________________
તેવી સ્થિતિ ન આવે ત્યાં સુધી ભલે આપણે સ્થૂળ પરિબળોના આશ્રિત બનીએ પણ તેની સાથે જ સૂક્ષ્મ બળોના ઉત્પાદન માટે નાનકડું પણ તંત્ર આપણે ગોઠવી દેવું જોઈએ.
ભલે ઉપદેશ દેવો પડે, લેખો લખવા પડે, બૂમબરાડા પાડવા પડે પણ જેવું તે કામ પત્યું કે તરત જ પરમાત્માની-માતાની ગોદમાં જ ચાલ્યા જવાનું.
સ્કૂલમાંથી છૂટ્યા કે તરત જ અરિહંતના શરણમાં, સૂક્ષ્મતમ બળોના સર્જનની આરાધનામાં.
સ્કૂલમાં જ રાચીશું, સૂક્ષ્મને અવગણીશું તો મોત તો બગડવાનું હશે ત્યારે બગડશે પણ સ્કૂલ અંગેનું ‘મિશન’ પણ નિષ્ફળ જઈને જ રહેશે.
સૂક્ષ્મ બળોના પ્રાગટ્ય તરફ દુર્લક્ષ સેવતાં મહાત્માઓ ચાહે તેટલો સ્થૂલ અને સ્થૂલતમ પરિબળોનો પથારો ધરતી ઉપર પ્રસારી દે પણ અંતે તો પછડાટ જ ખાય છે. કોઈ અગમ્ય રીતે એમનું તંત્ર એકાએક ઉથલી પડે છે. તેઓ માર ખાઈ જાય છે.
આવી પછડાટ ખાવા પાછળ બાહ્ય જગતનું કોઈ પણ કારણ એ તો માત્ર નિમિત્ત કારણ જ હોય છે. હકીકતમાં તો સૂક્ષ્મ બળનું દેવાળું જ મુખ્ય કારણ હોય છે. પણ એમને ય કેટલીક વાર પછડાટ ખાધા પછી ય આ કારણ જડતું જ નથી એટલે પેલા નિમિત્ત કારણો સાથે માથાં અફાળવાના વધુ પૂલતમ બળોના વિષચક્રમાં ફસાઈ પડવા જેટલી દયાપાત્ર દશા ઊભી થાય છે.
ત્રિલોકગુરુ પરમાત્મા મહાવીરદેવ ! વિશ્વમાત્રને મોક્ષમાર્ગે દોડતા-એકદમ સક્રિય-કરી દેવાની તીવ્રતમ કરુણાના સ્વામી હતા. પણ જયારે વાઘા બદલ્યા ત્યારે વિશ્વમાં ઘૂમવાને બદલે તેઓ વનમાં ચાલ્યા ગયા, ખૂબ બોલવાને બદલે મૌન થઈ ગયા, દોડાદોડ કરવાને બદલે કાયોત્સર્ગમાં સ્થિર થઈ ગયા, કેમકે પ્રભુને સૂક્ષ્મ બળો જાગ્રત કરવા હતા. અને તે દિથી માત્ર ત્રીસ વર્ષના ગાળામાં પરમાત્માએ કરોડો માનવો અબજો કલાકોમાં જે ન કરી શકે તે કર્યું. આજે ૨૫૦૦ વર્ષે પણ પ્રભુના એ સૂક્ષ્મતમ બળોનું જાગરણ જગતનું જાગરણ કરી જ રહ્યું છે. હજારો વર્ષો સુધી એ જાગરણ અવિરતપણે ચાલુ રહેશે.
આ છે; સૂક્ષ્મ બળોના પ્રાગટ્યના પ્રતિભાવો.
ધૂળમાં જ જન્મેલા અને સ્થળમાં જ જીવતા આપણને સૂક્ષ્મના બળોની તાકાતમાં જો શ્રદ્ધા બેસી જાય તો સ્થૂલની પાછળ આપણી બરબાદ થતી ઘણી શક્તિઓ ઉગરી જાય અને એ જ વિરાટ શક્તિઓ દ્વારા સૂક્ષ્મનું પ્રાગટ્ય કરીને વિશ્વમાત્રના કલ્યાણમાં આપણે અલ્પ હિસ્સો પણ નોંધાવી શકીએ.
દ્વારકા-દહન જ્યારે બારમું વર્ષ આવ્યું ત્યારે લોકોએ વિચાર્યું કે, “આપણા તપથી દ્વૈપાયન ભ્રષ્ટ થઈને નાસી ગયો અને આપણે જીવતા રહ્યા, માટે હવે આપણે સ્વેચ્છાએ રમીએ. પછી મદ્યપાન કરતા અને અભક્ષ્ય ખાતા તેઓ સ્વેચ્છાએ ક્રીડા કરવામાં પ્રવર્યા. તે વખતે છિદ્રને જોનારા દ્વૈપાયનને અવકાશ મળ્યો એટલે તેની કટુ દૃષ્ટિથી તત્કાળ કલ્પાંત કાળના જેવા અને યમરાજા દ્વારા થતાં વિવિધ ઉત્પાતો દ્વારકામાં ઉત્પન્ન થયા. આકાશમાં ઉલ્કાપાતના નિર્ધાર થવા લાગ્યા. પૃથ્વી કંપવા લાગી. ગ્રહોમાંથી ધૂમકેતુને વિડંબના પમાડે તેવા ધૂમ છૂટવા લાગ્યા. અંગારાની વૃષ્ટિ થવા લાગી. સૂર્યમંડળમાં છિદ્ર જોવામાં આવ્યું. સૂર્ય-ચંદ્રના અકસ્માત્ ગ્રહણો થવા લાગ્યા. મહેલોમાં રહેલી લેપ્યમય પૂતળીયો અટ્ટહાસ્ય કરવા લાગી. ચિત્રમાં આલેખેલા દેવતાઓ ભ્રકુટિ ચઢાવીને હસવા લાગ્યા અને નગરીમાં પણ હિંસક જાનવરો વિચરવા લાગ્યા. એ વખતે તે દ્વૈપાયન દેવ પણ અનેક શાકિની, ભૂત અને
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૧૯૩
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
