________________ દ્વાર ૬૪મું - આચાર્યના 36 ગુણો 197 કારક હેતુ છે. (i) જ્ઞાપક - દીવો અંધારામાં ઘડો બતાવે છે. માટે દીવો જ્ઞાપક હેતુ છે. ઉપનય = ઉપસંહાર = દાંતની વાત પ્રસ્તુતમાં જોડવી. નય = નૈગમ વગેરે. આહરણ, હેતુ, ઉપનય અને નયમાં હોંશિયાર હોય છે. તે શ્રોતાને સમજાવવા ક્યાંક દષ્ટાંત કહે છે, કયાંક હેતુ કહે છે, સારી રીતે ઉપસંહાર કરે છે, વિસ્તારથી નયોને કહે છે. (30) ગ્રાહણાકુશલ - સમજાવવાની શક્તિવાળા હોય તે. (31-32) સ્વસમયપરસમયવિદ્ - સ્વસિદ્ધાંત અને પરસિદ્ધાંતને જાણે તે. પરદર્શનવાળા આક્ષેપ કરે ત્યારે તે સુખેથી પરસિદ્ધાંતનું ખંડન કરી સ્વસિદ્ધાંતને સ્થાપી શકે. (33) ગંભીર - તુચ્છ સ્વભાવવાળા ન હોય તે. (34) દીપ્તિમાન - પરવાદીઓ જેના તેજને સહન ન કરી શકે તે. (35) શિવ - ગુસ્સા વિનાના કે સર્વત્ર કલ્યાણકારી હોય તે. (36) સોમ - શાંત દષ્ટિવાળા હોય તે. આ 36 ગુણો અને બીજા ઔદાર્ય, સ્વૈર્ય વગેરે સેંકડો ગુણોથી અલંકૃત આચાર્ય પ્રવચનનો ઉપદેશ આપે છે. બીજા તરફથી કડવા વચનો કે પ્રતિકૂળતા વગેરે સહવામાં મોટા પુણ્યબંધ કે પાપક્ષયના આત્મિક મહાન લાભની પ્રાપ્તિ થાય છે. + રાગદ્વેષની આકુળતા વિનાની ચિત્તની સ્વસ્થ અવસ્થા એ સમાધિ.
