________________ જ્ઞાનના 8 અતિચાર 87 પણ વર્જવા. (3) જ્ઞાનના 8 અતિચાર - 8 પ્રકારના જ્ઞાનાચારને વિપરીત રીતે આચારવા, ઓછા-વત્તા આચરવા કે ન આચરવા તે જ્ઞાનના 8 અતિચાર છે. 8 પ્રકારના જ્ઞાનાચાર - (1) કાળ - જે શ્રુતનો જે કાળ કહ્યો હોય તેનો ત્યારે સ્વાધ્યાય કરવો. અકાળે સ્વાધ્યાય કરવાથી નુકસાન થાય છે. (2) વિનય - જ્ઞાન, જ્ઞાની અને પુસ્તક વગેરે જ્ઞાનના સાધનોની સેવા કરવી. આસન આપવું, આદેશનું પાલન કરવું વગેરે વિનયપૂર્વક ભણવું, અવિનયથી નહીં. (3) બહુમાન - જ્ઞાન, જ્ઞાની અને જ્ઞાનના સાધનો પ્રત્યે અંદરની પ્રીતિરૂપ બહુમાન રાખવું. (4) ઉપધાન - જે સૂત્ર, અધ્યયન, ઉદેશાનો જે તપ કહ્યો હોય તે તપ કરીને તેનો પાઠ કરવો. (5) અનિદ્વવન - પોતાની લઘુતા થવાના ભયથી વિદ્યાગુરુનો અપલાપ ન કરવો. (6) વ્યંજન - સ્વરો અને વ્યંજન (કુ, ખ વગેરે) અન્યથા ન કરવા અને બરાબર ઉપયોગપૂર્વક ભણવા. (7) અર્થ - સૂત્રાનો અર્થ અન્યથા ન કરવો અને બરાબર ઉપયોગપૂર્વક ભણવો. (8) તદુભય - વ્યંજન અને અર્થને અન્યથા ન કરવા અને બરાબર ઉપયોગપૂર્વક ભણવા. (4) દર્શનના 8 અતિચાર -
