Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 07 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 585

प्रमेयचन्द्रिका तरीका श०८ उ० १० सू० ८ जीवादिनापुद्गलपुद्गलीविचारः ५७३ इति व्यपदिश्यते नो पुद्गली व्यपदिश्यते तस्य तद्व्यपदेशहेतुभूतेन्द्रियाद्यभावात् , तदुपसंहरति-से तेणटेणं गोयमा ! एवं बुच्चइ सिद्धे नो पोग्गली, पोग्गले' हे गौतम ! तत् तेनार्थेन एव मुक्तरीत्या उच्यते-सिद्धः नो पुद्गली, अपितु पुद्गल इत्येव व्यपदिश्यते । अन्ते गौतमो भगवद्वाक्यं सत्यापयन्नाह-सेवं भंते ! सेवं भंते! त्ति' हे भदन्त ! तदेवं भवदुक्तं सर्व सत्यमेव, हे भदन्त ! भवदुक्तं सर्व सत्यमेवेति ॥ इति श्री-विश्वविख्यात - जगद्वल्लभ-प्रसिद्धवाचक-पञ्चदशभाषाकलितललितकलापालापक -प्रविशुद्धगद्यपद्यनैकग्रन्थनिर्मापक-वादिमानमर्दक श्रीशाहूछत्रपतिकोल्हापुरराजप्रदत्त जैनशाखाचार्य-पदभूषितकोल्हापुरराजगुरु-बालब्रह्मचारि जैनाचार्य जनधर्मदिवाकरपूज्यश्री घासीलालचतिविरचितायां श्री भगवतीमत्रस्य-प्रमेयचन्द्रिकाख्यायां
व्याख्यायामष्टम शतकस्य दशमोद्देशकः समाप्तः॥८-१०॥ गौतम ! (जीव पडुच्च ) जीव की अपेक्षा लेकर सिद्ध पुद्गल कहे गये हैं। " पुद्गली नहीं कहे गये हैं" इसका कारण “पुद्गली" इस तरह के व्यपदेश की हेतुभूत इन्द्रियां उनमें नहीं हैं है। (से तेगटेणं गोयमा! एवं बुच्चा सिद्धे नो पोग्गली पोग्गले ) इस कारण हे गौतम ! मैंने सिद्ध को पुद्गली नहीं कहा है पुद्गल कहा है। ___ अब अन्त में भगवान् के वचनों में स्वनः प्रमाणता को स्वीकार करते हुए गौतम उनसे (सेवं भंते ! सेवं भंते ! त्ति) ऐसा कहते हैं कि हे भदन्त ! आपका कहा हुआ यह सब कथन सर्वथा सत्य ही है, हे भदन्त ! सर्वथा सत्य ही है । इस प्रकार कह कर वे गौतम अपने स्थान पर यावत् विराजमान हो गये। सू०८॥ श्री जैनाचार्य जैनधर्म दिवाकर श्री घासीलालजी महाराजकृत " भगवतीसूत्र की प्रमेयचन्द्रिका व्याख्याके आठवे शतकका दशवां
उद्देशक समाप्त ॥ ८-१० ॥ महावीर प्रभुना उत्त२-" गोयमा !" गौतम ! “जीव पडुच्च" જીવની અપેક્ષાએ સિદ્ધિને પુલ કહી શકાય છે. તેમને પુતલી કહી શકાય નહીં કારણ કે “પુતલી ” કહેવા માટે જે ઈન્દ્રિયોને સદ્દભાવ હવે જોઈએ, तन्द्रियो भने ती नथी. (से तेणद्वेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ, सिद्धे नो पोग्गली. पोग्गले) 3 गौतम ! ते पारणे में सिद्धने पुरी डस नथी ५५५ પલ કહેલ છે. હવે આ ઉદ્દેશકને ઉપસંહાર કરતાં ગૌતમ સ્વામી મહાવીર अमन वयनान प्रमाणभूत मानीने छ -" सेव भते ! सेव भते! ति" હે ભદત ! આપ સાચું જ કહે છે. હે ભદન્ત ! આ વિષયનું આપે જે પ્રતિપાદન કર્યું છે તે સર્વથા સત્ય છે. આ પ્રમાણે કહીને શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને વંદણા નમસ્કાર કરીને તેઓ તેમને સ્થાને બેસી ગયા. એ સૂ. ૮
જૈનાચાર્ય શ્રી ઘાસીલાલજી મહારાજ કૃત ભગવતી સૂત્રની પ્રમેયચદ્રિકા વ્યાખ્યાના આઠમાં શતકને દશમો ઉદ્દેશક સમાસ ૮-૧ના
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭