________________ 88 દર્શનના 8 અતિચાર 8 પ્રકારના દર્શનાચારને વિપરીત રીતે આચરવા, ઓછાવત્તાઆચરવા કે ન આચરવા તે દર્શનના 8 અતિચાર છે. 8 પ્રકારના દર્શનાચાર - (1) નિઃશંકિત - જિનવચનમાં શંકા ન કરવી. (2) નિષ્કાંક્ષિત - અન્ય ધર્મોની કાંક્ષા ન કરવી. કાંક્ષા = અન્ય અન્ય દર્શનની ઇચ્છા. (3) નિર્વિચિકિત્સા - વિચિકિત્સા ન કરવી. વિચિકિત્સા = યુક્તિ અને આગમથી યુક્ત એવા અર્થમાં પણ ફળની શંકા. અથવા નિર્વિજુગુપ્સા - “આ મેલાઘેલા છે.' વગેરે કહીને સાધુની જુગુપ્સા ન કરવી. (4) અમૂઢદષ્ટિ - કુતીર્થિકો (અન્યદર્શનવાળા)ની ઋદ્ધિ જોવા છતાં સમ્યગ્દર્શનથી ચલાયમાન ન થવું. (5) ઉપબૃહણા - સાધર્મિકોના તપ, વૈયાવચ્ચ વગેરે ગુણોની પ્રશંસા કરીને તે તે ગુણની વૃદ્ધિ કરવી. (6) સ્થિરીકરણ - ધર્મમાં સીદાતાને મીઠા વચનની ચતુરાઈથી ધર્મમાં સ્થિર કરવા. (7) વાત્સલ્ય - સાધર્મિકોનું ભોજન, વસ્ત્ર, દાન, ઉપકાર વગેરે વડે સન્માન કરવું. (8) પ્રભાવના - ધર્મકથા, પ્રતિવાદીને જીતવો, દુષ્કર તપ કરવો વગેરે વડે જિનશાસનને પ્રકાશિત કરવું. જો કે જિનશાસન શાશ્વત હોવાથી, તીર્થકરોએ કહેલ હોવાથી અને દેવો-દાનવો વડે નમસ્કાર કરાયેલ હોવાથી સ્વયં દીપે છે છતાં પણ પોતાના સમ્યગ્દર્શનની શુદ્ધિ માટે જેનામાં જે ગુણ અધિક હોય તે ગુણથી તે જિનશાસનની પ્રભાવના કરે, વજસ્વામી વગેરેની જેમ.
