Book Title: Gujarati Bhashanu Bruhad Vyakaran
Author(s): Ravbahadur Kamlashankar Pranshankar Trivedi
Publisher: Macmilan and Company Limited
View full book text
________________
ક્રિયાપદ સકર્મક, અકર્મક, અપૂર્ણકિયાવાચક, સંયુક્ત ૨૦૩ આવ––થતું આવે છે બગડતું આવે છે. મૂક––કરી મૂક; લખી મૂક;
મ. તીર ગાય વાંધૂન ટેવ; લેન રાવ રહ–બેસી રહે તે રહે; કરી રહે;
છુિં. વૈઠ ના; ગુપ ના; પડ–જણાઈ પડશે; થઈ પડશે;
हिं. उसका दोष जो जान पडे तो हमभी नहीं बचंगे. ચૂક–એનું કામ થઈ ચૂક્યું છે. ઊઠ–આખરે એ રડી ઊઠ્યો. એનાથી કંઈ વળ્યું નહિ.
ભાવકક–જે ક્રિયાપદને ક ક્રિયાને ભાવ છે તે ભાવકર્તક કહેવાય છે.
આજ બહુ ઘામે છે. (ઘામ થાય છે.) તે બેને બનતું નથી. (બનવાનું થતું નથી.)
જેમ ચે, ફાવે, ગેડે, તેમ કરે. (ચવાનું, ફાવવાનું, ગોઠવાનું થાય.)
મરાઠીમાં મા ત્યા થૈવ નાવ. | માતોશા સ વાગતાં ૩ના તેં.
ભાવકક ક્રિયાપદમાં કર્તા ક્રિયાપદમાંજ સમાય છે. ખુલ્લો ક્રિયાપદથી પૃથક નથી, માટે કંઈકર્તા નથી ને ક્રિયાપદ અકર્તક છે એમ થતું નથી. કિયા થઈ એટલે તેને કર્તા, આશ્રય હેજ જોઈએ. આ ઉપરથી સમજાશે કે ભાવકતૃક ક્રિયાપદને અકર્તક કહેવું યુક્ત નથી.
અપૂર્ણ ક્રિયાપદ–જોઈએ એ અપૂર્ણ ક્રિયાપદ છે, કેમકે એનાં બધા કાળ ને અર્થનાં રૂપ થતાં નથી. સં. યુવરાતે (ગુરુરૂગુગજીઈએજોઈએ) ઉપરથી એ રૂપ ગુજરાતીમાં આવ્યું છે, તેથી એ કર્મણિ છે-કર્મવાચ્ય છે,
