________________ 244 દ્વાર ૬૮મું - જંઘાચારણ અને વિદ્યાચારણની ગમનશક્તિ તેઓ એક છલાંગથી નંદનવનમાં જાય છે અને બીજી છલાંગથી પંડકવનમાં જાય છે. ત્યાં ચૈત્યોને વાંદીને પાછા ફરતા એક છલાંગમાં પોતાના સ્થાનમાં આવે છે. વિદ્યાચારણ વિદ્યાથી થાય છે. અભ્યાસથી વિદ્યા વધુ સ્પષ્ટ થાય છે. તેથી અતિશય શક્તિ થવાથી પાછા ફરતા એક છલાંગમાં આવે છે. આ બે સિવાય બીજા પણ અનેક પ્રકારના ચારણો છે. તે આ પ્રમાણે - (1) કેટલાક ચારણો પર્યકાસનમાં બેસીને આકાશમાં ગમન કરે (2) કેટલાક ચારણો કાઉસ્સગ્નમાં રહીને આકાશમાં ગમન કરે (3) કેટલાક ચારણો પગ હલાવ્યા-ચલાવ્યા વિના આકાશમાં ગમન કરે છે. (4) જલચારણ - તેઓ વાવડી, નદી, સમુદ્રના પાણી પર અપકાયના જીવોની વિરાધના કર્યા વિના જેમ ભૂમિ પર ચાલે તેમ ચાલે (5) કેટલાક ચારણો પૃથ્વીની ચાર અંગુલ ઉપર આકાશમાં ચાલે (6) પુષ્પચારણ - તેઓ વૃક્ષો, વેલડીના ફૂલોને લઈને ફૂલોના જીવોની વિરાધના કર્યા વિના ફલોની પાંખડીઓના આલંબનથી ચાલે (7) શ્રેણિચારણ - તેઓ 400 યોજન ઊંચા નિષધપર્વત અને નીલવંતપર્વતની ટાંકણાથી છેદાયેલી શ્રેણિનું આલંબન લઈને પગથી ચઢી કે ઊતરી શકે છે.