________________
ચક્રવર્તીએ રાજપાટ ત્યાગી દીધા હતા ને ?
(૫) જન્મથી માંડીને જ સમગ્ર જીવન દુઃખમાં, અપહરણમાં અને જૂઠા આક્ષેપોમાં પસાર થયું માટે જ સીતાજીએ દિવ્ય પરીક્ષા બાદ અયોધ્યા આવવાની રામચન્દ્રજીની વિનંતી અવગણીને સાધ્વી બનવાનો પંથ પકડ્યો હતો ને ?
(૬) કાકા લક્ષ્મણના અચાનક મૃત્યુથી આઘાત પામીને લવ અને કુશ દીક્ષાના માર્ગે વળી ગયા
(૭) સંધ્યાના જામેલા રંગોને વિખરાઈ જતા જોઈને હનુમાન સંસાર-વિરક્ત બનીને ત્યાગી બની ગયા !
વંદન તે આર્યાવર્તને; જ્યાં આઘાતો અને પ્રત્યાઘાતોમાંથી દીક્ષાની કલ્યાણકારી કેડી જ પકડાયા
અફસોસ ! પરદેશમાં તો આ દશામાં આપઘાત સિવાય કે ઝૂરી ઝૂરીને મરવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ સૂઝતો નથી. પેલી મેરેલીન મનરો ! પેલો હેર-હિટલર ! પેલો ડલેસ !
શ્રીકૃષ્ણનું હસ્તિનાપુરમાં આગમન આ તરફ શ્રીકૃષ્ણ થોડાક સૈન્યની સાથે હસ્તિનાપુર તરફ જવા રવાના થયા. દુર્યોધન આદિને ખબર મળતાં તેમને સામે લેવા આવ્યા. રાજસભામાં રત્નજડિત સિંહાસન ઉપર શ્રીકૃષ્ણને બેસાડ્યા. તે વખતનું તેમનું દિવ્ય સ્વરૂપ જોઈને ભીષ્મ, દ્રોણ વગેરે સ્તબ્ધ થઈ ગયા.
તેમના આગમનથી સભામાં પૂરી ગંભીરતા છાઈ ગઈ.
થોડીવાર પછી શ્રીકૃષ્ણ ધૃતરાષ્ટ્રને ઉદ્દેશીને વાત શરૂ કરી. તેમણે તેને કહ્યું : 'આ સઘળો વાર્તાલાપ જૈન-અજૈન મહાભારતમાંથી સંકલિત કરીને લેવામાં આવ્યો છે.)
શ્રીકૃષ્ણની ધૃતરાષ્ટ્રને પ્રેમભરી સમજાવટ હે ધૃતરાષ્ટ્ર ! અનેક નિર્દોષ માનવોનો સંહાર અટકાવવાની એકમાત્ર બુદ્ધિથી હું અહીં ઉપસ્થિત થયો છું. મારા અહીં આવવાની પાછળ એક જ ભાવના છે કે કૌરવો અને પાંડવોની વચ્ચે હું શાન્તિની સ્થાપના કરું. કૌરવકુળ એ ઉત્તમ કોટિનું કુળ છે. તેના પૂર્વજોના અનેક ગુણો છે જે વંશપરંપરાગત ઊતરી રહ્યા છે ! તમારા પૂર્વજોમાં ન્યાય, નીતિ, ધર્મનિષ્ઠા વગેરે ટોચકક્ષાના હતા. આજે તમે તેનો નાશ કરી રહ્યા હો તેમ મને લાગે છે.
ધૃતરાષ્ટ્ર ! તમારા પુત્રોએ તે ગુણોને અને ખાસ કરીને ધર્મને તિલાંજલિ આપી દીધી છે. જંગલના શિકારી જેવા તેઓ ક્રૂર અને પાપી બની ગયા છે. મને તેમનામાં સંયમ જણાતો નથી અને વડીલો પ્રત્યેનો આદર પણ દેખાતો નથી. તમે પણ તેમના કૃત્યોથી કાંઈ અજાણ નથી. હવે આ સ્થિતિ તમામ ભયજનક સપાટીઓને વટાવીને એવી હદે પહોંચી છે કે તે તેમનો જ નાશ નહિ કરે પણ કૌરવકુળનો સમૂળગો નાશ કરી નાંખશે. હજી પણ બાજી હાથમાં છે. તમે જો ધારશો તો તે દુષ્ટ પુત્રોને કબજે લઈ શકશો. બેશક, આ કામ ખૂબ કઠિન જરૂર છે પરન્તુ તમારા દઢ નિશ્ચય આગળ અસાધ્ય તો નથી જ. મારે તમને એક જ વાત કરવી છે કે જ્યારે તમે તે દુષ્ટોના પિતા છો તો તમારી સત્તા વાપરીને પણ તેમને અંકુશમાં લો અને સર્વનાશના માર્ગેથી પાછા વાળો.
આ રાજસભામાં બધા સભાસદો જાણે છે કે જો તમે તમારી પિતા તરીકેની સત્તાનો ઉપયોગ કરો તો તમારા પુત્રોને મોતના મુખમાંથી ઉગારી શકો. તમારો હસ્તક્ષેપ આખા કૌરવવંશને બચાવશે, તેથી તમારી કીર્તિ દિગંતમાં વ્યાપશે. વળી જો કૌરવ-પાંડવો એક થશે તો તેવા વિશાળ ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
૮૯
