________________
બળદેવ બોલ્યા, “હે સિદ્ધાર્થ ! તમે અહીં આવીને મને બોધ કર્યો તે બહુ સારું કર્યું, પણ આ ભ્રાતાના મૃત્યુદુઃખથી પીડિત થયેલો હું હવે શું કરું તે કહો.”
સિદ્ધાર્થ બોલ્યો, “શ્રી નેમિનાથ પ્રભુના વિવેકી ભ્રાતા એવા જે તમે, તેને માટે હવે દીક્ષા વિના બીજું કાંઈ પણ કરવું યોગ્ય નથી.”
‘બહુ સારું’ એમ કહીને બળદેવે તે દેવતાની સાથે સિંધુ અને સમુદ્રના સંગમને સ્થાનકે આવીને શ્રીકૃષ્ણના શરીરનો સંસ્કાર કર્યો. તે વખતે બળદેવને દીક્ષા લેવાની ઈચ્છાવાળા જાણીને મહાકૃપાળુ શ્રી નેમિનાથે એક વિદ્યાધર મુનિને સત્વર ત્યાં મોકલ્યા. બળદેવે તેમની પાસે દીક્ષા લીધી. પછી તુંગિકા શિખર ઉપર જઈને તીવ્ર તપ કરવા લાગ્યા. ત્યાં સિદ્ધાર્થ દેવ તેમનો રક્ષક થઈને રહ્યો. પનિહારી પ્રસંગ
એક વખત બળદેવ મુનિ માસખમણના પારણાને માટે નગરમાં ગયા ત્યાં કોઈ સ્ત્રી બાળકને લઈને કૂવાને કાંઠે ઊભી હતી. તે બળદેવનું અતિશય રૂપ જોઈને તેને જોવામાં જ વ્યગ્ર થઈ ગઈ. તેથી વ્યગ્ર ચિત્તવાળી તેણે ઘડાને બાંધવાનું દોરડું ઘડાને બદલે પેલા બાળકના કંઠમાં બાંધ્યું. પછી જ્યાં તે બાળકને કૂવામાં નાંખવા માંડી તેવામાં બળદેવે જોયું. તેથી વિચાર્યું કે, “આવા અનર્થકારી મારા રૂપને ધિક્કાર છે ! હવેથી હું કોઈ પણ ગામ કે નગરમાં જઈશ નહીં. માત્ર વનમાં કાષ્ઠાદિકને લેવા આવનાર લોકો પાસેથી જ જે ભિક્ષા મળશે તેનાથી પારણું કરીશ.”
આ પ્રમાણે નિર્ધાર કરીને તે સ્ત્રીને નિવારીને બળદેવ મુનિ તરત વનમાં ચાલ્યા ગયા. વનમાં રહીને ઘોર તપ આચર્યું અને તૃણ, કઠાદિકને વહન કરનારા લોકો પાસેથી પ્રાપ્ત ભાતપાણીથી પોતાનો નિર્વાહ કરવા લાગ્યા.
કોઈના પાપમાં ય નિમિત્ત ન બનવું
જો કોઈના દુઃખમાં નિમિત્ત થવાનું સજ્જનને પરવડતું ન હોય તો કોઈના પાપમાં પણ શા માટે નિમિત્ત બનવું જોઈએ ? પૂરો સજ્જન તે છે જે દુઃખની જેમ પાપમાં પણ નિમિત્ત ન બની જવાની પૂરી કાળજી રાખે છે.
બળદેવ મુનિનું રૂપ પનિહારીને કામવાસનાનું પાપ કરાવનારું બન્યું તેની જાણ થતાં જ બળદેવ મુનિએ નગરભિક્ષાનો સદા માટે ત્યાગ કરી દીધો !
શીલ માટે ત્રણ બલિદાનો
ભારતના એક રાજ્યનો એ રાજા હતો. એનું નામ હતું વલ્લરાજ. ઈશ્વરનો એ ભક્ત હતો. દુઃખિતોનો એ મિત્ર હતો. જાતે એ પવિત્ર હતો. એના વિશુદ્ધ જીવનના પ્રભાવથી જ એનું રાજ્ય સમૃદ્ધ હતું, સ્વસ્થ હતું અને ખૂબ શાંત હતું. પ્રજા એને ચાહતી હતી. મિત્રો એનો સત્સંગ ઈચ્છતા હતા. સેવકગણ આવો સ્વામી મળ્યાની ખુમારી માણતો હતો.
ધર્માત્મા વલ્લરાજને એક વખત તીર્થયાત્રાઓ કરવાનો મનોરથ જાગ્યો. યુવરાજને રાજ્યનો ભાર સોંપી દઈને સારા દિવસે એણે યાત્રા- પ્રવાસ શરૂ કર્યો.
બે દિવસ પસાર થયા હશે ત્યાં યુવરાજના જીવનમાં એક ભયંકર ઘટના બની ગઈ.
એક દિવસ યુવરાજ મહેલના ઝરૂખે પોતાના મિત્ર સાથે વાતો કરતા બેઠા હતા તે સમયે રાજમાર્ગ ઉપરથી કેટલીક પનિહારિઓ પસાર થઈ.
કોણ જાણે કેમ એ દિવસે નીચેથી પસાર થતી બે બ્રાહ્મણ કન્યાઓ ઉપર યુવરાજની નજર કાંઈક કામુક બની ગઈ. લસલસતું એમનું જોબન યુવરાજના દિલને સ્પર્શી ગયું.
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૨૦૬
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
