________________
કણ
૨૫
આર્યાવર્ત આ અઘોર આફતથી અકળાઈ રહ્યું હતું. એક પણ ઇલાજ, એક પણ દિશા, એક પણ માર્ગ એને માટે ખુલ્લો ન હતો. માનવગણના અંતરમાં આશાનું એક પણ કિરણ અસ્તિત્વમાં ન હતું. નિરાશાના અધેર અંધકારે જગતને જાણે ઘેરી લીધું હતું.
કળિયુગના આવા કષ્ટકાળમાં દુનિયાના એક દૂરદૂરના ખૂણામાં આવેલ કચ્છ પ્રદેશની પુણ્યભૂમિ ભદ્રાવતી નગરીમાં એક પરમ પુણ્યાત્મા પ્રકટ થયે. એણે પિતાની અસીમ દાનવીરતાથી સમસ્ત જગતની જાણે શીકલ બદલી નાખી. કુબેરના ભંડારો જેવા તેના અનંત અને અખૂટ ધનભંડારે લેકેને માટે ખુલ્લા થઈ ગયા. શેઠ અને શ્રીમંત, રાજાઓ અને મહારાજાઓ, શાહ અને શહેનશાહી - જગતશેઠ જગડુશાહના જાચક બન્યા. દેશે અને પરદેશોમાં જગડશાહના નામને વિજય-ડકે વાગી ગયે, કચ્છના આ કર્મવીરના અનર્ગળ અન્નભંડારોએ ડૂબતી દુનિયાને એક અઘેર આફતમાંથી ઉગારી લીધી.
(૨) પનોતરા કાળને ગ્રીષ્મ ઋતુનો મધ્યાહ કાળ ધરણી પર ધીખી રહ્યો હતો. તાવડામાં દાણુ શેકાય તેમ કાળા ઉનાળાના દુષ્કાળરૂપી દાવાનળમાં લોકો શેકાઈ રહ્યા હતા. તપતા તરણુંના
*બાર હજર હમીરને, વીસલ આઠ હજાર એકવીસ દિલ્હીપતિ, દીધા જંગ-દાતાર માલવપતિ મહારાજને, દીધ અઢાર હજાર
મૂડા મેવાડીપતિને, બત્રીસ હજાર ભાવાર્થ-જગડુશાહે સિંધના હમીર સુમરાને બાર હજાર મંડા અનાજ, વીસલદેવને આઠ હજર, દિલહીના પાદશાહને એકવીસ હજાર, માલવાના રાજને અઢાર હજાર તથા મેવાડના રાજને બત્રીસ હજાર મડા અનાજ પનોતેરા દુષ્કાળના સમયમાં આપેલ હતું.
