Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 07 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयचन्द्रिका टी० ० ८ ० ९ सू०९ कार्मणशरीरप्रयोगबन्धवर्णनम् ४०१ नृजुकतया परवञ्चनपरायणकायचेष्टया, भानानृजुकतया - परवञ्चनपरायणमन:प्रवृत्त्या, भाषानृजुकतया अत्यन्ताप्रियभाषणतया परुषवचनत्वेनेत्यर्थः, विसंवा. दनयोगेन-परभ्रमोत्पादकव्यापारेण अशुभनामकार्मण-यावत्-शरीरमयोगनामकर्मणः उदयेन अशुभनामकार्मणशरीरप्रयोगबन्धो भवतीति तात्पर्थम् । गौतमः पृच्छति- उच्चागोयकम्मासरीर-पुच्छा' हे भदन्त ! उच्चगोत्रस्य उत्तमकुलवंशादेः कार्मणशरीरपृच्छा, तथा च उच्चगोत्रकामणशरीरप्रयोगबन्धः खलु कस्य कर्मण उदयेन भवति ? भगवानाह-' गोयमा ! जाइअमएणं, कुलअमएणं, बलअमएणं, रूवमएणं, तवमएणं, सुयअमएणं, लाभअमएणं, इस्स. रियअमएणं, उच्चागोयकम्मासरीर-जाव-पओगबंधे' हे गौतम ! जातेरमदेनजात्यहङ्काराभावेन, कुलामदेन-वंशलक्षणकुलाहङ्काराभावेन, बलामदेन-शक्त्यहङ्कापरायणरूप काय की चेष्टा से, पर वञ्चनपरायण मानसिक प्रवृत्ति से अत्यन्त अप्रिय भाषणरूप कठोरवचन से, पर को भ्रमोत्पादकवचन के व्यापार से और अशुभनामकार्मणशरीरप्रयोगनामक कर्म के उदय से जीव को अशुभनामकार्मणशरीरप्रयोग का बंध होता है।
अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-(उच्चागोयकम्मासरीरपुच्छा) हे भदन्त ! उत्तमकुलवंशादिरूप उच्चगोत्रकार्मणशरीरप्रयोग का बंध किस कर्म के उदय से होता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-(जाति अमदेणं, कुल अमदेणं, बल अमदेणं, रूव अमदेणं, तव अमदेणं, सुय अमदेणं, लाभ अमदेणं, ईस्मरिय अमदेणं, उच्चागोयकम्मासरीर जाव पओगधे ) जाति का अहंकार नहीं करने से, वंशरूपकुल का अभिबधे ) आयनी असताथी (अन्यनी वायन। ४२१॥ ३५ ॥ येष्टाथी ), ભાવની અસરલતાથી (પરવંચના કરવા રૂપ માનસિક પ્રવૃત્તિથી), અત્યંત અય ભાષણ રૂપ કઠોર વચનથી, અન્યને ઠગવાને માટે ભ્રમત્પાદક વચનરૂપ પ્રવૃત્તિથી તથા અશુભ નામ કાર્માણ શરીર પ્રયોગ નામક કર્મના ઉદયથી જીવ અશુમ નામ કામણ શરીર પ્રગને બંધ કરે છે.
गौतम स्वाभाना प्रश्न-“ उच्चागो यकम्मासरीर पुच्छा " 3 महन्त ! ઉત્તમ કુલ, વંશાદિ રૂપ ઉચ્ચ ગોત્ર કાર્માણ શરીર પ્રયોગ બંધ કયા કર્મના यथी थाय छ ?
महावीर प्रभुन। उत्तर-( जाति अमएण', कुल अमएण, बल अमएण', रूप अमएण', तव अमएण, सुय अमएण, लाभ अमएण, ईस्सरिय अमएण उच्चागोयकम्मासरीर जाव प्पओगबधे ) 3 गीतम! तिन मनिभान નહીં કરવાથી, વંશરૂપ કુળનું અભિમાન નહીં કરવાથી, શક્તિનું અભિમાન
भ० ५१
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭