________________
૨૮.
મળમાંથી પેદા થયેલાં વમળ
એક દિવસ અચાનક દ્રૌપદીના ખોળામાં કમળ આવીને પડ્યું. એ કમળ એટલું બધું મોહક હતું કે દ્રૌપદીને તેવા બીજા અનેક કમળો પામવાની ઈચ્છા થઈ. તેણે પોતાની ભાવના ભીમ પાસે રજૂ કરી.
અને...બહુ મોટી ઉપાધિ આ લોકોને માથે આવી પડી.
સરોવરના શાન્ત પાણી એકાએક ડહોળાઈ ગયા.
નિયતિ ય પુરુષાર્થનું જ પરિણામ ભાવિના અકળ ગણિતને કોણ ઉકેલી શક્યું છે ? માનવ માટે જે ઘટનાઓ આશ્ચર્યજનક ગણી શકાય તે ઘટનાઓ કુદરત(કર્મસત્તા)ના દરબારમાં તદ્દન સ્વાભાવિક ગણાય છે, કેમકે તેના નિશ્ચિત ગણિત પ્રમાણે જ તે બધી ઘટનાઓ બન્યા કરતી હોય છે.
પણ હા, તેવા નિશ્ચિત ગણિતનું નિર્માણ તો આત્મા જ કરતો હોય છે. એના તેવા પુરુષાર્થરૂપ સરવાળા, બાદબાકી, ગુણાકાર કે ભાગાકારના પરિણામે જ મનોયત્નના નિશ્ચિત જવાબોરૂપ ગણિત પુસ્તકના છેલ્લા જવાબી-પેઈજ ઉપર આપવામાં આવ્યું હોય છે.
દાખલાના જવાબો એમ ને એમ અધ્ધરતાલ ટપકી પડ્યા નથી. એ તો છે માનવના સરવાળા આદિના પુરુષાર્થનું જ પરિણામ ! એમાં જવાબનો શો દોષ ! દોષ દેવો હોય તો પુરુષાર્થને જ દેવો ઘટે !
દ્રૌપદીએ કમળની લાલચ શા માટે કરી ? આવા શોખ કરવાનું તેણે મન શા માટે કર્યું ? તેણે સીધાસાદા જીવનના પથ ઉપર ચાલી જવું જોઈતું ન હતું ?
પાંચ ઇન્દ્રિયોના વિષયોના આકર્ષણોના શોખ કરવા એ શું વાજબી હતું ?
સાદું જીવન = નિષ્પાપ જીવન માનવ હાથે કરીને-સગવડ કે શોખના જીવનની મોજ માણવા જઈને-પોતાના જીવનસરોવરના જળને ડહોળી નાંખતો હોય છે.
જેમ જરૂરિયાત ઓછી તેમ પાપ ઓછું, કમાણી પણ ઓછી, મનના ઉધામા પણ ઓછા અને ધર્મધ્યાન ખૂબ વધુ.
માનવજીવનની સફળતાનું આ સ્પષ્ટ સમીકરણ છે.
જે તે ચીજોની અપેક્ષાઓમાંથી જ ક્લેશ અને સંક્લેશ પેદા થાય છે, હાથે કરીને જીવનને દુઃખી બનાવાય છે.
દરેકને મારી ખાસ ભલામણ છે કે તે પોતાના ઘરની મુખ્ય દીવાલ ઉપર બોર્ડ લગાડે, જેમાં લખ્યું હોય કે સાદું જીવન : નિષ્પાપ જીવન : મધુર જીવન.
આ વાતને જરાક વિગતથી વ્યવહારુ ભૂમિકા ઉપર આપણે વિચારીએ.
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
જરૂર : સગવડ : શોખ તમારા જીવનને ટકાવવા માટે તમે સહુ મથામણ કરો એ તદ્દન સ્વાભાવિક છે. આર્યદેશનો
૨૯
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
