________________ 282 દ્વાર ૮૬મું - 22 પરીષહ દ્વાર ૮૬મું- 22 પરીષહ પરીષહ - મોક્ષમાર્ગથી ઊતરી ન જવાય એ માટે અને નિર્જરા માટે ચારે બાજુથી જે સહન કરાય તે પરીષહ. તે 22 છે - (1) ક્ષુધા પરીષહ - ભૂખને સહન કરવી, પણ અનેષણીય (દોષિત) અન્ન ગ્રહણ ન કરવું. (2) પિપાસા પરીષહ - તરસને સહન કરવી, પણ સચિત્ત પાણી કે અનેષણીય પાણી ન લેવું. (3) શીત પરીષહ - ઠંડીને સહન કરવી, પણ અકથ્ય વસ્ત્રોને ગ્રહણ ન કરવા, અગ્નિ પ્રગટાવવો નહીં, બીજાએ પ્રગટાવેલ અગ્નિમાં શરીર તપાવવું નહીં, શાસ્ત્રમાં કહેલ વિધિ મુજબ એષણીય (નિર્દોષ) કપડા વગેરે વાપરવા. (4) ઉષ્ણ પરીષહ - ગરમીને અને ગરમ રસ્તાને સહન કરવા, પણ પાણીમાં ડૂબકી મારવાની, સ્નાનની, પવન નાખવાની વગેરે ઇચ્છા ન કરવી, છત્ર ધારણ ન કરવું. (5) દંશ પરીષહ - મચ્છર, ડાંસ, જુ, માકડ વગેરે ક્ષુદ્ર જીવોના ખો સહન કરવા, પણ તે સ્થાનમાંથી બીજે ન જવું, ધુમાડા વગેરેથી તેમને દૂર ન કરવા, પવન વગેરેથી તેમને ન નીવારવા. (6) અચેલ પરીષહ - અલ્પ મૂલ્યવાળા, જીર્ણ, સફેદ અને મલિન વસ્ત્રો ધારણ કરવા, વસ્ત્ર ન મળે તો દીનતા ન કરવી, સારા વસ્ત્રો મળે તો આનંદ ન પામવો. (7) અરતિ પરીષહ - સંયમમાં કંટાળો આવે તો પણ તેને છોડવું નહીં, ખરાબ વિચાર કરવા નહીં, ધર્મમાં લીન બનવું. (8) સ્ત્રી પરીષહ - સ્ત્રીઓ મોક્ષમાર્ગમાં પ્રતિબંધક છે. માટે કામની
