________________
વીરાંગના
૧૧
ત્યાં વેચી જતા. હેમચંદ શેઠે અરબસ્તાનથી આવતા ખજુરના વેપારીઓ સાથે આડત બાંધી લીધી કે તેને અહીં-તહીં ફરવું ન પડે ને નાણું તુરત મળી જાય.
ધરમશી શેઠને હામ, દામ ને ઠામને સુયોગ હતો. ખજુરના વહાણે આવે ત્યારે ઘરાકી મંદ હોય તો પિતે બંદરકઠિ ઉતરાવી લેવા વખારે બંધાવી. ટંડેલ, ખલાસી વગેરે માણસને ઉતારા માટે વખારો નજીક બેરખ બંધાવી દીધી ને તેમને જમવા માટે પિતા તરફથી ભઠીયારખાનું (રસોડું) ખુલ્લું મૂકી દીધું.
તેમની રાખપત, રખપત અને ધીરપથી આરબ વેપારીઓનું તેમના તરફ વલણ વધવા લાગ્યું. શેઠમાં તેમને એ વિશ્વાસ બેસી ગયો કે તેઓ મોટા ભાગે ખજુરના બગલા માંગરોળ ચડાવવા લાગ્યા. મેસમ ઉકયે વેપારીઓ નામા કરવા આવે ત્યારે ત્યાંથી તાજ મેવા શેઠ માટે લેતા આવે ને જતી વખતે શેઠને ઘરે અરબસ્તાની સાચા મોતીની સેરો બરા-છોકરા માટે સંભારણામાં આગ્રહથી આપતા જાય.
આરબ કામની પ્રમાણિકતા અને વફાદારી માટે એવી છાપ પડી હતી કે રાજરજવાડામાં અને શેઠ સોદાગરોના જાનમાલના રક્ષણ સ્થળમાં આરબોને રોકવા લાગ્યા. શેઠે આરબના ઉતારા માટે બંદરકાઠે બંધાવેલ બેરખ અને ભઠીયારખાનાની સગવડ રાખેલી હોઈ અરબસ્થાન અને સોરઠ વચ્ચે માંગરોળ તેમનું નિવાસસ્થાન થઈ પડયું. દેશમાં જતા-આવતા સે પચાસ આરબાની પડી પથારી ત્યાં હોય જ. કેઈને ચેકી-પહેરા માટે આરબ જોઈએ તો ધરમશી શેઠને લખવાથી તેઓ મેળ બેસારી દેતા. રાજરજવાડામાં ધરમશી શેઠને નાતો-સંબંધ આવા અનેક પ્રસંગોથી વળે જતો હતો.
