________________
પોતે કીત્તેય છે એ જાણીને કર્ણની સ્તબ્ધતા આ શબ્દો સાંભળતાં જ જાણે કર્ણના માથે વીજળી પડી. “અરે ! હું કૌન્તય છું? શું પાંડવો મારા સગા ભાઈઓ છે ? શું પાંડુ મારા પિતાજી છે ? અરે, અરે, શું હું આટલો બધો ભાગ્યવાન
કર્ણના મોં ઉપર ઝપાટાબંધ ફરતા જતાં વિસ્મય, ખેદ, આઘાત વગેરેના ભાવોને માપી રહેલા શ્રીકૃષ્ણ ફરી બોલ્યા, “કર્ણ ! તું પાંડવ છે અને પાંડવોમાં પ્રથમ છે. યુધિષ્ઠિરનો તું સગો મોટો ભાઈ છે! જો તું પાંડવપક્ષે આવી જઈશ તો યુદ્ધ બંધ રહેશે અથવા યુદ્ધ થશે તો ય પાંડવોને રમતમાં વિજય મળશે અને ત્યારે હસ્તિનાપુરનો નરેશ જયેષ્ઠ પાંડુપુત્ર કર્ણ જ થશે. હવે તું મારી વાત સમજયો ?”
આમ કહ્યા પછી એકદમ ટૂંકમાં કર્ણ શી રીતે કૌન્તય છે તે આખી ઘટના કુન્તીમુખે સાંભળેલી કર્ણને જણાવી દીધી.
કર્ણના મગજમાં વિચારોનું ઘમ્મરવલોણું ચાલુ થયું. તેણે પોતાનું માથું બે હાથે પકડી લીધું, દબાવી દીધું. થોડીક વાર તે જ સ્થિતિમાં તે બેસી રહ્યો.
અંતે કર્ણને સમજાવવામાં ય કૃષ્ણની નિષ્ફળતા કર્ણનું મન બોલતું હતું, “શું પાંડવો મારા નાના ભાઈઓ છે? અર્જુન કે જેને મારવા માટે મેં સંકલ્પ કર્યો છે તે શું મારો સગો નાનકડો ભાઈલો છે ? ' અરે ! અરે ! તો શું હવે મારે તેમને જ હણવાના છે? અથવા શું તેઓ દ્વારા તેમના જ સગા મોટા ભાઈ કર્ણની હત્યા થશે ? હાય, આ શું?”
થોડીવાર થઈ અને એનું મન બોલવા લાગ્યું, “ખેર, જે હોય તે સગપણ...પણ મારે તો દુર્યોધનના પક્ષે જ રહેવું પડશે, કેમકે મેં તેને પહેલેથી જ મારી આજીવન મૈત્રીનો કોલ આપી દીધો છે. મારો પ્રાણત્યાગ તેની સેવામાં જ કરવાનો મારો દઢ સંકલ્પ છે. કર્ણ કદી પોતાના વચનથી ચલાયમાન થનાર નથી, પછી એ કારણે જે પરિસ્થિતિ પેદા થવી હોય તે ભલે થાય અને જે પરિણામ આવવું હોય તે ભલે આવે.
વળી કૌન્તય તરીકે પ્રસિદ્ધ થવામાં મારી શું ઈજ્જત છે? જે માતા પોતાના માસૂમ સંતાનને નદીના પ્રવાહમાં વહેતો મૂકી દેવા સુધી ઘાતકી બને-પાપ એનું અને સજા કોકને-એવી ક્રૂર માતાના સંતાન તરીકે જાહેર થવામાં મને શું ગૌરવ? અરે ! એ તો મને શરમભર્યું લાગે છે. બહેતર છે કે હું રાધાનો જ પુત્ર રહું. પોતાના પેટનું સંતાન ન હોવા છતાં જેણે ભરી ભરીને વહાલ આપ્યું એ જ મારી માતા છે. એના પુત્ર તરીકે, રાધેય તરીકે રહેવામાં જ મારું ગૌરવ છે. પછી ભલે હું સૂતપુત્ર તરીકેની અવહેલના જીવનના અન્ત સુધી પામતો રહું. મને તે ખૂબ મંજૂર છે.
ધિક્કાર છે તે ઉત્તમ ગણાતા ક્ષત્રિયકુળને, જેમાં કુન્તી જેવી ક્રૂર માતાઓ પાકી છે. મારે તેવા ક્ષત્રિયકુળના નભોમણિ બનવું નથી.”
અને માથું ઊંચું કરીને શ્રીકૃષ્ણને કર્ણ પોતાના મનની બધી વાત કરી. શ્રીકૃષ્ણનો ના-યુદ્ધ માટેનો છેલ્લો પ્રયત્ન પણ નિષ્ફળ ગયો. તેમણે પણ તે પ્રયત્નો ઉપર છેલ્લો પડદો નાંખી દઈને રથ ઊભો રખાવીને કર્ણને ઉતારીને વહાલભરી વિદાય આપતા કહ્યું, “હવે આપણે કૃષ્ણ અને કર્ણ કુરુભૂમિના મેદાનમાં જ મળીશું.”
કર્ષે સ્મિત કરીને તે વાતનો ખૂબ નિર્ભીકતાથી સ્વીકાર કર્યાનું સૂચન કરીને વિદાય લીધી.
અર્જુન સિવાય પાંડવોને નહિ મારવાનું કર્ણનું વચન ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૯૯ જૈન મહાભારત ભાગ-૨
