________________
સૂબો
૭૭
પાશેરામાં પહેલી પૂણું છે. એવા તો કઈક ગોટાળા હું આપની સન્મુખ રજૂ કરવા માંગું છું.”
| ગાયકવાડે પિતાના મુખ્ય હિસાબી અમલદાર સામે જોયું. તેણે કહ્યું: “મહેતાની વાત સાચી લાગે છે. હાથીની ખરીદી થઈ છે કે નહિ એ શંકા પડતી વાત દેખાય છે.”
માવજી મહેતાએ ટાપસી પૂરતાં કહ્યું. “સરકાર! આ હાથીના સંબંધમાં ખાત્રી કરવાની વાત તો સહેલી છે. હું ને દેશાઈ બંને અહીં રહીએ. આ૫ માણસ મોકલાવી કોઈને પૂછગાછ કર્યા વિના માત્ર હાથી દાટ્યો હોય એ જગ્યા ખેદાવી જુઓ. હાથીની ચામડી સડી ગઈ હશે તો ય છેવટ તેનું હાડપીંજર તે નીકળશે જ અને જે એમ થાય તો દેશાઈ સાચા અને જે કંઇ ન નીકળે તો પછી મારી વાત ખરી માનજે.” ખંડેરાવ ગાયકવાડે દેસાઈ સામે જોયું. એનું મુખ તદ્દન નિસ્તેજ બની ગયું અને સરકારને સવજીની આખી રમત સમજાઈ ગઈ. ચોર કેણ, શાહુકાર કોણ, રાજને ખેરખાં કણ ને બદાર કોણ, એની એને પારખ પડી ગઈ..
હાં, બહાર કોણ છે ?” ખંડેર ગર્જના કરી. નમ્રતાપૂર્વક “જી હજુર !' કહેતાં કેટલાક હજુરીઓ હાથ જોડી ખડા થઈ ગયા. .
“સીયાઈઓ ! આ દેશાઇને બાંધીને હાલ તુરત સુરંગમાં પૂરી ઘો અને કારભારી ! તમે હમણાં જ અમરેલી લખી નાખે કે દેશાઇની તમામ મીલ્કત સરકાર હવાલે લઈ લે.”
પણ નામદાર”—મહેતાએ અરજ કરવા શબ્દો ઉચ્ચાર્યાં.
“મહેતા! તમારી સેવા માટે એગ્ય કદર કરવાનું મારા ધ્યાનમાં જ છે.”
