________________
તરગલેલા
રાજગૃહ નગર
- તેમાં રાજગૃહ નામનું પ્રત્યક્ષ અમરાવતી સમું નગર હતું. ધરતી પરનાં નગરોમાં તે મુખ્ય હતું. તેમાં અનેક રમણીય ઉદ્યાન, વન અને ઉપવન હતાં. (૧૬). " કુણિક રાજા ( ત્યાં કુણિક નામે રાજા હતો. તે વિપુલ સેના અને કાશથી સંપન્ન હતો. શત્રુઓને જીવિત કાળ અને મિત્રો માટે સુકાળ હતો. (૧૭). તેણે યુદ્ધમાં પરાક્રમ કરીને બધા વિપક્ષી સામે તેને હરાવ્યા અને નમાવ્યા હતા. તેણે બધા પ્રકારના અપરાધને પ્રસરતા રોક્યા હતા. તે પોતાના કુળ અને વંશના આભૂષણરૂપ અને શુરવીર હતે. (૧૮). જેમના રાગ અને દ્વેષ વિલીન થઈ ગયા છે તેવા તીર્થકર ભગવાન મહાવીરના શાસનમાં તે અનુરક્ત હતો : એ શાસન, જરા અને મરણથી મુક્તિ અપાવનારું હતું. (૧૯). નગરશેઠ
તે સમયે ધનપાલ નામે તેને નગરશેઠ હતા, જે સાક્ષાત ધનપાલ હતો. તે સૂક્ષ્મ જીવોને રખવાળ હતો (8); સર્વ પ્રજાજનેનો પ્રીતિપાત્ર હતો; કુલીન, માની, સુશીલ, કલીકુશળ અને જ્ઞાની હતો. તેની પત્ની હતી સેમ–ચંદ્ર જેવી સૌભાગ્ય વાળી અને પ્રિયદર્શન. (૨૦-૨૧). સુવતા ગણિની - તેના ઉપાશ્રયમાં સુવતી નામે ગણિતી હતી; તે સિદ્ધિ માર્ગનો પાર પામવા ઉઘત હતી; જિનવચનમાં વિશારદ હતી; બાળબ્રહ્મચારિણી હતી; અનેકવિધ નિયમો અને ઉપવાસને લીધે તેનું શરીર ક્ષીણ થઈ ગયું હતું. સંપૂર્ણ અગિયાર અંગગ્રંથને તે જાણતી હતી (!). તેને શિષ્યા પરિવાર બહોળા હતા. (૨૨-૨૩). ગોચરીએ નીકળેલી શિયા
તેની કઈ એક વિનયયુક્ત શિષ્યા પારાંચિક તપને અંતે, છઠનું પારણું કરવા માટે, આવશ્યક અને નિયમ કરીને, યથાસમયે, જિનવચનમાં નિપુણ અને શ્રવણમનનમાં રત એવી સરખેસરખી શિષ્યાઓના સંગાથમાં, દુઃખનો ક્ષય કરવા, નીરસ પદાર્થોની ભિક્ષાચર્યાએ નીકળી.(૨૪-૨૫). જ્યાં ત્રસ જીવે, બીજ અને વધુ લીલેરી હોય તેવાં ભીની માટીથી ભરપૂર સ્થાનોને ત્યજતી, જીવદયાને કારણે આગળની ચાર હાથ ભૂમિનું નિરીક્ષણ કરતી જતી (૨૬), ભિક્ષા આદરથી મળે કે અનાદરથી, અથવા તો નિંદા, રોષ કે પ્રસન્નતા દેખાડાય–તે પ્રત્યે સમદષ્ટિ રાખતા, અને જે ઘરને શાસ્ત્રમાં ભિક્ષા માટે) વયે ગણ્યાં હોય અને જે ઘરે લેકવિરુદ્ધ હોય તેમને વર્જિત કરતી એવી તે આર્યાએ ગોચરીમાં ક્રમ પ્રાપ્ત કઈક શ્રીમંતના ઘરમાં પ્રવેશ કર્યો–જેમ નભતળમાં રહેલી ચંદ્રલેખા ત અશ્વપુજમાં પ્રવેશ કરે તેમ. (૨૭-૨૮). ત્યાં ઘરના આંગણામાં ત્રસ છે, બીજ અને લીલોતરીથી રહિત, દોષમુક્ત અને શુદ્ધ એવા સ્થાને કશી બાધા વિના તે ઊભી રહી. (૨૯). રૂપવર્ણન
ત્યાં રહેલી તેને, તે મહાલયની યુવાન દાસી છે, તેના રૂપથી આશ્ચર્યચકિત થઈને વિફારિત ને જોવા લાગી. (૩૦). તેને જોઈને તે સ્ત્રીઓ અંદરોઅંદર એકસાથે બેલી ઉઠી, “અરે! ઓ ! દોડે! દોડે ! તમારે લક્ષ્મીના જેવી અનવદ્ય આર્યાને જોવી ડાય તો ! વારંવાર લોચ કરવાથી આછા થઈ ગયેલા, અસ્તવ્યસ્ત, સુંદર અંતભાગવાળા, પ્રકૃતિથી જ સુંવાળા ને વાંકડિયા એવા કેશથી એ શોભી રહી છે. (૩૧-૩૨).
