________________ 2 56 ધાર ૭૨મું- 25 ભાવનાઓ ધાર ૭૨મું - 25 ભાવનાઓ મહાવ્રતોને દઢ કરવા માટે જેનો અભ્યાસ કરાય તે ભાવના. જેમ અભ્યાસ વિના વિદ્યા ભૂલાઈ જાય છે તેમ ભાવના વિના મહાવ્રતો દઢ થતા નથી. જેમ અભ્યાસથી વિદ્યા યાદ રહે છે તેમ અભ્યાસથી મહાવ્રતો દઢ બને છે. દરેક મહાવ્રતની પ-૫ ભાવનાઓ છે. પહેલા મહાવ્રતની પ ભાવનાઓ - (1) ઇર્યાસમિતિમાં ઉપયોગ રાખવો. (2) વહાર્યા પછી અને વસતિમાં આવ્યા પછી પાત્રામાં રહેલ આહાર પાણી ઉપયોગપૂર્વક બરાબર જોઈને પછી વાપરવા. (3) શાસ્ત્રને અનુસાર જો ઈને અને પ્રમાર્જીને ઉપયોગપૂર્વક ઉપાધિ વગેરેને લેવા-મૂકવી. (4) મનોગુપ્તિનું પાલન કરવું. (5) વચનગુપ્તિનું પાલન કરવું. તત્ત્વાર્થમાં આની બદલે “એષણા સમિતિનું પાલન કરવું એમ કહ્યું છે. બીજા મહાવ્રતની પ ભાવનાઓ - (1) હાસ્યથી જૂઠ ન બોલવું. (2) સમ્યજ્ઞાનપૂર્વક વિચારીને બોલવું. (3) કોધથી જૂઠ ન બોલવું. (4) લોભથી જૂઠ ન બોલવું. (5) ભયથી જૂઠ ન બોલવું. ત્રીજા મહાવ્રતની 5 ભાવનાઓ - (1) માલિક પાસે કે માલિકે નીમેલ અન્ય વ્યક્તિ પાસે પોતે ઇન્દ્ર,