________________ પ્રતિદ્વાર ૧૪મું - વંદનના દોષ 32 41 (12) ભય - ‘વંદન નહીં કરું તો મને ગચ્છમાંથી કાઢી નાંખશે.” એવા ભયથી વંદન કરે તે. (13) મૈત્રી - “આ મારા મિત્ર છે કે થશે.” એમ સમજીને વંદન કરે તે. (14) ગૌરવ - ‘બધા જાણે કે આ સામાચારીમાં કુશળ છે.” એવા આશયથી આવર્ત વગેરે બરાબર કરવાપૂર્વક વંદન કરે તે. (15) કારણ - જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર સિવાય બીજું કંઈપણ આલોક સંબંધી વસ્ત્ર, કામળી વગેરે મેળવવા વંદન કરે છે. પૂજાના આશયથી કે ગૌરવના આશયથી જ્ઞાનાદિના ગ્રહણ માટે વંદન કરે તો તે પણ કારણ દોષ છે. (16) સૈન્ય - “આ અતિવિદ્વાન સાધુ પણ કેમ બીજાને વંદન કરે છે ?' એમ પોતાની નિંદા ન થાય એટલા માટે ચોરની જેમ છુપાઈને વંદન કરે તે. (17) પ્રત્યેનીક - ગુરુ આહાર-નીહાર કરતા હોય ત્યારે વંદન કરે તે. (18) રાષ્ટ - ગુસ્સાથી ધમધમતો વંદન કરે તે. (19) તર્જિત - લાકડાના શંકરની જેમ તમે વંદન ન કરવાથી ગુસ્સે થતા નથી અને વંદન કરવાથી ખુશ થતા નથી.” એમ તર્જના (તિરસ્કાર) કરતો વંદન કરે છે. અથવા લોકોની વચ્ચે મને વંદન કરાવો છો, પણ તમે એકલા હશો ત્યારે ખબર પડશે.” એવા આશયપૂર્વક મસ્તક, આંગળી, ભમર વગેરેથી તિરસ્કાર કરતા વંદન કરે તે. (20) શઠ - અંદરની ભાવના વિના માત્ર વિશ્વાસ ઉપજાવવા વંદન કરે તે. (21) હીલિત - “હે ગણિ ! વાચક ! જયેષ્ઠાર્ય ! આપને વંદન કરવાથી શું લાભ ?' એમ મજાક કરી હીલના કરી વંદન કરે તે.
