________________
સોરઠને સૂબા
દાર
ગાયકવાડની દોમદોમ સાહ્યબીભરી સૂબાગીરીના દમામને વિત્યે હજી તો આંગળીને વેઢે ગણાય એટલાં વર્ષો ગયાં નહેતાં. પોલીટિકલ એજન્ટની પદવીની અને કાઠિયાવાડ એજન્સીની સ્થાપના થયે માંડ વીસ વરસ પણ ભાગ્યે જ થયાં હશે, ત્યારે અમરેલીમાં ગાયકવાડી વહિવટદાર મીર સાહેબ હતા. જાની સૂબાગીરીની જીવન-મરણની સત્તાઓ હવે તે એમની પાસે રહી ન હતી. રાજારજવાડાં ઉપર વિનાશના વંટોળ સમી ફેજોની પગદંડીઓ ભૂસાઈ ગઈ હતી. હવે તે ગાયકવાડી ગામને ઇજારે આપવાં અને ઇજારાની રકમ વસુલ કરવી તથા ગાયકવાડી હદમાં વહિવટદારી અખત્યારે ભેગાવવા એટલું જ એને ભાગ્ય સાંપડ્યું હતું. મીર સાહેબને એટલાથી ય સંતોષ હતે. લેકે એને “અન્નદાતા” કહે, ઇજારદારે એને “સૂબા સાહેબ” માને અને પ્રજા એને સલામ ભરે એટલાથી ય મીર સાહેબને સંતોષ હતો. અમરેલીના સૂબાની બધી ચિન્તા પરોપકાર અને જનદયા ના બહાના નીચે પિતાને માથે ઉપાડી બેઠેલ એજન્સીના ગેરા અમલદારને મીર સાહેબ તો દુવા જ દેતા હતા. એવા એ અલ્પસંતિષી અને કાવા-કસુંબામાં મશગૂલ વહિ