________________
દેવા જણાવ્યું. અર્જુને નજીકમાં જ ગાઢ અને ભયાનક સ્મશાન જોયું હતું. ત્યાં ક્રૂર સાપના બિલોવાળું ઘટાદાર શમીવૃક્ષ હતું. ત્યાં કોઈ સમડીના માળામાં બધા આયુધો મૂકી દેવાની અર્જુને મોટાભાઈને વિનંતી કરી. યુધિષ્ઠિરે તે સ્વીકારી. અર્જુન તમામ આયુધોનું પોટલું બનાવીને તે શમીવૃક્ષમાં મૂકી આવ્યો.
કંક' બ્રાહ્મણરૂપે યુધિષ્ઠિર પ્રથમ યુધિષ્ઠિરે નગરમાં પ્રવેશ કર્યો. તેણે બ્રાહ્મણનો વેષ ધારણ કર્યો, શરીરના બાર અંગો ઉપર તિલક કર્યા હતા. ડાબે ખભે સુંદર યજ્ઞોપવીત ધારણ કર્યું હતું. ચન્દ્ર જેવા ઊજળા વસ્ત્રો પહેર્યા હતા.
તે રાજદરબારે પહોંચ્યો. તેણે દ્વારપાળને કહ્યું કે, “રાજા સાહેબને જણાવો કે એક બ્રાહ્મણ તમારા દર્શન માટે ઉત્સુક છે તો તેમને પ્રવેશ કરવાની રજા મળે.” - વિરાટ રાજાએ દ્વારપાળની વાત સાંભળીને સંમતિ આપતા યુધિષ્ઠિરે દરબારમાં પ્રવેશ કર્યો. તેની મુખાકૃતિ અને બ્રાહ્મણત્વ જોઈને જ રાજા સ્તબ્ધ થઈ ગયા. તે મનમાં બોલી ઊઠ્યા, “અરે ! આ તો સાક્ષાત્ ધર્મરાજ આ ધરતી ઉપર અવતર્યા છે કે શું ?”
રાજાએ તેને પ્રણામ કર્યા. યુધિષ્ઠિરે રાજાને આશીર્વચન કહ્યા. યોગ્ય આસને બેસાડીને રાજાએ આગંતુકની ઓળખ પૂછી.
તેણે કહ્યું, “હું કંક નામનો દ્વિજ છું. મહારાજા યુધિષ્ઠિરનો અત્યંત પ્રિય એવો પુરોહિત છું. ઘુતક્રીડામાં હું અત્યંત કુશળ હોવાથી મારે કૌરવોની સામે તેમના પક્ષે બેસવાનું હતું. પરંતુ મારે એકાએક ગામ જવાનું થયું અને દ્યુતના દાવોના અજાણ યુધિષ્ઠિર કૌરવોના કપટની સામે હારી ગયા. આજે તે વાતને બાર વર્ષ વીતી ગયા છે. હું પાંડવોના રાજ્યકાળની રાહ જોતો જેમ તેમ વર્ષો પસાર કરી રહ્યો હતો ત્યાં આપની ન્યાય, નીતિ, દયાપરાયણતાની ખ્યાતિ સાંભળી એટલે એકાદ વર્ષ અહીં પસાર કરવાની ભાવનાથી આવ્યો છું.”
વિરાટ રાજાએ કહ્યું, “ધન્ય છે તે યુધિષ્ઠિરને જેમને તમારા જેવો પવિત્ર બ્રાહ્મણ મળ્યો. દ્વિજવર ! આપ ખુશીથી મારી રાજસભાના પુરોહિત (સભાસદ તરીકે) રહો. મને તેનું ખૂબ ગૌરવ રહેશે. તમારા જેવાનો સંગ પણ મહાભાગ્યનો ઉદય હોય તો જ અમને મળે.” યુધિષ્ઠિર કંક પુરોહિત તરીકે રાજા વિરાટની પર્ષદામાં ગોઠવાઈ ગયા.
વલ્લવ' રસોઈયારૂપે ભીમસેન બીજે દિ' રાજમાર્ગેથી રાજા પસાર થતા હતા ત્યાં સામેથી અતિ કદાવર કાયાવાળા પહેલવાન આદમીને તેમણે જોયો. તેના હાથમાં કડછો અને રવૈયો વગેરે હતા. એની વિરાટ કદની આકૃતિ જોઈને જ વિરાટ રાજા ખુશ થઈ ગયા. બે ભેગા થયા ત્યારે રાજાએ તેની ઓળખ માંગી.
તેણે કહ્યું, “મારું નામ વલ્લવ છે. મહારાજા યુધિષ્ઠિરને ત્યાં હું રસોઈયાનું કામ કરતો હતો. એની સાથે હું મલ્લવિદ્યાનો નિષ્ણાત પણ છું. પાંડવો વનમાં ગયા પછી હું જ્યાં ત્યાં રહીને વર્ષો પસાર કરતો હતો ત્યાં મેં આપની ખ્યાતિ સાંભળી. તેથી અહીં આવ્યો છું.”
રાજાએ કહ્યું, “ભાઈ વલ્લવ ! તું રસોડાના રસોઈયા તરીકે લાયક નથી. તારી કાયા તો રણમોરચાના પ્રકાંડ સૈનિક તરીકે ખૂબ યોગ્ય જણાય છે. છતાં મારે ત્યાં રસોઈયા તરીકે જ રહેવું હોય તો ભલે. આજથી તું મારા રસોડાના અધિપતિ રસોઈયા તરીકે રહે.”
બૃહન્નટ' નપુંસકરૂપે અર્જુન ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
