચે આગળથી ચાર આંગળ અને પાછળથી કંઈક ઓછું અંતર રાખવું તે જિનમુદ્રા. ઇરિયાવહિ, અરિહંત ચેઇઆણં, કાઉસ્સગ્ગ, થોય વખતે આ મુદ્રા કરવી. (કાઉસ્સગ્નમાં બે હાથ નીચે તરફ સીધા રાખવા, બાકીમાં યોગમુદ્રાએ રાખવા.) આ ત્રણ મુદ્રા સિવાય પણ એક મુદ્રા છે. તે આ પ્રમાણે - પંચાંગમુદ્રા - બે ઢીંચણ, બે હાથ અને મસ્તક ભૂમિને અડાડવા તે પંચાંગમુદ્રા. તે પ્રણિપાત વખતે એટલે કે ખમાસમણું આપતી વખતે રાખવી. (10) પ્રણિધાનત્રિક - મન-વચન-કાયાની એકાગ્રતા રાખવી એટલે કે અશુભ મન-વચન-કાયાનો નિરોધ કરવો અને શુભ મનવચન-કાયાને પ્રવર્તાવવા. પ્રતિદ્વાર ૩જું - 2 દિશા જિનપ્રતિમાની જમણી બાજુએ પુરુષોએ રહેવું અને ડાબી બાજુએ સ્ત્રીઓએ રહેવું. પ્રતિકાર ૪થું - 2 અવગ્રહ અવગ્રહ એટલે જિનપ્રતિમા અને પોતાની વચ્ચેનું અંતર. જઘન્ય અવગ્રહ - 9 હાથ. ઉત્કૃષ્ટ અવગ્રહ - 60 હાથ. શ્વાસોચ્છવાસ વગેરેથી થતી આશાતના ટાળવા અવગ્રહ રાખવો.
