________________
અનશન કરવાની ગુરુએ-બાળવયને કારણે-ના કહી તો ય છાનાછૂપા પાછળથી આવીને સહુ પ્રથમ અનશન લગાવી દઈને આત્મકલ્યાણની કેડી પકડી લીધી.
મને યાદ આવે છે; ઘોર અને વિચિત્ર અભિગ્રહોને ધારણ કરીને અનંત કર્મોનો બૂકડો બોલાવી દેતા ખેમર્ષિ અને કૃષ્ણર્ષિ ! પારણાંની લગીરે ચિન્તા ન કરતા.
મને યાદ આવે છે; મહામુનિઓ ચિલાતી મુનિ ! દઢપ્રહારી મુનિ! યમન મુનિ ! પોતાની ભૂલો ઉપર કારમો પશ્ચાત્તાપ કરતાં મુનિવેષમાં કૈવલ્ય પામનારા.
ભીમ-મુનિએ ભાલાની અણી ઉપર ભિક્ષા મળે ત્યારે પારણું કરવાની પ્રતિજ્ઞા કરી હતી જે છે માસના ઉપવાસના અન્ને પૂર્ણ થઈ હતી.
વાહ ! ક્યાં ગદા લઈને ત્રાટકતો ભીમ ! અને ક્યાં આ ભીમમુનિ!
શ્રી નેમિનાથ પ્રભુએ મધ્યદેશ વગેરેમાં વિહાર કરીને ઉત્તર દિશામાં રાજપુર વગેરે શહેરમાં વિહાર કરી, ત્યાંથી ગિરિ ઉપર જઈ આવી તેમજ અનેક મ્લેચ્છ દેશમાં વિહાર કરીને ઘણા રાજાઓ અને મંત્રીઓને પ્રતિબોધ કર્યો. વિશ્વના મોહને હરનારા પ્રભુ આર્ય-અનાર્ય દેશમાં વિહાર કરીને પાછા સ્ટ્રીમાન નામના પર્વત ઉપર આવ્યા અને ત્યાંથી પાછા કિરાત દેશમાં વિચર્યા. તે પર્વત પરથી ઊતરી દક્ષિણ પથ દેશમાં આવ્યા અને ત્યાં સૂર્યની જેમ અનેક આત્માઓને બોધ આપ્યો.
પરમાત્મા નેમિનાથનું નિવણ દીર્ઘકાળ સુધી પરમાત્મા નેમિનાથ આ ધરતી ઉપર વિચર્યા બાદ એક વાર ગિરનાર ઉપર પધાર્યા. ત્યાં છેલ્લી દેશના આપીને તેઓ અષાઢ સુદ આઠમે નિર્વાણ પામ્યા. પરમાત્મા નેમિનાથનું આયુષ્ય એક હજાર વર્ષનું હતું. દેવો અને દેવેન્દ્રોએ પરમાત્માના અગ્નિસંસ્કારની વિધિ કરી.
આ બાજુ પાંડવો વિહાર કરતાં કરતાં હસ્તકલ્પ નગરે આવ્યા. ત્યાં તેઓ પરસ્પર પ્રીતિથી કહેવા લાગ્યા કે, “હવે અહીંથી રેવતાચલ ગિરિ માત્ર બાર યોજન દૂર છે, તેથી કાલે પ્રાત:કાળે શ્રી નેમિનાથ પ્રભુના દર્શન કરીને જ આપણે માસિક તપનું પારણું કરીશું.”
એવામાં તો લોકો પાસેથી તેમણે સાંભળ્યું કે, “ભગવાન શ્રી નેમિનાથ પોતાના તે તે સાધુઓની સાથે નિર્વાણપદને પામ્યા.” તે સાંભળતાં જ મોટો શોક કરતા તેઓ સિદ્ધાચલગિરિ ઉપર આવ્યા અને ત્યાં અનશન કરીને કેવળજ્ઞાન પામીને મોક્ષપદને પામી ગયા. સાધ્વી દ્રૌપદી મૃત્યુ પામીને બ્રહ્મ નામના દેવલોકમાં ગયા.
w૭
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૨૧૮
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
