________________
લાગે છે કે કુસમ્રાટ બનવા માટે તું તદ્દન અપાત્ર છે. આમ કહેવાનું કારણ એ છે કે તારામાં લોભ, અહંકાર, ઈર્ષા, ક્રોધ વગેરે અવગુણો પુષ્કળ છે અને તીવ્રતાવાળા છે. દીકરા ! જેની ઇન્દ્રિયો વશમાં નથી તે રાજની ધૂરા સંભાળી શકે નહિ એવી તારી માવડીની સમજ છે. જે ઇન્દ્રિયોને જીતી ન શકે તે શત્રુઓને પણ ન જીતી શકે. તારી દુર્બળતાઓ જ તારો એકમેવ શત્રુ છે. તું પહેલાં તેને જ કાબૂમાં લે.
દીકરા ! વધુ તો શું કહું ? બાકી તને જન્મ આપતી વખતે જે અપશુકનો થયા હતા તે તારી કૌરવકુળ-સંહારકતાને સૂચિત કરતા હતા. આમ છતાં તું અમારા વડે લાલનપાલન કરાઈને મોટો કરાયો છે. હવે તું મહેરબાની કરીને કૌરવકુળનો ઘાતક ન બન.
દીકરા ! આ જે શ્રીકૃષ્ણ છે તે તો અતિ પરાક્રમી રાજા છે. તેનો મુકાબલો કરવાની વિશ્વના બધા રાજાઓની-ભેગા થઈને પણ-તાકાત નથી. હું તેમની પ્રત્યેક વાતને સ્વીકાર અને લડવાનું ટાળીને તેમના કહેવા મુજબ પાંડવોની સાથે પાંચ ગામ દઈને પણ સમાધાન કરી લે.
મને તો ખાતરી છે કે જેમના પક્ષે શ્રીકૃષ્ણ છે તેવા પાંડવોને તો તું કદાપિ જીતી શકે તેમ નથી.
મને તો ખાતરી છે કે જ્યાં ધર્મ છે ત્યાં જ વિજય છે. દીકરા ! તારા પક્ષે ધર્મ નથી માટે તારો વિજય શક્ય જ નથી.”
ગાંધારીની વાતનું ધૃતરાષ્ટ્ર ફરીથી બોલીને સમર્થન કર્યું. આ સાંભળીને ફરીથી દુર્યોધન ખૂબ અકળાઈને સભામાંથી પગ પછાડતો ચાલી ગયો.
શ્રીકૃષ્ણને પકડી લેવા દુર્યોધનનું કાવતરું તે બહાર નીકળ્યો કે તરત તેના મિત્રો તેની ફરતે વીંટળાઈ ગયા.
દુર્યોધને તેમને કહ્યું, “હવે તો મારા હિતચિંતકો (!) પણ મારી સામેના કાવતરામાં સામેલ થયા છે. કાંઈ વાંધો નહિ. હું તેમને પણ મારા ઝપાટામાં લઈને પૂરા કરીશ. પણ હાલ તુરતમાં તો આપણે પેલા કૃષ્ણને જ કેદ કરી લેવો પડશે, કેમકે આ બધા કારસ્તાનનો પ્રણેતા તે જ છે.”
રાજસભામાં બેઠેલા શ્રીકૃષ્ણને સંકેત માત્રથી તેના ગાઢ સાથીદાર સાયકીએ જણાવી દીધું કે તમને પકડી લેવાનું કાવતરું ઘડાઈ ગયું છે.
શ્રીકૃષ્ણનું રૌદ્રસ્વરૂપ અને...ભારે ક્રોધાવેશમાં શ્રીકૃષ્ણ ઊભા થયા. આખી સભાને ધ્રુજાવી નાંખતા શબ્દોમાં તે બોલ્યા, “મને એમ લાગે છે કે મારે દુર્યોધનને અત્યારે જ ખતમ કરી નાંખવો જોઈએ.
પણ મારી કૃપા ઉપર જ હું તેને છોડી દઉં છું. વળી એ પાપાત્માને મારવાની મારે શી જરૂર ? પેલા પરાક્રમી પાંડવો જ એને પૂરો કરવાની તાકાત ક્યાં નથી ધરાવતા? આથી જગતને પણ પાંડવોના પરાક્રમની ખબર તો પડશે !”
એ સમયના શ્રીકૃષ્ણનું જે રૌદ્રસ્વરૂપ હતું તેને જોઈને ભીષ્મ વગેરેને લાગ્યું કે આ રૌદ્રતા ખરેખર કૌરવકુળનું નિકંદન કાઢી નાંખશે. એટલે તેઓ શ્રીકૃષ્ણની પાછળ ચાલ્યા. તેમનો હાથ પકડી લઈને ભીખે રોક્યા.
શ્રીકૃષ્ણને ભીષ્મની લુચ્ચાઈભરી સલાહ ભીખે પોતાની પક્ષપાતભરી ચાલ રમી નાંખી. તેણે શ્રીકૃષ્ણને કહ્યું, “આપ ક્રોધ ન કરશો. આપનો ક્રોધ સમગ્ર કૌરવકુળનું અત્યારે જ નિકંદન કાઢવા સમર્થ છે. આપ એ અપકીર્તિ શા માટે
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૯૪
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
