________________
એવા સેંકડો કુટુંબોએ આખા ને આખા ગામો, નગરો, જિલ્લાઓ અને રાજ્યોને બરબાદ કરી નાંખ્યા છે. સિનેમા, સહશિક્ષણ વગેરે વિકૃતિઓના ઘોડાપૂરે તો કોઈ વડલાને ય સીધો ઊભો રહેવા દીધો નથી!
પરિસ્થિતિ આટલેથી જ અટકી નથી. સમાજનું નેતૃત્વ જેમની પાસે કહેવાય છે તે વર્ગ ખૂબ જ ખરાબ રીતે બગડી ચૂક્યો છે. તેના ભ્રષ્ટાચારો અને દુરાચારોની ભયંકર બદબૂ તે વર્ગના પુણ્ય જ જલદી જલદી બહાર આવી નથી. પણ તેથીસ્તો તે બદબૂમાં નિર્ભીકપણે વધારો થઈ રહ્યો છે.
પાપી પકડાઈ જવા કરતાં ન પકડાઈ જવામાં પાપવૃદ્ધિનું વધુ મોટું ખતરનાક જોખમ ઊભું થાય
છે.
નેતાવર્ગ જ જ્યારે અત્યંત ખરાબ સ્થિતિમાં સપડાયો હોય ત્યારે તે પરિસ્થિતિને જાણનારો માણસ શી રીતે એમ કહી શકશે કે કાળ ફરી પોતાનું પડખું સાંસ્કૃતિક જીવનપદ્ધતિની તરફેણમાં બદલી રહ્યો છે ?
એકલો જાને રે... સમય તો એવો આવી રહ્યો જણાય છે કે ગણ્યાગાંઠ્યા સારા માણસે કોની સાથે બેસવું, બોલવું, વિચારવું કે સંસ્કૃતિના મહાનાશ ઉપર મોં વાળીને રોવું? એ જ સવાલ થઈ પડશે.
એવા વખતે ઉપર આભ અને નીચે ધરતી હશે, આંખે આંસુ અને હૈયે કકળાટ હશે, દિલમાં બેચેની અને દિમાગમાં વ્યથા હશે. ત્યારે પણ જરાય હતાશ થયા વિના, કોઈ વ્યક્તિ કે કોઈ સમાજના માથે બધા દોષોનો કે સંસ્કૃતિના પ્રાણવાન મૂલ્યોના ધ્વંસોનો ટોપલો નાંખી દઈને મેદાનમાંથી ભાગી છૂટ્યા વિના, પોતાની જ ખાંધ ઉપર ભંગારનો સઘળો ભાર ઉપાડી લઈને, ઘરના ઘરખોદિયાઓ અને યાદવાસ્થળીના સૂત્રધારોનો આ ભાર માત્ર પોતાને એકલાને ઊંચકવા આપ્યો એનો આભાર અને ઉપકાર હાર્દિક રીતે માનીને “એકલો જાને...એકલો જાને...'નો નાદ લલકારતો કોઈ આત્મા સમાજ કે સંઘના સઘળા અંગોમાં પ્રાણ પૂરી દેવા એકદમ ઊભો થઈ જશે તો તે દિવસે સાંસ્કૃતિક પ્રભાતના આગમનની વધામણી દેવા ધસી આવતું પ્રકાશનું એકાદ તેજકિરણ આપણને જોવા મળશે.
આપસી પ્રશ્નોને ઝટ ઉકેલો પ્રસંગતઃ જૈન સંઘ તરફ વિશેષ લક્ષ કરવાનું મન થાય છે. કેટલાક પ્રશ્નોમાં જો આપણે એવા અટવાયા હોઈએ કે તેથી પરદેશી ધર્મ અને સંસ્કૃતિના ભેદી આક્રમણ તરફ ઉપેક્ષા થઈ હોય અને તેથી તે આક્રમણનો મોટો ભોગ નવી પેઢી બની ચૂકી હોય, તેનામાં હિંસા, દુરાચાર અને નાસ્તિકતા વ્યાપક પ્રમાણમાં ઝપાટાબંધ ફેલાવા લાગ્યા હોય તો એવા આપના પ્રશ્નોનો શાસ્ત્રનીતિથી ઝટ ઉકેલ લાવી દેવાની વાતને મોટી અગત્યતા આપવી જોઈએ.
આ પ્રશ્નો અનાજની દુકાનમાંથી લૂંટાતા બાજરા જેવા ગણી શકાય, જ્યારે ભેદી આક્રમણ એ દુકાનને લગાવાતી આગ ગણી શકાય. દુકાનના માલિકે પ્રથમ કોની સામે ધસી જવું ? બાજરો લૂંટનારાની સામે કે આગ લગાવનારની સામે ?
મહોપાધ્યાયજીએ દ્વાશિદ્ દ્વત્રિશિકામાં એક ઠેકાણે કહ્યું છે કે, “મોટો શત્રુ સામે આવીને ઊભો રહે ત્યારે નાના શત્રુને જતો કરીને મોટા શત્રુની સામે લડવું પડે.”
ઘરકી ફૂટ બૂરી” એ ઉક્તિ એકદમ યથાર્થ છે.
જૈન સંઘમાં આજના ભયાનક કલિકાળમાં પણ અખૂટ શક્તિઓ પડી છે. એની પાસે વિપુલ ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
૪૬
