________________
દીકરાએ કહ્યું, “મા, પ્રણામ ! આવા સમયે તારે મારી લગીરે આશા રાખવી નહિ. તું ઘરભેગી થઈ જા.”
મા ચાલી ગઈ.
અર્જુનના એકલવીરપણાની એક જ કથા ગૌરવવંતા ભારતીય ઇતિહાસના પાને લખાઈ નથી. આવી તો હજારો વીરકથાઓ સુવર્ણાક્ષરે નોંધાઈ છે.
અભિમન્યુ અને ઉત્તરાના લગ્ન વિરાટ રાજાએ પોતાની દીકરી ઉત્તરાના લગ્ન અર્જુન વેરે કરવાનો પ્રસ્તાવ યુધિષ્ઠિરની પાસે મૂક્યો. યુધિષ્ઠિરે અર્જુનને વાત કરી. તેણે કહ્યું, “જેને મેં વિદ્યા શીખવી છે તે તો મારી દીકરી બરોબર કહેવાય. પણ વિરાટ રાજા આપણી સાથે સંબંધ જ જોડવા ઈચ્છતા હોય તો મારા પુત્ર અભિમન્યુની સાથે તેના લગ્ન ભલે કરે.”
અને.. તેમ જ થયું.
યુધિષ્ઠિરે કાંપિલ્યપુરથી દ્રુપદ, સુભદ્રા, અભિમન્યુ, પાંચેય પાંચાલો (દ્રૌપદીના પાંચ પુત્રો)ને તથા દ્વારિકાથી શ્રીકૃષ્ણ વગેરેને દૂતો મોકલીને બોલાવી લીધા. અભિમન્યુ અને ઉત્તરાના રંગેચંગે લગ્ન લેવાઈ ગયા.
આવી મહાન હતી આર્યાવર્તની મર્યાદાઓ કેવી જબરી આપણી આર્યમર્યાદાઓ !
(૧) રાવણને ઉપરંભા રાણીએ આશાલિ વિદ્યા આપીને પત્ની તરીકે સ્વીકારવા કહ્યું. રાવણે સાફ ના પાડીને કહ્યું, “તું તો મારી ગુરુ કહેવાય જેણે મને વિદ્યા આપી.”
(૨) લોચનદાસે ભૂલથી પોતાની ભાવિ પત્નીને “બેન' કહી દીધું. એટલા માત્રથી બંને પરણીને પણ કાયમના ભાઈ-બેન બનીને જ રહ્યા.
(૩) સિરોહીમાં એક કુમારિકાએ ઉપાશ્રયમાં શ્વેત વસ્ત્રો પહેરીને ધર્મધ્યાન કરતા પોતાના ભાવિ પતિને ભૂલથી વંદન કર્યું અને પછી તે પતિ છે તેવો ખ્યાલ આવ્યો. ઘરે જઈને કન્યાએ માબાપને કહ્યું કે, “હવે તે મારા ગુરુ બની ગયા છે. વળી મારાથી બીજો પતિ થાય નહિ. એટલે હું સાધ્વી બનીને આત્મકલ્યાણ કરીશ !”
(૪) રામચન્દ્રજી પાસે શૂર્પણખાએ જરાક કામયાચના કરી ત્યારે તેમણે ના કહેતાં તે લક્ષ્મણ પાસે ગઈ. લક્ષ્મણે કહ્યું, “હવે તું મારી ભાભી બની ગઈ. મારાથી બીજું કશું ન થાય.”
(૫) વિજય અને વિજયા ! ક્રમશઃ શુક્લ અને કૃષ્ણ-પક્ષના શીલવ્રતધારી ! તે બે ના જ લગ્ન થયા. બંનેએ આજીવન સુવિશુદ્ધ શીલ પાળ્યું.
(૬) પેલી મયણા ! પિતાએ કહ્યું, “આ તારો પતિ !” અને..ખેલ ખલાસ. તેણે તે કોઢિયાનો હાથ પકડી લીધો. રાત્રે શયનખંડમાં આવેલી મયણાને કોઢિયાએ કહ્યું, “હજી બગડ્યું નથી. તું પાછી જા.” આ સાંભળતાં જ મયણા ધ્રુસકે રડી પડી ! અંતે પતિએ સ્વીકારવાની ફરજ પડી.
દુઃખ કરતાં પાપની દયા ખાઓ આવી હતી આયમર્યાદાઓ ! બેશક, આમાં કેટલાકને દુઃખી થવું પડતું હશે પણ આ દુઃખની દયા ખાઈને જે દયાપ્રેમી (!) લોકોએ આ મર્યાદાઓ તોડવાની સફળ ઝુંબેશો ઉપાડી છે તેના કારણે કદાચ તે દુઃખ ઓછું થયું હોય તો પણ સ્વચ્છંદતા, વ્યભિચાર અને છૂટાછેડાના પાપો ખૂબ વધ્યા
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
