Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 07 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 505

प्रमेयचन्द्रिका टी० श०८ उ० १० सू. २ पुद्गलपरिणमनिरूपणम् ४९३ पक्रमेण गन्धपरिणामो द्विविधः प्राप्तः सुरभिसुरभिभेदात् , रसपरिणामः पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, तिक्तकटुककषायाम्लमधुरभेदात् , स्पर्शपरिणामः अष्टविधः प्रज्ञप्तः कर्कशमृदुकगुरुकलघुकशीतोष्णस्निग्धरूक्षभेदात् । ___अथ संस्थानपरिणामं पृच्छति-' संठाणपरिणामे णं भंते ! कइविहे पण्णत्ते १' हे भदन्त ! संस्थानपरिणामः खलु कतिविधः प्रज्ञप्तः ? संस्थानम् आकारविशेषः भगवानाह-' गोयमा ! पंचविहे पण्णत्ते ' हे गौतम ! संस्थानपरिणामः पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, ' तंजहा-परिमंडलसंठाणपरिणामे जाव आययसंठाणपरिणामे' तद्यथापरिमण्डलसंस्थानपरिणामः, परिमण्डलसंस्थानं वलयाकारं मध्यशून्यं बोध्यम् १, यावत्-वृत्तसंस्थानपरिणाम:२, व्यस्रसंस्थानपरिणाम:३, चतुरस्रसंस्थानपरिणामः४,
अब गौतमस्वामी प्रभु से संस्थान परिणाम के विषय में पूछते हैं (संठाणपरिणामेणं भंते ! काविहे पण्णत्ते) हे भदन्त ! संस्थान परिणाम कितने प्रकार का कहा गया है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं(गोयमा) हे गौतम ! संस्थान परिणाम-आकार विशेष परिणाम पांच प्रकार का कहा गया है-(तं जहा) जो इस प्रकार से है-(परिमंडल संठाणपरिणामे, जाव आययसंठाणपरिणामे) परिमण्डलसंस्थानपरिणाम-मध्य में शून्य और वलय-चूडी के आकार जैसा परिणाम, यावत्-वृत्तसंस्थान परिणाम, व्यस्रसंस्थानपरिणाम, चतुरस्रसंस्थानपरिणाम, और आपतसंस्थानपरिणाम, मोदक-लाडू के आकार जैसा जो परिणाम है उसका नाम वृत्तसंस्थानपरिणाम है त्रिकोण-सिंघाडे के आकार जैसा परिणाम का नाम व्यत्रसंस्थानपरिणाम है-चौकोरपरिणाम
४४, , गुरु, संधु, त, Se], सिन२५ (सुंपा) भने ३१ (ખડબચડું) ના ભેડથી સ્પર્શ પરિણામના આઠ પ્રકાર કહ્યા છે.
હવે ગૌતમ સ્વામી સંસ્થાના પરિણામના વિષયમાં મહાવીર પ્રભુને આ प्रभारी प्रश्न पूछे छे-( संठाणपरिणामेणं भाते ! कइविहे पण्णत्ते ?) महन्त ! સંસ્થાના પરિણામ કેટલા પ્રકારનું કહ્યું છે? તેને ઉત્તર આપતા મહાવીર પ્રભુ
है-" गोयमा ! " गौतम ! सथान परिभाना-241२ विशेष परि. म "पंचविहे पण्णत्ते-तंजहा" नीचे प्रमाणे पाय प्रा२४॥ छ-२ मा प्रमाणे छ. (परिमंडलसंठाणपरिणामे जाव आययसंठाणपरिणामे ) (1) परिभस संस्थान પરિણામ મધ્યમાં શૂન્ય અને વલયના આકારનું-ચૂડીના આકારનું પરિણામ (૨) વૃત્તસંસ્થાન પરિણામ-લાડુના જેવા આકારના પરિણામને વૃત્તસંસ્થાન પરિણામ કહે છે. (૩)ચઅસંસ્થાન પરિણામ-શિગડા જેવા આકારના પરિણામને
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭