________________ 324 દ્વાર ૯૩મું - 5 પ્રકારના નિગ્રંથો નથી હોતા, સમુદ્ર ફીણ વગેરેથી જાંઘને ઘસનારા - તેલ વગેરેથી શરીરે માલીશ કરનારા - કાતરથી વાળ કાપનારા એવા પરિવારવાળા હોય છે અને સર્વછેદ કે દેશછેદને યોગ્ય અતિચારને લીધે કાબરચીતરા ચારિત્રવાળા હોય છે. તેઓ બે પ્રકારે છે - (i) ઉપકરણબકુશ - અકાળે ચોલપટ્ટો - કપડા વગેરે વસ્ત્રો ધુ, ચોખા વસ્ત્રો ગમે, પાત્રા-દાંડા વગેરેને વિભૂષા માટે તેલથી ઉજ્જવળ કરે (i) શરીરબકુશ - ગાઢ કારણ વિના શરીરની વિભૂષા માટે હાથ, પગ, મોટુ ધુવે, આંખ-કાન-નાક વગેરે અવયવોમાંથી મેલ કાઢે, દાંત સાફ કરે, વાળ ઓળે તે. બન્ને પ્રકારના બકુશ સામાન્યથી પાંચ પ્રકારના છે - (a) આભોગબકુશ - ‘શરીર અને ઉપકરણોની વિભૂષા કરવી એ સાધુ માટે અકાર્ય છે.” એમ જાણવા છતાં વિભૂષા કરે તે. (b) અનાભોગબકુશ - શરીર અને ઉપકરણોની વિભૂષા અજાણતા એકાએક કરે તે. (c) સંવૃતબકુશ - છૂપી રીતે વિભૂષા કરે છે. અથવા મૂળગુણમાં દોષ લગાડે તે. () અસંવૃતબકુશ - પ્રગટ રીતે વિભૂષા કરે છે. અથવા ઉત્તરગુણમાં દોષ લગાડે તે. (e) સૂક્ષ્મબકુશ - કંઈક પ્રમાદી, આંખનો મેલ દૂર કરે તે. (3) કુશીલ - મૂળગુણ - ઉત્તરગુણની વિરાધનાને લીધે કે સંજવલન કષાયોના ઉદયને લીધે ખરાબ ચારિત્રવાળા હોય તે કુશીલ. તે બે પ્રકારે છે - (1) આસેવનાકુશીલ - સંયમની વિરાધનાને લીધે ખરાબ ચારિત્રવાળો
