________________
કચ્છનો
-~-~
~~
ઉપર પડિયાર રાજપુતેની રણગર્જનાઓ ગઈ ગઈ છે. એ જ ભદ્રતમ ભૂમિ પર સોલંકી સરદારેની સંપૂર્ણ સત્તા સ્થાપિત થઈ ચૂકી છે. કચછ ભૂમિના પુરાતનમાં પુરાતન ધામમાં પણ ભાગ્યે જ કોઇએ ભદ્રેશ્વર જેટલા ભાળ્ય-પલટા ભાગ્યા હશે. ભદ્રેશ્વરને ભવ્ય ભૂતક્રાળ કરછના કીર્તિ-કળશરૂ૫ અત્યંત ઉજજવળ અને પ્રકાશમાન છે. અહીં જ રાજપૂતોની રાજપૂતી પરાકાષ્ઠાએ પહોંચી હતી, અહીં જ ઈસ્લામને વિજય કે મને વીંધતો વાગી ગયે હતા, અહીં જ જેનોનું જૈનત્વ પૂર્ણ બહારમાં પ્રકાશી નીકળ્યું હતું.
કચ્છની આ પરમ પુરાતન પુણ્યભૂમિ, જગતમાં જેની જેડ જડે નહિ એવા એક પુણ્યશ્લોક જૈન જ્યોતિર્ધરનાં પુનિત પગલાંવડે પાવન થઈ ગઈ છે. આ મહાનુભાવ જૈન જ્યોતિર્ધર અન્ય કોઈ નહિ પરંતુ જગત-દાતાર જૈન-તિલક જગડુશાહ. | વિક્રમ સંવત તેરશે પંદરને ત્રાસજનક દુષ્કાળ પૃથ્વીના પટ પર ત્રાટકો હતો. ગરીબડી ગાયને માટે ઘાસનું એક તરણું આકાશ-કુસુમવત બન્યું હતું. માનવીને માટે અન્નનો દાણો મુશ્કેલ બન્યો હતો. ત્રાહ્ય ત્રાહા અને હાહાકારના પકારથી દુનિયા ત્રાસી ઊઠી હતી. “પનોતરે” દુષ્કાળ ભયંકરમાં ભયંકર સ્વરૂપમાં પિતાનું વિરાટ મુખ પ્રસારી રહ્યો હતો. એના મૃત્યુ-મુખની અંદર ગાય, ભેંસ, ઘેટાં-બકરાં, ઊંટ-ઘડા આદિ નિર્દોષ પશુઓનાં ટાળાનાં ટોળાં હડસેલાઈ ગયાં હતાં. અનેકાનેક માનવ-હદયો આ ભયંકર આફતને ભેગ બનવાની ભીતિમાં ભડકે બળી રહ્યાં હતાં. સમસ્ત દેશમાં એવું એક પણ સ્થાન ન હતું કે જ્યાં જવાથી દુષ્કાળની આ અતિ દારૂણ આફતમાંથી ઉગરી શકાય. જ્યાં જુઓ
ત્યાં એ જ “પનોતરા કાળ” ને ભડભડતો અગ્નિ કૂદકે ને ભૂસ્કે પિતાનાં ભયાનક પગલાં ભરતો આગળ વધી રહ્યો હતો. અખિલ
