________________
આ દેશ ઉપર દાયકાઓ સુધી રાજ કરીને ચાલ્યા ગયેલા ગોરાઓ જતાં પહેલાં આપણી જીવાદોરી-ધર્મ કપાઈ જાય તે માટે ઝેરી શિક્ષણ અને માત્ર દેશહિતકર (પ્રજાહિતકર નહિ) બંધારણ મૂકી ગયા છે, જેના ફાંસલા ભારતીય પ્રજાના ગળે બરોબર ભિડાયા છે. આજના શિક્ષિત ભારતીયો દેશી અંગ્રેજો જ છે, એટલે તેમણે પણ પરદેશી અંગ્રેજોના આદર્યા અધૂરા કામ-ફાંસલો પૂરો ભિડાવી દેવાના-જાણતાં કે અજાણતાં પણ ચાલુ જ રાખ્યા છે.
ધર્મ વિના છૂટકારો નથી
આના પરિણામે પ્રજામાં-ખાસ કરીને નગરવાસી શ્રીમંત અને શિક્ષિત ગણાતી પ્રજામાં કારમી નાસ્તિકતા, હિંસા અને દુરાચાર ભયાનક વેગથી ફેલાઈ ચૂક્યા છે. પરલોકદષ્ટિ, આત્મલક્ષિતા અને પરાર્થપ્રધાનતા નષ્ટ થાય અને તેની જગ્યાએ આલોકદષ્ટિ, દેહલક્ષિતા અને સ્વાર્થ-પ્રધાનતા ગોઠવાય પછી નાસ્તિકતા અને તેમાંથી પેદા થતાં હિંસા અને દુરાચાર ન વ્યાપે તો બીજું શું વ્યાપે
?
એમાં ય વિશેષતઃ આજના શિક્ષણે નાસ્તિકતાને બહેકાવી છે.
રાજસત્તાએ હિંસાને પ્રસરાવી છે.
શ્રીમંતાઈએ દુરાચારને ઉગ્ર બનાવ્યો છે.
જો શિક્ષણમાં ધર્મ પેસે તો નાસ્તિકતા કાબૂમાં આવે.
જો રાજસત્તા જ હિંસાને ઉત્તેજન ન આપે તો હિંસાનું અઘોર તાંડવ ઘણું શમી જાય.
જો શ્રીમંતો ધર્મી બને તો દુરાચાર ઘણોખરો કાબૂમાં આવી જાય.
જો મહાન વિશ્વનું નિર્માણ કરવું હશે તો પુનઃ ધર્મપ્રતિષ્ઠા કરવી જ પડશે. ઘરઘરમાં અને ઘટઘટમાં શુદ્ધ મોક્ષલક્ષિતાને વરેલો કોઈ પણ ધર્મ હોય, કદાચ ક્રિયાકાંડ વિભાગમાં ફેરફાર (ભેદ) હોય તેનો ય હાલની સ્થિતિમાં કશો વાંધો નથી. અર્થ-કામલંપટતાના ખૂનામરકીભર્યા, સ્વાર્થભર્યા આ યુગમાં તો જે તે મોક્ષલક્ષી અન્ય આર્યધર્મો પણ ખૂબ જ ઉપયોગી બની રહેશે તેમ કહેવામાં કોઈ દોષ જણાતો નથી. એક વાર અધર્મનું વાયુમંડળ તો ખસી જાય, પછી બીજી વાતો કયાં નથી વિચારી શકાતી ?
બેશક, છેલ્લા સૈકાઓમાં પાશ્ચાત્ય પદ્ધતિના શિક્ષણને લીધે ‘ધર્મ’ એ નામ ઉપર પણ પ્રજામાં નફરત પેદા થઈ છે. પરંતુ હારીને, થાકીને પણ છેવટે પ્રજાને ‘ધર્મ’ના શરણે ગયા વિના છૂટકો નથી એ નિશ્ચિત હકીકત છે. આ હકીકતનો સ્વીકાર જેટલો વહેલો થાય તેટલું સારું.
હવે તો ધર્મીના જ ઘર સલામત જૈનશાસ્ત્રમાં ભોજનક્રિયાને નિત્યમિત્ર કહ્યો છે, હંમેશાં વારંવાર ‘ભોજન’ની જરૂર પડે છે
માટે.
કુટુંબીજનોને પર્વમિત્ર કહેલ છે. જરૂર પડે ત્યારે-પર્વ જેવા દિવસોની જેમ-અવારનવાર આવ્યા કરે અને મદદગાર થયા કરે.
જ્યારે ધર્મને જુહારમિત્ર કહ્યો છે. ક્યારેક ભટકાઈ જાય ત્યારે રસ્તામાં જે લટકતી સલામ (જુહાર) કરી લે તે જુહારમિત્ર. આવો મિત્ર ક્યારેક કટોકટીના સમયમાં ખૂબ કામમાં આવી જતો હોય છે.
જ્યારે ભોજન નથી અને કુટુંબીજન પણ નથી ત્યારે પરલોકમાં કટોકટી વખતે ધર્મ જ મદદગાર ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
૨૪
