________________
વધુ
૮૩
દરબારના આનંદને પાર રહ્યો નહિ. બગાસું ખાતાં મુખની અંદર અનાયાસે આવી પડેલા સાકરના ગાંગડા ચાવી જવાની એને ઇચ્છા થઇ આવી. “ અણીજો ચુકયા સે। વરેજિયે ” અર્થાત્ અણીના ચૂકેલા સે। વરસ જીવે એ સૂત્રે દરબારના અંતરમાં ઘર કર્યું.. આજે અકસ્માત્ આવી મળેલી આ સુંદર તક એળે જવા ન દેવી એવા એણે પોતાના મનની અંદર દૃઢ નિશ્ચય કરી લીધા,
આ સમયે સમસ્ત દેશમાં ક્રાઇની સત્તા પર ખાસ અંકુશ ન હતા. જેનાથી જેવા ઠંડા ખજાવાય તેવા તે બજાવી શકતેા. નિરંકુશ સત્તાનું સામ્રાજ્ય ચારે બાજુ વ્યાપી રહ્યું હતું.
રતાડીઆના દરબારે પેાતાની એકહથ્થુ સત્તાને આધારે કારથી પટેલને પરહેજ કરી લીધેા. પ્રતાપી પટેલ આજે ડાકારના ખાન અન્યેા. ઠાકારે પટેલની જૂની વાતની યાદ આપતાં જણાવ્યું કે 4 પટેલ, ધેાડી તાં હાણે ઘણું માંથી પાંધી, હાણેં તાં કાહી પંજ હજાર કઢંધા, તડે જ છુટધા.” (અર્થાત્ પટેલ, ધેાડી હવે બહુ માંઘી પડશે, હવે તે કારી પાંચ હજાર કાઢા ત્યારે જ છૂટી શકશેા.) વાણિયા મૂછ નીચી તા સાત વાર નીચી ’ એવું કહેનારે આ કારશી પટેલ ન હતા. વણિક શૌયનાં તેજ પણ મેં સમયે. હાયલાં ન હતાં. એ વખતના વાણિયા પશુ કે અજબ શૌય ધરાવતા. કતરાથી ભરપૂર ભરાવદાર ચહે, તેજસી આંખા, કડાં–મારવાળા ચારણા પર લાંખી લટકતી ભેટ, ઉપર કમાનદાર કેડિયુ’, પેચદાર કચ્છીવટ વાળી પાઘડી, કમર પર ઝુલતી તવારી અને ચડવાને પવનવેગી ઘેાડી. એવા વીર વિક્રાના પણુ કચ્છ ધરા પર પાર ન હતા એટલુ' જ નહિ પણ જેનાં ચારે તરફ ધાડાં ચડે, અને દુશ્મનની સાથે સામી છાતીએ લડે, એવા વિકે! પણ અનેક
* પૈસા પડાવવાની ખાતર કાઈને પક્ડીને રોકી રાખવા તે.
