________________ 338 દ્વાર ૯૮મું - 10 પ્રકારના પ્રાયશ્ચિત્ત વગેરે) પ્રાયશ્ચિત્ત આવે છે. (2) પ્રતિક્રમણ - ફરીથી અતિચાર નહીં કરવાના નિશ્ચયપૂર્વક મિચ્છામિદુક્કડ આપીને દોષોથી પાછા ફરીને જે પ્રાયશ્ચિત્ત શુદ્ધ થાય તે પ્રતિક્રમણ પ્રાયશ્ચિત્ત. દા.ત. અચાનક અનુપયોગથી કફ નાંખ્યો હોય અને હિંસા વગેરે દોષ ન લાગ્યો હોય તો ગુરુ સમક્ષ આલોચના કર્યા વિના પણ મિચ્છામિદુક્કડે આપવા માત્રથી શુદ્ધિ થઈ જાય છે. પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિમાં અચાનક કે ભૂલથી કે પ્રમાદથી વિપરીત આચરણ થાય અને હિંસા વગેરે દોષો ન લાગે તો મિચ્છામિદુક્કડ આપવારૂપ પ્રાયશ્ચિત્ત કરાય છે. (i) ઇર્યાસમિતિમાં વિપરીત આચરણ - વાતો કરતા કરતા ચાલવું. (i) ભાષા સમિતિમાં વિપરીત આચરણ - ગૃહસ્થની ભાષામાં કે મોટેથી બોલવું. (i) એષણા સમિતિમાં વિપરીત આચરણ - અન્ન-પાણી વહોરતી વખતે ઉપયોગ ન રાખવો. (iv) આદાનનિક્ષેપસમિતિમાં વિપરીત આચરણ - વસ્તુ લેતા-મૂકતા જોવું-પ્રમાર્જવું નહીં. (5) પારિષ્ઠાપનિકાસમિતિમાં વિપરીત આચરણ - જોયા-પ્રમાર્યા વિનાની ભૂમિ પર ચંડિલ વગેરે પરઠવવું. (vi) મનોગુપ્તિમાં વિપરીત આચરણ - મનથી ખરાબ વિચારવું. (vi) વચનગુપ્તિમાં વિપરીત આચરણ - વચનથી ખરાબ બોલવું. (vi) કાયગુપ્તિમાં વિપરીત આચરણ - કાયાથી ખરાબ પ્રવૃત્તિ કરવી. (ix) કંદર્પ, હાસ્ય, સ્ત્રીકથા, ભક્તકથા, ચોરકથા, દેશકથા, ક્રોધ માન-માયા-લોભ કરવા, શબ્દ-રૂપ-રસ-ગંધ-સ્પર્શ રૂપ વિષયોમાં
