________________ 358 દ્વાર ૧૦૭મું દીક્ષા માટે અયોગ્ય પુરુષો (11) દાસ - દાસીનો દીકરો કે દુકાળ વગેરેમાં ધનથી ખરીદેલો કે ઋણ લેવા થોડા સમય માટે રોકી રાખેલો હોય છે. તેને દીક્ષા ન આપવાનું કારણ - તેનો માલિક દીક્ષા છોડાવી દે. (12) દુષ્ટ - તે બે પ્રકારે છે - (i) કષાયદુષ્ટ - ઉત્કટ કષાયવાળો. (i) વિષયદુષ્ટ - પરસ્ત્રીઓમાં અતિશય આસક્ત. આ બન્નેને દીક્ષા ન આપવાનું કારણ - તેઓ અતિશય સંક્લિષ્ટ ભાવવાળા છે. (13) મૂઢ - વસ્તુના સાચા સ્વરૂપના જ્ઞાન વિનાનો. તેને દીક્ષા ન આપવાનું કારણ - તે ત્ય-અકૃત્ય વગેરેના વિવેક વિનાનો છે. (14) ઋણાર્ત - રાજા, વેપારી વગેરેના સોના, ચાંદી વગેરેને ધારણ કરે તે. તેને દીક્ષા ન આપવાનું કારણ - રાજા વગેરે પકડે, હેરાન કરે. (15) જંગિત - દૂષિત. તે ત્રણ પ્રકારે છે - (i) જાતિજુંગિત - જાતિથી દૂષિત થયેલા અસ્પૃશ્ય. દા.ત. ચંડાળ, કોળી, ચમાર વગેરે. (ii) કર્મજંગિત - સ્પૃશ્ય હોવા છતાં કાર્યથી દૂષિત થયેલા. દા.ત. સ્ત્રી-મોર-કુકડા-પોપટ વગેરેને પોષનારા, વાંસ-દોરડા પર ચઢવું - નખ ધોવા - કસાઈ - માછીમાર વગેરે નિંદિત કામ કરનારા. (ii) શરીરજુંગિત - હાથ-પગ-કાન વગેરે વિનાના પાંગળા-કુન્જ વામન-કાણા વગેરે. તેમને દીક્ષા ન આપવાનું કારણ લોકમાં નિંદા થાય. (16) અવબદ્ધ - ધન લેવા પૂર્વક કે વિદ્યા વગેરે લેવા માટે “આટલા દિવસ હું તમારો રહીશ.' એમ કહીને પરાધીન થયેલ.