Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 07 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
भगवतीसूत्रे भावः । तदेव सूत्रकारआह-'चउसु होज्नमाणे संजलणकोहमाणमायालोभेसु होज्जा' चतुर्यु भवन् श्रुत्वाऽधिज्ञानी संज्वलनक्रोधमानमायालोभेषु भवेत् । 'तिमु होज्जमाणे संजलणमाणमायालोभेमु होज्जा' त्रिषु भवन् श्रुत्वाऽवधिज्ञानी संज्वलनमानमायालोभेषु भवेत् , 'दोसु होज्जमाणे संजलणमायालोहेसु होज्जा' द्वयोर्भवन् श्रुत्वाऽवधिज्ञानी संज्वलनमायालोमयोर्भवेत् , 'एगंमि होज्जमाणे एगंमि संजलणलोहे होज्जा ! एकस्मिन् भवन् श्रुत्वाऽवधिज्ञानी संज्वलनलोभे ज्ञान प्राप्त करता है-तब वह लोभ में अवधिज्ञान प्राप्त करता है ऐसा कहा जाता है इसी बात को सूत्रकार ने (चउसु होज्जमाणे संजलण कोहमाणमाया लोभेलु होज्जा, तिप्लु होज्जमाणे संजलण माणमायालोभेसु होज्जा, दोसु होज्जमाणे संजणमायालोभेस्ट होज्जा, एगंमि होज्जमाणे एगंमि संजलण लोभे होज्जा) इन सूत्रों द्वारा कहा है। अर्थात् श्रुत्वा अवधिज्ञानी जब चार कषायों में वर्तता है तो वे कषायें संज्वलन संबंधी क्रोधादि चार हैं-इनमें ही वह वर्तता है अन्य कषायों में वह नहीं वर्तता है। इसी तरह से जब वह तीन कषायों में होता है ऐसा कहा जाता है-तब संज्वलन संबंधी ही तीन कषायों में वह होता है-संज्वलनातिरिक्त कषायों में नहीं। इसी तरह से जब वह दो कषायों में होता है तो वे दो कषायें संज्वलन संबंधी माया लोभ हैं-इनमें ही वह होता है-एक में वह संज्वलन संबंधी लोभ में होता है।
વલન સંબંધી કોધ, માન અને માયા ક્ષીણ થતાં જીવ જ્યારે અવધિજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે છે, ત્યારે તે એક માત્ર લેભથી યુક્ત રહીને અવધિજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે छ, सेभ ही शाय छे.
४ वातने सूत्रधरे ( चउसु होज्जमाणे संजलण कोहमाणमायालोभेसु होज्जा, तिसु होज्जमाणे सजलण माणमायालोमेसु होज्जा, दोसु होज्जमाणे सजलण मायालोभेसु होज्जा, एगंमि होज्जमाणे एगमि संजलणलोभे होजा) । સૂત્રપાઠ દ્વારા વ્યક્ત કરી છે. એટલે કે શત્વા અવધિજ્ઞાની જ્યારે કષામાં વર્તતે હોય છે, ત્યારે સંજવલન સંબંધી ક્રોધ, માન, માયા અને લેભરૂપ ચારે કષાયમાં વર્તતો હોય છે. જ્યારે તે ત્રણ કષાયમાં વર્તતે હેય છે, ત્યારે તે સંજવલન સંબંધી માન, માયા અને લોભમાં જ વર્તતે હોય છે. જ્યારે તે બે કષાયમાં વર્તતે હોય છે ત્યારે સંજવલન સંબંધી માયા અને લોભમાં જ વર્તતે હોય છે. જ્યારે તે એક કષાયમાં વર્તાતે હોય છે ત્યારે સંજવલન સંબંધી લેજમાં જ વર્તતે હોય છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭
