________________ દ્વાર ૪થું - પચ્ચકખાણ 5 1 દ્વાર ૪થું - પચ્ચકખાણ પચ્ચકખાણ - અવિરતિને પ્રતિકૂળ રીતે, આગાર કરવારૂપ મર્યાદાપૂર્વક કહેવું તે પચ્ચકખાણ. તે ર પ્રકારે છે - (1) મૂલગુણ પચ્ચખાણ - સાધુઓના પ મહાવ્રત, શ્રાવકોના 5 અણુવ્રત. (2) ઉત્તરગુણ પચ્ચકખાણ - સાધુઓને પિંડવિશુદ્ધિ વગેરે, શ્રાવકોને ગુણવ્રત, શિક્ષાવ્રત. પચ્ચકખાણના સમયે વિનયપૂર્વક ગુરુ પાસે પચ્ચકખાણ લેવું. ત્યારે ઉપયોગપૂર્વક ગુરુની પાછળ પચ્ચખાણના આલાવા ઉચ્ચરવા. પચ્ચકખાણ લેવામાં 4 ભાંગા છે - (1) પચ્ચખાણના સ્વરૂપને જાણનાર શિષ્ય પચ્ચકખાણના સ્વરૂપને જાણનાર ગુરુ પાસે પચ્ચખાણ લે. આ ભાંગો શુદ્ધ છે. (2) પચ્ચખાણના સ્વરૂપને નહીં જાણનાર શિષ્ય પચ્ચખાણના સ્વરૂપને જાણનાર ગુરુ પાસે પચ્ચખાણ લે. જો જાણકાર ગુરુ અજ્ઞ શિષ્યને સંક્ષેપથી પચ્ચકખાણનું સ્વરૂપ સમજાવીને પચ્ચક્ખાણ કરાવે તો આ ભાંગો શુદ્ધ છે, અન્યથા અશુદ્ધ જ છે. (3) પચ્ચક્ખાણના સ્વરૂપને જાણનાર શિષ્ય પચ્ચક્ખાણના સ્વરૂપને નહીં જાણનાર ગુરુ પાસે પચ્ચકખાણ લે. આ ભાંગો અશુદ્ધ છે. જો જાણકાર ગુરુ ન મળે અને ગુરુના બહુમાનથી ગુરુના સંબંધી પિતા, કાકા, મા, મામા, ભાઈ, શિષ્ય વગેરે અન્ન હોવા છતાં તેમને સાક્ષી કરીને પચ્ચખાણ કરે તો આ ભાંગો શુદ્ધ છે. (4) પચ્ચખાણના સ્વરૂપને નહીં જાણનાર શિષ્ય પચ્ચકખાણના સ્વરૂપને નહીં જાણનાર ગુરુ પાસે પચ્ચકખાણ લે. આ ભાંગો અશુદ્ધ છે.
