________________ 186 દ્વાર ૬૩મું - એક વસતિમાં જિનકલ્પીઓની ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યા દ્વાર ૬૩મું - એક વસતિમાં જિનકલ્પીઓની ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યા જિનકલ્પીનું સ્વરૂપ - જિનકલ્પ સ્વીકારવાની ઇચ્છાવાળાએ મધ્યરાત્રિએ આ પ્રમાણે વિચારવું - “મેં વિશુદ્ધ ચારિત્ર પાળીને પોતાનું હિત કર્યું છે. મેં શિષ્યો વગેરેને તૈયાર કરીને બીજાનું હિત કર્યું છે. મારા શિષ્યો ગચ્છનું પાલન કરવા સમર્થ થયા છે. માટે હવે મારે વિશેષ પ્રકારે આત્મહિતકારી અનુષ્ઠાન કરવું જોઈએ.' આમ વિચારીને પોતાની પાસે જ્ઞાન હોય તો પોતે જ પોતાનું કેટલું આયુષ્ય બાકી છે? તે વિચારે. પોતાની પાસે જ્ઞાન ન હોય તો બીજા જાણકાર આચાર્ય વગેરેને પૂછે. જો આયુષ્ય થોડું હોય તો ભક્તપરિજ્ઞામરણ, ઇંગિનીમરણ કે પાદપોપગમનમરણમાંથી એક મરણને સ્વીકારે. જો આયુષ્ય લાંબુ હોય અને જંઘાબળ ક્ષીણ થયું હોય તો વૃદ્ધવાસ (સ્થિરવાસ) સ્વીકારે. જો આયુષ્ય લાંબુ હોય અને શક્તિ હોય તો જિનકલ્પ સ્વીકારે. તેની માટે પૂર્વે બતાવેલ પાંચ તુલનાઓથી પોતાની પરીક્ષા કરે. ત્યાર પછી ગચ્છમાં રહીને તે ઉપધિ અને આહારનું પરિકર્મ કરે. જો પાણિપાત્રની લબ્ધિ હોય તો તેને અનુરૂપ પરિકર્મ કરે. જો પાણિપાત્રની લબ્ધિ ન હોય તો યથાયોગ્ય રીતે પાત્રધારીનું પરિકર્મ કરે. આહારપરિકર્મમાં ત્રીજા પ્રહરમાં વધેલા, વિરસ અને રૂક્ષ વાલ, ચણા વગેરે વાપરે. સંસૃષ્ટા, અસંસૃષ્ટા, ઉદ્ધતા, અલ્પલપા, અવગૃહીતા, પ્રગૃહીતા, ઉજિઝતધર્મા - આ 7 પિંડેષણામાંથી પહેલી બે સિવાયની બાકીની પાંચમાંથી બેનો અભિગ્રહ કરે. તેમાંથી એકથી આહાર લે અને બીજીથી પાણી લે. આ અને આગમમાં કહેલી આવી અન્ય વિધિથી પોતાનું પરિકર્મ કરે. પછી સંઘને ભેગો કરે. સંઘ ન હોય તો પોતાના સાધુસમુદાયને ભેગો કરે.
