________________ 322 દ્વાર ૯૩મું - 5 પ્રકારના નિગ્રંથો (i) આસક્તિ - હોય તે છોડવાની ઇચ્છા ન થવી તે. (2) બાહ્યગ્રન્થ - બહારની ગાંઠ. તે 10 પ્રકારે છે - (1) ક્ષેત્ર - તે બે પ્રકારે છે - (i) સેતુ - વરસાદના પાણીથી જેમાં અનાજ પાકે તે. (i) કેતુ - કુવા વગેરેના પાણીથી જેમાં અનાજ પાકે તે. (2) વાસ્તુ - ઘર વગેરે. (3) ધનધાન્યના ઢગલા - ધન - સોનું, ચાંદી વગેરે. ધાન્ય - ડાંગર વગેરે અનાજ. (4) મિત્રો અને સ્વજનોનો સંબંધ - મિત્ર - સાથે ઉછરેલા, સ્વજન - માતા, પિતા વગેરે. (5) યાન - પાલખી વગેરે વાહન. (6) શયન - પલંગ વગેરે. (7) આસન - સિંહાસન વગેરે. (8) દાસ - નોકર. (9) દાસી - નોકરાણી. (10) કુષ્ય - વાસણ વગેરે ઘરવખરી. નિર્ઝન્થ - આ બન્ને પ્રકારના ગ્રન્થમાંથી નીકળી ગયેલા સાધુ તે નિર્ઝન્થ. તે પાંચ પ્રકારના છે - (1) પુલાક - પુલાક = ચોખાના કણ વિનાનું, ફોતરા જેવું, સાર વિનાનું અનાજ. તપ અને શ્રુતથી ઉત્પન્ન થયેલી, સંઘ વગેરેનું કાર્ય આવે ત્યારે બળ અને વાહન સહિત ચક્રવર્તી વગેરેને પણ ચૂરવા માટે સમર્થ એવી લબ્ધિનો ઉપયોગ કરવાથી કે જ્ઞાન વગેરેના અતિચારોનું આસેવન કરવાથી બધો સંયમનો સાર નીકળી જવાથી
