________________
સાફ
૧૦૫
રહ્યો તેથી કેમ ન કહેવાય ? ખુશીથી જેટલી જોઈએ તેટલી રકમની હુંડી લખી દેશું.”
“અમારે એક જ કટકે જોઈએ છીએ સમજ્યા કે ?”
“હા સાહેબ હા, ત્રણ લાખના તે વળી કેટલા કટ હાય! અમે પણ એટલું તો સમજીએ છીએ.” - “હુડીનાં નાણું તે સીકરાઈ ગયાના ખબર આવ્યા પછી મળશે, હે કે? આ સરકારી કામ હેઈ અમારાથી અંગ ઉધાર નહિ દેવાય.”
“પૈસા કાણુ માગે છે, મહિના પછી દેજોને! અમારે તે વટાવ અને વ્યાજનું કામ છે ને? ત્રણ ટકા વ્યાજ છૂટતું હોય તે તમારે ત્યાં નાણા રહે તે અમારી પેઢીમાં જ ગણાય.”
કેપ્ટન બાલને કાઠિયાવાડની આ સરાણીએ મંત્રમુબ્ધ બનાવ્યો. તે વટાવ વછીયાતીનાં અાંકડા મૂકતા હો ત્યારે અમરશી શેઠ મુંબઈમાં હુંડી કેના ઉપર લખવી તેને વિચાર કરવા લાગ્યા; કારણ કે તેને મુંબઈમાં કેઈ આડતીયો કે ઓળખાણ ન હતી, તેમાં ત્રણ લાખ રૂપિયાને જવાબ લખો અને તે પણ કંપની સરકારને લખી દેવામાં કેટલું જોખમ છે તે તેના ધ્યાનમાં હતું. છતાં દેવચંદ જેઠાની પેઢીએથી કઈ મલકને વછીયાત પાછા ન જ ફરવા જોઈએ તેવી તેની પેઢીની ટેક જાળવવાની હતી. સાહેબ હજી વ્યાજ વટાવને સરવાળે કરે તેટલામાં અમરશી શેઠે સારાએ સૌરાષ્ટ્ર તરફ નજર ફેરવી લીધી અને ગાંડલવાળા કાનજી છવાની પેઢી મુંબઈમા છે તેવો ખ્યાલ આવતાં જ ક્ષણમાત્રમાં નિશ્ચિંત થઈ સાહેબના જવાબની રાહ જોતા બેઠા.
ખૂબ વિચાર પછી કર્નલે વટાવ, વછીયાતી અને વ્યાજની
