Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ "aho ! zrutajJAna graMtha jIrNoddhAra 218 nyAyagraMtha 'tArkikarakSA sAra saMgraha ': dravya sahAyaka : zrI prema-bhuvanabhAnusUrijI samudAyanA dIkSA dAnezvarI pU. A. zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. tathA . A. zrI rasimaratnasUrijI ma.sA.nI preraNAthI zrI jinaguNa ArAdhanA TrasTa jJAnakhAtAmAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra zA. vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-5 (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 saMvata 2072 I. 2016
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra pRSTha 84 ___810 010 011 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2065 (I. 2009) seTa naM.-1 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| kramAMka pustakanuM nAma -TI5152-saMpaES 001 | zrI naMdIsUtra avacUrI | pU. vikramasUrijI ma.sA. 238 | 002 | zrI uttarAdhyayana sUtra cUrNI | pU. jinadAsagaNi cUrNIkAra 286 003 zrI arhadgItA-bhagavadgItA pU. meghavijayajI gaNi ma.sA. | 004 | zrI arhaccUDAmaNi sArasaTIkaH pU. bhadrabAhusvAmI ma.sA. | 005 | zrI yUkti prakAzasUtraM pU. padmasAgarajI gaNi ma.sA. | 006 | zrI mAnatuGgazAstram pU. mAnatuMgavijayajI ma.sA. | 007 | aparAjitapRcchA zrI bI. bhaTTAcArya 008 zilpa smRti vAstu vidyAyAm zrI naMdalAla cunilAla somapurA 850 | 009 | zilparatnam bhAga-1 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 322 zilparatnam bhAga-2 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 280 prAsAdatilaka zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 162 | 012 | kAzyazilpam zrI vinAyaka gaNeza ApaTe 302 prAsAdamajarI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 156 014 | rAjavallabha yAne zilpazAstra zrI nArAyaNa bhAratI goMsAI 352 015 | zilpadIpaka zrI gaMgAdharajI praNIta 120 | vAstusAra zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI dIpArNava uttarArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 110 | jinaprAsAda mArtaNDa zrI naMdalAla cunIlAla somapurA 498 | jaina graMthAvalI zrI jaina zvetAmbara konphransa 502 | hIrakalaza jaina jyotiSa zrI himatarAma mahAzaMkara jAnI 021 nyAyapravezaH bhAga-1 zrI AnaMdazaMkara bI. dhruva 022 | dIpArNava pUrvArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 023 anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-1 pU. municaMdrasUrijI ma.sA. 452 024 | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-2 zrI eca. Ara. kApaDIA 500 025 | prAkRta vyAkaraNa bhASAMtara saha zrI becaradAsa jIvarAja dozI 454 026 | tattpopaplavasiMhaH | zrI jayarAzI bhaTTa, bI. bhaTTAcArya 188 | 027 | zaktivAdAdarzaH | zrI sudarzanAcArya zAstrI 214 | 028 | kSIrArNava zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 414 029 | vedhavAstu prabhAkara zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI ___192 013 018 020 hAra 454 226 640
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 824 288 520 034 (). 324 302 196 190 202 480 30 | zinjaratnAkara zrI narmadAzaMkara zAstrI prAsAda maMDana | paM. bhagavAnadAsa jaina zrI siddhahema bRhadavRtti bRhannyAsa adhyAya-1 pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-2 pU. bhaviSyasUrinI ma.sA. zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 pU. bhAvasUri ma.sA. zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 (2) pU. bhAvasUrinI ma.sA. 036. | zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-5 pU. bhAvasUrina ma.sA. 037 vAstunighaMTu prabhAzaMkara oghaDabhAI somapurA 038 tilakamaznarI bhAga-1 pU. lAvaNyasUrijI 039 tilakamagnarI bhAga-2 pU. lAvaNyasUrijI tilakamajharI bhAga-3 pU. lAvaNyasUrijI sakhasandhAna mahAkAvyam pU. vijayaamRtasUrizvarajI saptabhaphImimAMsA pU. paM. zivAnandavijayajI nyAyAvatAra | satiSacaMdra vidyAbhUSaNa 044 vyutpattivAda guDhArthatattvaloka zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) 045 sAmAnya niryukti guDhArthatattvAloka zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) 046 saptabhInayapradIpa bAlabodhinIvivRttiH pU. lAvaNyasUrijI. vyutpattivAda zAstrArthakalA TIkA zrIveNImAdhava zAstrI nayopadeza bhAga-1 taraSiNIkaraNI pU. lAvaNyasUrijI nayopadeza bhAga-2 tarakiNItaraNI pU. lAvaNyasUrijI nyAyasamuccaya pU. lAvaNyasUrijI syAdyArthaprakAzaH pU. lAvaNyasUrijI dina zuddhi prakaraNa pU. darzanavijayajI 053 bRhad dhAraNA yaMtra pU. darzanavijayajI 054 | jyotirmahodaya sa. pU. akSayavijayajI 228 60 218 190 138 296 (04) 210 274 286 216 532 113 112
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - bAbulAla saremala zAha zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAna sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, mahAvAha - 04. (mo.) 9425585804 (kha) 22132543 (4-bhela) ahoshrut.bs@gmail.com aho zrutajJAnam graMtha bharNoddhAra saMvata 2055 (6. 2010) - seTa naM-2 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne DI.vI.DI. banAvI tenI yAdI. yA pustaDI www.ahoshrut.org vevasAiTa parathI pe| DAunaloDa jharI zaDAze. pustakanuM nAma bhASA rttA-TIDADAra - saMpA pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. pU. jinavijayajI ma.sA. krama 055 | zrI siddhama bRhadvRtti bRhadnyAsa adhyAya-6 056 | vividha tIrtha kalpa 057 bhAratIya jaina zramaNa saMskRti ane lekhanakaLA | 058 | siddhAntalakSaNagUDhArtha tattvalokaH 059 vyApti paJcaka vivRtti TIkA jaina saMgIta rAgamALA 060 061 caturviMzatIprabandha ( prabaMdha koza) 062 | vyutpattivAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya 063 | candraprabhA hemakaumudI 064 | viveka vilAsa 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha 066 | sanmatitattvasopAnam upadezamAlA doghaTTI TIkA gurjarAnuvAda 067 068 moharAjAparAjayam 069 | kriyAkoza - 070 kAlikAcAryakathAsaMgraha 071 sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA 072 | janmasamudrajAtaka 073 meghamahodaya varSaprabodha 074 jaina sAmudrikanAM pAMca graMtho saM .: saM pU. pUNyavijayajI ma.sA. | zrI dharma zrI dharmadattasUra zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI zrI rasikalAla eca. kApaDIA zrI sudarzanAcArya pU. meghavijayajI gaNi saM/gu. zrI dAmodara goviMdAcArya saM saM gu. saM saM F saM saM saM zubha. saM saM/hiM saM. saM. saM/hiM saM/hiM zubha. pU. mRgendravijayajI ma.sA. pU. labdhisUrijI ma.sA. pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. pU. caturavijayajI ma.sA. zrI mohanalAla bAMThiyA zrI aMbAlAla premacaMda zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya zrI bhagavAnadAsa jaina zrI bhagavAnadAsa jaina zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI pRSTha 296 160 164 202 48 306 322 668 516 268 456 420 638 192 428 406 308 128 532 376
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 075 076 saMgIta nATya rUpAvalI 077 1 bhAratano jaina tIrtho ane tenuM zilpasthApatya 079 zilpa cintAmaNi bhAga-1 080 bRha6 zilpa zAstra bhAga - 1 081 bRha6 zilpa zAstra bhAga - 2 082 ha zilpazAstra bhAga - 3 O83 AyurvedhanA anubhUta prayogo bhAga-1 jaina citra kalpavrUma bhAga-1 jaina citra kalpavrUma bhAga-2 084 lyAe 125 ORS vizvalocana koza 086 | SthA ratna choza bhAga-1 0875thA ratna choza bhAga-2 hastasagrIvanam 088 089 090 endracaturvizanikA sammati tarka mahArNavAvatArikA zubha. zubha. gubha. gubha. zubha zrI sArAbhAI navAba zrI sArAbhAI navAba zrI vidyA sArAbhAI navAba zrI sArAbhAI navAba saM. zrI manasukhalAla bhudaramala zrI jagannAtha aMbArAma zrI jagannAtha aMbArAma zrI jagannAtha aMbArAma pU. kAntisAgarajI zrI vardhamAna pArzvanAtha zAstrI gu4. zubha. guTha zubha, gu4. saM.hiM zrI naMdalAla zarmA gubha. gubha. saM saM. zrI becaradAsa jIvarAja dozI zrI becaradAsa jIvarAja dozI pU. meghavijayajIgaNi pU.yazovijayajI, pU. puNyavijayajI AcArya zrI vijayadarzanasUrijI 374 238 194 192 254 260 238 260 114 910 436 336 230 322 114 560
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra- saMvata 2067 (I. 2011) seTa naM.-3 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| pustaka nAma karttA / TIkAkAra saMpAdaka / prakAzaka 91 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga - 1 vAdidevasUrijI 92 syAdvAda ratnAkara bhAga-2 vAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA 93 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga-3 vAdidevasUrijI 94 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga-4 vAdidevasUrijI 95 syAdvAda ratnAkara bhAga - 5 vAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA 96 | pavitra kalpasUtra sArAbhAI navAba TI. gaNapati zAstrI TI. gaNapati zAstrI veMkaTeza presa krama 97 samarAGgaNa sUtradhAra bhAga - 1 98 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga - 2 99 bhuvanadIpaka 100 gAthAsahastrI 101 bhAratIya prAcIna lipImAlA 102 zabdaratnAkara 103 subodhavANI prakAza 104 laghu prabaMdha saMgraha 105 jaina stotra saMcaya - 1-2-3 106 sanmati tarka prakaraNa bhAga 1,2,3 107 sanmati tarka prakaraNa bhAga-4, 5 108 nyAyasAra nyAyatAtparyadIpikA 109 jaina lekha saMgraha bhAga - 1 110 jaina lekha saMgraha bhAga-2 111 jaina lekha saMgraha bhAga-3 112 | jaina dhAtu pratimA lekha bhAga-1 113 jaina pratimA lekha saMgraha 114 rAdhanapura pratimA lekha saMdoha 115 | prAcina lekha saMgraha - 1 116 bIkAnera jaina lekha saMgraha 117 prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga-1 118 prAcina jaina lekha saMgraha bhAga - 2 119 gujarAtanA aitihAsika lekho - 1 120 gujarAtanA aitihAsika lekho 2 121 gujarAtanA aitihAsika lekho-3 122 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala - 1 123 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-4 124 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala - 5 125 | kalekzana oNpha prAkRta enDa saMskRta inskrIpzansa 126 vijayadeva mAhAtmyam puNya bhojadeva bhojadeva padmaprabhasUrijI samayasuMdarajI gaurIzaMkara ojhA sAdhusundarajI nyAyavijayajI jayaMta pI. ThAkara mANikyasAgarasUrijI siddhasena divAkara siddhasena divAkara satiSacaMdra vidyAbhUSaNa puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara kAMtivijayajI daulatasiMha loDhA vizAlavijayajI vijayadharmasUrijI agaracaMda nAhaTA jinavijayajI jinavijayajI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana jinavijayajI bhASA saM. saM. saM. saM. saM. saM./aM saM. saM. saM. saM. hindI saM. saM./gu saM. saM, saM. saM. saM. saM./gu saM./gu saM./hi saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./ hi saM./hi saM./hi saM./hi saM./gu saM./gu saM./gu aM. sukhalAlajI munzIrAma manohararAma haragovindadAsa becaradAsa hemacaMdrAcArya jaina sabhA orIenTa insTITyuTa baroDA AgamoddhAraka sabhA aM. aM. aM. saM. sukhalAla saMghavI sukhalAla saMghavI esiyATIka sosAyaTI jinadattasUri jJAnabhaMDAra aravinda dhAmaNiyA yazovijayajI graMthamALA yazovijayajI graMthamALA nAhaTA dharsa jaina AtmAnaMda sabhA jaina AtmAnaMda sabhA phArbasa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala bhAvanagara ArcIoNlaoNjIkala DipA. jaina satya saMzodhaka pRSTha 272 240 254 282 118 466 342 362 134 70 316 224 612 307 250 514 454 354 337 354 372 142 336 364 218 656 122 764 404 404 540 274 414 400 320 148
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 754 84 194 3101 276 69 100 136 266 244 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2068 (I. 2012) seTa naM.-4 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pastakewww.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama | pustaka nAma kartA / saMpAdaka bhASA | prakAzaka 127 | mahAprabhAvika navasmaraNa sArAbhAI navAba guja. | sArAbhAI navAba 128 | jaina citra kalpalatA sArAbhAI navAba guja. sArAbhAI navAba 129 | jaina dharmano prAcIna itihAsa bhAga-2 hIrAlAla haMsarAja guja. | hIrAlAla haMsarAja 130 | oparezana ina sarca opha saM. menyu. bhAga-6 pI. pITarasana aMgrejI | eziyATIka sosAyaTI 131 | jaina gaNita vicAra kuMvarajI ANaMdajI guja. jaina dharma prasAraka sabhA 132 | daivajJa kAmadhenu (prAcina jyotiSa graMtha) zIla khaMDa saM. braja. bI. dAsa banArasa 133 | | karaNa prakAzaH brahmadeva saM./aM. sudhAkara dvivedi 134 | nyAyavizArada maho. yazovijayajI svahastalikhita kRti saMgraha | yazodevasurijI guja. yazobhAratI prakAzana 135 | bhaugolika koza-1 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 136 | bhaugolika koza-2 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 137 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-1,2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 138 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 139 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-1, 2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 140 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 141 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-1,2 / / jinavijayajI hindI / jaina sAhitya saMzodhaka punA 142 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 143 | navapadonI AnupUrvI bhAga-1 somavijayajI guja. | zAha bAbulAla savacaMda 144 | navapadonI AnupUrvI bhAga-2 somavijayajI | guja. zAha bAbulAla savacaMda 145 | navapadonI AnupUrvI bhAga-3 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 146 | bhASavati zatAnaMda mArachatA saM./hi | eca.bI. guptA enDa sansa banArasa 147 | jaina siddhAMta kaumudI (ardhamAgadhI vyAkaraNa) ratnacaMdra svAmI prA./saM. | bhairodAna seThIyA 148 | maMtrarAja guNakalpa mahodadhi jayadayAla zarmA hindI | jayadayAla zarmA 149 | phakkIkA ratnamaMjUSA-1, 2 kanakalAla ThAkUra saM. harikRSNa nibaMdha 150 | anubhUta siddha vizAyaMtra (cha kalpa saMgraha) meghavijayajI saM./guja | mahAvIra graMthamALA 151| sArAvali kalyANa vardhana saM. pAMDuraMga jIvAjI 152 | jyotiSa siddhAMta saMgraha vizvezvaraprasAda dvivedI saM. brIjabhUSaNadAsa banArasa 153| jJAna pradIpikA tathA sAmudrika zAstram rAmavyAsa pAnDeya saM. | jaina siddhAMta bhavana nUtana saMkalana | A. caMdrasAgarasUrijI jJAnabhaMDAra - ujjaina hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 2 | zrI gujarAtI zve.mU. jaina saMgha-hastaprata bhaMDAra - kalakattA | hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 274 168 282 182 384 376 387 174 320 286 272 142 260 232 160
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra | pRSTha 304 122 208 70 310 zA 462 512 264 | tIrtha 144 256 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2069 (I. 2013) seTa naM.-5 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| | krama | pustaka nAma kartA/saMpAdaka viSaya | bhASA saMpAdaka/prakAzaka 154 | uNAdi sUtro opha hemacaMdrAcArya | pU. hemacaMdrAcArya | vyAkaraNa | saMskRta johana kriSTe 155 | uNAdi gaNa vivRtti | pU. hemacaMdrAcArya vyAkaraNa saMskRta pU. manoharavijayajI 156| prAkRta prakAza-saTIka bhAmAha vyAkaraNa prAkRta jaya kRSNadAsa guptA 157 | dravya parikSA aura dhAtu utpatti | Thakkara pherU dhAtu saMskRta /hindI | bhaMvaralAla nAhaTA 158 | Arambhasidhdhi - saTIka pU. udayaprabhadevasUrijI jyotISa saMskRta | pU. jitendravijayajI 159 | khaMDaharo kA vaibhava | pU. kAntIsAgarajI zIlpa | hindI | bhAratIya jJAnapITha 160 | bAlabhArata | pU. amaracaMdrasUrijI | kAvya saMskRta paM. zIvadatta 161 | giranAra mAhAtmya daulatacaMda paraSottamadAsa / tIrtha saMskRta /gujarAtI | jaina patra 162 | giranAra galpa pU. lalitavijayajI saMskRta/gujarAtI | haMsakavijaya phrI lAyabrerI 163 | praznottara sArdha zataka pU. kSamAkalyANavijayajI | prakaraNa hindI | sAdhvIjI vicakSaNAzrIjI 164 | bhAratiya saMpAdana zAstra | mUlarAja jaina sAhitya hindI jaina vidyAbhavana, lAhora 165 | vibhaktyartha nirNaya giridhara jhA nyAya saMskRta caukhambA prakAzana 166 | vyoma batI-1 zivAcArya nyAya saMskRta saMpUrNAnaMda saMskRta yunivarsiTI 167 | vyoma vatI-2 zivAcArya nyAya saMpUrNAnaMda saMskRta vidyAlaya | 168 | jaina nyAyakhaMDa khAdyam | upA. yazovijayajI nyAya saMskRta /hindI | badrInAtha zukla 169 | haritakAvyAdi nighaMTU | bhAva mitha Ayurveda saMskRta /hindI zIva zarmA 170 | yoga ciMtAmaNi-saTIka pU. harSakIrtisUrijI | saMskRta/hindI | lakSmI veMkaTeza presa 171 | vasaMtarAja zakunam pU. bhAnucandra gaNi TIkA | jyotiSa khemarAja kRSNadAsa 172 | mahAvidyA viDaMbanA pU. bhuvanasundarasUri TIkA | jyotiSa | saMskRta senTrala lAyabrerI 173 | jyotirnibandha zivarAja | jyotiSa | saMskRta AnaMda Azrama 174 | meghamAlA vicAra pU. vijayaprabhasUrijI jyotiSa saMskRta/gujarAtI meghajI hIrajI 175 | muhUrta ciMtAmaNi-saTIka rAmakRta pramitAkSaya TIkA | jyotiSa saMskRta anUpa mizra 176 | mAnasollAsa saTIka-1 bhulAkamalla somezvara jyotiSa saMskRta orienTa insTITyUTa 177 | mAnasollAsa saTIka-2 bhulAkamalla somezvara | jyotiSa saMskRta orienTa insTITyUTa 178 | jyotiSa sAra prAkRta bhagavAnadAsa jaina jyotiSa prAkRta/hindI | bhagavAnadAsa jaina 179 | muhUrta saMgraha aMbAlAla zarmA jyotiSa | gujarAtI | zAstrI jagannAtha parazurAma dvivedI 180 | hindu esTrolojI pitAmbaradAsa trIbhovanadAsa | jyotiSa gujarAtI pitAmbaradAsa TI. mahetA 75 488 | 226 365 saMskRta 190 480 352 596 250 391 114 238 166 368 88 356 168
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2071 (I. 2015) seTa naM.-6 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustakewww.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama viSaya | bhASA pRSTha pustaka nAma kAvyaprakAza bhAga-1 | saMpAdaka / prakAzaka pUjya jinavijayajI 181 | saMskRta 364 182 kAvyaprakAza bhAga-2 222 183 kAvyaprakAza ullAsa-2 ane 3 330 184 | nRtyaratna koza bhAga-1 156 185 | nRtyaratra koza bhAga-2 ___ kartA / TikAkAra pUjya mammaTAcArya kRta pUjya mammaTAcArya kRta upA. yazovijayajI zrI kumbhakarNa nRpati zrI kumbhakarNa nRpati zrI azokamalajI | zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva 248 504 saMskRta pUjya jinavijayajI saMskRta yazobhArati jaina prakAzana samiti saMskRta zrI rasIkalAla choTAlAla saMskRta zrI rasIkalAla choTAlAla saMskRta /hindI | zrI vAcaspati gairobhA saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta zrI maMgeza rAmakRSNa telaMga gujarAtI mukti-kamala-jaina mohana graMthamAlA 448 188 444 616 190 632 | nArada 84 | 244 zrI caMdrazekhara zAstrI 220 186 | nRtyAdhyAya 187 | saMgIratnAkara bhAga-1 saTIka | saMgIratnAkara bhAga-2 saTIka 189 | saMgIratnAkara bhAga-3 saTIka saMgIranAkara bhAga-4 saTIka 191 saMgIta makaranda saMgIta nRtya ane nATya saMbaMdhI 192 jaina graMtho 193 | nyAyabiMdu saTIka 194 | zIghrabodha bhAga-1 thI 5 195 | zIghrabodha bhAga-6 thI 10 196| zIghrabodha bhAga-11 thI 15 197 | zIghrabodha bhAga-16 thI 20 198 | zIghrabodha bhAga-21 thI 25 199 | adhyAtmasAra saTIka 200 | chandonuzAsana 201 | maggAnusAriyA saMskRta hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 422 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 304 zrI hIrAlAla kApaDIyA pUjya dharmotarAcArya pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya gaMbhIravijayajI eca. DI. belanakara 446 |414 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA saMskRta/gujarAtI | narottamadAsa bhAnajI 409 476 siMghI jaina zAstra zikSApITha 444 saMskRta saMskRta/gujarAtI zrI DI. esa zAha | jJAtaputra bhagavAna mahAvIra TrasTa 146
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2072 (I. 2016) seTa naM.-7 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| pRSTha 285 280 315 307 361 301 263 395 krama pustaka nAma 202 | AcArAMga sUtra bhAga-1 niyukti+TIkA 203 | AcArAMga sUtra bhAga-2 niyukti+TIkA 204 | AcArAMga sUtra bhAga-3 niyukti+TIkA 205 | AcArAMga sUtra bhAga-4 niyukti+TIkA 206 | AcArAMga sUtra bhAga-5 niyukti+TIkA 207 | suyagaDAMga sUtra bhAga-1 saTIka 208 | suyagaDAMga sUtra bhAga-2 saTIka 209 | suyagaDAMga sUtra bhAga-3 saTIka 210 | suyagaDAMga sUtra bhAga-4 saTIka 211 | suyagaDAMga sUtra bhAga-5 saTIka 212 | rAyapaseNiya sUtra 213 | prAcIna tIrthamALA bhAga-1 214 | dhAtu pArAyaNam 215 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-1 216 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-2 217 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-3 218 | tArkika rakSA sAra saMgraha bAdArtha saMgraha bhAga-1 (sphoTa tattva nirUpaNa, sphoTa candrikA, 219 pratipAdika saMjJAvAda, vAkyavAda, vAkyadIpikA) vAdArtha saMgraha bhAga-2 (SaTkAraka vivecana, kAraka vAdArtha, 220 | samAsavAdArtha, vakAravAdArtha) | bAdArtha saMgraha bhAga-3 (vAdasudhAkara, laghuvibhaktyartha nirNaya, 221 __ zAbdabodhaprakAzikA) 222 | vAdArtha saMgraha bhAga-4 (AkhyAta zaktivAda chaH TIkA) kartA / TikAkAra bhASA saMpAdaka/prakAzaka | zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI malayagiri | gujarAtI zrI becaradAsa dozI A.zrI dharmasUri | saM./gujarAtI | zrI yazovijayajI graMthamALA zrI hemacaMdrAcArya | saMskRta A. zrI municaMdrasUri zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI zrI becaradAsa dozI A. zrI varadarAja saMskRta rAjakIya saMskRta pustakAlaya vividha kartA saMskRta mahAdeva zarmA 386 351 260 272 530 648 510 560 427 88 vividha kartA / saMskRta | mahAdeva zarmA 78 mahAdeva zarmA 112 vividha kartA saMskRta raghunAtha ziromaNi | saMskRta mahAdeva zarmA 228
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ REPRINT FROM THE PANDIT. tArkikarakSA | zrImadAcAryavaradarAjaviracitA / tatkRta sArasaGgrahAbhidhavyAkhyAsahitA / mahopAdhyAyakolAcalazrImallinAthasUriviracitayA freeveerorer vyAkhyayA jJAnapUrNanirmitayA laghudIpikAkhyayA TIkayA ca samanvitA / vArANasIsya rAjakIyapradhAna saMskRta pAThazAlIya pustakAlayAdhyakSeNa paNDita vindhyezvarIprasAdadvivedinA saMskRtA / vArANasyAm meDikala hAlnAmakayantrAlaye 1903 IsavIyavarSe mudritA / gha - - No. 1, Vol XXV. -- January, 1903. 35
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 &
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ // shriiH|| OM namaH paramAtmane / saTIkatArkikarakSAyAH bhuumikaa| mAdhavAcAryANAM sarvadarzanasaGgrahe(1) pUrNaprajJadarzananirUpaNe(2) (1) paziTiksosAiTIsamAdezena kalikAtAnagare madrite sarvadarzanasaGgrahapustake tanmalatayA mudrite pustakAntare 'pi samAptAvecaM likhitamasti / "itaH paraM sarvadarzanaziromaNibhataM zAradarzanamanyatra likhitmiyopekssimiti|" padamevAvalambyedAnoM vidvAMsaH kalpayanti yat zAradarzanaM paJcadazIyanye tathA vivaraNa prameyasaGgrahayanye ca mAdhavAcArya saMnyAsAzrame nAmbA vidyAraNyasvAminA likhitaM tasmAt sarvadarzana saMyahasya paJcadazIgranyena vivaraNaprameyasa heNa ca sambandha iti / kiMtu dhArANasInivAsinIyuktabAbagovindadAsamahodayAnAM nikaTe vartamAne sarvadarzanamAhAntimabhAge pAtajjaladarzananirUpaNAnantaraM zAradazaMnanirUpaNasya vidyamAnatvAdanumIyate mudritapustakamUlabhUtalikhitAdarzapustakasya paramAdarzapustakamya vA khaNDitatvAt "itaH paraM sarvadazanaziromaNibhata"mityAdilekho lekhakagodhakalpitaH, sarvadarzanasaMgrahalekhazailI. bhitrazailIkatvAta paJcadazIvivaraNaprameyasaMgrahasambandho'pyasaGgata eti / | jbin naajiy'aamyighnaathn mghnghiaamaagh maakhaacAryakRtasarvadarzanasaGgrahasya vyAkhyAmiti dharNanti / tadapyadarzanamalakama yata elaela. DI., sI. AI. I. upAdhidhAriNA rAjendralAlamiyA noTises Apha saMskRtamenusanaphTsa pustake 1847 saMkhyAyAM tanyasya varNanaM likhi. tamiti / so'pi sanyo mAdhavAcAryazatasarghadarzanasaMpahaSadeva bodhyaH / (2) eziyATiksosAiTomudritapustake 60 pRSThe /
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAH wwwwwwwww wsapna "tArkikarakSAyAM 9) ca / dharmasya tadatapavikalpAnupapattitaH / dharmiNastadvizikRtvanako nityasamA bhavet // " iti lekhadarzanAt kosau tArkikarakSAgranthaH kena cAcAryeNa racito yo hi vedabhASyAdeH praNetRbhimAdhavAcArya(2)ruita iti paryAlocayatA mayA ciraM tadanveSaNe kRte bhUtapUrvavArANasIsthaividaraiH zrIharikRSNavyAsaiH sampAdita tajyeSTha sUnuzrIvidyAdharavyAsena dattaM varadarAjAcAryakRtatAkiMkarakSApustaka(3) tatkRtatayAkhyAnasArasaGgrahapustakaM (4) (1) anna mudritapustake pRSTe 300 / (2) sarvadarza nasaDyahAram / " zrImatsAyagAnurAdhAbdhi stubhena mahAjamA kiyate mAdhavArya sarvadarzanaptAGgrahaH // pUrva pAmatidustarANi sutarAmAlojha zAstrANyaso ... zrImatsAyaNamAdhama prabhurUpanyAsthata sata prItaye // " ityaadi| sbaayyaalaar'aar'aay' saahaannaaghaassmaathaalamAdhavajaiminIyanyAyamAlAvistarAdiyanyAH praNItA iti nevatiroDi. tamasti viduSAm / . (3) pustakamidaM kAgajAkhyAdhAe~ prAcInadevanAgarAtaH kuTiletisiddhalikhitaM vizuddha mUlamAcaM samA rNam / | () budrmbhi miinun| agrj kksm nibndhaay' ghrm lippi " saMvat 57 zrAvaNasudi 2" parantu saMvat 1457 iti bodhaH nirUpyamA laghudIpikApustakAnte lekhona lipikAlasya " saMvat 1458 varSa vaizAkha(kha)za.2" evaMlikhitatvAta tayoH kAgajAkhyAdhArasya lipezcai kaakaarsvaadeshlekhklikhittvaac| . . AmounAbAda
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikA / jJAnapUrNa viracitalaghudIpikAkhyata hippaNapustakaM (1) ca la vdham / taladhyA jAnotsAhena mayA vyAkhyAnAntarAnveSaNe kRte ekasya vRddhasyAmatsambandhineo gRhe brAhmaNasampAdanIyatvena (2) sthApiteSu vastuSu saMkhyApUrakatvena nikSipteSu durdazApanneSUttameSu hastalikhita pustakeSu haThAdAkarSiteSu bhUyobhUyeA nivAryamANena mayA kolAcalamallinAthasUrikRtasya niconverter fire sArasaGgrahAnugatatArkikara cAvyAkhyAnasya pustakaM prathamaparicchedamAtraM ( ) labdham / tadanantaramasyaiva granthasya pustakAntaramapi vArANasyAmevaikasya saMnyAsino nikaTe vartamAnaM kRmibhakSitasarvadezaM vizIrNamante khaNDitaM ca (4) labdham / anantaraM vArANasIstharAjakIyAGgalapATha (1) hRdamapi sampa kintvanekasyaleNva lagna pAThamazuddhaM ca / (2) adhyayanAdhyApanAdibrahmaNadharmaH sa ca pustakena vinA na bhavatIti pustakaM zAlagrAmazilAsamIpe syApyaM vA gaGgAyAM prakSepaNIyamiti tasya vRddhasya siddhAntaH / (3) dahaM pustakaM kAgajAtyAdhAre devanAgarAkSarairlikhitaM jIrNa truTitapArzvabhAgaM spazInarhamazuddham / zrAtra yadyapi lekhakrena lipikAlA na likhitastathApi jIrNatvAdayAkAreNAnumIyate yat varSasArddhazatadvayAta pUrva likhitamiti / (4) anArambhapatrasya pUrvapRSThe evaM likhitamasti 'zrIsarvAdhiyAnidhAnakavIndrAcArya sarasvatInAM dharadarAjIyaTIkA niSkaTikA pustakam // " evaM hastAkSaramudrA cihnitAnyanekAni pustakAni vArANasyAM kaci dvezAntareSvapi mahApustakAlayeSu vartamAnAni dRzyante / tasmAdanumIyate yat vArANasyAM ko'pi mahAn pustakAlaya uktamahAtmana grAsIditi // 66 3EUR
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaagke 72 mted ekaad she usednesraturecorressessivtthey'kaalekshkhechenphaaphrul ::........ ... . . .. . . / ' , '', '':;" ':; :: g sgykshn- shnke asnggruardiaspatcrkettaarnnzrresspred .-e - ... : sh . ' sheess nismsparataineaesarentacaramercator } | gaajnaar duttiaaghaabl abibhaagiihaamithaatthiny jn shaahbhuli laahinggaal glaahingg(7) jny abhinndiihiilaaanggaanggi daakhil saaji mhibhaag ) smblu| flaambiy'aa / jbaall sii stujaa saahaakhil mukssii sbaahaa taahsindhiijulhaataashaalaa mlhaany strii laalu haaninaasthlaahaaaalaa ligaay' / blmbaa ghuur' r'ijaaliilaakssaadaa a jaahil mhH jbi naa linggaalaalu kssaabilaakhaanikhilaal klaalin sthaanii sunni aalu| thaakl sbl saathe saalH laalaah suhmaah bhngg lmH maahi| dusstt gunnaanbikssi naathi shhiighl aar'ultmaa sb sbiikaahaalkssunnodaalaabhaa . . sbiikRssnnu, bh, maahaatmghaani libhkssaabRkss aksks(julaa)ghbhaalubndhaa stu laahaabH dr'utb sr'u laalaayil| nl hnthibh nlhilaathi ahllaahaaH kaaligiigulmaatmaa thaaliH / Mensation=sinessmaniramasonenesmeusesseeee eeeeeeesomessio hcche| (7) mngglaaphl dbijaal nlini| h m 77 / gaahiniir 74 ihaa liniy'm gudsstt gnymaany laal maathmn mhaanaa thaabaarth grnthkaatthaa / (2) kss yaathi lkssml sithihmaalaa l limidyaathi bhiissttsbaasthraanggaabaaliighn ghn du liy'inaal graam: dur`ngg| hle remares -ljke jaanony'n peshoy'-ar-khaal-bikaashe lndesheeritannicy'nkaar'r' 45
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ NRIBERSIANBPERIALIEDODANDRORARIHARATTIMEANI D ATCAMERRIERece SAMOHAMMINISTRATIRamananewsawaricRamayaPARSamasomarATSUPROVIHARumation timat e mememnsanineavitaeminine BRAINITAMARINAK Anmunimal Mu s tardanantlemottarasharesmananRIHIMASHAIREDITORSaraswatiprama nA PITTPS R Teamyatreenamaraatm mikA / atra vArANasIstharAjakIyasaMskRtapAThazAlIyanyA ki shunaa minA prapatrasamAlocanayA upakRto'smi / etAvatApIdaM mudritaM pustakaM vizuddha jAtamiti vaktumazakyaM kiM tvasmina kArye 'nanubhUtapUrvajAtIyo mahAnA''yAsaH kRtA mayeti / prathamaparicchedasya jJAnapUrNakRtA laghudIpikAdIkA svante mudritA bhaviSyatItyAdarzapustakasyApAtato darzanena pUrva pratijJAtam / kiM tu pazcAt samyaksamAlecanenAdarzapustakasyAtyantAzuddhatvaM tristhaleSu granthanudi cAvagamyedAnI tanmudraNaM sAhasaM manyamAnena mayApekSitamityAdazAntaradAnenAnugrAho'hamutsAhavardhakairdezopakAraparaiH pustakAnveSakaiH pustakoDArakairviraiyato dvitIyasaMskaraNe tasampannaM bhavediti / durlabhena purAtanena nyAyadarzanAnurAgijanAnandavardhakenAmunA nibandhena bhanastAvad vinAdayanto bivarA mAmakInaM parizramamidAnI saphalayantu iti jagadIzvaraM prArthaya iti // saTIkatArkikarakSAyAH praNetA prAcAryavaradarAjazva(1) kasmin deze kasmin kAle AsIditIdAnIparyantaM (1) apare'pi varadarAjA vaiyAkaraNasiddhAntakaumudIpraNetRNAM bhaTTojidIkSitAnAM ziSya AsIn / anena sAsiTTAntakaumudI laghusiddhAntakaumudI masiddhAntakaumudI ca racitA / yadhAha madhyasiDA. lnaa / 'matvA varadarAjaH zrIgurun bhaTTAjidIkSitAn / karoti pANinIyAnAM masiddhAntakaumudIm // " 0
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ AB elaashurt " / biinaajijaamaa: - phlaaphaanaaliigidrekssaay 5 khriinilikhitmkhaajaal phir'im| sbaahaalkaa strii phldn| jnyaan alistitiikssaa ninjaayaal miim| mukh lukaajjiiinil| maa ykhnii / 1aa bhibinyaakh 73-737 sbaaks: ghnghn hijl gaach mohaammghaal nimnaa baannaaghbRthibhyaan khaajaa|thaaglaam yl * maajidinmaan|ymaany ruuhulnaa: khulkaa: cudn: nnn l aahmaahaataajaa maamlaay'he nii mnn rni bhul niitin jaay'aahaan mumighaay' 24 phutt lili| gln yaa maajiinil daayild anaay' mlaahaay'naa laaghbRthibhaassaabh mii aini bhul nyjinii d n dushi| bi laay'n baasiisaalaanaath "phiiilimelaakmaan'sthini naaghl saay'laa 5 smiiy' jaannaasaaki griilullaayiilimaar'ishr's naa laahaagaa bhaar'striidinaay'H / lghu hlun ''maaliniikaanbaalaaninaar'nni - aan" muni lglaa jiighinaa maaliniighinaalaa yaay'| naaljaalinggaa naagaasl 2 y'aa kaannaa kaay'sth baaghbjnaaks 7ss indraabhinaa maanaa naa naajil jaabhaassi mnn clltb ghH ghaa: mutr likhitn| cln kry'laal jaamaa naa hy'| ni laaghr'n y yntr praay' nibhiy' | maaymaadiiy'maamliiqnaal ghaannaagh ny' - gaNitapustakasti tacca pustakaM granTA karturAjayA likhitaM tathAzci / yugava munagabhUgharSa 1784 zuciza yutathA rovaare| aphillaahmmbi: jil maa taa naa naa naa // minimaamnggl laail sdaashir`nt shaani mini byaakhynggcchiyaa likhin saamaaraamkhaantimi:| mahAmahopAdhyAyadurgAprasADhastu kAvyamAlAmudritarasagaGgAdharabhUmikAyAM gRSTha 1628-1666 khastAbde zAhajahAbhicayavanasArvabhaumasamaye jagannAtha samAjA bhinnasya jaalaayinaaly' tini niy'ni| sthaaniiy' srlaa yen nmini| === == == = == = ====
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikA / samyaGkanizcayo na bhavati kiM tu granthAnte "Alobya dustaragabhIratarAn nibandhAn vAcaspaterudayanasya tathApareSAm / sAro mayAtra samagRhyata dhAvadUkairnityaM kathAsu vijigISubhireSa dhAryaH // 7) ityuktatvAdudyanAcAryakRtAtmatattva vivekanyAyakusumAJjaliprabodhasiddhi (2) granthAnAmanekantroddhRtatvAt udaya evaM pacAGkA abhivartate tasmAt tatpustakaM nAgezabhaTTaparizo pahitaM cetyanumIyate / etenApi 1676- 1216 saMvatsarakAle bhaTTAjidIkSitAnAM sthitirAsIditi suvacam / aparaM ca vArANasItyarAjakIyAGgalapAThAlayAdhyApaka paNDita gaNezatapAThinika vartamAne siddhAntakaumudI pustake lekhakalikhitena lipikAlena saMvat 1738 etadAtmakena pUrvoktA sthitiravirudvaiva / sAmavedIya kalpasUtra vyAkhyAkAro varadarAjeo bhicaH / yathAha "iti vAmanAcAryasUnuH kauzikAnvayasambhavo varadarAjaH kalpa saMvatsarakalpa (1)vyAkhyAM ca pATho'yaM vArANasIstharAjakIya saMskRta pAThazAlIyapustake patre vartate / anyo'pi varadarAjeo yena mImAMsAzAstre nayavivekaTIkAkhyo mahAnibandhA racito yathAha "Atreyasya zrI darzanAcAryasya ziSyasya zrIrahanA sUnAvaradarAjasya kRtau naryAvavekaTIkAyA" mityAdi / idaM pustakaM varSacatuHzatyAH pUrva likhitamivAbhAti vArANasI syarAjakIya saMskRtapAThazAlIya pustakAlaye khaNDitaM bhagnaM tRtIyAdhyAyamAcaM vartate // (1) zrasmin mudritapustake 364 pRSThe / (2) AtmavivekaH 179 | 189 | 194 | 203 | pRSTheSu / nyAyakusumAJjaliH 100 pRSThe / prabodhasiddhiH 189 / 305 / 350 pRSThe / 43
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ R MAmromannamastendanamAraminatinuindiamratammtamnainaramaeraamanaries memoriagnetendrenacuaticariawaana seomontanesmanimCOINotiauranommanandsiemag HVARANTEECHNONEmomdadgandMISHANTERAND manasamomporn womancernancemeanoameer Quamergreemegampps partigg ti n stereasansar saTIkatAkikaratAyA: nAcAryeNa lakSaNAcalIgranthasya 606 zAkavarSe (1041 saMvatsare) praNayanAt 1) jJAnapUrNakRtatArkikarakSATippaNalaghudIpikApustakasya 1456 saMvatsaralikhitasyAsmannikaTe vartamAnatvAt 1456 saMvatsarAt pUrva 1041 saMvatsaratazca pazcAt tArkikarakSAkartRvaradarAjasya sthitirAsIdityatra naasti| vaadaavkaashH| vizeSajijJAsAyAM tu jJAnapUrNena laghudIpikAsamAso "viSNusvAmiguruM numaH" ityuktatvAt viSNusvAminaH ziSya iti kathitaM bhavati / yajezvarabhaTTena AryavidyAsudhAkare 231 pRSTha "tataH zaharamatAnuyAyinA yAdavanAmA(8) mAtulenAdhyApito'yaM rAmAnujo'bhinavavaiSNavasampradAyapravartako babhUva / ayamAcAryoM viSNusvAmiziSyasantAne gRhItajanmano bilvamaGgalasya 3) pazcAdi"tyAdi likhitam / prapannAmRtanAmadheye rAmAnujacarite tu 1012 zAkavarSe (1147 saMvatsare) yAdavAdri parvate nArAyaNaprati REATERanatomeManmassmemakemo apornsappilaasabanandamannamraatsaamaanasana - Prarupramasomymage froensaterfarminerape MarwaamanaprumusuawoomaaNaIRONMEAN (1) banArasasaMsthatasIrIjamudrite 'sma chodhine prazastapAdabhA. dhyapustake 2 khaNDe 'nte / naalobhuminiin thaahmaann| varSapadayanazca subodhAM lakSaNAvalIm // (2) yo hi yAdavaprakAza iti pUrNanAcA prasiddhaH / (3) bilvamaGgalasya lIlAzubha iti nAmAntaram / anena zrIkSadhyAkAmRta kAvya racitam / (4) prapannAmRte 44-48 adhyAyeSu / atha bhaktanagare sArdu ziSyasaDUna nivasatastasya svamadarzanAnantaraM bhagavanmayaMduraNArtha yAdavAdiga mantavasyaNPEOPINIONmortereopencommamamunawinAnanmaaDarponomsunnbarormananotvemmontwastinuemnsaninewhiteninmarathinkmandutomwwminountina - "44
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikA / va AryavidyAsudhAkare 228 pRSThe viSNusvAmina itihAsanirUpaNaprasaGge idamapi likhitam "ayaM ca zaGkarAcApadavIcInaH / " "yate'nenAdvitIya nirAkAra brahmapratipAdakaM zaGkarasammata vedAntasiddhAntaM pratikSipya sAkAranapratipAdakaM svamataM pravartitamiti mAdhavIyA parvadarzanasaMmahAbhiSagranthAllabhyate / " nIlakaNTha bhaTTakRtazaGkaramandArasaiArabhe tu "prAta tiSyazaradAmatiyAtavatyA mekAdazAdhikazateonacatuH sahakhyAm / " ityuktayA 3886 kalivarSe 845 vaikramasaMvatsare zakarAcAryavibhavaH siddhyati ( / / etena 845 saMvatsarasya ca pazcAt 1947 saMvatsarAt pUrva viSNusvAminaH sthitiriti(2) siddham / aparaM ca lakSaNAvalIgranthAt 1041 saMva manakathanam 1012 zakAbde caitrazuklacaturdazyAM rAmAnujAcAryastatra nArAyApratimAM pratiSThApitavAnityAdi sarva nirUpitam / (1) prasthAnatrayamAyyakartuH zivAvatArasya zrIzaGkarAcAryasyAvibhIsajIvanacaritAdiviSaye bahavo vikalpA dadAnoM dRzyante te va parIkSApUrvakaM nyAyavArtikabhUmikAyAM nirUpayiSyante'smAbhirAstAM tAvat / (2) yajJezvarabhaTTena AryavidyAsudhAkare pRSThe 234 "vikrama saMvatsarakAlasya prayodaze zatake madhvAcAryaH samabhavat / gurjarAdhipateH kumArapAlAbhidhasya rAjJo rAjyasamaye sampradAya pradIpalatA madhvAcAryasya samudbhava nAt / vikramArkasamayAt pragateSu 1198 navanavatyadhikaikAdazazatomiteSu saMvatsareSu kArttikazunadazamyAM kumArapAlasya rAjyAbhiSeko babhUveti prabavyacintAmaNidyanye merutuTTAcAryeNa likhitatvAcca / " iti likhitam / bhaviSyapurA pariziSTe bhagavaduktamAhAtmye 21 adhyAye tu 45.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ r len- -aeetishwarecreasonser===== | biinaajiphaayaa| scene ===m dshmik "mntrosii smn naa kliniiyH| kaalaamiiy / r'aamH naa !! " | brn likhrin haalaalujaan su miy'aa mhaahaahaa mngg maanaari niHnaalinaan munn himiini jlaahi 7047 laakh 5743 by'aan su ci taamilH hini l sniaay'ni| yaa yaamaaj: jun muni mjihaay'tbkhihi - | lillaahmaayhaamjaa laa mnsth kaale praay' aaaghnaamaalhaa shiiallaalghlaadaanaay'ni| | maay'aabyaapliaamaah hi chaamaahniiymaatrlaiy'i lighinH| yntrthi aangussaalaayaayaaplinikaalaa maaghiimhaasukhmilaa saajaabe baadhaagaad nns, yaatraabbaayaathaa du suun maay'aay maamunui lingkdin ( naahi l ey'aan: jji n mhaamaany dkss| sthaar'aa nnn hl, llnaay' mnmigrii ann, yntr maanuss maatraan naayi dussndh sir'aakhaa hihi mn ni| | : naayaay'aadhiishraatkssiiy' ny'| taasbinaamy'naasbaayaa ny', haasaanulH kn bhuy'aari maatraa niy'ni| dvAparAnte kalerAdI proktaH saGkarSaNona ya iti mahAbhAratAditavidhayA vatINA'nantamatirbhagavAn rAmAnujamunirAvrihmamImAMsAsiddhAntapratyavasthAnena zrI gahamAcArya Na sUtrAbhiprAyasaMvatyA svAbhiprAya prakAzanAditi tatsayUthyabhAskarAcAyAyuktarItyA ydin nyyi maaghaankliaabr'aahmghmy' aatmghaanaalillaalniniy'aamaahaa sittaal laal niy'e 14aanaar'aay'n| sunininmaamininaabhaab n nittaayyinaalaa bndhaani ny'| blaa muni n maatthi7 saa lr'i n milaanisaanimiNmnnr`gr'aanhaanggn ny'aa bhillaalnnitaanaalillaah| mughliiy'aahaa smri yaamaal| ziyyaay'| tini nininiphaarminyaadhi hy'ndhiy'daaraab: ksaamlaandhiimini naa slimaay'uuH| jaamaanaaraa khaayghughudd'laamaal n smslin| ny'| laay' naalini aamlaar`aay'i hmmdaay' l smaadhiH muni| suklkaataalaankaaeloke kaaele shuy'elpep
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ SwamentaSHADSENERAantaran bhUmikA / 11 tsare udayanAcAryANAM sthitirAsIdityapyuktam / tasmAt "vAcaspaterudayanasya tathApareSA"miti vadatastArkikarakSAkatarudayanAcAryasamayapazcAdbhAvinA varadarAjAcAryasya tathA amAt kiJcitpazcAdbhAvina etatsamAnakAlikasya vA tArkikarakSATIkAlaghudIpikAkarturviSNusvA miziSyasya jJAnapUrNasya ca 1041 saMvatsarAdanantaraM 1147 saMvatsarAt pUrva sthitirAsIdityanumIyate // varadarAjAcAryeNa 'Aloya dustaragabhIratarAn nibadhAn" ityAdhuktatvAt tArkikarakSAgranthasamAlocanAt mallinAthena cApAddhAte "iha khalu tatrabhavAn bAlAnukampI varadarAjaH sakalanyAyazAstrarahasyopadidikSayA svaviracitatArkikarakSAzlokavyAkhyAnAya sArasaGgrahaM nAma prakaraNamAramamANa" ityAdhuktatvAt sihaM bhavati yat sUtrANAmatisaMkSiptatvAt bhASyavArttikAdigranthAnAM vistRtatvAddarUhatvAca nyAyasiddhAntasiddhAn pramANAdipadArthAna prathamataH zlokAtmakena granthena nibabandha pazcAt tasyApyasphuTArthatvaM vicArya sArasaMgrahaTIkAgranthena vyAkhyAtavAn / kecittu tArkikarakSAgranthaM tarkakArikAnAnA vyavahUtavanto'daH purAtanaM nyAyaprakaraNaM varadarAjAcAryeNa svakRtayA sAraGgrahAbhidhaTIkayA vizadIkRtamiti vadanti / tanmandam jJAnapUrNena laghudIpikAyAm "purA varadarAjena nyAyazAstrArthasaMgrahaH / kRtaH paratvatA buddhA (?) padyAnAM durgrahArthatAm // tenaiva racitA vyAkhyA sA ca zAstrapadaM gtaa| / tatastadarthasiDyartha karomi laghudIpikAm // " ityAdhuktatvAt / /
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 saTIkatArkikaratAyAH grantho'yamatIvopayukto yato vistRtadurUhazaGkAsamAdhivAgjAlAkANDatANDavAdirAhityena saralarItyA nyAyasUtrabhASyAdipratipAditAH prasaGgAt kaNAdasUtraprazastapAdabhASyapratipAditA api sarve pramANAdayaH padArthI dravyAdayazca padArtha atra paricchedatraye nirUpitAH / tatra prathamaparicchede pramANAdayazchalAntAH padArtha nirUpitAH / dvitIyaparicchede jAtipadArthoM nirUpitaH / tRtIye nigrahasthAna padArtha iti / atratyA vizeSaviSayAstu mudritAt padArthanirUpaNakramasUcIpattrAdadvagantavyA iti / varadarAjAcAryeNa nyAyakusumAJjaliTIkApi racitA mallinAthena tArkikarakSATIkAyAM 46 pRSThe uktatvAditi / saTIkatArkikarakSA TippaNalaghudIpikAkArasya jJAnapUrNasya samayastu yatheopaladhaM nirUpitaprAya eva prAk / idAnIM freeNTakAkartuH kolAcalamallinAthasU rerjIvanacaritaviSayeo yatheopalabdhi nirUpyate / taba tAvadaneke malinAthanAmAno vidvAMseo babhUvuH / tathAhi bhojaprabandhe (1) / "anyadA rAjA kIDodyAne ramamANaH zrAntaH cireNa sahakAra taroradhastAt tasthau / tatastatra sahakAratarumUle (1) vArANasI syarAjakIya saMskRtapAThazAlIyalikhita pustake 172 saMkhyake 125 patte lekho'yaM vartate / asmin pustake lekhakena lipikAla evaM likhitaH // " zrIsaMvat 1854 AAbAThapudi pUrNamAsI vAra zani likhitaM bhojaprabandha dhanIrAma brAhmaNa / " paNDitajIvAnanda vidyAsAgareNa kalikAtAnagare prakAzita pustake 'pi 60 pRSThe pATho'yaM vartata iti / 48
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumi| i ekhaalek shaaomi e e -513 tkhcare canner - -=-= - r'r' khiil muthaalu maa thillilaangkssaa r'aa pr'shaantaa saahu| - haalaay' laalnbil khaani ghimaa l aaln naa? milllihuti - shilpiiH sthaali jbihaa // ? tato rAjA zrutvA tuH pANivalayaM dadau / tataH kojaambikssaa jnm sbaadyiaaly' skul laalaa aantb ji li / | bhuskaal tini sthaali phrntt| phaallil aai tbaaksi / caan| laalsaath likhijighinir'aa| bhul naa aaanel)laakaaliighaa) - =========- - e % - 2 7 eshle ii el iart 1 258 naam: 44sE * gru keluN tera kaannr' registern ce 'ksskke | 14 : * e . aal-- naagaasbtb sullis ?0i spnsllAlasenarAjyAdA" ityAdilekhadarzanAt 1217 saMvab, ajnyaa skul ?032 nmbii smRghitbkaal (1) itihAsasaMzodhakAstu ballAlasenasya putto lakSmaNa sena iti lithyaaln| mgn hn naa maanaa laalnyini 1laa' muni lr anaalaan| smri su miy'aa dumnin 0 0 nyaanggaassssy maamlaay' 700 graaphaat lkulbyaaly' skul maannaa| liphn baannaanibhUmikAyAmanusandheyaH / (2) diy'aahiy'aa khaal ssmaandhii in = mubhi, bndhaatkssoisonoaataalebkssogjpry'Nkaale mey'e otthlaaek, snggennht dhkonn
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAH rAjasamaye ) mallinAthakavirAsIdityeko mallinAthakaviH / kecittu 14 "mallinAthakaviH sAyaM mandAtmAnujighRkSayA / vyAvaSTe kAlIdAsIcaM kAvyatrayamanAkulam // " iti raghuvaMzaTIkAsthazlokadarzanAt kavizabdasAmyAd bhojarAjakAlika eva raghuvaMzAdikAvyaTIkAkAro mahilanAtha ityAhuH / tanmandam raghuvaMzAdiTIkAsuddhatAnAM pranyAnAM navInatvAt / tacAgre nirUpayiSyAmaH / athAparo'pi mallinAtha AsIt tathAhi sarasvatItIrtha kRtAyAM kAvyaprakAzaTIkAyAm ( ) | "vidhAtukAmaH sukRtaM garIyaH kSamAtalaM svarga havAvatIrNaH / (1) bhojarAja samayastu 964 zakakAla iti mahAmahopAdhyAyasudhAkarodvavedinA gaNaphataraGgiyAM 31 pRSThe likhitam / bhaTTavAmanAcAryakRta TIkAsahita mumbaInagare dvitIyAvRttimudrite kAvyaprakAzapustake bhUmikAyAM 5 pRSThe "bhojarAjasya sthitikAlastu khupta raha6 vatsarAdArabhya 1051 vatsaraparyantaH " 5022 mite stavatsare bhaTTagovindasutAtha dhanapati bhaTTAya brAhmaNAya dattaM dAnapatramapi bhojarAjasya pUrvI. tameva sthitikAlaM spaSTaM kathayati / tacca dAnapatraM mahAmahopAdhyAyadurgAprasAdena prAcIna lekhamAlAyAmayi prasiddhi prApitamiti tacca dAnapatraM dhArAdhipabhojarAjasyaitra darzanAdeva vyaktaM bhavatIti // (2) bhaTTavAmanAcAryakRtIka mudrite kAvyaprakAzapustake bhUmikAra mallinAtha raghuvaMzAdikAvyaTIkAra manAcAryaiH / 50 mumbaInagare dvitIyAvRttipRSThe lekho'yaM vartate / nAthaM kRSi nipitaM tacaiSa bhaTTavA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ sh kh -e-www. o mjaa| al llihaanaa - hinihh? ) / 5 ? kaali dulaal kaamaakhaa angg likhaalilikaa skul laakssaa dy ? lngkaahphaali aH khulbe shaahjaahH lilaay'hilaa ny' jaan| 5 tti sns k khjy'aa jaahaangg purussaangg lmbaabil | jimbaanu (?) h lnaa glpH antHsb,sthaanH { o 4 khub kssy'ksstmihtH sbaammiti liliddhihsy?? jlaabsthaay' bishmiH haalkaa lingg shriilhchin sho| shr`mbli lkssnH rukssmii maalaalaagr hli laamutiikssm sul| : laalkhaataaminaa phaalaali| yaanni shikssaa stu akhaa / / taaji sujaan khrhlaahi-aaphinggaa| sty kaamukhiillaa baa sbaabhaa| 0 / yaal likhaahinggaalaabii'TS { laalkhaatb hsth phaarm gaatmisbaakss l sbtb sthaanH khr'iisstt ?? (7) haaH nlkugh: . - No. 2, VOL. XXV. - Fejruary, 1903. kon ek /
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ MacenamaARIENDMOMMITESTANSERaiseDa pawantonAyavadhAamaAIMEDIA 30RROTARIATORGETOAINT EREST Traveyamananews 838 / saTIkatArkikarakSAyAH viriJce paryAyo bhuvi sadavatAraH phaNipatestridoza doSANAM sklgunnmaannikyjldhiH| avAcA pAcAM vA sakalaviduSAM maulikusuma kanIyAstatsUnurjayati nayazAlI narahariH // 12 // savasugraha istenDa brahmaNA 1268 samalate / kAle 1) naraharerjanma kasya nAsonmanoramam // 13 // " etena Adeze tribhuvanagirinAni nagare vatsagotre 1298 vikramavatsare naraharinAmA vicara: samajani tasya pitA mahinAtha AsIditi niSpannam / kecitta ayameva mallinAtho naiSadhacaritaM vihAya raghubaMzAdipaJcakApaTIkAM chakAra mallinAthapunlAbhyAM nArAya naraharibhyAM naiSadhacaritaTIke cakrAte iti vadanti / tantra thataH 1268 saMvatsarAdapi pUrvakAlavI mallinAtha raghuvaMzAdikAvyATIkAsu arvAcInAna niyandhAna kathamuddharediti / idaM sarva vRttaM mallinAthena naiSadhacaritamapi vyAkhyAtamiti cAgre prapaJcayiSyAmaH / / / yena nArAyaNena naiSadhacarita vyAkhyAtaM so'nyo nArAyaNA vedakaroSanAmako mahAlasAnarasiMhaputro natunAgammAmallinAthaputrI yathAha naiSadhacaritaTIkArambhe amoopPARIHARunaune mhaninanemandinveniwavementatie n (1) brahati ekasaMkhyAbodhakSama ekadvitIyaM brahmeti zrutaH / jaal pliaassstt- sr' ni jaal enH bHniil hyehyaay' ni | satA DhIkA kRtatA kAraNasthayAM tu vikrama saMvatsazlekhasyola pracArAt agnimughljjl lkhimaal jnyy'skRtrinissttlt| sky'aarii maaslaay'ntHmji / htthnssttchH maaHy'ilhol inks misssiilaa k libhimaan| tiuniadiminianimarations chotiKHARABANNIMARATHeawwwdatMIRMIRNAMEmottomARATuyatimemoOVEERamshiamaATNIRONME NT PARK
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ mamaRam-samuiovimawasammanamanrawaentenant bhamikA "natvA zrInarasiMhapaNDitapituH pAdAravindrayaM / mAtuzcApi mahAlakhetyabhidhayA vikhyaatkiirtHkssit| zrIrAmezvarasItayo sumanasopeAragA yathAbuddhi zrIniSadhendrakAvyavivRti nimAti nArAyaNa // " narahariNApi naiSadhacaritaM vyAkhyAtaM so'nyo narahariH yathAha naiSadhacaritaTIkAprathamasAnte "ya prAssUta triliGga kSitipatisatatArAdhitAdhiH svayambhUH pAtivratyaikasImA sukavinarahari nAlamA yaM ca mAtA / yaM vidyAraNyayogI kalayati kRpayA tatkRtA dIpikAyAmAyaH salimAdya kavikulavijayI cArU nIrAjitA'bhUt ||iti| mamanenshamiraranmainainamainama tatazcAnyo'pi mallinAtha AsIt / vArANasIstharAjakIyasaMskRtapAThazAlIyasAmavedoyarANAyanizAkhIdhAraNyagAnapustake (7 saMkhyake) lekhakenoddhatA yathA "saMvat 1567 varSe caitrasudi 4 budhavAsare majhiArI(1) * * * * *STha putvamallinAthapAThArthe vishvnaathsut-aadityenaalekhi|" pustakamidaM kAgajAkhyAdhAre AryAvartapracalitAkAravizizudevanAgarAkSarailikhitam // . (1) asminneva pustake 54 panne "bhAraNyakaM samAptamiti" / | "majhiArIgrAm" iti ca likhitamasti / i n 1. wwwmmameranamunamammeerunaarimammmmmonanesamanawa ranamannapramanaraumawwwmarpa n
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ niihmnjindhaa | lelithi llith aalii| astr sumy' tini julaaphaalaahmbhuukhiilphlaar'ihaaj - binyaayykr'jnyaay'it an lkss sthitmiaa' (yu lili| "saMvat 1603 varSe AnandanAmasaMvatsare jyeSThavAdi ? jaalaa li jbaalaani himaalaa laadd'ilaakhaal taahaabhin bhin athkssaarthii likhilli olu|" | niithi naanaasbaa l a smiaandhaahaanggi likhaaH skul aaahu ' tu laalaakhaa| 4aak baappi ? 24 laalikhaa tmiahH / muH aalaalaashphi ghaathaalitbaablu 4/4/" haalsul ?99 lingglbl llith smlni| shps | laalu ghaamlaaglaahil laalshrnnii myaalishe jb elaahii llith phuli laal laal sukssaarmiikssaa caallilaakhH(5) ghuuhm jnH aaanusskaa? muulH lkss dur' llH ghaabu jaah bighaa maathaa mithyaanggaalumbini hilihaablaanaa haajhaadaayAdInAmitihAsagranthAdvagateriti vadanti / tattapahAsAbsu libin laalitmaalaa jaabi sukh sh| (5) mligrhaaluy'aagh "maa skaalaa slim chil maa lmbiy'aan philaanddaal haanaa gaaH haaH| klm khaan grilaani mntr +khaany bhul shuny| 4 / 773 / dduy'aal linaamini sunh o maalaay'aa yy' sb mhilaathaa naa ghaamaan| hinii haany'n dr jlaay' dun skul o mu|
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ miaanemantansernstmasitamansamanensannotvisnesdicinesiredicinesdarnindia n indonesianmamimaniasisamlodsiresssamsinnoceaniasanamainance bhImakA / mbhasamAptivAkyeSa jainatvAnupalabdheH nAmamAtrasAmyAdeva jainatve gaitamamahAvIrasvAmisaMvAdAtmakAnAM jainAgamAnAM darzanAt mahAvIrasvAmiziSyasya gaNadharasya jainamukhyasya gautamasyApi brAhmaNatvApatterahalyApatigautamasyApi jainatvApattazca / A. C. Burnell. e.sI. barnala mahAzayaprakAzite vaMzabrAhmaNe tu pratipAditam kAkaTayarAjye 1310 IsavIyavarSa rAjA pratAparudradevAbhidha AsIt tatsamaye sarasvatIvibaalaaph aa phuli juni iisbllaakh 4 kumArasvAmI nirUpayati / rAmakRSNagopAlabhANDArakara, em. e., pIec. DI., mahAzayasaGkalite 1867 isavIyavarSasambandhiriporTa pustake pratipAditam utkaladeze 1282-1300 IsavIyavarSe narasiMharAja AsIt tatsamaye vidyAdhareNa ekAvalIgrantho racitaH sa ca mallinAthena vyAkhyAta iti|| Theodor Aufrecht's Catalogus Catalogorum. AkhiTamahAzayasaGkalite sUcIpamANa sUcIpatra pustake 236 pRSThe likhitamasti AdityavarmaNaH putro mallinAtha: tatputra strivikramadevo'nena praakRtcyaakrnnvRttirnirmiteti| asmAbhistvevamanumIyate / vArANasIstharAjakIyasaMskRtapAThazAlIye (100 saMkhyake) kolAcalamallinAthasUrikRtakirAtArjunIyaTIkAghaNTApathapustake lekhakena lipikAla: 1580 zAkavarSoM likhitaH(1) / tenaiva mallinAthena. (7) " hn 70 jghnn liyn chaanaa daani saanyj variSThapakSe dvAdazIpUrvatrayodazyAM tithI sAyaM surAriguruvAsare hariharezvara puNyattIryavAsinaTabhaTTAtmajakAvyavaktAsudhInArAyaNAbhidhAnena gautamI reranaa n e
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ cldaaeledaa-taasmy'e ataasan auncircuriositiousuxamgurnacontestauroscousassionatestrawinnin , s... laamiy'aaH inocuremoceedineeirroaakaay'elke kaaele shuy'e sa anihaalaaliigiikaa7) 4 laakh baaNlaa klaali 20 maasbtbaatyaag 5 ghnntmkaalii(2) haalaallaagi samAsAntamAhe"tyuktam / pIyUSavarSastu tattvacintAkhaalaaniiy'ngkmldbaahaatmnaaddhaatmiphl anunjaalaal dighaanaayaayghdbigraasuun likhrinaalndaay'aassttr ar'hghndhaah|" juni nnmmy'aalinii linimaa| | (7) ykssmaaniniikssaathH liidaakhiliikssaaahllaalll nl naalaagrn d n tyaa priy' mukh byaay' hy'ni limis / (2) sbiiy'sbjn| jinaatniiyHiiddhaa n naa:haajaahmiiymaanhaaliimunmunaagaal ghiaatthinly' haamyaa nii kssii| sthaan maanaathniikssaajii nu giiy'aai = grol "sdaahaai " =aan dliilaakhn| smaaddaahaayjulinmukhii naam phlaah maaghi jaar'i yimaajliiy'jo nnn naam yaa nm n niin minnaar`: sunnaalaaliiy'| | yaan hrin maalaalaagnaaniy'aal o phaar'r' mn nikh hliilaamni 2 haajjaal " naam llaajr'iikssaay' my'mnn 'klikhaanaalaa sphiks r'iaandhaa printhi: jim naahlH| =ni sbyaanuphl ml gulaa ghr'r`r' yug| "ni yaa / ay' sb jaahilini siytaabid libhin: laalu yntr caadn yn laabhlaaghmiidaaghn 772 liniy'aash: khrinyaashyye sb 7340 phaal nmaajgy'e yaay' yaanilaa naahaalii jiiyaag norm h / * maayaataal ghnikerniy' giid maakhlnaabhi (?) maain naarji ny biy'aahaa blin sbiiy'nr'naar'aae smnaadhaamighi i teH daani naa| sever Terestearsonarshy'aayoukaashemercessarwarrowavagawy'becnaay' medhaa
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 03.censessesexsgiousic.sraoicessoctneragmaranasoniels e venteestarterest.elestaubscreerressessincarteresenteen | snaa / o phittnes, sbhsNghrsh snder dsspnnvarthm kssaak=ershshuke anlaakssaa snggi (5) / ? mdhyaakss ab mRnaal ghiaalaahaaghil spii mhaatngk lkssmiiy' gRhaani ?0 m annu dur' 43 haashy' astr sbaakssii () vA raghuvaMzAdiTIkAkArasya kolAcalamallinAthasUre sthiti raasiiditi| haai raabbiin plaagaan saal naai gaai mngg sh yaaty'aalaa laal saalmbi hy'nyjljjaasthaa jnyaannaathnaaksaa liy'aam haali tthiikssaanggn jil maalinjl bhaal l - saandriinhiraagii maajuj caassiini (5) alpiihaa baa amniikhinir'iiy'aa r`iaaly'ye " ykhlilulmnaan" " haamhaaed : bhaalaae sbmni|" gndhy'aa naa hy' aamntrnaallaa bhaal yaa ly': by'e maai nicchi maamlaay' ruukssmaani hjjbl dRshy g / laalmbi thaaniini prthm muni hmisulnii| (2) haaihil jmi daay'bh nl di liilaay' grinthi naa maanhl mighilaahaakhi saacch yunm yukt chil naa | dbimini mill si hkkaay lur`aathaay' yaa anyaany naa yaa saan| mhaatnaar jny 1r'iiNgh antu "sttri hl anu hi nigdhjnbhdraaghi n" muni mlikhaalii bndhHsthnniitlaa oy'aa jy' - ------- 0 F8:en ghaabini o 380 4 sndhaani maahi| bijnys / shaaniiy' 4 qyi sthaay' du ghniH nmH // " iti tATI kAnle bartale / / prshn e jull nin / yaay'; yimmaagji'mnggaali mnmaan br'hm o ghaali maaly' lijinggaaldl linistaan| snm r`inr'naar' el bidaayy bidd'aaler tl syaal bil| karItyaparanAmadheyaM muktAvalInakAzAbhidhe praNItam / ==== = * 5
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ AMERASAIRamdharmianision maaushmunimanawanmansaWRAPYReaumathuanianarmagarma saTIkatAtirakSAyAH tathAhi candrAleAkArambhe " candrAleAkamayaM svayaM vitanute pIyUSavarSaH kRtii|" prathamamayUkhasamAsAvapi "mahAdevaH savapramukhamazvavidhyekacaturaH sumitrA tadbhaktipraNihitamatiryasya pitrii| anenAsAvA suRvijayadevena racite ciraM candrAleAke sukhayatu mayUkhaH sumanasaH // jhati pIyUSavarSapaNDitajayadevaviracite candrA lAke prathama mayUkhaH / / " ante "pIyUSavarSamabhavaM candrAle manoharam / sudhAnidhAnamAsAdha ayadhvaM vibudhA mudam / / taahaan aalinggn kaajllH santapIyUSavarSasyA jydevkvegirH|" anyaany mudi aaanaathaal "vilAse yahAcAmasamarasaniSyandamadhuraH hkkaaksikssmuhl aaksti| kavIndra kANDinyaH sa tava jayadeva zravaNayo syAsIdAtithyaM na kimiha mahAdevatanayaH / / paNDitatvaM kavitvaM nibandhakartRtvaM ca bhagIrathasya vizADhe * sampannamAsIdi. ti tasyAmi vRddhatvasammakirAtArjunIyaTokAyA yerAvane praNItatve tadAnoM zirAtArjunIyaTIkAyAH 75 varSa prAcInatvakalpanamapi sambhavatIti / gItagovinda katA jayadevastvasmAdvitra eveti prasannarAdhabhUmikAyAM pratipAditaM. paNDitagovindadevazAstriNA kAzIvidyAsudhAnidhI / ___viMzativarSamite vayasItyayaH / / raguanamavaeptemromamrpersis
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikA / 23 api ca / lakSmaNasyeva yasyAsya sumitrAgarbhajanmaH | rAmacandrapadAmbhoje bhramadbhRGgAyate manaH // naTaH / evametat / nanvayaM pramANapravaNeo'pi zrUyate / tadiha candrikA caNDAtapayeoriva kavitAtArkikatvayeorekAdhikaraNatAmA lokya vismiteo'si & sUtradhAraH / ka iha vismayaH / yeSAM komalakAvyakauzala kalA lIlAvatI bhAratI teSAM karkazatacakravacanAdvAre 'pi kiM hIyate / yaiH kAntAkucamaNDale kararuhAH sAnandamAropitAstaiH kiM matakarIndrakumbhazikhare nAropaNIyAH zarAH // iti / Tu Ran cintAmaNyA lokArambhe ca " zradhItya jayadevena harimizrAt pitRvyataH / tattvacintAmaNeritthalA loko'yaM prakAzyate ||" etena jayadeva mizra eka (1) pIyUSavarSapaNDitastArkakaH kavizva | kAsya mAtA sumitrA pitA mahAdevo guruH pitRvyazca harimizra iti niSpannam / bhagIrathaThakkureNa ca dravyaprakAzikAyAM dravyakiraNAklIprakAzaTIkAyAmante viMzAnde jayadevapaNDitaka vestakIbdhipAraM gataH zrImAneSa bhagorathaH samajani zrIcandrapatyAtmajaH / zradhIrAtanayena tena racitA zrImanmahezAgrajazrIdAmodara pUrvajena jayatAdAcandrameSA kRtiH // " iti / (1) pitRvyaH pituzrItA sa ca mizropanAmaka iti jayadevo'pi mino'tra nAsti bAdAvakAzaH / E&
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ sekshn : aareerantorhitrth lheess .st| 24 shriinaalaay' -- - - - =xershkhnsors g5e:hy'to smy' kthasarcasmarenessmanusuasnaharraf = sher== li t aEN -=- = lithilaahaa lkssy laalu pr'aahr' haalaalit khulH lulaa bhuulihil ju di angkhlaa gRh likhlaar| {{ maahmii lingkaaghiaalaa sulaanglaahy'| saalH hyaangkulaa(bhihilaaphl daay' sbii / susb jllinii = maanin sul| aaatmtmaah aal lithiy'aaH phullilH // | alkaali ghaani alp sbln / gaach gnnaphlaaphlsbr' gaachsb sb naaiksstmhlaail(7) skhaan tyaa | liH hisu blunggsbH / | sbaatb daa / shr'aa ahaalaal mukh niilaangg| kuh anggaal kssui hi aaNnggl kaaby| aaajl liilaalujaal aaal haaldaa' mntristh (7) "haai hiliy'aanjaa maach Riilaangglaa | naajaa nur mul aaay' kl: jaanaan| duni 19iighly' hijaayii numaalaam m maanusslaay' sunaahe laadunnaathr'laah h lny duni| {2) muly chil sulaall dulaajaan acl hungkaayi mn / kssmaa 'snii golaathiy' hijaalaayntryaanmaanyaatriisaambaajaajaahaanaali kaabyi: sumn julkiaa bibhinaalsiy'aam jaali? kintu si| ghchil| klaah miss snaay'u !" duy'aari| | jaandhaa ljjl lihmiaalaa brn nin| o daay'ii = = - - **** - ne24.teasonstealstrator el ==enas raini kclr'30 an arthshk",
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikA "khagurNAyutezcandreye / jite 'bde 1730 tu vai| namo'gnitithI zubhe chAyA hRdayanandane // likhitaM nIlakaNThena durgapustaM saTIkakam | likhitaM khalu ghanena yazcArayati pustakam // zUkarI tasya mAtA syAt pitA tasya ca gardabhaH // " iti / mallinAthavIdro'pi mahAvaiyAkaraNo'syAM TIkAyAM pratizlokaM bahUnAM padAnAM pANinivyAkaraNena sAdhutvaM darzayati / kacit kacidekasyaiva vAkyasya prakAzanta rainAnAvidhAnarthAn nirUpayati pramANayati ca taittirIyopaniSadaM bhagavaGgItAM vyAsaM pANiniM yAjJavalkyaM mAtRguptAcAyeM murArimizramamarakozaM vizvakozaM yAdavakozaM medinIkarakozaM ca / asyAM TIkAyAM kasyApi TIkAkArasya nAma na likhati ki tu pratizlokaM "kasyacinmate" "apara grAha" evaM rUpeNa manAntaramupanyasyati sa ca kazcidatiprAcInaSTIkAkAro yatastena pANinyama rahemacandra yAdavatIratahiNyAdayo yanyAH pramANatvenopanyastAH / 35 paro'pi vIrabhadra grAsId yena vAtsyAyanakAmasUtravyAkhyAnabhUta AyacchandasA nibaddhaH kandarpacUDAmaNiyanyo racitaH / kandarpacUDAmaNiyanye ca bhojarAjanAnna ullekhAt svasya ca vIrazabdenollekhanAt sa ka zcidanatiprAcIno rAdhirAna ityAbhAti / yathAha kandarpacUDAmaNI / "adhikaraNe paJcama ke kurute vyAkhyA tRtIyake 'dhyAyeM / bhacakracakravartI vIraH zrIvIrabhadro'sau // manikaTe vartamAna pustakaM cAdAntahInam zrAkAreNa varSANAM trizatyAH pUrva likhitamivAbhAti / paro'pi dIkSitabhImasena AsId yena sudhAsAgara nAmaka kAvyaprakAzavyAkhyAnaM 1070 vaikramasaMvatsare kRtaM caNDIsaptazatIvyAkhyAnamapi / ayaM ca kAnyakubna iti maTTIkAdarzanAt vyaktamavagamyate / zrayaM 21.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAINSTAmmamountermome tertasttissindeanslationnauratabasinicianokiaadiwnimaanindentallatinindianararikNINDurammarmerampannamasoomnapannou ncement R emandinaresidinopsARSHAN t aramchaatarraiminaprware...] masminematoguranewyeardasa a numanA saTIkatArkikrarakSAyAH 1633 saMvatsaro'pi pUrvoktA mallinAthasya sthitiM draDhayati / tathAhi tayAkhyAne prathamAdhyAyAnte 'yo nityaM gurupAdapUjanarataH zrImallinAthAtmajaH kSemazrIvadanAmvujAhimakaraH zrIvIrabhadro dvijaH / devIcArUpadAbjadattadayo lokapriyastatkRtA TIkAyAM kila caNDikAnucarite 'dhyAyAyamAdyo gtH||"iti evameva dvitiiytRtiiycturthaanaamdhyaayaanaamnte|| pacamAdhyAyAnte tu "yasmai vAgvAdinIyaM varamamalamadAcchIbhavAnI punaya / kAruNyAdAtmabhRtyaM kalayati suSuve mallinAthaH sutaM yama / kSemazrIvardhayantI sukhamatulasalaM prApa cAjhe gataM yaM tasyAgAt paJcamAsA stutilalitaguNA'dhyAya evAtra devyAH // " iti / amAdhyAyAnte tu "yena dvijAtinivahaH samAhatA vIrabhadreNa / tena vyadhAthi devyAdhIkAyAmamo'dhyAyaH ||"iti|| dazamAdhyAkAnte tu "zAstrayuktA jitA yena vIrabhadreNa vAdinaH / tatsyoTIkAyAdhyAyo dazamA gataH ||"iti| ___ ekAdazAdhyAyAnte tu "zabdazAstrArthasAhityacchandovyAkhyAnakovidaH / yastena vIrabhadreNa caNDikAvivRtiH kRtA ||"iti / samAptI tu "zAstrayuktA jitA yena vIrabhadreNa vAdinaH / tatpRdugATIkAyAM gatAdhyAyastrayodazaH / / ammanamamyaMIRIRAIL atmanemenMAMuRAIARRHonominatiniduaasasiaSIC a maan mentaries pagesaanpuures mammmmmm mmmmmmmmmananewwewwamrememmas oompanipreepermanmerameramargam 10.2
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikA | 1 yo vai bhUpAla DAmaNinikarakarairarcitAGghrirdvijendraH kAgAde cAkSapAde kapilaphaNipatiproto ca tatra // vaiyAse pANinIye pratihatadhiSaNA'laGkatA kAvyamUle TIkAM kRtvAgragaNyeo'bhavadiha viduSAM mallinAthaH kavIndraH // tatsUnurcIrabhadraH kulapatipadbhAgbhImasenAnujeo sau caNDyAH stotrasya TIkAM vibudhajanamanomAdasampAdayitrIm / varSe rAmAGgavan zivanayanayute 1333 citrakUTopakaNThe caNDIprasAdAt pratipadmamalaM bhAvayaMstatpadAbjam // " iti / mallinAthena kAvyaTIkAsu tArkikarakSATIkAyAmapi "kolAcalamallinAthasUriviracitAyAM "mityAderlikhitasvAt kolAcalanivAsItyuktaM bhavati ko pradhAno'cala iti kozvAsAvacalazceti vA vyutpatyA kolanAmakaH kazcit parvataH sa ca citrakUTa samIpastha iti mahAbhArazAt mArkaNDeyapurANAJca pratibhAti / tathAhi (1) kapilaproktatantre sAMkhye phaNipatiproktantre yogazAstra tantre jaimini pUrvamImAMsAzAstra / (2) parvatAH / dvigotragiriyAvAcaletyamaraH / kecittu varAhaH karo dRSTiH kolaH potrI kari: kiTityamarakozAt kolAcale kUrmAcalavat vArAhakSetraM varNayantaH kAnyakubja deze gaGgAtaTe vartamAnamaneka purAtanavibhraSTarAjahamyAdiyutamuccAvaca pradezamidAnoM "soroM vadariyA " iti prasiddhameveti vadanti / mArkaNDeya purANAntargata daNDI saptazatyAM 'kolAvidhvaMsinastathe"ti yaduktaM tatra kolAnAma nagarI surayarAjasya rAjadhAnIti TIkAkAvyAkhyAtatvAt sA kolAcalazabdena kathamapi na vyapadezamarhatIti vidvadbhirvivecanIyam 1. 80 Q
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kiMkarakSAyA: mahAbhArate sabhAparvaNi 30 adhyAye (1) " vaze cakre mahAtejA daNDakAzca mahAbalaH / sAgaradvIpavAsA~zca nRpatIn mlecchyonijAn // niSAdAna puruSAdAca karNaprAvaraNAnapi / ye ca kAlamukhA nAma nararAkSasayonayaH // kRtsnaM kolagiriM caiva surabhIpaTTaNaM tathA / dvIpaM tAmrAyaM caiva parvataM rAmakaM tathA // " iti / atra rAmakaM parvatamityukyA citrakUTa evaM bodhyaH mallinAthenaiva kazcit kAntAvirahaguruNeti meghadUtArambhazlokavyAkhyAne " rAmagire cinakUdasye" ti vyAkhyAtatvAt / surabhIpaTTaNasyedAnIM kimapi nAmAntaraM jAtamityatastanna vijJAyate / mArkaNDeyapurANe kUrmanivezAdhyAye "Avantayo dAsupurAstathaivAkariNo janAH (P) mahAkarNaH sakarNIca gonandAzcitrakUTakAH // arar: kolagirAcaiva kaubhvadvISAH jaTAdharAH / kAverA RSyamUkasthA nAsikyAzcaiva ye janAH // zaGkhamukAzca vaidUryazailaprAntaritAzca ye (2)||" ityAdi / ityanena mallinAthasya citrakUTasamIpasthatvAt vorabhadreNa ca citrakUTopakaNThe saptazatITIkApraNayanAd dvayorapyekadezanivAsitvaM siddham / vANoM kANabhujI miti zlokasya kANAde cAkSapAde ityanena zleokenAnUditatvAt (1) bahudezasya - eziyAdi sosAiTI dvArA mudrite mahAmAratapustake 350 pRSThe draSTavyam / (2) pATho'yaM vArANasI syarAjakIya saMskRtapAThazAlIyapustake 143 patre vartate / 104
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikAH / raghuvaMzAdikAvyaTIkAkartumallinAthasya putro vIrabhadra ityapi suvacam / mallinAthaH zizupAlavadhAdiTIkAsu medinIkarakRtanAnArthakAzaM pramANayati // vIrabhadro'pi saptazatITIkAyAM 1 adhyAye 2 zleAkavyAkhyAne "mAyA syAcchA mbarabujheoriti medinIkara: / " 2 adhyAye 30 ilAkavyAkhyAne 'pi zrahaM bhakte va zule va kSaume 'tyarthe gRhAnta tAre iti medinIkaraH / " iti / medinIkarazca khastAbdasya catudazazatake samabhavaditi rAmakRSNagopAlabhANDAkara, ema: e, pIeca. DI., mahAzayena mAlatImAdhava bhUmikAyAM nirUpitam tadapyasamannirUpitamallinAthatatputra sthitI sAmrakameveti / 66 kolAcalamallinAthena raghuvaMzaTIkAyAM "vyAcaSTe kAlidAsIyaM kAvyatrayamanA kula" mityuktatvAt raghuvaM zakumArasambhavameghadUtaTIkAnAM saJjIvinItyekanAmatyAt tAsu vANI kApabhujI mitimudrAzlokadarzanAt tAsAme kartRtvaM sarvajana suprasi im / zizupAlavadhaTIkAyAM 1 sarge abhUdabhUmiriti 42 zlokavyAkhyAyA 'mityuktamasmAbhirdevapUrva giriM te iti dhanurupapadamasmai vedamabhyAdideza ityetadvyAkhyAnAvasare saJjIvinyAM ghaNTApathe ca / " zizupAlavadhaTIkAyAM 13 sarge muditairiti 24 zleAkavyAkhyAne "tadetatsarvamasmAbhiH kAlidAsantraya saJjIvinyAM vivecitam / " api ca zizupAlavadhaTIkAyAM 12 sarge utkSiptagotra iti 5 ilAkavyAkhyAne "tadetat samyag vivecitamasmAbhiH kirAtArjunIyaTIkAyAM ghaNTApathe" / ityanena kAlidAsatraya saJjIvinyAH zizupAlavadha sarvaGkaSA (1) zizupAlavadhaTIkAyAM 2 sarge "yajatAM pANDava" iti 65 lokavyAkhyAne sarga "nirjitA khile" ti 29 zlokavyAkhyAne draSTavyam / 105.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ naashunaa deheeensasha | | naanggaayaa: bhiikssaargiaalaajmbaakssaat likh skul k) phaalddilaal lkssnnsthaay'iikssaalingkii mul phu sRsstt kriimuul lkssaaphiH kssaa shriihmaa o maathaay' nnd prkaaaaalim ny aaa| maathaa glaanimntaaj 'lulaay'laalu bllsbr'uululmlaa khisthi suku ni 'nyjuerul iimaalH tbphaalgraaiiikssaajuli laanychinaalii khaalu naahi hy' laalnaalu phil shn l sbaasthl| muktir taalunaa njblihaa khuli jbl shishu bRthin sundhjilaakh laakh anil seddh dulaal - muhiihmaa o ytmkaahir'aatiighli 45 mustaaphaa bu haan sb sb baadd'i sudhaa l laahiruh kaa muuy'aamiH sbl sunnaah (2) bhul| dbiaaghaaihmaanggaaphltbii el kssaanili ?H maaksslaahl 'cumiikssaa lkssaangg shk nihtyaa"phaajil shsy: niklkh aanushl nirbaamilaa khaa phulilinggty sb' lu laa liiphaa phmulaasthl naahil haakhuilaa jhul sm naahi laaktaakusphiaakaa kssaa (1) slaalitmrjaa aalu| (7) ksse yaa lkssymy' ghni-enjaaimaalmbi minuy'aahe cmlaay' yuddh te 4 dbaay'itb n nkssddh gun shir`aalii sntrn n 9maan ? (2) nrth sbaakssr ( () snyaasiihmaakhaa mukh thi 22 haay'gnsthini gaakh yaay'yaahmiiy'nkaaliiydunaa h i an o susbaadbaa gh duili. " o " ------------more-pernsaaelh aa. jonoram ee nnyctaahthosinaake 50
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ eleosendanceEncuerate.now. kaamaal chele aamteraturisproteurusian kaache = = == sur o snggwed mey'r muji / jaay' lkss klaangg| asthi naa pikAyA~ 1 sagai kathaM vidhAtarmayi pANipaGkajAt tava priahiinyssttikil muni o munddaakssbhaal sukhlili| du liH laa lig ji ghi lkss lngkaa pANihasta" lipirakSarapati tavetyasya vizeSaNamiti miH|4iisblnt aagaamidbikhyaangkiaan chaani niihngkhH paNDitajIvAnandavidyAsAgaramudrite jIvAtusahita baahinul 4 << 55 kliaanmi| hindu #raatmaaH sbH hiimujjaahilillihhiisumbaa lingkaamu naa thaathikk'li ? biner aju bholaa milaay' ny'j thaanaaguH bhraam li libhinaali ny'aa yaay'| enaali yshor rehnunukhy lindrimaaliiniir' ghn tthaandhaayn haakhin haalaani mhluliiyn / my'kaa puur'ile --laai -hilh- -chaak-bhiisbaagnimiH griilaalshaassi laagaan| bhaal kaandhr' llolaal chyni siiddhaa jaakh| sm lndrimaa elun-- --lur'tphi-laam-liilaamnthn-9iih-hu-iim-mmabhijaahmaahphunaa tii| elaay' kii jaanaay' aagun shrii! mutraa maanhiimln 'jun julaambliilaay' trjmkaa haajr'iykssmiimaanaall sbiiraa lgliaabin blibhinabaasnaaghiinaalaa lmbaay'iitbbir'ghinaay'maan aami jaa nn| sb sb | ' ddh milaa yaa baagiighi &iijaan / bRhhiin ykhn laanyj n laagii naa hy'eni // aai (?) / " jun| naaphil yaa km laabhliimni| * - No. a, Vol. X8. V.3Poliuary, 103, ass = ==== = == = == == = = = | :::
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ infoTERIAnimamratamaAR wome n avraDREstanpasa amaARUDAISENSEAN M OHENNAINITROPIONEERITRAINMUVEVOTEBOOpanzanamance sudamasan kAmapAmAvalamaamPRRORAKANI masammessa manoram 32 saTIkatArkikarakSAyAH naiSadhagUDhArthadIpikA 1 sagai athi svayUthayairiti 136 ilAkavyAkhyAno "punaH priyAM pratyAha / AthIti / athi priye saMbuddhiriti nahariH / apIti pATha iti jIvAtuH / api cetyaperathaH / paNDitajIvAnandavidyAsAgaramudrite jIvAtusahite naiSadhacaritapustake 55 pRSTha / 'apIti / api cetyperrthH|" naiSadhagUDhArthadIpikAyAM 1 sarga tathApi hAhA virahAt kSudhAkulA iti 141 zlokavyAkhyAne 'teSu prasidveSu" "svasampAditeSu teSu iti jiivaatuH|" paNDitajIvAnandavidyAsAgaramudrito jIvAtusAhite naiSadhacarite 56 pRSThe "kSudhA kulAH kSutpIDitAH teSu svsmpaaditessvityrthH|" naiSadhagUDhArthadIpikAyAM 2 sarga sa garumnadurgaduhAna ili4ilAkavyAkhyAne "hasvAntaM pRthakpadamiti jiivaatuH| yattu gostriyorhasva iti tenoktaM tanna strIpratyayAntatvAbhAvAt ata hasvo napuMsake hati hasva ityAhuH" // - paNDitajIvAnandavidyAsAgaramudrite jIvAtupustake 60 "pRSThe tanukaNDu yathA tathA gAstriyorupasarjanasyatiha svaH / nunade nivAritavAn svaritajita ityAtmanepadam / " evamagre 'pi anekasthaleSu vartante / yadyapi mAghe meve gataM vaya iti mallinAthaviSayakakiMvadantyA'numIyate vRddhAvasthAyAM tena naiSadhacaritaM syAkhyAtam tathApi raghuvaMzAdiTIkAsvivAnekAnAcAryAnanekAn pranyAMzca pramANayati / tadyathA manuH viSNupurANa mahAbhArataM sAmudrika vaijayantIkozaH halAyudhakozaH barddhamAnaH kAvyaprakAzaH kSIrasvAmI pANiniH amara RATIONa meemmmmmmmm mMetanumanARIMAmARPORAMARTMEREvedINImmar M PAINMENTERNET
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ audientatianowadeinvanituRIOSIMILIRITSAAMRIMEAJunveidanARASHARAMITIONVENTanamSNATIONamsanmmmmma m ere ore mikA / m e antarvsunrtawwwwsreaRINTURINARENIsha shaah nuunaahmhH shriaahaaH nyaatmaahaaH laashi upAdhyAyavizvezvaramadvAraka:(1) evamanye 'pi / mallinAthena tArkikarakSATIkAyAM 76 pRSThe prazastapAdabhASyanikaSaTIkAyAmasmAbhiyAkhyAtA (2) dravya" evameva 136 pRSThe'pyuktatvAt prazastapAdabhASyamapi vistarato vyAkhyAtamiti niSpannam / | llithaasthaay' kaadikssaadiikssaamntriiTIkAdayo granthA na samAlocitA myeti| vAtsyAyanAparanAmadheyo mallinAgastu. 3) nAmata eva bhinA maharSirityetat sarvanyAyavArtikabhUmikAyAM vistareNa nirUpayiSyata ityuparamyate // vArANasIstharAjakIya- ) saMskRtapAThazAlIyapustakAlaye vindhyezvarIprasAdavivedI 22 janavarI 1903 / - (7) linhaajjaa ny'thniihmaandhaa| (3) Adarzapustake "prazastapAdabhASyaniSkaNTikAyAmiti" pATho dRzyate sa prAmAdikaH 142 pRSThe "nikale draSTavya" ityasya vrtmaantvaat| . (3) kvacita mallanAga iti pAThaH / Devangasana 908
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ hl w 503 5 10 O 11 12 13 17 Q 20 20 22 24 41 4 par3I 14 16 22 11 21 21 15 10 10 zra 20 5 15 h 14 14. atha saTIkatArkikarakSAyAH zuddhipatram" / zuddhas / vRtta niHprayojana doSeSa pramANasambandha mattvA skandanIti yathArtha vyaktuM dhAnyAta prameti pramANalakSaNa pUrvodupa prasaktana tatra vA smRtIti jJApanAya / karaNatvA mArcazayo nAtIva yukti svAdevetyA begha bAMdha zAkhaga zuddham / vRhate niSprayojana doSeSu pamAsambandha mantrA skandatIti thAthArthya 673 phdH prAdhAnyAt prametyanena AnaNa praduSa sakta tatraiva smRtIti / jJApanAya kAraNatvA mAtrAMzayeta nAtIvayukti svaravadityA vaiyarthya tAMza zAkhAvidite (1) vAsAmazuddhInAM darzanamAtrAdeva bodho bhavati tAsAM nAtra samullekhaH chataH yathA 3 pRSThe 13 paGkI "vA'pikasya cit" / evaM magre 'pi jJeyam / zekI
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ shr'iiy'aar' bhaassaaH =-=-kaashmaa -my'maksspenssedhhphy'saalkaaekNskoy'aalkmhtphaassnnaa ar` mukt| shraam paTArtham sthaa / n shraam spa TArtha maaniini # mn laagl kasyaci anyaay'| mntriir dvItIya vAna istaamb 8 / ci mnnaath mmunshi dvitIya bAnI ag 2 glaay'litti # gaasthi ddhi o mhi syendriya r tt sarvabuddhA ai j kris zyandriya sAgara annaannaam yaay'| mumbndh n kh k guy'aam l laalgnlaa sthaa ce 5 e ei 8 ss sugndhaa lkssmii sthaa jaaikaa naastr jaan | du dbaarH 4 / ce W12THYS maal siddhabhAva laamaa| aamaanul kuy'aal l 24 21 ekhcheematute- glej mehedaay'aanushaarephhle bllptprtaasmy'gnnessnnby'aarshelelpmeshaapekthpore|
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSThe 135 135 135 137 138 139 141 143 (4 1466 146 134 199 165 191 172 175 165 17 199 193 194 202 23 ha pahI 10 'aa 14 16 8 12 25 14 23 22 31 20 12 Sal 40 G A M 49 14 56 56 shuddhiptrm| zuddham / bhUrvikAratvAt bhUrvikAra tyA m vyAyakathana hanalanaba palla chat rudviSTA vyabhi pekSAyA rUpaM karo paryabhU payanalaDA betarayanye gatatvA dhanAsaG koTI nyayaH tA kartR tyAniSTha iti / bahuta siddha samA takatvanita na bhavati kAraNAnAM siddha nimISabo zuddham / bhUvikAralyAsa bhUvikAratvam kyArthakathana banalaba la yataH ruddiSTA yobha pekSayA rUpa to tyA bhUtA prayatnAtmikA liGA khetana grantha gatA tvA ndhana karotItyarthaH sarvaca ta ka tyAtiSTha iti vadate situM sammASTa takastha mi na prabhavati karaNAnAM siddhAnta jigISA 1
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ meanRNMENTERTAININEMIETRImricvawwanmanmarawsaretaINKNamAMOMIRRES E RemamatamatamannmentmemmemoransthnimnewMEANImanantamanndeedomamumments saTIkatAdhikarakSAyAH zuddham / tasyAH 2 niyAtha jAnanasya A3 stanu nirNadhArtha taar' tadanu yathA nityaH sAdharmya samavaidhayesameta jAtI 253 253 253 254 18 19 .20 16 ln| lakSaNakA kl yaay' samAhatya 16 17 dUSaNAza 254 1 21 24 256 yathA'nityaH l| ghn grhnn AjAlI nantaramA lakSaNoka hler sbaad samAhatya dUpaNAsa saha utta nAcita maalin sADheikartRmatve tasmAta zabdanitya yaadur muni sikRtva maatr shurphtaar siddhArtha 20 250 259 8) nAciketa gamAt nityaH sAniddhikalama na tasmAt zabdAnitya phaahmaan svitva maahaatb utkarSasamAva siddhArtha 250 For 260 ganeomummummmonwermirendranamaAYAanemy 114
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ANKUNNIDS pRSThe 260 261 261 262 262 267 201 201 203 24 205 206 207 281 384 264 284 288 26 26 218 203 303 312 paGko 22 qq 3 (3 Ta tadAbAya tumatva sAdhyAsAduH dIpasyA prAptA vyAyA iti mitte siddhimAtra jJApakatvA 12 pratipadhA 4 10 10 16 Pay ay 22 2 10 13 21 RE 15 32 zuddhipatram / 2 zuddham / vatpakSA vaghAta: diprati kenacidabhA pratipattyA dharmasamAno yonitvena sAdhyAbhAve nikAlyA pAdanAtmakadharmaH tApekha labdho dhamApapatte pratiSedhya sAdhyabhAne vAdino sa zuddham / vatsapakSer svavyAghAtaH diti prati tadA'sAtha tuma sAdhyasiddhiH dopazcA zraprAptA vyApyAdi iti nimitte siddhamAna jJApakatvAd pratiSedhe' kenacidurdabhA pratipattyAdi dharmasamAto yogitvena sahAbhAve traikAlyA pAdanArtham tADUvyeNa labdha dharmopapatte pratiSedhye sAdhyamAne vAdino'sa 136
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ MARADARSH ANDARAMANANDOLAURENDONPADDurNamasaMINARIATIONAISIONamountasupsamacarwwwRIMIMIRIRAMNIWORMALAMINATIONAMINAIKOOMMOBINOORAJMERAMADHAIRMANAwak 37. saTIkatArkikaravAyA:-dvipatram / pako , ashuddhm| zuddham / kSati kSamatinA sAdhyadharmA sAdhyadharma jJatvavidhA snmaay'| vRttaH vRtaH bhaGgAntara siddhIriti siddhIti 344 zabdonityaH zabdo'nityaH sAta daani zabdAvayavayAH zabdArthayoH pratibhAyAH pratibhayAH 35818 zabdA zabdaH 358 30 nityaM kRta 358 23 naan aAntamiti. My2008 ONIKONDAYaranaamourism Maracaenmenamelone RAINRImmHuaamaagnaamanawaranamamalamaARAMusyamusamawurmurmuTHERMONEEYAmarawnandmuNAAMSAMPARAMMARRIMANAVRATRIMMINORITERMIRMANARRIERroDURAMAMMONICATED 40.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ . reapobrategie n ce4nnewsdicasspophorcesseecessessijrt-essedaatheassssssssssssssssssssnnk, co a kssetre taar prti 2ernyj ke kt kaaeht tE * be kssy gnggaa sbiikssnaaki jbaai lithinaalaa aaaghaalaa gaay'aajiliiyH kssungkhii| C grepnyc nksh kaaku thaakaa 1$ ( 8 4 ! hy' h r ! y' / tii = = = = = = = = = = = = = grptaaH thaaH kaangg / smaassyaat byaathl 744 ghaat laagh| 1Bra anndaabaabgulaayjjl 717 gaanH i snaan 90 graadaanggaa lll kssmaadH aaakh 44 | maanubiy'aa / munsulaal snaaghlaalngiikssaay' 50i liphaamH 29 | saamhaaey'y mnmr shaanu o niH munyil 540 muy'aajji phy'H thaankaayigul 74 ay'naalji ljjaay' laakh :0 assttm alpiiraa 30 ghNhaannaam miilaasth 749 kaamaallssy' 54 thaan smmaaldaay' smaailn 4 | lili aalaambir'uutmsthl 540 ghnH Rl yaayth 545 ghnisstthaan claasbaamkhlichaatr o maanu: 24 | ghaamlaalngaanskaass: 707 mntrnaaly' | ghr'ghr' lkhimn 7s asiddhAntaH 3 | smphaai miimaan laaj = | aml kaann e24 yer | 734 1 . aashaashaksmy'kaa
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ everyoneeseaslessentitseeisersensessmeteoresblgubheedisgrategiencatioMursesourcessarcassages=dukhdsosadhondrch y'e tthesports.exoducticessedsensis | naajiphaa lipinaalaa atha re hensessertensteaernaadhelthle, p dohn claa kaappaa | saaghaaH ghr'gaah 734 sumaall / alpH | maaly' plaay'aan maan sinaa | mujuaamaachi phaaphlaagiy'e raambl 488 | upalabdhisamaH htaalaa yaay' ghthi niy'e bhaaghil sthaay'| * 4 snaalisaa | shudhghn / ghaas my'ddhaadhaayth 898 graahaammghlaa # { sumaayaahmsthl =aahaaliy'aa | mnggniyhmghl ghkaal sthaay' 34 | inaangaan 74 nihaalaay'maa: 1996 lyaam | bnimn raassttr clmaan mmaadlaam jdyaakkaali og mudraa dbaastu naalnaay' 20 bhumillaam jgraamH 25 muhmyaacchi phlaallaah 77 adyaalyngg 20! 24 jlkaayhmghl bhlyiinaa absthaan karmabhedAH bhaassaaH al dbss bhaadaay / 0 ghlylaacchi yukhaamujjl| oy'aanH jaalaahmghl maalr'iksaay' praay' | jaalaal - nim | e | jaamaaniinaaly'| shunggaal * | lkssmiinaakssbaas| # hu 04 122 158 claak . - i aagrmanenasrin tehaa-imy'edeh=e==nnkaashktaaphsaa kaalaaikhaadyer menn
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Alson4bdstude neratoreguagrosuregy'khtaurvedissengerpage key'aamtennt | saaptaanaanaabinggm mumbii| shushkaake sbaarthH jaalaalaayy kriyAhetuguNakathanamA bhaallu | ghaathaaH gutaandhaa: haanaad | 714 | chaamaa haahaathiH 24 542 n 0 2 $ bll | mulaa 74 | liy'aa s dukhi ll 24 bighaaghanyj daakhilbhaalghghn 149 jaalaalingkaal suy'aabiy'ssttr khaamaajbhnyaaks 212, lama tchaani: kumillaah jaanigum kaakaa dveSalakSaNam 4 jaanlaam dharmalakSaNam jaa: knggnaa linggn naagaaj'aalaaH | lingkaalniky| tabhedAH 7 | nil 00 nndlaal linyniithin ny' shilpaay'aajaalaali o blinaayaayydl 544 takoDAni niranuyojyAnayogaH naajilaa nyaal | liyaataay'aamH | Baii niihaa 9 | nii nbhaayhmnthn 74 | nil 204 tejonirUpaNam | nirvikalpakapratyakSalakSaNam thin 149 nyAnam bibiyukt es | sndhaar'iir' laali :ly' | 4 | dr'kaar'smyhmghlkss 5=9 73 * par
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ sby'iinaadikaal nikhinaan| | ar`aathaa: taa| | gur`aathaaH | itaaH anyaalbaam 54 | glaayy laanyjilaalhisaabylyaal 594 | haaN knuH a4 | gnggaabaal aajjaambikjaay'H | laaphaalaayaa naamlaamuulsstt | munil ghaalaa 744 | jaalaaliy'aa jaamaay'aaH bhuungkhiiibndhghn 74= | gur`aayyly naanaaH mbiiini laaphly naanaaphi 72 | gnggaayaaly' siimaathn ghninnaan iN | my'lkaaby gaaligaalaaghn 22 4aanaalaa | maaldaayy sbaantnjn o jaanaalaaH | dulaabaali lyaay'inaar`aar' i saanaaH sui | maay'aani baassaayijnaar`aanti o snaanaaliH | saayyaali saay'mnr`iaali Je anidyaaln | pramANAni bhATTamasiddhAni 56 gnighssm jaaniH pramANAni vedAntimasiddharzana 56 rubi smsyaani haanaallaali o pratyakSabhede naiyAyikamatam 4 | smy' baamnaay' dhbnyaayy SS | maa jnnii ghnydldaass haaldmn | 7 ghsaa nmnaar mll mnsn | gnggaamaa ghaaniyhmthn saalaam maay Rnaangggndhitb 1 smyaaly'e asaaythaa hy' lingk ylbaam 44 aghy : | | saaldaayy 7= gaamaa: 99 | maanbjaay' krben naa - - - | 0 | ddhaakaa, 554
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 shessessmatessssssssssssssssespeg usedsease.tv / 234 793 baaghaanaalaamiy'aa skuliiy'aa / | yjnyaagraaH taandhaa || | yaay': hstaantb hlH ghimaa / maanil haaphiruun e90 iimaambl dinraaysth khlnaay' 128 maalikaay' sthaanaalaaH g naayiy'aallaahmsthl | aandh: aaaghaanbhl 74 nurul 24 | gaakhiir' bhaassaa | 75 naayaahmghl 52 | sbaayaa adhyaanmlaayy snaanaa 2 | baashm laalbaam 724 | yaayjjl 72 sunaahmsthl 790 | baay'aalby 7 sunyaathl haalkaa echy' anlaakhil hlH 240 jumaarbaa 72 haajjaajaaeby| 743 blaa 142 samavAyalakSaNam muhH 24 | gnggaanaahmghl 712 maaly' 270 kaatthaalmaalaalaagaay'H 77 vAyuguNakathanam 743 phaanggsnydaayy maalikaakhyaa ha4 | saamaaliny 25 vikalpasamaH 24 | k niiniH praamiin| smlissT: niy'aal 27 2 | baaghaa baaghaaly'aaibhaayaahmnthn NDanam nimyaal | ghaahelssmlaa liniy'aa 20 nihaalkaa 158 | sAmAnyaguNakathanam 50 150 70 212 / # sheksh ..
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyanye nirUpitAnA padArthAH praSThAGkA padArthAH siddhAntabhedAH 170 hetulakSaNam 177 siddhAntalakSaNam 170 | hetulamaH snehalataNAm helvantaram haalkaa 142 hetvAbhAsanirUpaNama smRtilakSaNam hetvAbhAsabhedAH 216 svAnayavyApiguNakathanam 154 hetvAbhAsaSTuzaGkAsamAdhiH 235 svAzrayasamavetArambhakaguNa kathanam RAN AN nanews 666
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ saaleeduhetterthleheNse dekhemedlcheankrur H ossaseries # A naakssi jy' aaaliphle sUcIpattram / naay'k taahaake . . .. . psclaurasessess-abushpandemnc196 . . . ....... 24 ay .. ... y' k krleo - | yaatmaa ghaangkaa | traagaaH 'aangku maGgalAcaraNam ghlkaayntr bhaagr'aan lijaayaa laal prm | enaal sulaasaaH sunil kaayaaly'| baablaa ( 20 maanuss naanaabi iimaalbaam 523 shyyaa lebaam 2 mnggaayaal enaalyH duHkhalakSaNam phllaam apavargalakSaNam slmnuH phlksaami ghaagr: maaldaass duslm vyAptilakSaNAm dravyaparisaMkhyAnam maalaalaamaa ghiaatiyaaly' o amaany | aandhaa haalim aklaanH kArlAnarUpaNam 5=3 mlm | bighi prameyalakSaNam 57 yuglbn 39 llkhaa 77 vaaliNgh haabiib mysth eg bhumikaa 722 | dl / q99 130 1993 hite 120 kaaessgnnhtaashaabekssy'kssy'kssy'ksspmhrecorchsy'lphey'sthdebkaaenn
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ hRdyaaks padArthAH nilyaany hils maayl 159 204 2}}} jubbiiraa| taa: | saadhaaH 158 toDAni liy+y'lkaayaa 70 | dyaalbaam jaamaa naal nnddh l jaanunbhaalbaam 730 hetvAbhAsalakSaNam kaalaam lbngg m : 5e | bhaanilaay'! ee jaanaaH 0 ! anii: daanggaa 181 nigrahasthAnalakSaNam 7nN ligraam| ee 27 735 yaabhaall bhuumiss bhir`aannd niHgraaH anughly ynt| nir'ysth jny bhaaiylyaany bhylyaans nilaanyj nny h80 27 = 0c 318
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ s klta.newjkderusehens, biinaajir'aag shukkunaalphaasbaamii anukssmiiprsu| apare h sthaa : taa: snaayaa haaju; maa 7 / / 4 / = bhaal | 91 | 20 / 2 / 2 / 24 / Bt ? lmbaa ei 447 / iii {{H / / 3 jaani anyeSAm 7eo jaamaahilaa | ei | ei yntr: baanl: smaar'aatth: ! / 7 / 534 20$ / yaal 27 / 2 / 27 / 20 khaanm mntt dbaar'aa 31 = 0 AcArya: 2 / ay'n| 243 bhg hy 44 | jy'yaayaa maannaan 24 bhaalbhaalaa: 77 yaai 545 | tiiddhaandhaa: 24 24 jH E | ny'aan maaninH phraay'aaH 548 | naay'idaa : 5 / 24 jaagutbH 144 tArmikasya yinaa jaay'H 7. nily' 43 / 4 maaghlaa 72 r'aandhiH 74 / sug| 20 mi : / duH! 27 / 0 5 --Wo, , Vol. XXIY.~~December, 1903 jlul
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ try acawnload sisterCarsheikhesattara-clicenses.eedescenaeceedpexecure ei cit skaal -lksse L == = = = = ekhcorner-e-kaalkeli-seasesNlyaay'ke = ==== == = == == at. * 0 * Awah i | A phudhu sbsthaa / | sbaalaay'| yuktaanyj: | sblpaay'aaH pRSThAGka: nyAyAcA h8 ) | bhraamH rothaabyaay'H kaar' aajaay'H lingk hy'| @ = alir'iH tooN 8 $ baayiH su% muulpH 77 sblpaanyjli 4 / maalil| A / 04 maayujaalii r'aajH bauddhasthya baudvAdIna haajaa: liilaa haajaalaal kaalimaa sbaaj 74 / muE0 bhAhAH sAMkhyAH iccho ? sugatamatAnuvartinaH 53 sukssmaay': thaanH gaandhaa: inu| 245 shbaass hy' manunA 7 ss: 720 / 724 / 7 | - / dui mImAMsakAH | 2 73 shrddhaa / 72 73 244 245 jiilaandaay' = 5 kaanaa: e| dui| 74! shudhu mulaaghaa shraanimuuniilaa | 24 naa nisttri er braa bhaa 0s 6p m -- - heics--
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ WE RASTREARRETomaraw a daSOTEINGMOKAARATRAwasnarenTIMMImanircumAMARHIMIndeannadaananapatanAHTRAORASEASTHATRNatowaminescaenisheatherriorials saTIkatAkirakSAgranye uDatAnAM granthAnAM sUcIpatram / anyAH kssmaalmshr'ihmH 53 / 7 | laalaa 16 194 / 2063 vArtikam 203 / 209 / 249 daamil| 250 / 308 kumArasambhavam 4 zrutiH 148 TIkA 203 / 206 / 308 satram 161 // 16 // 167 / 171 / nyAyakusumAJjalI 107 247 / 253 / 256 / 268 / prabodhasiddhinAni pariziSTe 310 201 / 280 / 281 // 2 // prabodhasivA 189 / 308 // 357 284 / 385 / 292 / 298 / bhArate 300 / 303 // 308 5 318 / bhASyam 324 / 325 / 343 // 344 // mImAMsA 195 mImAMsAdRSTyA 215 5 360 MurprmananmarwINATORREOIMES
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ HARIWARENDHANAPIPANISHADAAVed susth saTIkatArkikarakSAvyAkhyAyAM kolAcalamallinAthasUriviracitAyAM niSkaNTakAyAmuhatAnAmAcAryANAM sUcIvanam / 55 kacit prAcAryAH enntthaangkaaH| prAcAryAH puSThAGkAH akSacarAH AhAH 141 kSapAdaH bhAjyakAra: 4 / 152 164 aSaNAH 141 vAcAryAH 3 / 44 / / 10 / aSaNIyAH 146 manaH 165 udayanAcArtha: 65 / 160 mImAMsakaH 51 / 73 / 103 / 124 / udayanaH 12 / 52 189 | 155 / 182 / 220 / 244 77 / 64 / 101 / 131 / 176 / mImAMsAguruH 186 / 203 / 205 / 213mImAMsAcAyo: kaNAdaH 141 vAcaspatiH kiraNAvalIkAraH 159 vAcaspatyAcAryAH 208 12 / 65 / 160 vArtikakAraH bhuumi : 140 gurUpatam 115 173 cAnAkaH hbiljy'ii ny'aari: 227 / 204 vaizeSikaH nyAyAcA:: zavaraH pakSilaH zAkyAH pIlupAkavAdI 155 zAbdikAH prAmAkarAH 19 / 301 111 / 115 / sAMkhyA: 141 / 144 / 166 141 / 155 / 161 saugatAH 61 / 2 15 / 206 satrakAraH 4 / 44 / 63 / 66 / 120 / bauddhaH 74 / 84 } 189 125 / 226 bhaTTapAdaH 60 760 guravaH 21 2 133 ka sAwwwanNIVAAROHTOmadarasaar
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kiMkarakSAvyAkhyAyAM kolAcalamallinAthasUriviracitAyAM niSkaNTakAyAmuddhRtAnAM granthAnAM sUcIpatram / granyAH AcArya vAcaspatiTIkA AtmatattvavivekaH udayanAcAryavacanam udayanAdivanyaH kaNAdasUtram kArikA kiraNAvalI gurumatam jaranaiyAyikamatam pratha pRSThAGkAH granthAH nikaSaH 39 | paramaguru bhaTTapAdamatam 186 | pariziSTam 3 30 190 14 132 | prazastapAdabhASyaniSkaNTakA 76 12 prabodhasiddhiH 54 / 175 prameyapArAyAm 3 / 32 / 40 / 92 139 68 || bhaTTakArikA 11 / 28 | bhAS 184 mImAMsAmatam TIkA tAtparyaTIkA tAtparya parizuddhinAmayanaviraci =15 5 / 309 | vArtikam 5 | 111 / 146 / 170 209 zAlikA 9 / 20 / 22 / 30 / 951 tA vAcaspatikRtavArttikratAtpa- zrutiH ryaTIkAvyAkhyA 113 | 133 186 | samAnatantrasUtram 161 46 nyAyakusumAJjaliTIkA nyAyakusumAJjaliH 58 6876 nyAyaikadezimatam nyAsodyotaH paJcakAvyaTIkA pRSThAGkAH sUtram 100 / 117 235 sogatamatam 30 sogatavAkyam rela 81515511 / 119 / 120 / 122 / 138 / 1921205 / 311 / 218 121 215 14 761
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ eder e deshke| 1974 eph-kaam hlaakisthaay'ii jlsukhaalihaalim biithindhaaaangulaalaalaakhaa| susbiignyj / taaj'aaH smaaryaa: baandhaa: *** 5 0 0 e e e # 237 2045 04 0 050 o tthik ny'aay'i: 000 naar`aa: maatraa| laalaajjaaH 300 yaay'H *** nilaae dbii nihH / maanul *** dhaaH 0 5 24 esepher kaashphaay'el paalk chelemekaalmoenlaa shuru
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikara cAvyAkhyAyAM jJAnapUrNa viracitAyAM laghudIpikAyAmutAnAM granthAnAM sUcIpatram / granthAH sUtram 000 vArttikram vyAkaraNAdimatam 900 22 :::: pRSThAGkAH 252 / 310 252 320 25 / / 221 / 310 / 324 000 e00 44. R
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ INTENSAMMUTA R NAVI AS THE TARKIKARAKSA LU AND SARASAMGRAHA OF VARADARAJA WITH THE GLOSSES NISKANTAKA OF MALLINATHA KOLACALA AND LAGHUDIPIKA OP JNANAPURNA, WWW MORS No. 11, Vol. XXI. November, 1899. 60EUR
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 610 NationalRRIAGRAMICURai s en asam.cHIAARAKASHAandesh LSMADAlbanianlsdiAJAANDIChalwadiADANINorwaymanamanualitomonilimuvimnepaliabilitiesONAMpmaduaayrigini-NARinhindi amparmmewatimemalentin nt
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ NUOROSSRANGEKONTROVERVAA RWOWOWO PREFATORY NOTICE. Varadaraja's Tarkikaraksa and commentary entitled Sarasamgraha were briefly noticed by Dr. R. G. Bhandarkar in the Report for 1883-84, p. 81. Further information is now appended. Varadaraja is silent in regard to himself. But he must have lived after Vacispatimicra and Uday:macarya to whom he constantly refers as authorities, sind before Madhavacarya by whom the Tarkikaraksa is mentioned in the Survarlarcauasaingraha. The two earlier Schoolmen were literary contemporaries. Vacaspatimicra wrote his Nyavasuci in the year 976 A. D. (vide Bibliotheca Indica ed. Pandit Vindhvecvaripresarla Dvivelin, Librarian, Sanskrit College, Beoares). Ulayinacarya wrote his Lakpana vali in 984-5 A. D. (vide Benares Sanskrit Series ed. P. Vindhyecvariprasada Dvivedin). But Udayanacarya was probably much the younger man, as his Paricuddhi is a commentary on Vacaspati's Tatparyatika. He may be supposed to have lived as late as 1050 A. D. This date would furnish the terminus a quo for the time of Varadaraja. The terminus ad quem would be about 1300 A.D., that is to say, fifty years roughly before the time of Madhavacarya. ow d Possibly Varadaraja may have to be placed not later than the first half of the XII Century. This conjecture is based on the exis. tence of a commentary on the Tarkikaraksa entitled Laghudipika composed by Jnana purna. The Layhudipika is not mentioned in the Catalogus Catalogorum ; nor has a notice of it been met with elsewhere. A copy of the work (on paper), transcribed in Samvat 1459, exists in the possession of P. Vindhyecvariprasada (vide Appendix A.) Jnanapurna mentions as his guru Visnusvamin, the son of Yajnecvarahari, but gives no certain indication of his date. If Jnanapurna be identified, conjecturally, with Jnanadeva who was the immediate successor of Visnusvamin the accepted founder of the Vallabhacaris (vide Wilson's Religious Sects of the Hindus pp. 34 and 120), a nearer approach may be male to the date of Varadaraja. Vinnuswamin is represented in the Bhavisyapurana as preceding Nim baditya and Madhvacarya (vide Appendix B.).
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ W WWWWWWWWWWWWWWWW IV PREFATORY NOTICE. SEMESTER Madhvacarya is known to have lived during the first half of the XII Century. Visnusvamin may have preceded him by a few years only; for the word prathamatah of the Bhavisya purana does not necessarily imply any considerable interval of time. And Varadaraja may thus have been one of Vienusvamin's contemporaries. We may be pretty sure that Visnusvamin did not live after 1300 A. D., as he is mentioned in the Sarvadarcanasamgraha; which fact in itself is an indirect confirmation of the account given of the Vaignava Schools in the Bhavisyapurana So little seems to be known for certain about these earlier writers that the present conjectures may be just worth recording. CELEBRADACAC CHARACASSSSSSS S The Tarkikaraksa, as its name implies, is a controversial treatise in defence of the Nyaya and Vaicesika Systems. Aproppriating largely the labours of Vacaspatimicra and Udayava, it attempts, in a concise and fairly easy manner, to make good the ground which these systems had lost in the Schools. It is divided into three chapters whose order of discussion adheres mainly to that of the original Nyayasutras. As might be expected, it discusses at some leugth such topics as the nature of true knowledge, and of the ineans whereby such knowledge may be attained and of the things that can be truly known and, as subservient to these, the nature of reasoning and logical fallacies and the rhetorical methods of debate. A fuller treatment of the work is reserved for the Introduction to the present edition. The MS. materials employed are as follows:--- (1). MS. of Karika only, designated A. (2). and Sarasamyra ha designated B. This MS. is dated Sam. 57, which must be read 1457; because this MS. and No. 7 below were evidently written by the same band, the form and size of the letters and of the paper corresponding exactly. (3). MS. of Karika and Sarasamgraha designated C. This MS. was transcribed by Madhavabhatta, son of Krana. bhatta in Sam 1061. 692
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Monikakenilewan meriowwwininitinensideranicientisinusitinuenaraininewlantonmalnirnarasiniliutionscidentirintinentainlentinenesintinoidananasamatarnamauniRRIANDINITION PREFATORY NOTICE. PREPARADHEmmom (4). Do. do. designated D. Comprises 1st Pariccheda only: undated but old. (5). Mallinatha's Nigkantaka designated E. Comprises 1st Pariccheda only. (6). Pariccheda only. ___(7). Jnanapurnia's Laghudipika G. As the remaiving chapters of the Niskantaka are not available, their place will be taken by thise of the Laghudipikas, and the first chapter of the latter work will be printed separately at the end of this edition. A. V. UNakanamaANANAanemenuyanwwamilindnesamataomdeampiewvasamoomerantonangwapARMAKASONSawantwdnsaAISROUNDREDummaNEL Appendix A. m uaracamoona wanRam laghudIpikAyA ArambhaH / // OM namo gaNezAya // vande maanssNphullsrojaannhNsgaaN| sarasvatI caturvakrAM cndrrekhaavtNskaa| nyAyaratnAkarotthA yA vidyAzrIragvilArthadA / tasyAstArkikarakSAyAH karomi padacintanaM / / purA varadarAjena nyAyazAkhArthasaMgrahaH / / kRtaH paratvatA buddhA padyAnAM duggrahArthatAM / / tenaiva racitA vyAkhyA sA ca zAstrapadaM gtaa| tatastadarthasiddhArtha karomi lghudiipikaaN|| apaparavasanapaapeena t samapup 613
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ PREFATORY NOTICE. - - pustakasya 15 pce| evaM tArkikarakSAyAM jJAnapUrNamukhodgatA / prameyasya padArthasya saMpUrNI laghudIpikA // yanthasamAptI / savaizvaryanijAvAsaM sarva vidyAniSevitaM / zrIyajJezvarahareH sUnuM zrIviSNusvAmiguruM numaH / / varadarAjIyaTIkA samAptA // maMgalamasta // saMvat 1459 varSe vaizASa (kha) zu2 vyAsagovarddhana eteSAm / dhyAsakAha etessaaN| - Appendix B. bhaviSyapurANe bhaktimAhAtmye 21 adhyAye / ataH paraM tvanuktAnAM purANe caritaM bruve / Asana siDAntakArazcatvAro vaiSNavA vijAH // yairayaM pRthivImadhye bhaktimArgo dRddhiikRtH| viSNusvAmI prathamato nimbAdityo dvitiiykH|| madhvAcAryastRtIyastu turyo rAmAnujaH smRtaH // 614 /
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'dliimder jnmsthaaner smnbkssshraamosojaae sthgnikaasemelaalaahlhjbelejiedley'grphlpnaa per= % naa: haaln| E9%arassmetition-19%ETsksseease.redes-fr.. laarjiaa / shriivrdraajkRtaa| lkssn shraagraamaanaa| . hele=aERA kaataaanggiikaalikhaalilligraangkhaanun| Ah-Eastand. Lanu' re { o = at his own s w 21 jnye nmH tb anyaashaal hl: baaniy'e / / nilaalaa laajshaar' lilil jaanaan bi / / | strii h l h / ahr'haaaalaar''laal kaangkiaa ruuhui tulnaa| akssunH alpii lukaa my'H // ? bhaag kssaalaalaalaalaa aalihmii lbngkhlaa baandaake aalaar`aalu| anyaay' atynt agnaakt leke 'bhUdyapajameva viduSAM sAjanyajanyaM yshH||2|| saalaakhaar'g r'uuhl hmaa vANIgaNezacaraNAmburuhAvalambI / niHsthaali ksstaal laanggaa lingkaa jaaninaa| 4 / eetasri f -203 - = =-= snshl anly'- shaadultegers, atn numerate cases maaelkshn
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ THISICRORE gAra SRIGaoradanaNPINEAAICHIVEADORANDINITNDADIMANANEOSITIATREONOMOURIMARRARISTOnaNewssammarriamenom saTIkatAkikarakSAyAm / and prAripsitasya grantha lya(1) prekSAvadupAditsAnayojikAmabhimataphalasAdhanatAmabhidhAya zrota buddhimalllu bilmbaay'ii hn| iha khalu tatrabhavAn bAlAnukampI varadarAjaH sakalanyAyazAstrarahasyopadidikSayA(2) svaviracitatArkikarahaasaalaa phaangg laal grhmghaalkaataastadavighnaparisamAptisampradAyAvicchedalakSaNaphalakAmyayA viziAmi ca devatAmabhivAdayate / namAmIli(3) | paramAtmAnamiti paramaH sarvotkRyo jIvAtmabhyo viziyaH tamAtmAnamIzvaramityarthaH / sanmahatparametyAdinA smaasH| paramatve hetumAha sArthavedinamitiyogisAdhAraNyaM pariharati svata iti| nityasarvajJatayA svAbhAvikamasya sArvajya natuyogaprasAdAsAditamiti bhAva (4) tatsadbhAve pramANahayaM suucyti| vidyAnAmiti / caturdazAvidyAnAmapIti bhAvaH / AdikatAraM sAdA praNetAraM tathA jagatAM janimatAM nimittamAdikatAram IzAnaH sarvavidyAnAM tasmAttapastepanAcatvAro vedA ajAyanta yato vA imAni bhUtAni jAyanta ityAdizruteriti bhAvaH / etena vaidikaH sandarbhaH kenacit praNItaH sandarbhavAdrAmAyaNavat / tathAGkarAdikaM sarva sakataka kAryatvAt ghaTavaditi cAnumAnayAdIzvarasiddhiriti siddham / atraiva kevalavyatikiddhayAM bhAnumAne svayaM vkssyti| (1) prAripsitayanyasya--pa. B . / (2) saMkSipya - iyadhikam E guH // (3) namAmi paramAtmAnamiti-pA.EL. / (4) nityasarvaja tayA svAbhAvikI sArthaveditA na ta yogaprasAdAsAditatayA sAdiyAmiti mAya-pA* E e. / 616
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Hisapaninesdeunteenieseminindianciendnpowroombuwatadultusarmdowunnivanidin aranichatuentestantswatantrwarsideralanmalancastsADARSADNISONauwwnaNOUmarawwaranasannailarasannilalcionesisuntananewronm TRACTORIMEROINESSIONERBALTRamasomramommavtaasmat anaanaananaanana pramANa prakaraNAm / (1)niHzreyasaphalaM prAhuryeSAM tattvAvadhAraNam / pramANAdipadArthAste lakSyante nAtivistaram // 1 // yeSAM pramANAdinigrahasthAnAntAnAM pADazapadAyAnAM tattvatA'vadhAraNamAtyantikaduHkhavicchedalakSaNaetena devatAyA vaidikatvAvidyAkartRtvAcca vaiziSTyamitvaM coktamiti dravyam / nanu yadabhidhitsitaM tadabhidhIyatAM phale vyaktirbhaviSyatIti nyAyAt kiM mRSAgna(2) vakSyamANArthapratijJADambaravilambairityAvazlokAkSepamAzaGkhya samAdhatte / prAripsitasyeti / prekSAvatAM dhImatAmupAditsA svacikIrSA tatra prayojikAM hetubhUtAmityarthaH / prekSAvatpravRttaH prayojanajJAnAdhInatvAt tajjJApanAyAgne pratijJA kAryeti bhAvaH / yathAhuH kArikAyAmAcAyAH / sarvasyApi hi zAstrastha karmaNA vA'pikasya cit / yAvat prayojana nontaM tAvat tat kena gRhyata // iti tatastadarthaparAmarzitAmAha / yeSAM padAthAnAmiti / ki SaNNAM netyAha / SoDazeti / dikasaMkhye sajJAyAmiti samAsaH saptarSivat anyathA bahutvAdyasiddhaH / yahA pUraNapratyayAnto'yaM SoDazazabdaH teSAM ca pratyekameva SoDAsaMkhyApUrakatvAt sarve SoDazA teca te padArthAzceti vigrahaH / te ca sUtrIdizA evoti smArayati / pramANAdIti / tatvA (1) atra prathamaM " namAmi paramAtmAna"miti padAM A pustake anl mr tiikssaa laangglaa maami any kaannaaghr nijjohaa "maanggilaahaahmaatmaal phaayaa naam dbjy'mAramamANa" ityAdAlkA " iSTA devatAmabhivAdayate / namAmi paramA mAnamiti" uktam / (2) ki mudhAya --- pa. E puH / 2 ca-... No. 11, Vol. XXL... November, 1899. meem
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIka garkikarakSAyAm / niHzreyasa phalatvenAkSacaraNa (1) pakSilamuniprabhRtayo varNayanti / yathA pramANaprameyasaMzayaprayojanadRSTAntasidvAntAvayava tarka nirNayavAdajalpavitaNDA hetvAbhAsacchalajAtinigrahasyAnAnAM tatvajJAnAnniHzreyasAdhigama iti / tadAnIM padArtha lakSyante samAnAsamAnajAtIyavyavacchedakadharmavattayA pradarzyanta ityarthaH / nanu vadhAraNaM yAthAtmyena nirNayaH / nizcitaM zreyo niHzreyasaM mokSaH / acaturAdinA nipAtanAt sAdhuH / tatsvarUpe vAdivipratipattervivakSitaM lakSaNamAha / Atyantiketi / etacopari viveSayiSyate / prAhurityasya prazabdasya sAmarthyIpratipAdanamA noktimAtramityAha / varNayantIti / tasya kAGkSA pUrayati / akSacaraNeti / akSacaraNapakSilA sUtrabhASyakArI prabhRtizabdAdvArttikakArAdisaMgrahaH / tatra sUtraM saMvAdayati / yathA pramANetyAdi / pramANaM vinA prameyAdyasiddheH / viSayaM vinA pramANApravRtteH / asandigdhasyApratipitsitatvAt / sandigdhasyApi niHprayojanasyApratipitsitatvAt / pratipattezca dRSTAntamukhatvAt / avayavAdiniyamasya siddhAntAnusAritvAt / pramAkaraNazarInirvartakAGgatvAt / pramANAnugrAhakatvAt / tatphalatvAt / tasyApi kathAsAdhyatve vAdasya tasvanirNayaphalatvAt / jalpasyobhayapakSasAdhanavatvasAmyAt / vitaNDAyAH kathApArizeSyAt / nigrahahetuSu sarvathA heyatvAt / doSeSa laghutvAt phalatvAcceti pramANAdipadArthoddezakramaH / yattadeoH 4 61 (1) akSapAda - pA. pu. (2) nyAyamyAdimaM sUna - mityadhikaM pu. |
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ SumanitliminatantntingtonmentarwasnasticHINIOARILATIOESMOMonetammnamasutramorano onam OTHARMAapMRENTIANEmonHeaserawatsafoeturnse samAjakAraNam / RE U ddinlaalaalaali nn nnm nmiln naa jmi Syebhyo vyAkriyantAM kimanenApUrvanirmANa (1)ozenetyata bhlu| lninilini| nikhilnaasthlbniistairalasamAyAH ziSyA na vyutpAdayituM zakAnta ityarthavAnevAyamArambhaH / zabdamAtrasyaidehara) prapaJco niSidhyate nArthasyati vistarazabdaM prayuJjAnasyAzayaH(3) // 1 // sAmAnAdhikaraNyenottarArddha yojayati / taidAnImiti / lakSyante iti lakSadarzanArthatvAt tasya copalabdhiparyAyasyodezAdinaye 'pi sambhavAt trayasyApi kartavyatvAcArthasandehe lakSaNaparatvena vyAcaSTe / lakSyante samAneti / atrodezasya sautrasyaiva sthitatvAt parIkSAyAstu lakSaNazeSatvAdAhatya tasyaiva tattvAvadhAraNahetutvAla prAdhAnyena lakSaNataH pradarzanaM lakSerartha iti bhAvaH / nAtivistaramiti na vaktavyaM vistare'pi samayojane pravRttisiddharityAzakyAnyathAsiddhimUlAnArambhazakottaratvenAvatArayati / nanu cirantaneti / nibandhanAni sUtrabhAdhyavArtikaprabhRtInItyarthaH / etAvatA kathamArambhasiddhirata Aha / ati vitateti / vitataM vistRta TIkAdi / gahanamakRtsnArthatathA lAkAGkSaprakaraNAntaraM gambhIraM gurvartha sUtrabhASyAdi / atizabdaH pratyeka sambandhanIyaH / nanvasyApi sakSepAdakasnArthatAdoSaH ityata Aha / zabdamAtrasyaiveti / prathane vAvazabda iti tanmAtra vistarazabdAnuzAsanAditi bhAvaH / (1) granyasandarbhanirmANA-pA. ( pu. / (3) mAcasyaivAna-pA. B puH / / (3) mAya:- pA. Be / PawaamannamechanramTERAT UTIWARDMINImkinnamompaninewindimesemamarne roMutneetameerNarenmAPORINTAINMunmu mar 616
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Parmatmapmumumdanuman mundwan Medimenswerseasyaiotaste saTIkatAdhikaratAyAm / pramANAdhInasiddhitvAt itarapadArthAnAM prAdhAnyena (1) prathamAdviSTaM pramAgAM lakSayati tAvatU(2) // lkssm laaph mntrii laaks mlilistaaghl / / pramAzrayo vA tayAlA yathArthAnubhavaH prmaa||2|| (mla aaaldby'aa jaanl sambandhaH prAmANyam / yathAhuH naiyAyikAH / pramAyogavyavacchedasambandhAH prAmANyam / tadvatpramANam / pramANasambandhazcAnayatvena karaNatvena ca vivkssitH| tena na kevalaM sAdhanameva pramANam api tvAzrayo'pIatizabdAcchandavistarasyApi stokazoGgIkArAnnAstyavai dyadoSo'pItyabhisandhiranusandhayaH / etena padArthatatvaM viSayaH / tattvajJAnaM prayojanam / (3)sAdhyasAdhanabhAvaH sambandhaH / mumukSuradhikArItyanubandhacatujhyasambhavAdiha prekSAvatAM pravRttilAbha iti siddham // 1 // athottarailAke prathamataH pramANalakSaNe hetumAha / prathamodimiti / sUtra iti zeSaH / sAtre prathamaddeze hetumAha / prmaannaadhiineti| tatra teSAM padArthAnAM madhye ityarthaH / iha ileke vAzabdAt pramAvyAptapadAvRttyA ca sAdhanamAzrayo vAnyataramamAvyAptaM pramANamiti brIhiyavavadaicchiko vikalpaH pratIyate / tadasat / ubhayaprAmANyavAdinAmanyatarAvyAzerapasiddhAntAcetyAzaLyA sAdhanamAtrAyazceti iyamapi pramAvyApramANaM vAzabdazcArthaH / (1) pradhAnatvena-pA. puH / (2) tA/ti-C ghu. nAla / (3) halena-dayadhika F pu / RamansamaAImandarmannewITIERNam ananewmanasamunawwamrappeatne
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ cuurmuamasomatma EmaintamanelenominabranomeHISearememuawniescenamaANDRAMANIA pramANAprakaraNAma / tyetAvatpradarzanAyoktam / prayogavyavacchedeneti / sAdhall saalaaphili| alivRttimAtreNa prAmANyamityetAvaduktaM bhavati / )(1) sAdhanAzrayayoranyataratve sati pramAvyApta prmaayaalu| nnkssunn hyaathi smaahnaa maalaadirlaaaahir'iaashi : l l khaaiyliilkhaanaaliH pramAkaraNaizca yAdRcchikasaMvAdilivinamAdibhirativyAgniH / teSAM prabhAsambandha niyamAbhAvAt / na tIndriyaliGgazabdAH pramANaM bhaveyuH teSAmapi niyamAbhAvAditi cet / mAnavan / na hi jayaM teSAM prAmA / pramAvyAptapadAvRttiva pratyeka vizeSaNArtheti mAvA vyAcaSTe / sAdhanAzrayayoriti / sAdhanAzrayayoranyataratvaM nAma tadubhayavyatiriktatvAnadhikaraNatvam / evaM cAnugatAthalAbhAnnAnyatarazabdArthakhaNDanAvakAzaH / atrAzrayapadopAdAnasya phalamAha / tatazceti / sAdhanapadasya tu sphuTameva karaNavyAptiH phalamiti bhAvaH / zeSamativyAptinirAsArthamityAha / na ceti / liGgavinamo vASpAdiH / AdizabdAzAntAdivAkyAnAM gavayAdau mahiSAdisAdRzyasya ca sNgrhH| kuto nAtivyAptirityAzaGgya pramAvyAptyabhAvAdityAha / teSAmiti / hantakaM sandhitsatA'paraM pracyavate yatA'tivyApti pratikSipantamavyAptirAskandanIti zaGkate / na tiiti| avyAptau hetumAha / tessaampiiti| teSAbhAdAsInyasyApi sambhavAditi bhAvaH / idhApattyA pariharati / mAbhU (1) ( ) tanmayApsya: B pu. nAsti / 625
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ getheenakamanimundirentakestandinda asnaamananewasenam amanawverwearinamerammaNamrodamminesamanasomePORICARRomanusmanwarm sttiiktaarkikrtaayaam| eymbhyupgcchaamH| indriyArthasannikarSavizeSasya liGaparAmarzadezca prAmANyAbhyapagamAt / te ca pramAna vyabhicarantIti nAvyAptiH / evaM pramAsambandhe 'pi pramayasya vyabhicArAna prAmANyaprasaGgaH / kimarthaM tarhi sAdhanamAtrayA veti vizeSaNam vyAyapAdAnAdeva prameyAdivyAvRttisiddhariti cet satyam / tayoreva pramAvyAptiH sambhavatItyetAvatA tadupAdAnam na tu lakSagAzarIrAnupravezena sukhAdiprameyavyAvarttanena vA tadanupraveza iti(1) na vaiyarthyam / yathArthAnubhavaH prmaa| yazAryAnubhava iti pramAvanniti / kiM tarhi pramANamata Aha / indriyArtheti / sannikarSavizeSasyAlakAdimahakArisAkalyameva vishessH| liGgaparAmarzastRtIyaH pratyathaH AdizabdAca gRhItasaGgatikazabdavizeSasAdRzyavizeSayAH saMgrahaH / na caivamavyAteravakAza ityAha / te ceti / nApi prameye 'tivyAptiH vyAptyabhAvAdevetyAha / evamiti / tarhi vyAvRttyabhAvAt sAdhanAzrayagrahaNaM vyarthamiti shkte| kimarthamiti / prauDhavAdenAGgIkRtyottaramAha / satyamiti / pramAvyAsamityetAvadeva lakSaNaM zeSaM tadAharaNArthamiti bhAvaH / athavA vAstavaparihAramAha / susvAdIti / sukhaduHkhayaranubhUtaikasattvena pramAvyAtatvamiti bhAvaH / kiM cezvarapramayA nityasAthagocarayA prameyamAtrasthApi pramAvyAptestannirAsenArthavattvaM dravyam / nanu pramANalakSaNaprastAva pramAlakSaNamasatamityA(1) tadupAdAnaM syAdili pA. C puH / amasteeumarnapURNER
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNam / lakSaNam / tatra yathArthetpayayArthaviSayAH pItazaGkhAdivibhramA vyadasyante tata eva tarkasaMzayayeorapi vyavacchedasiddhiH / tarkasyAhAryaliGgajanitatvenAropitavibayatvasyAgre samarthayiSyamANatvAt / viruddhAniyatakoTidvayAvalambinazca saMzayasya tAdRzaviSayAsambhavenAyathArthatvAt / anubhava iti smRternirAsaH / kimidamanu zaya prakRterpayogAnna doSa ityabhipretyAha / yathArthAnubhava iti / tatrAdyavizeSaNasya vyAvarttyamAha / yathArtheti / ayathArthaviSayatvaM tu teSAM bAdhadarzanAditi bhAvaH / tasyaiva vyAvantaramAha / tata eveti / ayathArthaviSayatvAdevetyarthaH / nanu tarkasya vyApta liGgasamutthasya pramANAGgabhAvena pramitijanakasya kathamayAthArthyamityAzaGkya bAdhAdityAha / tarkasyeti / vyAptaliGgasyApyAropitatvAddoSa mUlAropavabuDimUlAropespi viSayApahArasya tulyatvAdayAthArthyaM tathAtve'pyaniprasaJjanadvArA sAdhyAbhAvazaGgocchedakatvAt pramANAhRtvaM veti bhAvaH / tarhi saMzayo nAyathArthaH tadviSayasya vibhramannedamiti bAdhAdarzanAdityAzaGkayAha / viruddheti / yasya jJAnasya yAvadviSayaH tasya tathaiva sattve tadyathArtha nAnyatheti sthitiH / saMzayasya hi viruddhA niyatakoTidvayAtmA viSayaH / tasya ca tAdRzasyAnantarameva niyataikako TigrAhiNA tadupamardakajJAnena bAdhAdasambhavAdayathArthamityarthaH / taduktaM zAlikAyAM pUrvapakSe | sthANuvI puruSo veti sandeho yo'pi jAyate / abhAvAt tAdRzArthasya sa yathArthaH kathaM bhavet // iti / adhAnubhava padavyAvarttyamAha / anubhava iti / tasyAH
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikatAyAm / bhavatvaM nAma / pratyutpannAsAdhAraNakAraNa prasUta pratyayatvaM vA (1) tadavidUraprAkkAlotpattiniyatAsAdhAraNakAraNaprasUtapratyayatvaM vA / smRterutvasAdhAraNakAraNaM saMskAraH / tasya tadutpAdane tAtkAlikatvaniyamAbhAvAnna smRterbhedakaM vAcyam / anyathA tayAvartakatvAsambhavAditi pRcchati / kimidamanubhavatvaM nAmeti / kAraNavailakSaNyaM tAva kamAha / pratyutpanneti / pratyutpannaM pratyagrajAtam / nanu smRtAvapi samAnametat tatkAraNasaMskArasyApi svotpasikAle pratyayatvAdityAzaGkya etadeva nirbrate / tadvidreti / tasya kAryabhUtasya yosvidUraH prAkkAlasannihitapUkSaNaH tatrotpatyA niyatavyAptaM tatkAlaikajanyamityarthaH / smRtyasamavAyikAraNAtmamanaH saMyoganirAsArthamasAdhAraNetyuktam / ghaTAdivyabhicAravAraNArtha pratyayapadaM svatpattisannihitapUrvakSaNajanyAsAdhAraNakAraNotthajJAnatvamanubhavatvamityarthaH / smRteretadvyatirekamabhivyaktuM tatkAraNaM cAha / smRtestviti / saMskAramAtrajanyaM jJAnaM smRtirityarthaH / mAtrapadena pratyabhijJA divyudAsaH / tatra sannikarSaprAdhAnyAt / yathAhuH / atha grahaNasmaraNayeoH kiyatI sAmagrI / adhikArthasannikarSo grahaNasya saMskAramAtrasanikarSaH smaraNasyeti / nanu pratyutpannasaMskArotthasmRtAvativyAtirityAzaGkaya tannirAsArthameva niyatapadamityAha / tasyeti / etenAnubhavatyaM nAmapAdhikaM sAmAnyamityuktam / samprati mukhyamevAstu jJAnatvavyApyamityAha / jJAnatveti / pramA'pramAvRttijJAnatvasAkSAdyAnyasAmAnyamanubhavatvaM pUrvoktasyaiva vyavasthA (1) pratyutpatyAdi nAsti B pu. | 10 64 100
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra / COL tatra prasaktiH / jJAnatvAvAntarajAtibhedA vA anubhavatvam / smRtivyatiriktajJAnatvaM veti // 2 // sAdhanamAzrayA vetyuktamevArthaM viSayavizeSavyavasyA prapaJcayati // nityAnityatayA dvedhA pramA nityapramAzrayaH / pramANa mitarasyAstu karaNasya pramANatA // 3 // evaM ca nityapramAzrayatvAdIzvarasyApi pratitantra siddhAntasiddhaM prAmANyamapi lakSitaM bhavati / taduktam / zrAptaprAmANyAditi / tanme pramANaM ziva pakamiti bhAvaH / prametismRtitvasaMzayatvA divyudAsaH / aprameti pramAtvAdinirAsaH (1) / zeSaM sattAguNatvajJAnatvanirAsAya | sAkSAtpadena parokSatvAdivyAvRttiH / atha rUDhivA gurumatavAdityAha / smRtivyatiriktajJAnatvaM veti / na ca smRtirapyanubhavavyatiriktetyanyonyAzrayatA | smRteH pUrvajJAnajasaMskAramAtrajanyatvena lakSaNe tadanapekSaNAditi // 2 // uttaralokaM pUrvapanaruktyenAvatArayati / sAdhanamAzrayo veti / nityapramAyA Azraya eva pramANaM tasyAH karaNAsambhavAt / anityAyAstu karaNameva pramANam / sambhave 'pyAzrayasya pramAvyAptyabhAvAditi bhAvaH / nityapramAzrayaprAmANyakathanaphalamAha / evaM ceti / tadalakSaNe siddhAntavirodha sUcayati / pratitantrasiddhAntasiddhamiti / svatantramAtrasiddhamityarthaH / tatra sUtrasaMvAdamAha / taduktamiti / mantrAyurveda (1) vyudAsaH-pA. E pu. | a - No. 12, Vol. XXI. - December, 1899. 673
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatAdhikaratAdhAm / MERARMAamewomanamONITORINCEmperspinioamropowrim ASI kssuni / g graahmkssn grhaaly'aali nyAyavidA lakSaNAcanAni lekikapramANamAtrayasthaayyi / n n di phaarm maalishvena prAmANyamupapAdayanta prAhuH / mitiH samyakaparicchittistadvattA ca prmaattaa| t us dauraaNaIRAININORaa prAmANyavattatprAmANyamAptaprAmANyAditi sUtro vedaprAmANyaM pratIzvaraprAmANyasyAptaprAmANyAditi hetutvena siddhavadupAdAnAt siddhamIzvaraprAmANyamityarthaH / udyanasaMvAda caah| tanme pramANamiti / paroktalakSaNAnAM gatimAhAmroti / akaraNatve'pyAzrayatvAdeva prAmANyamIzvarastha pramAvyAptarityAbrodayanAcAryavacanaM saMvAditvenAvatArayati / ata eveti / karaNaprAmANyaniyamAbhAvAdevetyarthaH / pramAzrayatvenaivAsya prAmANyaM na tu laukikavat karaNatvenetyAha / pramAtureveti / akaraNatve kathaM prAmANyamata Aha / pramAvinAbhAveneti / atra saMvAdaH / tadadyogavyavacchedaH prAmANyAmiti / tasyAH pramAyA ayogo'sambandhaH layavacchedaH pramAvyAptiriti thaavt| tadevaprAmANyaM taccezvarasyApi sambhavatyeveti bhaavH|| nanvIzvarasya kutaH pramAvyAptiH tajjJAnasyAkAryasyAphalatvenApramAtvAdityAzaya pramANalakSaNamAha / mitiH samyakparicchittiriti / akAryatve 'pi samyaganubhUtitvAdIzvarajJAnaM prameti bhAvaH / tathApi nezvaraH pramAtA nityapramAprati cAkartRtvAdityAzaya pramAtRlakSaNamAha / tahattA ceti| pramAsamavAyitvaM pramAtRtvaM na tu kartRtvamitIzvaro'pi pramAteti bhAvaH / tahi nezvaraH pramANam pramAtasvakaraNatvayAvirodhAdityAzA pramAvyAptaM pramANa ati SongsMIGRANDMUSHAIRAccess 2eo a mas umerHENIORRDASwamsuthanamasuaaruwamaavenournam eccaURTONEINDIATIMERRORSCICICERS
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwewwwiniwepipapasaintancarnawwarenawiecononewserrowwyorumniraramroenmarwesonumerpawoncernmenanipuumenvenimammawenmayimwansoonomMIRMANANINinnamompanionesen paha mr' maajtaani|| DatawRasrane a h M ERSomancevensang momamroSDaucannoceticariceDHANGELIANCHADAtomonamnooMORocietavanamamyINDhimosich RDINER naathaan maannaa baanl gaan // jaani(7) 4/ | sugdh htenkhaalaakaantmaa nl mi likhaali grni laalH jaanuaalaa laagaa pakSANA(2)nyupanyasyati / juniy'aakilijaal khaalini naaH anubhUtiH pramANAM sA smRteranyeti kecana // 4 // ajJAta cAratattvArthaniracAyakamathApare(3) / prameyavyApyanapare pramANamiti manyate // 5 // pramAniyatasAmagrI pramANaM kecidUcire // no mataM na tu tatkaraNamiti ato na virodha ityAha / tadyogeti / pramAzrayatvAt prabhAtRtvaM pramAvyAptatvAt pramANatvaM ca / na cAnayorvirodhaH karaNatvena prAmANyaM tu laukikaviSaye na ca tannAzrayatvamiti na kutrApi virodhavAtati bhAvaH / na cendriyaliGgAdicatuSkaraNakoTiSvanantabhAvAdIzvarasya padamapramANatvaprasaGgaH sAkSAtkAripramAvyAtatvena pratyakSAntabhAvAditi // 3 // atha yadetadavisaMvAdivijJAnamityAdinA sAhalAkahayena pareSAM lakSaNapaJcakamupanyastaM tadapyapratiSiddhatvAdanumatamiti zahAM zamayaMstavatArayati / atheti / bhAvA 220m ThamejapUna bA aH S ugarpalgull a rraghwarya compimigpaript kAra HESAe anyeSAmapi dRzyata iti pUrvasya dIrghaH / / ajJAtacaro'jJAtapUrvaH / bhUtapUrva caraT iti / (7) baay'maar`aa 4 nmbl o jaamiy'aa| (2) lakSaNavacanA-pA* C pu0 / (4) ruudiinngraamnaar'aaghr' thiy'--- A. /
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ maamaree moonveNmARMOMEMORRERMIRMIRMIRMATHAKTEAMANursamunam KumanenetweenaMNANMannkarienioreanelyonmadravnunitralsunnitiesindian saTIkatAkikarakSAyAm / tathAgatamatAnuvarttinA visaMvAdivijJAnaM pramANam avisaMvAdazcArthakriyAsthitiriti lakSayanti / tathAhuH / alaalr'imaar'iksaaljiaatmini: minaallini| nphaa| sunsaaniSayeSvanumAneSvavyAptaH / na hAsatabhitabhaviSyatAH kAcidarthakriyA nAmAsti(1) / smRtijJAnasavikalpakacAnAbhyAM caativyaaptH| na hi tataH pravRttA visNvaadaate| vikalpasya(2) cAvisaMvAdAnakIkAre nirvikalpakasyApi tanna syAt / tadadvArakatvAt tatsaMvAdanasya / avisaMvAdivijJAnamityanAthaM kriyAdhyAhAraNa vyAcaSTe / tathAgateti / nanvavisaMvAdivizeSaNamanarthaka sarvasyApi vijJAnasya vijJAnatve visaMvAdAbhAvAdityAzayArthadvArako visaMvAdo dRSo na svarUpapratibandhana ityabhipretyAha / avisaMvAdazceti / arthakriyAsamarthaviSayatvamavisaMvAditvamityarthaH / atra saugatavAkyaM sNvaadyti| tathAhuriti / tadeta haSayati / tadasaditi / avyAptiM tAbadAha / bhUteti / kuta ityAzakya tvaduktA visNvaadaasmbhvaadityaah|nhiiti|ativyaasiN cAha smRtiiti| tadeva sphorpti|n hoti|abhimtvissyN smRtvA vikalpya vA pravRttasya visaMvAdAbhAvAdityarthaH / vikalpasyAvisaMvAdAnaGgIkArAzAtivyAptirityAzaGyAha / vikalpasyeti / tadavisaMvAdanaM kuto na syAdityatrAha / tahArakara, diti| savikalpakAvi (1) artha kriyAsthitinAmAsti-pA0 C pu. / (2) savikalpakasya ca-pA: C pu. / I n tmamm m mmmmmRRIENDRAPrammammyanmOHORIHIImonomwwmoremanmanNSTAmneuoramawasana
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNam / 15 na ca zuktikArajatAdivikalpa nidarzanena tasya visaMvAdaH sAdhayituM zakyate / pakSAdigrAhibhireva vikalpaiH sakala laiGgika vikalpaizcAnaikAntyAt / tanmithyAtve cAzrayAdA siddhiH prasajyeta / anumAnaprAmANyamapyutsanasaMkathamApadota / etenArthajatvamarthaviSayatvamapi (1) avisaMvAda iti nirastam / vikalpasyApi tathAbhAvena prAmANya prasaGgAt / athaivaM manuSe svalakSaNaprabhavanisaMvAdapramANakatvAnnirvikalpakA visaMvAdanasyetyarthaH / vimato vikalpo vikalpatvAd visaMvAdI zuktirajata vikalpavadityanumAnaM syAdityAzaGkayAha / na ceti / kuta ityata Aha / pakSAdIti / pakSahetudRSTAntagrA hi vikalpamAmANye tatraiva vikalpatvaheteAranaikAntikatvaM tadaprAmANye hetvAsiddhiH syAdityarthaH / kiM cetthaM pralapato bauddhasya mUrddhani bhagavatA buddhenApi durddharSo mahAnayaM vajrapAtaH kRta ityAha / anumAneti / vikalpatvAvizeSAditi bhAvaH / uktadoSaM pakSAntare 'pyatidizati / eteneti / arthakriyAsthitilakSaNAvisaMvAdasya vikalpe 'tivyAptikathanenetyarthaH / sAkSAtsvalakSaNaprabhavatvamarthajatvam anAropitArthatvamarthaviSayatvamiti vivekaH / ka thamanyanirAsAdanyanirAsa ityAzaGkya doSasAmyAdityAha / vikalpasyApIti / vikalpasya prAmANyaprasa akamAha / tathAbhAveneti / arthajatvenArthaviSayatvena cetyarthaH / anyathA pravRttisaMvAdau na syAtAmiti bhAvaH / nanu bhrAntyaiva pravRttiH arthakriyAsaMvAdastu yAdRcchika ityapramANameva vikalpa iti nAtivyAptiriti zaGkate / athaivamityAdinA / aprAmA(1) zrArthaviSayatvaM vA- pA. B. 663
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ weetersameseersescesserties-scenesses-sleehetenessessette e nsass52e4Lesnareseasessessrectebuxecure =s98setolete nebetrXPE2p. naajiy'aa| ninmruubhaassaa naanaabinaa daamissaasul liH hy'ephii pr mni kaannaakaani limaaksiksstmbishbaalinggaal ghssaamaanityaanu(7) l laasyaasthaagrbindr caahniilaanggaalaa maan| naa nn jaalaaluNlaalaari baanu(2) sukssm abhril phaakhyaalghlaaN mnubhavaH tasmAddhamavikalpaH tato dahanavikalpa iti prkhaaatmjndrlaalumlaathaambn| ncchi ayaalil| ssaalaa kssaaghaangkaa| l laani| jaannaabissyhlaal laal / dyaa laalilindhlkli| snyjlslunaa l phyubhr arthH / lll clthaar'i shr'ii aphthaalaaH lhaajb aa tmphaa smuuliH laanggl plaant| tadAropitArthapratibhAsazceti / nanvAropitAvabhAsAt mnti haabityaandhi r'aant sbaam aar lmilni'| hth mishaa lnyciaalukhiilaa cbi laalimaalipr'shaa aph thaarthii shraahmiaa aahmiaa H asthaa likhyaashresstth adhymnH aahkaaphaalaaji aalaadaa bhuunyjH liilaalir'ikssaar'kaar'aahity| shni| sm hmaasyaalaalaabyaakss laalnikhi / lulaansaaniliy'aal| khaali| gluH saalishikssaar' khaal| (7) ghaagh c q (2) naalaagni praay' l haany C :
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Readintapsaroa tianarmswapwapaatravsanaseONAIRAINRIOREAamrpaceceIATREntranepurnaSIMINATuncaturouTRANCERNOONGANAVNIRMIREMANTARANIPORaaoranepa l | naar'ii sttbaa yaharakSAkA 0 manApA sa nn ei lingkaar' laahr'aai // tatrApi pAramparyasya suvacatvAt / etena bAdhavirahA'visaMvAda iti ca pratyaktam / na cAvastubhUtasAlnsiy'aa maahphi / lulaalhaa tathAbhAvaprasaGgAt / tatazcaitannirastam / yathAhuH / vikalpo'vastunibharbhAsAdasaMvAdAdupalavaH / iti / tthaa| n phl phaalaali lngkaakli aanH / / vyAvRttamiva nistatvaM parIkSAnabhAvataH // iti| tayavyAptiM pariharataH punaH saivAtivyAptirAvartate ityahI kadhRmAyuSmataH svanAbhramadhye praveza ityAha / tIti / |tata eva pArampayeNArthajatvAdevetyarthaH / tatra vikalpasyArtha| janirvikalpakAtyatvAdarthajatvam / smRtestu tAdagvikalpAhitasaMskAraprabhavatvAditi pAramparyeNArthajatvasya suvacatvAdityarthaH / abAdhyatvamavisaMvAdanamiti pakSAntaramAzAha / eteneti / vikalpe 'tivyAptikathanenetyarthaH / vikalpasyApi bAdhyatvAnnAtivyAptirityAzaya kiM tasya bAdhyatvamalIkasAmAnyagocaratvAt / azabdAtmakasyArthasya zabdAtmakatvenAvabhAsanAdeti dvedhA vikalpyAcaM dUSayati / na ceti / kuta ityAzayAbAdhyatvasyAnumAnAvyArityAha / anumAnasyApIti / anumAnasyApi sAmA NARDANATRaaamansamaaaaaamannagporenmonomen HaNPATI pa prAmANya yuktamiti bhAvaH / etena pareSAM pralApAH parAstA ityAha / tatazceti / sAmAnyAlIkatvAyogAdityarthaH // vikalpaH savikarUpakam upallavo bhrAntiH kutaH aba
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ sttiiktaabhirkssaayaa| . | sulull jaalaay' jbaalaari / l cAzabdAtmakasyArthasya zabdAtmanAvabhAsAsmithyAtvaM vikalpasya / na hi ghaTeA'yamityasyAyamA ghaTazabdA'yamiti kiM tu ghaTa zabdavAcyA'yamiti / yathAhaH / VINDOOmeanuardeeDaunavsawesowwsamusamanar stanastucchasya nirmAsAt tantra vA svatantro hetuH asNvaadaaditi| tasyAM vikalpasaMvidibAhya vijJAnAtiriktamiva ekamiva vastunaH paramANupuJAnatireke 'pyatiriktamekamAzritaM sthalamiva tathA anyato vyAvRttamiva vyAvarttakasAmAnyAlIkatve 'pi tatkRtavyAvRttivizimiva padapamAkAro bhAti tannistattvaM tuccham |kutH parIkSAnaGgabhAvataH vicArAsahatvAdityetatsarva puurvoktaanumaanaapraamaannyprsnggaadpaastmityrthH| dvitIyaM duussyti| na cAzabdAtmakasyati / kuta ityAzaya uktatva siddharityAha / na hiiti| ghaTo'yamiti ghaTazabdavAcyatvAvabhAso'yaM na tu tattAdAtmyAvabhAsaH sAmAnAdhikaraNyanirdezasAmyAttu tAdAtmyAvabhAsanamA bhavatAm / anyathAkSAdizabdazavaNAdevanAcanekArtheSvekatvAvabhAsaH ghaTAdibhUtArtheSva mUrtatvAvamAsaH yajetetyAditiGantArtheSu sAdhyarUpeSu siddharUpatAvabhAsazca syAt / sarvasyApi zabdasya niSpannarUpatvAvizeSAditi bhAvaH / mAbhUt tAdAtmyAvabhAsaH tathApi sajJAyAH smaryamAvizeSaNatayA 1) pArokSyAt tanizisajJivikalpasthApi pArokSyApatto pratyakSatvayAdhaH 2) syAditi zahAM vRddhasaMvAdamukhena pariharati / yathAhuH sajJA hotyAdi / yadyapi prati(1) ghaTa zabdavAcyA'yarbhAita nirvikalpakajAne vaacydrshnaadvaacksmRtiH| (2) ghaTasya yat pratyatatvaM tasya bAdhaH syaadityssttH| RoadwwwmVENTINENaveevan
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNam / sajjA hi smaryamANApi pratyakSatvaM na bAdhate / saJjJinaH sA taTasthA hi na rUpAcchAdanakSamA // iti / ( iti bauddhavAdaprakaraNam) / (1) 74 prAbhAkarAstu anubhUtiH pramANam / smRtivyasambandhisaJjJinirvikalpako DodhitasaMskArotthasmRtipathapacikatayA parokSaiva saJjJA tathApi saJjJino ghaTAdervikalpya mAnasya (2) pratyakSatvaM na bAdhate parokSatAM nApAdayatItyarthaH parAkRta ityAza kA tadazakke rityAha / na rUpAcchAdanakSameti / saJjJina: pratyakSatva tirodhAnAzakterityarthaH / azaktau hetuI mAha / sA taTasthA hIti / hi yasmAt sA saJjJA taTasthA smRtidvArA indriyasya svasamprayuktasaJjJivikalpajanane sahakAritvena sannihitA na tu samabalatveneti yAvat / anyathA smRtisamprayogayeostulyabalatve mizrakAryotpattau parokSatvAparokSatvasaGkaraprasaGgaH / tasmAt pUrvakAlatAsmRti: pratyabhijJAyAmiSa saJjJAsmRtirapI ndriya sahakAritayA na saJjJivikalpe pratyakSatAM bAdhate / yathA surabhi candanamityAdA prANajanyA gandhabuddhirindriyAntarasahakAriNI gandhavizicandanavikalpasya cAkSuSatvaM spArzanatvaM vA na virundhet tadvaditi suSThuktaM taTastheti / atha prAbhAkarIcaM pramANasAmAnyalakSaNaM dUSayitumupanyasyati / prAbhAkarAstviti / anubhUtiH pramANamityatra bhAvasAdhano'yaM pramANazabdaH / yeyamindriyaliGgAdijanyA saMghit sAnubhUtiranubhavaH / sA sarvA pramANaM pramiti (1) ( ) etanmadhyastho nAsti B pu* / (2) savikalpaviSayasya / a -No 12, Vol. XXI.-December, 1899. 681
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatAmikarakSANAm / tiriktA 1) saMvidanubhUtiH / smRtizca saMskAramAtraja jJAnamiti varNayanti / yathAH / / pramANamanubhUtiH sA smRteranyA smRtiH punaH / pUrvavijJAnasaMskAramAtraja jJAnamucyate // iti / tatra tAvat pramANalakSaNe prathamAdhyAye vedAWaatraa nilaa naa"iilu sthaan naajlinhtyaa jJAnasya svataH prAmANyaM prAdhyedAnI smRti vyavarityarthaH / tasyAzca hAnAdivyavahArAnuguNatvAt sa eva phalam / yadA tvindriyatatsannikarSAdeH pramANatvaM vivakSita sadA pramANazabdaH karaNasAdhanaH anubhUtiH phalamiti ca dravyam / taduktaM zAlikAyA prmaannphlvibhaagprstaave| mAnatve saMvido bhAvyaM hAnAdAnAdikaM phalama(3) / jJAnasya tu phalaM saiva vyavahAropayoginI / / iti / jJAnasya jJAnakaraNasyendriyAderityarthaH / na ca smRtAvativyAptirityAha / smRtIti smRtivyatirekajJApanAya / tAmapi lakSayati / skRtizceti / saMskArapadenendriyaliGgAdijanyajJAnavyavacchedaH mAtrapadena tvavadhAraNArthana pratyabhikSAvyAvRttiH / tatra samprayogasyApi krnntvaaditi|| atra zAlikAsaMvAdamAha / yathAhuriti / tadetatturagAdhirUDhasya turagavismaraNam yadaprAmANyasAdhane pravRttasya mImAMsAgurostatpramAd iti sopahAsaM pariharati / tatra tAvaditi / tAvacchabda eSyahoSasUcanArthaH / kathaM tatpramAda ityAzaya svoktapramANalakSaNasya prakRtayedavA. (1) smRtiranyA ca-pA. B puH / (2) saMvido mAnave hAnAdAnAdikaM phalaM bhASyamityanvayaH /
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ smaaj| laalmunil aalaa sndhaan jni - didaM vyAkhyAnakauzalamAyuSmatAm / kiM ca smRtijJAnAnAmAtmasvAtmanArabhimataM prAmANyaM na sidhyet phluniil phmishrnr'iaaphphphaalaal nishbaanu| minaay'y'aanaa baa ykssm jbaalitatvena smRtitvaM na tvaMzAntarayoriti cet na tayAH kyAvyAptyanavekSaNAdityAha / pramANetyAdi / vAkyajanyasya jJAnasyAnubhUtitvena prAmANyaM tajjanakavAkyasyAtallakSaNasvAdaprAmANyaM durvAramiti bhAvaH / tAvacchandasUcitaM dUSaNAntaraM ca prastauti / kiM ceti / dvividhaM hi vijJAnaM grahaNaM bharaNaM ca tadubhayamapi pAnapradIpa ivAtmAnamAzrayatayA svAtmAnaM svaprakAzatvena viSayatayA bAyaM cAvabhAsayatIti tripuTIpratyakSatAmAcakSate guravaH / tatrAtmasvAtmAMzayArubhayaM pramANe pratyakSaM ca vedyAMze smaraNamapramANamapratyakSaM ca / grahaNaM tu pnaavidhmpi|1) pramANameva tadyathAyathaM pratyakSamapratyakSaM ceti manyante / tatra mAyArAtmasvAtmAMzayoH pramAjAbhimatayoranubhUtitvalakSaNabhavyAptamityAha / smRtijJAmAnAmiti / asiddhau kAraNamAha / smRtInAmiti / AtmasvAtmAMzayArapIti zeSaH / smRtiprayojakasaMskArajatvAbhAvena smRtityAbhAvAdAtmasvAtmAzayoH smRtibyatiristatvaM vyAptamiti shkte| tritayeti / tatrApi tatprayojakasambhavAdavyAptistadavasthaiti pariharati / na tayoriti / nanvastyeva kAraNAntaraM tayostatraiva 2) yadanyadAtmamana:saMyo (1) pratyavAdIni catvAri aApattizcati pavidham / (2) tayArAtmasvAtmAMzAvabhAsayoH tatra smRtI !
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ manountmeoneim anumanitaminancarnaanema r inewomantinewominandamenemesonuncianews saTIkatArkikaravAyAm / S amarememmaneaamwamirmwOMMemumtammam sbaabhaalinaashaan phaar'ynir' laaj / laa ji jmi mimmmaajaahmaani aaar'byaaln laalit / aaNshii maakhn mulaa lindhaalaail| sarvavijJAnahetUtthA mito mAtari ca prmaa| sAkSAtkartRtvasAmAnyAta pratyakSatvena smmtaa|| iti / gAdikamityAzajhyAha / na hIti / smRtyAdiSavidhajJAnejvapi saMskArasamprayogAdivizeSayoginyAtmamanaHsaMyogAdisAmagrI hi viSayaprakAzAMze kAraNaM saivAtmasvAtmAMzayorapi kAraNa vAcyam / anyathA sAmagryaikadezAnAmazato viruhAnekajAti 1)madvijJAnajanakatve ghaTAdikAryeSvapi tathAbhAvaprasaGga(2) ityarthaH / anyathA pramANavirodhasvAbhyu-- pagamavirodhA syAtAmityAzayenAha / dRdhamiSTaM veti / uktaH prmaannvirodhH| svAbhyupagamaM darzayati / yathoktamiti / meye tvindriyayogotyetyuktvocyate / sarvetyAdi / yeyaM jagati grahaNaraNAtmikA saMvit sA sarvApi mitI svAtmAMze mAtAhamAMze ca sarvaiH samareva vijJAnahetubhiH saMskArasamprayogAdibhirutthitA na tu sAmagryaikadezenetyarthaH / sA ca pramA pramANameva kiM ca yathA meyAMzaM sAkSAtkurvantI pratyakSA bhavati evamAtmasvAtmAMzayorapi sAkSAtkartRtvasAmyAt pratyakSA ca kiM tu meyamAtraMzayAstadatiriktA 'mityaMze tu miteravyatiriktati vizeSa iti zAlikArthaH / tamAdA (1) smRtitvahaNatvAdi / (2) kutracid ghaTatvaM kucidanyat /
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANAprakaraNam / ta etena svotpattau saMvidantarAnapekSatvamanubhUtitvamityapAstam / pUrvI sakala doSAnativRtteH / api ca savikalpaka pratyakSa syAnumAnAdInAM ca saMvidantarApekSAtpattitvenAnanubhUtitvAt (1) tatprAmANyaM na syAt / svasamAnaviSayasaMvidantarAnapekSatvamabhimatatmasvAtmAMzayeorapi smRteH saMskArajatvAvizeSAt tatrAnubhUtitvamavyAptamiti siddham / evaM pareSAM kaNTheoktamanubhUtilakSaNaM nirasya samprati sambhAvitAni lakSaNAntarANyapi nirasiSyan svotpattau saMvidantarAnapekSA saMvidanubhUtiriti pakSaM tAvadatidezena nirasyati / eteneti / kaNTheoktalakSaNanirAsenetyarthaH / atrApi svAtpatsAvityAdivizeSaNAt smRtivyAvRttiH / kuto nirastamityAzaya pUrvavadvedavAkyeSu vizeSyAvyApteH sArttayorAtmasvAtmAMzayeorvizeSaNAvyAptezvetyAzayenAha / pUrvokteti / anyazrapi vizeSaNAvyAptiM samucinoti / api ceti / nirvikalpakaliGgazabdasadRzavastvanupapadyamAnArthajJAnasApekSatvA J 05 t nirvikalpaka vyatiriktapratyakSAdiprabhitipaJcakasyApi aprAmANyaprasaGga ityarthaH / anantaroktadoSanirAsAya lakSaNaM vizinaSTi / svasamAneti / svotpattAvityeva savikalpakAdInAM nirvikalpakAdisApekSatve'pi tatsamAna (2) viSayatvAbhAvAnna teSvavyAptiH / smRtistu svotpattau svasamAnavipUrvAnubhava sApekSatvAnna tatrAtivyAptizvetyAzaGkiturAzayaH / tathApi laiGgikazAbdayoravyAptirSimarze 'tivyAptidha (1) ananubhUtitve - pI. B. pu. (2) tena nirvikalpakAdinA samAnam / tex
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ meaninmonanewayamprammepaseenawwamROMAMRATr FROMPTIMom sendianssica aTIkatArkikarakSAyAm / bini / naa hy' aadriy'aangkmlaaphaalmbininmasulaalmbiyussaa maa jaalaamniy'aajaalaakbiihmaar'aa nhaalninm l - syAca bimAsyetyAtmIya eva bANA bhavantaM prhmni| sngraakhi klaa akssaa baalaa s eerasweere RupadandramdhondriandbandalaADAAMRAPALPANARDANAMRATARIANERUNDAMERICA syAtAmiti pariharati / nahIMti / vyAptigrAhaka pramANa nAma yantradaM tadamiti liGgalijinAnihapAdhikasambandhagrAhaka pratyakSAdi / taduktam / yaH kazcidyena yasyeha sambandhI nirupAdhikaH / pratyakSAdipramAsiddhaH sa tasya gamako mataH // iti / vimarzastu zabdapramANAnugrAhakastakarUpAH smRtivizeSaH / nanvasya smRtitve kathaM svotpatto svasamAnaviSayasaMvidantarAnapekSatvaM tathAtve vA kathaM smRtitvamatastatrAtidhyAtivAcA yuktinAtIva yuktimatIti cet satyam tasya sApekSatve 'pi smRtipramoSavadanubhUtaviSayatvAbhimAnAbhAvAdanapekSatvavAcA yuktiH zabdAnumAnayoH svasamAnaviSayavimAdisApekSatvAbhyupagamalakSaNaM svaceSitameva svasya bAdhakaM jAtamityAzayenAha / AtmIya eveti / atha zAbda-- laiGgikayoH svotpattA vimAdisApekSatve'pi svakAryetadabhAvAttathA vizeSaNe vyApaka lakSaNamiti sht| atheti / taca svakAryamarthaparicchedArthavyavahArazceti dayamasti / tatra tAvadAdhAvalambanAha / arthaparicchedeti / kiM paricchittiH pariccheda iti bhAvasAdhano'yaM zabda uta paricchidyate'neneti pariccheda iti karaNasAdhano veti dhAvikalpyAye indriyaliGgAdikaraNaphalasya saMvidA svaatiriktpricchedaabhaavaat| me a s u remainintmlassemumawunavaneemement
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ MARIMAANIMAMpmulverwomaaissancementarnamaasumomemaraRELancassamAoLTERNADAmouTHomeanmuniaunilimasomaimanoDNANATAMRITICORINDRANICHRita pramANAprakaraNama 25 w cmmonanesamonger na uppusmaatimroup C udaesmomcom a somamSaRONMLATARINEKesansmHIDIDIOBHABHIARRESoamacpm ma amarATCH D (ARH POTOP Enga aasam A akhill jbaalaani m l duniy'aa - jbaai ilish maa / khaali gaa mni rapi tathA syAt / tasyA api svotpattAveva parApekSA nArthaparicchede / arthavyavahAraH saMvitkArya ityabhyupagame 'pi tathA zabdAnumAnayoriva smRterapi vedana sthaay' sui aa mmaalaamaa| phaarm klaa - maalaalaathi maamlaalunile syaan| tayoraMzayoH sarvasaMvisAdhAraNatvena parAnapekSatvamiti svatyaiva svakAryatve AtmAzrayaNAllakSaNamasammavi syAdityAzajhyAha 1) / na svti| dvitIye smRtaavtivyaaptirityaah| bhAve beti kuta ityata Aha / tasyA apIti / arthapariccheda iti / heyatvAdijJAnarUpakArya ityarthaH / vyavahArapakSAvalambe 'pyayameva doSa ityAha / athaiti / atrApi vyavahArazabdo bhAvArthaH karaNArthI veti vikalpyAthe pUrvavadAtmAzrayasya(2) sphuTatvAdavitIye smRtAvativyAptimatidizati / tatheti / kathaM tathetyata Aha / zabdeti / yathA zAbdalaiGgikayorutpattAveva saMvidantarApekSA nArthavyavahArakArya tabassaterapIti tatrAtivyAptirityarthaH / athAtivyAptiparihArAya m e coramprsampreparampurneagengapps PARIBuy mmhemesgarimne. c ommeema manupamayampperrange sandhitsato'paraM pracyavata ityAha / bhAve veti / athAtma .... . va mAnasAdhAraNatvanA (1) ityAzayenAha-pA. pu.| (2) indriyaliGkAdikaraNaphalasya vidaH svAtiriktasvakAryArtha. grnthaamaannaan htyaaghnyaany maalaammy'| HamRANORImandatootarasenaramanan A RNIPREAusneeda MWALIRTAIMPROMITRA TAITR amsencamnapam
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 saTIkatArkikatAyAm / cet na aMzAntarasyApi sAdhAraNatvAt / na cAtmasvAtmavyavahArasamarthatvena jAtAyAH saMvido vedAvyavahA rasAmarthyaM hetvantareNa pazcAdravatIti vAcyam / kAryagatazaktInAM kAryakAraNAdeva kAryeNa sahotpatteH / anyathA viramyavyApAraprasaGgAt / na ca buddhizabdakarmaNAmanAvRttAnAM viramyavyApAra upapadyate / svasamA i tayoravyAptiriti zaGkate / tayoriti / tarhi vedyAMzasyApi tathAtvAt tantrAtivyAptiriti seyamubhayataH pAzArajjurAyuSmata iti pariharati / neti / na tvAtmasvAtmavyavahArajanane sahajazaktiyuktatvAt tatrAnapekSaiva saMvid vedyavyavahArajana ne tyAgantukazaktikatvAt tatra tatsaMvidantarasApekSeti na kutrApyavyAptirativyAptirveti zaGkAmanUdya zakalayati / na veti / kuto na vAcyamityAzakA svasvAkArAdheya (1) zaktInAM sarvasaMvidAmAgantukazaktatyayogAdvedyAMze spi smRteranapekSatvenAtivyAptirityAha / kAryeti / AgantukazaktivAde 'niSTamAha / anyatheti / sahajAgantukazaktikAryayoH krameNa karaNaM viramyavyApAraH / iSTApati pariharati / na veti / nanu vINAdizandasya zramikAnekajJAnajanakatvAt tajjJAnasya ca kramikAnekasukhavyaktijanakatvAt karmaNazceSTAdeH kramikA nekAkAzAdidezasaMyogavibhAgajanakatvAcarstyeva zabdabuDi karmaNAM ca virabhyavyApAra ityAzaDyAha / anAvRttAnAmiti / asantanyamAnAnAmityarthaH / tathA ca teSAmekasantAnavarttinAmanekeSAmeva kramakAritvaM na svekasyaiva viramyavyAvRtiriti bhAvaH / lakSaNA (1) svasvalattaNAdheya - pA. E pu. | #Ce
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ paOG RROctpramodrecommemomg PRODANERURAOOptocusdainAmAyanaJARATNcentrmommemories RAMINETITAMATTERNATION . pramANaprakaraNam / A N TARTEDMINTONORUMANRNOHARANASEDICATED Rece n amamm93ESEARCHESTRAIGARRANGAR stoopaminationsplan gwagan mareness - Phone Imagegacapprenesamsungapmwwwpapers Sm astraagraa pAyA lr'chaar'nndinliilaaghaalaalunicche| miti cet / tarhi smRtijJAnasya vedAMze 'pyanubhUtitvApattiH / na hi taditivyavahArasya pUrvAnubhavajaayaaklingrnthaay' laalmbi hy' anlaalaalaalaallighiaa suniimaalum jaalaalilihaatmaay'| slaa - yaab naalaali naa hy' GgAt / zabdAnumAnayorapi vimAdApekSatvena vedo ntaramAzate / svsmaaneti| terAtmasvAtmAMzayArIhaksaMvidantarAnapekSatvAddhedyAMze tadapekSatvAca naavyaaptirityaashyH| mAbhUdavyAptirativyAptista na zakreNApi zakyate vArayitumityAha / tIti / kuta ityAzaGkaya tatteda-- ntAvyavahArayorasamAnaviSayatvAdityAha / na hIti / nanu tadidaMzabdaparAmArthasyaikatvAt kathaM viSayabheda ityA-- zaGyA vizeSaNakAlabhedANUMda ityAha / ekasyeti / anubhavakAryasyedamitivyavahArasyetyarthaH / anyasyeti / smRtikAryasya taditivyavahArasyetyarthaH / tathApi viSayabhedAnaGgIkAre daNDamAha / anytheti| tacchabdAdidamarthe pravRttiridaMzabdAca tadarthe pravRttirubhAbhyAnubhayantra vA pravRttimayoH poyatApattizca syAditi sakArArthaH / avyAtiM cAha / shbdeti|ativyaaptyntrmaah / bhavecceti / kuta ityAzaya tantroktalakSaNasaMkramAdityAha / svasamAneti / vimarzasya smRtirUpatvAdIhakapUrvAnubhavasApekSatve'pi smRtipramoSavat tathAbhimAnAbhAvAdanapekSatvavAcA yuktiH / athaanythaalkssnnmaashngkte| ga~~No. 1, Vol. XI.January, 19.0. automa a maraationacaNEROECTaman
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ MANddkansituatatatvedoasmplifications Morniarabananewalpparmananewanandiniawkowerwisenndubhinandedmin TERRORISTISEARCORamnaameemGRATISHTAMARIANDERamapicasana sammandummenstrumentariatubeoparmoments . saTIkatAkikaravAyA / nAnubhUtitvaM bhaved bhavecca vimarzasya svasamAna vyavahArahetusaMvidantarAnapekSatvAt / svahetusaMvidantarAnavacchinnArthaviSayA saMvidanubhUtiriti cet / tahi smRtipramANe vedo 'pyanubhUtiH syAt / vaktajJAnAnumite'rtha laukikavAkAjanyasya vede'pi ya evaM vidvAnityAyanuvAdavAkyajanyasya(1) ca jJAnasyAnubhUtitvaM svahatviti / mAbhUdevaM smRtivedyAMze 'tivyAptiH smRtipramoSavedyAMze 'tivyApta kA pratIkAra ityAha / tIti / idaM rajatamityAdivibhramasthale'vakhyAtipakSa naikamidaM vijJAnaMkiMtvidamitIndriyAdidoSavazAdagRhItazuktitvAdivizeSapurovartidravyamAnagrahaNaM rajatamiti tu doSapramuSitatattAMzasmaraNaM sa smRtipramoSa ityucyate / tasya vastunaH svahetusaMvidantarAvacchinnArthatve 'pi tathAbhimAnAbhAvAt tadabhAva ityanubhUtitvApattirityarthaH / avyAtiM cAha / vaktajJAneti / vaktajJAnAvacchinnArthAnumAnakAle 'numitA(2) ityarthaH / viSayaghaTitasyaiva jJAnasyAnumeyatvAditi bhAvaH / gurumate sarvatra mAmAnayetyAdiSu vAkyeSu vAkyazravaNAnantarametadvAkyArthajJAnavAnayaM vaktA etadvAkyaprayoktatvAt yo yadvAkyaM prayukta sa tasyArtha veda yathAham / / anyathA tatprayogAyogAdityanumita evArtha vAkya bodhkmityucyte| kiM ca vede 'pi ya evaM vidvAnamAvAsyAM yajate ya evaM vidvAn paurNamAsI yajata iti vidvAkyAbhyAmAneyAdiSavAkyAvagata eva yAgaSaTke trikamayAnu (1) ninasya-pA. C . ((2) vaktajJAnAnumAnakAle 'numita-pA0 E dhuH /
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ WHITAAREATURETaramandarmersnKIDASTISEMANDImmomanimamsainautanwarREMONairicainmamivormancunameshon n at i on ghumaayaay' DOESotember na syAt / syAJca vimarza syAnubhUtitvena prAmANyam / ji bhaans bnaar'i shr'iissmaajhinisulaa laakh yuH nn ghiaanilnmaalaa gaalaaghir'jniilimultbnaa ljjiaai laassi vAdena jJAnaM janyate tatrobhayatrApi svahetusaMvidantarAnavacchinnArthaviSayatvAbhAvAvyAptiH syAdityarthaH / punazcAtivyAptimAha / syAcati / ayoktasakalapakSasAdhAraNI(1)mativyAmimAha / kiM cAtreti / sarvatrApi smRtivyatiriktasyaiva saMvidaH prAmANye prayojakatvoktastasya pItaza khAdivibhrameSvapi sambhavAt teSvativyAptirityarthaH / AdizabdAcchuktirajatAdisaGgrahaH / nanu sati kuDye citrakarma tathAhi doSacchannadhavalinnaH zaGkhamAtrasyAgrahItAzrayasambandhasya pittapItimazca gRhyamANayoravAsaMsAgrahAt 2) tathA zuktirajatAdau ca viSayendriyamanodoSamahinA zuktisvatattAMzatirodhAnena purovartirajatamAtrayohaNasmaraNAbhyAmeva bhedAgrahAca vinApi vibhramaM viparItavyavahAra(3... siddhanirAzrayo vyabhicAro durvaca ityAzajhyAha / tatreti / rUparUpiNAriti / zaGkhapItinorityarthaH / idaM ca dhAropodAharaNam rajatAdidhayAropasyApyupalakSaNam / nirantarabhAnamAtreNeti / pUrvoktaprakAreNAdhiSTAnAropyayoryadhAyathamasaMsagAMgrahaNaM bhedAgraheNa vA yadbhAnaM tannirantarabhAna tanmAtreNetyarthaH / sAmAnAdhikaraNyapratItimanyathAkhyAtimityarthaH / bahiSkAra iti / pramANasiddhArthApoturaprAmA (1) anubhatiH pramANaM setyatrotAm / (2) vidAmAno'pyasaMsagA doSAna rhaate| (3) ayathArtha vyvhaarH| ameriomuicmaurunetisimprunainamainiston e
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 saTIkatArkikattAyAm / kaiH karaNIya iti / etena sAkSAtpratItiH pratyakSamiti teSAM pratyakSalakSaNamapi nirastam ( ) / yathAhuH / sAkSAtpratItiH pratyakSaM meyamAtRpramAsu sA / iti / na tAvat tvanmate guNasya satA jJAnasya NikatvaM syAdityarthaH / vimataH zaGkhaH pItajJAnagocaraH pItavyavahAraviSayatvAt haridrAdivaditi tu pramANamanyathAkhyAtA / tadevaM prAbhAkarIyaM pramANasAmAnyalakSaNaM parANudya samprati tanmatasyAtiphalgutvaprakaTanArthamaprastAve - 'pi tadIyaM pratyakSalakSaNamapi parANudati / eteneti / sAmAnyalakSaNapratikSepeNetyarthaH / tathAhi sAkSAtpratItirityatra pratItizabdena kiM saMvinmAtramucyate anubhUtivA / Aye bhAvanAprakarSaparyantajasmRtI sAkSAtkAravatyAmatityAtiH syAt / dvitIye tu pUrvavat (2) smArtayorAtmasvAtmAMzayAH pratyakSAbhimatayoravyAptiriti // atha lakSaNAMze zAlikAsaMvAdamAha / yathAhuH sAkSAtpratItiriti / sAkSAtkAriNyanubhUtiH pratyakSamityarthaH / anyathA pUrvoktasmRtivizeSe 'tivyApanAt laiGgikA divyudAsAya sAkSAdvizeSaNaM meyetyAdi tu viSayapradarzanaparam / tatra vizeSyadUSaNamatidezagranthe gatamiti sAkSAdvizeSaNaM dUSayiSyan kimidaM sAkSAttvaM nAma mukhyameva jJAnatvAvAntarasAmAnyaM vA bhUtatvAdivat kividIpAdhikaM sAmAnyaM veti dvedhA vikalpyAce lakSaNamasambhavItyAha / na tAvaditi / sAkSAttvajAtyabhAve kAra (1) parAstam- TT. B pu. (2) anubhUtiH pramANamityAdivat /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma / 35 sAkSAtvaM nAmAvAntarajAtirasti / guNAnAmavAntarajAtyanabhyupagamAt / na ca tadvAtirekeNa sAkSAttvamiti kiJcit sambhavati / tathAhi tat kiM pratIteH pratItyantarAvyavahitendriyajatvam (1) 1 svaviSaye pratItyantarAvyavahitatvaM vA 2 svakAlAkalitavastvavabhAsitvaM vA 3 padArtha svarUpaviSayatvaM vA 4 sajAtIyavijAtIyasamasta vastvantaravyAvRttavastusvarUpaviSayatvaM vA 5 vastvantarapratIti nirapekSa svagRhItabhedavazena dRSTasamastavastvantaravyAvRttavastu vyavahArotpAdanazaktatvaM vA() 6 idamahaM jAnAmIti tritayavyavahArAnuguNatvaM vA 0 kidvimantaraM vAda | NamAha / guNAnAmiti / rUparasAdInAM sarvatra goghaTAdiSvekAkArAva mAsAdekavyaktikatvenAvAntarajAtyabhAva iti teSAM samayaH / nanu mAbhUd guNAnAmavAntarajAtiH jJAnasya kimiti nAstItyAzaDya tasyApi guNatvAdityAha / guNasya sata iti / jJAnasyApi tanmate sarvatraikatvAditi bhAvaH / dvitIye tvasambhava ityAha / na ceti / asambhavamevAbhivyaktumaSTadhA sAkSAtvaM vikalpayati tathAhi tat kimityAdinA / yadetat pratIteH sAkSAtvaM tat kimiti sarvavikalpazeSatvena yojyam / anubhavavyavadhAnenendriyajatvaM smRterapIti tannirAsArthamuktaM pratItyantarAvyavahiteti / zeSaM codanAjanyapratItinirAsArtham / evaM vikalpAntareSvapi yathAyathaM vizeSaNaphalamarthazca tattanni (1) janyatvam - pA. C. 1 (2) Pfmara a1-qi. O g. 1 19
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ are sameekar naamanararua amanbharams ............. RUARRENOUNTEREADUNLODNESSURE / saTIkatAkikarakSAyAm / tatra na prathamaH kalpa:1) // anumAnAdisaMvidA khAtmAtmanArapratyakSatva prasaGgAta() / kA na dvitIyaH / caudanAjanitAyAH saMvidA ve. do 'pi pratyakSatApAtAt / sApi vimarzavyavahiteti cet / tarhi vimarzasya vedo 'pi pratyakSatvaprasaGgAt (3) / rAsadazAyAmeva sUtprekSyAH prekSAvadbhirityupekSyante vistarabhayAt / kiJciddharmAntaraM veti puurvoktsptmddivytiritmityrthH| - tannAdyamavyAptyA dUSayati / na prathama iti / vyAptyAdijJAnAntaritaliGgAdijanyatvAdanumityAdInAmAtmasvAtmAMzayoH pratyakSAbhimatayoruktalakSaNamavyAtamityarthaH / - ayoktadoSaparijihIrSayA dvitIyapakSAvalambe so'pyativyAptihata ityAha / na dvitIya iti / tatra svaviSaya iti vizeSaNAt prAguktAvyAptinirAsaH / anumAnAdisaMvidAmapyAtmasvAtmaviSaye vedyAMzavat pratItyantarApekSAvirahAditi / codanA vidhivAkyam / codanA copadezazca vidhizcaikArthavAcina iti kArikoktatajanyabuddha()ratyantApUrvArthagocaratvena svaviSaye veye 'pi saMvidantarAyogAt tatredaM lakSaNamativyAptamityarthaH / uktAtivyAmiparihArAya paraH zakate / sApIti / vimarzI vyAkhyAtaH / tadetadagIkRtyAnyatrAtivyAtimAha siddhaantii| tIti / tatrApi (1) kalpa - iti nAsti B puH / (2) pratyattatvApAtAta-pA. B . / (3) pratyakSatvaM syAta-pA. B. / (4) codanAjanyabuddhaH / - Sar.in.co. yAma How mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmoomnavmeaninine
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra / sigmaatioonda pramANatve satIti vizeSayiSyAma iti cet / tarhyapamAnasya () pratyakSatva prasaGgaH / na tRtIyaH / anumAnAdAvapi tathAbhAvaprasaGgAt / svakAle sata svArthasyAvabhAsakatvaniyama iti cet / na annAyaM niyamo nAnyatreti vivektumazakAtvAt / yatra viSayasya jJAnaM prati hetutvaM tatrAyaM niyamaH / pratItyantaravyavadhAnakalpanAyAmanavasthA syAditi bhAvaH / atra vizeSyapratItizabdenAnubhUtitvasya vivakSitatvAd vimarzasya cAsmanmate smRtAvantarbhAvAnna tatrAtivyAptiriti zaGkate / pramANatva iti / tarhyapamitAvativyAptyA svastho bhavetyAha / tarhyapamAnasyeti / anena sadRzI sA gauriti purovartipratiyogika parokSavastuniSTha sAdRzyajJAnasya svaviSayapratItyantarAvyavahitatvAditi bhAvaH / athaitatkalpA nirvAha nirvedAt tRtIyakalpAzravaNe sospi tathetyAha / na tRtIya iti / kuta ityAzaGkya kiM tatra svakAlAkalitatvaM nAma vastunaH svakAle sattvaM vA svakAlavizitvaM vA / Aye svakAle sato'pyavabhAsakatvaM svakAle sata eveti dvedhA vikalpyAthe traikAlikAthavabhAsinyanumAnAdAvativyAptirityAha / anumAnAdAvapIti / tathAbhAvaH sato'pyavabhAsakatvam / dvitIyamAzaGkate / svakAla iti / jJAnakAla ityarthaH / sata eveti / vartamAnasyaivetyarthaH / gUDhAbhisandhiruttaramAha / neti / atra pratyakSe / anyatrAnumAnAdI / vivektuM niyantumityarthaH / ajJAtaparAzayaH paro niyAmakamAzaGkate / yatreti / yasmin pramANa (1) vedo'pi -- ityadhikam C pu. 28
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ nama saTIkatArkikarakSAyAm / asatA jJAna prati hetRtvAyogAditi cet / evaM sati sarvasaMvidA svAtmanya pratyakSatvaprasaGgaH / svAtmani svasya hetutvAyogAt svvissytvaanbhypgmaacc| svakAla. vizeSitAvibhAsitvamiti cet / tarhi nirvikalpakasya sarvasaMvidA svAtmAtmanArapratyakSatvApAtaH / na caturthaH / tatra yadi vastusvarUpaM sAkSAdityuityarthaH / jJAna prati hetutvameva ana niyAmakaM tacca pratyakSa eva sambhavati nAnyatreti bhAvaH / anyatrAsambhace kAraNamAha / asata iti / bhUtabhAvyanumAnAdiviSayabhUtArthasya tatkAlAsattvena hetutvAdityarthaH / atha siddhAntI pratyaktAbhisandhiravyAptyA dUSayati / evaM satIti / kuta ityAzaya svoktaniyAmakAbhAvAdityAha / svAtmanIti / ciSayatvAdeva hetutvamityAzaya tadapi nAstItyAha / svaviSayatveti / tadabhyupagame tvAtmAzrayaH syAditi bhAvaH / vishipkssmaashngkte| svakAleti / atrAjyavyAptimAha / tahIti / nirvikalpakasyAviziviSayatvAd jJAnAtmanaH svamate viSayatayAnavabhAsAcA 1) teSu kaalvishiaaaaNvbhaasktvmvyaaptmityrthH| ... atha caturthapakSIpanyAso'pi vyartha ityAha / na caturtha iti / kuto netyAzaya yadetatpratIteH sAkSAtvaM nAma padArthasvarUpaviSayatvamityAtya tat kiM padArthamAtrasvarUpaviSayatvaM sAkSAdbhUtapadArthasvarUpaviSayatvaM vA / Adhe 'numAnAdAvativyAptirityAstAM tat / dvitIye tu sAkSAbhUtapadArtha eva svarUpamAtmA tadviSayatvaM vA utA sAkSAbhUtapa (1) viSayatvAnavamApAcca-pA.pu. FOR ainik VERPATRAPARI H ARANASIKlamAnaRISTIANSIRAHANEEPIKARARIAGRACTREAre
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ana 35 tkA tadviSayA saMvita sAkSAditya bhidhIyate / tataH pratyakSasamAnaviSayA smRtirapi tathA syAt / yadi svasya rUpaM svarUpamiti jAtyAdidharmabhedapratItiH / tarhyanumAnAderapi tathAtvaM prasajyeta / yadA svasyaiva dArthe yat svarUpamityanavadhArita SaSThIsamAsAzrayaNAt tanniSThasAmAnyAdisAdhAraNadharmastadviSayatvaM vA athavA svasyaiva rUpamityavadhAraNAt tanniSThAsAdhAraNadharmastadviSayatvaM vA svameva rUpamiti sAvadhAraNakarmadhArayAzrayaNAnnAmAdyaviziSTAparokSavastuviSayatvaM vA yadvA svarUpazabdasya pratItyantarasaMsparza niSedhaparatvamAzrityAjJAtacara sAkSAdbhUtavastuviSayatvaM veti paJcadhA vikalpyAdyamanuvadati / tatra yadIti / sAkSAtvasya viSayadharmatAmAha / vastusvarUpaM sAkSAdityutaveti / sarvavikalpa zeSaM cainat / atra vastveva svarUpamAtmeti vigrahArthaH svarUpazabdazcAtra rUDhavRttiH / tathA ca sAkSAdbhUta padArthasvarUpaviSayatvaM (2) sAkSAtstvamityarthaH / etaspratyakSAnubhavajanyasmRtAvativyAptamityAha / tata iti / dvitIyamanuvadati / yadi svasyeti / AdizabdAt saMkhyAdisaMgrahaH / atra pratIteH sAkSAdbhUtavastuniSTha sAdhAraNadharmaviSayatvaM sAkSAtvamityarthaH / asya dhUmAnumAnAdAvativyAtirityAha / tahati / atrAdizabdAt smRterapi saMgrahaH / tRtIyamanubhASate / yadA svasyaiveti / sAkSAdbhUtavastuniSThAsAdhAraNadharmaviSayatvaM sAkSAttvamityarthaH / idaM tAvadayaM svaro matputtrIyaH viziSTasvaratvAt pUrvAnubhUtaita pu. 0 (1) sAkSAtpratItiritya-pA. C pa (2) vastuviSayatva pA. pu0 / 100
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kikaratAyAm / rUpaM svarUpamityasAdhAraNadharmapratIti: (1) tadA putrAdisvarAdanumAne 'tivyAptiH (1) na vyApnoti ca sAdhAraNadharmadarzanam / atha svayameva rUpaM svarUpaM rUpyate 'nena saMviditi ca rUpam / tena yA svarUpeNa svAtmanA vastu viSayIkaroti sA sAkSAtpratItiH naivamanumAnAdiriti cet / tarhi savikalpakasyApratyakSatvaprasaGa) / tatra nAmAdirUpeNa viSayIkaraNAt / svaviSayAntargata pratItyantarAvyavahitatvaM svarU 1 tsvaradevetyAdyasAdhAraNadhUmAnumAne SvativyAptamityAha / tadA putrAdIti | AdizabdAdrAtrAdisaMgrahaH / svarAdItyAdizabdAda dezabhASAdisaMgrahaH / atha saGkhyAdisAdhAraNadharma pratyakSeSvavyAtizcetyAha / na vyApnoti ceti / caturthamAzaGkate / atha svayameveti / nanvekasyaiva kathaM dharmadharmibhAva ityAza kA rUpazabdaM ca niruktibhedena dharmaparatvena vyAcaSTe / rUpyata iti / tathA ca rUpamiti nirUpakamityarthaH / phalitamAha / teneti / svarUpazabdasya pUrvoktaniruktisiddhArthamAha / svAtmaneti / aviziSTAkAreNeti yAvat / itthambhAve tRtIyA / tathA ca yadvastu yathAbhUtaM tattathaivollikhati na tu viziSTamityarthaH / etena nAmAdyaviziSTasAkSAdbhUtavastuviSayatvaM sAkSAttvamiti siddham / tathA ca pUrvoktAtivyAtirnirastetyAha / naivamiti / anumAnasya viziSTaviSayatvAditi bhAvaH / tarhi mUle kuThAra ityAha / tahauti / 1 (1) dharmabhedapratItiH - pA0 pu. (2) ativyApnoti pA0 B. | (3) prasakti:- pA0 Bpu0 /
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ SPORato P ARTOONDUCARE H are SourmacenatgaodATRININDNAASKATHAmmander pramANaprakaraNama meena somemureenetreenarammaminetuRMERRORIESonazadeRamSMSTER ammmmmumesarterminemamR RITantrIONCONSIWOMANIMOONIROMETRINmainpOTIONATURANERatnaganataram SEPTemple.. . M papratItitvamityayaM pakSaH smRteH svAtmAtmanArapratyakSatvApAtena nirasta eva / / na paJcamaH / putrAdiviSayasvarAdAnumAne 'tigraaH / bhaashiishitaaniiajaanmaalaamaastarAvRttapratyayAsambhavAcca / vastutA vyAvRttaviSayatvamAtreNa pratyakSatve 'numAnAderapi tathAtvaM syAditi / .. nApi SaSThaH / nirvikalpakasApekSameva vikalpena vikalpitarUpagrahaNamiti vikalpasyApratyakSatvaprasaGgAt / utpattAveva vikalpasya tadapekSA na paJcamo'pyavyAptigrasta ityAha / svaviSayeti / atra | svarUpazabdenAjJAtacaratvaM vivakSitaM tacca smArtayorAtmasvAmAMzayoH pratyakSAbhimatayoranubhavapUrvakayoravyAptamityarthaH / atha paJcama dUSayati / na paJcama iti / atra vastanaH samastavastuvyAvRttijJAtatayA viziSyate sattayA vA / Aye 'pi kiM jJAtuM zakyate vA na vA / Adye'tivyAptirityAha / putrAdIti | viSayazabdaH sambandhivacanaH gatamanyat / dvitIye tvasambhava ityAha / sajAtIyati / sattApakSe tvativyAptirityAha / vastuta iti / .... __atha SaSTho'pyapahityAha / nApIti / nanu kathaM tasyApaTutvaM vastvantaretyAdivizeSaNena pUrvoktaputrAdisvarAnumAne svagRhItetyanena smRtA cAtivyApnatyanena prAguttAsambhavasya ca nirAsAdityata Aha(1 / nirvikalpaketi / vikalpiteti viziSTetyarthaH / uktAvyAptiparihAramAzaite / utpattAviti / tahi pUrvoktAtivyAptina muvati / (1) dilyAzaDyAha-pA. E pu. ! Dayanaemins commenugrougaepd war awwaroURRRRRRRRRANAappinionRROHO R IRANICHAmawwawwamannams HOTORAawan pANyAta
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm / svaviSayabhedagrahaNa iti cet / na putrAdiviSayasvarAdyanumAne 'pi suvacatvAt / asAdhAraNadharmadarzanasApekSabhedapratIterapratyakSatA ca syAditi / 38 nirvikalpaka saMvida stritayavyavahArAnuguNyAbhAvena saptamaH pakSo'pi na kakSIkAryaH / aSTamamapi vikalpaM vikalpayAmaH / kiM tahamIntaramanumAnAdisaMvidAmasti vA na veti / yadAsti tAsAmapi pratyakSatva prasaGaH / sAkSAttva vizeSaNasya vyavacchedyAbhAvena vaiyarthyaM cApota / yadi nAsti tAsAM tatrApyanumiterutpattAveva liGgajJAnApekSA nArthapariccheda ini suvacatvAdityAha / neti / anyAptizcAparA lagatItyAha / asAdhAraNeti / sthANvAdidharmivizeSAvadhAraNasya vakrakoTarAdivizeSajJAnApekSatvena tvaduktalakSaNAyogAdityarthaH / saptamastu nirvikalpaka evAvyAta ityAha / nirvikalpaketi / vedyavedakavittisphuraNamAtrAtmakaM tatra tahizeSollekhiyavahArAnuguNyAyogAditi bhAvaH / ! aTamastu kaSTAdapi kaSTa ityAzayenAha / aSRmamapIti / vikalpayati / kiM tadityAdi / tasya svarUpaM yadvA tadvAstu kiM tu taditarAvyAvRttaM taditaravyAvRttaM vA tAvadeva brUhIti bhAvaH / avyAvRttipakSe 'tivyAptirityAha / yadyastIti / kiM cAsmin pakSa sAkSAtpratItirityatra vizeSyavadvizeSaNasyApi sarvasaMvitsAdhAraNatve vizeSaNavaiyarthe ca syAdityAha / sAkSAtveti / dvitIye tvavyAptirityAha / yadi nAstIti / vyAkopo hAniH / tatrApi tadabhAvAditi 44
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 svAtmAtmaneArapi pratyakSatAvyAkopaH syAditi kRtaM vistareNa / anatibhedA apyete pakSabhedA mandamatInAM vizvamA mAbhUditi pRthagupanyasya nirastA iti / anadhigatatathAbhUtArthanizcAyakaM pramANamiti mImAMsAcAryAH / yathAhuH / ma / 1 bhAvaH / nanvajJAnakaraNatve satyanubhUtitvaM tadbhaviSyati taccetaravyAvRttamevetyAza kA jJAnakaraNAnAmanumAnAdisaMvidAM smRtezcAnanubhUterAtmasvAtmAMzayoravyAtiM kiM na pazyasItyAzayenAha / kRtamiti / niSedhArthe 'vyayametat / vistareNa sAdhyaM nAstItyarthaH / gamyamAnasAdhana kriyAM prati karaNatvAt tRtIyA / taduktaM nyAsodyotena / na kevalaM zrUyamANaiva kriyA nimittaM karaNabhAvasya api tu gamyamAnA pIti sphuTIkRtaM caitadasmAbhiH paJcakAvyAdiTIkAsu alaM mahIpAla tava zrameNe(1)tyAdau / nanu vistaramanicchato. kimanenAtivilakSaNa bahupakSopanyAsena diGmAtrapradarzanenApi sugamatvAdityAza ca mandAnugrahArthamityAha / anatibhedA iti / atyanta bhedarahitA apItyarthaH / itizabdaH samAptau // tadevaM gurumataM nirasyedAnIM paramagurumadyapAdamataM nirasituM tatsaGgrAhaka majJAtacaretyAdizleAkamarthatA vyAcaSTe / anadhigatetyAdi / tathAbhUto'nyathAtvamaprApta ityarthaH / nizcAyakaM nizcayakaraNamityarthaH / karaNe kartRtvApacArAt NvulUpatyayaH / kramAt padatrayeNa smRtiviparyayatarkasaMzayAnAM vyavacchedaH / saMgrahasthAparazabdArtha (mAha / mImAMsAcArya iti / sarge 1 (1) raghuvaMze (2) kArikAsthasyAparazabdasyArtham / By
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ a mupass A ndaaNDIGARHI meenmATTERNMUNISAROKena CIBE saTIkatAkirakSAyAm / / tasmAd dUDhaM yadutpanna na visaMvAdamRcchati / nAnAntareNa vijJAnaM tatpramANaM pratIyatAm // iti| tadapi na caturanamiva dRzyate / yAdRcchikasaMvAdinAM duSTendriyANAM baasspaaditmihmmulaabilimbisulaaychaa| bhaalaarji kyAnAM ca prAmANyApatteH / sakalavedAprAmANya prasaDAcca yatra vacana janmani vedArthasya savairadhigatatvenAnadhigatapUrvakatvAbhAvAt / adhigatatvasandehe 'pi atra kArikAM sNvaadyti| yathAhuH tsmaaditi|praaguktriityaa prAmANyasya guNasaMvAdArthakriyAjJAnAdiparAnapekSatvAdityarthaH / dRDhamavadhAraNAtmakam tena tarkasaMzayayovyudAsaH / utpanna prathamAtpannamanadhigatArthagocaramityarthaH / tena sTa. tyanuvAdayonirAsaH / athavA utpannamityanenAnutpattilakSaNAprAmANyanirAsaH / na visaMvAdamRcchati jJAnAntareNeti viSayatathAbhAva uktastena vipryypydaasH| vijJAyate 'naneti vijJAnamindriyaliGgAdi yadvijJAnakaraNaM tatpramANamiti pratyetavyamiti kArikArthaH / tadetatsavinayasocamiva nirAcaSTe / tadapIti / catasro'srAyo yasya / ) taccaturasraM samIcInamityarthaH / suprAtasuzvetyAdinA samAsAnte nipaatH| Pigentapsings upana A Ime lavakaka tAratyA dinAmiti / kadAcit tathAbhUtArthAnAmityarthaH / kiMca ki janmAntare 'pyanadhigatatvamiyametasminneva vA / AyeM tvavyAptirityAha / skleti| nanu janmAntarAdhigatiH sandi (1) annayo'sya - pA. ghuH /
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ womegrathinancaretaMORNComedINTERRIOD0XMARROTSATTIAHINDINETRIOTICODewa r upamasanmaanROOMARAmmammuTRUMHILASPIRAutomatOADDOORDARGONDA pramANaprakaraNam / messatarawuontent HERERNADRAMABewmusanatantatam MAHINDRARAMETHERamananRemmDMRIENDRAINRITERATORS Sesamrparga TaraP . ... . . REPARpramanagemenugre Lamsanyyy wanga SCHONRN ETTE ( sa jaalaalimuaalu| indhaan jaalaal miy'aanlulle tattvamiti cet / na tantravAdhigatavismRtavedArthAnAM athyaa maamlaajaa| ly naasthaanpratisandhAnamastIti cet / na anuvAdakavAkyAnAM smRtipramASANAM prAmANyApAtAt / adhigataviSaany saakssaatr laalaay'aalaakhaaniihmaastrii vAkyAnyApramANaM bhaveyuH / na ca teSAM pratipattavyavasthayA'nadhigatatvaM vAcyam na caika prati ziSyata(1) gdhetyAzaGyAha / Adhigateti / dvitIyaM shkte| ekasiniti / tathApyavyAptirastIti pariharati / na tantraveti / tahi jJAtaM sadaprAmANyakAraNamAdhigatatvaM na sattAmAtreNeti zate / na tatrAdhigatatveti / tahativyAptirityAha / neti / yo'zvamedhena yajata ityAdInyanuvAdavAkyAni jAtamAtrANAM ca janmAntarAnubhUtastanapAnesAdhanatAsmRtayastatrAMzApramoSAt smRtipramoSA ucyante / teSvadhigatatvapratisandhAnAbhAvAt prAmANyApattirityarthaH / kiM ca evaM pratizAkhamAmAteSu jyotiSTomAdivAkyeSvanAdhigatArthatvAsabhavAdavyAptiH syAdityAha / adhigteti| tattacchAkhinAmeva tAni bodhakAnIti niyamAGgIkArAnnAyaM doSa ityAzasAmanUdya nirsthti| na ceti / kuto na vAcyamityAzaza zAkhAntarAdhikaraNasiddhAnta nyaayvirodhaadityaah| na caika prtiiti| na hokasyAM zAkhAyAmAnAtamagnihotrAdikaM karma eka tacchAkhAdhyAyinaM pratyeva ziSyata upadizyate kiMtu vizeSAzravaNAt savAneva zAkhinaH pratIti sUtrArthaH / sa va (1) prati kriyAta-pA. puH /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ mentarvamaraemonceane mummaNa mecomsasREEnerdamomonane w sAgrawanmuTIENTIRese sttiiktaakikrvaayaa| masterstudNINORangavaraaee maesamwaorumUNagpuraamaarounawwaIAHILAWARRIOR iti nyAyAt / sarvazAkhAvihitetikartavyatAkalApoaaalll ll ll maalaakssaa kiMnibandhanacAdhigataviSaye pradveSaH / kiM tatrAdhigatyantarAnutpatteH utpattAvapi vAnapekSitatvAt pUrvAviziSTatvAhA / na prathamaH / sAmagya pratibandhena pramite 'pi pramAntarotpattidarzanAt / na dvitIyaH / pratipattavyavasthAzrayaNe viruDyata ityrthH| tathApyanaGgIkAre 'bhyupagamavirodhazca syAdityAha / sarvazAkhAgateti / zAkhAntare karmabhedaH syAdityatra kasyAnicchAkhAyAmAnAtamagnihotradarzapUrNamAsAdikaM karma zAkhAntarAnAtAdbhinnamabhinnaM veti vicArya nyUnAdhikAGgatayA zravaNAdbhinnameveti prApte 'nuktamanyato grAhamiti nyAyena sAGgopasaMhArAt sarvazAkhApratyayamekaM karmeti siddhAntakaraNAdityarthaH / tadevamanadhigatArthatvaM na prAmANye prayojakaM virodhAdityuktam / samprati tadyAvaya'madhigatArthatvamaprAmANya na prayojaka virodhAditi vaktaM pRcchati / kiNnivndhnshceti| pradveSaH prAmANyAsahanamityarthaH / nanu durghaTArthe ki pakSapAtenApI-1 tyAzaya daurghaTyameva kuta iti tredhA vikalpayati / kiNttreti| dhvastasya punarvasavat jJAtasya punAnAntarAnutpatteraprAmANyam uta utpannasyApi bhuktabhAjanavat anapekSitavAdA apekSitasyApi dIpavartideze dIpAntaravat kAryataH svarUpato viSayataH pramAtatA vA vizeSAbhAvAddhetyarthaH / AdyaM pariharati / na prathama iti / kutA netyata Aha / sAmagrIti / sAmagrIsadbhAvAsadbhAvanibandhane hi jJAnotpatyanutpattI na tvadhigatatvAnAdhagatatvAnivandhane ityarthaH / AAIATIOMIRRORImmumtarANINOMommauuuungMEDIORAIrecarorammamasteNIINDIANEntonmmmINUTRITIOHIMARIANGANA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ wammarA RISERIAL MONAwesomwarminuroomewormwowwwmummaNANAHITARANARDHANAwmmonweawarenmarwwwwwwwwwwwwser pramANa prakaraNam / puss maamliilaa maalaa| diphalAnAmaprAmANyApAtAt / na tRtIyaH / uttarAviziSTatvena pUrvAprAmANyasyApi suvacatvAt / avizeSe 'pi tadanapekSatvena tasya prAmANyamiti cet / nimnni / khiy'aanmiks phyaami saalaam smRtihetArapi tathAtvaprasaGga iti cet / na smRterananubhavatvenApramANatvAt / yAthArthyameva pramAtvanimi darzanAditi / pratyakSasya durapayatvAdityarthaH / prAmANyasya puruSAkAGkSAnibandhanatve 'nirNamAha / anyatheti / AdizabdAd dveSajugupsAdisaMgrahaH / anna pramANavizeSANAmiti zeSAH / yadi pUrvasyottarAvizeSe 'pyutpatto viSayaparicchede vAnutpannottarAnapekSatvAt prAmANyaM tatarasyApi pUrvAvizeSe 'pyutpattiviSayaparicchedayAnapUrvAnapekSitatvAt(1) prAmANyaM durvAramiti samaH smaadhirityaah| tulyamitaratrApIti / nanu yadyevamadhigatArthatvamaprAmANye heturna syAt jitaM tahi saMskAraNeti shkte| adhigateti(2) / yathAryAnubhavakaraNatvaM prAmANye vyApakaM tadabhAvAdaprAmANya saMskArakhyA na tvadhigatArthatvAditi pariharati / neti / apramANatvAdityataH prAk tatsAdhanasaMskArasyeti pUraNIyam / tahi yathArthajJAnakaraNatvameva prAmANye prayojakamastu kimanubhavatvena / asti ca yAthAyeM smRterapi samAnatantra pratyakSalaiGgikasmRtyArSalakSaNeti vidyAprabhedeSu bhASa (1) napetatvAta-pA. E ghuH / (2) glaay' maanniyh duninaa: kraaph| cha-No. 2, Vol. XXII.February, 1900, REAKIaunawmarmusunuwAMARImavariwwamanawappantapeyawaiyaawamanararamewortur sAmAnamammymswaraneKNONara me
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 meHASKHER e meROMANIMATAMIRemiamomsometunedemawunctacturer UNCHRISTMammawumnaniminawwarastorie s m asthani saTIkatAvirakSAyAm / tamastIti cet / na smRti hetaH saMskArasya mahadbiiinsiH sulaayyaalaar'ilaalaan| laalnbhaavH| asAkSAtkAriphalatvenApratyakSatvAt / sattAmA SapwA tomnavammanangee INTERNITY: 200ROIRALA 4 .SIATI KarnataNDATANTRIamwaaaaadmucatunaravcmAHIRudranagacanada pAdityAzayena shkte| yAthArthyameveti / tahi kimasya pratyakSAdivat pRthaka pramANatvamimA patyAdivadantarbhAvA beti vaidhA vikalpya nAyaH pratyakSAnumAnopamAnazabdAH pramANAnItyAdau sUtrakAraiH pratyakSAdivat saMskArasya pRthaganuzAdityAha / neti / na ca dvitIya ityAha / naapiiti| kuta ityAzaya na tAvat pratyakSe 'ntarbhavati saMskAraH tallAkSaNarahitatvAdanumAnAdivAdityAha / asAkSAtkArIti / nApyanumAnAdI ajJAtakaraNatvAt pratyakSavadityAha / sattAmAtreNeti / na ca tallakSaNa)balAdeva saMskAre 'pi prAmANyavyavahAraH pravartayitavya iti vAcyam leAkasiddha vyavahAre nimittAnveSaNamAtrAdhikAriNAM parIkSakANAMna svotprekSAkalpitalakSaNairvyavahAro'nyathAkaraNazaktivirahAt / tasmAd yathArthApi smRtirananubhavatvAdapramA na tvAdhigatArthatvAditi sthitam / nanu ko'yaM niyamo 'yathArthApyanubhUtireva pramAna tu smRtiriti satyam / viSayaparicchede nirapekSatvAdanubhUtireva pramA na tu smRtinityamanubhavapAratantryAt / tduktmaacaary| yathArthAnubhavo mAnamanapekSatayeSyate / iti / astu vA yathArthajJAnakaraNamityeva pramANalakSaNaM tathApyayathArthatvAdevAprAmANyaM smRtenAdhigatArthatvAditi vaktaM -- (1) yayArthajJAnakaraNamiti / ARDADAamrartanpatisemep aswanagemenouswarunmpa ramPRIVARImapurna MANTR ATEME
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ sounceTRANNAIRLINGHORAHIANDIAHINIONamonaveenaTANNINowwmummonanesamarw a rarwIMAmmammiaenawwermomeantaranamamianmommmmmmsabutanesenaseemaramantr pramANAprakaraNam / 45 treNa bodhakatvenAnumAnAdayanantabhAvAcca / na ca yAthAryamapi smRterasti / na hi yadA yAdazo'rthaH smaryate tadA tAdazo'sA pUrvAvasthAyA nivRttatvAt / na ca nivRttapUrvAvasthatayA smRtirAlambate tthaannubhuuttvaat| nl phaal shril 1r'i muukhaaryaam lunaa 1 maatraa nijaa naamaaj yAthArthyamanya sthAyathArthatvamapyupapAta eva / pUrva tadavasthamityuttaratrApi yAthArthaM pAkarato 'pi zyAmatApratyayo yathArthaH syAt / tenAyathArthasyApi yathArthAnuyAthArthyameva nirAcaSTe / na ceti / kuta ityata Aha / na hIti / yavastho'nubhUyate tadavastha eva smayaMte sA cAvasthA smRtikAle nAstItyasaviSayatvAdayathArthI smRtirityarthaH / nanu yAvadasti tAvadeva smaryatAm asti ca nivRttapUrvAvasthaM vasta smRtikAle 'to yathArthI smRtirityAzajhyAnanubhUtArthasmaraNApatte tayuktamityAha / na ceti / nanu tayoH samAnaviSayatve kathamanubhavasya yAthArthya smRtestvayAthArya vyAghAtAdityAzajhyAha / tena samAneti / nanu smRtikAle 'pi bhUtapUrvagatyA vastunastAvasthyAda yAthArthyaM smRtarityAzayAtiprasaGgAnnetyAha / pUrvamiti / pAkarakta ghaTAdA bhAtapUvyAt zyAmo'yamiti pratyayo'pi yathArthaH syAdityarthaH / kathaM tarhi kANAvidyAtvenoktirityAzaya kArye kAraNadhIpacArAdityAha / tenAyatheti / phalaM tRpacArastha paroktamadhigatArthatvaprayuktamavidyAtvaM nAstIti sUcanamityanusandheyam / atha teSAmapi mukhyameva smRtevidyAtvamityabhimAnaH tarhi | pramANapathAtikrame te 'pi naH parihAryo evetyalaM suhRdana HAMARORISARAImawwIPARAMMImamwomanmuswimweaPERMAnemammemorarur
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ SADHAIRRORIES bekinaONINNINDIHOURSHIDARISHISHIONOMINA ORRORATIONWARRIANEWwparmannewoman TAR M EANINERaww a nmorwapmanamAyana A NDERameera saTIkatAkirakSAyAm / bhavajanitatvena yathArthavAvyapadeza iti yAcitakamaNDanakamanIyameva smRteyAthArtham / kiM cAlin po dhArAvAhikadvitIyAdibuddhayo na pramANaM bhaveyuH(2) / l a nhmaalmphlaaniy'aajaakaalinlimaalaarodhena / nanu kAzakuzavadaupacArikamApi kacidupayujyata ityAzaya satyamArtheSvagatyA tathAstu prArtheSu na tatheti dRzAntatA nirAcaSTe / yAcitaketi / yAcitakamaNDanavAdasthiratvAdaprayojakamityarthaH / yAjayA labdhaM yAcitakam apamityayAcitAbhyAM kakanAviti kakapratyayaH / nanu smRterayathArthatve yathArthAnubhavaH ametyAdI yathArthapadenaiva smRtivyavacchedAdanubhavagrahaNa kimartham satyam anubhavatvaikaniyataM yAthArthyamiti sUcanArtham jJAnatvasAdhAt smRtirapyanubhUtireveti bhrAntinivAraNArtha ca na ca smRtivyavacchedArthamiti santAvyam / kathaM tahi laterananubhavatvenAmamANatvAdityuktaM prAgabhyupagamyavAdeneti rahasyam(3) / etacca anyakRtava spIkRtaM nyAyakusumAJjaliTIkAyAmityAstAM tAvat / tadevaM prAmANyAprAmANyayoradhigatAnAdhigatArthatve na prayojale ityuktvA punazcAnadhigatArthatvamevAvyAptyantareNa dUzyati / kiM ceti / avicchinnaikArthagocarAnekabuddhipravAhe mitIyAdivuddhiSvanadhigatArthatvAsambhavAvyAtirityarthaH / nanvekasyApi ghaTasyottarottarakAlabhedAdU bhinnatayA vizidAdanadhigatArthatvamastIti zavAmanUca nirsyti| na ceti / kAlakalAH kAlaikadezA aupAdhikAH tanizeSAH (6) yathArthatA-pA. D puH / (2) stha:-pA* B. D puH / (3) nirasta rahasyam-pA. F ghuH / SARARI u nment ReemaanadiLINumtutanarsunawwantaravasyammummyahamnem Homemawrantestantanskatonsemponemunorm wmaamanameramanaanemastramreammamurariesinsionermecodecandonmassnealewansaninewsindiaurentnessestandereramantastickmanam
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ TRAPARIVARTAMASOMBurmanandateARVATIONamasomethaveARIMIRNOmaduINMENamruRVEDAMANTRIBAImatinenoramparamsukcderfumentariessNONSTORINGank madamsummaNARRAININownmalamatuaranelawaning pramANaprakaraNam / UPENIESTIVATERTAITAPURAKHANEeniwanANOMANTImenanAyAmamnavar aHIMAmmaawarananeesmaruwauruRMADANGrammarARANASAINT u e my nagee Wartorte MMITTE atma ca nadhigataviSayatvaM vAcyam / kAlAkAzadizAmarUpidra laalaa astr r'ijaalaa nimntmul laagtye ljbinaath| iyantaM kAlaM ghaTamahamAncasUvamityanuvyavasAyadarzanAt kAlabhedAunubhUyata(2) eveti cet / tIyantaM kAlaM Romaasttuaturoshavtanam mmacarmendata n anews kSaNalavAdibhedAstadAkalitasya tadiziyasya vastuno nibhAsenetyarthaH / kuto na vAcyamityAzaya kAlaviziSArthagrahaNe 'pi nAgRhItavizeSaNeti nyAyenAvazyagrAhasya kAlasya kiM rUpaviziSArtha grahaNe rUpasyeva cAkSuSatvaM yadA gandhAdivizirthagrahaNe gandhAderivendriyAntarapratyakSatvaM ceti vikalthyobhayamapyanumAnayana nirasyati / kaalaakaashetyaadinaa| anyathAkAzadizorapi pratyakSatvApattiriti tarkasUcanAya tayorupAdAnam hetudaye'pi kramAt padavyena ghaTAdI rUpAdau ca vyabhicAranirAsaH / uktahetujhyasya kAlagrAhipratyakSabAdhaM hadi nidhAya kAlasya pratyakSatAmAzate / iyantAmiti / jhAnagocarajJAnamanuvyavasAyaH tantreyantaM kAlamiti kAlakroDIkAreNaiva ghaTAnubhavasthAnuvyavasAnAt(3) ghaTapratya rdhArAvAhibhiH kAlo'pi tavizeSaNatayA gRhIta iti nizcIyata ityarthaH / paramANumahamajAsiSamityAdAvapratyakSArtheSvanuvyabasAyadarzanAnna tahalena kAlamatyakSatvakalpanA yuktA anyathA svatyanuvyavasAyabalAt smRtidhvapi kAlakalAvabhAsakalpanAsAkaryAt tAsvevAtivyAptiranivAryo (1) sthitatvAta-pA. B ghuH / (2) vasIyata-pA. B. D pu. / (3) anuvyava lAnAd bhAsanAt / Emmanchata maanaspoon
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ APRATISAMAROEnapatawewomahatantndawumentaramanautumauaman e e maransicwedIRIDAacinharicsprunswomen onianimunirmwaroraRIMATAORanwarRATORREARRINGOINpwwwdiosbangs appuppiesapapeupanarasamupaspurposepatopposingpes p PROPSISpoopers saTIkatArkikaravAyAm / ghl laalshaay'e jbaalaakhil lunggi prAmANyaM syAt / apratyakSatve kAlasyAsiddhireva syAditi cet / na digvyatirekeNa parApara(1)pratyayoM dravyAntarasaMyoganimittA parApara pratyayatvAt diktayoganimittaparApara pratyayavadityanumAnAdeva tsiddheH| na ca sUryaparivRttireva nimittam avibhutvena tasyAH aaakhaa / l kaalaangkhaay'ii| maa mllinsil aaaminiy'ns akhil naanaalishaakhaasyaadityaah| tIyantamiti / nanu kAlasya pratyakSatvAnagIkAre tatsAdhakamAnAntarAbhAvenAsiDAvuktahetvArAzrayAsiddhirityAzayena zakate / apratyakSatva iti / parizeSAnumAnAt tatsiDenaiSa doSa ityAha / neti / dizA siDasAdhanatA(2) prihrti| digavyatirekeNeti / dikkRtaparAparapratyayaviparItaparAparapratyayAvityarthaH / nanu sUryagatisAdhyayostayoH kiM dravyAntareNetyAzajhyAnyathA tasyAH parAparapiNDasambandhAyogAdityAha / na ceti / svAzrayadAraiva ttsmbndho'stvityaashmaah| avibhutveneti / svAzrayasyeti shessH| etenakSityAdimUrtapaJcakasya dUrAdeva nivRttiH| taatmaadibhiraantrletyaashyaah| na ceti / na ca ghaTAdI mUtatvamupAdhiH dizi viparItaparAparapratyayanimittatvAbhAve sAdhye satyapi mUrtatvAbhAvena sAdhyAvyApakatvAt tasyA api tannimittatva prAcyA divyavahAravahatamAnavyavahArasyApyasAdhAraNatvaprasaGgaH / evamadravyapratiSedhe guNA (1) parAvara-pA. B puH / (2) sidusAdhyatA- pA. E puH / Nice RamNamasummens maamrapali SARDANGEROUPREMIU M ARIWOMHINMARRIANNATURATEurasrance
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNam / ( 1 ): gAt / pratyakSatve 'pi kAlasya svatA bhedAbhAvAt / aupAdhikabhedasya copAdhInAM sUryagatyAdInAmanavabhAse sabhAsA sambhavAnna tadviziSTavastupratItiH sambhavati / pratikSazavartinyabubhutsitagrAhyA jijJAsaivApAdhiriti cet / tarhi jijJAsAtajjJAnAntaritatvena dAvaprasaGgAdaTetaradravyaparizeSAt sa eva kAla ityarthaH / nanvanuvyavasAye pUrva jJAnopanItasya paramANvAderiva cAkSuSe spArzane vA candanapratyakSe prANopanI tagandhasyevAnumAneopanItasyApi kAlasya tatsahakArAdeva vizeSaNatayA viziSdhArAvAhipratyakSeSa viSayatvasiddhI siddhaM naH samIhitamityAzakya kiM satyaM vartamAnatvaikAkAreNa kAlamAtrasya pratyakSatve'pi tadbhedAnAmatisUkSmatayA durlakSatvAnna siddhaM naH samIhitamityAha / pratyakSatve 'pIti / kAlamAtrasyeti bhAvaH / nanu pratyakSatve as api pratyakSA evaM pRthivyAdI tathA darzanAdityAzA kiM te pRthivyAdibhedavadeva svAbhAvikA matAH zrImatAM digAdibhedavadIpAdhikA vA / nAyaH kAlaliGgA vizeSAdaJja saikatvasiddhesteSAM svapuSyakalpatvAdityAha / svata iti / nApi dvitIya ityAha / aupAdhiketi / AdizavdAcandragatyAdisaMgrahaH / athAvabhAsayogyaM kAlopAdhimAzaGkate / pratikSaNavartinIti / pratikSaNamanyAnyaiva jAyamAnetyarthaH / anyathA tasyA apyekatve vaiyarthyAditi bhAvaH / nanu tasyA apyajJAtAyA anupAdhitvAt jJAnasya ca punarjijJAsApUrva katvA jijJAsAnavasthA syAdityAzaGkayAha / abubhutsiteti / pariharati / tati / AdI ghaTajJAnaM punarghaTajijJAsA tatastajjJAnaM tatastadupahitakAlajJAnaM tatastatkAla 49 D (1) navabhAvanAbhAtA-pA* pu. hai !!
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kikarakSAyAm / ghaTajJAnasantAnavicchedaH syAt syAJca tadupAdhikakAlabhedAkalanenaiva smRtInAmapi prAmANyam / etena jJAtataivopAdhiriti nirastam / tasyAM ca na kiJcit pramANaM pazyAmaH / zAto ghaTaH prakaTo ghaTa iti viSayavizeSaNatvena sAMdhyadakSamIkSyata eveti cet / na jJAna 50 viziSTaghaTajJAnamiti vijAtIyavyavadhAnAd ghaTajJAnadhArAvicchedaH syAdityarthaH / nanu na hi svAGgaM svastha vyavadhAyakamiti nyAyAjjijJAsAdInAM tadarthatayA tadaGgatvAnna paTAdijJAnavada ghaTajJAnasantAnavicchedakatvamityAzaGkA tarhi tenaiva nyAyena smRtInAmapi dhArAvAhinInAM susmRSItajjJAnAdikrameNAnadhigatArthatvasambhavAdativyAptiH syAdityAha / syAzceti / imameva parihAra kAlopAdhyantare 'pyatidizati / eteneti / tatrApi jJAnasyaivopAdhitvAda ghaTajJAnAnantaraM jJAtatA tajjJAnaM tadviziSTakAlajJAnaM tatastakAlaviziSTaghaTajJAnaM ceti krame pUrvavat teSAM vyavadhAyakatve santAnavicchedaH avyavadhAyakatve smRtAvativyAptirityarthaH / etena jJAtatayaiva viSayAdhikyamityapi nirastam smRtAvativyApteriti / etacca jJAtatAmaGgIkRtyoktam / athAsyA mUle kuThAraM prayuGkte / tasyAM ceti / asti tatra pratyakSameca pramANamityAzaGkayAha (1) / jJAta iti / atra prakaTa iti mAkSAtkRta ityarthaH / tathA ca jJAta iti sAmAnyataH sAkSAtkRta iti vizeSatazca ityartha AcAryeoktaH siddhyati / adhyakSamiti kriyAvizeSaNam / tasyA anyathA siddhimAha / (1) zahUte - pA. pu. 1 PS6
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ clemandisnoamarMOHINIRBANKanomanasamarpenseumonautmmeasomonasutrimmaalianamamermanememewomaARORATIO N ameramomsutrdermatowtreuseursadHTOOmaratefantast prmaannaaprkrnnm| pAmAavaniAIRSuneeyataHIROEN a eemmHIVNESH unnawwarRam syaiva tathA pratItaH / kathamAtmasamavetasya jJAnasya(5) / lilaakhi khaal mniiniyini aalu // jaassttaa ghaTA dviSTo ghaTaH pradhvasto ghaTa iti sAmAnAdhikaraghshbaashbaalaa jbaalaanini| nnsu shraalbhmbljblaalnr'yaaH astr hRtri sbaak yaaaalaa (2) r'aalin| skraajilaar' laarn bi hm yaa maahr'iaamy nslaan| neti / tatheti viSayavizeSaNatvenetyarthaH / anyasamavetasyAnyavizeSaNatvaM viruddhamiti zate / kathamiti praticandyA samAdhatte / iSTa iti / anyathA tanApIkRtvAdayo dhamAH kalpyeraniti bhAvaH / nanu jJAtatAnaGgIkAre parasamavetakriyAjanyaphalazAli karmeti karmalakSaNAyogAt kathA ghaTAdejJAnakarmatvamiti yadiha coya mImAMsakasya tadapi khuraraveNa gatamityAha / tatazceti / jJAnamatraparasamavetakriyA parasmin ghaTAdo sAkSAtkRtyAnyasminnAtmani samavetatvAt kriyA cAtra dhAtvarthalakSaNA tajanyaphalaM jJAlatA tadAzrayatvamantareNetyarthaH / iSTo ghaTa ityAdI vizeSye kriyAjanyaphalAzrayatvaM vinApi yathA karmatvaM taditi parihArasya codyocAraNasamaya eka mImAMsakasya manasi prAdurbhAvenAntarA vizaraNasAmyAt garbhAvaNetyuktam / nanu tajjanyaphalAnAdhAratve 'pi tatkarmatve ghaTajJAne paTasthApi karmatvaM syAt niyAmakAbhAvAdityAzaya niyAmakalakSaNaM svayamAha / karaNeti / anna vinAzyavAditi zeSaH / yathA vinAzyasya ghaTAdermudgaramahArAdikaraNavyApAraviSayatvameva tatphalavinAza (1) saMvedanasya-pA* D puH| (2) sAdhaNa-pA. CH / LATORISMALDARI moranmommamImAREMAMALINSAAMANARNINNIMIREnemarosomaesemamaATIONOMImamimanamanemamanamansa m anaras
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ manandHeavmhemamalinonamkedevidendshantarw arenewsman mammeenasameservatimroremunHARATTERamamalineKIRANSOMNIAREnouwrsaniasawansievememorniyivneries saTIkatAkirakSAyAm / RammHEARSANEINEKHANImmons Romantra memaDRANCHmcacaca yAlayaANAamarpenco aamaantestantmasOMIRIDEOS laal baa kri i aaami jaalaal phaallkriyAvad ityanumAnAdeva jJAtatAsiddhiriti cet / na kAryatve sati vibhudravyasamavAyena siddhaguNabhAvasyA jJAnasya kriyAtvAsiddhaH / kriyA hi dhAtvarthamAtra syAdityabhyupagame'pi sNyogaadibhirnaikaantiktvaat| teSAmapi kijitkaratvAbhyupagame unavasthA syAt / tathAhuH / anaikAntyAdasiddhevA na ca liGgamiha kriyaa| taDaiziSTayaprakAzatvAnAdhyakSAnubhavAdhike // iti / nakriyAkarmatvaM na tu tajjanyaphalAzrayatvam / evamindriyaliGgAdijAnakaraNavyApAraviSayatvameva tatphalajJAnakarmatvamityarthaH / mAbhUt pratyakSa liGgaM tu bhaviSyatIti shngkte| jJAnamiti / grAmAdiprAptirgamanaphalamiti na dRSTAnte sAdhyavaikalyam / kimidaM kriyAtvaM spandanatvaM dhAtvarthatvaM vaa| Aye svarUpAsiddhirityAha / neti / akriyAtva hetumAha / siddhaguNabhAvasyati / jJAnaM na kriyA guNatvAd' rUpavadityarthaH / guNatve hetumAha / kAryatve satIti / etena sattAdivyudAsaH / zeSaM karmaghaTAdivyudAsArtham / jJAnaM guNaH vibhudravyasamavetakAryatvAt sukhavAdityaH / dvitIye vyabhicAra ityAha / kriyeti / atrodayanasammatimAha(1) / anaikaantyaadityaadi| iha jJAtatAyAM kriyAtvaM na liGga kutaH kriyAzabdasya dhAtvarthaparatve saMyogAdiSvanaikAntyAt spandaparatve tvasiddheriti / vAzabdo vyavasthitavikalpArthaH / tahi jJAtA ghaTa iti viSaya vizeSaNatayA sphura (1) saMvAdamAha-pA. F puH / more
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ MOMICROONDHARWANCHARTROMITRAATMIND awmmmwwwsiwana pramANaprakaraNam / y3 .. zAtatAnumeyasya jJAnasya kathaM tadabhAva siddhiriti cet / na kSaNikAtmavizeSaguNatvena tasya sukhaduHkhAdivanmAnasapratyakSatAsiddhaH / tarhi tadvadelaalmniy'aaskaal nir'aai j nyjaaditi cet / na nizvAsaprazvAsahetubhUtaprayatnenAnaikANAt pratyakSaiva jJAtatetyAzajhyAha / tadvaiziSTyeti / jJAnavizitvenaivArthasya prakAzamAnatvAdadhike jJAtatArUpAdhikArthe pratyakSAnubhavo'pi na prmaannmityrthH| nanu mAbhUdhyakSamanumAnaM vA tathApi jJAnasiDyanyathAnupapattirUpayArthIpattyA jJAtatAsiddhiriti zaGkate / jJAtateti / jJAtatA kriyAjanyA phalatvAt grAmaprAptivat saiva kriyA jJAnamiti jJAnasiddhiH / anyathA tadekasAdhyasya tadabhAve kathaM siddhirityarthaH / aApattimanyathopapattyA dUSayati / neti / jJAnaM mAnasapratyakSaM kSaNikAtmavizeSaguNatvAt sukhAdivaditi pratyakSatvasiddhAvapyanumeyatve sukhAderapi tathAtvaprasaGga ityarthaH / kSaNikAtmavizeSapadaistribhiH kramAddharmAdeH zabdasyAtmagatadritvAdezca vyudaasH| guNagrahaNaM sphuTArtham / guNavyatirekeNa kSaNikavizeSANAmAtmanyamAvAt sAmAnyavizeSAntyavizeSayAzca kSaNikapadenaiva nitteH| uktAnumAnasya prtikuultrkpraahtimaashngkte| thiiNti| tadeveti / tenaiva hetunA sukhAdivadevetyarthaH / yadi jJAnamuktahetunA sukhAdivanmAnasapratyakSa syAt tahi tahadebAbubhutsitagrAhAmapi syAt / tathA ca jJAnaikaniyatasattAkatvAt pUrvapUrvajJAnagrAhakottarottarajJAnasantAnAvicchede viSayAntaropalabdhirna syaadityrthH| naiSa dossH| jIvanapUrvakaprayatne hetAvyabhicArAditi prihrti| neti / tasyA mmmmmmmmmissionwinninnisi m eminindmminindiananmintmen
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ watasamminenews mammausamananewsnARAMusIMIRamdanindiaNANDHERAINIdeam mmssunawrevROMANNERHomeamananemamasummerommuNNARountrwaesmanar a yan aasacesARAGRICSpic miinaakssir'laagaa| ntikatvAt / tasyApyabubhutsitagrAhyatvena viSayAlkssmyaalghuth sumiss yjjaaminsaGghArA na syuriti dustaraM vyasanamiti kRtaM prasattyAnumasattyeti // 4 // 5 // 5 // pi pakSakATinivitve 'nikRmAha / tasyeti / jIvanapUrvakaprayatnasyAbubhutsitagrAhyatve suSuptAvapi tatsadbhAvAt tajjJAnAnuvRttI suSuptireva na syAt evamantimAdizvAsahetumayatrajJAnena maraNamUrchanayonivRttiH syAt yAvajjIvaM sataH prayatnasantAnasyaivAjasropalambhAdu viSayAntaropalambhasyApyanavakAza evetyarthaH / duSparihArazcAyamaniprasaGga iti sopahAsamAha / dustaramiti / nanu mAbhUdU jJAnamavubhutsitagrAhya tathApi kathaM pratyakSaM na tAvat kevalanirvikalpakaveyaM vikalpAbhAve tadekAneyanirvikalpakasadbhAve pramANAbhAvAt na ca kevalavikalpameyaM nirvikalpa binA tadanutpattaH nApi tatpUrvakavikalpavedyaM pUrva nirvikalpakagRhItasya tasya tenaiva asyamAnasyAvikalpamanavasthAnAdityAzajhyAntyapakSa eva siddhAntaH tatra nirvikalpakagRhItajJAnavyaktinAze'pi taniSThajJAnatvasAmAnyavizikRtathA tadgrAhakanirvikalpakasahakRtena manasA tatsamAnaviSayaM vyasyantaraM prathamata eva vikalpyata ityAdi sarvamudayanAdigrantheSu kSuNNamevetyalaM prAsaGgikaprameyopanyAsavyasanenetyAha / iti kRtamiti / ayamitizabdaH prakAravacanaH / prameyavyAyamityAdisaGgrahoktaM lakSaNavyamekadezimatatvAdanatiprasiddhatvAdanatibhedAcopekSya pramANa sAmAnyalakSaNaprakaraNaM samApayati / itIti // 4 // 5 // // 100
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ EMA I NTAMANISANSARNAMARRIAOMIEKHMIRIORAISINSURANISensi tiemetimes BINITARIDIHONIROHIROINORAMADHANNELyenasuoravammccccmmerRRESTESORRIAnwsertamansar pramANaprakaraNam / OMREDHINDonoonamzRTOOBOTOSAXI evaM pramANa sAmAnya lakSayitvA tadvizeSAn jaamilu linggaalaay'ini| pratyakSamanumAnaM syAdupamAna(1) tathAgamaH // 6 // "pramANaM pravibhajyaivamakSapAdena lakSitam / / | naalii kaali laammaali laabbiaani l bhlaali sbni| lulaambishnaa vibhAgodezasya prayojanam / vAdiprasiddhitAratamyamanAtya sAntrakramAnurodhenAdviSTAnIti(2) / taduktam / 'pratyakSAnumAnApamAnazabdAH pramANAnIti ||6||'' // nanu sAmAnyalakSaNAnantaraM vizeSalakSaNaprastAvAdakANDe pratyakSAdiparisaMkhyAnamuttarazloke na saGgacchata ityAzaya saGgamayannavatArayati / evamiti / anuddisya lakSaNAyogAdidAnI vizeSAddezaH saGgacchata evetyarthaH / akSapAdgrahaNaM matAntareSa naivamiti sUcanArtham ta - dezasya prayojanaM vAcyamityapekSAyAmAha / etaaniiti| parigaNitAnyevetyarthaH / iyantyeveti / catvAryavetyarthaH / ubhayatra kramAd vyAvaya'mAha / netyAdi / nanu bahvAhatAcchandAdupamAnasya prathamoddeze ko heturata aah| vAdIti / tAratamya kramaH / kiM tat sUtraM tadAha / pratyakSetyAdi / nanu sUtre 'pyevamuddeze ko heturiti cet / ucyte| tatra sarvapramANApajIvyatvAt pratyakSasya prAthamyaM taditarasjkhaalaalsaalu msthlllulaan ghuuh prAmANyadA sUcanArthamupamAnasya zabdAt prAthamyaM parizeSAcchandasyAnte niveza iti ||6||'' // (1) pratyakSamanumAnAkhyaM mupamAna-pA. A D. pu. / (2) uddiSTavAniti--pA. B puH / arees a SHRestaramatmahatraENamalam OPERATOPawanmummontIRANDMARHAMAayoonmastraweneniwanemostMURARNAMEN D ERRORtotrem ergIN
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kirakSAyAm / akSapAdagrahaNena sUcitaM matAntareSu nyUnAdhikasayAkapramANAGgIkAraM vivRNeti / pratyakSamekaM cAvIkAH kaNAda sugataiau punaH // 1 // anumAnaM ca tacAtha sAGkhyAH zabdaM ca te api / nyAyaikadezineopyevamupamAnaM ca kecana // 8 // arthApattyA sahaitAni catvAryAha prabhAkaraH / abhAvaSaSThAnyetAni bhATTA vedAntinastathA // 6 // sambhavaitihyayuktAni tAni paurANikA jaguH | (Q) arthApattyAdInAmanumAnAdAvantabhIvaM vakSyAma iti uddezakramAnurodhena pratyakSaM lakSayati / nanvagrimazleokeSu matAntaropanyAsasya kaH prasaGga ityAza kyAkSapAdapadenAkAGkSotthApanAdityAha / akSapAdeti / 56 nyAyaikadezino bhUSaNIyAH kecana nyAyaikadezinaH svayamityarthaH // 7 // 8 // 9 // '' // navapatyAdInAmaprAmANyamantarbhAvo vA vaktavyaH anyathA catuSvAnirvAhAt tadidAnImaparokSetyAdinA vizeSalakSaNeoktirayuktetyAzaGkayAha / arthApattyAdInAmiti / pramAkaraNatvAnnAprAmANyaM tAvadeSAmantabhIvastu talakSaNayoga nibandhanastajjJAnApekSa iti vizeSalakSaNAnantarabhAvI na tatpravRttiM prativaghnAtItyarthaH / itIti matvati zeSaH / tatra pratyakSalakSaNasya prAthamye hetumAha / uddezeti / uddeze tu sarvapramANopajIvyatvaM heturityuktam / (1) anumAnAdAntabhAnaM - pA. pu. 102
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe pratyakSanirUpaNam / aparokSapramAvyAptaM pratyakSam / aparokSatvaM () sAkSAttvam taJca laiGgikAdijJAnavyAvRtta aindriyakajJAnAnugataH kazcid jJAnatvAvAntarajAtibheda ityagre darzayiSyati / aparokSapramAvyAptaM 50 aparokSetyanena laiGgikAdivyudAsaH / gatamanyat / atrAvighnamanbrAhmaNa itivannaJastadbhAvatadnyavRtitve pramAsAmAnAdhikaraNyAyogAdadharmavat tadviruddhavRttitvamityAzayenAha / aparokSatvamiti / tacca na bhUtatvAdivadaupAdhikaM sAmAnyaM kiM tu mukhyamevetyAha / taJceti / atrAdyavizeSaNena jJAnatvAnubhavatvAdervyudAsaH / dvitIyena smRtitvasya / tatrApi tadvRttirityuktaM cAkSuSatvAdidharmedhvativyAptiH syAdata uktam anugata iti / tadvyAvRttatvAnadhikaraNamityarthaH / jAtigrahaNAda vyaJjakadharmasyaindriyakatvasya nivRttiH / jJAnatvAvAntareti sphuTArtham / sattAguNatvayozca prathamavizeSaNenaiva palAyanAt / etacca laukikapratyakSAbhiprAyamIzvarajJAnAvyApteH tena laiGgikAdivyAvRttamindriyajanyAjanyajJAnavyAvRttatvAnadhikaraNasAmAnyaM sAkSAtvamiti yojyam / ajanyajJAnamIzvarasyeti na tatrAvyAptiH / agra iti / prameyevakSalakSaNaprasaGgAdindriyaM taca sAkSAttvaM jAtibheda iti sthitiriti vakSyatItyarthaH / prasiddhAnurodhena pramAkaraNa ( 1 ) aparokSyaM - pA. B pu. (2) nivedayiSyati - pA* B pu0 / (3) zarIrayoge satyeva sAkSAtpramitisAdhanam / indriyaM tacca sAkSAttvaM jAti bheda iti sthitiH // iti E pustake TippaNyAm / 103
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ waminaopaaparaaawarananeemarwraan Anmannaam IONEIN READ RINATURE D EOnerumPRARRESeatun antarawasainlaindinabanaaMISS 58 saTIkatAkirakSAyAm / mlin mlliiphaar'i ahaa maanaa htyaaditi / ythaahuH| tanme pramANaM ziva iti / miti vaktavye pramAvyAptamityukta prayojanamAha / aparoti / alaikikapratyakSasthApi sNgrhaarthmityrthH| na cedamIzvaraprAmANyamasAmpradAyika nyAyAcAyastathAsamarthanAdityAha / yathAhuriti / nyAyakusumAJjalAvIzvaraprAmANyasAdhanaM caturthastavakArthaH / tatrezvarasya kathaM prAmANyaM kutra vA pramANe 'ntabhAva ityapekSAyAmuktArthasyAyamupasaMhArazlokaH(1) / sAkSAtkAriNi nityayogini paradvArAnapekSasthitA bhUtArthAnubhave nivinikhilaprastArivastukramaH / lezAdRdhinimittaduzivigamamanazakAtuSaH zonmeSakalaGkibhiH kimaparaistanme pramANaM shivH||iti| anubhavaM tAvat tribhirvizinadhi / sAkSAtkAriNi sAkSAtkAridharmiNyaparokSa ityarthaH / nityayogini IzvareNa nityasambaddha ityarthaH / etenezvarasya pramAvyAtatvAt prAmANyam / tatrApi sAkSAtkArisamAyogAt pratyakSatvaM coktam / paradArAnapekSasthitA kAraNAntaranirapekSasattAke nityasiddha iti yAvat / etenezvarAnubhavasya kAraNAsaMsparzitvena pUrvoktanityayogitvamasmRtirUpatvaM kAraNadoSAnavakAzAd vakSyamANabhUtArthatvaM saGkoce kAraNAbhAvAt sarva viSayatvaM ca siddham / bhUtArthI yathArthaH tasminnanubhave nivize viSayatayA sthitonikhila prastAriNaHsArvatrikasya (1) mulAyanyAyopasaMhArazlokaH-pA. F puH / apnermomeneveHAIReauty Teaminerarometry 104
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ mugnyjybaa glaalaam| m receTRADIOWINNRICS jummaa naakijmbaalaani lili janyapramAsAdhakatama pratyakSamityalakSayiSyaditi / tdvibhaagmaah| dvividhaM ca tat // 10 // te evaDhe vidhe vibhajya darzayati / savikalpakamityekamaparaM nirvikalpakam / tyorlkssnnmaah| DOESSISTOcterescentramayanaA RAN nehunmINImamarPURDURasnacom mamsannadaltakana vastuno jagajjAlasya kramAvizeSA yasya sa tathoktaH nityasarvajJa iti yAvat / lezasyApyalpasyApyaprinimittasyAjJAtakaraNasyA duSasya vigamAbhAvAt pranarI nivRttaH zAtuSo'nAtatvazajhAlezo yasya sa paramApta iti yAvat / zivaH sarvAtmanAMvocchedakaraH paramAtmA me mama naiyAyikasya tat pratyakSAkhyaM pramANa kAraNAdhInajJAnatayA bhrAntyAdizotthAnakalaGgibhirapAgibhiH kiM na kiJcita sAdhyamastItyarthaH / nanvidaM lakSaNaM laukikapratyakSAbhiprAyameva kiM na lyAdityatrAha / anyatheti / vividha ca taditizlokazeSeNa etallaukikAlAkikarUpaM daividhyamevAlUdyate prAguktalakSaNavizeSatayetyAzaya nesyAha / talibhAmiti // 10 // | andhni-aakilaa inigutbaalaaki haajaajaamAha(1) / te evti| (1) dvaividhyAntarazaDAyAmAha-pA. E puH / ter moonammansammananda n muperme paESTIONS memanamamaprasammeDESIROmose REPUHARRORROR I R omarpaypaymeANIMpmaparaaruwaonmawaswwwamremAAMRAATranamameraniuowwwAVORINEERIODSADNETINAINA
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kiMkarakSAyAm / nAmAdibhirviziSTArthaviSayaM savikalpakam // 19 // zraviziSTArthaviSayaM pratyakSaM nirvikalpakam (1) / nAmajAtidravyaguNa kriyAbhirviziSTamarthaM viSayIkurvat savikalpakaM pratyakSam / yathA devadatto'yaM brARNaH zuklo daNDI gacchatItyAdi / nAmAdivizeSaNavaidhuryeya svalakSaNamAtraviSayaM nirvikalpakam / yathAhuH / zrasti hyAlocanaJcAnaM prathamaM nirvikalpakam / bAlamUkAdivijJAnasadRzaM zuddha ( ) vastujam // iti / nirvikalpakameva pratyakSamA sthiSata sAgatAH / yathAhuH / kalpanApoDhamabhrAntaM pratyakSamiti / tadasat / 60 hAnAdivyavahArahetutvAt savikalpakasya prAthamyaM rAdunneyatvAdanyasya tadAnantaryam / uddiSTayeoH punaruddezaH punaruktirata Aha / tayoriti / AdizabdArtha darzayannAdyaM vivRNoti / nAmajAtIti udAharati / yatheti / dvitIyaM vivRNoti / nAmAdIti / ana bhaTTapAdasammatimAha / yathAhuriti / AlocanajJAnaM vyavahArAnaGgamAkalanamA tramityarthaH / AdizandAjjaDamumUvI disaMgrahaH / zuddhavastujaM vizeSaNavizeSyabhAvAnullekhItyarthaH / atha savikalpakasya prAmANyaparIkSArthI pareSAM vipratipattiM tAvadupanyasyati / nirvikalpakameveti / Asthipata pratijJAtavanta ityarthaH / AGaH sthaH pratijJAyAmityA / (1) pratyakSamitaradbhavet - pA. pu. / (2) mugdheti kvacit / 009
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANaprakaraNe pratyakSanirUpaNam / grAhmAMza kalpanAnAM bhrAntatvenAbhrAntapadenaiva (1) vyAvUttisiddheH kalpanApoDhavizeSaNa vaiyarthyAt / kiM ca () bivAdAdhyAsitA vikalpaH svagocare pratyakSaM pramANatve satyaparokSAvabhAsitvAt nirvikalpakavat / na cAtra vizeSaNAsiddhiH / yataH sAdhitamadhastAd vikalpAnAM prAmANyam / zAbdikAstu savikalpakameva pratyakSamAhuH / yathAhuH / na so'sti pratyayo loke yaH zabdAnugamAdRte / anuviddhamiva jJAnaM sarvaM zabdena gRhyate // iti / tmanepadam / kalpanApoDhaM nAmajAtyAdiyojanArahitam / dUSayati / tadasaditi / bAhyAMge jJAnasyaiva nIlAdyAkAra sere: | aforepakaprAmANye pramANamapyastItyAha / kiM ceti / pratyakSaM pratyakSapramANamityarthaH / anyathA pratyakSAbhAsenArthAntaratA tyAt / pramANatve satIti adhisaMvAditve satItyarthaH / anyathA sAdhyAvaiziSTyAt / etena pratyakSAbhAsavyudAsaH / zeSaM laiGgikAdinirAsArtham / adhastAt saugatAktapramANasAmAnyalakSaNanirAsAvasara ityarthaH / prAmANyamavisaMvAditvamityarthaH / nirvikalpakaM va parIkSituM tatrApi vipratipattimupanyasyati / zAbdikA - sviti / savikalpakasyaiva pratyakSatve taduktAmeva thukiM likhati / na so'stIti / dhazabdenAnuviddhamityanvayaH / ghaTaH paTa iti zabdaviziSRviSayaghaTitameva sarva vijJAnaM gRhyate 'nu (1) abhrAntapadopAdAnena - pA. D pu. | (2) kiMtu-pA. D pu. 13 03
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ apprentiamrapar wanemeAnAPARIHARIPusummammemaramwwanimuanimawwamromanROIRMERMm wmewouTITANIUARYANARANASIHMSIONSammanasantadvaise CAENDANIELIMITRACTRONITHDANTENIMITION sareesma amavasanawwwENownARTEOmanwwwmonaamanayAmA MassacreenapricosementSTRIrana saTIkatArkikarakSAyAm / tadapi na / agRhItasambandhAnAM zabdAnullekhinaH pratyayasyotpatteH / itareSAM cendriyasaMyogAnanaamimihaar'aajjaalul) laa(2) dy phinluy'aagh maaghllngki nir'iaajblunichil| angkhaa| an jmaaphaaykhaaN n l naanuhmm / / piNDa eva hi dRSTaH san saccA smArayituM kssmH|| iti| biml alillinir' jny vyavasIyate 'taH sarva pratyakSa savikalpaka vizidhArthagrAhisvAllaiGgikavAditi bhAvaH / / naitadyuktamavyutpanna pratyakSeSu hatobAdhAdityAha / tadapi neti / vyutpanna pratyakSeSvapi kaciddhAdha ityAha / itareSAM ceti / anubhavasiddhasthApi tasyApahave 'nirNamAha / anyaatheti| kuta ityAzaya tasyaiva tatkAraNavAcakasmRtibIjA)bodhakatvAdityAha / yAcyeti / / uktamartha vRddhasaMvAdena spapIkaroti / thathAhuriti / tatra sajivikalpe kAraNamiti zeSaH / yaH sannAlocitaH sannityarthaH / sajJinirvikalpakameva sAhacaryAt saMskAroDodhadvArA pratiyogisajjAsmRtiheturityarthaH / tahi piNDajJAnaM pramANAntarakAryatvAt(4) na pratyakSamityAzayendriyAnvayavyatirekAnuvidhAnAdindriyakAryame (1) parokSAkhabhAlasya-pA. B. D. pu. / (2) apanetumazasyatvAdityarthaH / (3) smRtibIjaM sNskaarH| (4) dandriyakAryatvAt / wastimammymmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmom MARAHIMNANIMAIRAINRITUANTURamansamMOHANAamrapy
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ saaphaay' ghnslni / & jaahaan ) naa nrmtmbi sujaani likhrissttaa| anumkikishroblli ks snaany'ntrshir'i sbaasthl mlini| ngn ki smth anbekssbishi aliphiljjaay'| yktitb maami 1llaam tthaa nijsb el kssy' hy' maa laambaasyaar' nl ymuntr mntraalaam aaal| sum bl| anyaalaaksi luk liHii aphaa ghiaaN sukhlaaph| adhu sugaabhii kii naa| ghiuni| bhaani| shaanini| naay'ikaa dbosy sbaasth o sukhii Slnaay' sthaan klkaa| ' ashaalins hsusndhaahaa / aaaaini | nl munsii naalaalaathi sh sussmaa syaahaay'aa / lgn'| thlaakaalinaa haalimbnaalityaahaa laalthl tyaant laalskaal saaphaa| tkhnin sthaa| ohh lizArthatvaM vArayati / vyavacchidyata iti / pratyayArthamAha / sndhlli| lulish| jiirth ymtmkaaH bikaathaay'anyaashlaa| oni| bnggni| phiphaaann angg| laalkhindkaa haalaalaabaad sbaashitaa linggr'ilkssi thaali| khaali| tkhn (5) ln-- B : 5 (2) rumaan-s* E / abshue 20s
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Earboard.arance te shekh haasi-- r ! dsh bu , " . | niilaaddhi laam| aaami jbaani 4 klaashrilaal H ali nimn aashraaliy'aam jn nm lij niy'aamnirujjaamaay'aajjbiini aks| ssaaks r'iliy'aa bi sbni ab dy maalaa skul ay' nlaakaalini| 77 / SS' / - laal jbaalaani / / syaaniy'aa linii: jbaal ghi| 24/4/ lulaalbini| | graam khaadyaathyaa sthaayykss melini: | 5 hl nmii angkulaali hy'| lijaar 4 jbaalaa / saani / knyaar'hm bi laalnt jaa| nni / jilaa jimbkaal guhmaannddu| bhr'aa mur'| saalhaa llth Slshaantmaatmaahu| jaandaa aalaal| sumii bhaangkhiaabi saamaakhi| likhaalllimbndh jaanaappiaani laalaakhaalu // 2 // 5S | sbaakssmaaghllllllll| okhaay' mntrnaar'dbaajjbl saaH slisbitbaalaalaa khull sbtb sb sthaa| lulaam anlaal sh'yaa susth| tadetanivRNAti / vyApteriti / keyaM vyAptirityata aasthaa ayaakhaani| l saathi r'ilaa skhaa (7)sndhuH aatmiaar'iaakRtisbaadhhtyaakaa (7) munsy'aalaajaasusth / Gutt -e bhy' o ek cheleraa mey'e 570
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe 'numAnanirUpaNam / sAdhanamanumAnam / pratyakSAdInAM tu prameyavyAptisadbhAve 'pi tadgrahaNApekSA nAstIti grahaNavizeSayona teSAM nirAsaH / liGgaparAmarzeau'numAnamityAcAryAH / tatra liGgalakSaNamuttaratra bhaviSyati / parAmarza iti ca pratisandhAnAtmakaM tRtIyaliGgajJAnamabhimatamiti // 12 // 0 vyAplikSaNamAha / byAmiH sambandho nirupAdhikaH / sopAdhikasambandhavatAM maitrItanayatvAdInAM vyAhimabhUditi nirupAdhika ityuktam / svAbhAvikaH sambandho vyAptiriti yAvat / yAha / pratyakSAdInAmiti / prameyAdItyAdizabdena sahakAyadisaMgrahaH / taca vyApteH prAyeNa sattevApekSitA na tu tajjJAna (samityadoSa ityarthaH / udayanAcAryairapIdameva lakSaNaM bhaGgayantareNeokamityAha / liGgeti / tasyArthaM varNayam liGgalakSaNAkAGkSAyAmAha / tatreti / uttaratreti hetulakSaNAvasara ityarthaH / dvitIyaliGgaparAmarzasya kAraNatvaM kecidicchanti tannirAsArthamAha / parAmarza iti / kiM tat tRtIyaliGgajJAnaM tadAha / pratisandhAnAtmakamiti / tathA cAyaM dhUmavAniti vyAptasya liGgasya pakSadharmatAnusandhAnaM pratisandhAnaM tadAtmakamityarthaH // 12 // nanu zleAkazeSeNa prakRtAnupayuktaM kimapyucyata ityAzaGkhaya netyAha / vyAptiriti / vizeSaNaphalamAha / seopAdhiketi / nirupAdhikazavdArthamAha / svAbhAvika iti / ananyaprayukta ityarthaH / (1) pratyacAdI | (2) jJAnaM - pA. D .
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ aahsaan hy'eche elaakaay'chbiNhest-st- naat | naajiraa jaahaakhiliil niy'e jkhm kraanbishilpaanyj | sbaakssaaH shaah aal (7) // dui // | jaalaaliy'aalmaalaa yaatrnityaathi| angg jbaalaa bishaal chaatrii lilimaajhi| naa haathr' anytr sraahii ni l graay'oni kaa phaakhnin pijjaa aadaay' mn aligaa ghi shiaa naa / laa jbllaallaal limbn jun astr baaghiH bhaalu| sulun likhaa jun nyaany sbaablaal aakhlaaghshr'onu nn * graahm = h l - llushaak bhaakhiy'aa kssaa baalikaa ucch| ko'saaviti| | aa likhaani sbaakssmaat|i aalu khlaa| shraadaal aatmghaathaa hilaal saabliilH ghaamlaa anyaany angg| aalaago suutmighaa adbhuukssmaati phaalghlaa bhaal bhaal sb sb bhbn| bhulusth hl| asbni| tii luthaa amaan| dicchi| maani taal shni ? / taalhaamblaa| phaamlaa atykss khaali| dyaalu saal chikhaakhaa(7) bi :-: A / / -hesht -- nrenniy'nkaay'n swaparauth mne hy' ektl greshn ' - ew s ## #0*3= 8153aam esklthe-borporasor=-rutr huM 2
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe 'numAnanirUpaNam / vatvaM sAdhyamanityatvaM vyApnoti pranityeSveva kriyAdisvabhAvAt / atha sAdhyavyApaka ityevAbhidhIyeta tatazcAnityatvasAdhane sAvayavatve kRtakatvamupAdhiH syAt / tasya sAdhyAnityatvavyApteH / sAdhanAvyApaka ityukte punastasya sAvayavatvavyApakatvAdanupAdhitvaM nirupAdhikasAdhyasambandhaM cAbhayam / yathAhuH / kRtakatvasAvayavatvAdiprayuktA ca vinAziteti / tasmAt prayojanavadeva vizeSaNadvayopAdAnam / yathAhuH / ekasAdhyAvinAbhAve mithaH sambandhazUnyayoH / sAdhyAbhAvAvinAbhAvI sa upAdhiryadatyayaH // iti / 60 namityantena sandarbheNa / anityatvasAdhane kRtakatva iti / / anityaH zabdaH kRtakatvAd ghaTavadityatra sAdhanAvyApakatvAd ghaTe sAvayavatvamupAdhiH syAdityarthaH / anityatvasAdhane sAvayavatva iti / kSityAdikamanityaM sAvayavatvAd ghaTavadityatra sAdhyavyApakatvAt kRtakatvamupAdhiH syAdityarthaH / nanu kRtakatva sAvayavatvayorekasya sopAdhikatvamastu tathA ca sAdhanAvyApakatva sAdhyavyApakatvayoranyatareNaiva lakSaNasiddhI lAghavAdityAzaGkayAha / nirupAdhiketi / anityatvasAdhane dvayorapi dRSTazaktikatvAnnAnyataraparityAgo nyAyya iti bhAvaH / dvayorapyanityatAsAdhakatve vRddhasammatimAha / yathAhuriti / prakRtamupasaMharati / tasmAditi / samapadaM tu pakSetaratvanirAsArthamiti zeSaH / upAdhilakSaNamudayanavAcA saMvAdayati / ekasAdhye Tha - No. 3, Vol. XXII. - March, 1900. bI
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ maraSENDER wasrompnymsaptangh FASHAD chut G ARDISonomsamsuipaRIRTHDADISTRIERRORSROOMANTARIGONE saTIkatAdhikaravAyA anyatrApyuktam / kaH punarupAdhiH / sAdhyaprayojaka nimittAntaramiti / kimasya lakSaNam / sAdhajaal ni taa alini (5) / bishb ti| mithaH sambandhazUnyayAranyanna parasparaparihAravRttyApohatvoH kacidekena sAdhyena sahAvinAbhAve dRSTe sati tatra yadatyayo yadabhAva: prakRtasAdhyAbhAvenAvinAbhAvI pannivRttyA sAdhyaM nivartata ityarthaH / sa upAdhiH sa eva prayojakaH itarastvaprayojakaH / yathA hiMsAtvaniSiddhatvayoH kratuhiMsAyAM kalazabhakSaNe ca pRthagavRttyoH kratuhiMsAyAmadhamatve sAdhye tena saha bAhyahiMsAyAM dayA (2)ravinAbhAve ho'pi kadalIphalabhakSaNAdau niSiddhatvAnivRttyA adharmatvAnivRttidarzanAniSiddhatvamupAdhistavadityarthaH / / atrApi sAdhanAvyApakatve sati sAdhyasamavyApakatvameva bhaNayantareNoktaM tadetadAtmatattvaviveke 'pyuktamisyAha / anyannApIti / tadgrantha likhati / kaH punarityAdi / nimittAntaraM hetvantaramityarthaH / ayaM kiraNAvalIantha iti kaizciduktaM tadAkaradarzanAzakti) vilasitamityapAstam / tat nyAyakusumAJjalI tvetallakSaNoktyanantaramupAdhizabdapravRttinimittaM coktam / taddharmabhUtAhi vyAptijapAkusumaraktateva sphaTike sAdhanAbhimate cakAstItyasAvupAdhirucyata iti / tadarthatA darzayati / sphaTiketyAdi / (1) sAdhyasamavyAptirUpAdhiriti-pA. C pu. / (2) hiMsAniSidutvayoH / (3) tadaparicayapradarzanAzakti-pA. E ghu0 // (4) tadAstAm-pA* E puH / ARRORIS 186
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe 'numAnanirUpaNam / tatvena raktatApratItA japAkusumavat sAdhanAbhimatagatatvena svadharmabhUtAyA vyApteH pratibhAsanimittatvenAsyopAdhitvavyapadeza iti // 13 // upAdhidvaividhyamAha / bhavanti te ca dvividhA nizcitAH zaGkitA iti' 7(9) nirNIteAbhayavizeSaNavAn nizcita upAdhiH / yathodAhRtameva niSiddhatvam / uktayorvizeSaNayeoranyatarasadasadbhAvazaGkAyAM tu zaGkita upAdhiH syAt / yathA maitrIgarbhatvena sampramagarbhasya zyAmatve sAdhye zAkAdayAhArapariNatiH / pakSabhUte hi sapramagarbha zyAmatvopAdheH upa samIpasthe svadharmIdhAnAdupAdhirucyata ityarthaH // 13 // nanu samprati prakRtAnumAna vibhAgaprastAvAduttara ilAke bahuvacananirdezaH kathamata Aha / upAdhIti / zaGkitAH sandigdhA ityarthaH / tatra nizcitopAdherlakSaNamudAharaNaM cAha / nirNIteti / zaGkitopAdherapyAha / uktayeoriti / sAdhanAvyApakatvasAdhyavyApakatvayorityarthaH / garbhasya zyAmatva ityanena prANizyAmatva evAyamupAdhirna sarvatreti sUcitam / tenendranIlAdizyAmatve sAdhyavyAptibhaGga iti cAdyaM garbhazrAveNa galitam / asya zaGkitopAdhitvaM kathamata Aha / pakSabhUte hIti / nanu sAdhanAvyApakatvaM sandigdhaM cet tasyA (1) adhi-yA A . 187
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ ommamatamuHORRIORomtutmamtamroURICORDCHIROHI NIMIRRORNOR RamRRORomaondomonkannamonanesam IROINANCILIMBORNOONandindentalunimalNAMOKALAM 90 saTIkatArkikarakSAyAm maandhaakaanthaablihaaliyaa laaghlaavyApakatvaM sandigdhamiti bhavati zahitopAdhitvam / sAdhanAvyApaka ityanizcitapakSavRttitvasya vivakSiA tatvAt na lakSaNAsaMgrahaH / tadetadubhayavidhApAdhividhuraH sambandhI vyAptiriti / / anumAnasyAvAntarabhedamAha / lulaal likhaa shilp| sunaalaalaalaal tri yaatmiiiy' kAhIcakAra ityarthaH / tA eva vidhA vimajate / satsamatvAllakSaNamasambhAvi sthAdityAzamAha / sAdhanAvyApaka iti / anizcitapakSavRttitvasyeti / nizcitapakSavRttitvAbhAvasyetyarthaH / nizcitapakSavRttirahitatvasyeti pAThe nizcitAyAH pakSavatta rAhityamabhAvastasyetyarthaH / ubhayathApi pakSavRttinizcayAbhAvastha lakSaNatvAt tasya ca pakSavattitvAbhAvanizcaye tatsandehe ca sambhavAnAsambhavadoSa(1) ityarthaH / prakRtavyAptilakSaNamupasaMharati / tdetditi|| nanu lakSitamanumAnamayopamAne lakSayitavye kimartha punaranumAnotkIrtanamuttarazloka ityAzaya tadvibhAgArthamityAha / anumAnasyeti / nanu svArthAcanekabhedasambhave kathaM traividhyamata Aha / avAntareti / athAnvayItyAdinA punastravidhyAntaramucyata iti bhramaM nirasyati / tA eveti / annobhayavyAptikAnva / (1) nAsambhavAdvona--prA. pu. /
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe 'numAnanirUpaNam / anvayi vyatireki ca // 14 // anvayavyatirekIti / rupa taduktam / tatpUrvakaM trividhamanumAnaM pUrvavacchebavat sAmAnyatA dRSTaM ceti / tatra taditi vyAptijJAnaM ( pakSadharmatAjJAnaM ) liGgadarzanaM ca parAmRzyate / te pUrve yasya liGgapratisandhAnasya ( ( ) tat tatpUrvakaM tatazca tatpUrvakamityetAvatA sAmAnyalakSaNamucyate / zeSeNa sAmAnyato vizeSatazca vibhAga dveza iti / yavyatirekiNaH pUrvamekaikanyA tikayoritarayeoruddezaH tatrApi vyatirekasyAncayapUrvakatvAdanvayinaH prAthamye 'rthatirefour mAdhyasthyamiti kramaH / ana susaMvAda (mAha / taduktamiti / sUtrArthamAha / tatreti / tacchandasya buddhisthArthavizeSaparatvamAha / taditIti / liGgadarzanaM dvitIya liGgajJAnamityarthaH / liGgapratisandhAnasyeti / tRtIyaliGgaparAmarzasyetyarthaH / tathA ca tatpUrvakazabdena liGgaparAmarzeau'numAnamiti sAmAnyalakSaNamuktamityAha / tatazceti / zeSeNeti / trividhamiti sAmAnyateA vibhAgaH pUrvavadityAdi vizeSataH / vyatirekApekSayA pUrvabhAvitvAt pUrvazabdenAnvaya ucyate tadvadanvayItyarthaH / zeSazabdena paJcAdbhAvitvAdvyatirekastadvadvyatirekItyarthaH / sAmAnyataH kaivalyaparihAreNAbhayaviziSTatayA dRSTatvAt sAmAnyatA dRSTamityanvayavyatirekyucyate / kecit tu pUrvava ghu. ( 1 ) parAmarzasya-pA. D (2) sUtrasammati - pA. E pu* /
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 nAti tAvat / saTIkatArkikatAyAm teSAM trayANAM vizeSalakSaNAbhidhAnaM pratijA teSAM lakSaNamucyate / tatra kevalAnvayino zakSaNamAha / sarveSu keSucidvApi sapakSeSu samanvayi // 15 // vipakSazUnyaM pakSasya vyApakaM kevalAnvayi // (a) vakSyamANalakSaNAH pakSAdayaH / tatra pakSIkRteSu sarveSu vyAptyA vartamAnaM sarveSu sapakSeSu katipayeSu vA vartamAnamavidadyamAnavipakSaM kevalAnvayi / yathA sarvI diti kAraNa liGgakaM zeSavaditi kAryaliGgakaM tato'nyat sAmAnyatA miti vyAcakSate tatprakRtavisaMvAdAcintyam / nanu teSAM lakSaNamucyata iti pratijJA na yujyate vyAptigrahaNasApekSamityatraivAktatvAdityAzaGkya satyaM sAmAnyalakSaNamuktaM vizeSalakSaNaM tu pratijJAyata ityAha / teSAM trayANAmiti / pratijAnAtIti parasmaipadaM cintyam / sampratibhyAmanAdhyAna ityAtmanepadasmaraNAt / 160 taJcaddezakramAdevocyata ityAzayenAha / tatreti / atra vipakSazUnyamityanenAsya itarAbhyAM bheda uktaH / pakSAdInAM kiM lakSaNamata Aha / vakSyamANeti / yat prathamArddha sapakSeSu kRtsnaikadezavRttibhedAddheteArdaividhyamuktaM tat krameNeAdAharati / yathetyAdi / hetorasAdhAraNya (1) kRtAnyayam - pA. A pu.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ HTOSM RITIA T RAINRISHIONainmenadu I RATIONamastechnorammarmanantivatipatnisaouratane mAyAmpamA snaay'ukssyy' cllaalqyaam|| nityatvavAdI kazcidanityatvena sampratipannAn ghaTAdIn sapakSIkRtya prayur3e vipratipanaM sarvamanityaM prameyatvAd ghaTavaditi / tadidaM sakalasapakSavartina udAharaNam / sapakSokadezavartinastu dharmAdayaH kasyacit pratyakSAH mImAMsakAnAmapratyakSatvAdasmatsukhAdivaditi / mImAMsakAnAmapratyakSatvaM hi ghaTAdiSu(1) na vartate vartate cAsmatsakhAdiSviti bhavati spksskdeshvRttiH| atra cAbhayatrApi vizvasyApi pakSasapakSakATidvayAntabhAvAt vipakSAbhAva iti // 15 // 5 // kevalavyatirekiyAM lkssyti| asapakSa vipakSabhyo vyAvRttaM pakSabhUmiSu // 16 // sarvAsu vartamAnaM yat kevalavyatireki tat // atra vipakSAvyAvRttyabhidhAnena(2) vipakSasattA parihArArthamuktaM mImAMsakAnAmiti / lakSye lakSaNaM yojapati / anna ceti // 15 // 5 // kasyedaM lakSaNamiti mandAnAmasandehArthamAha / kevlkhyaatirekinnmiti| asapakSAmityanena itarabhedAbhyAmasAdhAraNAca bhedaH vipakSavyAvRttikathanAviruddhabhedaH / tathApi sarvamanityaM sattvAdityAdikAlAtItabhedAt ko bheda ityata Aha / annati / sati vipakSatatA vyAvRttilakSaNaM na tu nirvi (1) sapakSeSu ghaTAdiSu-pA. C puH / (2) khyAttikathanona-- pA. B . / wwwroommonwewww ummmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmsgAekAmA mameer
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ MarianistaminatanSARIANITIOnliuduramuttosthunwaliditolaMOHINDAUNandednayauwaristhaayaindassanam a AMTAMPIONawathmautgoDNIVARANANIMosiriaudwatihdaurahaanadaantasangathan MONITatasmania E WRITRACHERYONIN 74 saTIkatArkikarakSAyAm / mimaa| naa aankaalighaalaa / anyaa sarvanapraNItA vedA vedatvAt / yaH sarvajJapraNItA na bhavati nAsA vedH| yathA kumArasambhavAdiriti / yathA vA sarva kArya sarvavitkarTapUrvakaM kAdAcitkatvAt / yaduktasAdhyaM na bhavati taduktasAdhanamapi na bhavati yathA gaganamiti / atra hi sarvasyApi kAryajAtasya pakSatvena kakSIkaraNAt1) / akAryasya tu vipakSatvAd bhavati sapakSAbhAva iti // 16 // 7 // ziSyavyutpAdanArthaka) prAsaGgika kijidAha / pakSatvamevAtA noktadoSa ityarthaH / tarhi tasmAdvaidhaya'dRzAnteneTovazyamihAzrayaH / tabhAve ca tanneti vacanAdapi tadgateH / / iti bruvatA bauddhasya kimuttaramata Aha / asata iti / anyathA tachat sAdharmyAntasyApi nivRttAvanumAnasyaiva nivRttiriti bhAvaH / udAharati / yatheti / viSayavyAptyarthamudAharaNAntaramAha / yathA voti / atra pUrvAnumAne ghedanityatvavAdina prati vedAnAM sarvajJapraNItatve sAdhye tAnAntarIyakatayA kAryatvamapi sAdhayam uttarAnumAne tu siddhakAryabhAvasya jagataH sarvavikakatvameva sAdhyamiti vizeSaH // 16 // 7 // nanUttarA? lakSaNasya vyatirekitvasAdhanaM prakRtAsa(1) svIkArAta-pA. B . / (2) vyutpAdanAya-pA. B puH /
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ n ', tA95 din = ) ; ** can mhin shuru hte yhshshl'der shier An Eur TA. | mn jy maanlisyy| mumbaashbaass sbttb akhlaa bissy' aar'u r'aa 4/ | jbaay' laaks an nbi maa niinyjihjlul iim| jun: kaa hRsy caa khaar'ghr'ii hy' aar'u syaar nimiH tb gr'ndhii maaruph " sb sbtr jihbaan jaamaanaay' ejaahaangkhaahy an: hy' kaannaa liphu khriisth shikhe chi| hil| maa asbaabhaani| sbnii ki| snubhaashi : (g)| | laaa suniy'ndhiksstre dil ki lijnm sNsthaa jaajaanggaamaaj ki kintu kintu ny'aa anyju| taa naa ny'| kntu nikssi naa hy' bhuur'tti taa saaplbrssaali gupt shikssaaa tbaahaa sb sbluni dil ki angg du l' indhi blini| om shaamH| shunytaa jny kssmaa sbtntr hlo -- ghi shihnggaalor'| kintu skul hllihm sthaan sthaanaa| skul juni? oni dln hindusth sbtb ni| shudhu taataal: dnt ltaani laa:| nhmty kaalihaa| iishulibdi sbr'| i ni| olaa maalni phukaahH osngg laal| saal| sAsnAdimattvalakSaNasyAnumAnatve kiM lakSyasya gavAdeH svamuul / clun jbelini| laay'; shilp (7) sntrnn jaaliy':- u: E / No. 4, Vol. XXII.~-April, 1900. / jaanunkhnnk aphkhrul 4 dphj kaagj em es diy'e
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ meerusammumtamawainmeramam saTIkatAkipharakSAyAma | ala nibnini ) 5 suphl sby' gAriti vyAvahUrtavyaH sAnAdimattvAt na. yadevaM na tadevaM yathA mAhiSAdiriti / tayoreva hetuSTAntayAH gAritArebhyo bhidAta(2) iti pratijJA draSTavyA / naa| caitadasAmpradAyikam / atha kiMlakSaNAH kAsAvitiH praznArthaH tadA kevalavyatirikipara syAt / lakSaNasya sAdhanAt / netaraH sandigdhasya tasya kasyacidbhAvAt kathaH manumAnatvamiti bhAvaH / tazruitacaraM lakSaNArtharahasyamAkapItAmAyuSmatetyAha / zrUyatAmiti / vyAvattivyavahArayAranyatarasya sAdhyatvAnnottadoSAvakAza. ityAha / ayaM gArityAdi / evaM ca pramANalakSaNAbhyAM vastunaH siddhirityasyApi svarUpasAdhakapramANena vyAvAttisAdhakapramANena lakSaNAparanAnA svarUpatA vyAvRttitazca vastusiddhiriti prazAstapAdApyaniSkaNDakAyA mamAbhivyAkhyAtA da. dhRvyaH // nanvetat svakAlakalpitamityAha / na caitaditi / kuta ityAzaGkhya nyAyakusumAJjalApamAnAdhikAre nAgarikabanecarapraznottaravAkyArthavicAragrantha likhati / athetyaadi| praznArtha iti / kosA gavaya iti(4) praznavAkyA ityArthaH / tadA kevalavyatirekiparaM syAditi gosadRzo gavaya ityuttaravAkyamiti zeSaH / ayamaso gavaya iti vyavahartavyAH, (1) yAlArakirUpateti cana- pA. B pu... (12) vyAdhartate-pA. B pu .. !! (3.) ni:kaNTikAyA-pA* E pu. / prazastapAdamAnisapaTIzA.yA-pA.. F puH / (4) kIdRggavama iti-pA- E pur|
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ki ek s #iss-tale === = = | knjy clmaan niy'ns| ngraansnyaakintaakintu alp smaantu aakhaadyyntr yaay' nnnir' jil baanini| 50 tti aaakhaaphaa k l yaabighanyaashrii nii naar' byaalaanaa jlaashaa skaa msyiaa / lghddhaa jaani sbaabH aayaadii| daani bndh naashkaal: aaalmnbnii mumbaa khaanjaandinaa baa laalmaa: htyaa| ady muli(2) taahaa asukh l sntaan laarnaa haaH ath hl y gaadd'i / bny thaalaabyaaktini kevalavyatirekitvAdityarthaH / ayamapyekaH kiraNAvalIsukh saalmaa jli jbliy'aan nn taal g shraahmghaahinggaallaamtaajn htyaa li an jighy bRthisngkr jbaalaangkiaar'haa kaae lulisyaakti lkhaa sbaakssaabaandhaa laalaalaalaaliibacchedo lakSaNArtha iti ca tatsaka saGgahyate / AcAryairudayalnyaasililiH / 3 / | nlu dsh h j mkkaa yaabaakh laalshuny- ashbisthaay' praakkaalolaali, ghaali| llH jbaalaanibidyaalbaanu ii ii bh ityAzaya sapakSasattvAsattvAbhyAM bheda ukta iti vyaacle| | (7) lilaa mumi:-q* B / / = = e Tawser a rn == E
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ RAMOMSENM E VAMOUNG WWW. AIRONNEMAR RENEWA TERCUT gche| Fr 9 1 . aamaake kl kre e e neodaamo khnesents naar' h' Faa khaate praay' h - "kssu ksse : - Ess 9 - e smaakln kaaje m | biinaadiN naam hunini| gcchi baay'aalaa kintu jaahelp kaahaali naaalaal gulaa tumul jnm jny lonaajaa kssne nishbtb lngkH jaalaalumiijulphi saakssmH snaan aani| shraal antu dbiiiH griinu jaalaal ? bhaanggaa j j kphhaa il'r'aai Rtulu| | likhaa bhuumi ajsr l sbjaalitb sthaanissmiaanaa| naalini mntr bjjaajalaam aajddin l r ghiaahini andhii skulsblkssaakhi htyaay': ghumaar'iaathi dbaaishne jaamine maatraay' andh shiil| himu naalikaa| nil"shkssi| udAharaNaM cokkameveti bhAvaH / | bhnddaaj 1nni ghumjnu maahjlaaksks / ajaan| | lntu r'ithshishlaanyaal l llal nyaakkaa| kintu chli| nli jhilitasya sapakSasatvasya lAghavAd vRtyAdizabdairapi suvacatvAt khilishbhaal ghi ahijaahaaphil aannd Aha / kRteti / anyathA sapoSviti bahuvacanasAmot pUrvavat vyAptipratIto sapakSavyApakasyaiva saMgrahA bhavenna tveaabaabil haan laal, syaalir'ikaathaay' maal maah| pkssiikRteti| pUrvayoriveti / kevlyorivetyrthH| vyA ' hu == in Nesa sshervdkhlkaar'khnndheatemers. re necessssy' kaaey'eler maach ---- kaaey'daay' "
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe 'numAnanirUpaNam / vartamAnamiti / yathA anityaH zabdaH kRtakatvAd ghaTavaditi sapakSavyApakaH kRtakatvasya sarveSvanityeSu vRtteH / tayoreva sAdhyadRSTAntayoH sAmAnyavattve satyasmadAdibAhyendriyagrAhyatvAditi sapakSaikadezavRttiH / anityeSu dvANukAdiSvavRtteH ghaTAdiSu ca vRtteriti // 16 // '' // pakSAdilakSaNamAha / pakSaH sAdhyAnvitA dharmo sAdhyajAtIyadharmavAn // 16 // sapakSo'tha vipakSastu sAdhyadharmanivRttimAn / S pakamudAharati / yatheti / vyApakatvaM vyanakti kRtakatvaspeti / ekadezavartinamapyudAharati / tatheoreveti / atra sAmAnyavasve satItyanena sAmAnyasamavAyayorvyudAsaH / asmadAdivAzendriyapadaiH kramAdyogivAhmendriyagrAhyaparamA gvAdInAmasadAcantarindriyagrAhyAtmAdInAM zabdaliGgaikagrAhyezvaraparamANvAdInAM ca nirAsaH / grAhyapadenAsiddhiparihAraH / asya sapakSaikadezavRttitvaM vyanakti / anityeSviti // 18 // ss // uttarailAkasyoktavakSyamANAnumAnasAmAnyavizeSalakSaNAnantarbhAvAdasAGgatyamAzaGkayoktalakSaNAkAGgitapakSAdilakSaNaparatvAt saGgatirityAzayenAha / pakSAdIti / ra7.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kikaratAyAm sAdhyadharmavattvena sapakSatve pakSo'pi sapakSaH syAdityuktaM sAdhyajAtIyadharmavAniti / evaM sAdhyadhamanivRttimAnityatrApi sAdhyadharmavizeSasya tajjAtIyadharmasya ca nivRttimAn vipakSa iti vivakSitam / anyathA sAdhyadharmavizeSanivRttimAtreNa vipakSatve sapakSasyApi tathAbhAvAd vipakSatvaprasaGga iti // 19 // '' // prakArAntareNAnumAnadvaividhyamAha / bya 0 atra sapakSalakSaNe jAtIyaraH prayojanamAha / sAdhyadharmavattveti / sapakSalakSaNasya pakSe 'tivyAptinirAsArthIsyaM pratyaya () ityarthaH / vipakSalakSaNe tu jAtIyaraH pratyayAarshi faar ityAha / evamiti / anyathA sapakSe 'tivyAptiH syAdityAha / anyatheti / sAdhyadharmavizeSavAn ) dharmI pakSaH / tajjAtIyadharmavAn sapakSaH / tadubhayavirahI vipakSa iti lakSaNArthaH // 19 // ss // dRSTamityAdyanantarailAke 'syeti sarvanAmnA sannihitapakSAditrayaparAmazIt tasya ca dRSTAdidvaividhyAyogAdasAGgatyamityAzaGkya prakaraNAt sannidherdurbalatvAdane ke TipazusAmAtmaka rAjasUyagatAnAmabhiSecanIyAkhyasAmayAgasannidhibAdhena videvanAdidharmANAM sarvAtmakaprakRtarAjasUyasambandhavat sannihitapakSAdisambandhabAdhena tadAzritaprakRtAnumAnaviSayatvenAvatArayati / anumAnadvaividhyamiti / tarhi pUrvItatraividhyavirodha ityata Aha / prakArAntareNeti / (1) prayAsa - pA0 E pu. 0 (2) viziSTavAniti kacit /
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ aanem amamaAHARIHARANMOHAMMONOMINAawmommunithiasminatinindianawippenetratim antarvaaledistanielanAWANIONANASIONasaddedaliseddinewhawaladamilawahadaining ormatmarAROIRINErompandimamaARownloetroPramoohammammotorenoNTROMORROrawenawarawvomanennamastanaalikunaidunionlinormathamarantravamaraamaana mamtamanemaneaassachuscircartotamannamaAIRRRRRomar pramANaprakaraNe 'numAnanirUpaNam / dRSTaM sAmAnyatA dRSTamiti cAsya vidhAdvayam // 20 // pUrva pratyakSayogyArtha tadayogyArthamuttaram // vizeSateza dRSTaM sAmAnyatA iSTamiti ca dvividhamanumAna bhavati / tatra pratyakSayogyArthAnumApakaM vizeSatA dRSTaM yathA dhUmAdiriti / nityAtIndriyAya meennepahepinertainmtaantaemamalentenarse g atewww wapsaiaapasporarumauniahuncumssairava adanepanishasualtamilsansthanisatandeiamendmecomes lnt laalaakhaalii suutr prnaali nihaal jumiti nirdeSTra yuktaM na tu dRmiti anyathA nIlotpalasya | raktotpalavadutpalamAtrasyApi pratikoTitvApattarityAzaGkA satya ilAke vRttasahocAt kaNThato noktaM sAmAnyazabdasAmarthya labhyatvAdityAzayenAha / vizeSatA dRmiti / nanu sarvasyApyanumAnasya prathama vyAzyA sAmAnya eva pravRttaH pazcAt pakSadharmatAvazena vizeSaparyavasAnAca sAmAnyatA dRSTaM vizeSatA dRSTaM ceti kuto bhedasiddhirityAzayAnyathA lakSajodAharaNAbhyAmubhayaM viviccannuttarAI vyAcaSTe / tannetyA-1 di| pUrva vyavadhAnAdinA apratyakSatve 'pi pAzcAt tadapAye vizeSato vyaktitaH pratyakSadRzyArthatvAddhamAdyanumAna vizeSatA dRmityarthaH / vizeSata dRSTe tivyAziparihArArtha vizinadhi nityeti / rUpAdijJAnaM karaNasAdhyaM kriyaatvaat| chidikriyAvat jJAnatvAhA laiGgikacadityana nityAnumeyasya cakSurAdeH kuThAradizu karaNatvasAmAnyena dRzRsya viSayatvAdidaM sAmAnyatA mityarthaH / yadutkaM prAk nirUpA mitenemiaaa Balayas HARIHARIHASHATARNATIONAMUMMERITIWARowntownparvwwwwwwrosurawawedeomaramanamampumpoungantipadhneempmemstonmendmeemaan R RORanaPROPERMEDANIERRE
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ thrsh n ekjn dkss prpheshkh - ht 4,sad so shk kmishme ashkssaanggn | miinaakssiihdaay'aa lullaah kssmaa ku jhini| agraa anuyaaphphaajb jaali| shaah nksstrmghphikaaliRnaatb| bhu jaalaalaa jbaalaaphaal lunggaamH| muhaaH haaru khaal / y'ikaa munulH sbni sbsthi a munnaa : yukssm: / | akssaar'haakhaa hy' taa tin lkss / lilaalinii sulaall liilaa| ni| nkss| snaailaal haajjaa hl| skul kaan laa laa lu : / ndhi | shikssaa daame bikri r`l mhaalish ny | hlikaar' lia' laakh ali| nlu| shni haashaaH ol kaalijuriydi naay'aadi / nni ? aaaht ? | bRddhaa mhilaanggn () / " anu bli ! bhugr'aa aaNsh| haalkaa laalaa ljjaa l nkhhnsth sur'aar' laah! tmi haanaaliny shulaabhaalihaa kh l bhuulaabbaalaani ash| tadetaddhayati tayuktamiti / tAdAtmyatanutpattI r'ilaalaanaailaatugndhphi khaay' / oaandhaay'ni| jmm haal thaalaal aahi thaakijibi asblmlllihaanulaal| - | baasthy khaalaalaalaa laakh dui (7) nir'aamyaai:-- E /
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ agentatsgure=sence -e-5s. Masteps todar aktartserranean artisepa r ates = | dsh saahaa maalaal ? 1 css = returnamenttth = apa = = == = == = * ei a ren | k kh " tt 1 = = = = = = = == = = == == v TAt ad rir sy nilaaph ghaam : | a shilaanyaal shikssaa maan arth naa jaaniy'e prshn naarii jaagr'aai nilaalaaskaa shunini| li kaa lijaa laagnyj naah sthir kraal hl liji asiiniy'ntrnnaalu hi laajaan ? li linaaks graahkssubdh jn| ji shaay'e haat hini laa idaami phyaan| byaay'mumbaajhaal shiilkaar'ii clun aakaaksH| l deh uns r'iksiikhaalii baa str / kssi sb sbaamihli! shudhuH shbshb aili tuH| okhaalunaa shaakhaay' jl htyaa| kssi jaani| kthaa l laal li gaan ki kaaj shikssaa sbaa| klistinaali'| nuuss bij dbitbaa : ji sby'N muutraa chil ajihaabyaalikaa' ki hy' lu laabyaapti sbaaks| l aani| shsy shaa shaakphkh l haali laakh| sntu laal mhaatm naaH phi nu naamiikssaaphelaa - kaaphi knyaa suslijj bhuulaa phlaahu| laamaaini| jum kss = l lli| muulpii hibythaa tni anykti-anggbindhaatmjaal haalaaljaalghussniphaajil stiitb biksil phaalaalkhaalaa| paal baa tmiaar'aanddi| (7) h h m - q* F * ? ah a - -- #recedeemestershry'trl Boareerthatetthaagaadlaaoyeo usantanue rthle ashaangrkaashk
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Amouamananmanumaatashanmmmmmmmmmmmmmac anamainamumraaNSADHANAGINATIONSARukushtimansartalitnaSITAIN ny'ndhiaay' sambhavaH sAmAnyamanizcitaM nizcitastu vizeSa iti / na ca tasmin sati bhAvamA tatkAryamapi tu tasmin ny kssmaaH / jaa aanily'n mmi nhmoh naalaa mn anaakaalihili skul vistareNa // 20 // 558 | yaa shmH r' ") phaaskaal laahindraa bhaal lakSayati hetuH syAdityarthaH / atha tadutpattAvapyasAdhAraNa doSaM vaktaM tadutpattiM tAvad vicinakti / na ceti / anyathaivaM pralapatA cauDasya svaniSekakAle yadRcchAsannihitarAsabhakAryatvaM kena vAryata iti bhAvaH / tataH kimata Aha / sa ceti / itizabdo hetvarthe tatkAryatvAt tadavinAbhAva ityukta tayorthaTakalazAdizabdavat paryAyatvAt tadavinAbhAvAt tadavinAbhAva ityuktaM bhavet tathA ca svamiddhA svApekSaNAdAtmAzraya ityarthaH / tahi bhavatAmapi kAryaliGgakAnumAneSa vyAtrijJAne kA gatirityAzodAnAM sarveSAmapi bhavatAmevAnvayavyatirekAvantareNa kAnyA gatirastItyAzayenAha iti kRtamiti / ityanumAnam (2) // 20 // ss || nanvadyApi svArthaparArtha bhedAnuktarasamAsa evAnumAne kathAmidAnImupamAnoktiruttarazloka ityAzayAha / evaM saprakAramiti / svAthAdibhedastu uttaratra yaH parArthAnumA (1) saprapaJca-pA* D pu0 1 (2) ityanumAnama-iti nAsti F' pu0 /
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe upamAnanirUpaNam / avyutpannapadApetavAkyArthasya ca saJjJini // 21 // pratyakSa pratyabhijJAnamupamAnamihocyate / avyutpannenAgRhItasaGgatinA padeneopetaM yadvAkyam pratidezavAkyamiti yAvat / tasya yeo'rthaH sAdharmyAdistasya pUrNa vAkayenAnubhUtasya pazcAt saJjJini gathayAdau yat pratyakSeNa pratyabhijJAnaM tadupamAnam / akR sy nasyetyAdyavayavalakSaNAdevArthAt pratItA na kaNThokkimapekSata iti bhAvaH / saGgatistUddaza evoktA / avyutpannetipadamavyutpannapamiti svarUpaparatvazakAnirAsArthamAha / avyutpanneneti / avyutpannazabdArthamAha / agRhIteti / prabhinnakamakodarAdivAkyAdbhinanti / atidezeti / sa cArthe niyata evetyAha / sAdhasyAditi / AdizabdAd vakSyamANavaidharmyadharmamAnayorgrahaNam / nanvapUrvadarzanasya kathaM pratyabhijJAjamata Aha / pUrvamiti / pratyakSeNa pratyakSapramANenetyarthaH / tadupamAnamiti / pratyakSaphalaM yatpratyabhijJApratyakSaM tadupamIyate'nenetyupamAnam upamitikaraNamityarthaH / upamitizca saJjJAsajjJisambandhapratipattiriti bhAvaH / uktArthe ca AcArya sammatimAha / akRteti / atra sajJAyAH samaryamANatayaivopayogakathanAt tadatiriktAtidezavAkyArthapratyabhijJaivopamAnamiti kecidyAcakSate te pravRvyAH gosaTa 12 (1) svarupalakSaNatva - pA. maghu. 1 (2) nyAyAcArya - iti kacit /
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Emy'aay' prshn : ted enter-ew=3cdcas8% e thostess: hhhhhhhhhhaahaah ne briidaajiy'aa nphl abhaakaay' gyj naami naalaaphinggaamaajhi smaa| 25 / 1$ / akssr nity braahmiilingg)| -bi:3kiiriklrb sthaay' praay' angg jaasbtb sblp laal laal phiphnti aahbaalghlaal rum l sbtb sbaakssr na cAvAkyamupadezAya kalpate ki cAcaiva tatsamabhivyAhallihaadbaa juy'aa o anyaany sb lNkaa sujjaamul hk ghaa| llithlii sbaaksssbaasth: l nyaay' sbcch kintu styi phl naayaamili a l skunnllN tblpaar'iH sphiitb bhuumi aatmhaa suphili phiny ahii juhty sbaasthy naa lilkssmaannu astrkhaalaa yaay' yaay' huni| a a aaabaa asthaa s tr' ar`kssnn caali' kliilaaashaa suddh hy' naa sukh luthaalaal ni| sntraalo shbaash: sbaadmaal lili s iaallaa ttiy'aalaa yaa 1 laaphaaludaah alini| laal khaaphaa kii lungkl eks r'ihaa alu - yub s mpr'y'tb ali lll llusihskulbaallin laakh ngg lmbaahaanaa atyaabshbaalaalishi // ? a ss | ljhulaanaar' kaassslaa laagraathlikaaH anggaalaaaal haabildaa haakkaahu| bhbaalaani| ===============Nsoeewy'k ===== == === 2 ] * t| (7) H saaimn-B / jaamaa - kaay'elphey'jy'dey'e kltte==tmtamy'ky'en=sen
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe upamAnanirUpaNam / antrAtidezavAkyArthastrividhaH parigRhyate // 22 // sAdharmya dharmamAtra ca vaidharmyaM ceti bhedataH / Q2 sAdharmyAdibhedenAtidezavAkyArthastrividhA(2) bhavati / tadvedAt taspratisandhAnAtmakamupamAnamapi tridhA bhidAta iti bhAvaH / tatra yathA gaustathA gavaya iti zrutAtidezavAkyasya pazcAd vanaM gatasya nAgarikasya vAkyAnubhUtasya mosAdRzyasya gavaye yat pratisandhAnamayamatI gosadRza iti tatsAdhamyopamAnam / vaidhayamAnaM tu kIgAva iti prazne gavAdivad dvizapheo na bhavatyazva ityatidezavAkyAddvavAdivaisA - zyamadhigatavataH pazcAdekazaphatvAdirUpasya vaisAdRzyasya turaGgame pratyabhijJAnam / dharmamAtropamAnaM tu udIcyenAdIritaM dIrghagrIvaH pralamboSThaH kaThoratIkSNaka dvitIyArthe traividhyAntarokizaGkAM nirasyana zlokaM vyAcaSTaM / sAghamyadIti / vAkyArthatraividhyasyopamAnatraividhyaprayojakatvaM vyakti / tadbhedAditi / pratisandheyamedAt pratisandhAnabheda ityarthaH / pratisandhAnaM pratyabhijJAnam / trividhamapyudAharati / tatretyAdi / atrAnvayarUpatvAt pUrva sAdharmya tato vyatirekarUpatvAdvaidharmyaM tataH parizeSAddharmamAtramiti nyAyyaH kramaH / zloke tu vRttAnusArAhyatyayaH / (1) parikalpyate-pA* A pu. (2) citrakAro - pA. Bpu. 245
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ / mercenseecheesease.asprenesNecessdate=exesegreektrettodac hy'ebaishecoaathappeamranergetawsaheezwphrhEeRahporter raam abaak phaanaamiy'aa khaajaa muH jlndh sthaan arth aanmnaa jiy'nyaany bhaassaaastrii laalaalaaphaalaa naam: hini nyaansiy'aal / nn mlikulaangkhaa jaaguy'aal laalkinikssn saathiinn ii phaay' jaaphkaatmty blyaa niilum cn sth aashpaashedul hk ky'e, Facqukaake ble ? ( 4 islaam iilH r'uul susstthu sthlthnaah| any skijuliilaansviSayasyetarabhedabadupamAnopameyakoTiyAbhAvAnopamAnatva kiM tvasAdhAraNadharmatvAd gandhavatvAdivallakSaNamAtra taca kevalavyatirekyeveti caudyamutpAdya satyam yadanna vAkye. laaln strii anyaayy a anggaanu laal hy'laal naambehaalaal-alaaammaa laal lili - chaanil baa lkssiikssiiikhaadyaaly'anlaaH mnissttr l aph saaH o aa khaa iknktayormayAbhadA'sti vA na vA asti cet kathaM tadevedalisti stynisskaali l alu sbtbaalaaphelaa ldi phulppili abhiyntaaiil mul| saatbi jblaanggl susblldu mjulini apu phaandhunaaaali muulaa kaaljjinm l bhyaaliski sngul: phljijaa l gaandhii muni niilaal bikaal iti samAdheyam / uktavaividhyasya sUtravirodha pariharati / / lkssmiini| kintu kaaphiilu maaliul jaalaali gaay' shaahaalu snyaashnaal sthaay' jaati| suukssmaakt sbaakssnmulaallili sumaanyjaa bhululm | rs = kssshj k
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANaprakaraNe upamAnanirUpaNam // sAdharmyamAneodAharaNAni bahUni darzayitvA anyAnyapyAhasma bhagavAn bhASyakAraH / evamanyo'pyupamAnasya viSayo bubhutsitavya iti // 22 // '' // vAdivipratipanterupamAnasya prameyaM phalaM ca darzayati / prameyaM tasya sambandhaH saJjJAyAH saJjJinA saha // 23 // tatpratItiH phalaM cAsya nAsaiau mAnAntarAdbhavet / saJjJAsajJjisambandha upamAnasya prameyam phalaM ca tatsambandhapratItiH (1) / yathAhuH | sambandhasya paricchedaH saJjJAyAH sajinA saha / pratyakSAderasAdhyatvAdupamAnaphalaM viduH // iti / pramANamAha / ata eveti / tasya prAmANyasUcanArthamukta bhagavAniti / bhASyeoktaH sAdhayaudAharaNAntaratvazaGkAM nirasyati / bahUnoti / tatra nirAkAGkSatvAdvaidharmyAdiviSaye vetyarthaH // 22 // '' // nanvasyottarazloke prameyaphalakathana prakramaviruddhaM pratyakSAdestadanukterata Aha / vAdivipratipatteriti / pArthakye lakSaNe ceti zeSaH / ilAkAkSarANi yojayati / sajJeti // atrodayanasammatimAha / yathAhuriti / nAsau mAnA ntarAdityuktam / atidezavAkyAdanumAnAdvA tatpratIterityAzaGkya na ( 1 ) pratipattiH - pA* B pu. She
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ =5weetheatredeem era witwear awards=saidvantageansomphnaamphattitsfayraagossixeshowca.genapnde*6stle ab kmlgke===mH l dui strii niy'aajaal jnshrii alp sblp shiksi yaakaamniin: shilaa 1laa gmb suntaasyaa yaa kaal kehr' anaakaani| jnm mntr sbaaks khuy'aa laangg hRtmi snaan smr'y'aa aay yiidaaruruuh kaalaan| l sthi - lnyc shaabh: mu anumaan! 'niin iikss kiiy' aatmahmilishikssin / l - = -= - = - =-= - = - = - = laamaa shraa| l gholaa ' sbll| onaashsth| aaakhi muktphln km ? ydi jaa| hjjbel / haa ly'e rushlmullekh laakhaantrisu Sssnggiy'aa subaa jnm sb sb ? phaay'aadevati / tAhi lena tadgrahe sambandhagrahaH sambandhagrahe ca lndu shaastr sbtb ltiisthaagjulu nmukhii phusu griilaay'itb ksskaako / e shikss| shsy hlraa| oili| k sbcchaamtm kssaa o klaa / " ni| stmaa su sthaa gaabtl hiu jaalaalaabaaH laalii = jaaphr aalaataattbiaa anggsaja iti bhaavH| tIpratItagavayatvaM gavayapapravRttinimittaM laalu maar' r'aa stm kaahiniini jbl| el . eemoeephshkh mkhml -= -======aashy' shshshshshshsh deshe a4 o
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAgaprakaraNe upamAnanirUpaNam / tasya pratiyoginirUpyatvena pratiyoginamanabhidhAyAbhidhAnAnupapatteH pratiyoginA gorapyabhidhAne gauravaprasaGgAt apratItagUnAmAraNyakAnAM tatsAdRzyAnavagamena gavayapadavyavahArAbhAvaprasaGgAJca / nanu gavayazabdA gavayatvasya vAcako'sati vRttyantare vRdvaistatra prayukatvAt yeo'sati vRttyantare yatra prayujyate sa tasya vAcakaH yathA gozabdo gotvasyetyanumAnAdeva tatsambandhapratItiriti cet / na tadvAcakatvajJAnamantareNa liGgavizeSaNAsiddheH / upacAreNApi tatra prayogopapatteH / yathAhuH / a pratItamiti / pariharati / neti / tasyeti / sAdRiyasyetyarthaH / tasyApyabhidhAne doSamAha / pratiyogina iti / gauravAdayavIkSato'niSTamAha / apratItagUnAmiti / apratItA gauyairiti vigrahaH / gostriyorupasarjanasyeti hrasvaH / athAnumAnAt saJjJA saJjJisambandhapratItiriti dvitIyaM pakSamAzaGkate / nanviti / gauNalAkSaNika prayogeSu vyabhicAravAraNAya hetu vizinaSTi / asati vRttyantara iti / sambandhajJAnAt prAgasyaiva sandigdhatvAt sandigdhavizepaNAsiDo heturiti pariharati / neti / atha prayogAnyathAnupapattyA tatsiddhirata Aha / upacAreNApIti / atrApyudayanasammatimAha / yathAhuriti / uktarItyA sAdRzyasya nimittatvAyogAnnimittasya sato gavayatvasya 2 - No. 4, Vol. XXII. - April, 1900. ra 246
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ kl 650 GREY WAREMBOSS saTIkatArkikaratAyAm sAdRzyasyAnimittatvAnnimittasyApratItitaH / samayo durgrahaH pUrvaM zabdenAnumayApi ca (1) // iti / / mImAMsakAstu gRhyamANapadArthagatasAdRzyavijJAnAt tatpratiyeogikasmaryamANapadArthagatasAdRzyavijJAnamupamAnamiti varNayanti / yathA gAmanubhUtavato vanaM gatasya gavaye gRhyamANAdgA sAdRzyAt smaryamANe nagakenApi pramANenApratIteH pUrva pratyabhijJAnAt prAk zabdenAtidezavAkyena samayaH sato durgrahaH anumayAnumAnenApi tathA svaduktaliGgavizeSaNAsi DerityarthaH / ataH sambandhaparicchedArtha prAmANAntaramAstheyamityupamAnasiddhiriti // atha zAvaramupamAnalakSaNaM dUSayitumanubhASate mImAMsakAstviti / atra gRhyamANapadArthagatasAdRzyajJAnasya pathyamInirdezAt karaNatayetarat prathamAnirdiSTaM phalam tatsAmAnAdhikaraNyanirdezAdupamAnazabdo'pyupamitivacanastadetadudAharaNena spaSTIkaroti / yathetyAdi / taduktaM zAlikAyAm / sAdRzyadarzanAtthaM jJAnaM sAdRzya viSayamupamAnamiti / ana sAdRzyadarzanaM gRhyamANapadArthagatasAdRzyajJAnaM tadatra karaNaM tadutyaM jJAnaM sAdRzyaviSayaM svaryamANapadArthagatasAdRzyAkhyaprameyAdiviSayaM yat tadupamAnamupamitistadeva pramANamiti zAlikArthaH / kArikAyAM tu sAdRzyadarzanAtthaM jJAnaM sAhazyaviSayamupamAnamityatra viziSTa sAryamANaM vastu sahitadviziSTa vA sAdRzyaM prameyamityuktam / (1) bA - pA. C pu. So
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ ama AMITAMIRasamarnatakoAMISADURe-RINTAMANANMAMAtIntensuranetheastenesatansuarantindisdainisanilioameravesapn NGERamaicarswantonanamannaamaanatantaliaunchwad pramANaprakaraNe upamAnanirUpaNam / TrewarontpentMMUNITORIA raporenvorm rastha gavi gavayapratiyogikasAzyajJAnametatsadazaH sagAriti / tadidamanamAnAnAtiricyate / tathAhi / / gArgavayasadRzaH gavyasthasAdRzyapratiyogitvAt yA yaddatasAdRzyapratiyogI sa tatsadazaH yathA yamA yamAntareNetyanumAnAdeva ttsiddhH(1)| na ca vyAgnigrahaNavidhurANAmapi pratItidarzanAdananumAnatvamiti vAcyam sarveSAvAntataH karatalayoriva gRhItavyAptikatvAt / kiM ca sadazadarzanAt smaryamANapadArthagatasAdasuy'aal laabbaalaal bilrumaalaa(2) roo tasmAdyat smaryate vastu sAdRzyena vizeSitam / prameyampamAnasya sAdRzyaM vA tadanvitam // iti / __ tadetadaSayAli / tadimiti / anumAnAntabhAvamabhivyaktaM prayogamAracayati / tathAhItyAdi / atra gorgavayasahazatvaM nAma tatpratiyogikasAdRzyAdhikaraNatvaM tatpratiyogikatvaM tu tatprati sambandhitvamiti na sAdhyavizighRtA / nanu yamadRzAntAdagRhItacyAptikAnAmapi sAhazyapratItenInumAnAntabhAva iti zaGkAmanUdya nirasyati / na ceti / mAbhUdaviziSTe yamAnte vyAptyanusandhAna tathApi sarvasyApinityanirdiSayonijakaratalayoriva yona sadRzaM tadapi tena sadRzamiti vyAptigrahaNasambhavAdanumAnamevetyarthaH / athAsmin pakSa pramANAtirekalakSaNama (1) yathA gorgavAntareNetyanumAnayoH-pA. C pu. / anumAnapra. vRttaH-pA. B pu.|| (2) visadRzajJAnAta-pA. C pu.| therepmomsunam | DEHR A DDAcupramanaracanamarapMRMANENDRENIAHININEPARTManmmmmmmmmaratmanentantosurmeenaramnsusaramomamernamaANPURIODANEmpir
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm tatpratiyogika smaryamANavastugata vaisAdRzyajJAnasyApi pramANAntaratvamAstheyaM tulyanyAyatvAt / yathAhuH / sAdharmyamiva vaidharmya mAnamevaM prasajyate / arthApattirase) vyaktamiti cet prakRte na kim // iti // 23 // '' // athAgamaM lakSayati // yathArthadarzinaH puMseo yathAdRSTArthavAdinaH // 24 // upadezaH parArthe yaH sa ihAgama ucyate / 64 tiprasaGgaM cAha / kiM ceti / nyAya upapattiH / atrodyanasaMvAda (2)mAha / yathAhuriti / sAdharmya sAdRzyaM vaidharmyaM vaisAdRzyaM mAnaM mAnAntaraM tathA ca sAhaiyadarzanAtthAyAH sAdRzyabuddhaH pramANAntaratve vaisAdRzyadarzaneAtthAyAstadbuddherapi tathAtvApattirityarthaH / atha gRhyamANasya goH smaryamANamahiSavaisAdRzyAnyathAnupapattyA tasvApyetadvai sAdRzyakalpanAdiyamarthI pattirityabhimAnastarhi vagata gosAdRzyAnyathAnupapattyA gorapyetatsAdRzyakalpanamarthApattireveti kaSTa (1) mupamAnasvarUpameva naSTamityAhA - thApattiriti / ityupamAnam 4) // 23 // '' // uddezakramAdupamAnAnantaryamAgamasyetyAzayenAha / a theti / 752 (1) arthApattarasA - pA. C. | (2) sampati - pA* E pu. (3) kliSTa - pA* E pu. (4) ityupamAnam-iti nAsti E pu* /
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe zabdanirUpaNam / yathAvasthitArthadarzI yathAdRSTArthavAdI cAptaH / tasya zrotRpravRttinivRttyupayogivacanamAgamaH / yathAvacanamapramANaM yathA vi rthadarzineo'pyayathArthavAdinA pralambhakasya vAkyam / yathArthavAdineA'yathArthadarzinA'pi vacanaM tathA yathA bhrAntasyAyathArthadarzinA yathArthavAdinA'pyaSTau kAkadantA iti / zrotRpravRttinivRttyanupayeogivacanamanupAdeyamiti tannivRttyarthamukta parArtha iti / taduktam / prAptopadezaH zabda iti / upadizyate 'neneti upadezo vAkyaM tadarthajJAnaM vA / pUrvatra vAkyArthajJAnaM phalamuttaratra hAnAdibuddhiriti // 5 navAptopadeza Agama iti prasiddhaM lakSaNaM kiM neSyata ityAzaGkA tadevedamityAha / yathAva sthiteti / evaM ca sati punarAtalakSaNoktagauravaM nAstIti bhAvaH / parArtha zabdArthamAha / zrotRiti / upadezazabdArthamAha / vacanamiti / vAkyamityarthaH / kramAd vizeSaNatrayasyApi vyAvartyamAha / yathArthetyAdi / zAstraM hi tacchAsanAdityuktatvAdaparArthasya prAmANyameva nAstItyarthaH / atra sUtrasammatimAha / taduktamiti / nanUpadiSTirupadezaH bhAve ghaJaH smaraNAt tatkathamasya zabdazabdena karaNavRttena sAmAnAdhikaraNyamityAza kA akartari cakArake sajJAyAmiti karaNArthatvamAha / upadizyate 'neneti / pakSasa spi phalabhedaM darzayati / pUrvatreti / ityAgamaH // 1 (1) yathAdarzanavacane 'pi - pA. B pu. / pa
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ ha Meemumtaraveateriomarawanemoment awanimaustrapantarmarANDHIRRITAmineharpatwenoumnami2DHIRAJameer amacctaccasaretunsemumsKanoomnancy nAga 2 H IRIDWAantonmummamatiane -RRIRAMAND MAHARAS saTIkatAkirakSAyAm yu baali sblpaay'n anyaayy li(7) sunle reSAM yathAsambhavamantabhAvaH / arthApattisambhavayoranulaalnshaaaa inyi strii graansnksaa maanty asnyaakaanijjaa| nmske l catuSTamaitijhArthApattisambhavAbhAvaprAmANyAditi(2) paricodanApUrvakaM zabda etihmAnAntarabhAvAdanumAne sbaadhikaathaamaalaamaalaamaal mun - itthaM pramANacatuyaM nirUpya tatraivetarANyantabhAvayitumupoddhAlayati / evamiti / nanvarthApatyAdiSu jAgrattu kathaM catvAryavetyavadhAraNamata Aha / eteSveveti / kuna kasyAntabhAva ityata Aha / aApattItyAdi / na caitacatuSa masAmpradAyika sUtrakAreNaivAkSepapUrvakaM sarthitatvAdityAha / tadetaditi / catuSvamityarthaH / anAntarabhAvAt pramANAntaratvAbhAvAdityarthaH / apratiSedha iti sUtrazeSaH catuSThasyApratiSedha ityarthaH / AdizabdAdApattirapramANamanaikAntikatvAnnAnakAntikatvamarthApatteranApattAvApattyabhimAnAt tathA nAbhAvaH pramANam prameyAsirityAdyantabhAvopayogipramANaparIkSAsUtrANAM saMgrahaH / evaM cAdizabdAjhASyavacanAdiparAmarza iti keSAciyAkhyAnaM pratyAkhyAtaM sambhavati sUtraparAmarzitve tasyAnyAyyatvAditi / atha saGgrahe pramANacatuzyamAnalakSaNA (7) 1 nihaa endhaar': nn-jundhikaM pu.| (2) sambhavAbhAvAnAti cit| mer o mau s meenssssmenMERRIERMOTIVASTUDELETERIAL 254
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ moviesbroanamanndreaddhiraute TEHATripawanAmA pramANAprakaraNe 'yopattyAdAntabhAvanirUpaNam / kSAdAnAntarabhAvAdityAdi samarthitam / tathAhi / anupapadAmAnArthadarzanAt tduppaadkbhuutaarthaantrklpnmaapttiH| yathA jIvatA devadattasya gRhAbhAvadamul braaghinaath bsaalll laa khil jbaalaa / nngg naaliln gaan kAnupapattiriti vAcyam / tamantareNAso na bhavatIti cet / na bhavatItyasya kArthaH / kiM na jAyata iti kiMvA nAvatiSThata iti / na prathamaH / bahibhAvAkAryatvAd gRhAbhAvasya / na dvitIyaH / shbdaalaagilaamaajiikssaa| aalaal chi milaa darthasiddhamitarAntarbhAvaM svayaM samarthayitumArabhate / tathAhIti / tatrAdAvarthApatterantabhAvaM vaktaM tatsvarUpaM tAvadAha / anupapadyamAnoti / udAharati / yatheti / uktavaiparItyenApyApattimudAharati / gRhabhAveti / athainAmanumAnentabhAvayitumanupapattizabdArtha tAvat pRcchati / ttreti|tN vinA tasyA bhavanamevAnupapattiriti paraH shkte| tamiti / tatyamevAnumAnajIvAtuvyAptiriti vaktaM praznapUrvakamamavanaM dedhA vikalpayati / na bhavatItyasyeti / bahinIvamantareNa gRhAbhAvasyAbhavanaM nAmAnutpattiranavasthAnaM betyarthaH / bahirbhAvAkAryatvAditi / devadattasya gRhAbhAvo nAma gRhasaMsagAbhAvastasya prAgabhAvatve kAryatvAt pradhvaMsatve prAgeva devadattaniSThakriyAjanyavibhAgajanitatvAdityarthaH / zabdAntareNeti / anupapattizabdenetyarthaH / taM vinaanvsthaansyaavinaabhaavtvmaabhivyktumvinaabhaavsvruupmaah| amarapatanmmenomtamntistuRENTNERRRRRE TamaniancoRCIPEDImagnanthautamLIONCHAILABRICINEMOREncournimanorammaanmasmemaouamamawrrearmmmmmmmaNANAGAMAanammam
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ threewwwmarwomARORam N ameerNaramrramawvaakyowwwwshare weicommamtempiomansombinantalenlidiosmutankinileonilnemiew prividomaititamanna saTIkatArkikara kSAyAm jAmaurmrome oRESERIAntaniwomarwarenevanwDEPE tumsaromansEmesarransmentencesa aon gamakasyAnavasthAna mevaavinaabhaavH| kIdRzaM ca bahiAvasyopapAdakatvam / na tAvat tajjanakatvaM tadakAryatvAt tasyetyuktatvAt / svAsaddhAva eva gRhAmAvasyAvasthAnamiti cet / tahi vyApakatvamevAbhihita ) syAt / pramANadvayavirodha evAnupapattiriti cet / maivaM vyAhRtaM bhASiSThAH / pramANayoH satArvirodha evAnupapanna:(2) zukno'yaM ghtto'ymitivtshbhaagmyeneti| yathAgniM vinA dhUmAnavasthAnaM tayorvyatirekanyAptireva tadanayorapItyarthaH / evamanupapadyamAnArthasya gamakasya vyApyatvamuktvA tadupapAdakasyApi tadgamyasya vyApakatvaM vaktuM tatsvarUpaM ca pRcchati / kIdRzaM ceti / taca tajanakatvaM vA tadavasthAnaprayojakasvAvasthAnakatvaM vA / nAdyaH uktottaratvAdityAha / na taavditi| dviitiiymaashngkte| sveti / tarhi siddha naH samIhitaM naamaantrennaanvyvyaapterevaabhidhaanaadityaahaathiiti| vyApyavyApakabhAva evAvinAbhAva ityarthaH / tarhi gRhAbhAvajIvanagrAhiNoH pramANayorvirodha evAnupapattiriti guruH shngkte| prmaanneti|gotvaashvtvyoriv nityasahAnavasthAyino:(3) pramANatvaviruddhatvayoH sAmAnAdhikaraNyaM vyAhatamiti pariharati / maivAmiti / vyAhatiM bynkti| pramANayorityAdinAbhAvAdityantena / sati prAmANye virodhaabhaavmudaahrti|shuklo'ymiti| ekasminneva paTe pada (1) abhimataM-pA* B pu. (2) eva na sambhavati-pA* B puH / (3) nityayAH sahAnavasthAyinA:-pA* 'pu. / SETIMMEDnameter S
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ wpaintinicatianewvournamenokinindmediadivasisituitmummmORRORATIOCOLATARATHARIANORATEINDIATUnaniakoseliltranvewwwsanapraswatapmapinsinosaurshohim Imertexstoree SHdApaOTEpisodeESDAdhamAkARane kalA maadhym dyaalphyaalaathiy| '' jaanuu ! jibiiy' l aalaagh anulaa braajaakaar' mr'i jr'aathlnin slaahmaaNyAbhAvAt(5) // na cAtra jIvanagRhAbhAvayAvirIdhA'sti / jIvata eva svAtmanA gRhAbhAvadarzanena jiilaachaaH lkssnaanu / jiilaamblaal jIvite amita(a) jIvatA kacit sthAtavyamiti dezalaaphaalaaphaa laassn nks jiiml khaai naa laacchi vaiti viSaye 4) sandehamAnaM jAyate na pramANameva pravatvazuklatvagrAhiNAH pramANatvamasti na tu viruddhatvaminyarthaH / viruddhatva prAmANyAbhAvaM codAharati / rjuriti| ekasminneva purovartini rajjutvasatvagrAhiNAstu viruddhayona prAmANyamanyatarabAdhAvazyambhAvAdityarthaH / bAdhe hetumAha / vastuna iti / prakRte tu dvayoH prAmANyameva na ca virodha: svAnubhavasyaiva tana sAkSitvAdityAha / na cAnneti / nanu gRhAbhAvagrAhiNaH pratyakSasya gaNitAptavAkyAdinA jIvanagrAhipramANena gRhAvasthAnavyAptiviSayeNa virodhaH sambhavivyatItyAzajhyAha / jIvanapramANeneti / ayamarthaH / na hi jIvanaM gRhAvasthAnena vyAptaM yena tagrAhimamANena virodhaH syAt kiM tu dezasAmAnyena vyAptaM na ca tApatA virodhaH bahiHsadbhAvenApi tadupapattariti tahi yena (1) saha sambhavAta-pA* B C pu. / (2) anyatarAprAmANyAvazyambhAvAta-pA* C pu. / (3) jIvane mite-pA* B ghu.|| (4) vizeSa--yA* B pu. / na:---.No. 5, Vol. XXII. May, 1900. womenormorammavsammanumanumangamdharawaimanimanMASAMARTUNION
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = phu(r)(r) === hte hy'| aneke blen baa aadte kthaasdaaishe shaalikshn e anycy' asulei elaakaa| | r otten striikaalaammdr' naayaa nn(5) juni laadin byaanggaalii laamiyiiH // n kssm jiilchil byaalaamaalngkl dilaandhaalaal lhm| jiilch miy'aalimujbii(2) 1r'i aaalaa nimnbhaal r`imit byaay' lilaa / adhyaa aa mbiy'iiaali cr'i jnmmaanggliksjjbl shaandhijiaai graam liH e pry'aangkaamu anii sthilin linggaalii sthaan bykt claa| ai jhilaalaa am din - nnaanggaali ghaalini| nmbl baa asthi aisthaay' sthaan niil jbihaakhaa maalibhaassaajaa jy' l kenApi gRhyate kiM tu sandiAta ityAha / tacceti / phlillaai| kaal ni| mir'aa aamaar'aatm: / lnt laash lkss chaar'iiissmaanisthaay' laagaandhiiji bl kaashyiaangkaa| liinni| laanaa likhilsyaiva vyavahArahetutvamudAharati / yatheti / yathA yadetadUrvadravyamagre dRzyate sthANurvA puruSo vA tateA'nyadvA ataH samIi nist naalii (?) lisyaalinyjiniy'aay' dulaa bhaal nthi jaalaans hetutvamityarthaH / pratipAditamartha prayogArUDhaM karoti / pryokhaanyjaani| anggaaar'ikhiil muulstu saalaat kaa lunggiaalihaaH jill humbnni| bhilaassii munni mne yute (5) l sblpaay' lingg ng: B : 4 (2) jiilNy'e shraathlihudbaa * B du haaniphaal--gu* C * / nemehlte - =arrorevdhelaaphelaa hy'eche anehe, ken oy'aaj
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa prakaraNe 'rthApattyAntarbhAvaniyam / 101 nAsti mUrtatve sati gRhe sattvAt yathAhamiti / tasmAt siddhameva anupapadAmAnadarzanAt tadupapAdakAryAntarakalpana ) manumAnamiti / anyathAnumAnatayA prasiddhe dhUmeodAharaNe 'pi dhUmaH svakAraNaM dahanamAkSipati pratikSipati cAnupalabdhiriti pramANadvayavirodhAt parvatAvAgbhAge dahanAbhAvaH parabhAge ca dahanAvasthAnamityarthApattitApatiH / yathAhuH // aniyamyasya mAyuktinIniyantopapAdakaH / na mAnayorvirodho'sti prasiddhe vApyasau samaH // iti / prayogamAha / tathaiveti / kramAt padadvayenAkAzAdau vahiSTeSu ca vyabhicAranirAsaH / paramaprakRtamupasaMharati / tasmAditi / anupapadyamAnopapAdakayorvyApyavyApakabhAvAdavirodhAcetyarthaH / tathApyanumAnatvAnaGgIkAre dhUmAdyanumAnasyApyarthIpatitvApaterjagatyanumAnakathaivAstamiyAdityAha / anyatheti / tatrApi pramANadvayavirodhaM sampAdayati / dhUma iti / kAryAnupalabdhyeordahanabhAvAbhAvagrAhiNeorvirodhAdityarthaH / annodayanasammatimAha / yathAhuriti / aniyamyasthAvyAnyasyAyuktiranupapattiH na aniyantA avyApaka upapAdako na bhavati tathA mAnayorbhIvAbhAvagrAhipramANayeoH pUrvoktarItyA virodhaca nAsti ato'rthApattiranumAnAnna bhidyata iti bhAvaH / anyathA prasiDe dhUmAdyanumAne cAso virodhaH samaH tasyApyarthApattitvApattirityarthaH / ityathIpazyantarbhAvaH // (1) tadupapAdaka kalpana - pA* B pu. / 315.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kiMkarakSAyAm athAbhAvasya ca pratyakSAdiSu yathAsambhavamantarbhIvaH tatra tAvadiha bhUtale ghaTA nAstIti pratItirindriyajanyA ananyatro pakSINendriyavyApArAnvayavyatirekAnuvidhAyitvAt rUpAdibudvivat / adhikaraNagrahaNopakSI mindriyamiti cet na tvagindriyeNa ghaTAdigrahaNe pratiyogismRtimatAndhasya zuklAdAbhAvapratItiprasaGgA 102 tU / pratiyogigrAhakendriyeNAdhikaraNapratItirapekSaNI itthamathApattimanumAne 'ntarbhAvya sampratyabhAvaM pratyakSAdiSu yathAyathamantarbhAyitumAha / atheti / adhikaraNagrahaNapratiyogismaraNa sahakRtayAnupalabdhyA SaSThapramANenAbhAar gRhyate nendriyAdineti mImAMsakAH / yathAhuH / gRhItvA vastusadbhAvaM smRtvA ca pratiyoginam / mAnasaM nAstitAjJAnaM jAyate 'kSAnapekSayA // iti / tAn prati kacidabhAvasya pratyakSatvaM sAdhayati / tantra tAvaditi / atra pratipatte rAparokSyAdityAdyudayaneneokahetvakasyetvAt prathamaM hetumupekSya dvitIyaM prayogatA darzayati / ihetyAdi / anayoreva pratijJAdRSTAntayo: sAkSAskAripratItitvAditi hetuprayoge prathamahetuvyAkhyAnaM ceti draSTavyam / na ca prativAdyasiddhI hetuH tasyAparokSatve laiGgikA divadajJAtakaraNatvAnupapatteriti liGgagrahaNapakSINendriyavyApArAnuvidhAyini laiGgikajJAne vyabhicAranirAsArthamuktam ananyatra pakSINeti / vizeSaNA siDimAzaGkate / adhikaraNeti / kiM yena kenacidindriyeNAdhikaraNagrahaNamiSaM pratiyogigrAhakendriyeNa vA nAyaH atiprasaGgAdi 246
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwRENIMATAmurAumaramshaNARAININOMIMIMAGARItsaadian pramANaprakaraNe 'bhAvAntabhAnirUpaNam / 103 yeti cet na tvagindriyagrAho vAyA cAkSuSarUpAbhAvAnavagamaprasaGgAt / abhAvapratIto cAdhikaraNapratIteranupayogAna tanendriyamupakSIyate / upayoge vA tantulaay'aanaa lisaanu| ny' ji pratiyogyadhikaraNAdhAratvena tantvAzrayatvAt teSAM ca vinaSTatvAt / bhavatu vAdhikaraNagrahaNAvazyambhAvaH / tathApi na tannendriyamupakSIyate tadavAntaravyApAratvAt tasya / na caivaM liGgannAnasyApi indriyAvAnta tyAha / neti / dvitIyamAzaGkate / pratiyogIti / tatrApyaniyamAha / neti / kiM cAdhikaraNagrahaNasthAnupayogAca na tatrendriyasyopakSaya ityAha / abhAvapratItAviti / upayogitvoktau yatrAdhikaraNameva na sambhavati tatrAbhAvopalambho na syAdityAha / upayoge veti / adhikaraNAbhAvaM sUcayati / tantunAzottarakAlamiti / abhAvasya tantvAzrayatve yuktimAha / tasyeti / tarhAdhikaraNAbhAvaH kathamata Aha / teSAmiti / kAraNavibhAgAt kAraNanAzAkhA kAryadravyanAzaH / tatra dvitIyaprakriyAyAmadhikaraNaM na sambhavatIti bhAvaH / nanu tantunAze 'pi tavayavaparamparAyAmAparamANorastyevAdhikaraNaM yatkiJciddadhRmanumitaM vA anyathA nirAzrayasyendriyeNApi durghahatvAdityAzajhyAha / bhavatu veti / anupakSaye maNDUkaplatyA vyApArAvyavadhAnata iti hetubhupAdatta / tdvaantreti| na hi svAGga svasya vyavadhAyakamiti bhAvaH / tarhi liGgajJAnasyApyavAntaravyApAratve laiGgikasyAppaindriyakatvApattirityAzayAha / na caiva RELUANIANTARVARINEERINEmman a newmomsons e reennewmn a mastemapanerape
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ SatsAFRIDABHANVVuuestumaanuvamananesamasuaaaamwwdnARTANTuebateantasturbatandnNDusicntosomcaenesamantamannamruDMIncomoperem menuMDIHMANDImasnetabetOCTRES mi ntensidhawanataumaanaantaraamarmom amanupamruDADRAWIKUNSURNINGREDIBawasanaSumanPawara MORMIREmeraman 104 saTIkatArkikarakSAyAm ravyApAratva prasaGaH / yaddhi yajjanayitvaiva yajjanayati tatra tasya tadavAntaravyApAratvAt / indriyasya ca linggllnaami lili liilphaan / l a nunyaabililihmiishaant| sty sujaa cAnena viSayatvena sannikRSyate tathendriyeNApi snikpiptteH| na ca tucchatvamapyabhAvasya abhAvapratiyomiti / kuta ityAzakya tallakSaNAbhAvAdityAzayena tallakSaNamAha / yaddhIti / yasya kArakasya svakAryakaraNe yavazyApekSitamavAntarakArya sa tasyAvAntaravyApAro yathendriyasyArthasannikarSoM yAgasyApUrva kuThArasyodyamanAdika cetyarthaH / prakRte naivamindriyasya liGgigrahaNe liGganarape-- kSyadarzanAdityAha / indriyasyeti / nanvindriyasya sannikRSdhArthagrAhitvAdabhAvasya ca tucchatvena() sAnnikarSAyogAdanaindriyakatvamiti bAdhaH pratirodho vetyAzaya kimidaM tucchatvaM niSedhAtmakatvaM vA nirUpAkhyatvaM vA tatrAdyo parasparasannikRtRtvahetorasiddhirityAha / na ceti / kuta ityata Aha / yatheti / indriyasannikarSaH saMyuktAdivizeSaNavizeSyabhAvaH dvitIye tu tadeva nAstItyAha / na ceti| tucchasvAbhAve 'bhAvatvameva na syAdityAzayobhayaM vivinkti| abhAveti / vidhirbhAvaH / taniSedhA hyabhAvaH / tadartamAnadazAyAM tatpratiyogino vidhitvena niSedhatvena ca durnirUpatvAnnirUpAkhyatvalakSaNaM tucchatvam abhAvatvaM tu nibhir'i jnaakttb maalaabihmaa slaambandhavapratibandhaH pramAkaraNasambandha iti bhAvaH / athA (1) abhAvo'sanikRSTaH tucchatvAt / abhAva: aindriyako na bhavati asacikRSTatvAt tucchatvAdvA /
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ comrestocanarmsterdicticarcidaisedosksidiarkestacicsoundeansercoticalores centerestinentarenasxcecrateracticoncernormanastalksedocodonenestrisancareensnonvertersnshinicishes indicendaneranorma mA prakaraNe 'bhAvAntabhAvanirUpaNam / 105 gitvaM hi tucchatvaM nAbhAvatvam / kiM ca SaSThapramANavAnilaalubaanaa hks kaaljlhmndrkssaa yam / anyathA tasyA apyabhAvarUpatvenAnupalabdhyantarA Earn Tamasaper RAPAL 3PremREP Tagganes Pargnenangepany. yAmanavatthAna / P asp murga emAlA va ES IASIDOTARATooDNICIEDOSIONLODSANE rUpAdijAnavadevAbhAvatAnasyandriyajanyatvaM svdhyvsaalaa| sb sb lngkaa saamlaabaal phaalaa 'pi jJAnahetutvaM iSTamityabhAvAne 'pi tathAtvamupagamyata iti anupalabdhisahAyatvaM (2) naappdaate| kiM ca bhAvajJAnajananasamarthasya liGgazabdAdestadabhAvajJAnajanane 'pi sAmarthyamupalabdhamiti indriyajJAtakaraNatvAditi yaddhatvantaraM tadAha / kiM ceti / asya prativAdyasiddhi pariharati / SaSThati / tadanivanimbAha / anyatheti / abhAvarUpatveneti / upalabdhyabhAvatvenetyarthaH / phalitamAha / tatazceti / svadhyavasAnaM sunizcayam Atoyujitisyate khalathai yucpratyayaH / atha bhAvAvezAcca cetasa iti ya tvantaraM tadAha / sarvatroti / vimatamabhAvajJAnaM bhAvapramANAkRmanojanya bAyArthajJAnatvAdrUpAdijJAnavaditi prayogaH / bAhyapadenAtmatarmajJAnavyudAsaH / atha pratiyogini sAmAditi baddhatvantaraM tadAha / kiM ceti / indriyamabhAvagrAhi bhAvagrAhitvAcchabda liGgAdivaditi prayogaH / asya vyAptimAha / bhAvajJAneti / upanayA (1) bhAvajAnakAraNatva-pA. C pu0 / (3) sahakAritvaM-pA* B pu.|| Hem ravanmarvasnaconaparampaweTamatamwapwonacapourna m a ARREAPawarsemapeeteeIMERAMERICORIERa mai I EmmerNIMITENA
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 saTIkatAmikarakSAyAm wheniromantipuTIRNORAIteomamITICALENDAR cuinoaCADEntraduIRIChoctopurnapmanuTONTRACTOR yaaly'niyaamili naanaa sbtr naamnajanane 'pi sAmarthyamanumIyate / kiM ca indriyadAmiiy' kulaaphaalaakssaa nmbllH jbssiijaani aaakaangkhaa lki kaanaaH "nusnmaalin(7)| mlthAtiprasaGgAt / kiM cAcaTa bhUtalamiti viziSTajJAnasyendriyajanyatvAvazyambhAvAd vizeSyAMza iva vizeSaNAMze 'pi tajjanyatvamakAmenApi svIkaraNIyam dikamAha / indriyasyeti / akSAzrayatvAdoSANAmityetayAcaSTe / kiM cendriyeti / yantra satve vastuni nAstIti bhramo jAyate seo'bhAvabhramaH sa indriyajanyaH tadoSadukRtvAt pItazaDavanamavadityarthaH / hetvasiDiM pariharati / kAraNadoSAditi / vipakSa bAdhakamAha / anyayeti / jJAnasya svatA doSAbhAvAdadhikaraNagrahaNapratiyogismaraNAnupalabdhInAM dudhRtvAyogAdrindriyadoSadudhatvAnaGgIkAre nUnamAkasmikatvaprasaGga ityarthaH / AcAryastu indriyamabhAvapramAkaraNa tahiparyayakaraNatvAd yadyadviparyayakaraNaM tat tatpramAkaraNaM yathA rUpapramAyAM cakSuriti prAyu kta / vikalpanAditi yaddhatvantaramavaziSTaM tayAcaSTe / kiM cAghaTAmiti / hetvasiddhi pariharati / indriyjnytvaavshymbhaavaaditi| ananyatropakSINendriyavyApArAnuvidhAnAditi bhAvaH / vimataM vizijJAnaM vizeSaNAMze 'pIndriyajanya aindriyakavizijJAnatvAd daNDItijJAnavaditi prayogaH / laiGgikAdivyabhicAranirAsArthamaindriyakavizeSaNamupasaMharati / tasmAditi / abhAvamAtrasya pratyakSatvasAdhane (1) prAduHnti-pA0 C ghuH / DoordananROUPOIDNIRANG
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 mAyAka karato 'bhAvAntabhAvanirUpaNam / tasmAt pratyakSa yogyArtha / nupalabdhau tadabhAvo'pi pratyakSaH nanvevamanupalabdhiH kAraNaM syAditi cet hantevamabhAvAnupalabdhirapi bhAvagrahaNakAraNamApanamAyuSmatAm / bhAbopalamme 'pyabhAvAnupalambhasya nityaM sannidhAnAditi / tadetatsarvaM nyAya kusumAJjalI prapaJcitamAvAyaiH / yathA / paramANvAbhAveSu vAghaH syAdityata uktaM pratyakSayeogyeti / nanvevamanupalabdherapyAvazyakatvAdubhayavAdisihA saiva praHreafteratna zaGkate / nanvevamiti / Avazyakarave kAraNatvaM syAt na tu pramANatvam anyathAbhAvopalambhe 'pyabhAvAnupalabdhireva pramANaM syAt nendriyamiti sopahAsaM pariharati / hannaivamiti / atra kAraNazabdaH pramANavacanaH / saiva kuta ityata Aha / bhAvopalambhe 'pIti / apizabdAdabhAveopalambhe bhAvAnupalambhavaditi dRSTAntaH sUcitaH / nanvaghaTa bhUtalamiti viziSTabuddhAvindriyagrAhyatve 'pyabhAvasya kevalasyAtattvAnnAsti astitve vA kevalasaurabhavya cAkSuSatvaprasaGgaH tasmAt pUrva kevalagrahaNAyAnupalabdhirAzrayaNIyA anyathA nAgRhItavizeSaNetinyAyAd vizipRdhIreva na syAt kiM ca yadiha bhUtale ghaTo nAstItyabhAva indriyeNa vikalpyate tadA prathamaM nirvikalpakenApi grAhA: anyathA vikalpAnudayAt na ca pratiyoginirUpyasyAsya tadhujyate pramANAntare tu neyamanupapattirityAzaGkyAha / tadetatsarvamiti // ba - No. 6, Vol. XXII. - June, 1900. 365
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 saTIkatAkikarakSAyAma samASuraasumemaamanneKERamitamanenmusamanvamananewa TVODIGARHaryaARNAapp A IMIRRORMAPATI o mnpnapproanimSONapunsARomaratnamancasurance ......... Supp pratipatterAparokSyAdindriyasyAnupakSayAt / jnyaanhmghaalu aannaajaa an: { tathA pratiyogini sAmarthyAd vyApArAvyavadhAnataH / akSAzrayatvAdvASANAmindriyANi bikalpanAt // iti|| tatraiva tadubhayamapyevaM samAhitam ananyanirUpyasvabhAvAnAM daNDakuNDalAdInAmeva vizeSaNIbhaviSyatAM pUrva kaivalyena grahaNaM tAdRzAmeva ca vikalpAnAM ghaTAdInAM vikalpanIyAnAM pUrva nirvikalpakagrAhyatvaM viSayasambandhipratiyoginirUpyANAM tu jJAnasamavAyAbhAvAnAM nityasanirUpyasvabhAvatayA vizeSaNatve vA vizeSyatve vA vikalpasAmagrIsamavadhAnavata evendriyasya sAmAvadhAraNAna kaivalye nirvikalpakagrahaNApekSeti na kutrApyanupalabdhipaizAcyAH pravezAvakAza iti / atha tatrApi kuna prapaJcitaM tadAha / yathA pratipatterAparokSyAdityAdi / abhAvapratipattirindriyajanyA aparokSatvAd rUpAdipratipattivat / parokSatve vA laiGgikAdivadajJAtakaraNatvAnupapattiH / evama. nye 'pi hetavaH pUrvoktarItyA yojniiyaaH| bhAvAvezAdbhAvapramANaparatantratvAdityarthaH / pratiyoginiSedhobhAva ityarthaH / vyApAreti / dvitIyahetuvizeSaNAsiddhiparihArArtho'yaM hetuH sA ca pUrvamabhAvagrahaNe 'dhikaraNagrahaNasyAnupayogAditi paryahAri idAnI tUpayogamaGgIkRtya parihiyate adhikaraNagrahaNasthAvAntaravyApAratvenAvyavadhAyakatvAditi / akSati / abhAvaviparyayasyaundriyadoSotthatvAdaindriyakatvamityarthaH / vikalpanAditi / aghaTa bhUtalamityabhAvavikalpa Raftar dADANSHREE
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ momdfantastroyeramasvirtuaancandedasdentaraPERamayodorupamaadbasbaefeatuRHETANDARDIAnnexacanamorcembeRAMMERINEntama ngao ortanALICONTARMORRORORSCORatantastroTIONAGARIVacaommomomcom maarunostalpap mapipasuperamparamanAlayAmA BHAIRememmmmmmmunamastartphonesanterwear pramANaprakaraNe 'bhAvAntabhAvanirUpaNam / 106 nanu gRhAdimAtramanusUyAnyantra gatavataH pratiaar'iaannr' baa saan sRjiy'aaghaassnghaatriii 'numIyate(1) / yathAhuH / / hlaan bi sukssmaa lili blmbi| tatrAnyanAstitAM pRSThastadaivA(2) pratipadAte // iti / satyam / na tatrAbhAvaH pratyakSaH kiM tu smaraNayondriyakatvAd vizeSaNakhyAbhAvasyApyandriyakatvamityathaH / indriyANIti pakSanirdezaH abhAvajJAnakaraNamiti saadhyaadhyaahaarH| idAnIM para prakArAntareNAbhAvapratIteranaindriyakatvamAzaGkate / nanviti / anna bhakArikAM saMvAdayati / svarUpamAtramiti / gRhAdisvarUpameva / na tu devadattabhAvAbhAvAvityarthaH / kiJciditi pratiyogItyarthaH / tatra gRhAdAvanyanAstitA devadatAdyabhAvamityarthaH / tadaiva praznasamaya evAtIndriyaliGgA-- deranavakAza uktaH tasmAdanupalabdheraiveyaM bAhAlItyarthaH / nUnamantrAbhAvalyApratyakSatve 'pyanumeyatvAnna SaSThapramANAvakAza iti pariharati / satyamiti / anumApakaliGgamAha / kiM sviti / devadattastadA tana nAsti yogyatve satyanupalabhyamAnatvAdu gaNDazailavat nopalabdhazca smRtiyogyatva satyasmayamANatvAt tadeveti prayogaH / nanvanumAnasya jJAtakaraNatvena smRtyabhAvasyApyanupalabdhyantaragamyatve (1) anubhayate - prA. C pu. (3) tathaiva-pA. C . / demantara aNapunremantmulantedAANImp samAmamaemamanartments
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kiMkarakSAyAna yogyasya smaraNAbhAvAdanumIyate / smaraNAbhAvazca mAnasapratyakSa iti nAnavasthA / anayaiva dizA prAtagaMjAbhAvavijJAne 'pi jJeyam (") / kathamanyathA pramANAntaravAdinaH sAyantanasamaye 'nubhUyamAnasya gajAdeH prAtaHkAlInAbhAvaviSayeo 'nubhavo jAyeta / na hi tadAnIM tasyAnupalabdhirasti / prAtaHkAlInaivAnuvartata iti cet na tatrApi dRzyatvAbhAvena yogyAnupalabdherabhAvAt / smartavyasya smaraNAbhAvastatrAbhAvajJAne kA 990 punastasya tasyApyevamanavasthA syAdityata Aha / kharaNAbhAvazceti / abhAvasya pratiyogigrAhakakaraNagrAhyatvAcAsya mAnasatvaM smaraNAnupalabdhistu yathA vaH santayaiva karaNaM tathA naH sattayaiva manaH sahakAriNIti nAnavastheti sarva sustham / uktaM nyAyamanyatrApyatidizati / anayaiveti / tadapi smaraNAbhAvaliGgAnumeyamityarthaH / tadanaGgIkAre bAdhakamAha / kathamanyatheti / nanu tasyAnupalabdhireva pramANamastItyAzaGkA kiM sAyaMtanagajAnupalabdhiH prAtastana gajAnupalabdhivI nAdyaH tadAnIM tasyopalabhyamAnatvAdityAha / na hIti / dvitIyamAzaGkate / prAtaHkAlIneti / prAtaHkAlInagajasambandhinItyarthaH / tatrApIti / tadAnIMtanagajasyedAnoM kAlaviprakRSTatathA darzanayogyatvAbhAvenAyogyatvAnupalabdhiH satI na kAlAntarAbhAvamavagamayitumISTa ityarthaH / tarhi smRtiyogyasyAsmaryamANatvAt smaraNAbhAvalakSaNAyAgyAnupalabdhirevAstIti zaGkate / sartatryasyeti / tarhi pramityabhAvalakSaNAyA evA(1) vijJAnamapi neyam - pa. B. / 664
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ B2:555=wkhaay'runn:saidurts/ esundrsh desheteoups/watyheletthy'kssnhagarameter #byaakhyaa naa maanaali muchaa / 13 / / naanaa kthaa - --- - - ---- - - - -- - =ttdh:-- ae e - suN byaalin mu l naa maar'i maadhr`aakhnaa laashiighr'tyaahn nijaamukaanmlaan shsy htyaa // | su lingglln: maalibilaaln l ssthl| naajingk sunr' ghaa laamiini mmiililishi atyaa mntr| laaniini - luthaalukhlaal maalitbaanulaa sbaakssaa niss? aaachi| lni| lkss naa aali| sbaabhaani| osmaany sthaan taalikaa saasbsti elaakaa liH / sukhlaalaal juli shunytaa mphillaal mukh| lkssy asaay'| laanychtraakhni| maalaa thaakhii anyjH saajb li hlH| jntunl snycaakh andh angg l aaan| anu-ambaashaa maalaay'aalaa / ni| ashikssaakhshrni kaalu| laalu lr'i jii aikssr baandh daalaalbaag hl laadi lkss chy' maalaakhaalii kr'i sbtbaajbaaliH graahmhaahiskntu mshlaanyaa| jl khiddhini| elaakaay' chi laagh l syaalaasaa kssaallluphsh olaa tthy ali aanlihir'i bhAvaH / saMvideva hi bhagavatIviSayasatvopagame zaraNalihaal smRhil| naabaali| laalitbaanaa lu heli bndh sh sullil llH| sblp laa liininm laabbaani maa jaalaalaani| daalaagaalilvyApAra evetyarthaH / pratItyapahava eko doSaH aGgIkRtasya sheesehemn=enrnstars, immmsaamne snter shokjte scessy'kshmigeshy'aar
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ amavamsuunusuvaNDOREnema rautetwoROOMosamascam -- - - -- -mm mo reme 12 saTIkatAkirakSAyAma bhaannaanmaanmaani l ninini am / naa aaNr'i dapalApadoSastAvadApota / vyavahArAlambanaM ca na kiJcit pazyAmaH / bhUtalamAtramiti cet na paTavati bhUtale bhUtalamAtratvAbhAvena 'ghaTAbhAvavyavahAro na syAt / tanmAtrazabdasya bhUtalAdantiravyAvRttiparatve 1) tvabhAvasvIkaraNAt / anyathA ghaTavatyapi prsnggH| yAdazasya bhUtalasya vijJAnamabhAvajJAna(kAraNaM maannaan maalaalaa khaalvyavahAramAtrasyApi nirAlambanatvaM dvitIyo doSa iti dUSayati / tahIti / AlambanamAzaGkate / bhUtalamAtramiti / ko'thaH kiM mAtrazabdasyAvadhAraNArthatvamAzritya sarvabhAvAntaraviviktaM bhUtalamucyate uta mIyate paricchicate 'neneti vyutpattyA tadgataM kiJcidvAntaramucyate utAyogavyavacchedena bhUtalasvarUpamucyata iti tredhA vikalyAcaM dUSayati / paTavatIti / aghaTe 'pIti shessH| dvitIye siddhaM naH samIhitamityAha / tanmAtreti / arthAntaratve dharmAntaratva ityarthaH / tRtIyaM nirasyati / anyatheni / anAntaratva ityartha / tayadhikaraNagrahaNasya yAdagAlambAna vastanno vyavahArAlambanamiti zakate / yAdRzasyati / tatrAdhikaraNagrahaNasyAvazyambhAvAditi zakiturAzayaH / AzrayanAzahetukadravyanAzajJAne tayabhicArAt kiM tene tyuktmsmaabhistdvismRtmaayussmtetyaah| na AzrayajJAnasye (1) arthAntaratve - pA* B ghuH / paratvena ghaTAmAjasvIkArAtmA. C pu. / (3) grahaNA-pA. B . / UMHARDANCatumatatuttstonesemamannemnAjapaOO
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ ogyphjaanuy'aakaalaam | my'laa aachi| shaantaan laalngkaa / / kssini sb l shlaaghaalaa jaanaal taalaa| sunl laal jbaa lokaal bhaarji lkssml niH| lni mni mukt skul phul phl nujiijnyaabaanu| ny' a naam| maa ? phlmilnaamaanaassm yntrnnaa sthaaniy' ni / asthi strii kssunddy'aak haasmy' glpl mnyj ni| jaamaay'aahu| phulntaanini| aaNkh laalaa laasbl jaal saalaam jaanu phl laal ekhthi naanii ) e yaahaalnaa anyaany dikhi smbnaan| l aani| skul bhul / ni| haaln sbaabhaaluthmiH hRngkhphlr' r'aandhlilidihity o nni| htylmbii| maani| maashkh| klaa o htyhaalkssmiikssaai jaahili laaH| shungkhaa laabynggelil jaajbl| bli| obnggaabaahaatmaa laabyprshn o aksiH / lnihingg' shbdashi sH nbiil anusuulaallaangg bhuusukhii nnmaandhtblaambaallikh| naa hungkH = bhuussih jngkhi laagaan| iti tadapahabo'pi sukara iti prativandhA pariharati / tIti / nanu bhAvAntarasaMvittirabhAvaH taduktaM zAlikAyAm / * ? | (?) ny' / sntaan- 1) (2) naanimaagii-U* F / = = === ahavid w gke resere regn== == === == == === ==
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1999iNgaaemr mte, 199assesses h te 15-5-ebruk =e == == =- =- ay'el,8 egiy'e he , o phriinaam kaalaa mRtb bini byaakkiaayi knjaalaaliH syaan| l jb luni maalH / suhaan nmaalaaniinlaakhaanaalaalshunaan| bhaal liilaanyjnaa baanl bsaal bkss mni bisukh h'l r' kaagmn mrm: / lngkaa anaa: rmi phul | a aatm snimji lkss lkss / a naa maanialaa klaar' al bhuur'i| | sb sb nij daalaali jaal li| ni| l ani| shikssaar' jbaa sstaatti skhilkhili aar'| phl hi hi hy' nulaa maajlsh ith| nibimlaalaa laambaa 5' jaal snikaa laaan / lni / sunntr'iaa iishb sblp - naanaaH naa any naambaasbtb syaal lu nyaatr'i kNr'aalhaa bNlaa sNsthaa / phaalichaatmar'ihaaly' H naa syaa| ngdhaa iiil hiiru bi ngi laaH naathi ghi ruunimaan| jilaa bhikssaa mntr r`aa shr'maa g: shbshu dtyaabh?sbl sutaa sstt, (7) ghiaate 12 nNH nij. E / (2) y k n l n mlaan haat ni / naastimaat naa ly' : niht hy'| arth: / | (4) ghn! niy'H hiin kly'aalaalaahr an naa baangro sntaan| eT-ei khepe = 5
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 pramANa prakaraNa bhAvAntarbhAvanirUpaNam / vartate kevale bhUtale vA / nAdAH ghaTaghaTite 'pi prasaGgAt / nApyuttaraH / kaivalyasyAbhAvaparyayatvenAtmAzrayA'navasthayeoranyatarasya prasaGgAt / anupapadAmAnAzrayatvenAbhAvamapahRvAnastulyanyAyatayA zuklAdidharmajAtamapyapavItaM / svato'vAntara vizeSa virahivAstucchasya kathaM tasya prameyateti cet / na jJAnAdivadupapatteH / niHsvabhAva evAyamiti cet / na saGkhyA 3) I (1) syAt / atha zau yasya padamAtramAzrayaH na ca nIle 'pi prasaGgaH tasyaiva pratibandhakatvAditi cedabhAvasyApi tanmA( - ) mAzrayaH na ca ghaTavatyapi prasaGgastasyaiva pratibandhakatvAditi tulyam tarhi pratiyogyekanirUpyasya svatA nirdharmakasya khapuSpakalpasya tasya kathaM pramAviSayatvamiti zaGkate / svata iti / jJAnAdipratibandhA samAdhate / neti / jJAnaM sarvatraikaM nityaM ca evaM zulamadhurAdirUparasAdibhedAzceti prAbhAkArAH tathA ca yathA teSAmavAntaravizeSavirahe 'pi prameyatvaM tadvadabhAvasyApIti bhAvaH / nanu teSAM bhAvasvabhAvatvAt prameyatvaM yuktam abhAvastu niHsvabhAvaH kathaM pramIyata iti zaGkane / niHsvabhAva iti / abhAvo'pi bhAvavilakSaNasvabhAvo na tu gaganakusumAdivat niHsvabhAva iti pariharati / neti / atra vRddhasammatimAha | (1) mUla dUtaM yacchakyaM tasyocchedaH syAt / (3) bhUtalamAtram / (3) ghaTasyaiva / 66
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ ENTREYAMIRKHATARNEmms e ntenuman 116 MOHAadhar samawapse saTIkatAki rakSAyama vRttirUpasya svabhAvasya bidAmAnatvAt / yathAhuH / snaami khaalaa atyaan jaaiiin jnmiti / tasmAnna kiJcidetat // sambhavA nAma sahanAdeH zatAdivijJAnam / tadashroblshaan mill jaan dulu laalnni| itihAcurvRddhA ityanirdiSTapravaktakaM pravAdapA memangRIMIRRUPTEREOVER m hinaussiawasonshurmunandannotholesteetharunatestatishetanangtan A yathAhuriti / asadasaditi / gRhyamANamiti pramANAktiH / abhAvobhAva iti bhAvaniSedhAtmakatayA sarvajanasaMvedanasihamityarthaH / ata eva yathAbhUtaM pAramArthika na tu tucchamityarthaH / saviparItaM bhAvavilakSaNasvabhAvaM na tu bhAvAntarasvabhAvamiti lakSaNoktiH / cakAraH pUrvoktapramANasamuccayArthaH / tattvametadabhAvasvarUpamityarthaH / pUrvapakSanirAsamupasaMharati / tasmAditi / pramANaviruDatvAdityarthaH / etadabhAvanirAkaraNaM na kimjhannirAsArhamapi na bhavatItyarthaH / ityabhAvAntabhAvaH // atha sambhavasya svarUpamantIvaM cAha / sambhavo nAmeti / anumAnatvo prayojakamAha / avinAmAveti / prayogastu zataM sahasra sambhavati nyUnasaMkhyAtvAt yorekatvavat anyathA kAraNAbhAvAt sahastrasaMkhyaiva na syAt evaM khAyoM droNa ityAdhunneyam / iti sambhavAntabhAvaH // athaitihyAmapyantabhAvayituM tatsvarUpaM tAvadAha / itiheti / itiheti nipAtasamudAyaH pravAdavAcI itihaivaiticaM pravAdaH anantAvasathetihabheSajAjA iti svArtha bhyaH / maantarbasspensoosteomame westmtamommemoranemineneraemama r aERESERIESOMeexam w aana potur a nmummmmmpOTODORRISMISHRA
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANaprakaraNe aitihAtabhAvanirUpaNam / 117 ramparyamaitihmAm / yathA / vaTevaTe vaizravaNazcatvarecatvare zivaH / parvateparvate rAmaH sarvatra madhusUdanaH // ityaadi| | nn maamlaal| glaay' phaan zabda evAntIva iti / yathAhuH // iha bhavati zatAdA sambhavAd yA sahalAnmatiraviyutibhAvAt saanumaanaadbhinnaa| jagati na bahu tathyaM nityamaitihmA muktaM bhavati tadapi satyaM1) nAgamAdvidayate tat // iti / spaSTamaspaSTamiti ca dvividhaM pramANamiti jailaal| nr'naal baaijaanaa ljinaali / asyAnidityAdi lakSaNam itihocuriti svarUpapradarzanam / udAharati / yatheti / etapramANasyodAharaNaM kArambha maGgalAcaraNAdvighnopazAntiriti tu pramANasyodArahaNam / anayoryathAyathaM zabdatadAbhAsayorantabhAva ityabhipretyAha / tatprAyetyAdi / atra bhakArikAM saMvAdayati / yathAhuriti / zatAdI viSaye sahasrAdirUpAt sambhavAt sambhavAkhyapramANAdyA matirastyanvayArthI viyutiravinAbhAvastasya bhAvAt sadbhAvAdityarthaH / zeSaM sugamam / nanvAhataiH spamaspardha ceti pramANavayamucyate tena pramANaSaTkamAyAtamiti shngkte| spamiti / eteSAmeva zabdAntareNa vyapadezAnnAtireka iti pariharati / tairapIti / (1) bhavati tu yadi satyaM-pA. B puH / /
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ AIRTERRORStamaasaaraamaanaataapowerPATROOTERupadmaaurtopanautammarathoritemapisapataantarawaiBEWANA paramAtmArakara saTIkatArkikarakSAyAma tasmAt siddhaM catvAryava pramANAnIti // 24 // 5 // iti pramANapadArthaH // atha prameyaM sAmAnyalakSaNApuraHsaraM vibhAgenAkliy'aani / / prameyamapavargArtha zeyaM dvAdazadhA ca tat // 25 // AtmA dehokSamA dhIrmanAdoSAH prvRttyH| pretyabhAvaH phalaM duHkhaM mokSazcaddhA prkiirtitaaH||26|| sAkSAdevApavargApayogijJAnaviSayatvena mokSAspay pratyakSamaspamapratyakSamityarthaH / paramaprakRtamupasaMharati / tasmAditi / anatirekAdityarthaH // 24 // 7 // iti pramANapadArthaH samAsaH // nirUpyaivaM pramANAni catvAryapi savistaram / yadarthastu prayAso'yaM tatprameyaM nirUpyate // nanu pramANanirUpaNAnantaraM prameyanirUpaNe kartavye - meyamapavAtha jJeyamityapavArthinaH prameyajJAnavidhAnaM zrA bAdazadheti saMkhyAvizeSAnuvAdaH AtmAdiparigaNanaM ceti sarva dazadADimAdivAkyavadasatamityAzayAha / atheti / na jJAnavidhirayaM kiM tvaSavargArthaM yad jJeyaM tatprameyamiti prameyasAmAnyalakSaNaM zeSe tasyaiva vibhAgAddezAviti srvsnggmityrthH| nanu pramANAdisUtre SoDazapadArthatattvajJAnasyApyapavApayogitvokta pramANasaMzayAdAvidaM lakSaNamativyAtamityAzaya vyAcale / sAkSAditi / pramANAdijJAnasyaivaM sAkSAdanupayogAna teSvativyAptirityarthaH / ata eva pramA n ahugtanasaladoubpuraaNNNISEDCntunitasandnatantracetamoncinomiakaasutenesasesammaan RAasta m eenawarenesimminemamimarimitimes namammemorayammananemamanandmarimansomwarmnimismomcasmam 372
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Swammaem maemamataromsnitaramananesammemamammmmunommmmmmmmmmmsmraanam a mumarisammatrampancusoanmanaspamaapasomarawename Sanatane prameyaprakaraNe prAtyanirUpaNam / 9963 thibhiH prakarSaNa meyaM prameyam / etaduktaM bhavati / yadvi. SayaM mithyAjJAna saMsAramAtanoti yadviSayaM ca tattvatAnaM tanivartayati tat prameyamiti tAtmAdikSAntaM dvAdazavidham / tadutam / prAtmazatIrendriyArthabuddhimanaHpravRttidoSanetyabhAvaphaladuHkhApavAstu prameyamiti // 25 // 26 // ngaal sthaan| AtmAtra cetano'yaM tu sukhaduHkhAdiliGgakaH / NaviSaya:(9) prameyamiti sthite 'pi vizeSavyutpattimeSAM darzayati / prakarSeNeti / kathameSAM sAkSAdapavaupayogijJAnatvamityatrAha / etanuttamiti / anAtmani dehendriyAdAvAtmavuDyAhita rAgadveSAdA hitabuddhyA cAtmA vAte tadvivekajJAnAca mucyata ityAtmAdijJAnaM sAkSAdapavargApayogi pramANAdijJAnaM tu tajjananadvArA paramparayopayujyata iti bhedaH / sUtraM tUpayogitvamAtrAbhiprAyamityavirodha ityarthaH / dvAdazadhetyAdikaM tu kiM tat prameyaM katividha cetyAkAGkSApUrakaM cakArasya cottareNa sambandhaH ato na dazadADimAdivAkyatulyamityAha / taceti / atra sUtrasammatimAha / taduktamiti // 25 // 26 // nanUddezazlokAnta AtmanaH punarupAdAnaM cetana iti paryAyopAdAnaM ca na saGgacchate ityAzajhyAha / latreti / (1) pramAviSaya:--pA. E ghuH /
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ memembnemamamasomnosaamaanemasomaanmanNNASAIRamaywear 120 saTIkatArkikarakSAyAma caitanyaM vAnaM tadAzraya praatmaa| yadA kadAciccenlaam laayaalo lungkhiniilaami:| sUtrakArastu pUrvadarzanapratisandhAnahetukecchAdiliGgatvamAtmanA lakSaNamAha / yathA icchAdveSa prayatnasukhaduHkhacAnAnyAtmano liGgamiti // atra sUtrakArazailImanuvidadhAnaH zarIrasya lakSa itareSAmAtmazeSatayA tasya prAdhAnyAt prAthamyamiti niDAraNAbhiprAyaH / nanu paryAyazabdasyaiva lakSaNatve 'tiprasaGga ityata Aha / caitanyamiti cetayate jAnAtIti vyutpattyA cetanazcaitanyAzraya iti lakSaNaM labhyata ityarthaH / cetayateH kartari lyuTa cetanasya karma caitanyaM jJAnamiti phalitoktiH brAhmaNAditvAt vyaJpratyayaH / muktamUrchitAdiSvavyAptiM pariharati / yadA kadeti / caitanyAtyantAbhAvAnadhikaraNatvaM vivakSitamityarthaH / sUtrakAroktivyAjena lakSaNAntaramapyAha / sUtrakArastviti / iTAnisAdhanasya vastunaH pUrvAnubhavaH pUrvadarzanam pratisandhAnaM nAma punaH kadAcit tajAtIyadarzane tatsAdhanatvAnumAna taDetukaM tadutpannaM yadicchAdikaM talliGgatvamAtmano lakSaNamityarthaH / icchAdayaH kvacidAzritAH guNatvAd rUpavadityanumAnaM yat punaH pRthivyAdiparizeSeNAaitara dravyaniSThatvasAdhanAdAtmanastalliGgatvalakSaNasiddhiH / sUtraM paThati / icchaaresseti| nanu trayANAmanyatamasyaiva vyAvartakatvAditaravaiyarthe (1) kadAcine nyAsamavAyasya-pA. B . / (2) parizeSAvaSTetara-pA. F pu. / 374
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ prameya prakaraNe zarInirUpaNa / measuneemINARI raNanayamAha / zArIramantyAva pavi cessttaamaagendriyaashryH||2|| antyAvavi ceSTAya ityekaM lakSaNam / mantra ceSTA nAma prayatnavadAtmasaMyogAsamavAyikAraNikA kriyA vivakSitA / tatazca dRSTavadAtmasaMyogAsamavAyikAraNakakriyAnAyANa dahanapavanAdInAM nirAsaH / taduktam / Agne jvalanaM bAyostiryakpavanam aNumanasAzcAdA karmatyetAnya dRSTakAritAnIti / sushyaambiini ablukiN : / aksi bhogAzraya iti dvitIyaM lakSaNam / bhogAzrayatvaM nAma bhAgAyatanatvam / yadAzritya AtmA bhagavAn bhavatIti kimarthamuttarazloke zarIrasya lakSaNatrayoktirityata Aha / sUtrakAreti / sa tu viSayavyAptikAmuka iti bhaavH| nanu ceSAdInAme kaikasyaiva lakSaNatvAditarAnarthakyamityAzAtallakSaNatrayamiti vyAcale / antyeti / ceAlakSaNaM tAvadAha / annati / athaitadvizeSaNavyAvartyamAha / tatazceti / dahanapavanAdInAM tathAtve samAnatantrasUtrasammatimAha / tamuktamagnerityAdi / dravyAnArambhakamavayavidravyamantyAvayavIti tena padena zarIrArambhakANAM karacaraNAdInAM vyudAsa ityarthaH / nanu sukhaduHkhAnubhavo bhAgaH tadAzrayatvamAtmano na tu zarIrasyetyasambhavi lakSaNamityAzaya vyAcaSTe / bhogAyatanatvamiti / nanvanayo ko vizeSa ityata Enatantandomuntainmsaxanama
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ PRINTREATMENomarPORATImematamarnatnanagarnamadameraTORONMDCCIDITATIONamaansaar aa O TOMARRIDHIRurantarNUARHamsungapMRTImages saTI nAzikarakSAyAma anonmaANINTAmeaslivetanenterprintende nt HoneymoonRomamroNOMINARIEROEMiHUNT ONISpIADRIVADNIATED yAvat / antyeti pUrvadhara vyavavyAvRttiH / avayavIti bdl: sushrmniighiaa jmi niiy' jaamaakss / styaashriishiil absthaa du liH| tadutam / ceSTandrayArthAzraya. zarIramiti / na ca mRtaslaa iy'aam: / angkiaa prjjli shloh lakSaNatvAt teSAmapi tathAbhAvAditi // 20 // inkiylkssaamaah| o mapaanyywoopnguayanaypasawaRAHAORAKHdpaniparas BAR amaA aning: me Aha / yadAzrityeti / zarIrAvacchedenaivAtmano bhAgAzrayatvAt tadavacchedyadhauvacchedake zarIra upacaryala ityarthaH / evaM vidha bhAgAzrayasyA hastAderbhamasazcakramAdantyAvayavipAdAbhyAM vyudAsa ityAha / antyetItyAdi / nanu tRtIyalakSaNe zarIrasya kuNDavadarabatsaMyogavRttyendriyAzrayatve tAvatevendriyArambhakAramAvAdernirAsAdantyAvavipadavaiyarthyam tantupadavatsanavAyavRtyA caitallakSaNamasambhAvi syAt satyam kiM tu vizeSAnAdareNa sambandhamAtravivakSayAcyata iti grnthgtiH| paramArtha vastu saMyogavRttyaiva na ca vizeSaNavaiyayaM zarIravaccharIrAvayavAnAmapi indriyasaMyogAzrayatvena tannirAsArthatvAditi dravyam / yadanusAreNa lakSaNatrayamuktaM tatsUtraM darzayati / taduktamiti / arthyata ityarthI bhogaH lakSaNatrayasthApyavyAzimAzajhyAha / na ceti / kuta ityAzakya ceSAdisambandhAtyantAbhAvAnadhikaraNatvasya lakSaNatvAt tasya teSvapi sambhavAdityAha / kAdAcitkasthati // 27 // catrencamwapsamsuman mayanamanmanAmARTANTRIANTRIOTHATANAMAI NTINTERameramencemeneramananmomentum
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ prameyaprakaraNe indriyanirUpaNam / zarIrayoge satyeva sAkSAtpramitisAdhanam / indriyaM tatra(1)mAtAttvaM jAtibheda iti sthitiH // 28 // zarIrayoga iti indriyasannikarSo vyudasyate svakAreNa kAdAcitkazarIrayogina zrAleAkAdayaH sAkSAditi ca zarIrayogIni ceSTAdIni liGgAni pramitItyapramAtavo doSAH sAdhanamiti cendriyasaMskArAH teSAM sAdhanAnugrAhakatvena svayamasAdhanatvAt / uttarazloke sAkSAttvasyApi lakSyamANatvAdasandehArthamAha / indriyeti / zarIrayogastatsaMyogaH tena sannikarSavyudAsaH / nanu pramitipadApAdAnAdadmamAjanakasyendriyatvaM na syAditi cenna pramAsAdhanatvAtyantAbhAvAnadhikaraNatvasya vivakSitatvAditi / yadA phale 'tivyAptibhiyA hetvAdipadeopAdAnaM tadAJjanAdisaMskAradravyeSvativyAptiH syAt tadarthaM sAdhanagrahaNamityAha / sAdhanamiti / kathaM tena tannivRttirata Aha / teSAmiti / kAraNatve 'pi karaNatvAbhA vAdityarthaH / nanUktarItyA zarIrendriyalakSaNayeoranyonyasApekSatvAdanyonyAzraya iti cennaiSa doSaH yadendriyAzrayaH zarIramitIndriyajJAnasApekSatvaM zarIrasya lakSaNamucyate tadendriyasya rUpAdyupalabdhiliGgatvAdikaM zarIrajJAnanirapekSaM lakSaNAntaramAzrayaNIyam evamindriyasyApi pUrvoktazarIrajJAnasApekSalakSaNAbhidhAne zarIrasya ceSTAzrayatvAdindriyajJAnanirapekSaM lakSaNamAzrayaNIyamiti vyavasthAnAt / ilo (1) tacca sAkSAtvaM- prA. C pu. | 123 a-No. 7, Vol. XXII.-- July, 1900. 440
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ ACSIROHINDuratapearancodestionNEMIUIDANDoramtataRRIER enama 124 HDHIROMANImmunosurethummaNPIRATRAINAAtammanasamayanakimenews niwenerummeNAMAMTAmarnewIRISHIROERARMAme m omsons SHIPense gapuregamapeeges vApara game acrosunyy Mammablentinutionsansationanesamanumanorandomesindian saTIkatAkikarakSAyAma sAkSAttvaM tu jJAnatvAvAntarajAtibheda ityuktam // 28 // arthabuddhimanasA lakSaNamAha / arthAH syurindriyagrAhyA buddhirarthaprakAzanam / sukhAderAparokSyasya sAdhanaM mana indriyam // 26 // __ atrendriyagrAhamA evArthatvena vivkssitaaH| te ca dravyeSu pRthivyAdayazcatvAraH prAtmA ca / gurutvadhAdharmasaMskAravyatiriktA viMzatirgaNAH / paJcApi karmAkhi o kaalaa maakhshaanggulm| alp anitaa - rthagatasya prAkaTyAdipavedanIyasya prakAzAntarasyA A Page PREPee P PREEgapyaaree emuary age Here kha enameoneRIDumoments C e onts man kazeSaM vyaacle| sAkSAtvamiti / uktamiti / etadeva pratyakSalakSaNe svayaM vyAkhyAtamityarthaH / saMgrahakArAbhiprAyeNa tu tatra vakSyamANAktirityavirodhaH // 28 // sphuTArthamAha / athaiti| nanvindriyagrAhyANAmevArthatvaM kathamanyatrApi bhayogadarzanAdityata Aha / atrendriyati / anyeSAM mokSAnupayogijJAnatvAdeSveva socita ityarthaH / svamate vAyAH sparzanatvAcatvAra ityuktam / AtmA mAnasapratyakSastathA buDyAdayAzca SaT samavAyasya sambandhipratyakSatve pratyakSatvam M asianRainingin Pragapureument Peoppyaan bAlamaiyaan vyAptimAzayAha / atreti / jJAnAtiriktasyArthaprakAzasya mImAMsakAbhimatasya prAgeva parAstatvAnna kutrApyativyAptiriti bhAvaH / nanvAparokSyaM sAkSAtvaM taca jAtibheda ityuktam tasya ca nityatayA tatsAdhanaM
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dammamathura sainaNDARIHamananidandlediaWORDIN COMP A RAMECamaUPENSOREIVE ReadouanswENGranemanandHESERIESmusanROIGSaam mypawaragaran Paramod NEPALI 1 a prameyaprakaraNe 'rthabuddhimanasAM nirUpaNam / 125 nabhyupagamAdarthaprakAzA buddhirityuktam / sukhAdiviSayAparokSajAnasAdhanamindriyaM manaH / sAdhanamiti karta laa liHyilini phlH plij| zrAdizabdena buddhiduHsvecchASiprayatnA gRhamante / enaalaantmaaghl / lunggaabd ninmlaasthinirmig laalaabi anu haambaanu laaldinkaalH jbln naal iti yugapadjJAnA(1)nutpattilikatvaM manaso lkssnnmaah|| mana iti lakSaNamasaGgatamata Aha / sukhAdIti / nanu phalAi~dajJAnArtha hetupadaM prayujyatAM ki sAdhanapadenetyata Aha / sAdhanAmitIti / tahi yugapatsukhAdijJAnAsammAvAllakSaNamasambhavotyata Aha / sukhAdyanyatameti / evaM caikaikaviSayajJAnasAdhanatvasyaiva lakSaNatvAt sukhasAkSAkArasAdhanaM duHkhasAkSAtkArasAdhanamityAdIni SallakSaNAni bhaviSyantItyarthaH / evaM saMgrahoktaM lakSaNaM vyAkhyAya sUtrakAroktavyAkhyAnapUrvakamAha / suutrkaarstviti|nnviininmaanyjlaa thingglaajaa jaanakrama ityAzajhAha / vibhuneti / prakramate pravartate vyAsaDreti zeSaH / vimatA jJAnakramaH AtmendriyArthasambandhAtiriktakaraNasambandhakramanibandhanastabhAve 'pi bhAvikramatvAt zabdakarmasantAnakramavaditi manasastalliGgatvamityathaH / nanu sarvadA sparzarahitadravyatvAdisAdhanairmanaso'pi vibhutvasiddhAvAtmakramakaraNAsambhavAllakSaNamasambhavItyA (1) yugapaddhAnAnutpatti-pA. D ghuH / amasomneeta 4/3
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ ephephonews stretvnews.. saaedd-ress hl-1230 e smkkss 99-e kl-kl-kaashem mne hl maai te , taahs . kshkh---- my'mn-mgbt- ytiinaakssi chaay'aa sukh laalunilaa lilini / yntr sbaakssmnbl phl: bini: jnyjaa sulliaattiaalaaghaalaajaa| ny' sb likhun| mn baa gRhnirul triaa aphimelaamaal maakhinaa smiini| 26 | jblunil knyaa ! saani taai: khilnyjii jiy'aa| | saalmaar'iiy'aa guhaamukh() graamH ni| nk| bibaar'iiir'r'kl haajnyaa| ( ani| sntu laaghiaannaagr'hmaandhaatmaa gliaandhaar' hil mityarthaH / anaGgIkAre daNDamAha / anyatheti / tarhi jillun jbaa taalihl obaahu| nkh ali| jaanlaa bhuuthikaar' kaandhui sb sklaamu aalhlihaaH| jaanaa gijaalaakhikAraNAdhAratvAdisaGgrahaH / na ca dIrghazaSkulIbhakSaNAdau jaalaaphaalaani laash aanyc| haalashaanaahaanialaa ythaashaan an iti sarvamavadAtam // 29 // | nggi lulaahaalu tbaakssuithi smuuli munssusbaadu mngkh ghn shyi| smpuunni| | smmili| saanggililaaph thaantphiini| jaanaa yaay'| nlu baajaammel (7) guhaay'y'y'laa-aa. C * ? n -- -- ---- - -- -- mjue=searcracer -- r-o - 2 ekaadshaah sulriorshy'aaldhrukh khaat errangeetasklkh |ekhn haasaan * su 4
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ communicatarawasanahaRAVAHERITAMANECDaawanpravaaNARIDAMONDARNINGINCIKAmumatrunteveONTHIAN IMADMAamarMANUTNEYARMArwsANDITURARIWanuaHAMusaraswasurariauranvisavAMARTYRANA m atanAmARUnaunuwissionmashasangranemamam ON G tamnnarwasaramateundaudiosema mngglyaa saanaagaalim| 20 iti / atra buddhizabdena bujhate 'neneti manA vivanishir'i / / doSalakSaNamAi / pravartanAlakSaNAH syuSA rAgAdayazca te // 30 // pravartayantIti pravartanAH pravRttihetavA doSA ityarthaH / te ca rAgadveSamAhAH / tatra rAgadveSI vkssyaamaannlkssaannaa| mithyApratyayo mohH| mohalyA pravRttihetutvaM na svAtantryeNa kiM tu rAgadveSAnugrAhakatvena / mUDhameva hi rAgadveSI pravartayata iti / taduntalam / / guglnaa / kaalaa jun mue pretyabhAvaM lakSayati(1) / mRtvotpattiH pretyabhAva utpatti hasaGgatiH / m I aa ARRORSHIR dAt saMgrahassUtrayorvisaMvAda ityata Aha / anna buddhizabdeneti / khUnAnusArAdevedAnoM doSo lakSyata ityAha / doSalakSaNamiti / pravartanA preraNA saiva lakSaNaM yeSAM te tathoktAH pravartakA ityarthaH / tadetadarthata vyAcale / pravartayantIti / upalakSaNaM caitat / nivRttihetavazceti dravyam / vakSyamANalakSaNAviti vaizeSikaguNAdhikaraNa ityarthaH / mUDhasyApi rAgadveSamantareNAvaiSamyamAha / mohasyati // 30 // iament i omom (1) pretyabhAvasya lakSaNAmAha-pA. C pu. / SIMINMENMaratNowIVIend'.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ pumpurnsaapusa mban A RAainvulMIUNRENTantraLOKRANT 128 EMAKERatantammHOMHARATI gote anditationshipreshamasaleso rateeISARSHABADREMRAPAR sa meray memag meges mameer UO saTIkatAkirakSAyAm .. nityasyAtmanA jananamaraNAsambhava ttaradehavizleSasaMzleSA maraNotpattI iti| taduktam / punarutpattiH pretyabhAva iti / phalaM lakSayati / phalaM pravRttisAdhyaM syAttacca dehsukhaadikm||31|| pravRttiH puNyApuNyarUpetyuktam / taduktam / pravRttidoSajanitArthaH phalamiti // 31 // . duHkhaM lkssyti| tayA vedya duHkha dehendriyAdikam / pratikUlatayA vedA(1) duHkham / tacca dehaH paDindriyANi paviSayAH SaDbuddhayaH sukhaM duHkhaM cetyekavizatidham / tatra duHkhaM svata eka nirupAdhikam / ita utpattidehasaGgatirityatra tadvizeSa eva maraNamiti zeSaH / nanu prAgasataH satvamutpattiH sato'sattvaM vinAzastadeva ca maraNamiti nyAyaH tatkathamanyathocyata ityAzayAha / nityasyeti / svakamArjitasya manasaH pUrvadehAnnikramaNaM vizleSaH uttaradehapravezaH saMzleSaH te eva maraNAtpattI ityarthaH // dehasukhAdikamityAdizabdAdindriyaduHkhAdisaGgrahaH / pravRttidoSajanita iti doSamUlapravRttijanita ityarthaH // 31 // etatkarmaphalameva anekadhAtmapaghAtakatvAd duHkhamisyAha / pratikUlatayeti / (1) vedanIyaM-pA. ( pu. / / ...
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Seniencem e ntPEARTISpramanmarried mAmA merometeoromammyawa ROHINITrarpuransacrapstoprone raamanawarpos papergaamanage prameyaprakaraNe phaladuHkhApadhanirUpaNam / rANi tu sukhasparza 'pi duHkhAnuSaGgAd viSasampRktAnavApAdhikaduHkhAnIti / taduktam / bAdhanAlakSaNaM duHkhmiti| | shriisndhaay' jaalihmlimi(1)rupavarga ityAha / duHkhAtyantasamucchedamapavarga pracakSate // 32 // taduktam / tadatyantavinAkSA'pavarga iti / duHkhanivRtterAtyantikatvaM nAma sajAtIyasya(2) tanavAtmani punaranutpAda iti // 32 // nanu niHzreyasApayogIni dravyAdIni prameyAdaabi maalin nli kun: jummndhaail ljinaali nanu nasya duHkhasya punaranutthAnAdAtyantikaduHkhanivRttaramuktAtmasvativyAptirityatyantazabdArtha nirvakti / duHkhanivRttariti / duHkhAntaraprAgabhAvAsahacArataduHkhadhvaMso mAkSa ityarthaH / idamapyAtmAntarApekSayAsmadAdiduHkhadhvaMse 'tivyAptimAzAha / tntrvaatmniiti| tathA caikAtmaniSThanikhiladuHkhadhvaMsasAkalyaM mokSaH mumukSaNAMca pratyekamekatvAnnAvyAptizceti vilAsakAroktalakSaNamuktamityanusandheyam // 32 // atha mokSa sAkSAdityAdizlokasyAnupayogamAza (1) prAntako nitti-pA. C pu. / (2) nivRttasajAlIyasya-pA. puH / THEHRENISATIOMARunner aneesomammemoratawa r eness
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 530 saTIkatArkikarakSAyAm tatrAha / mokSe sAkSAdanaGgatvAdatapAdairna lakSitam / tantrAntarAnusAreNa SaddhaM dravyAdi lakSyate // 33 // satyam / dravyAdInyapi niHzreyaseopayogIni vidyante tAni tvAhatya niHzreyasAnaGgatvAdakSapAdA na lakSayAJcakruH / vayaM tu teSAmapi paramparayA tadupayogo'stIti kANAdatantramanusRtya lakSaNamAcakSmaha iti / tAnidAnoM padArthAnuddizati // 33 // dravyaM guNastayA karma jAtizcaitatrayAzrayA / vizeSaH samavAyazca padArthAH SaDime matAH // 34 // dravyaguNakarmaNAmeva jAtimattvaM na sAmAnyAdInAM trayANAmityuktametatrayAzrayeti / teSAmapi jAtimattve jAtyanavasthitiH / vizeSasya svarUpavyAghAtaH / sure | nanu niHzreyaseti / anyat pratijJAyAnyaduddizyata iti zaGkAM nirasyati / tAniti // 33 // st sarvAzrayatvena prAdhAnyAt sAmAnyavadupakramAniHsAmAnyeSu mahAzrayatvAt samavApyupakramAt tacchepatvAcca dravyAdyuddezakramaH / uddezamadhye prakramabhedena jAtereva vizeSaNopAdAnaM kimarthamata Aha / dravyaguNeti / nanu sAmAnyAdInAmapi sAmAnyavatve kiM bAdhakamata Aha / teSAmapIti / prAduSyAdityatropasargaprAdubhyAma 448
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwarapuRamunamaAMIRRumoreanemaroManaceaseRAINIROINOMINANCTIONAR OEMENTATIONBMNSWISUNDRODUMUN I CODM prameyaprakaraNa dravyAdipadArthanirUpaNAm / 131 samavAyasya saMyogasamavAyayoranyatarAbhAvenA(1)sambanyazca prAduHNyAt / yathAhuH / vyaktarabhedastulyatvaM sro'thaanvsthitiH|| rUpahAnirasambandhI jAtibAdhakasaMgrahaH // iti / shraabndhiaabsthaa klidililiH| sAmAnyayAH samAvezo jAtisakara ucyate(2) // iti // 34 // stiryacapara iti Satvam / ___ atrodayanasammatimAha / vyaktarityAdi / tatrAkAzakAladizAmekaikatvenAnekavRttitvAsambhavAnAkAzatvAdijAtisambhavaH sambhave vA vyaktibhedaH syAt saca dharmigrAhakapramANabAdhita iti bhAvaH / tulyatvaM paryAya svam tatra vyaJjaka bhedAbhAvAt parAparabhAvAbhAvAcca na ghaTatva kalazatvayA daH bhede vA paryAyatvahAniH sA ca vyavahAraviruddhati bhAvaH / anyatra parasparaparihAravatA ekatra samAvezaH yathA nabhasi manasi ca parasparaparihAriNAbhUtatvamUrtatvayoH pRthivyAdicatupaye tayorapi jAtitve parasparaparihAraH syAt parAparabhAvazca syAt tadubhayamapi bAdhitamiti bhAvaH / sAmAnyasyApi sAmAnyavattve 'navasthAnAt / vizeSANAM ca vyAvRttakasvabhAvAnAM sAmAnyavattve svabhAvahAniH syAt / saMyogalya (1) samavAye saMyogasamavAyayorasambhavenA--pA. C pu.| (2) anyonyatikArikA nAsti B. / -No. 8, Vol. X.XII.--August, 1900.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ twoundswayamvwnewmomsantalestianeursanematonNKAnnaweena saTIkatAkipharakSAyAma MAA ya va / pamourna u bulaalaammaa jrj hmaahr' sbkaagri aaa| | susth sbaa shishu skuph ljjiaaNamityaparam / tadutAm / kriyAvaddaNavatsamavAyikAraNaM dravyamiti / dravyANi privaasstt| bhUrAyojyotiranilonamaH kAlastathA dishaa||35|| AtmA mana iti prAhu vyANi nava tadvidaH / na ta vida ityanena padArthavidAmA siddhAntaH / gun lmbaa kaahaalkssm suukss phlbAyasya sAmAnyavatve bAdhakamiti saMgrahArthaH // 34 // itaH paraM kaNAdasUtrANyeva saMvAdayiSyati tatra dravyalakSaNe tatsaMvAdamAha / taduktamiti / guNavatvAtyantAmAvAnadhikaraNatvaM guNavattvaM kriyAvatvaM tu dravyasyaiveti pratipAdanArtha vibhuSvavyApteH prayojanaM tu manaHprabhRtI dravyatvasAdhanam // nanu dravyatvasAmAnyalakSaNAnantaraM tavizeSalakSaNe vaktavye kimuttarazleAke kathyata ityAzaya satyaM tadartha metAnyuddizatItyAha / dravyANIti / TAvantatvaM halantAnAmiti vacanAt dizAzabdaH sAdhuH / pRthivyAAhe zakramastu bhAgyaguNAzrayatvena bhUtapakSe keprApte bhAgyaguNabhUyastvAnusAreNa catuNI krmH| bhUtApakramAdAkAzam / ekaikadravyopakramAd dikAlA tayostu sopaneyakriyAsaMyogamAt krmH| vibhukrmaadaatmaa| pari HomonaamRRORMANANDHAppurameworwarsanawarmaraman Hinditambadamilariomalianopmentiosteroenainitaliateelinamrohibhinnatanumanianities RABARDANGEDurage Jo i neeewanaiantanamamumaanemaNamowomawmaretermanesemaramanarsunamamurtainmentamaraaneeyama w amymarimmunemamaaHIMINIMINSamm 468
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ SprailmesIRIDGome prameyaprakaraNe dravyanirUpaNAma 433 sutr l lkssHsth haathtri rubbi jaani sbni| yathAhaH / haalaa i klaant laa: phkhlaa| pRthagada byAlayAte tu na guNAH ksycinmtaaH|| iti| tathA / phaa: h j l lu lu / prasidudravyavaidhAlavasyA antumarhati // iti / kecitta viyati vitatAnAM sUhamANAM pRthivyavayavAnAM kRSNA gumAstama iti varNa yanti 2) / manAvyatirikatve satyasparza tvena kriyAvatvarUpavattvAsi zeSAt tadupakaraNasvAmA mana iti / atadidAM vipratipatimAha / anye viti|| sarvagatA ityanena vAnAM paramamahattvamuktaguNavasvAda dravyatvam / amUrtaye sati bAhyendriyagrAhyadravyatvAt pRthakadavyatvaM c| tatazca kasyacit kasyApi dravyasya guNA matA ityarthaH / tama ityaadi| calamityanena kriyAvattvAnIlamityAdinA guNavatvAca dravyatvaM tamasaH rUpitve satyasarzavatvAt prasiddhadravyavaidhayaM ceti navaivetyanavadhAraNasiddhiriti bhaavH| tamaso guNAntarbhAvAt na dravyAtireka iti keSAMcidvaizeSikaikadezinAM samAdhAnabhupanyasyati / kecittviti / tadetat prAbhAkaramatamiti kaizcid vyAkhyAtaM tadapi tanmatAparizIlanavilasitameva bhAvAbhAvastama ityeva teSAM mataM taduktaM zAlikAyAm / (1) vanti - pA* B ghuH / measum m atwomencememommassammananews
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 saTIkatArkikarakSAyAma laalun: nityaannjnaaajaaksDrena pRthivIguNatvAnupapattecAlokAbhAvastama iti kaannaadaaH| zabdasya tu guNatvamuttaratra vakSyAmaH / tasmAnavaiva dravyANIti siddham / taduktam / pRthivyApastejAvAyurAkAzaM kAlA digAtmA mana iti dravyANIti // 35 // ss // tatra gandhavatI bhUmirApaH sAMsiddhikadravAH // 36 // uSNasparzaguNaM tejo nIrUpasparzavAn marut / / bhUmibhedAzca maNivajAdayaH pASANAH / sAMsi dAsa Saamaasum menger SACS yatra teSAmasaMyogaH sa mahAnandhakAra iti| teSAmalpaso'pi tejovayavAnAmityarthaH / iyAMstu vizeSaH sa ca bhAvAntarameva na tu nissedhaatmeti| tadapyutaM tatraiva apavAritAlokabhUbhAgAdikameva chAyeti / tasmAdekadezimatamevaitat / athaitanmatavyanirAsapUrvaka bhAvameva siddhAntamAha / asparzavatveneti / tamo niSkriya pratyakSatve satyasparzavatvAdAtmavat kramAt pavayena manoghaTayorvyabhicAranirAsaH nIrUpaM cAsparzavattvAdAkAzavaditi tvaduktayoH kriyAvattvaguNavattvayorasiddhau dravyatvameva nAsti kuto vAtireka iti bhaavH| evaM yadi tamaH pArthivarUpaM syAt AlokAsahakRtacakSugrAhyaM na syAt ghaTanelyavat na caivaM tasmAnna tathA guNAntabhAvasyApyasiddhabhAva eva tama ityAha / nalyAntaravadityAdi // 35 // // 1. maNivajrapASANeSu gandhavazvasthAvyAtimAzaGyAha / mammonommmmmmmmmmmmmmmomasa r amamou T OMADARSamendyndwanatantavasnaRBANIMAMImmmawwwNROERS
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ prameyaprakaraNe dravyanirUpaNAm / dvikatvaM dravatvasyAjJAnasiddhatvaM tena dravyAntarasaMzleSapAdhikadravatvAnAM pArthivAnAM sarpiHprabhRtInAM taijasAnAM sosAdInAM ca vyavacchedaH / yathoktam / sarpirjatumadhUcchiSTAnAM pArthivAnAmagnisaMyogAd dravatvamadbhiH sAmAnyamiti / tathA trapusIsaloharajatasuvarNAnAM taijasAnAmagnisaMyogAd dravatvamaGgiH sAmAnyamiti / apAM vikAraH karakAdiH / uSNasparza iti zItasparzInAmanuSNAzItasyazAnAM ca salilapavanAdInAM mirAsa: (1) / na caivaM cAndramasena mahasA bhavatyavyAptiH / uSNabhUmibhedAzceti / teSAmapi bhUrvikAratvAt gandhavazvamanumeyam / bhUrvikAratvaM ca pAkajarUpavattvAt anupalambhA gandhasyAnudbhUtatvAt sitabhAsvaratvaM tUpadhRmbhaka tejovayavagatamiti bhAvaH / AdizabdAt sphaTikAdisaMgrahaH / lakSaNe sAMsiddhika vizeSaNasyAtha kathanapUrvakaM vyAvartyamAha / sAMsiddhikatvamiti / AjAnasiddhatvamutpantiziSRtvamityarthaH / sAMsiddhikaM prakRtita AgataM tat tatheoktam / saMsi - sutI sameityamaraH / dravyAntare saMzleSo'gnisaMyogaH / atra pUrveSAM pArthivatvaM bhaumAnalendhanatvAt uttareSAM taijasatvam atyantAgnisaMyeoge'pyekarUpyAdavagantavyam / gurutvAdikaM tUpaSRmbhakapArthivAvayavagatamityAdyUhyam (2) / athaiSAM iyAnAmapi tathAtve sUtrasammatimAha / yayetyAdi / aplakSaNasya karakAdAvavyAptimAyAha / apAM vikAra iti / ApyatvAt tatrApi sAMsiddhikadravatvamanumeyam / kiM ca pratibaddhamityavaseyam Adizabdena himamathanaphenAdisaMgrahaH / teja lakSaNe vizeSaNaphalamAha / uSNeti / avyArimAzaGkya (1) vyudAsaH - pA. B. 1 (2) ityAdA mahanIyam - vA. E . / 135 Aje D
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ | diinaalaay' er rea=4&tasraeurshr ashaak sngg aast jy'ii kaabi naalun phll bhijaaliiy'aanriishbjhaallaaphaalu| jumukhi shikaa| laa kinaa| klaahm sbshi| mliik hom anyc dungkhaariiljjaasniilaa kss| hlaa jaagiy'e nihtyaal ll| okh maanyiaabhissmkaal sbikaa kaa sbaasth! sbaamni| baa jbaal ji| laahaabaandhaay' haanilaalisti lu hy' / muuln sb sbaasthli khi kaami| julaa| anti| sNshliaanggphaarthiith| liphsl hummaa khaalaa hjN phraaspi" spiH sblklusaainaal thitbehii maansaahindu l nggaasllaamaa shhnggaangginH laa yaa aghkssaantHkaalaa miy'aa phaani kthaalidd'aaku aasthaao| naa bhaabi hsthaandhaa 'aaH haaphij duku kiibhaasthaa chaay'aabaalighaallH mhaatbaa ghiaanaasth ni haattaa alir'iH sbsb lgaabd nuutn ghuuniH anlliamRtaa aa phskaantaalaakssaanglbhikssuninu ngdhaangguli ar'umuul nii sbaahaadbaaraah sbaabhaalni shuunthi aashibhiH / naa duddhiH sndhiaa htyaasty hRtbaanu laahaahaahmaandhtb thaakaaaishbaasH baahaadussttumbisbaabhaa jaani sbaarth snddibhiH| okh hor`aar' ghuuthinimbaannmlithi yubk laakhaanaalaa| 431 ==== == ahNkaar krben dy'aa kmeshkaat shki-nkshn-n
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ tslimcows ershaasner kaache ek dls elkaaeheriraa| ek smy likh| aar'ii: shrey'aa jaanijsttrliks: bidd'i| naalaatb sb lur`aakphlaasul sunu laahilaalniy'ni| 11 / kssk guruj jbaalaaksi klaa| 3 4/4/ skriy'aa tussaangkhiiil glu sraabii kaani| | ruuhm ln baa kaahaaph / naaluh| nk| liphsusthy smbnyciaandhaa hildini| lnggaanaanyj ali| yaa bhaal laagl / skullaalinaaksaanulgh| hlul naa laalsbaar'aalihudi khriH muul sb sb sbighaalaalaa laa laa bhuur'i nliin asubhaall shntu muslmuukh| ei elilaa yuH jlilaalaajaaH lni - gaajaasu| dlil sbaar'th r'aaH bhaalukkaahli mul baashaaillaalu bRhhhubliinggul aammuH bhaaNnggaa phaalaahaabaajnsbaagrh laabhlmbaandri| / ss / jaahiil kaakaa| laal / mngg lkss / haalaal| dkss ny'tve kiM pramANamata Aha / tacceti / zabdo guNaH guNatvAt tbkaalu jnnddiaangginH nu laahaasy bhisskaalu ttu myaagi nulaalaaskaa sbaantkaal jili / osngg sumaanillaa| n sklin| nilaasnhtmhmaandhaatraanu laahaaNtbaa n ji| kaalir' sukaag: lns jaantaanaa naambaani aksimkonndd: 367erchdk dntdaankaar kh- aakaakaakaaelkaa hl
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ aaman 138 saTIkatAkikarakSAyAma NamoummaNDOMINARDANISTANERamdamYAMAmer ciraciraM yugapadityAdipratyayavyavahArayornimittaM hmaalH| aaatmnir'aaluk jbaal ni jbaalaakSaNam(1) / taduktam / aparasmin paraM yugapaciraM kSi bini a jbaal lingkaaliini| naamr'li alini r'ibhulini l klaanisbaarth / hli ky' - kasya bhAvAbhAvavyavahArasthApakaH kAla iti kecit / ekasyApi kAlasyopAdhibhedAt kssnnlvaadibhedvypdeshH| pUrvAparAdidezapratItivyavahArayornimittaM dik / taduktam / ita idamiti yatastadizA linggmiti| ita cet satyam idaM sarvapakSaliGgamAkAzasya parizeSAt zabda iti siddhAntassUna vazyAti tasyemupalakSaNamityadoSaH // kAlalakSaNaM vivRNoti / ciramiti / cirAdivyavahArAsAdhAraNakAraNadravyaM kAla ityarthaH / lakSaNAntaramAha / parApareti / vyatikaro vaiparItyam / etasya sUtroktaSaDliDopalakSaNatvAd viparItaparatvAnumeyaH kAla ityAdIni pallakSaNAni bhaviSyantIti bhAvaH / tadeva sUtraM paThati / aparasminnityAdi / matAntareNa lakSaNAntaramAha / ekasminniti / ekasyaikatra bhAvAbhAvI yadbhadAdupapadyate sa kAla ityarthaH / nanu kAlaliGgAvizeSAt ekasya tasya kuto bheda ityAzaGyAha / ekasyApIti // digalakSaNaM vivRNAti / pUrvApareti / pUrvIparAdipratyayaliGgA digiti lakSaNamityarthaH / yata iti prathamAthai sArva (1) ityAdi ca lakSaNam-pA* B pu. / . 504
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ HarmimarANTIDINAIMIMARATHomem a marindianRHINIM HAMARNATIVITADITURNAMITONmitunedasivanistanianmomumbabaiwanirusivatemaininamasedarnail Gaumunicuratemeanipassacronytaimonicmar Ramanaras MANDARMEntemantandinessmaninonamaswaharanasiuoviranandaimavtandinisclaichhinarian OSoapdeocota D ly'sii yubli / idaM pUrvaNa ita idaM pareNetyAdijJAnaM yat tadizA lisamiti sUtrArthaH / sA ca kAlavadekA vibhvI nityaiva tattadupAdhibhedAt prAcyAdivyavahAraheturbhavatIti darzayituM dizetyekavacanam / taduktam(1) / kAryavizeSaNa nAnAtvamiti / prAdityasaMyogaH kAryavizeSo vivkssin:| jughlaalaa lmu biir' sr'lii nndinmiti // 30 // // prathA guNalakSaNamAha / karmaNA vyatiriktatve jAtimAtrAzrayo gunnH||38|| jAtyAzraya iti sAmAnyAditrayanyadAsaH / mAtreti guNAderapyAzrayo dravyaM vyudasyate / kApi jAtimAtrAzraya iti tanAvRttyartha vyatiriktatve 2) satItyuktam / taduktam / dravyAzrayo'guNavAn saMyogavivibhaktikastasiH / jJAnaM yat taddizo liGgamityarthaH / aupAdhikanAnAtve sUtrasammatimAha / taduktamiti / prathamacaramAdityasaMyogopAdhika: prAcIpratIcyAdibheda ityarthaH / dikAlasAdhanaprapaJcastvasmatpraNItaprazastapAdabhASyaniSkaNTikAyAM dravyaH / zeSaM sugamam // 37 // 5 // guNalakSaNe kamavyatiriktatvaM nAma saMyogavibhAgayoranapekSakAraNatvAbhAvaH anyathApekSitavyAvRttaratiprasaGgitvAditi / etacca sAne lakSaNe vyaktamityAha / tadu (1) taccatam-pA* B pu. / (2) kamAnyatve-pA* B pu0 / CATEGORIGLESIATIMESolaudaci on 50
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ naajjid| mhaakaasemreet amaabss my'kaal esease ssis s: = tag ki 1 / * i ' 4 o 1 24 * ephe) ME ny' shilpii :- Bt| sh . ekh! sbaakssaathlbl klaani byaakti / kaal sthaay'ii caass sujaa khaatm hy' sblp jbaani jb jaamaakaa ju ash| sutrH yhnhj kaajaa hle str k iy'aalaa 2 kaahphmbaakssmntrii anggemaalaastr sbaakssr ligum thm sntr b yaathishaambaaindhaay' htyaayjny yisphii & E a nsacrossacr ser er kdr sei 7 " shy'e sht 1 phi as 4 ** shh=e==aamsNs=e==aashanshns-e kaaemdehkke gelen bndh liri| sngg jnggl jbaalaani Rnn bhaal| shunggaa mun spaa haaghikssaamuuhe binaash smRhiH / aa a a sthir' likhaalenchilaam sb sthaali laa| liinaakssii laalilaain sthaashyaaaacchi Rnnaatyaahaangkhlaapi haajii nn| lubhyshbjuhmaastrsb khaady lkssaashraanyj mhmmaamblit dbiaahaan kh su shaajhkhaakaa y' mjaa naa khaaalaakh jili! sbniili| aakhlaar' g ghaa| - laal| laa tbi l llaam hiini| kaay'aali| kathaM tahi rUpasamavAyavAn ghaTaH padadhvaMsavantastantava iti a saaH sb tbaa sthaa / missi! ll r'ihaakhaabihiighlaaithi jghaalu bhiissaa sukh sukss h y'u tykss laa liH alaaliy'aanii saandi haalaashmi| sb ali| jaanggaalaaalini| likh| ghssaa hl ressessister...hematicialissascuiurname: sessiassas-ass=" swesourcessarr rcourse -Ente tra = --- sh h ng r essletter. emcurite aasl 40
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Afiactreams klkshd arrested.* *** ** All Edwar ei khnij gythaa niy'aa| nssp sblp naa| su yini / slaay' yntr l phaal abbiaanaa bbiii sm jbaaphiksl niliini / / bichaa binti susbaadu amulaa / hjmbaaH juy'elaaghaatt l i baa phmubhii / 3 / | ajbhmaaH maakaalaahlmurshiy'aaniy'aa sthaa| skunyjlaaghlaashy' / n ? hy' - wranathaboute=prottastest==== ==aa hy'eche 37 raane 1 0 miH / tailaay' helaal . ==need ansangbad chaatmye atyaahik bhuukh| siimphini o | julhaajj adhulaa phlaadijaa l sukh sthaaklaahubhaa-knyaa niy'ntr'aa r'ilaalutbdkss naa hy' bisbaandhlkssaamlaa khiliyaahaa laalni yugH kssikaalH ji o teSAM vizeSalakSaNamityAkAkSAyAM sarvatredamuttaramupatiutta ityvtaaryti| aayntti| ke guNA ityatrottaraM rUpAaa ni| khiln hm sulaalihil / shuibaandhaatvAd vizeSalakSaNapratijJA ca yuktatyarthaH / nanu zabdo dravyalir'i laaH htyaakt hRthndhu sbaarth haani maandh daalaanyji khukhe bhuli sukssmtaaH hl munaaminyaasiniH kh bindiiig jbaalaali| 'ny sunyjiyuddhkaalu naaphaabhir'iaali klaab| | susbaasthy ghuur'aalr'aassnaa| baal|lipekssyaa rUpazabdayorAdyantatvamata Aha / sUtreti / tAni sukaali haaNphaali| tbtyaadi| muhaagl| cy' mey'er jaamaai maadkaaspiribesh ekh== = == =a ur
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA pArkikarakSAyAm nyasparzIH saMkhyAH parimANAni pRthaktva saMyogavibhAgA paratvAparatve buddhayaH sukhaduHkhe icchAdveSau prayatnAzca guNA iti / cazabdena gurutvadravatvasnehasaMskAradharmIdharmazabdAH saGgRhItAH / tatazca kaNTheoktAH saptadaza cazabdasamucitAH sappreti guNAzcaturviMzatiH / teSAM vizeSalakSaNaM vakSyAma iti // 38 // netrAdyekAkSagamyatvamarthatve sati lakSaNam / rUpasya ca rasasyApi gandhasya sparzazabdayoH // 40 // 142 cakSugrAhyatvena ghaTAdidravyasya tadgatasya ca sattAdisAmAnyasya ca saMkhyAparimANAdiguNasya ca rUpatvaM mAnasAMkSIditi ekatvaM vizeSaNam teSAM tvagindriyasyApi viSayatvAt / evaM sparzanai kendriyagrAhya ityatrApi vizeSaNaphalaM vAcyam / gandharasazabdAnAM tu ghrANarasanazrotragrAhyatvameva lakSaNam / ekatvavizeSaNasya vyavacchedyAbhAvenAvivakSitatvAt / lakSaNa saukaryeNa krama nikaSe draSTavyaH // 39 // atha pratijJAtAni vizeSalakSaNAnyAha / neneti / cakSurekagrAhyeo'tha rUpamiti rUpalakSaNam / tatraikavizeSaNaM dvIndriyagrAhyanirAsArthamityAha cakSariti / tadetatsparzalakSaNe 'pyatidizati / evamiti / gandhAditrayalakSaNe tvekazabdatyAge ghANagrAhyeosar gandha ityAdi yAjyamityAha / gandheti / pazcAduddiSTasya zabdasyAdaulakSaNe kAraNamAha / lakSaNa saukaryeNeti / nanu zabdo dravyaM kathaM 508 KHT
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ramantasaaraam param ATARIOMeamRomarpawanpr a saTIONaample PanipaprunanaplaamYORGENONupsamaywanSAR ROMANORavenanmitrateurORBRUAR prameyaprakaraNe guNanirUpaNam / 143 mullA zabdo'ntra lakSitaH / nanu sAkSAdindriya(1)sambajl aahmjjaay'aa gaali mundraa l yaayy iti cet na zabdo guNaH bahirindriyavyavasthA hetutvAt ghr' aag jaayaakaalaanii mntrmaann aaaandriyatvAt prANavadityAdibhirguNatvasyaiva siddhH|| 40 // arthazabdasyA vivakSitamartha prayojanaM cAha / guNeSu lakSyata iti caadyti|nnviti / sAkSAdityAdinA padatrayeNa kramAt ghaTarUpAdau samavAyAbhAvayorindrayarUpAdA ca vyabhicAranirAsaH / asiddhiM pariharati / neti / zabdasya svopalabdhikAraNatvena zrotravyavasthApakatvAtna he. tvasiddhiriti bhaavH| antarindriyavyavasthA hetoH suvAdijJAnasya guNatve'pi yugapadjJAnAnutpattiliGge taddhatA vyabhicAranirAsAya bahirityuktam / zabdasya guNatve pramANAntaramAha / shrotrmiti| sajAtIyapadaM dRzante sAdhyavaikalyanirAsArtham / tacca pakSe 'pi sambhavatItyavirodhaH / AdizabdAt sAmAnya vave sati baahondriygraahytvaadityaadisNgrhH| dravyatve tu zabdasya nityavibhutvena sarvopalabdhiranupalabdhireva vA syAnna tu kadAcidupalabdhiriti pratitarkaparAhateH guNatvameva siDyatIti bhAvaH / yaduktaM zabdasya guNasvamuttaranna vakSyAma iti tadetaditi bodhyam // 40 // nanUttarazloke arthazabdArthakathanaM prakRtAsaGgatamityAzajhyAha / arthazabdatyeti / rUpAdilakSaNasthasyeti zeSaH / ajasmaama R (1) sAtAdana-pA. B pu. / Son o mminemamuryavaranamamyanmaunomomsonem amaenamewomenmmmmmarinee
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ search eneros es. ek dshk ekjn er mt ourangopurersareensparsondes 744 | tiisnaandhilaay'| muktitb mul kaay'ur' ar'ihH| ksbaa kaar'iaajjaaj baanijy nishmi 4 | | jaalaa diy' dbibidhaam|| naa thaakilaabsthaa kaaj krimuul cbi khaalaa nnimi: 47 / lshraatraaH r'iaajhaa jny sb) laalu| guNatve khali hetutvaM tattaddhIvyavahArayoH // 42 // | sthaalimaahjaali phil l yu: sby'e| bhiighniksaal strii| lilim yu: yilekhaa / nmukhi / jn lkssm ashe ghur hl - ni| jmini skul sthaali sb sb byaa: skullini| 42 / sbaasth r'iaakhii sbli jblaa | haalu maar'iaa jiy'aa: sb yu! phl| | r' ni| hilaangkssiaakhi / khaanitaamiH naar'i laaaH // 4 // | susbaajhaadd'u lilsnaalityaakhaahaandhaataalikaa| tatsamavAdhikAraNavyudAsArtha guNatve satItyuktam // 42 // = -=- = | (7) graaphi-~* A * / | 470
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ wereducnnaa-hy'n 19thri sheF3eFptn shhr smn ekphead - - - hy'e yaabe| aar ei ken guy'eker - - - =e== h khte - e - slph i e dgdh hyaa bRthaa yaay' / 744 jr'iy' shrii anuyaay'H sb hy'H sumhH bll / ghn aatthaaH maask dbiaahaaphhaa mimbaalaani - minu| jy'aanbir'iishrii yuthii tmikssmRtb suni| 4H H essaar' hiy'aa jilaadbaa haa| ykss astr pr jaajnii naa // 4H {} | kittaahii dbaa jaabdaa naa thaakulishin sthaa: sb sth| naaimbaabllaah anulibdhi taahmaatulaaln // 444 ljbiaalaa mihllaa: su : kaangg laal / julaabhaa dbmH jjiaasthaayyH // 4 // | liy'aa bhaandraanii 4 / slpsbaasthH daai thmaalaa dy H | | snaath: hRtbiaar sbaasth sngkl: 8 lshaant anyaay' kssaantylikh / laasthy khaalaa / supr'iaahini'| kthaa jaani bdkhini / mukmibhi dbaahu yulaantti| shrni / 22 vikalakAlakRtatvadena dvividhe paratvAparatve ityaah| bisskaani 24 liH daaH sbtb sb yaan astr thaaklu aatthaabr' anaadity: 57 / skaal| mdinaani| taahaa lingk ki ykhn |
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ mowomamrenoNINNERARATRAUTERNATIPATRIKAananesamanner HEROHTTARATHI saTIkatAkipharakSAyAma sa eva bhAvaneti vyapadizyate / yathAhuH / bhAvanaiva prayatnAtmA srvtraakhyaatgocrH| iti / gurutvaM tu guNo heturAye patana karmaNi // 46 // dravatvaM tu guNA heturAye syandanakarmaNi(1) / dvitIyAdipatanasya syandanasya ca vegahetutvAdAdA ityuktam / patanasyandanayorAzrayadravyasyApi samavAyikAraNatvena hetutvAd guNa ityuktam // 46 // ssil | byAha / AtmetyAdi / atrotsAha iti lakSaNam utsAhapadA rthaH prayatnaH kacilloke harSe'pyutsAhapadaprayogadarzanAta tathA na bhramitavyamityAhA kRtyAdIti / AdizabdAdupayogAdi(2) zabdasaMgrahaH / tathA ca kRtyAdiparyAyapadArtha utsAhaH prayatna na harSapadArthastasya gauNatvAdityarthaH / na ca kAyikavyApAravizeSe 'pi prayatnabhramaH kArya ityAzayenAha / Atmadharma iti / nanu kRtyAdipavAcyaH prayatna ityuktaM kRtitatsAdhyamadhyastha ityAdi bhAvanAyAstavAcyatvadarzanAdityAzajhyAha / sa eveti / yo'yamutsAhAparanAmA loke prasiddha prayatnaH sa eva vede puruSapravartanAtmazabdabhAvanAviSayabhUtapuruSapravRttirUpA bhAvaneti vyapadizyata ityarthaH / atrAcAryasaMmatimAha / yathAhuriti / kiM karoti pacati ki karoti gacchatItyevaM sarvatra karotisAmAnAdhikaraNyadarzanAt sarvadhAtvarthavartisAmAnyarUpaM karotyarthabhUtabhAvanA pUrvoktaprayatnaliGAdyAkhyAtapratyayavAcyatayA pratIyata iti vArtikArthaH // 46 / / 7 // (1) spandanakarmaNi-pA. A pu. / (2) udyAgAdi-pA0 E pu. ! meemenPRIORNmpannamrapmomsonapreranamamagrewa s enamentarmaceumsammanumaanwaepaapaavanmayanarma
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ marwecansamanane esamanaraansm RIanemRATIONaameem mmmmmmmmmmsaste P CHH mutahatmanducinamancommmmmm prameyaprakaraNa guNanirUpaNam / 147 limdhadhoryaviziSTe 'rthe nehazcikkaNatA ca.) saH // 47 // cinAtvaM deha iti lakSaNAntaramiti // 47 // bhjn htyaabhaassiiy' jbaalaa| svayaM yastadvijAtIyaH saMskAraH sa guNA mataH // 4 // svotpAdakasajAtIyatyotpAdakaH svayaM ca tadvijAtIyo guNaH saMskAra iti / yathA smatihetuH saMskAraH sa AnubhavajJAnajanyaH smRtijJAnahetuH svayaM na jJAnajAtIyaH 2) / yathA vA vegaH karmajaH(3) karmahetuH svayaM snigdheti / snigdhavyavahArAsAdhAraNaM kAraNaM guNaH sneha ityaarthH| cikaNavizeSaNavaiyarthyamAzaGyAha / ciknntvmiti||47|| saMskAralakSaNe saMskAraH sa guNA mata iti saMskArAnuvAdena guNatvaM vidhIyata iti taccAyuktamityAzayena vaiparItyena yojayan lakSaNArtha niSkRSyAha / svotpAdaketi / atra guNagrahaNaM saMyogApekSayA tAhakakarmavyudAsArtham / tathApi kamIpekSayA tAiksaMyogavyudAsArthamadviSThatve satIti vizeSaNIyam / tathApi vihitaniSiddhakriyApekSayA tAdRgadharmAdharmavyavacchedAya sarvotpattimatAM nimittatvarahita iti vizeSaNIyam / lakSye lakSaNaM yojayati / yathetyAdi / vega (1) sa khehazcikaNazca-pA* B pu. / (2) svayaM jJAnavijAtIyaH-pA. C puH / (3) karmajanyaH-pA. Bpu.| 1 kha-No. 9, Vol. XXII. --September, 1900. SAR
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ moremangacaTORINORLD 148 saTIkatArkikarakSAyAma karma na bhavati / ( yathAsthitisthApakaH veSTanAdikarmajanyaH veSTanAdikarmakAraNaM svayaM ca na karmarUpaH 1) / ) vegA bhAvanA sthitisthApakazcetitrividhaH saMskAra iti||4|| vihitakriyayA sAdhyo dharmaH puMso guNo mataH / pratiSiddhakriyAmAdhyaH puNo'dharma ucyate // 46 // zrutyAdivihitAnuSThAnasAdhyaH puguNo dharmaH / zrutyAdipratiSiddhAnuSThAnasAdhyaH puguNastvadharma iti // 46 // anna pRthivyA rUparasagandhasparzasaMkhyAparimANa siminineneminicaenasememo i n grahaNaM sthitisthApakasyApyupalakSaNam / nanu saMskAralakSaNaM vegAdiSu kathaM yujyate anyalakSaNasyAnyatrAsambhavAdityAzaya naiSa doSaH teSAM tadvizeSatvAdityAzayena saMskAra vibhajate vega ityAdinA / eSAM ca trayANAM pUrvoktakalakSaNavyavasthApitasaMskAratvAkhyaikasAmAnyayogAdekaguNatvaM dharmAdharmayostu tAhagavyavasthApakAbhAvAnnAhakRtvAkAraNaikaguNatvamiti nikaSe niraTati // 48 // vihitaniSiddhekakriyAsAdhyAvAtmaguNA dhamAdhAvityAha / vihitetyAdi / atirohitmnyt||49|| nirUpyaivaM guNAn sarvAn kasya dravyasya ke guNAH / kiyanta ityapekSAyAM vibhajya prAha samaprati // atretyAdinA vibhAga ityantena / tatra pRthivyA (1) karma na bhavati--pA* B pu.| ( ) etanmadhyasthaH pATho nAsti D pu. / / (2) pratiSikriyAsAdhyo'dharmaH puMsA guNo mataH-pA. A puH / / 562
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ prameyaprakaraNe guNanirUpaNam / pRthakta saMyoga vibhAgaparatvAparatvagurutvadravatva saMskArAcaturdaza guNAH / tatra rUpaM zuklAdAnekavidham agnisaMyogavirodhi | rasastu SadvidhA madhurAdiH / dvividhA gandhaH surabhirasurabhizca / sparze'nuSNAzItaH pAkajazca / apAmapi snehagandhayoH prakSepapratikSepamAtra vizeSitAsta eva guNAH / prapasu rUparasasparzI : zuklamadhurazItaHH / rasasnehagurutvavyatiriktAsta eva tejasaH / atra rUpaM zukaM bhAsvaraM ca uSNa eva sparzaH / vAyostu rUpadravatvavyatiriktAsta eva guNAH / sparzA'nuSNAzIto'pAkajazca / sparzavyatiriktAsta eva manataH / ta eva paratvAparatvasaMskAravyatiriktAH (1) zabdasahAyA vihAyasaH / divAlayozca zabdaparihAreNa (2) ta eva bhavanti / buddhisukhaduHkhecchAdveSaprayatnadharmIdharmasaMskArasa 146 vizeSaguNAnAha / tatra rUpamityAdi / tatra rUparasasparzI : svAzrayavyavacchedasamarthavAntarasAmAnyavatvena vizeSaguNAH gandhastu tadekaniyatatvAt svarUpata eva / evamevAbAdiSvapi rUpAdInAM vizeSaguNatvaM snehasAMsiddhikadravatvazabdabuddhyAdInAM tu svarUpata eveti beoddhavyam / tatra kSityudakAtmAnazcaturdazaguNAH ekAdazaguNaM tejaH navaguNA vAyuH aSTaguNaM manaH SaguNaM nabhaH paJcaguNaiau dikkAlA viti vivektavyam / (1) vidhurAH - pA. B . (2) prahANena - pA0 B. da
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ nandeansawaamapanMAHAR o mamasummaramarSANAVAMIRRORNARIANummMIRRORIDrANATAmraMONINowIRUSHINAROANIMUDRAMAntarmoHARORMANCEOAMROMADARSHITAMIRMIRRORa .. 150 Starteerepreneumar MERastram potosISTRATIONMHIN05amodance saTIkatAbhirakSAyAma giikaal sthll jni maaniy'aaH / nny' baabaavatvasnehavegAH daza mUtaikaguNAH / buddhyAdaya AtmavizepaguNAH zabdazceti dazAbhUtaikaguNAH / itare tUbhayaguNAH / rUparalagandhasparzalehasAMsiddhikadravatvabuddhyAbH muni laabh nlihmy : 4 jni kssaaguNAH / saMyogavibhAgA dvitvadvipRthakAdayazcAnekAzcitAH / anye tvkaikvRttyH| kecana guNA bAhIkai kendriyagrAhmAH yathA paJcApi rUpAdayaH kecitta bAhondri Praderedacicmproupsamanarayapam measuthaanamartpIAraanRDHINTUDHA PARRORISTRA IONperma ____ athaiSAM mithaH keSAJcitsAdhaya kebhyazca vaidhayaM cAha / tatazceti / vegagrahaNaM sthitisthApakopalakSaNam / tayoH saMskArAtmanaikatvAd zatvAvirodhaH / ekazabdena mUtImUrtaguNavyudAsaH / bhUtatvavyApyaguNatvaM vA mUrtaguNatvam / evaM buDyAdInAmamUrtaguNatvaM nAmAmUrtekaguNatvamabhUrtatvavyApyaguNatvaM vA vyAvayaM tu pUrvakathitameva / itare saMkhyAdaya ubhayaguNAH sUtAmUrtaguNAH dravyatvavyApakaguNA ityarthaH / vizeSaguNA eva vaizeSikaguNAH navAnyatamamAtraniSTatvocitAvAntarasAmAnyavantaH svAzrayavyavacchedasamI avAntarasAmAnyavanto vetyarthaH / tadrahitAH sAmAnyaguNA ityAzayenAha / itara iti / anekatra vyAsajyavRttyekavyaktikA ityarthaH / AdizabdAt tritvatripRthattavAdisaMgrahaH / ekaikavRttaya iti / guNatve satyavyAsajyavRttaya ityarthaH / bAjhekaikendriyagrAhyA iti|| w o mmmmmmmmumaremonianmenwoomaavammaanmeramanamammmmmmmmmmmuncemeuwamanimanavamsummesome 564
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ prameyaprakaraNe guNanirUpaNam / 151 yadvayagrAhyAH yathA saMkhyAparimANapRthakta saMyoga vibhAgaparatvAparatvadravatvaleha vegAH / kecidantaHkaraNagrAhyAH / yathA buddhisukhaduHkhecchAdveSa prayatnAH / dharmadharmabhAvanAgurutvAni nityAtIndriyANi / atra ekAdaza guNAH kAraguNapUrvakAH / yathA'pAkajarUparasagandhasparzaparimANaikatyeka pRthaktagurutvadravatvastre havegAH / daza tvanevaMvidhAH buddhyAdaya zrAtma vizeSaguNAH zabdazceti / tUlaparimA narasacchedArtha bAhyapadam / anyathaikendriyagrAhyatvAsambhavAt / ekapadaM hIndriyagrAhyanirAsArtham / tathApi paramANurUpAdAvavyApteH tanniSThaguNatvAvAntarajAtimattvena niyAt / evaM hIndriyagrAhyatvamapi nirvaktavyam anyathA paramANugateSvavyApteH / antaHkaraNagrAhyA iti / guNatve sati aroorat ityarthaH / tena sukhatvAdebIndriyagrAhmANAM ca nirAsaH / nityAtIndriyANIti / asmadAdIndriyagrahaNayogyatArahitAnItyarthaH / bhAvaneti sthitisthApakasyApyupalakSaNam / kAraNaguNapUrvakA iti / svasamavAyisamavAyikAraNaguNA samavAyikAraNakA ityarthaH / apAkajapadena dravatvamapi vizeSaNIyam pArthivaparamANugatarUpAdivat pArthivataijasaparamANugata naimittikadravatvasyApi vyAvartanIyatvAt / vegena sthitisthApako'pyupalakSaNIyaH tayorapya kriyAjanyatvena parimANasya saMkhyA pracayAjanyatvena ca vizeSaNAt tajjanyeSu lakSyabahiSkArAnnAvyAptidoSaH / daza tvanevaMvidhA iti / akAraNaguNapUrvakA ityarthaH / etaca pAkajaparatvAparatvAdInAmapyupalakSaNam / anyathA teSvevA tivyApteH / puchyuM
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAma yottarasaMyoganaimittikadravatvaparatvAparatvApAkajAzca saMyogajAH / saMyogavibhAga vegAH karmajAH / zabdoMttaravibhAgau vibhAgajI / paratvAparatvadvitvadvipathakkAdayazca buddhyapekSA : (1) tadvinAzAt tadvinAza ( 2 ) iti / rUpAdayaH paJcApi bhUtaguNAH / rUparasagandhasparzazabdaparimANaikatvaikapRthakta snehAzca samAnajAtyArambhakAH / sukhaduHkhecchAdveSaprayatnA asamAna 152 dazagrahaNaM tu bhASyakArIyakaNThAtyabhiprAyamiti / saMyogajA iti / guNatve sati saMyogAsamavAyikAraNakA ityarthaH / karmajA iti / vegena sthitisthApako'pyupalakSyate tAvapyakAraNaguNapUrvako saMyogavibhAgAva pyAdyau grA / evaM vibhAgajatvaM ca vibhAgAsamavAyikAraNatvam / zabdo'tra zabdasaMyogajanyo vivakSitaH / buddhirasAdhAraNanimittatvenApekSyata iti buddhApekSA: apekSA buddhijanyA ityarthaH / rUpAdayaH paJcApIti / apizabdAd gurutvadravatvasnehakAlakRtaparatvAparatvakAraNaguNapUrvaka vegasthitisthApakAnAM saMgrahaH / bhUtaguNAH bhUtaikaguNA ityarthaH / etenAtmavizeSaguNA navApyabhUtaguNAH zeSAstu bhUtAbhUtaguNA ityarthAt siddhamiti beoddhavyam / rUpAdayaH snehAntAH samAnajAtyArambhakA iti / sajAtIyamAtrArambhakA ityarthaH / anyathA bhayArambhakeSvativyApteH / ArambhakatvaM pU Ca (1) apekSA buddhijanyA:- pA. D pu. (2) tadvinAzavinAzina:- pA. B pu* /
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ prameyaprakaraNa guNanirUpaNam / jAtyArambhakAH / saMyogavibhAgasaMkhyA gurutvadravatvoSNasparzasnehajJAnadharmAdharmasaMskArAH samAnAsamAnajAtyArambhakAH / buddhisukhaduHkhecchAdveSabhAvanAzabdAH svAzrayasamatretArambhakAH / rUparasagandhasparzaparimANa sneha prayatnAH paratrArambhakAH / saMyoga vibhAgasaMkhye katvaikapRthakta gurutvadravatvasneha vegadharmAdharmAstUbhayatrArambhakAH / gurutvadracAtreopAdAnetarakAraNatvamasamavAyikAraNatvaM vetti iyamapi vivakSitam / tatrAdye snehoSNasparzavarjitAnAmevedaM sAdharmyam tayoH saMgraharUpAde rvijAtIyasyApyArambhakatvAt / atrAnuSNeti niSedhaH snehasyApyupalakSaNam (!) / etaccAtmadharmetara kAryaviSayamiti jJeyam / dvitIye tu tayorapyavarjanamiti vivekaH / sukhAdayo vijAtIyamAtrArambhakAH saMyogAdayastu bhayArambhakAH tatra sneho'pi grAhyaH / ArambhakatvaM cAtra sarvatrApyupAdAnaMtara kAraNatvameva / svAzrayasamavetArambhakA iti / svAzrayamAtrasamavetabujhapekSetara kAryArambhakaniSThaguNatvavyApyajAtimanta ityarthaH / evaM cApekSA buDAvantyazabde ca nAvyAptiH / paratrArambhakA iti / paratraivArambhakA ityarthaH / te va saMgrahajJAnAdRSRtarasvAzrayasamavetAnArambhakatve satyArambhakA iti nivIcyAH / tena snehavaidhaprayatnAdau nAvyAptiH / parimANasyArambhakatvena vizeSaNAnnAnArambhakeSvavyAptiriti / ubhayatrArambhakA iti / ekatraivArambhakatve satyArambhakA ityarthaH / atra vegena sthitisthApako'pi grAhyaH snehasya saMgrahAtirikta kAryapekSayA pUrva paratrArambhakeSu saMgrahaH idAnIM tadapekSayeobhayatrArambhakeSu grahaNamityavirodhaH / gurutvetyAdi / purA 153
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 saTIkatArkikaratAyAm vatvavegaprayatnadharmAdharmasaMyogavizeSAH kriyAhetavaH / shry'dr'ikhaar'iikssaa - phaayiaakhaali| lmbaalmithaa| lilikssaaraNAni / saMyogavibhAgoSNasparzagurutvadvatvavegAstUmayakAraNAni / paratvAparatvadvitvadvipRthavAdIni zrakAraNAni / saMyogavibhAgazabdAH AtmavizeSaguNAzca pradezavRttayaH / zeSAH svAyavyApinaH / apAkajarUaaalmr'ishr'hmghaandraaphiddhikadravatvAni yaavdvybhaaviini| zeSAstvayAvada vegena sthitisthApako grAhyaH / saMyogavizeSo nodanAbhighAtAkhyaH / kriyAhetava iti / upAdAnetaratve sati kriyAM pratyasAdhAraNakAraNAnItyarthaH / rUpetyAdi / uSNasparzasya pAkajotpattau nimittatvAt tadvyavacchedArthamuktamanuSNeti / parimANaM cAtra dravyArambhakadravyaniSThamahatvaM vivakSitaM tenANvAkAzAntyAvayaviparimANabahiSkAraH etessaamsmvaayikaarnntvmevetyrthH| taca nimittopAdAnatvAsahacaritakAraNatvaM snehAdInAM ca saMgrahAdinimittatve 'pi tayatiriktakAryApekSayA cedmvdhaarnnmitydossH| nveti| nimittattvamevetyarthaH tatra samavAyyasamavAyitvAsahacaritakAraNatvam / ubhayathAkAraNatvaM ca nimittAsamavAyivyatiriktatvAnadhikaraNatvam / jJAnetarakAryAjanakatvamakAraNatvam / svAtyantAbhAvasamAnAdhikaraNatvaM pradezavRttitvam / tadvaiparItyameva svAzrayavyApitvam / yAvadvyabhAvInyAzrayavinAzaikavinAzyAnItyarthaH / svAzraye satyeva vinAzi pura
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ramdmraanuarpumaneumaurusnani AdaawaSODEOMAARLIRenurpowdentsMee anMAUNIVIDIARRIORAMMITRAININAamratatamdomaasummomamer i mentomoHDHINDIMONALISAKnomtempirantaindralacheumonium lmbndh nib| 155 vyabhAvina iti| kathaM pArthivadravye pAkajaguNAtpattiprakAra iti cedityam / zyAmasya ghaTAyAmadravyasya dahanasa shrii nlighaanaalliilaa naa anyaany kamAtpattI teSAM vibhAgena saMyoganAze sati kAryagavyaM vinazyati / tatastatparamANuSu coSNyApekSAhahalnycghaalaanimilaay' sbni kliyogAt(1) pAkajAH paramANuSu raktAdayA jAyante / tadanantaramadUSTavadAtmasaMyogAt teSu kamautpattau teSAM parasparasaMyogAd dANukAdiprakrameNAtpatto kArya kAtvamayAvahavyabhAvitvamiti / / iti sAdharmyam // athAyAvadravyabhAviprasaGgAt pAkajotpatiprakAraM vaktuM pRcchati / kathamiti / avasthita eva kAryadravye tatraivAmisaMyogAt zyAmAdayo nazyanti raktAdaya utpadyante iti miimaaNskaadyH| prAbhAkarAstu rUpAdInAM sAmAnyavanityatayA tatsambandhAnAmevAgnisaMyogAd vinAzotpAdAviti varNayanti / tadubhayamapyasahamAnaH pIlupAkavAdyAha / itthmiti| nodanAbhighAtA saMyogavizeSa nigavyAkhyAtamanyat / nanvasmin pakSa pUrvaparimANAvaraNAvadhAraNarekhoparekhAdivinyAsAditAvasthyaM nopapadyate ityAzaya kramAt katInAmevAvayanAmanatidUravizilAnAM punarsaTiti ghaTanAnna kijjidanupapannamityAdi sarvamanyatra dravya (1) dahanasambandhAta-pA* B puH / pada
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 saTIkatArkikarakSAyAma raNaguNaprakrameNa raktAdiguNAtpattiriti kRtaM vistareNa // sutb phl yaay' / karma cAsamavAyi syaadytsNyogvibhaagyoH| samuccitayoH saMyogavibhAgayorasamavAyikAraNaM karma tenaikatra kAraNayoH sNyogvibhaagyonaativyaagniH| lmbaabilaayaa a laahijjaahm snyaa (7) / dvividhA ca pratyAsattiH / samavAyikAraNasamavetamityAzayenAha / iti kRtamiti / prakriyA tu vistarabhayAnna likhyate / pramANaM tu pIlupAke vimatAH piThare rUpAdayaH kAraNaguNapUrvakA avayavirUpAditvAt paTarUpAdivadityAdhunneyam / iti pAkajotpattiH // sAmAnyavatsu zikRtvAt sAmAnyAdeH praakrmlkssnnmaah| atheti / nanu saMyogavibhAgayorasamavAyyasamavetamityarthazcet sAmAnyAdAvativyAptiH asamavAyikAraNamityarthazcet saMyogavibhAgayorapi tathAtvAt tayorevAtivyAptirityAzaya vyAcale / samucitayoriti / samuccayaphalamAhai / teneti / saMyogasya vibhAgAjanakatve sati saMyogajanakatvaM vibhAgasyApi saMyogAjanakatve sati vibhAgajanakatvaM karmaNAM tUbhayajanakatvamiti bheda iti bhAvaH / evaM karmalakSaNasyAsamavAyikAraNajJAnasApekSatvAt tallakSaNaM cAha / asamavAyikAraNaM ceti / kathaJcit pratyAsanneSu aAdidhvativyAptiparihArArtha vizeSamAha / vividheti / samavA. (1) avadhRtasAmarthya-iyadhikaM B puH /
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ MARA T HYamottonMadinandpatIMNEntudenternationRORATRamatoesmanabaantyatmamtbporanstarenderlineOnmmeenawaturA m pAmovemumtonDMROment ENORARAMMo m narsrepNEERIENDRA ANDIDSBINUTORREARINATURAMODMATERIORIESONLINRNOREMICCORMermaCANONE prameyaprakaraNe karmanirUpaNam / 157 tvaM tatkAraNasamavetatvaM ca / tatrAnaM yathA paTasya tntudvysNyogH| dvitIyaM tu paTagatAkalyasya tantugataM zAkalyamiti / taduktam / ekadravyamaguNaM saMyogavimaashiil'dy jaagaalini laalu| kAni kANi kiyanti cetyAha / utakSepaNamapakSepa AkuJcanamathAparam // 50 // prasAraNa gatizUceti bhidAte karma pnycdhaa| taduktam / utkSepaNApakSepaNAkucana prasAraNagamanAni karmANIti // 50 // 7 // yikAraNasamavetatvAmiti / kAryasya yat samavAthikAraNa tatraiva samavetatvaM kAryaikArthapratyAsattiriti yAvat / tatkAraNasamavetatvamiti / tasya kAryasamavAthikAraNasya yatkAraNaM samavAyikAraNaM tatsamavetatvaM kAraNaikArthapratyAsattiriti yAvat / krameNAdAharati / yathetyAdi / evamapi tanturUpasya paTaM pratyasamavAyikAraNatvaM syAt kAryaikArthapratyAsattibhAvAt tanivAraNArthamavadhRtasAmarthya miti vizeSaNIyam / atha karmalakSaNe sUtrasammatimAha / taduktamiti / ekadravyamupAdAnatayA yasyetyekadravyamiti guNAnyatA vyavacchedaH guNA na bhavatItyaguNamiti guNAca vyavacchedaH / ArSa napuMsakatvam / etAvadeka lakSaNaM zeSamanyat / tadeva svoktalakSaNasamAnArtha ceti bhAvaH / anapekSatvaM cAsya pazcAdAvibhAvarUpakAraNAnapekSatvama / nanu karmaprastAva kA saGgatirutkSepaNAdinirUpaNasyatyAzaGyAha / kAnIti // 50 // 7 // mers NaDarpan / AMARITA ARTHRIT atasammesep ment manommmmmmmmmmmmmmmmms
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 teSAM vizeSalakSaNamAha / UrdhvaM cAdhazcAbhimukhaM tiryagviSvagiti kra mAt // 51 // tAni paJcApi karmaNi dezasaMyoga hetavaH / UrdhvAdideza saMyogAsamavAyikAraNatvaM (1) yathA saMkhyamutkSepaNAdilakSaNam / viSvagityaniyatadezavizeSamityarthaH / atra gamanagrahaNena bhramaNarecanaspanda nArdhvajvalanatiryakpavananamanolamanAni saGgRhyante // 51 // '' // saTIkatArkikarakSAyAm 573 atha jAti: ( ) // karmalakSaNasyoktatvAt paiaunaruktyamAzaGkyAha / teSAM vizeSeti / navI didezasaMyogahetutvaM samavAyinimittayorativyAptamityAzaGkya hetuzabdenA samavAyikAraNatvasya vivakSitatvAnnaiSa doSa iti vyAcaSTe / urdhvAdIti / UrdhvadezasaMyogAsamavAyikAraNamutkSepaNam / adhodeza saMyogAsamavAyikAraNamapakSepaNamityAdi yAjyamityarthaH / nanu bhramaNAdibhiratirekAt kathaM paJcaivetyavadhAraNamityAzaDyAha / atra gamaneti / teSAmapyaniyata digdeza vizeSasaMyoga hetutvavizeSAdgamanAntarbhAvAnnAtireka iti bhAvaH // 51 // '' // atha niHsAmAnyeSu bahAzrayatvAt tAvajjAtirlakSya ityAzayenAha / atheti / atra madhye tiGantaprayo(1) urdhvAdidezairdravyasaMyogasyAsamavAyikAraNatvaM - pA. B pu. ! (2) atha sAmAnyamAha - pA: B pu. /
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ | smy' sbaamii ali / 4 / kmlaa-2; haat = kttm -aa8e eephem- es smaan n aam-ph == bhcetthi sbaasbaa lij htyaar'aatr'i 4/4/ 42 | lilsbaa yi ghaanggaali: lilihj byaay'aalaabaal phaay'aajaal maashrii hl / lmbaashriir maalilkssm jnm kaaklisy bissy'u pd / lilikaashriishrii lilaabddhqaay'aangaalaaji m hbhaajN muuhyaanin su // 2 // | miks ani| laalingklinu bidyaay' bhuni ni| | jaamil aatm yaabi jaashilpaa shilpkaahmnyini / sulli naa| aalaalshmniaajaaniblu| naa jaanin / : llnaa miy'aa - aamaa: naahmaa ni sukhlaalaakhaaliijaan andhaaks taajm haajr'ikaash taa| lilili| / skhaa dbiaar'aa r'iddhaar' sm htyaanaa| mitaalil| | jaalaalili phulalkssm du lulyamapi vyAvartakamiti bhAvaH / atha vyutpatyatizayArtha kiraNAvalIkAroktalakSaNaM padaprayojanaM cAha / | (5) limnd sb-yaa B / (2) an-y C / == E = = = - aakaash jmkaate ==== == = = = =ekssecan = == y tgdaay'emekhey'aal naak =-= ykrmsh
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ DIGERepseu / 160 saTIkatALikarakSAyAma concernamaneetammanaanama dAsaH(1) / svarUpasanta iti sattAsamavAyena satAM dravyaguNakarmaNAmiti / samAnajAtIyAH samAnaguNakAH paramANAvA muktAtmAnazca parasparavyAvartakadharmasamavAyinaH dravyatvAd ghaTavadityanumAnAd vizeSasiddhiriti // laanggl gl / samavAyastu sambandho nityaH syAdeka eva | saH(2) // 53 // nitya iti saMyogAdeyaMdAsaH / sambandha iti nityAkAzAdeH / na ca nityavibhUnAM saMyogairativyAptiH saMyogahetUnAmanyatarakamAbhayakarmaNAmasambhavena teSAM ekadravyA ityAdi / vipratipannatvAd vizeSasadbhAve pramANa cAha / samAnajAtIyA ityAdinA / anna pakSAvizeSaNaiH jAtyAdinA arthAntaratvanirAsaH / etena vyAvartakadharmamAnasiddhau te ca sampratipannajAtyAdivyatiriktAH tadAtmakatve bAdhakopapannadharmatvAd vyatirekeNa jAtyAdidharmavaditi parizeSAd vizeSasiddhirityarthaH / / atha parizeSAt(3) samavAyo lakSyata ityAha / smvaaystviti| vibhavo nitysNyuktaaH| kadAcinna vibhajyante ceti kecit / tathA ca teSvativyAptirityAzaya teSAmevAbhAvAnnaiSa doSa ityAha / na ceti / saMyogAbhAve kAraNamAha / saMyogahetUnAmiti / tadasambhavazca teSAM (1) vyavacchedaH-pA* B ghuH / (2) eva tu-pA* A pu. / (3) athArthAntaratvarizeSAta-pA. F pu.| m 574
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ arcitaameerwomaamanna H prameyAprakaraNe samakAryAnarUpaNam / saMyogasyaivAbhAvAt / eka evAyaM samavAyaH / sattAsAmAnyavat tatsambandhibhedADhedena vyapadizyata iti / sanaM tu iheti yataH kAryakAraNayoH sa samavAya iti / kAryakAraNayorityayutasiddhayorupalakSaNam / tenAki yaa aajmilaa aanyyi laaH ki aaddhijAtivyattayAvizeSatadvatAzca yo'yamiha tantaSu (ityAdiriha pratyayo bhavati sa samavAya iti sUtrA ayutasiddhayoriti yutasiddhakuNDaradarAdisaMyoganibhikssaagnihlaani sbaaks| smmaa l saMyogavyavahAradarzanAnAjaH saMyogo'stIti bhAvaH / nanu vibhavo mithaH saMyujyante dravyatvAt sammatavaditi tatsiDiriti cenna yulasiddhestatropAdhitvAt prakRte tadabhAvAditi sakSepaH / vistarastu nikaSe dravyaH / zlokazeSa vyAcaSTe / eka eveti / nanu ghaTasamavAyaH paTasamavAya iti bhedavyavahAradarzanAt samavAyo nAneti prAbhAkarAstAna pratyAha / sattoti / ghaTasattA paTasattetyAdivadApAdhika ityarthaH / anna sauntraM lakSaNaM(9) cAha / sUtraM viti| nanu kAryakAraNayoreva samavAyazcet kathamasya paJcapadArthavRttitvamityAzA vyAcaSTe / ati / upalakSaNaphalAbhidhAnapUvakaM lakSaNaM niSkRSyAha / tenetyAdi / ayutasiddhayorihapratyayahetuH sambandhaH samavAya ityarthaH / atra sambandhapadena aAdihetvantarabyudAsaH / tathA kAryakAraNabhAvAdInA anage ssm ARA ANDAmiodD (1) manAtaM lakSaNa-pA. E puH / Manesaman a rmerudrawna emmaATIOM 575
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ manawwrepeamarompramananewsmenorammaumasswometNDHIREsperanama BARAGAONIONARARIAGHAGARATRISHAMINATURanaurenainaxsanMARRIEvents TerenceTORRORISAROKARNamasomasan iveawitasaraswamanimaNTHANIAIRNORomal BREGRAHATARJImasumaaicca A saTIkatArkikarakSAyAma vyudAsaH / iheti cAyutasiddhayoreva kAryakAraNabhAvAdisambanyo vyudsyte| yutasiddhiH pRthasiddhiH sA cAsambaddhayorvidA mAnatetyuktam / tadabhAvo'yutasiddhiH / sthaan akss yaatm aa: gnyji suhmnjbaalaani o msy bijny sbl sbtb graa tamityarthaH / iha gavi gatvamiti pratyayo'dhi maathin jlil: maakhil hy' diha kuNDe vadaNItipratyayavadityanumAnAt / vAyasiddhiriti // 53 // evaM lakSitA SaTpadArthI etalyAne bhAvAtmaka mapi mukhyArthavRttinA tenaiva vyudAsAdihetyAdivizeSaNaM vyarthameva tathApi spArthamuktamiti dravyam / yutasiddhipadArthAbhidhAnapUrvakamayutasiddhipadArthamAha / ayutasiddhirityAdi / mitha AzrayAyibhAvaniyamAnapekSasattAkatvaM yutasiddhiH tatsApekSasattAkatvamayutasiddhiriti pIDArthaH(1) / sUtre tattvazabdena buddhisthamekatvaM parAzyata ityAha / tattvamekatvamiti / sattayA vyAkhyAtamiti / yathaikApi sattA sambandhibhedAGdena vyapadizyate tadvat samavAyo'potyarthaH / anupadamevoktaM caitaditi bhAvaH / athehapratyayaM pramANaparatvenApi vyAcaSTe / iha gavi gotvamityAdi / bhrAntehapratyayavyabhicAranivAraNArthamabAdhitetyuktam / ghaTAdipratyayavyudAsArthamiheti vizeSaNam // 53 // prAsaGgika nigamayati / evamiti / nanu SaDeveti(1) padArtha iti kvacit / secreaseESISATERIOR mmtammanumaanaamanarasammercsname se Renambane mmammeRONanoramanaamanarasanny womamawesmeena
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ prameyaprakaraNe samavAyanirUpaNam / 563 vizvamantarbhavati (1) / bhAvavyatirikto'bhAva iti tena saha saptaiva padArtha iti niyama: (2) / kaumArilAstu sUpAnyAntAneva caturaH padArthAnurarIkRtya vizeSa avAyaM cApalapantItyAha / yuta vizeSasamavAyaiau hai| nAGgIcakruH kumArilAH / batA prAbhAkarAstu vizeSamavajAnate pratijAnate paTa ratisaMkhyAsAdRzyAdayaH pRthak padArtha ityAha / yaJcAthAna guravaH prAhurvizeSeNa vivarjitAn // 54 // niyamaH kathamityAzaya kiM nyUnatvAdaniyamaH AdhikyAdvA / nAyaH paNNAM sAdhitatvAdityarthaH / na dvitIyaH bhAvasyAdhikyAsambhavAdityAha / etasyAmeveti / abhAvAdhikyaM vediSTamevetyAha / bhAvavyatirikta iti / abhAvastu bhAvavyatirikta iti hetAstenaiva padArtha tireko na tu bhAvAntareNa sa ceTa eveti SaDeva padArtha iti niyamasiddhirityanvayArthabhiprAyaH / SaDevetyavadhAraNaM nyUnAdhikasaMkhyAvyavacchedArthamityuktam // tatra nyUna saMkhyAyAH kutaH prasaktirityata ukta saMgrahe vizeSetyAdi / taca gurumatavat keSAdidAvApo'pi sthAdityAha / anAdikAraNeSu ghaTapaTAdikArya jananAnukUlAH zaktayo'tIndriyAH nityAH sarvatraikajAtivat pratyekaparisamAptAzca saMkhyA caikatvadvitvAdyanekarUpA sarvatraikaikA (1) vizvamapi jagadantarbhavati - pA* Bpu* | (2) iti sthiti:-pA. B. 1 -No. 10, Vol. XXII.-October, 1900. 425
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm tadetadddvayaM vArtam() / vizeSasamavAyayeoH samarthanAt (2) / svarUpasahakArivyatirekeNa zakerabhAvAt / guNagaNanAyAmantarbhAvAt sAmAnya va saMkhyAyA sAdRzyasyAntarbhAvAJca / yathAhuH / 194 nityA va jAtivat pratyekaparisamAptizaktivat svAtirikta saptapadArthavRtirapekSA buddhivyayA utpAdavinAzau tu zaktivadeva tatsamavAyAnAmeva na saGkhyAyA iti / sAdRzyaM tu sadRzabuddhiSecaM dravyaguNakarmavRtsitvAt tatonyadanuvRttibuddhyaviSayatvAdasambandharUpatvAcca samavAyAtiriktaM pRthageveti teSAM matam / atra sAdRzyAdaya ityAdizanda: prAmAdikaH aSTapadArthavAdibhistaiH zatapAditrayAdanyasyAdizabdagrAhyasyAnabhidhAnAt yathoktaM prameyaparAyaNe dravyaguNakarmasAmAnyazakti saGkhyA sAdRzyasamavAyA aSTau padArtha iti / tathAgrelaragranthe tAvata eva pArthakyanirAsAcetyAstAM tAvat // tadidaM matadvayamayuktamityAha / tadetaditi / vArtta phalgu niHsAramayuktamiti yAvat / vArtta phalgunyaroge cetyamaraH / tatra nyUnatvazaGkA dattottaretyAha / vizeSeti / AdhikyazaGkAM ca saGkocayati / svarUpeti / mRdAdikAraNasvarUpasaha kA risAkalyAtirikta zaktipadArthasadbhAve pramANAbhAva ityarthaH / sakhyAyA iti dravyagatAyA iti zeSaH / guNAdigatatvAropiteti bhAvaH / 626 (1) Ryuktam- prA. B pu. (2) sarmArthatatvAt - pA* B pu. 1
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ MIRMIRRORMINISATIONAMORNINRNORINAAROHARoomurvatoreonmentaronmensaciwomanwwwmaavaniantarwasnawaneerionawwarosamooperawanpion saMzaryAnarUpaNam / RESPICIPESORTESEREDoAERAMITABHARASAIRASIBABEEReserelam R EURSHITAURUpagainiDITA RASSERIFIm maamanatedkareena sbaalaa bululi baar'hmaa / / bhinnapradhAnasAmAnyavarti saadRshymucyte|| iti // 54 // evaM prameyaprasaGgAt padArthaSaTU lakSayitvA prakRsamevAnukramya 1) saMzayalakSaNamAha / saMzayaH kathito jJAnamavadhAraNavarjitam / lghaam yaa : haai jaani| sAmagrIbhedena sNshyvidhymaah| samAnAnekadhamAbhyAM vimatezca tadaDavaH // 55 // sbljblnsl phlaakhaar'ii| alH sbH sAmAnyAnIti / gosahazora gavaya ityatra yAni gavi guNAvayavakarmasAmAnyAni tAnyeva bhUyAMsi gavaye dRzyamAnAni gosAdRzyamityuttamityarthaH / nanvetadvAntare 'pi samAnamata aah| bhinnati / bhinnaM gotvAdanyat pradhAnasAmAnya gavayatvarUpaM yasya piNDasya tasmin vartamAnamityarthaH / iti prameyapadArthaH // 54 // nanu SaTpadArthanirUpaNAnantarya kathaM saMzayasya prameyAnantarohityetyAzajhyAha / evaM prameyeti / _ avadhAraNajitamityasyArthamAha / anavadhAraNAtmaka m peace masta Doordinatopanismammscom w wwsaganganagargam Prammadpure nanUttarA? kAraNabhedakathanasya kiM prayojanamata Aha / saamgriiti| indhAnte zrutasya dharmazabdasya pratyekasambandhanAsaGgraha vyAcaSTe / samAnadharma iti / anekadharma ityatrAnekeSAM dharma (1) medhopasaGkabhya-pA* B ghuH / MPERIMERRIERREattaMEANINGamepmmm m mmmmmmmmmmsvaamanamasteReseawanamanensatee I SODemanawaRVASNA
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ MANORARIORSammeHEIROMPTORImmaNamommvonetapmananemune 166 manuncuammamavammame w omen saTIkatArkikarakSAyAm sAdhAraNaH anekA'sAdhAraNaH / aneko dharmaH ekasyaivAsAdhAraNA dharma iti yAvat / vimatirvAdivipratipattiH / etasmAt kAraNatrayAt parasparaviruddhArIpyavizeSasmaraNasApekSAdanyatarakoTinirNAyakapramANavaidhurya sati yathAyathaM saMzayo bhavati / tatrAdayo yathA haalussaangkhaadynaalil hy' dulaa nni| linii aammaa jugrimii lilityA veti / tRtIyastu bhautikAhArikatvena sAMkhyavaizeSikavipratipatteH kiMprakRtInIndriyA(gIti / - iti SaSThIsamAse pUrvAbhedena ponarutyAdazrutasambandhalakSaNASAca niSAdasthapativat karmadhAraya eveti vyAcaSTe / aneko'sAdhAraNa iti / sAmarthyalabhyaM dharmiNamAha / ekasyaiveti / evaM padArtha muttavA kAraNAntarANi samucinvana vAkyArthamAha / etasmAditi / viruddhAropyavizeSaH sthANutvapuruSatvanityatvAnityatvAdayaH teSAM smaraNamityagrahaNasyApyupalakSaNam / nirNAyakapramANaM vakrakoTarAdiziraHpANyAdibandhavattvAditi anityavyAvRttaniravayavatvAdidharmakasyAkAzAdenityatvaM dReM tathA nityavyAvRttasAvayavatvAdidharmakasya ghaNukAderanityatvaM ca dRSTam gandhastUbhayavyAvRttadharmatvAkubhayarUpatAM pRthivyAH sampAdayan nityAnityA vetyanavadhAraNajJAnaM koTItyarthaH / bhautikAnIti vaizeSikAH / AhaGkArikANIti sAMkhyAH / nanu yathA saMkhyaM pAThakramAdarthakramasya balIyastvAditi vipratipatte (2) kiMprakRtikAnIndriyA-pA. B puH / PariwmmelaunAMIN ETIO N ARSANDHEIRMALANORMONaparternamINGERONTENTARVamanimum
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ PostatistinctroonthramandantamPIRISnalesanNTATANUARNIMAMMptetnalaytmdarmobAINTINENarmadtedmstocomsARATHITAMARHATHMANDIRTANTRIRTHDANTOSHWARDaiancaiswa m STRICKASummian rpan 167 a ppAma OERSATPeeranteenemunar Hemamach ensamacamentomatmeatussamoractosmadarsanmanNautomamiedansar asana w memumtaantansatuSANILINDMOTuodantar s a numnamah saMzaryAnarUpaNam / ngghiaamiighi andh jaaphinti / yathA kUpakhananAnantaramudakamupalabhya kiM pUrva sadevodakamidAnImabhivyaktamupalabhyate kiMvA pUrvamasadeva khananavyApArajanitamupalabhyata ityupalabdhaH sNsmth| jji bllm phi laaln ddhi laashllini / haa laalaalaalaabaajaan aadihmkssaay': / naadd'i dui jn kssinggiskanacinApAraNAbhivyaktamupalabhyate / yathA pradIpAropeNa na ghaTa:(9) kicAsadeva jAtamupalabhyate / atyaa sujjaalaa shishraathr'aalr' d n naaH khaayiilaatli baal lmbaa lm: slucchi sunaari sndhyaar'iilaakaashnaa j slaamuviSANAdInAM ca dRzyata ityatrApi samAnadharmAdeva saMzayaH / atra sUtram / samAnAnekadhApapantarvipratiriti saMzayaH syAt taTasthasyeti shessH| kiMprakRtikAnIti bhUtaprakRtikAnyahacAraprakRtikAni vetyarthaH / atha bhAsarvajJAya saMzayapAvidhya katumanuvati / kecitviti / / kramAjhedavayaM codAharAtithiyetyAdi / tadetadvRddhava pratyAkhyAtamityAha / anayoriti / antarbhAvaprakAraM prapaJcayati / tathAhotyAdi / upalabdhyanupalabdhyAH sadasatsAdhAraNadharmatvAt samAnadharmAntarbhAva ityarthaH / atra svAktatravidhye sUtrasammatimAha / anna sUtramiti / hanta sUtre pAca (1) pradIpAropayoraghaTaH-- pA. C puH / m RasARIdiotsahasamuantasatanieducenatandannounce sadnatanda r manoraseswatantiaantumou marwammmmmmmmumeanmammeeomammeenawwamRRRRRRY mummonweeMINSantmarummon s mmarAmtenament 626
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 saTIkatArkikarakSAyAma mAnasamaAIMARoman DAHANEYApsamaARARUNOMIND patterupalabdhyanupalabdhyavyavasthAtazca vizeSApekSA vi. marSaH saMzaya iti / atropalabdhyanupalabdhizabdAbhyAM sAdhakabAdhakapramANayohaNa(1) tayAravyavasthA abhAva: tasmin sati vizeSasmaraNApekSaH samAnAnekadharmavipratipattibhyaH saMzayA bhavatIti sUtrArthaH // 55 // prayojanalakSaNamAha / yaduddizya pravartante puruSAstat prayojanam / __ uddezya prayojanam / taduktam yamarthamadhikRtya pravartate tat pryojnmiti| dRSTAntalakSaNamAha / vyAptisaMvedanasthAnaM dRSTAnta iti gIyate // 56 // saca sAdharmyavaidhaya'bhedena dvividhA bhavet / vyAptigrahaNabhUmirdRSTAnta iti / sa ca dvividhaH / / vidhyaM pratIyata ityAzaya vaividhyaparatayA vyAcaSTe / a ti / sAdhakabAdhakapramANAbhAvasahakRtAda vizeSAgrahaNaM tatsmaraNasavyapekSAt samAnadharmAdikAraNatrayAdeva saMzayo jAyate etatvaividhyaparameva sUtramityarthaH / iti saMzayapadArthaH // 55 // yaduddizyeti / prekSAvatpravRttiphalaM prayojanam / yAgAdipravRttaH svargAdi kRSyAdipravRttaH prasavAdikaM cetyarthaH / adhikRtya viSayIkRtyAdizyeti yAvat / uddezo'bhisandhiH / iti prayojanapadArthaH / / (1) sapAdAnam-pA* B pu.| /
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ prayojanadRSTAntanirUpaNam / sAdharmyavaidharmyabhedAt / tatra sAdhanadharmaprayuktasAdhyadharmavAn sAdharmyadRSTAntaH / yathA kRtakatvena zabdAnityatvasAdhane caTaH / sAdhyadharmanivRttiprayuktasAdhanadharmanivRttimAn vaidharmyadRSTAntaH / yathA tatraivAkAzaH / taduktam / laukikaparIkSakANAM yasminnarthe buddhisAmyaM sa dRSTAnta iti / atra laukikA vaidikabuddhivirahiNaH pramANatakAbhyAmarthaparIkSaNakSamAH parIkSakAH teSAmubhayeSAmapi buddhisampratipattiryatrAsti sa dRSTAntaH / sarveSAM sampratipattiviSaya iti yAvat / atra vAdipravivAdineoH sampratipantau tAtparyamiti // 56 // 55 // pachala sAdRAntasya vivakSitaM lakSaNamudAharaNaM cAha / tatreti / vaidhadRSTAntasyApyAha / sAdhyadharmanivRttIti / aa or feaparIkSakANAM ko vizeSaH ubhayeSAM laukikasiddhatvAvizeSAdityAzaGkya bhedamAha / laukikA iti / vaidikavuddhivirahiNa iti kiM tu laukikavyavahAramA kuzalA ityarthaH / buDisAmyaM ( () buddhitvajAtiriti zaGkAM vArayati / buddhisampratipattiriti / etatkoTidvayopAdAnaM sarvopalakSaNaM kAvyantaraparyudAsaparaM tadasambhavAdityAha / sarveSAmiti / tarhi kutrApi sarvasampratipattyasambhavAd dRSTAntAsiddhirityAzaGkayAha / vAdiprativAdineoriti / tatsampratipattI sarvasampratipattiH syAdeveti bhAvaH / iti dRSTAntapadArthaH // 53 // ss // (1) buddhimAmAnyaM - pA. E. | 831
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA peptems? saTIkatArkikarakSAyAma siddhAntalakSaNaM tadabAntara vidhAzca darzayati / abhyupetaH pramANaiH syaadaabhimaaniksiddhibhiH||5|| siddhAntaH sarvatantrAdibhedAt so'pi caturvidhaH / | li: su jaani lkssaabi ) summaa tu nitya iti / tatra pramANairabhyupagataH siddhAnta ityukta 'nyatarasya siddhAntatA na syAt / vastunA dvairUpyAsambhavenAbhayorapi pramANamUlatvAsambhavAdata unktam / siksaalihmbirlikhini| naabilaa kaalghaalu laalil linkin l r nnH saay'aatvamityarthaH / taduktam / tantrAdhikaraNAbhyupagamasaMsthiA comesteras SDEOSHDamater | bhaar'aakss nsspttiaahii nyaapayogAdAnartha kyamAzAha / siddhAnteti / AbhimAnikasiddhibhiriti / abhimAnamAtrasiddhapramANabhAvairityarthaH / etavizeSaNaprayojanamAha / anitya ityAdi / anyatarasya siddhAntatA na syaaditi| siddhaantlkssnnaabhaavaavyaatisyaadityrthH| tatra hetumaahaatduktmiti| tatrAdhikaraNAbhyupagamasaMsthitiriti / tannaM zAstramAdhikaraNamAzrayo yeSAmarthAnAM te tatrAdhikaraNAH teSAmabhyupagamasaMsthitiritthabhAvavyavasthAdharmaniyama iti yAvat siddhAnta tathA ca zAstrasiddhArthasyaivAbhyupagamaH siddhAnto nAnyasyetyarthaH / tathA ca vArtikam yo'rthe na zAstritastasyAbhyupagamo na (1) keJcit siddhAnta:-pA. B ghuH / R omammmmmmmmmHINEMA wwmpummaNayampramparpanymovawwarupamaamrom a sampantaramSANDHIRWASANATIONAMAIRAINS
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ranichawanamainaramatidanantastessionatilipinic 171 57mahamasanagar siddhAntanirUpaNam // ti:9) siddhAnta iti / sa ca siddhAntaH sarvatantrAdibhedAcaturvidhI bhavati / tatrApi sUtram / sa caturvidhaH sarvatantrapratitantrAdhikaraNAbhyupagamasaMsthityaryAntarabhAvAditi // 50 // // tatra sarvatantra siddhAntamudAharaNaM ca darzayati / sarvatantrAviruddhArthaH svatantre'dhikRtazca yH||5|| sasarvatantra siddhAnto yathAmAnena meyadhIH / . pramANAt prameyasiddhirityevaM sarvazAstrAnumataM svazAstre cAbhyupagatamiti sarvatantra siddhAnto bhavatIti // 5 // svatantra eva siddho'rthaH prtntrnivaaritH||56|| pratitantrA yathAnyAye sarvajJasya pramANatA / bhulH maalini aaS (2) laaili| SiddhaH svazAratne cAbhyupagatA naiyAyikasya pratitantvasiddhAnta iti // 56 // // anumeyasya siddhArthI yo'nuSaGgaNa siddhamati // 60 // siddhAnta iti / tatrApIti / cAturvidhye 'pItyarthaH / sarvatanAdisaMsthitInAmarthAntarabhAvAda bhinnArthatvAcAturvidhyaM siddhaniti sUtrArthaH // 67 // 5 // sa lakSya lakSaNaM yojyti| pramANAditi / atra sarvatanazabdaH zAstravacana ityAha / sarvazAstroti // 58 // 5 // pratitantro nigavyAkhyAtaH // 59 // 5 // (1) pramANAbhyupagamasiddhaH-pA. B ghuH / (2) mityevo'rthaH-pA. BH / . /
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm sa syAdAdhAra' siddhAnto jagatkartI yathezvaraH / anumeyAnuSaktasiddhiradhikaraNasidvAntaH / yathA mahImahIdhara mahodadhiprabhRtInAM kartRmattvasya kAryatvAnumAnena siddhau Izvara siddhiH / upAdAnAdigocarAparokSajJAnacikISI prayatnAdimataH kartRtvAt pakSIkRtaviSayasya jJAnAderIzvaravyatirekeNAnyantrAsambhavAt / anye tu hetusiDyanuSaGgiH sidvirapyadhikaraNasiddhAnta ityAhuH / yathendriyavyatirikta cetana sAdhanasya darzanasparzanAbhyAmekArthagrahaNAditi hetoH siddhAvanuSaGgi 172 adhikriyata ityadhikaraNamanumeyArthaH tatsiddhau sAmarthyAdarthAntarasiddhiradhikaraNasiddhAnta ityAzayenAha / anumeyasyeti / udAharati / yatheti / mahyAdikaM kartRpUrvakaM kAryatvAditi kartRsiddhAva pIzvarasiddhirityarthaH / nanvahavRdvArA jIvAnAmeva kartRtve kathamIzvarasiddhirityAzaDya sAmarthyAditi manvAnastadevAha / upAdAnAdIti / AdizabdAt kAraNAntarasaMgrahaH / prayatnAdityAdizabdena sAkalyopanItAnukUlakAyavyApArAdisaMgrahaH / tathApi kathamIzvarasiddhirata Aha / pakSIkRteti / athAsyaiva matAntareNa lakSaNAntaramAha / anye tviti / udAharati / yatheti / darzasparzanAbhyAmekArthagrahaNAditi darzanagRhItasyArthasya sparzanena pratyabhijJAnAdityarthaH / tathA cendriyacaitanyapakSe anyasyAnyAnubhUtArthapratyabhijJAnApattestatkaraNa kastadanya pratyabhijJAne tvandriyAtiriktAtmasiddhiriti bhAvaH / tatrokta hetusiddhe stannAntarIyakatayendriyanAnAtvAdisiddhi eka ( 1 ) sa evAdhAra pA. A .pu. 1 634
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhAntanirUpaNam / 173 raNAmindriyanAnAtvAdInAM siddhiriti // 60 // '' / abhyupagamasiddhAntamudAharaNaM ca darzayati / sAdhitaH paratantre yaH svantatre ca smaashritH|| 61 // sa hyabhyupagamA nyAye mnso'numtirythaa| kANAdatantrasAdhitasya manasaH samAzrayaNaM naiyAyikAnAmabhyupagamasiddhAnta iti // 6 ||'' // tasyaiva lakSaNAntaramAha / tadvizeSaparIkSA vA sadAve 'nyatra sAdhite // 62 // yathAnyatra manaHsiddhau tasyAkSatvaparIkSaNam / / - tantrAntareNa sAdhitasaddhAvasya kasyacidarthasya jihbaay'iianussiighaathaabdbillaal| aghaa nksstr manasA nyAye sUtrakArairevAtmapratipattihetUnAM manasi saddhAvAditi codApUrvakaM jJAta nasAdhanopapatteH sajjJAbhedamAtramityAdibhirindriyatvaparIkSaNa miti / rityAha / iti hetAriti / AdizabdAniyataviSayatvaikakataryatvAdisaMgrahaH // 60 // // vidhAntarabhrama vArayati / tasyaiva lakSaNAntaramiti / ___ yathAnyatretyetadvivRNAti / yathA tasyaiveti / AtmapratipattihetUnAmAtmasAdhakaliGgAnAmicchAdInAM manasi sammavAnmanodharmatvopapatrAtmedaM manaHpadArthAnendriyamiti codha sUtrArthaH / astu tasya jJAtuH sukhAdyupalambhe kasyaciskAraNasyAvazyambhAvAt tasya sajJAmAna vivAdA nendriyatve iti samAdhAnaM sUtrArthaH / AdizabdAniyamazca niranumAna ityAdyuttarasUtrasaMgrahaH / prathamalakSaNe vRddhasammati 1 S wammam
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kiMkarakSAyAm paratantroktaH svatamle cAniSidvArtho'bhyupagama siddhAnta hatyAcAryAH // 62 // '' // 174 avayavalakSaNamAha / yaH parArthAnumAnasya prayogo vAkyalakSaNaH // 63 // tasyA 'vAntaravAkyAni kathyante 'vayavA iti / mahAvAkyAtma ke parArthAnumAnaprayoge 'vAntaravAkyAnyavayavA iti / svArthAnumAne vAkyaprayogAbhAvAt parArthetyuktam // 63 // '' // te cAvayavAH pratijJAdayaH pacetyAha / te pratijJAdirUpeNa paceti nyAyavistaraH // 64 // taduktam / pratijJAhetUdAharaNeopanayanigamanAnyavayavA iti / nyAyavistara iti vadatA matAntareSu (3) yo vizeSaH sUcitastameva darzayati (3) 1 1 pa mAha / paratatrokta iti / iti siddhAntapadArthaH // 62 // '' // pUrvavadidamapi siDAntabhedasyaiva lakSaNAntaramiti mandabhramavAraNArthamAha / avayaveti / nanu vAkyasyAvayavAH padAnyeva tatra kuto'vAntaravAkyAnItyata Aha / mahAvAkyAtmaka iti / darzapUrNamAsAdiprakaraNa paThitAGgavAkyeSvafour faparihArArthamAha / anumAnaprayoga iti / parArthavizeSaNasya prayojanamAha / svArtheti / anyathA tasyApi lakSaNakodinivezAdativyAptiH syAditi bhAvaH // 63 // ss // (2) tantrAntarIyo - pA. C pu* | (1) tatrA - pA0 B. (3) sphaTayati- pA. Bpu. 1
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ wrmpaTMARATTIMAHARA M MemovaranasamwaadambaruMANORMALINIONSAImannmamiAPSARIOMETRONIROMonam anusnnaan / 175 trInudAharaNAntAn vA yadvodAharaNAdikAn / mImAMsakAH saugatAstu sopanItimudAhati // 6 // mImAMsakAH pratijJAhetUdAharaNAnyudAharaNApanayanigamanAni vA traya evAvayavA iti saGgirante / sugatamatAnuvartinastadAharaNApanayA dvAvivAvayavA iaali (7) maathliy'aalaaH naa baajllaamiilngg maani jaani l' mnn iti bhAvaH // 64 // 65 // atha zrInityAdhuttarazloke matAntaropanyAsasya prasaJjakamAha / nyAyavistara iti| vadateti / sanirante / AtiSThanta iti ca pratijJAtavanta ityarthaH / samaH pratijJAne AGa sthaH pratijJAyAmiti cobhayatrApi kramAdAtmanepadam / tAvataiva vyAptipakSadharmatAlAbhAdatiriktAvayavAGgIkAre pratijJAhetvornigamanopanayAbhyAM punaruktirityanyeSAmabhisandhiH tAnayoH prayojanaM kimiti nokta saMgrahakAreNetyata Aha / pratijJAhetvocoti / anyannoti / udayanagrantheSvityarthaH / anna pratijJAyAstAvakSyamANasAdhanasyAzrayaviSayapratyAyana prayojanam anyathAnirAzrayasya nirviSayasya tasya prayogAyogAddhatAstu sAdhanasvarUpapratyAyanaM prayojanamanyathA sAdhyakhya sAdhanAkAsAnivRttAptipakSadharmatayozca sambandhidharminirUpyayostapratItAvapratItezcatyanusandheyam / udAharaNe tu na kasyacid vivAdaH anyathA vyAptyapratIteH upanayanigamanayostu prayojanaM svayameva vakSyatIti na kiJcidavaziSyate // 64 // 15 // (1) ityAcakSate-pA. D ghuH /
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikaratAyAm teSu cAvayaveSu pratijJA nAma parapratipAdanArthaM pakSavacanamityAha | tatra pratijJA pakSoktiH pratipAdayituM param / 998 taduktam / sAdhyanirdezaH pratijJeti / atra sAdhyazabdaH pakSavacanaH / pakSaH sAdhyAnvito dharmItyuktameva / dharminirdezapUrvakaM sAdhyanirdezaH kAryaH zabdo'nitya iti / yathAhuH / siddhadharmasamuddizya sAdhyadhamA vidhIyate / tathA / yadvRttayogaH prAthamyamityAdyuddezyalakSaNam / tadvRttavakArazca syAdupAdeyalakSaNam // iti / nanu saMgrahe pakSIktiH pratijJetyuktaM sUtre tu sAdhyoktiriti virodhamAzaGkayAha / atra sAdhyazabda iti / tarhi dharmimAtra nirdezaH pratijJetyarthaH syAdityAzaGkayAha / pakSa iti / nanu sAdhyadharma nirdeza evaM kriyatAM kiM tadviziSudhaminirdezagauraveNetyata Aha / dharminirdezeti / kosyaM niyama ityAzaGkA bhittikacitrakarmavannirAzrayadharma vidhAnAyeogAdityAzayenAha / siddhamiti / uddezyavidhelakSaNaparyAlocanayApi siddhasAdhyavidhAnaM gamyate ityAha / tathA yatteti / yadvRttaM yacchandaH evaM tadvRttamapi tacchandaH / prAthamyaM vidheyAt prAgucAryatvam / AdizabdAt prAdhAnyAdisaMgrahaH / cakArAdvidheyasya guNatvAdisaMgrahaH / upAdeyeti vidheyopalakSaNam / yathA grahaM samASRtyatra yo grahastaM saMmRjyAditi vacanavyaktagrahasyoddezyatvaM saMmArgasya vidheya 638
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ raunsaaHINMAUREBARENDRARTHABANDROINORarmaAREACTIONARIEWERSITERNETWARENDE maiOMEngineestonIMARYwIadnam'. avayavanirUpaNam / 177 hetulakSaNamAha // liGgasya vacanaM hetuH sAdhakatvaprakAzakam() // 66 // vyApyaM liGgaM tacca rUpaizcatuHpaJcasamanvitam() / sAdhanatvAbhivyaJjakavibhaktyantaM liGgavacanaM hetuH yathA kRtakatvAditiAsAdhakatvaprakAzakamityanena takatvamitratyAdiliGgamAtravacanasya hetutvniraasH| liGgetyanena(3) BASNORITINGameer twanavminimeronmultumastarmuttamamumaupasetuanimatmommMAMINATIONA amunt tvam / evaM brAhmaNo na hantavya ityAdiniSedho'pi yo brAhmaNastanna hanyAditi brAhmaNAddezena hanana niSedhavidhiH / evaM prakRte'pi zabdo'nitya ityatra yaH zabdaH so'nitya iti zabdasyoddezyatvamanityatvasya vidheyatvaM tasmAt siDe dharmiNi sAdhyadharmavidhAnaniyamAt dharmiNi nirdezapUrvakameva sAdhyanirdezaH kArya iti siddhamiti tAtparyam // mandAnAmasandehArthamAha / hetulakSaNamAheti / / kRtakatvamantra sAdhanamityAdAvativyAptiparihArArtha sAdhanatvAdivizeSaNaM vivakSitArthaparatvena vyAcaSTe saadhntvaabhivynyjketi|vyaakhyaatvishessnnsy vivakSitaM vyAvayaM vya nkti|saadhntvprkaashkmityneneti|taagvibhttyntmitynenetyrthH / liGgamAtramatathAnirdiliGga tayadAsa ityrthH| atha liGgapadavyAvartyamAha / liGgatyaneneti / yat kRtakaM tadanityamiti vyAptivacanaM tasya vyAptiprakAzanadvArA sAdhanasvaprakAzakatve 'cyaliGgavacanatvAnna tanAtivyAptirityarthaH / mmamamparace (1) prakAzakam --pA* D puH / - (3) paJcabhinvitam-pA. A puH| (3) liGgamityanena-pA. D pu.| mecutvRRHEADA RAMARroDamaraamREATURETIRISTIONARIES ERE
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 saTIkatArkikarakSAyAmya dhyAprivacanasya hetutvavyudAsaH / vyAptimalliGgaM taccatubhiHpaJcabhivI rUpairupetaM rUpANi ca pakSadharmatvaM sapane sattvaM vipakSAmAvRttirabAdhitaviSayatvamasatpratipakSatvaM ceti / tatrAnvayavyatirekisaH paJca rUpANi itarayostu pakSapakSayorabhAvAccatvArIti vyavasthitA nanu liGgatAmapi tatrocyata iti cet satyam nAntarIyakatayA na tu vyAptivat prAdhAnyAdidoSaH tarhi mUle kuThAra: tAvibhattyantatvAbhAvAdeva taghyAvRttarvizeSaNavaiyAditi sUkSmamiti cet satyam tathApi hetvAbhAsAdivyudAsaH phalamiti sUkSmam vihiteti(tArivabhattayantA api liGgAbhAsavacanA na liGgavacanA iti tena teSAM vyudAsaH granthastu sthaladRSTyokta iti gtiH| liGgavacanaM heturityuktam atha kiM talliGgamityAkAGkSAyAM lakSaNavyamuktaM saMgrahe vyApyaM liGgamityAdinA tatra tacca liGgaM vyApyamityeka lakSaNaM zeSamekaM tatrAcaM vyAcaSTe / vyaaptimaaditi| niruupaadhiksmbndhshaaliityrthH| dvitIye'pi catuHpaJcairiti samAsasya samucayArthatve virodhAd vikalpArthatayA nigRhNAti / taccaturbhiriti / saMkhyAvyayetyAdinA bahubrIhiH / bhubriihai| saMkhyeya ityAdinA DassamAsAntaH / nanvevamapi kadAcidanvayavyatirekeNa cAturUpyamitarayo pAJcarUpyaM ca syAt tacAsaGgatamityAzaya brIhiyavAdivadaicchikatvena tathA uditAnuditahomavayavasthitatvAnnAyaM doSa ityAha / ttreti| tathA catuHpacavyatiriktasaMkhyAkatvAnadhikaraNarUpopetaM liGgamiti nivAcyam / anyathaikaikasyA vyAptarmilitasyAsambhavAcAnyathA vA rUpaiyAptipakSadharmatApAdhikarUpairupetaM liGgamiti lakSa (1) mahimityanumIyate / 640
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ hetunirUpaNam / 176 vikalyaH / nirUpAdhikasAdhyasambandhazAlilimiti laay'laalaay'| bikaangkhnaanaabndhaabn lingklinyaashnaaliH| aghi a nuju vyAvRttaye 'bhimatAnIti naavyaaptiH| hetuzca sAdharmyavaidhAbhyAM dvividhA bhvti| taduttam / udAharaNasAdhayAt sAdhyasAdhanaM hetuH| tathA vaidhAditi ||66||''|| Nam / catuHpaJcairiti tu tAni rUpANi yathAyogaM kacit catvAri kacit paJca ca bhavantIti siddhArthAnuvAdo'yamasandehArtha iti vyAkhyeyam / tatra prathamalakSaNe udynsmmtimaah| niruupaadhiketi|hitiiye 'pi tAmAha / vyAptIti / nanu kimidaM vizeSalakSaNaM sAmAnyalakSaNaM vA / nAyaH tasyAprastutatvAt na dvitIyaH kevalabhedyo (1)ravyAptarityAzaGya sAmAnyalakSaNameva / na cAvyAsiriti pariharati / rUpANi ceti / tathAhi yathAsaMkhyamasijhAdidoSapaJcakavyAvRttaye pakSadharmatvAdipaJcakarUpaparigrahaH tasya ca vyApti pakSadharmatAlAbhaH phalam / sa ca yAvaddhyAvRtyarUpaparigrahasya nyAyyatvAt kacidrapacatuSkRyAdeva bhavati kacidrapapaJcakAditi sthite vyAptipakSadharmatopAdhirUpopetamityeva liGgalakSaNamiti siddham / paJcagrahaNaM tu catuzyasyApyupalakSaNam / sacatuHpaJcairitivat siddhArthAnuvAda iti vyAkhyeyam / sAdhayaMvaidhAbhyAmanbayavyatirekavyAptibhyAmityarthaH / udAharaNasAdhamyAdanvayadRzAntavRttitvAt yat sAdhyasA (1) kevalo'nvayI / bhedo vyatirekI / -No. 11, Vol. XXII.-November, 1900. mammwwemammausWRIEmaiIALICADAINIKumarA mAnamnnamondawnomsamaasesam man 1 EGE
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 saTIkatAkikarakSAyAma pangpromyApaka sAvAntarabhedamudAharaNamudAharati(1) / dvidhodAharaNaM samyaga vyAptinirdezapUrvakam // 6 // dRSTAntavacanaM tat syAdanvayavyatirekataH / __ vyAptinidezapUrvaka) smygdRssttaantvcnmudaaye| nntu kuchliaakaay' aanikssaiaadAharaNamiti ca dvidhA bhidaate| tatrAdAM sAdhanAnvaye sAdhyAnvayapradarzanena dRSTAntavacanam yat kRtakaM tadanityaM yathA ghaTa iti / dvitIyaM tu sAdhyAbhAvena sAdhanAbhAvapradarzakadRSTAntavacanaM 3) yadanityaM na bhavati tatkRtakamapi na bhavati / yathAkAza iti / vyAgninidezapU kamityanenApi anupadarzitavyAptikasya ghaTapaTAkAdhanaM sa hetuH / tathA tavaidhAyatirekAntavyAvattatvAt yat sAdhyasAdhanaM so'pi heturityarthaH / upalakSaNaM caitat ubhayavyAsimAnubhAbhyAM samAdhAya heturiti labhyate // 66 // // kRtsnasyApi zlokasya lakSaNaparatvanamaM vArayati / sAvAntareti / udAharati / vyAharatItyarthaH / dRzAntabhedeneti / anvayavyatirekabhedenetyarthaH / tathA| ca vAcyabhedAvacanabhedo nyAyya iti bhAvaH / kramAdbhada-1 yamudAharati / tatretyAdi / anvayaH sadbhAvaH / udAhara (1) budAharaNamAha-pA. D. ghu0 // (3) vyAptipradarzanApuraHsara-pA. B puH / (3) sAdhanAbhAvaM pradA dRSTAntavAcana--41. B D . / hara
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAharaNanirUpaNam / zavaditi ca dRSTAntamAtravacanasya nirAsaH / samyagiti vaiparItyopadarzitavyAptikasya yathA yadanityaM tatkRtakaM yathA ghaTaH / yat kRtakaM na bhavati tadanityamapi na bhavati yathAkAzamiti ca / taduktam / sAdhyasAdharmyAt taddharmabhAvI dRSTAnta udAharaNamiti tadviparyayAdvA viparItamiti ca // 60 // '' // 161 upanayamAha / dRSTAntApekSayA pakSe hetorvyAptipradarzakam // 68 // vacanaM syAdupanayastatheti na tatheti vA / udAharaNeopadarzitAvinAbhAvasya hetordharmakyupasaMhAra upanayaH / sa codAharaNadvaividhyena dvividhA NadvaiSiSye sUtrasammatimAha / taduktamiti / sAdhyaH pakSaH tatsAdharmyAt taziSTasAdhanajAtIyadharmakatvAt taddharmabhAvI sAdhyajAtIyadharmasadbhAvavAn dRSTAntaH tadvacanamiti zeSaH / udAharaNamanyayodAharaNamiti pUrva sUtrAkSarArthaH / -tadviparyayena tadvaiparIspena (1) sAdhyAbhAvAt sAdhanAbhAvabato dRSTAntasya vacanaM viparItaM SyatirekAdAharaNamityuktasUtrArthaH / tAtparyArthastu pranyeokta eva grAhyaH // 67 // 5 // sphuTArthamAha / upanayeti / hAntApekSayetyetat vivRNvan niSkRSya lakSaNamAha / udAharaNeti / upasaMhriyate 'nenetyupasaMhAra upasaMhAravacanamityarthaH / caturthapAdaM vyAcaSTe / sa ceti / sUtre (1) sadviparyayena uktavaiparItyena - pA. E. | 661
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 saTIkatArkikarakSAyAm ' bhavati / tathA cAyaM kRtakaH zabda iti sAdhamyaiauvanayaH / na tathA cAyaM kRtakaH zabda iti vaidhasyApanayaH / tadutam / udAharaNApekSastathetyupasaMhAro na tatheti vA sAdhyasyopasaMhAra upanaya iti // 66 // ss // hetupUrvaM punaH pakSavaceo nigamanaM matam // 66 // vyApripakSadharmatAvaddhe tu puraHsaraM dharmiNi sAdhyasyopasaMhAro nigamanam / punarityupasaMhArarUpatvamasya pradarzitam / tasmAdanityaH zabda iti / taduktam / hetvapadezAt pratijJAyAH punarvacanaM nigamanamiti upanayanigamanayoH kRtakAryatvAdAnarthakyamiti cet na vyAptimattayA pratisandhIyamAnasya liGgasyAnumAnatvA udAharaNApekSaH sAdhanasyopasaMhAra upanaya iti lakSaNam / tathetyAdistu bhedeoktiH // 68 // '' // nigamanalakSaNaM vyAkhyAtuM paThati / hetviti / pakSavacaH pratijJAvacanamityarthaH / prAcIna hetUktito vizeSamAha / vyAptIti / pakSavaca ityetadvyAcaSTe / dharmiNIti / nanUpasaMhArarUpatvaM saMgrahe na pratIyate ityata Aha / punaritIti / hetvapadezAt hetUktipUrvakamityarthaH / pratijJAdyavayavatrayapakSAvalambena mImAMsakaH pratyavatiSThate / upanayeti / kRtakAryaditi hetupratijJAbhyAmeva gatArthatvAdityarthaH / pariharati / neti / kuto netyAzaGkya upanayasya tAvadarthavattAmAha / vyAptimattayeti / pratisandhAnaM pakSadharmatAnusandhA hara ca
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ upanayanigamananirUpaNam / dupanayAdhInatvAJca tatpratisandhAnasya prasiddhAvinAmAvasya sAdhanasya pakSadharmatApratipAdanena svarUpAsiddhanyathAsidvinirAsenApi prayojanavattvAdupanayasya nigamane'pi hetvanuvAdAMzasya tasmAdevAnityo nAnyasmAditi siddhasAdhanatopAdhinirAsa prayojanatvAt / pakSAnuvAdasyAnitya evAyaM na nitya iti niyamena bAdhapratirodhayornirasanena saprayojanatvAt / kecana jara 165 nam / tataH kimata Aha / upanayeti / hetunA tu svarUpamAtrasya pakSadharmatoktA na tu vyAptasyeti vizeSaH / na caitA - batA hetorvaiyarthya tasya prAgevoktArthatvAditi / vyAptasya pakSadharmatApratisandhAnamupanayaprayojanamityuktam / atha taddvArA svarUpAsiddhivyApyatvAsiddhinirAso vA prayojanamityAha / prasiddheti / anyathAsiddhiH seopAdhikatva vyApyatvAsiddhiriti yAvat / vyAptyanusandhAnAt tannirAsaH pakSadharmatApratyabhijJAnAt svarUpAsiddhinirAsa iti vivekaH / atha nigamanaprayojanaM cAha / nigamane 'pIti / tatra sarvANi vAkyAni sAvadhAraNAnIti nyAyena tasmAdeveti hetvavadhAraNasya pramANAntarasiddhizaGkAnirAsaH phalamityAha / hetviti / na cedaM hetukRtyaM vyAptipakSadharmatAnusandhAnAt prAk tasya tadvadhAraNAzakteriti bhAvaH / anenaiva nyAyena sAdhyAvadhAraNAt / prabalakSya samabalasya vA tadviparyayAdekasya vyavacchedAt pakSAMzospi saphala ityAha / pakSeti / na caitatpratijJAkRtyaM vizibuliGgAnusandhAnAt prAk tasyAstadavadhAraNAzakteriti / 663
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ animanorammemommissemmmmmmmmmmm MUSINEERO NERNORRHOTOMERIOSITORucummmmmmmmmmmmmm 184 saTIkatAkikarakSAyAmaH aami jilaar'aabaaksaariy'aakaaly'yavyudAsaiH saha dazAvayavA ityAcakSate / tadasat / gharapratipAdakasya vAkyasyArtha yAnyavAntaravAkyAni saMhae lilin naali mnmth| jimnyaay'| parapratipAdanAnatvAt sAdhanavAkayaikadezatayAvayavatvaM na labhante / tasmAt suSThuktaM paJjAvayavA iti / ata ghnnaa laal maakhn laaH| aaatmyuddh vAkAsya guNadoSavaditi // 6 // nupantarantupaytmmanuTRImatacamana a atha jaranaiyAyikamataM nirAkartumAha / kecaneti / tatra sAdhyArthajJAnecchA jijJAsA sAdhyataviparyayagocaro vimarzaH saMzayaH sAdhanayogyatA zattyaprAliH tatsAdhyapuruSArthaH prayojanam nigamanavAkyazravaNAnantarameva sAdhyAvadhAraNAt pUrvoktasaMzayAthitiH saMzayavyudAsaH / tatrAcAzcatvAraH pramANapravRttihetutvAt paurastyAvayavAH / paJcamastu pramANaphalarUpatvAt pAzcAtya iti nizcayaH / athaiteSAmavayavalakSaNAbhAvAvayavatvaM nAstIti pariharati / tadasaditi / kiM tallakSaNamityAkAkSAyAM prAguktameva darzayati / parapratipAdakasyeti / prakRte tadabhAvAnAvayavatvamityAha / jijJAsAdayastviti / eteSAmazabdAtmakAnAmarthitvAdivat adhikAravizeSaNatayA puruSapravRttimAtropayoginAM na zabdAtmakavAkyAvayavatvaM yukta guNa iva kanakabhUSaNaikadezatvamityarthaH / vyAsavAkyaM cAtra pramANayati / ata eveti| jijJAsAdInAmavayavArthatvAyogAdevetyarthaH / ityavayavapadArthaH / / 69 // ....
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIOESonawarenesamaATRUEENAWRamanaemama t amatara mASounAvAmAnAma - tarkAnarUpaNam / 105 J R A TIramnemamarnataularedevalmmamtarshvaaNPORNBERREtatindamendrates BalliADINDORRUITMOSHDSED wwwrammam MDRH m omAGanesemaNSumassamanaraamasuremaana animunde Homsaniamarecommonweaweetaas trklkssnnmaah| tauniSTaprasaGgaH syAdaniSTaM dvividhaM matam / prAmANikaparityAgastathetaraparigrahaH // 70 // prAmANikagrahANam(2) aprAmANikasvIkAra | iti dvividhamaniSTam / tayoranyatarasya prasaJjana tarkaH / yathA yadAdaka pItaM pipAsAM na zamayet tarhi pipAsunA na pIyeta iti praamaannikprityaagprsnggH| yadA uddezakramAt to lakSyata ityAha / tarkati / / anithuprasaGga iti / aniSavyApakaprasaGga ityarthaH / anyathA yadyagnidAhako na syAt rUpavAnapi na syAdityAdevyAptivikalasyApi tatvaprasaGgaH / ata evoktamAtmatatvaviveke tamadhikRtya so'pi vyAptibalamAlambya aniprasaGgarUpa iti / tathA ca vyApyArope 'nidhyApakaprasaJjanaM tarka iti lakSaNaM dravyam / etacca heturAropitaM liGgamityatra vyktiibhvissyti| prAmANiketyAdyuttarArddhamanisyetyanivibhAgavAkyenaikavAkyatayA yojayati / praamaannikprhaannmityaadi| dvayorapyaniyoH samuccayena prasaJjanaM tarka iti mAtIrityAha / tayoranyatarasyeti / anayorAtmatattvavivekAkta evodAharaNe krameNa darzayati / yathetyAdi / tatra vimatamu dakaM pipAsAzAmakaM viziSTodakatvAt(3) matpItodakavaditi prayoge sAdhyAnaGgIkAre prathamastakaH tantra pratyakSasiDapAnaniSedhAt prAmANikArthatyAgaH vimatamudakaM parasyA (1) aniSTasya dvayo vidhA-pA. B puH / (2) prAmANikaparityAgo-pA. D. (3) vA zIlAdakatvAditi E pastake TippazayAma / / manomamara
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaccha saTIkatA kiMkarakSAthAm dakaM pItaM paramantaradhakSyat tadaviziSTaM mAmapi dahedityaprAmANikasvIkAraH / yathAhuH tarkamadhikRtya tAtparyaparizuddhikArAH / tasya ca svarUpamaniSTapramaGga iti // 20 // AtmAzrayAdibhedena tarkaH paJcavidhaH smRtaH / aGga paJcaka sampannastattvajJAnAya kalpate // 11 // yathAhuH / sa cAtmAzrayetaretarAzrayacakrakAzrayAnavasthAniSTaprasaGgabhedena paJcavidha iti // 71 // tarkIGgAni darzayati / ntadIhakaM na bhavati tata eva tahadeveti prayoge sAdhyAnaGgIkAre dvitIyastarkaH / tatrodakasyAtyantAprasiddhAntadIhakatvavidhAnAdaprAmANikArthasvIkAra iti vivekaH / atha svataMtarkalacaNamudayanoktalakSaNena saMvAdayati / yathAhuriti / tAtparyaparizu DinImodayanaviracitA vAcaspatikRtavArttikatAtparyaTIkAvyAkhyA / atrApyaniSTaprasaGgo'nivRvyApakaprasaJjanamityarthaH / nanvatra lakSyapadalAbhaH kathamityAzaGkya prakaraNAdityAha / tarkamadhikRtyeti // 70 // atha tarkavibhAgazleokaM sphuTArthatvAnnigadena vyAcaSTe / AtmAzrayetyAdi / athAtmatattvavivekasamma tivyAjenAdizabdArthamAha / yathAhuH sa cetyAdi / tatra jJAnaghaTAderutva'ptijJaptisthityAdiSvavyavadhAnena svApekSaNamAtmAzrayaH / aurranyonyApekSaNamitaretarAzrayaH / pUrvasya svApekSitamadhyamApekSitAttarApekSitatvaM cakrakAzrayaH / pUrvasyottarApekSA anavasthA aniSTaprasaGgastu vyAkhyAta eva // 71 // EXE
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarkanirUpaNam / vyAptistarkI pratihatiravasAnaM viparyaye / aniSTAnanukUlatve iti tarkIGgapaJcakam // 12 // prasajakasyAhAryaliGgasya prasaJjanIyena vyApti vyAptiH pratitarkera pratighAtaH tarkI pratihatiH prasajanIyasya viparyaye paryavasAnam / evaM cedevaM syAnnaivamiti prasaJjanIyasyAniSTatvamuktaM dvividhamadhastAt / cananu 187 nanu yaduktaM kau'niSTaprasaGga iti tat kiM tarkasya sAmAnyalakSaNaM vizeSalakSaNaM vA / Adye kathamaniTaprasaGgasyeha takIvAntara bhedeoktiH dvitIye sAmAnyalakSaNamanyadvAcyam / atrocyate pUrvazleoke yatsampattyA tarkasya tattvajJAnasamarthanamuktaM kAni tAnyaGgAnItyAkAGgAyAmAhetyAzayenAha / tarkIGgAnIti / tatra vyAptiM vyAcaSye / prasaJjakasyeti / ApAdakasvApAdyena sahAvinAbhAvo vyAptirityarthaH / yathA mUrtatvAbhAve manasaH kriyAvattvaM na syAt ityatrA mUrtatvasya niSkriyatveneti / tarkI pratitirityatra tarkazabdena pratitakI vivakSitaH anyathA aprasaktapratiSedhAdityAzayena vyAcaSTe / pratitakairiti / yatheodAhRtasyaiva manasaH mUrtatve sparzavattvApattiH pRthivyAdivatvena pratitarkeNApratighAto dharmagrAhakaviruddhatvAdasyeti / ApAdyavaiparItyaniSThatvaM tarkasya viparyaye paryavasAnaM yatheodAhRta eva na ca niSkriyaM mana ityAzayenAha / prasaJjanIyasyetyAdi / dvividhamiti / prAmANikaprahANAprAmANikasvIkaraNarUpeNetyarthaH / athAnanukUlatvasyAniSTAdbhedaM vyatirekadRSTAntena vyAcaSTe / ana ECO
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ marpanmatramNAMUNNABRANI atopauseatshantuataaraa00mmauteaRMALINIONdbacmandutomummonaatmathemumABSORBadHRISHAISASRATIONAIRECANDIDAmaratTORoyndrom 186 RastamitedTMARTHDAmAnumsamuTORRORIESELEmanupamaringpannamainant i me s NIPAINTEReemarnamentataatramadomastramnatomoted ! SORINEEDS dhbiinaadim naaghaa kUlatvaM prasaGgasya viruddhahetvAbhAsavat pratipakSAsAdhakatvamityetAni paJcAGgAnIti // 72 // | anlaanggaalii jaanaan| aGgAnyatamavaikalye tarkasyAbhAsatA bhavet / | bhj jaanaalaa nnd mlaagaan| shngkh ti / yathA yadidaM pAnIyaM pipAsArduHkhaM nAzamayiSyat nukUlatvamiti / yathA nityaH zabdaH kAryatvAdityasya viruDahetvAbhAsasya sAdhyaviruddhAnityatvasAdhakatayA prativandhanukUlatvAt taduktatarkasya mUrtatvaviparItAmUrtatvasAdhakatvAbhAvAdananukUlatvaM prativAdyanukUlatvAbhAvaH taca pUrvoktAnipadanyadevetyarthaH / upasaMharati / ityetaaniiti| itizabdo'yaM prakAravacanaH anyatamAGasamAnau // 72 // | bhaassaaH jaalaalkhaan jbaalaalp vaiyarthyamityAha / anytmeti| tantra prAguktavyAptyAyekaikAGgavaikalyAt krameNa vyAsivikalAdayaH paJcAmAsAH bhavantItyAzayena vyAcaSTe / uktaSviti / tatrAdyasyodAharaNadvayamAha / yathetyAdi / anobhayatrApi vyAptivaikalyaM vyaktamevAdizabdAdudAharaNAntarasaMgrahaH / dvitIyastu mUrtatve manasaH sparzavavApattiriti / asyAmUrtatve dharmigrAhakapramANabAdha iti anena pratihatatvAditi / tathA tRtIyaturIyayorapi nityaH zabdaH pratyabhijJAyamAnatvAditi prayoge. yadi nityo na. syAt na pratyabhijJAyeta pratyabhijJAyate ceti mImAMsakoktastarkaH udAhartavyaH / tasya jvAlApratyabhijJAvat Harmananeme n tediniansetis?. MARRIATRICAncommando m NEPAD M eemmammeen awarmomeTRONAUTHENARApome mayawwwmumypoaranasummamtianeeritnes 6ra6
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarkanirUpaNam / A tarhi rUpavadapi nAbhaviSyad gaganAdivat / yadi paramantaradhakSyanmAmapi surabhimakariSyadityAdistakAbhAsaH / vistarastvAtmatattvavivekaparizramazAlinAM sugama eva / tatra hi mitheo virodha mUlazaithilyeSTApAdanAnukUlatvaviparyayAparyavasAna sta kI bhAsatvAdupakramya sthUladravyamapalapatA bauddhasya nedaM sthalaM dravyaM viruddhadharmasaMsargaprasaGgAdityAdayaH pralApAstakAbhAsAH pradarzitAH / pra sa evAyaM gakAra ityAdipratyabhijJAyAH sAdRzyamUlabhrAntitvena viparyaya paryavasAnAniSTatvayorabhAvAditi / paJcamastu yadi nityaH zabdo na syAt kRtako na syAt kRtakazcAyamiti / atra prasaGgasya vipakSasAdhakatvena parAnanukUlatvAdAbhAsatvam / nanvete bhedAH kimiti nAdAhriyante 'ta Aha / takIbhAsa iti / zAlinAmiti zeSe SaSThI na leoketyAdinA kRdyogaSaSTyA eva niSedhAditi / athAkRtaparizramANAM ca tantrApravezArthaM taduktipradeza darzayati / tatratyupakramya darzitA ityanvayaH / yathA nAyaM parvatA niragnirityAdinA sandarbheNeti zeSaH / ityAdayo bauddhasya pralApA ityanvayaH / taduktatakINAmanarthakasvAt pralApatvoktiH / nedaM sthUlamityAdibauddhoktasthUladravyanirAse takINAM mitheo virodhetyAdigranthA pUrvoktAnavaikalyaprayuktamAbhAsatvaM pratijJAya pazcAdyathA nAyaM parvata ityAdinA prapacitamityanvayArthI tatra mitheo virodhetyanena pratitarkapratidhAta uktaH / tathAhi nedaM sthUlaM viruddhadharmasaMsargaprasaGgAt nAsthala tathA pratibhAsaprasaGgAdityanayostA hara
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Swatantalilnatakonsistanliancintaitiarathistatestimestinternatmahindriatistianitalianindiandesistilsdindinindinistindansationalitakishornstanuartentineerwithaniadiantersclosutarmathroomenominentainst saTIkatArkikarakSAyAma khlil libliilnggaa (7) jnyaanii lyena takAbhAsatvamuktam / yathAyathaM tkaanggpnyckaanytmhaanirntriihniiyti| tarkasya viSayakAraNa prayojanAni darzayati / asyAvijJAtatattvo'rthaHsandigdhA viSayo mataH73 heturAropitaM liGga phalaM tttvaarthnirnnyH| avijJAtatattvaH(3) saMzayaviSayorthastarkasya vi. munanamaanadaaseem bat parasparArthapratikSepakatvAdubhayoranAbhAsatvAnupapatteravazyamekasyaikena pratighAta iti mUlazaithilyaM vyaaptivaiklym| zeSa sugamam / yaduktamAnyatamavaikalye tarkasyAbhAsateti tatpariziSTe 'pi spamityAha / prbodhsiddhaavpiiti| nityasamAtthAnaprakArANAmiti / anityaH zabda iti vAdinA pratijJAte jAtivAdinA kimimanityatvaM nityamanityaM vA silshilp baa kssaandhaa ashaanghaar'ihmkaalmaniprasaGgabhedAnAmityarthaH / etatsarva jAtiparicchede sphuTIbhaviSyati / parizigranyaM paThati / yathAyathamiti / atrAGgahAnyA tANAmAbhAsatvaM vivakSitamiti bhAvaH / tarkalakSaNasya vRttatvAduttaralokasya kaimarthakyazAyAmAha / tsyeti| nanvapratIte dharmiNi pramANApravRttaH pratIte sande (1) nityasamAdijAtiprakArANA-yA* D pu0 / (2) avijJAyamAnatattva:--pA. D. 900
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Faroesemoms N IESOSITIONATREATURIOSIATUBEOEmomamarcane 161 rammemoraouamam wamaneewanamu tanirUpaNam / jb| lik aaH r'n jaani aan| hmaar' nyaabhindu anaanmaassaar'iilaalaabaalaahmaattvasya liGatvAt / anagnizcenirdhamaH syAditi vyAhaajiihmaar'yaalityaajjbl nksstr muni kaalaa byaanggaalAyAm / AropitAveva vyApyavyApakAvabhimatI pramANAGgasya cAsya tattvanirNaya eva phalam / aGgAnAM hAyogAt kathaM sandigdhatvaM viSayasyetyAzaGgaya sAdhyavizeSaNasandehAdityAzayena vishindhi| avijJAteti / heturAropitaM linggmitytrodynsmmtimaah| vyApyetyAdi / nanu phalaM tatvArthanirNaya ityasaGgataM tasya pramANaphalatvAdityAzajhyAha / prANAGgasyati / aGgAnAmaGgiphalenaiva phalavatteti mImAMsAnyAyaM sUcayati / aGgAnAmiti / phalopakAryaGgAnAM prayAjAdInAM pRthakaphalavattve kathaM tadupakArakatvaM kathaMtarAM ca tadaGgatvamiti bhAvaH / caturthe dravyasaMskArakarmasu parArthatvAt tatphalazrutirarthavAdaH syAdityatra cintitm| yasya parNamayI juhurbhavati na sa pApaM zRNoti yadA ta cakSureva bhrAtRvyasya vRDte yat prayAjAnuyAjA ijyante varmaiva tadyajJasya kriyate varma yajamAnAya bhrAtRvyAbhibhUtyA iti|ann paNa dravyam aJjanaM saMskAraH prayAjAdikaM karma etatritayaM puruSArthaRtvarthatvetyAdi vicArya puruSArthamevedamapApazlokazravaNAdiphalasambandhAditi prApte siddhAntitaM zUjotyAdiSu sarvatra vartamAnApadezataH zrUyamANaphalasyApi na sAdhyatvaM prtiiyte| (1) prayojanamAha-pA. . . / monumanmerammamumanent
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ tourname mene nemieomammeenawesomtamansamww TAGRAANTIMORETIRAMunaveri mmenemuneroeneumonnapur 162 Fansomnamommomom m a m eramm BANIDIARPreeumaonmauratowarwacuasarampa r ama dhAnale pigappamagamannagipregnes OUCHCROUD naemmaNamasan paDESERaman biikssnbhijghny ajbaallll lll luy'aanmukhiilaakaajii athaajAdiSu sthittvaat| taduktam / avijJAtatattve 'rtha kAraNApapattitastattvajJAnArthamUhasta iti / atrAvijJAtatatve 'rtha iti viSayo darzitaH / uttareNa paJcamyantena kAraNam / kAraNasyAhAryaliGgasyopapattiH sadbhAvastasmAditi / itthambhAvalakSaNe tRtIyAntatvAmaGgIkRtya tarkavyApAranirdeza iti kecit / kAraNasyopapattiH sambhAvanA pramANaviSayAbhyanujJAnamiti yAvat / tadupalakSita iti tattvajJAnArthamiti prayoja nAsAdhye sAdhanatvaM ca dravyasaMskArakarmaNAm / tasmAt tvarthataivaiSAmarthavAdaH phalazrutiriti // .. tasmAt suSTUktam aGgAnAM pradhAnakalenaiva phalavatvamiti / atha svokteSu tarkasya viSayakAraNaprayojanalakSaNeSu / sUtraM saMvAdayati / tduktmiti| atra sUne kena bhAgena kasyAktiH kathaM vetyAkAjAyAM kramAd vivicya darzayati / anna-1 tyaadi| yo'rthaH sAmAnyatA vijJAtastatvatA na vijJAtaH sa sandigdho'tha viSaya ityarthaH pkssmynteneti| padhvamyarthe tsilntenetyrthH| sArvavibhaktika tasimAzritya tRtIyArthatvena keSAdhivyAkhyAnaM tadAha / itthambhAve tRtIyAntatvAmiti tRtIyArthe tAlipratyayArthatva mityrthH| asmin pakSakAraNopapattizabdayoranyamarthamAcakSamANastameva tarkavyApAra darzayati / kaarnnsyeti| nanu keyaM pramANalya sambhAvanA nAma | tatrAha / pramANeti / pramANasya viSayaH sAdhyadharmaH tasyAbhyanujJAnaM kovyantaranirAkaraNaM na ca tasyaiva sAdhanAhatvA someoponsomnewsions www Jain m enceme nameworthanasoom aamanamastolaputanAmAATER 2
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ IshRadmaatimeMDURINTROmaavatNEHAKAnnounMITORIANRAINISTRARAMOLINIKITAMIRSINHARumen Someonsteactical Appsapp tarkanirUpaNam / a 4/ j muni lkssm| jy'aal kaangkhiaa laa! ajnyaa anyaanyliilaar'H jaalaalaa - aAtmA tarka iti // 3 // kimayaM tarkaH svayameva tattvanirNayAya na prabhavati bADhamityAha / pratyakSAdeH pramANasya tAnugrAhakA bhavet // 4 // | nliy'nul laaphaalaalujjnaa tattvAdhyavasAyaH phalaM na tu svataH(1) aniSTaprasabodhanamityarthaH / itthambhAvazabdArtha vynkti| tadupalakSita itIti / etena pramANapravRttyupayogivyApAravattvAt pramANA tarka ityukta bhavati / nanvaniprasaGgastaka ityuktam tatkathaM mUhastarka ityucyata ityAzayAha / Uhazabdeneti / UhaprasaGgayoH paryAyavAdityarthaH / tadeva kuta ityata Aha / yathAhuriti / zabdArthanirNaye vRddhavyavahAra eva pramANamiti bhAvaH // 73 // // / nanUttarArddha tarkasya pramANAnugrAhakatvaM kimarthamucyata ityAzaya zottaratvamAha / kimayAmiti / na bhavati kimitynvyH| kAkurabAnusandheyAGgalakSaNAbhAvAdanaGgalyA tarkasya pUrvoktamAphilenaiva phalavattvaM na yuktamiti shkituraashyH| zeSaH parArthatvAditi nyAyenAsatvAna pRthaka phalatvamiti parihaturAzayaH / tAhi tarka vinA pramANasyApi pazcAdhyavasAyahetu-1 A RATTER . M . AnmoopparametDROIDUDURRU ...... meanRUR MPSAPTARIAugraturegowa SHI syAt (1) latyAdhyakSasAyaphalakatva-pAB . / / rernmenteTOTATOMERIOTIREMOTIONAMICRom ancommaranthamaramanecrusnamasatbaromeonamadisiaxendenotisemomsuma nummercomncatrocons mmaNyungmomamerime
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ TawaRZOOOMNUscrAmwareDYOOOMNORIA 194 . saTIkatAkikarakSAyAma amAtrarUpatvAna kevalamanumAnasyaivAnugrAhakaH / kiM tu sarvasyApi pramANasyattyutaM pratyakSAderiti / sarvasyApi pramA prati karaNatvAt karaNAnAM cetikartavyatApekSitatvAt / yathAhuH / / na hi tatkaraNa loke veda vA kiJcidIdRzam / itikartavyatAkhAdhye yasya nAnugraherthitA // iti / kaalaaghaaluy'aaghaalnmi kaamtam / itaradapi pramANamanumAnacchAyayaiva vicArA emamsutranaamananthamARIGITANDROctoronstarmudamaARRIORNCOMExemage Renaupasgawaranormouanumathasuaama aniprasaGgamAtrarUpatvAditi / aniprasajanamukhena tatsahakArimAtrarUpatvAdityarthaH / kAyonyathAnutpattistu kAraNatvamAtra prayojayati na tu svAtavyamiti bhAvaH / ilAke pratyakSAderiti vizeSaNasya phlmaah| na kevalamiti / sarvasthApi takApekSatve hetumAha / pramA pratIti / tataH kimata Aha / kAraNAnAM ceti / tasyApItikartavyatArUpatvAditi bhaavH| . itthamitthaM kartavyamityupadiSTAGgakalApa itikartavyatAkaraNamAtrasyotikartavyatAsApekSatva smmtimaah|nhiiti / loke karaNaM kuThArAdi vede darzapUrNamAsAdi tayoranudyamanAditi prayAjAdizcetikartavyatA tatsAdhyAnugraha upakAraH / | itaradapIti / atrAnumAnasya satarkasyaiva vicArA| atvaM pUrvoktaM pramANAntare 'pyatidizati / tena tasya sarvapramANAnugrAhakatvaM gamyata ityarthaH / ananyathAsiDimananyaprayaktatvamityarthaH / . . O ADMAH E SHARIRRORAMRUARCHIANTRACTotaHamarMORANDICOMICURRIORMULNIRNAMEAmastomomscmavaanemunHARATRAINMammam 908
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarkanirUpaNam / 195 bhavatIti tatra tarkamananyathAsiddhiM ca puraskRtya pravartata (1) iti / tarkasya zabdapramANAnugrAhakatvaM mImAMsAcAryai(-) rapyuktam / dharme pramIyamANe hi vedena karaNAtmanA / itikartavyatAbhAgaM mImAMsA pUrayiSyati // iti / bhagavatA manunApi / ASaM dharmopadezaM ca vedazAstrAvirodhinA / yastarkeNAnusandhante sa dharmaM veda netaraH // iti // 74 // ko'yaM tarkasAdhyaH prmaannaanugrh| yatkaraNenAdharma ityAdi / dharmapratItA vedaH kAraNaM codanAlakSaNosur dharma ityuktatvAt / tasya ca kRtyaM mImAMsAzA - / stramitikartavyatAnugrAhakatarkatayA tatprAmANyanirvAhakamityarthaH / manunApIti / zabdapramANAnugrAhakatvamuktamityanuSaGgaH / ASaM RSiproktam dharmeaupadezaM mAnavAdidharmazAstraM ca yastarkeNetyAdi yeojyam / cakAraH pratyakSamanumAnaM ca zAstraM ca vividhAgamam / trayaM suviditaM kAryaM dharmazAstramabhIpsatA // iti / pUrvazleoko ktapratyacAditrayasamuccayArthaH // 74 // nanvanugraha upakAra ityasandigdhameva tat kimarthamuttarADI vyAkhyAyata ityAzaya tadvizeSajijJAsAyAmityAha | ko'yamiti / niSprayojanasyApi ajijJAsyatvAt (1) siddhaM ca puraskRtya pravRtteriti pA0 pu. (2) mImAMsakai - pA. C pu. | mImAMsakAcAryai - pA. D pu. 180--- No. 12, Vol. XXII. - December, 1900. 737
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ | naabilaa phj gulaan naa| baa sbiddhaant nil| | sukh athbaa shshuu| phlshbksi aar naajuH - phlaammighl mhaagrnth naa:| kssm sulaal naa - nH skaa shraajull gunyjn caa byaangk alp kssusmaaksslll khaalaakhimbaakssr naastaay' munijaalisul hnyj jil jinnaah jaanun mulaaldi ghnH nilaal aani ngn nrthmuuhH| phaa sbaaktt syaal shikssaakraant maalis jl () shi jihbaa linggnymi| sbyilguli : jy' ni| mn nllaa jull nijsb bhuumi mntrekhaan| anaan| | lr'aaluy'aalaalaagaalidaae jur'aa maamlaaghaalu l l nyaay'kkaa| bhykaalkini| alir'itb naa lijaakhaanaprakAraM takaNa tannivRttiprakAraM ca prapaJcayati / anumAne tAvaditi / yAvat pratyakSAdau ca vakSyata iti taavcchkiiH| skraanbiaani| likhitynggii| smaabiini| gur'ur'iiyekhH| bibRtijaa hosyzaGketyarthaH / zaGkAsvarUpaM niruupyti| dhUmavAnapIti / tarka (5) allaam- C / krten naa klkaanaa aa yemj shshss aashaajkaalk le . . o
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ RechecarindavunMMAamcarrierarnataummerowspaperANOMETuner tanirUpaNam / 167 dvAreNAnugrAhakatvaM tarkazya / nanu yadi takAdeva prati alidunn: ibi nstri mnr' dbaa hlghaa phaani / sb smbins hmiplaal zaGkAsvarUpasyApi vyAghAlApAtenAnutthAnAt(1) na mAnagnirapi dhUmavAn bhavedityAzaGkAyAmakAraNakakAyotpattiprasa mihite tathA nAma bhaveditIyamapi zApizAcI sAvakAzamAkhAdayati / yathAhuH / tymaah| sahIli / savAraNeti / pratibandhanizcayadvAreNetyarthaH / etaduktaM bhavati / dhUmavattve 'pyanAgnimAn bhavatu hiMsAtvAdivadasyApi kadAcit kasyacidupAdhestadAyattavya saah laa phnbilaaii maandhaatmaalmniy'n dhUma eva na syAditi prAmANikaparityAgarUpAnipAdanamukhena zaGkAmucchindatA tarkeNa sahakRtAdbhUyodarzanAt pUrvapUrvadarzanajasaMskArasaghrAcInAntyadarzanarUpAd vyAptyavadhAraNe niHzaGkamanumAnapravRttaH siddhaM tadaGgatvaM tatphalenaiva phalavattvaM ca tarkasyati sarvamavadAtamiti / nanu takAdeva pratibandhAvadhAraNe tasyApi tadekajIvitatvAt tAntarApekSAyAmanavasthApizAcyAH ko vaaryitetyaashngkte| mnviti| nanvakhyA varAkyA mahAnayamuccAdanamantrI vyAghAta evAcintyaprabhAva jAgItyAha / na bhvitvymityaadi| vyAghAtasvarUpaM vyanakti / akAraNaketi / anodayanAcAryasammatimAha / yathAhuriti / yat (1) ananubhavAta-pA* B puH / 736
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ womaanRIEmmaana NEMAITHANIHIRecommer 198 saTIjalAbhikarakSAyAma bhayAmommAra zaGkA cedanumAstyeva na ceccha kA tatastarAm / vyAghAtAvadhirAzaGkA tarkaH shngkaavdhirmtH|| iti / upAdhividhUnane 'pyevaM tarkaH prvrtte| srvthaa| s lmniissii Rn jlil maajuliiaanniiy' sbaa| naar' nysthaa: slaay'aanraviSayA vAtatrApi ) vyAyakA pravyApakA vA / avyApakatve'pi nityA anityA vaa| anityatvo'pi ubhayAmihiss shikssaa bibecnr'kaar'idicchiaalaal'laabihisskaa shaahaandhaastyevAnumAnamiti cArvAkacAcaM pratyuktam / pUrvArdai zaGkA cedanumAstyeva na cecchaGgA tatastarAmiti / zaGkA asti cedU yaM kAlamAzritya vyabhicAraH zakate tatkAlAkalanArthamanumAnamavazyamAzrayaNIyam / anyathA tadAzritAyAH zaGkAyA evAnutthAnAt / athaitadbhayAna zakyate tahi niHzakatvAt sutarAmanumAnasiddhirityarthaH / athaivaM sthite yadi suhRdbhAvena paraH pRcchet anumAnaM mAnameva zaGkocchittistu kathamiti tatrodamupatiSThate tarkaH zaGkAvadhirmata iti / arthakramAnusArAt vyavahitagrahaH tarka evaitacchaGkocchedaka ityarthaH / tathAktatAnavasthAzaGkA tu vyAghAtAvadhiketyAha / vyaaghaataavdhiraashroti| evaM vyabhicArakoTI tarkapravRttiprakAra uktaH athopAdhikoTAvapi tamAha / upAdhividhUnane 'pItyAdi / tatra pareNa zaGkamAnamupAdhi dazadhA vikalpayati / sarvathetyAdi / dhUma (1) uttaratrApi-pA. B puH / mama H ARIDEOHINOOR 40
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarkanirUpaNam / yo vA / anyatarAvyabhicAre 'pi dhUmamAtrAvyabhicArikho vahnimAtrAvyabhicAriNo vA / vahnimAtrAvyabhicAre 'pi vyAvyamAtrarUpA vyApakamAtrarUpA ubhayarUpA vA / tantra na prathamaH / sarvavyavahArocchedaprasaGgAt / pratyakSayogyatve 'nupalambhabAdhaH / vyApakAnAM nityAnAM copAdhitve sarvatra sarvadA vahneH sattvaprasaGgaH / ubhayAvyabhicAriNAmubhayavyabhicAriNAM dhUmamAtrAvyabhicAriNAM zaha mAtrAvyabhicAriNa iti / sAdhanamAtrAvyabhicAriNa ityarthaH / vahnimAtrAvyabhicAriNa iti / sAdhyamAtrAvyabhicAriNa ityarthaH / dRSTAntArthaM tu vizeSeApAdAnam / evamusaratrApi draSTavyam / tatrAdye 'niSTaprasaGgamAha / tatreti / aprAmANikopAdhizaGkAyAH sarvatra sulabhatvAt svajanakAdAvapi sandehe pitrAdivyavahArA abhyucchidyerannityarthaH / dvitIye'pyaniSTamAha / pratyakSeti / so'pi kadAcidupalapsyata iti zaGkAyAstu pUrvoktAtiprasaGga eva nivAraka iti bhAvaH / tRtIyaturIyayeA rapyaniSTaprasaGgamAcaSTe / vyApakAnAmiti / vyApakAnAmupAdhitve sarvatra nityAnAmupAdhitve sarvadeti va yojyam / atha paJcamAdivikalpacatuSTayaM yugapaddUpayati / ubhayetyAdi / yatheSAmupAdhitvamucyate tadA lakSaNAbhAvAdAbhAsatvaM syAditi bhAvaH / tatrAdye sAdhanAvyApakatvAbhAvAt dvitIyacaturthayeoH sAdhyavyApakatvAbhAvAt tRtIye tRbhayAbhAvAca lakSaNAbhAva iti vivekaH / itthaM kramA (1) vyApaka nityatvapakSayoH / 749
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ MITnESENTENTIOur 200 saTIkatArkikarakSAyAm sby'mbaar' cr'i shyaalaa maakhaa shraablaamrUpANAM copAdhilakSaNAbhAvaH / ubhayarUpAstu sAmagrInaa laa| baa a laahaag:| mul htyaa chil naa vyAptaH saadhnaavyaapktvaabhaavaat| na ca kRtakatvAnuSNAtho: sb skul byaaNkhiljaaniignssitrepAdhiH / tasya pramANabAdhamAtraivAniyatatvAditi / evaM shrjentreii sushl ghn laaN suhaamaarii 'pi pravartamAna yA bhaviSyAt ghaTeDa bhUtalamivAdra yat dikalpAyaka nirakhyAtha navasaM vyutkramya daza nirasyati / ubhayarUpAstviti / tataH kimata Aha / sA ceti / kuta ityata Aha / sAdhanAvyApakatvAbhAvAditi / tadabhAve 'pi hetumAha / dhUmayoli / kAryasya kAraNeneva kAraNakAraNenApi vyApyatvAdityarthaH / atha vahilAnAvyabhicAre 'pi vyApakamAtrarUpA iti navamaH pakSaH / evaMlakSaNapAdhiratra pakSataratvamastyeva bAdhasthale 'GgIkRtazca sa ca sarvAnumAnAskandIti tyaja lAmanumAnaprAmANyapratyAzAmityAzaGkAmuddhAcya vighaTayati / na coti / sAdhyadharmijAtIyetaratvaM pakSataratvamityarthaH / pakSIkRtasakalavyaktisaGgrahArtha prakAravacanasya jAtIyaraH prayogaH / kutA nedamihApAdhirata Aha / tasyeti / anuSNaM tejaH kRtakatvAjalavadityAdibAdhitaviSayeSveva prayogeSu pakSetaratvasya samavyApterupAdhilakSaNasya sambhavAdanyatrAsambhavAtteSveva tasyopAdhitvaM nAnyatretyarthaH / atha pratyakSa 'pi tarkaprakAramAha / evaM pratyakSamapIti / abhAve 'pi pravartamAnaM tadgrahaNAya vyApriyamANamityarthaH / taNAnujJAyamAnamanugRhItaM saditya 742
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ aareenawammamermummaNAMMARIANGANDHIONISHAmpeamanaranteenthalna womamaANCASHERamanansamananeman tanirUpaNam / 201 tasya tena saha tulyadarzanayogyatvAditi / na ca dRzyata iti taNAnujJAyamAnaM ghaTAbhAvaM nizcAyayatIti / evaM svargakAmA yajetetyatra samAnapadopAtasyaannaa ghaai sbaagr sh r glp maa tujjaa BelukastasiaunSNANIModultsARAutome rthH| tasvarUpamAha / yadItyAdi / atha zabda 'pi trkhRtbiaalaa| kss sbiikaandi thaaniiy' sandarbheNa / nanu vyutpannasthAkAsAsanidhiyogyatAvaspadakadambakazravaNasamanantarameva nirvicikitsavAkyArthapratipattA kastasyAvakAza ityAzA svargakAmAdhikaraNavicAropanyAsenAvakAzaM darzayati / svargakAma ityAdi / tatra svargakAmA yajeta pazukAmA yajetetyAdI pratyayArthabhUtAyA bhAvanAyAH kiM dhAtvarthI bhAvyaH una svarga iti saMzayaH kRtaH tatra pUrvapakSavacanavyaktimAha / dhAtvarthaH sAdhyo bhavatviti / sAdhyA bhAvya ityarthaH / tatra hetumAha / samAnapadopAttatvAditi / ekapada pazrutiganyatvAdityarthaH / svargastu padAntaropAtto vAkyagamyasambandhaH vAkyAca zrutirbalIyasIti bhAvaH / hetvantaramAha / bhavyatvAcceti / bhavatIti bhavyA janyaH kArya iti yAvat / bhavyagayetyAdinA kartari nipAtanAt sAdhuH / tathAbhUtaM bhavyAyopadizyata iti nyAyAt svargaNa yAgaM kuryAditi bhavyayAgasiddhaye bhUtasvAdidravyaM sAdhanatvenopadizyate na tu yAgena svarga bhAvayediti bhUlasvargapabhvAdigavyasiddhaye bhavyayAgopadezo yuktaH / taduktam / bhUtaM ca svargapazcAdi dravyaM bhavyAya karmaNe / vidhIyate na bhUtAya bhavyakamopadezanam // iti / mainameramananewwINIma 743
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ MucumernampusMARATHITARUNI C INEnganawarananwaraucracDICINEmistAINMONSconconctetasowcascattarawaLTIMCOMMeanwaranatakoANIKARINCISRANAMONILIONISTMASOONIORAISINDUSTRAMMAHARMONI 202 saTIkatAkikarakSAyAma rthatvAt svarga iti saMzaye takAvatAraH / yadi sAdhyA dhAtvarthaH syAt tadopadeSTurAtatvaM vidhezceSTAbhyupAyatvaM jiibn niHsb ln| phish lmu kaal pramANataH siddhamiti takaNAnugRhyamANaH zabdaH svargamevA svargazabdazca leke strakcandanAdiSu prayogAd dravyavacanaH kamizca sAdhanakAmAnuvAdaH / tena bhavyatvAt kAryatvAdu dhAtvartha eva bhAvyA bhAvanAyAH kimaMzapUraka iti pUrvapakSavacanavyAntyarthaH / pustakeSu tu bhAvyatvAd dIrghaH pAThaH prAmAdikaH uktArthasyAkarasthasyaivAnenAbhidhAnAt sAdhyAvizitvAceti(1) / atha siddhAntavacanavyakti cAha / bhavatu veti / svargasyaiva bhAvyatve hetumAha / puruSArthatvAditi / tathAhi padazruterbalIyasyA vidhizrutyA pravanaadilaahmthyaa mnikaa shaaalaa maakhaa prAgevAvaruDA satI kathaM kamiyogAdvagatapuruSArthabhAvaM pravRttiyogyaM svargamavadhUya kevalakezAtmakamapuruSArtha vA dhAtvartha bhAvyatvenAvalambiSyata iti svarga eva bhAvyA iti siI vacanavyattyarthaH / evaM samAnapadopAttatvapuruSArthatvAbhyAM bhAvyasandehe tavadhAraNAya tarkaH zabde labdhAvakAzo bhaviSyatItyAha / iti saMzaya iti / tarhi sa to vAcya ityapekSAyAM tarkatrayamAha / yadItyAdinA / yadyapuruSArthI dhAtvartho bhAvyaH syAt tadopadeSTurAtatvamAptopadezAtmakasya vidherisAdhanajJAnopAyatvamAtmanaH prekSAvatpravRttiviSayatvaM ca vyAhanyAdityarthaH / tANAM viparyaye paryava (1) sAdhyabhAvyayoH paryAyavAcca / 744
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarkanirUpaNam / 203 bhAvanA phalatvenAvadhArayati jyotiSTomena svargaM bhAvayediti / evamanyatrApyanyathAsiddhinirasanAdiranugraha) statratatra darzayitavyaH / tasmAt sAdhUkaM pramANAnugrAhakastarka iti / ata eva pramANAnAmanugrAhakastarkastattvajJAnAya kalpata iti bhASyam / pramANaviSayavibhAgAt tu pramANAnugrAhaka iti ca vArttikam / anujAnannanugRhAtIti TIkApi / anvayavyatirekaviSaye bhUyo darzana sAhAyyakamAcarannanugrAhakastarka ityAtmatattvavivekazca / nanu tarkasyAhAryaliGgajanyatvena I sAnamAha / asti ceti / phalitamAha / iti tarkeNeti / bhAvanA phalatvena bhAvyatvenetyarthaH / athopamAnAdAvapi takInugrAhakatvamatidizati / evamiti / paJcaSAdipramANavAdyabhiprAyeNa tatratatreti vIpsA / upamAnaphalasya mAnAntarasAdhyatve tatprakaraNoktadoSApattiriti tarkeNAnyathAsiddhinirAsaH | AdizabdAd viSayAbhyanujJAnasaMgrahaH / paramaprakRtamupasaMharati / tasmAditi / tarkasya pramANAnugrAhakatve pakSilAdisammatimAha / ata evetyAdi / viSayavibhAgAd viSaya vivekAdityarthaH / anujAnannanugRhlAtIti / viSayAbhyanujJAnamevAnugraha ityarthaH / udayaneoktamAnAnugrAhakatvamapyupalakSaNaM matvAha / anvayavyatireketi / anumAnajIvitavyAptigrAhakapramANopayogitvameva tadanugrAhakatvamityarthaH / svayamapramANasya kathaM pramANAnugrAha (1) rUpAnugraha-pA. B pu. 1 755
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ apluwaar eetter e sNshEas desperate=this. gencategor==Nsdy' mtaamt tk lokjnke 204 binaalikhaayaa ghitr j hlaahaaluy'aahmlejin / nim| susitaamaakjaalaalinaamili anyaa| asthaay' sb sbaakskssaa gr` aaa ibmndaa tribi naa mitriilimu aal phii jnyaantrik bhulnussidbhulini l adbhut jinyjini| lithaalaa / liphilaanbaatmaar' 4/4/ 34 / shklkaay' shetecjn= ek | mjaar 3 12 seche taaderke kaaj jnmln lbhin| nlini| nlu haasiastr hRtbilignnaa| jaanggaali| nuiduithaathi klinir' shaar' l laalkhaataa-phaandhaa bdh hr'i alp sh laal kaar'asbaasthy kaamaalmbr'maandhaatbaalaani khulnaay'| ddhaans hRngkh g l i Snggutb laashli laakh| bnlili| nis shuljaah hl aaniy'aachilaaluniraa sullidd'aatmiH| jugaajul gaa| sbl| maa plaanaasbaarth haakhi khaasbaalihaalaasthaan andh naa hle alsklaanyaatb dulaanggaail laaluthmblitbhul| nil stu phili / bhuuli lhmbyrth| | llum liy'aaghaabaalini anl anskihitykss kaataalaanyaany su / nirNayati / tarkaphalatvAt lakAnantaryamasyeti coktameva separa bse -kaansaatt aam o a us 34H
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirNayanirUpaNam / 205 TS pramANatakIbhyAM svaparapakSasAdhanopAlambha bimarza pUrvako yathArthadhyavasAya nirNayo'trAbhimataH / parIkSAsAdhyamarthAvadhAraNaM nirNaya ityAcAryaH / taduktam / vimRzya pakSapratipakSAbhyAmarthAvadhAraNaM nirNaya iti // 15 // atha kathAlakSamAha / 1 nanu tattvAvadhAraNamityetAvadeva lakSaNamastu kiM tarkamAnAbhyAmiti vizeSaNenetyAza hA vyAcaSTe / pramAtakIbhyAmiti / yaH pramANatakIbhyAM svapakSasAdhanaparapakSopAlambhapUrvako vimarzapUrvakaH saMzadhopamardaka iti yAvat yathA sthANurevAyamityAdi sa eva nirNayapadArthabhimato nAnyo yathArthe'pItyarthaH / tena ghaTAdyavadhAraNanyudAsAnna vizeSaNa vaiyarthyamiti bhAvaH / yathArtheti sarva yathAjJAnavyudAsaH | arthavyudAsAya pratyaya iti vaktavye sphuTArthamadhyavasAya ityuktam / tayAvartyasya yathArthInadhyavasAyasya vyAghAtahatatvAditi / atrodayanasammatimAha / parIkSAsAdhyamiti / parIkSA tarkamAnAbhyAM vicAro vimarza iti yAvat / tatsAdhyamiti / atra sUtrasammatimAha / vimRiyeti / pakSapratipakSAbhyAM svapakSasAdhanapara pakSopAlambhAbhyAmityarthaH / iti nirNayapadArthaH // 75 // nanuddezakramAdvAdalakSaNe vaktavye kimanyadanuddiSTameareroor kathyata ityAzaGkya vAdAdInAM trayANAM kathAvAntarabhedatvAt prathamaM kathA sAmAnyalakSaNaM kathayatItyAha / katheti / nanvevaM cet kathaiva trividhApyekaH padArtha iti padArtha nyUnatvApattiH anyathA vAdAdivat pramANAdipadAzrIvAntarabhedAnAmapi pRthakUpadArthatve tadatireka ityubhayathApi SoDazaiva padArtha iti niyamabhaGga iti cet satyam 74
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ AwasurgnusNROSANIEOANIMRANDIDROIRaaamaananateLOWINCameramani 306 manduRIBINDRAMAImmunosunimasoma phiihmnaajib raay' bidyaar'r'iaa laalaabndhaa aar'ir'H|| kathA tasyAH SaDaGgAni prAhuzcatvAri kecana // 16 // | likhaar'aathgri laalaa - vistaraH kathA / tasyAH kathAyAH SaDaGgAni sanirante / nirUpyanirUpakaniyamaH kathAvizeSavyavasthA vAdiprativAdiniyamaH sadasyAnuvidheya saMvaraNam nigraha sthAnasAmastyAsamastyAdvAvanapratijJAnam tathApi vAdasya niHzreyasApayikatatvAdhyavasAyahetutvAjalpavitaNDayozca tatsaMrakSaNArthatvAt niHzreyasArthinAM pratyekameva prAdhAnyenopAdeyatvajJApanAya teSAM pRthakUpadArthatvenodezaH pramANAdInAM tvetaccheSatvenopAdeyatvAnna tathAtvam na ca tahizeSavattaccheSatvamapyekapadArthatvaprayojakamiti mantavyam tantrAntare guNAdInAM dravyAbhedaprasaGgAditi saGkSepaH / nanu vicAro vimarzastadviSayatvaM kathAyAM na sambhavatItyasambhavi lakSANamityAzaya ilAke vicArazabdasya vicAryata iti karmasAdhanavyutpattyA vicAryArthaparatvAcAyaM doSa iti vyAcaSTe / vicAragocarArthati / kramApAdatrayeNa kalahavAkyapahAvayavaprayogakathAvAkyasthapadAnAM vyudAsaH / tatra SaDaGgAni darzayati / nirUpyetyAdi / nirUpyaM pratipAdyamAtmatattvAdikaM nirUpakaM tatpratipAdaka pramANamanumAnAdi tayoniyamaH anenedaM sAdhayAmIti pratijJAnaM kathAvizeSA vAdAdiH tasya vyavasthA anena kathayiSyAmIti niyamakaraNam tathAnayorayaM vAdI prativAdIti niyamo niyamanam anu pazcAdvidheyaM niSpannakathApha (1) sabhyA -pA. B puH / mumamIRONORamunanamanna 748
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAnirUpaNam / .307 Hamacuaseem jbaal nilikhini anggaali / ar' r' ctvaari| vAdiprativAdiniyamA sadasyAnuvidheya(1) | phaalr' ani| likhitmaa baajaar jmmijjaa 'sh agii| sblp jbaa bijnyaan kaashinaathii htyaamaa| strii ni aamiaaNjlaa bhaassaa saaljaa| laalzaNApi vizeSanirNayopapatteH / sadasyAstu vAdipratilapratipAdanarUpamasyAstyanuvidheyaH sabhApatiH tasya sabhyAnAM ca saMvaraNamete sabhyA ayamanuvidheya iti samparigrahaH nigrahalAmastya jalpavitaNDayovAde tvasAmastyAmiti / etaca nigrahAnte sphuttiibhvissyti| kathAparyavasAnasya kathAsamAptasaMvittipakSAdA kacidekana samAptiriti samayabandhaH / atha caturaGgAni darzayati / vAdItyAdi / vAdiniyamaH prativAdiniyamaH sabhyasaMvaraNamanuvidheyasaMvaraNaM ceti catvAryaGgAni / anyat sarva tannAntarIyakatvAna pRthagvAcyamiti bhaavH| anna pakSabye 'pi pAkSikamaGgAntaramAha / lipikaraNeti / atha vAdiprativAdinostulyabalatvamAvazyakamityAha / ati / nanu tulyatvaM durbhAnamata Aha / sambhAviteti / atulyatve bAdhakamAha / anyatheti / kathamAnartha kyaM vAdaM vinA nirNayAnupapattarityAzayAha / vaadmiti| puruSagAravAdeva zraddadhAnasya tadupadezamAtrAdapi nirNayasiddhariti bhaavH| sabhyalakSaNaM tatsaMkhyAniyamaM cAha / sadasyAstviti / saMkhyAvaiSamyasya prayojanamAha / chaidheti| hai (2) sabhyAnuvidheya-pA. B pu.| usammtmencemensuremaasanvanamamaIRMIRRORuntimeterance ma 744
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ bl-trunn998 lkshn e neke esemn eeenhasanswers | 20 | tiinaakssibhaayaam / : . ... . . . .... ... .. . .... . ru 16-3- a aangginaa: bishlolnkilaa khaali mphi: amlishiy'aa sbaasthy maaly'aa| r'aa mil htyaa: shriihmaa;| naa sb jaani gri laal laal miy'aa ht naa| naa sb shaalin| maalik naa hle any $ / maangkhitaa nimaa: : yaa ykssmaay'uunnii blaa 4/ jaani| | ai skul ljishi aa| sbl| nu shr'mmiaa asthaali jinaaki laamuntu lil abhiikssaamlaay'laa jnyjthaanaayaa phlnksaal lugutr aaal(') lini saagni| syaanitri sbaaminishbaalaa phaalaa l naa yaay' kinaa liy'sthlur`sthaa: sbaamii| sb sb liqhmjjaajb mnimaalaa jkn| naa naanaabyaa: sb sbaasth nishriii shikssaa jaagaa laalmaandi baalaa| baadd'i / ajaabHduni| ashaahii| | akssunnaahu| ghaanaa lini| aakh mRtbnilaa| shaalini| bndhu aay' / lkssiini| nimbndhthddhmnikaan byaakminir'aakhi lingkH aaabdulaal| haalu glpnthi dAnam / vAde vizeSamAha / vAde viti / vAdAgatAnAM (7) maay-q* C / maal-w. B / * * * -- - ehy'niht rumiy'aa- hle my'mnsiNh mhaamaany sarealstu.em-eememeen kaalkaar cfdcosuspentervshkssktthevarsonarsidassenngud my'mgt 340
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Hasee ns, we uservshy'aal-smtl anshissueakhcheestirsh shcaussuests | dbaani / TheVRSMAGENCECEPTORVI ? = == h === kt be shikssaangg praay' l l j -- niryaathi saakilaa laalaakhaanthii alii| maa su slaa / l klaah ki : skikssmaalaai kaan aNsh juni| ttraassikssaanggn aashraakti phiH sbsth sthaan bh sRsstti / maa l klaa slaabhiy'aal thl kaamaal lonli)| nulH maasngdhaa aa l l l lndu sunaal gaainii 2 : nlaa laalnmjl braadbshundhn 3 / laa ki laabhln oraa| bhraanni| mntri hindilaallaaphaalltb an dun syaakaali maalH baa anggaanaal lumum laal| lmbaa ali| nntu shaalaar' r'ihmr' hRngkhlaadhulaa tyaahaangg baalaathi maashaalaa phaail o lilaali laakii bhaanggn aashngkaa rityAha / anna TIkeli / nanu daivAdAgatAstatraiva pratIyante munyaahaa klaah| hlhir'i| hRthns shaakhii likhri nyaasbaanychaalaakhaaluthtyi| byaaktini4/ 34 / | du asbiil baamnaanggaanggi elaayaathikhaalaa bhuuli lgaallaam mlil naa naa bhaabisbaandhb mniy'aanijaajH bnaath lhudaa bhaai sku l kthaalaalakSaNAnantaraM vAdAdInAM tavAntarabhedatvAbhidhAnaparatA-1 | (7) l naanaamni-d. B / See what ha9-0te hy'| t ===ensessessmese ousmy'kaaey' A 59s = = = ksst- kmenismniy'ntrnnaaly' smkaalke
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm kathAvAntaravidhA darzayati / vAdA jalpo vitaNDeti titastasyA vidhA matAH / tatra vAdasya lakSaNAM phalaM ca darzayati / tatra pramANatakIbhyAM sAdhanAdopasaMyutA // 99 // vItarAgakathA vAdastatphalaM tattvanirNayaH / 250 pramANatarkIbhyAmeva svapakSasAdhanaparapakSopAlambhI karaNIdhAvityabhimAnamAtramatra vivakSitaM na ( ) vastutaH ubhayorapi tathA kartumazakyatvAt / yathAhuH / prAmANikavacanamAtrAbhiprAyapUrvikA kathA vAda iti / zaparamityAzayenAha / kathAvAntareti / evaM padArtha nyUnatAzaGkA tu prAgeva nirastetyAstAM tAvat / uttaraloke pAdatrayeNaiva vAdalakSaNAcaturthapAdavaiya fara phalAbhidhAnArthatvena sArthakatvamAha / tatreti / nanu jalpavitaNDayeorapi pramANatarkasambhavAlakSaNamativyAptamityAzaGkayAvadhAraNasya vivakSitatvAnnAyaM doSa iti vyAcaSTe / pramANata kIbhyAmeveti / tena chalAdinivRtiH / tathA ca pramANatakIbhyAmeva svapakSasAdhanaparapakSIpAlambhavatI kathA vAda iti lakSaNaM draSTavyam / nanu pakSadvaye spi kathaM pramANatarkasambhava ityata uktam abhimAnamAtramiti / avAstavatve hetumAha / ubhayorapIti / vastuno dvairUpyAsambhavAditi bhAvaH / prAmANikamAtraM prAmANikamevedaM vacanamityabhiprAyAbhimAnaH pUrvI yasyAH setyarthaH / 752 (1) na tu pA. C .
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ shkh- ete - tdtenht maaliyutb| 275 smaar'aatr'(ghlaakaa anaaghaa chihaatm haakhi':(2) ph ks briaajaay'aaki hRddh maay'aajaaini| nmu| nmillaa ar'iy'aa khililugur'itr'aar'ni| - naanal maatr hiy'aa aalihnlaaln kssingkhili : / sngdh libhaal mun(2) sumitr| nmukhsth| #kssaany nklaangkhlaaghaalaan| lilaakhi: agraathH aninghkhir'aa aar'u jn| 3311 / = y= = lsh sukhii aaNtaatb shuunysthaay' anyc ki naamkArinirUpaNArthamityAha / tattvAyavasAyeti / vAdasya haanggaamaaghiaahindr sullilaa| lkss lili| nii anulikh| praashikssaahitmiaa 'dnggniklaah osaanaa| haaaaa jaanaaghl laangkaashaahi jaalhindu hindutbaa hy'linlir'i asbaasthy sRssnnu| phul aar'u taaghiaahi nity ngaachaakaalujaataattbilinibhijaalaammaa| oli bhnni| liy'aa bhuukh| jaakh kaantjii mnillaa| naabaali| laalphaalr' br'aanaayaalii aphir' r'uu maanighchi (7) naambaath- C / (2) maayaariilaalaahaa--yaa B . / | (a) nityaannyaaninjaa-a* B q / --No. 1, Vol. XXII.January, 1901. mjnren recog-stele-mey'er mhesh-shr me
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 612 | biinaadiy'aa jaalin ni| kh jbaalli () jy' nij ab 4/4/ 34 / shur' nimntrii maa saaldbii aaakh| | su jaani n l laalilaassikhaal naamaai(2)brhmaa baa sb sb eshiy'aay' knyaakhyaa laa kssun| laamaay'aajaalulaarijkaalimaa shnaa bissn| naam ljjaay' sh aantu bhuur'i 4/ nijaangkbhi sthll aahaakh Sthaa bhaal lijaa bhuun lulu| anaasthl lkssbll sbtb sthl haambliil ali - aghr'Nbghaay'H kaajiirthsyaa hRngkhlaasj dushi shaass| chbi a thH // 33 | ss 4/4/ | okhaantaa sb sthaali lhmaa sultaanaa lns laalili lnggslikhlaa| jalpavitaNDe iti / nanu sa iti pUrvottalakSaNaM vAdaM parAzya punastasyaiva tadviruddhadharmAbhidhAne vyAghAta: syAdityAzajhyAha / = juli| bihaaayaasaajlllaah| nyaani| sntr vAdAd bhedo jalpasya vitaNDAyAstu kathaM bheda iti zahAM li taa nindutbaa| laanyjni| ityaaddh'ibihii = = = = (7) saa --* C gh.| (2) naamaay-gh* C /
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ assed unbaranoramournatunswas-www.europarate.wapanescountoses sensistanccess.sarow s es-ekk bkplishkl 12th ' umr | | taalithyaam| junyjaakssikssu abaanggaalaamii middiy'aalungkhtmaa bhaa| nijgdysbtr byaakhlaasbaamii / a aashry'| ngn chi - yaanilaa jibiitmaa laa islu-sH yiinulkaaphi baa aanyjaamaadi nilii akunilaalS nishaa 1khnr'hmaakrii baa phaaktimiinaaak nijkhaa mphsbaasraair' laakh bhuumikssaalaabhli mishri:| naa a a sbaasthlaalujaay'phaa l jaajiniphaarm libhaassii bin ll bhy' hl syaamu| aksin sthaanshaakhaa mur' miim: / laal triii bRhsthaalaathi jyiaash lntu dukhH| kssaanni shithilpghiaahinikaath| olpnaalilaa| prilijblaakhaabini| bisibilaasaashikssaabbaabhaalimbhedo labhyate tena vAdAda bhedaH / zeSeNa kramAd vitaNDAhRthk / llu bilir'aa r'aar' laali nicchi elaakaabaahH ji lkssy haayAha / tannoti / yathA kathaJcit parabhajanaikatatparANAM kiM tayA cintayeti bhaavH| avambho balAtkAraH / ekapakSasattvasvaparapakSasAdhanopAlambhayAIyorapi yaH kartA sa eva jetA nAnyatarakArI kiM tvabhAvAda' bhAvo'tiricyata iti nyAyAdubhayanapAda varamiti ilAdhate kevalamiti sapAntamA caSTe / tasyAM cetyAdi / jalpalakSaNe khUbasammati she
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 saTIkatArkikarakSAyAma WAwaromeonesasuraman RED naa atyaa mlaanyaalr'jaa aythaaniir' niir'H| nljaa ythaa: laalbaanycaal nijbaa laa trmaatreti| taduntat / yathAkopapalacchalajAtilijaalaalaagaajii jaaphr ni // | grniksaaalaaliilaa jn prshn ni| bhvti| atra prativAdI yaM kajana siddhAntamavalambya naam: mntm jbaallaagaa miyii mr'i l aamjaadaaghllaar'ii nij haadhana iti / siddhAntAvaSTambharutvavazyaM karaNIyaH / mAha / taduktamiti / atra tantrocAritopapannapadAvRttyA yathoktaM vAdalakSaNe yadupapannaM yogyaM kevalapramANatarkatatvAvasAyaphalAtiriktaM tenopapanno yuktaH chalAdisasminnA jalpa iti sUtrArthaH / iti jalpapadArthaH // lokottarArddha vitaNDAlakSaNamuktaM tasyArtha niSkRdhyAha / pratipakSoti / atra jalpa eveti mAsamagnihotravat taddharmaprAptyarthI nAmAtidezastena chalAdisambhinna ityrthH| etacAsyApita) jalpavajayamAtraphalatvAnna vAdavat kevalamamANatarkavyavahAraniyama iti jJApanArthamuktama / lakSaNaM tu pratipakSasthApanArahitA vitaNDetyeva / etAvataiva jalpAd vAdAdapi vyAvRttaH / IdRgvAdAbhAsavyAvRttyartha tasyApi sambhAvitatvAditi kecit / pratipakSa tvasAdhana iti pratipakSasthApanAniSedhAdarthAdasthApyAvalambo nakArya iti bhramaH syAd ato'bhiprAyaM vyAcaSTe / anneti / tAsthApyapakSasya (1) vitaNDAvyavahArasthApi / BREAMUNMURDAMDARIANDE dupremRANDIANRAIONARIENNIAME N DRIORAMANNAINImandara m atam nAmasAra mAsamma SouTIONORANDROINOmansa
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ | minaalisaa| 25}} echaap lk : gch| " * f " as a t prcliH jaaH naar'ini lkssaayil hy'kii jjul nbingaabilaalii phiilaay' sun| dbiaaraa klaali sulH haal naa laay'lnaaks bissdaalnaar`aar'isintin: aaashry'sth ; ghaa| ll ykssm khaabi jaani naali sbaay'tbshuuny n laash liphaamprcur stu nitraaliilaa bnshaallaam / jnmbinyaaks jbaalaa anunnaalii aakkaal| libhel ll o| nilaaphaahim| skul chaahaa jnyaasyaanisksaaniy'aahu| okhaar / - laaphl chaatr lisyaalu ljjbaa chiH| yaakhaal duni| sntraaliiandhshbaalaali haaN; shii skulskule bisb| naasl laagnyj klaahmndaa bidyaaly' nim phaali caahaatmtb l hy'eshriH / ki sunaal dukhn| p tuli| asbhistaanjii alithaal saains l nt tbaaliil bhuli laal ? any sNsthaa baa sbjli maagraaphi klr'i sbaakssaablii dbaa lmbaa naaniy'aammimmmm n sbaambialir' r'il| jtbvitaNDayoreveti / catvAri paJca vA catuHpaJcAni SaT sapta baa anumaani naa| bhu liy' jaari ajulaa| sei anuyaaiil jnmaalaa bhnggtyayaH / lekhakasvIkArapakSe paJcamasaptamasambhavaH / atha vAde Tags sh- smgheme gelngkaal-kaaleh-laahe
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 saTIkatArkikarakSAyAm niyamAvazyambhAvaH / vAde tu tadanapekSameva tattvAvasAyaphalasiddheH / na ca na vigRhma kathAM kuryAdityAdibhirjalpavitaNDayorniSedhaH zanIyaH / nAstikanirA phaalr'hmaanl naanilialaali| taduktam / tattvAdhyavasAyasaMrakSaNArthaM jalpavitaNDe shr'iijr'aar'hmaarth kssaanmaakini naabhyAM vigRhmA kAnamiti ca // 70 // // atha hetvaabhaasaaH| hetoH kenApi rUpeNa rahitAH kshcidnvitaaH||6|| mAnaamanane tanniyamAbhAve hetumAha / vAde viti| tadanapekSamajhAnapekSA kriyAvizeSaNaM caitat / nanu niSiddhayorjalpavitaNDayo: kimartha lakSaNamucyate yat prakSAlya tyAgaH syAdityAzajhyAha / na ceti / kuto na zanIya ityAzaya niSedhasya nAstiketarapratiyogikakathAviSayatvAdityAha / nAstiketi / tarhi kiM tadanayoH kartavyatAbodhakaM zAstramityAkAkSAyAM sUtramevetyAha / taduktamiti / smRtivat sUtrasyApi ArSatvAt tadapavAdakatvaM yuktamiti bhaavH| jalpavitaNDe iti| kartavye iti zeSaH / nanvanena sUtreNAnayoH kartavyatAmAna prayojana cAntaM na tu vigRhya kathanamiti kathamasyApavAdakatvamityAzayAttarasUtre taduktamityAha / tAbhyAmiti / iti vitaNDApadArthaH / / 78 // 6 // __ atha kathAnantaramuddezakramAddhatvAbhAsA lakSyante ityAha / atheti| DURARIA
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ MaralasunRICISMkatureAwakecodounautouTIMADINGauaturaTOCONOMURAREERUTISARGAHARIYAndhas taramatidioxRTHANDHARSATAugmencountournamendmadnaamthatantnamentatinavbestNDRORAIPATHI Romaamansammaansomwapamoo n ampoweremOMMARATHI A ARIAENMARCAMERememinaamsannaduismBandutARIDWARANANORAmmamicMANDMENamasons hetvAbhAnirUpaNam / 17 hetvAbhAsAH pacadhA te(5) gItamena prapaJcitAH / bhaal anuHslaalaa jaanaalaa miks sbaabhimaakaannaa cbi nl() sraasaa mlin| te ca paJcavidhAH / taduktam / savyabhicAraviruddhaprakabyaalaaniinaalaa bnyaa jaani| hiinmagrahaNena matAntare vizeSa darzayati(3) / sa cApanyasya niraspata(4) iti // 16 // '' // tatra savyabhicAraH syAdanekAntaH sa ca dvidhaa||8|| sAdhAraNastathA heturasAdhAraNa ityapi / 17 nA mmsinsaanemosamasom mpanmmmmenemientatunmannasatanimommonvinamainsa htbaanulkhaa nishiy'gulaa| akaanAmiti / anumAnontAnAM pakSadharmatvAdInAmityarthaH / nanvetallakSaNaM kevalAnvayikevalavyatirekiNArativyAptamityAha / catuHpaJcAnAmiti / tayozcaturanyatamarAhityamitaratra paJcAnyatamarAhityaM ca vivakSitam / tathA ca yogyAnyatamarUpavikale hetvAbhAsa ityarthaH / tatpAcavidhye sautramuddeza pramANayati / tadukta miti // 79 // 7 // tatrAdyasya lakSaNaM vibhAgaM cAha / tannetyAdi / oucossessmenssamesonance (9) paJcAdhAmI-pA. A pa. / (2) sampattAvadhi hetava-pA. B pu. (3) hotayati-pA. B pu. / sabati-pA. C pu. / (4) nisiyata iti-pA* B_pu.| nicommmmmmmmmmunnatamaasimotoantmendmmmmommam MONDATION
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikaratAyAm tatra hetvAbhAseSu savyabhicAro nAmAnekAnta : (1) ekatrAnto nizcayo vyavasthitirnAstIti / taduktam / anaikAntikaH savyabhicAra iti / sa ca sAdhAraNeo'sAdhAraNa iti ca dvividho bhavatIti // 60 // '' // 18 nanu vyavasthAna (matiladhyAnyatrApi vRttirvyabhicAraH / tatra sAdhAraNasya pakSasapakSalakSaNasthAnAti krameNa vipakSe 'pi vRttarbhavati vyabhicAritA () / pakSamAtravRtterasvasAdhAraNasya kathaM vyabhicAritA / tasya hi svasthAnavRttireva sahucitA dUre 'nyatrApi vRttirityAzaGkAmapanudan vidhAdvayateva vivicya darzayati / zrAdyonyayAdanekAntaH pakSazrayakRtAzrayaH (4) // 81 // tatretyasya prakRtipratyayArthI darzayana lakSyalakSaNapar3he vivicya yojayati / tatra hetvAbhAseSviti / tatra vidhAdayavyAptijJAnAya lakSaNapadaM vyutpAdayati / ekazreti / nizcayavAcinAntazabdena niyatatvasAmyAd vyava sthitirlakSyate tena sAdhAraNasya pakSasapakSayeoriva vipakSe'pi pravRtterasAdhAraNasya sati sapakSe pakSamAtravRttervipakSAdivat sapakSAdapi sarvasmAt vyAvRttezva svasImAtikameNa vyavasthitatvAdanaikAntikatvamityarthaH / atra sUtraM saMvAdayati / taduktamiti // 80 // '' // atha yatherror tarazlokasya paiaunaruttayamAzaGkya zaGkottaratvena asyaiva vicAraNAna doSa ityAzayena zaGkA pUrvakamavatArayati / nanviti / aa (1) anaikAntikaH - pA0 C. | (2) svasthAna- pA. C. 1 (3) vyabhicAraH - pA* B pu. ( 4 ) kRtAnvayaH - pA. A pu0 /
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ naamaany| 7 anir'jaalndhaanH jblaambaaH abH | slaai taani haan n naaany phi andh nibndh mu dbiddh / jaambu caay' ili| naa ghi 1thi skulaaa philmy': h nir'yaabi hlddhi tbbaa jumaatr grthiss| sml hks ajaamnthi traanibi : khsaalaaksi eks nimjaa l mn juni l suphi-ambr'H| sthaaghijaamhaasthtri r`nr'aashiini mumin jaalaalaa ess jnyj| e kssaatraa sblp ni kaanekshn aaallaamaanuss mRtyngg daabi laa li haaH| ath jnmkaahindhigaamjaa| | du htaashii sryshilpii liglityaahaangkssaa taak| sNkh jbNshaanu| lnt mitr bidyaasunni sthaan laahit syaam ohu| glp baa mu| laalaa jukjbaalihaaH hmsbaash / ngnmi / a a jni thii anyclshikssaaH sbli laaglitirekIti siddhamityAha / ata eveti / nanu zloke vyatiytb sbtbaali julaanggl jaach| jr'iyriti / tatrApi mAtrapadaM prasAdalabhyamityAha / pakSa eveti| sk ghiaaaaanthli| naa4/4/ 55 / ss / prtaatrmaathaay' caanyclykrkrnn kdmy' hrmoy'aamy' daashgunngtmaabeshgtksstre,
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ AuraNATHROAnanamamawom anumanowauraneKOLETTENamINTAMANITHAARAANAMAnmunaveranawane w m mans ARMAnteumaNIRTAandolan 220 saTIkatArkikarakSAyAma reka svetyarthaH / tatra pakSatrayavRttiH sAdhAraNaH / yathA'nityaH zabdaH prameyatvAditi / sati sapane pakSamAtravRttirasAdhAraNaH / yathA'nityA bhUrgandhavatvAdityukameveti // 1 // 5 // viruddhaH syAdartamAnA hetuH pakSavipakSayaH // 82 // pakSavipakSayoriva vartamAnA heturviruddha ityevajaahaanggiir sbaasthyaalaasijikir sAdhyaviparyayavyAptI harviruddha ityAcAryAH / yathA nityaH zabdaH kAyasvAditi / taduktam / siddhAntamabhyupetya tadvirodhI viruddha iti // 82 // pratibaddhaH prakaraNasamaH syAt pratilAdhaneH / pratipramANapratirUddho hetuH prakaraNasama iti atha virUddhaM lakSayati / biruDa iti / udAharati / yatheti / anna kAryatvAditi hetuH sAdhyAbhimatanityatvaviparItAnityatvavyAptaH pakSaviparItayoreva zabdaghaTayovatata iti syAd viruddha ityarthaH / siddaantmiti| yaM kaJcana zabdanityatvAdisihAntaM pratijJAya tatsAdhanAya tadvirodhI tadviparyayavyAptI hetuH prayuto viruddha ityarthaH // 2 // atha prakaraNasamaM lakSayati / pratiruddha iti / sa ca prakaraNena pratirodhakahetunA samabalatvAt prakaraNasama iti dravyama / Anumaan SEARdha n carnmeomemadedam Roadiessonmonapmandanaatarnatantanusuamda
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - aar - e jmj o km kre innaamaany / nihaa laal naasimujjbluminijshrH| kaanij nuH hmmaal aatmghaal - l l j l l ll(7) laa nibaaH / khaali l kssaan| lll laakhil mnr' ajbaalaajaanu()| anu l ttraaaNlmbii(4)nulshraabbaa!)| laal sthlle hy' jaamil jbaalaaniinbhusssnggni| phkh / aanlaakhaar' cr'i r'aanmiy'aa sNlaalilaallaal maanaal naambaa limn jaani l liH / nn mulm laalullks nisblulaalaalinggaaliil alinyji naa| nanu pratirodho nAma gatipratibandhaH sa ca hatArvacanAtmakasyAsambhavItyata Aha / pratirodho nAmeti / satpratipakSo'vidyamAnapratItihetuka ityarthaH / nanu sarvathApi pratirodhAsambhavAt khapuSpakalpo'yaM hetvAbhAsa iti shkte| nanviti / sa khalu puruSavizeSamapekSamANA hetvA naa lliityaahaal aahib| laar'i / onnaasliaalindhr'ihaatmntu hibbaanaa| lkssmiin| slulaalingkaaphilaaliphaail mii saalihaam | (7) muminul-maa B / (2) jaanaa -aa* c / (2) milaay'aa B / (4) julaaghaabaa -maa: C / . . - - - - - a
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm 222 yathA zuklo'yaM zaGkhaH zaGkhatvAditarazaGkhavaditi prayoge pItatvena pratyakSopalabdheH zukla eva kathaM syAditi / tamimaM prakaraNasamaM virudvAvyabhicArIti kecidvApadizanti yathAhuH / yatrApratyakSatA vAyorarUpitvena sAdhyate / sparzAt pratyakSatA cAsaiau virudvAvyabhicAritA // iti / taduktam / yasmAt prakaraNacintA sa nirNa 1 dAharati / zratheti / evamAtmanAnAtvasAdhanasya vyavasthAderatavAkyena pratirodha ityAdyAm / nanvasya ( () viruddhAvyabhicAriNaH parokkAdbhede paJcaivetiniyamabhaGgAdityAza kA bhedamAha / tamimamiti / abhedavyaktaye (-) paroktamudAharaNaM darzayati / yathAhuriti / anna vAyorapratyakSatva sAdhakahetorarUpitvasya pratyakSatve hetunA sparzavatvena pratirutvAdviruDa: pratiruDa: satyavyabhicArAmatIteravyabhicArI ceti tasyaiva tathA vyapadezAt sa eva sa ityarthaH / atha svoktaprakaraNasamalakSaNe sUtrasammatimAha / taduktamiti / yasmAdvAdiprayuktAddhetorupari prakaraNacintA viparItasAdhyasAdhaka hetuvicAraH pravartate sa nirNayArtha svasAdhyasiddhyarthamupadiSTo vAdihetuH prakaraNena pratihetunA samabalatvAt prakaraNasama ucyata iti sUtrArthaH / atra (1) asya prakaraNasamasya virudvAvyabhicArItivyapadezAt prarakasama eva viruddhAvyabhicAroti bhAvaH / (2) prakaraNasamAt /
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ hetvAbhAsAnarUpaNa hetvAbhAnirUpaNam / aalkhaa:(7)slyaans ni| sliaal - hRdkhinnaath nij baaluH lkssydhr'aa ni jbli bhaalim / haali: mutH ykssmthdbaar'aamlaamu ajbaalaani| naa naamkaami l l chy' laathi mntre - nni| lish phaatr aal : alp alp vipakSaH / na tveka eva hetuH sapane tantra vartata vipajntu nnii khnn lni sbmmi bRkss jaahmaahanlaanishaandhaa phlaaskaay'aagaay' lNlaathir`sthaa aaghaassnsslaani: nn mulaam laai ni lhmiaan| smbhi alaa : hRngkhlaa glu | shilpii : jbaal bhumi haa / - bhUSaNoktaM lakSaNaM dUSayitumanubhASate / ekdeshinstviti| dUSayati / tadimiti / kuta ityata Aha / na hIti / skl nki| ninm dulaani| i h laarubhayatra trairUpyaM lakSaNaM tadaikatvameva hetArasiddhamityAha / pkssspkssyorityaadi| stm aaalp shuni| jaabi li| atra lakSaNAMzaM niSkRSyAha / asiddho heturiti / (5) maach:-* C * / 43
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ pieph- emdhwy'aar' kheshry'aae dshge=aa-eRA=== == mtrargestusraat=drameborrecy'tophrocess 24 klhelmey'e smkaal htesaam hleky'eler tiikiir' laacchi july'aa glaas linsiy'aal sbaaguhaamuni ) o bstu / kaaksisthi hy' kaal ni 4/ dui // | sngraaphibliaa jbss jijaa ski kliaandhaa sukh sddhaanssbiskriaant| graah agrniiliH bibi(2)| smshilpidyor': aaliiH 1) baa miy'aa == == = = = = eksmy' = eerc= e- - e - er success graaH yntr naa taalaammaa| | ciliphillaal| philmi tahi sAdhyatulyatvAdityasya kiM prayojanamata Aha / alaali| saantaa bhaaji chbi aar'| khun hl kintu sukhii| ei 4/ | laa laa laal, ashbli bhaal simn si th prtbtl bhuunyaah khaaiibhjaal bhiliy'baabu nbaandhubiikaaljiks bhilaa aahu| atheti| zloke tadabhAva ityatra tacchandena siMDiparAmarza iti vyAcaSTe / siDyabhAvo'siddha iti / eSaiva lakSaNapadapravR (7) saabbiaan-gh* B * ? (2) r'iaar`n- praa: A ! () naanaa ghaat haanaa:- A / klkaatmy' ekdshkaalkaataa y'koy'smblhyaakaarder kt aNsh
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ NoungIMINARRATEAMINATURAaww w mummamiwana wiLIATROCIATARNAMASUINDIA DRIMADIRATIONAIRRIALSHARINASHIOnematual 225 hetvAbhAnirUpaNam / vyAptasya hetAH pakSadharmatvena pratItiH / tatazca vyAbijbaalaam mulaashaay' triN smiaani jlkhissttraa phaarmaani| graaju| sumi kaay': sb ayaangk: aaj clillaalcliy'aalaalmuni khaan| graambaaliil angg naai asbiikaal maalaariyini sbaamii'siddhayaH / tatra vyApyatvAsiddho yathA garbhasthA maitrIta PadmaamaasmaaaaaawaurwwANAMANANERames tinimittamityAha / tavAnasiddha iti / loke yogyatvAvyavahitayorapi vyAptahetupadayoranvayaM vadan asiddhilakSaNaM niSkRbyAha / siddhizcati / tathA ca vyAptyAdisvarUpAbhAve vyApyatvAsijhAdayatrayo bhedAH tadanyatamapratItyabhAve tvajJAnAsiddhirityevaM cAtuvidhyaM siDAtIti / phalitamAha / tatazcetyAdinA catastro'siddhayaityantena / loke pakSasyetyetat tasyApyupalakSakamityAha / pakSataiti / tathA ca pakSasya taDarmasya vA sandigdhasyAbhAve 'pyAzrayAsiddhirevati na tritvahAniH / etena siddhasAdhanasyApyantravAntabhAva iti siddham / Adyabhedatraye tAvadudayanalakSaNamAlAM saMvAdayati / yathAhuriti / atrAsiDaH sAdhyasama iti sAmAnyalakSaNam / sa cetyAdinA kramAdAzrayasvarUpavyApyatvAsiddhInAM vibhAgoddezaH saMgraha tu vRttAnusArAdutkramaH / athAntyapAdaM tacchabdenAnantaroktavyAptipakSahetUnAM parAmarza iti darzayan vyAcaSTe / vyAptyAdInAmiti / athaiSAM krameNAdAharaNAnyAha / tatretyA
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ MEANIRUARANTONdutodanmmmOR ENTraumoneOHIR AGNwaRaveen BHASIROHIBIPopurumauvroPCTORATARISORINERISPREE MEENAaniameramanandamanentianRamanantar 226 saTIkatArkikarakSAyAma nayaH(9) zyAmaH maitrItanayatvAditi(2) sampratipannavaditi ayaM hi zAkAdayAhArapariNatiprayuktavyAptikatvAt (3) soyAdhikasambandha ityasiddhavyAptikaH / zrAzrayAsiddhI yathA Izvaro na sarvajJaH kartRtvAditi / svarUpAsiddho yathA anityaH zabdaH cAkSuSatvAditi / bhAgAsiddhI yathA anitye vAinase mUrtatvAditi / bidyaasaabbiaani chaatmir'iy'aa jhillivizeSyAsiyAdInAM udAharaNAni svayameva draSTavyAni / ajJAnAsiddhI yathA / devadatto bahudhano di / Izvaro na sarvajJa ityatrezvarAsiddhau dhamesiDestat siddhau dharmigrAhakabAdhAt sandigdhadharmAsiddhezvobhayathApyAzrayAsiddhiriti bhAvaH / svarUpAsiddhareva bhedAntaramAha / bhAgeti / atra pakSakadeze vAci mUrtatvAbhAvAd bhaagaasiddhiH| punazca svruupaasiddhbhaidaantraannytidishti| vizeSaNeti / anityaH zabdaH mUrtatve sati guNatvAt guNatve sati mUrtatvAt guNatve sati kRtakatvAt iti kramAdeSAmudAharaNAni / AdizabdAdayaM sArvabhaumo bhaviSyati tAdRgbhAgyatve sati kSatriyatvAdityAdisandigdhavizeSaNAsi DyAdisaGgrahaH / athAjJAnAsiddheSu hetvajJAnAsiddhamudAharati / devadatta iti / sarva kSaNika satvAd samuaaTOMARomantummammiman (1) maitratanayaH-pA. B ghuH / (2) maitratanayatvAt-pA. B ghu. / (3) vyAptitvena-pA. B . / 20
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ hetvAbhAsanirUpaNam / bhaviSyati taddhetubhUtAdRSTAzrayatvAditi / vyAyAzra yayorajJAnAsiddhirudAhartavyA / etAzcAsiddhayo'nyatarAbhiyA'siddhibhedena ca bhidyanta iti // 84 // s // 230 siddhasAdhane tu siddhavizeSaNatvena pakSAbhAsatAmiti kecit / tAnnirAkurvannasiddhAvantabhAvamAha / zrAzrayAsiddhatA hetAH siddhadharmasya sAdhane (2) // 85 // pakSI hi saMzrayastasya sa va sAdhyAnviteA yataH / bhaviSyanmaitrIpuco vAgmI bhaviSyati viziSTapuruSatvAt ityajJAnavyAptyAzrayAsiddhayorudAharaNe / atha sarvasiddhisAdhAraNaM dvaividhyamAha / etAzceti / anityaH zabdaH bAhyendriyapratyakSadravyatvAditi vAdyasiddhiH naiyAyikaiH dravyatvAnabhyupagamAt kRtakatvAditi prativAdyasiddhi: mImAMsakaistadanaGgIkArAdityubhayavidheyamanyatarAsiddhiH tatraiva cAkSuSatvAdityubhayAsiddhiH // 84 // // // nanu pUrva ke pakSataDarmayeorabhAvAdAzrayAsiddhiriti vyAkhyAnAdeva siddhasAdhanasthApyAzrayAsiddhitvamevetyuprAyameva tat kimarthamuttarazloke punarucyata ityAzaGkA pakSapakSAbhAsatvapakSapratikSepArthamityAha / siddhasAdhane tviti / sAdhyAnvita iti / sandigdhasAdhyadharmaka ityarthaH / (1) siddhavizeSaNatvena pacAbhAsaH siddhasAdhanamicchanti ke cit - prA. B. / (2) sAdhanAt - prA. C. 1 gha - No. 1, Vol. XXIII. - January, 1901. 41
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ paasher ek a=e kh | 22 phiidiy'aaraa | mnimaalaay'i shilp shrii laal likh| laakhii baanggaalpiaa mni| junH andh| ji naabaaH mihimu alii ann julu| shngkh anggaa nirmiiy' prkriy'aa clmaakaabin naa niy'aaj laalaakhaali nimnjjaamaa jb miy'aa shilp mi limilimaailaabinnibii alini / / Ss jaalaar'iir'aa laalaa laamhiin maakhil // // haanitmi jbaalaaniinH aali hu lndu bindujaamml baa daar'thi asbaasthy prativAdina prati siddhatvAt sarvAnumAnocchedaH syAdiaajaay' anyaanyi| maankhaalaa jbaali| lnt phlbdi alikhi th any naalaagaalibhhitykaal chaa jbl| jbl bhuumi| bhy' l sbaaklaammaayH kssipt shbdbibhiii ashaa| asthaay' ni| sH phil aasth| nni| oklaakhni| liddihingkh| skul muul naa| chil| chbihisyaa n bichaar'ihaakhaalhaatmaa thaakhi| maa naan| osbiini 4/4/ 5 / ss sth phaataahm yaa hushi| kssaantaashiil sthaan| lntu styaathi baa iiaa aamb haalkaa viSayApahAralakSaNa iti vyAcaSTe / pramANeti / saMgrahe balaanr'i r'ihaa bhaassaar'Hkhthkhlaa na tu lakSaNAGgamityAha / balina eveti / kenAnumAnenAsya = anaak-muntaa hyesssshhrmy'mto ---- aaj - - - ---- -- --- - 3 shtke smy' m h mdllaam 42 /
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ are, usants esemeswadarust -anussurder= ry'eche srkaar kaamnaa / 22 = == ===== = snaathjmbaar`lmbn / mg snyaalghinaa angkhaa caalubli) graakini| sulaalmaaghinaa atyaa sbaamiiH laamaa junaani| hRngkhlulaalkhin kssuni aamu / shun / slaaaanni muulghr'iaayaathaa lkss atmbbiaa ghshb| yaa smar'iaassaanaany'm kssinggil yiphaanaalaa - ghr'iksaa naasthlaahm)| phlssmaa jaahmaanjaamghi brhmj laaghssaaghaassaallaalulaal laml lommaa likhellaahu aalaalaaghinaa o caanggaaghinaa ajaa graah: "y'aalaaa l phsli lilaanin / glaallaambinaa aam muhaambl ghuuni| Rlini| sbaalinggaa / khni| antH mRtmaahH atthaa ghlli phri lulaali haaH| anyj sr'uayaanaalji skaaiph hmn haamblaamulaal aamlaa| obili? oy'aaaalaai 1lnaabaahaatmjaalaalaabaalikaaj naai| ali| haabichilaaalaahaagaalu r'aannaay'aakhaalii naalaal niil linggaali| any bhuuny| jaalaali| mhendubaalaa haatmaa giidaahaalinyaanyaalulaal nlr' aa aa| tbkaalili| lnt bidyaasaalaa (7) cholaa -y * B / / (2) naany'nun-saa* B / mhimaaymaan | - C / = =
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Bechmeheshhashreascdh k y'nsh = = 240 naajiy'aa = maamlaay' aasaamtr: "sht sht haat = graamiilii| mruudmaa l gni anupraani li| lulu ghiaalaaksi aakhin miksi laal aksiphi anlaalaakhaadilli aanu lkss| lungkhaale jummaa traabiy'yaakhyaa sbghaalutre lisume jblibi dbiin| sb sb abdii alini ghaambiy'aaskns l laakhini jbi mumbaanu andhaanonighnH| naa laaljiighaabhii aajbhiishraalaalini dyaa aaakhinaamby'aallaalini| bikaal graaghini lkss jiimllismaajibi mu| phl likhiaa aakhi aakaash ljisthirngkush bhuur'i shilaaskaalaakti bidhisuutr laalaa laalnggtyaadi| kssi l sthaali hRd| lli| r' sugndhi hichaankhkaambliitl smmaan laakh jutaa daanggaasiddhiriti pariharati / maivAmiti / tatra bAdhasya pura:chuli naa / lubnni| ssssanl likhaaH gnggaatmtyaany bhitmiaahu| asthaanbibi| | dlil| atynt bli| hilaal sumi lumbindhsyaiva hetoH pakSadharmatAmAtravirahiNo'nyopajIvitvAdA yaabhini bngkhlaa| jibhaakhl likhi| | skaakhaanti kaataalaalaa laa ilaaH sblnhiin nyaalu jaanaalaa bhuun taal| laalu maa| - p: aahsaan kaaekdn skaalei shkti anek smy'
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ andingINATurmeramanHINCRENTERToderarmiltodaunmuTMAITRINAKenmamisamwestantiaawE hetvAbhAnirUpaNam / 231 mAyAmomdRONpron statesmumar satAM vadanto nirastA bhavantIti // 86 // | 'midaassii maalaangkiaa jaani|| paJcaiva kathamAbhAtA vidyate hyaprayojakaH / / iti paryanuyogo'yaM tArkikasya na yujyate // 8 // | kssmaaph shudi jmisaanniini arth elur'ihaalaal eluy'aandhkaar' jAnanasya na yujyata iti // 8 // kathaM na yujyate tatrAha / neti / bAdhasyaivodbhAvyatvAbhidhAnenetyarthaH / tathA ca pakSAdInAM sarveSAmapi hetuzeSatvena tadoSANAmapi hetudoSaparthavasAnAItvAbhAsa evAyaM na pakSAbhAsa iti bhAvaH // 86 // nanu hetvAbhAsA: pacati pUrva siddhAntitaM paJcatvaparisaMkhyAnaM kimarthamakasmAduttarArddha nirasyata ityAzaya na tannirasyate kiMtu sthANAnikhananenAkSipya dRDhIkriyate pavetyAdinA samakSasamityantena sAhacatuyenetyavatArayati / vibhAgo zAmiti / nanvaprayojakasAve kathaM hetvAbhAsAnatireka ityAzaya tasyApi tadAbhAsatvAditi byAcaSTe / aprayojaka iti / kazciditi / pUrvoktavilakSaNa ityarthaH / paJcatvaparisaMkhyAnaM paJcatvAvadhAraNamityarthaH / paJcagrahaNasya paJca paJcanavA itivatpazeraniSedhaparatvAditi tachedeti vedanArtha ThakovidhAnAt / tAkikastakavyApArAbhijJa ili solaNThanatva sUcanAya vyaacsstte| tarkavyApAra jAnAnasyeti // 87 // yasyetyAdinA sArDazlokenaitadevopapAdayatItyAha / anlawaRIORNERARE HIROER A REARRArammawwRAMMARRAININOSATARIANANEmmunners
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kirakSAyAm yasyAnukUlatarke'sti sa eva syAt prayojakaH / tadabhAve 'nyathAsiddhistasyAH sa hi nivaarkH||8|| to'prayojakasya syAdyApyasiddherasiddhatA | 232 anukUlatarkavata eva heteAH prayojakatvAt tadabhAve'nyathAsiddhiH syAt / upAdhividhUnanadvAreNAnyathAsidvizaGkAnirasana hetu starka ityuktatvAt / anyathAsiddho'prayojaka upAdhimAniti paryAyAH / yathAhuH / samAsamAvinAbhAvAvekatra sto yadA tadA / samena yadi nA vyAptastayohIMnA'prayojakaH // iti kathamiti / tarkavidhUtAnyathA siddhizaGkasyaiva hetoH prayojakatvAt tadrahito'prayojakaH sa ca nirupAdhikasambandhalakSavyAptivaidhuryAd vyApyatvAsiddhitvAnnAtiricyata iti lokAbhiprAyamAha / anukUleti / nanu takIbhAvamAtreNa kathamanyathAsiddhirityata Aha / upAdhIti / pakSe vipakSajijJAsAvicchedasta nugraha ityatreti bhAvaH / etAvatA kathamaprayojakasthAnatiriktatvamata Aha / anyathAsiddha iti / anyaprayuktavyAtika ityarthaH / sa ca vyApyatvAsiddha eveti bhAvaH / atosprayojakasya sopAdhikaparyIyatve tAvat sammatimAha / sametyAdi / yadaikatra sAdhye samAsamA vinAbhAvo sAdhya samavyAptikastadbhinnavyAzikA hau hetU sambhavataH tayormadhye yo hInavyAptiko hetuH samena samavyAptikenAvyAsazcedanyathA'nityatvasAdhane sAvayavatva kRtakatvasyopA 46
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ BREApps hetvAbhAsanirUpaNam / kecintu paraprayuttAvyAsyupajIvItyaprayojakApa) dhyapadizAnti / yathAhuH / vyAptazca dRzyamAnAyAH kazciddharmaH prayojakaH / yasmin satyamunA bhAvyamiti zatyA nirUpyate / / anye paraprayutAnAM vyAptInAmupajIvakAH / dvaSTairapi na tairiSTA vyApakAMzAvadhAraNA // iti / / anye tu sandigdhavyAptika ityAhuH / yathA / daajjaal ab anuyaathilaa| dhitvaprasaGgAt so'prayojaka ucyate / tathA ca sopAdhikasyaivAprayojakavyapadeza iti bhAvaH / . athAsyAnyathAsiddhaparyAyatvaM ca saMvAdayati / keciditi / paraprayuktavyAptyupajIvI anyathAsiddha ityarthaH / yatraikena sAdhyenAnekeSAM dhANAmApAtato vyAptidRzyate tatra takhyA vyAptasteSu dharmeSu kazcideka eva dharmaH prayojako nirUpyate kenopAyenetyata ucyate / asmin sAdhye satyevAmunA sAdhanadharmeNa bhAvyaM nAnyathetyevamanvayavyatirekalakSaNyA zantayA sAmarthyenetyarthaH / tato'nye dharmAH paraprayuktavyAptyupajIvakAH pUrvoktaprayojakadhIparAgeApalabdhyavyAptikA ityarthaH / ata eva taidRSTairapi vyAptavadRzyamAnairapi na sAdhyAvadhAraNamiSyata ityarthaH / atrApi niSiddhatvanayuktavyAptyupajIvakA hiMsAtvAdaya evodAharaNam / __ upalakSaNaM caitat tadvyapadezAntaraM cAstItyAha / anye tviti / sAdhyAdanyena pApasAdhanatvAdisAdhyadharmavyati___(1) vyApyu pajIvakramaprayojaka-pA. C ghu.| -
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ MOHAMMINORIROINARIOMANORTS Remo teindimaterionelawedanepal N ORMAntimeMATAEMORIANTECHOLERTonestoneasachitreprenoramateuTINY ritan ARANARTOOTDAINIK 224 saTIkatArkikarakSAyAna bilaa ann ni alH daajjaambindh| ln: iti / nmstu yaa snaalillaahmindrlaansi savAyamaprayojako na tu pRthagAbhAsa iti // 88 ||'' // sulkujjaamaanaaaj grnikssunrjlaar' cli vyApyatvAsiddha eva hetuH syAdityata Aha / phaan ghi saandhulaalaa laabyaanggaatmiiliH // 2 // kiM sarvana netyaah| maanggotr brkssmaaksH(7)| riktana sakalasapakSAnugatena dharmaNa niSiddhatvAdinA vinA pakSe sthitA dharme hiMsAtvAdiH paraprayuktavyAptikatvasambhAvanayA sandigdhavyAniko mataH kaizcidityarthaH / tathA ca sajJAbhedamAtraNAmAsAntaratve 'tiprasajhAt siddho'sihAvantabhAva ityupasaMhAraparatvenAtopayojakasyetyetacyAcaSTe / tatazceti // 88 // // IzI gatiriti / anukUlatarkarahitasya hiMsAtvAderivAsparzavattvAdasUtatve manasaH kriyAvatvaM na syAditi pratikUlatarkahatasyAsparzavatvAderapi anUtatvasAdhanasya vyApyatvAsiddhatvamevetyarthaH / nanu pratikUlatarkaparAhatasya hetAvyApyatvAsiddhimabhidhAya tasyaivottarailAke svarUpAsiddhatvAbhidhAnaM vyAhatamityAzaya satyam tasya kacidapavAdaH kriyata ityavatArayati / kiM sarvatrati / nanvate takA sarve 'pi svarUpA (1) canakAhayaH-pA. A pu| DIRERSatanamateuttarancenesssancersonacscortancelopmenancientiamarpandeletonatences e ssmania s s RAMADDICHAmemasomatomepa
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ shaahjaal =-=-kaa:= We r - ektaa : : : 9 / niy'm| = --ers kaalmbii sjjaa maar'ibiH // 5 !! | ajugi hn andh| maalngghndhushraamH nilaa naa hy' ni shiaallaaltlaa naa hy'asbiaaks aa l t shrojilir'iaam / / | sthaay' sbaasthr` gntbde shaalikhaar'iijH muutr juni ) / / kaaraagaa aaji daaln chil glaa| | mntrguli ; ytn shrophaasm bhumi baanu| sbtb sbaasraangk akssH abelaal blegukhi hn naa sb sb hbaar| chy' haaphphph - bibhinn sthaaloji : jjiaali bhuuraa naahingkhl baahikkaaltbaahaatmyaalaa / gRhinii lili| maaH gdhi / niili| lmuuhnggaal nt taahinthi giitbH| bth m mjuhaar' tr'i gr'aammaadinaa r'aani bhddh blini laalH 20 / | okhaany "jlliph myaanuy'aalaahyati / evaM ceti| audy' shraashiikaahinlaal haabiilaahaan| jldhyavasita iti / tasya taduntalakSaNaM cAha / yatheti / kevalabhaali likhaa baa chli| dulaanaanaali / skh thaanaalaalllllaa thaakaangkhlnaahaabishriilngkaan bhaal th| (7) simaahaammniy: A / ~~Wo, 3, vol. XXIII.----February, 1901. == = = = = = == t = = ecessantosottoalisticsagessons +
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 saTIkatArkikarakSAyAma RWHITanmaanumanarmoneRIPHONORRHONORTUNonSINERamanan animarmenitaminenionmadtinenindiasmanisiation bhAvAnna paJjabhyo'tireka iti(1) // hetvAbhAsavad dRSTAntAbhAsA api kimiti sUtrakAraireva nAdvizyante na ca lakSyanta ityaashngkaayaamaah| na sUtritaM kimiti cedvRSTAntAbhAsalakSaNam // 61 // antIvo yatasteSAM hetvAbhAseSu paJcasu / pakSAbhAsavaDhSTAntAbhAsAnAmapi hetvAbhAseSveva yathAyathamantabhAvAna te pRthaka sUtritA iti // 1 // 5 // teSAM kasya kutrAntabhAva ityatrAha / riharati / tasyeti / tatrAnityaH zabdaH aakaashvishessgunntvaaditysaadhaarnnH| evamanyeSAmapi sarvamanityaM santvAdityAdInAM vyApyatvAsiddhibhAgAsiyAdiSvantabhAvaH sugama eveti bhaavH| . nanUttarazloke smRtritazabdaprayogo na yuktaH saMgrahakArasya svayamasUtrakAratvAdityAzaya sUtrakArasyaivAyamupAlambhA na tvasyeti darzayannavatArayati / hetvAbhAsavaditi / AzaGkAyAmAheti / AzaGkAmanUdya nirasyatItyarthaH / / nanu dRdhAntAbhAsAnAM kathaM hetvAbhAseSvantIva ityAzaya pakSAbhAsavat tallakSaNalakSitatvAditi vyaacle| pakSAbhAsavaditi // 91 ||'' // nanUktA api hetvAbhAsA katicit kimarthamuttarADatraye punarucyata ityAzayAha / teSAmiti / dRzAntAbhA (1) yathAyogamantabhAvAna paJcabhyotirikta darzata-pA. B pu.||
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ wasnayasmaamananeswarananeamsumammOTOHINDISASTERSTARAMAmavnusvommentumaa N amo m 237 hetvAbhAsanirUpaNam / sAdhAraNa viruddhI vA dRSTAnte sAdhyavarjite // 2 // asAdhAraNatA hetestasmin saadhnvrjite| vyApya siddhirabhAve syAdAzrayasya dvayorapi // 3 // sAdhyavikalA hRSTAnto vipakSa eva syAt(2) / tatra vartamAnA hetuH sapakSAntaravRttau satyAM pakSatrayavRttitvAt sAdhAraNAnakAntiko bhvti| yathA'nityaH zabdaH pratyakSatvAt sAmAnyavaditi / atra vipakSa sAmAnya sapakSe ghaTAdau pakSe ca zabda vartamAnaH pratyakSatvAditi hetuH sAdhAraNA bhavati / asatyAM tu sapakSavRttI pakSavipakSayorava vartamAna iti viruddho phaani| asbaabhli: : siimaantvaditi / sAdhyadharmavati dRSTAnte sAdhanavikale sapakSAdapi vyAvRttarasAdhAraNAnakAntiko hetuH syAt / saanaamityrthH| nanu sAdhyavikalasya sAdhAraNaviruddhayoratyantavilakSaNayorantabhAvaH kathamicchayA vikalpyata ityAzaya tatra hetoH sapakSavRttyavRttitvAbhyAM vaividhyAd vyavasthitavikalpa iti vyaacthe| sAdhyavikala ityaadi| dvitIyA vyAcaSTe / sAdhyadharmavatIti / nanUdAhRte sAdhanavikale hetoH pakSamAtravRttitvAdasAdhAraNyamastu yastUdAhRtadRzantavya Rewanamanname (1) tayoradhimA* B pu. / (2) vipakSa eva bhavati-pA. B puH /
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ sbshesse meseche smy'e hy'eche seriousk esarcas m seasessengeeeedhshecessaree s omwarawinese | 24 diinaadiy'aa lu-sNhchehaie seasodawaterms-reateneticly'=kaaenejy'ete smy' yaaecchn = = == = == n j h aaa : jaatH plaajaa jaambiy'aallaalnni| laal hjj bhaabi / kaannaajii| bsmni kmmi sbpjaa stu mshlaa laa ln| liki sundr aalnaaH naar' yaao / jbaa li: griinaa sthaay' khaami| jaa aal aar'| jl aninm kthaa maani ruushH / naahlur'u nimmbi sb uH phkini baasaalaalmmi mi lkss| dunggaa laaphis maakhaa naaki sbl sujaa:) sbaasyaaks sqminaa (2) : tyaa o tbaaliH muh: shrokini astr sbaamii agr m m muslini| llu naam nir` a kunaani lilibillaalaathi phskaandaai an sbnaamaanyaansklkaalaanu laalaahlbaahaail hj| laani| laadaakhaataalaai er'i ljbiaalaakhaaaninyi bhaassaabijnyaanshiil bhuusbaad| lini| aanggaa sunph smblilhmaannaa smuhHkssunikaalujaatntr ye abintaalibaahnt styaabhiliniir' sthaan sulaalaahmn bhaai| lkhi ni| daabilaa(3)laaliidaahaaj| lbi| nithiibhaa (5) naa:-: D - / (2) smaarujjaamR-gh* B * ? | (3) shaanti naay'hli : / -ohhhhudaay'k mhenht setiremergenerateutsourcinematopicy'sseenwoemstonesex=emnkaalekshn lekhle kaaelemey'e were - 2H 0
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ chalanirUpaNam / 239 dhAya gaganatatkusumayornidarzitayorna vyApyasiddhiriti dRSTAntAbhAsamAtramantreti cet na atrApyanupadarzitavyAptiko hetuH syAt pratipIDAyAM vyApyatvAsidvireva / evaM ca vaidharmyadRSTAnte 'pi sAdhyAvyAvRtterasAdhAraNyaM sAdhanAvyAvRttervizevaH sAdhAraNyaM vA ubhayAvyAvRttAvAzrayAbhAve 'pi vyApyatvAsiddhiH / tatazca dRSTAntAbhAsAnAM hetvAbhAsAntarbhAvAnnA sUtritatvopAlambha iti // 62 // 93 // halaM sAmAnyato lakSayati / yAmiti / kRtakatvAnityatvayavyAptisaGgAve 'pi nirdiSRhazantavyattayoranupadarzitavyAptitvamAtreNa kathaJcid vyAvyatvAsiddhirevetyarthaH / atha sAdhamyehAntAbhAvad vaidhadRSTAntAbhAsAnAmapi hetvAbhAsAntarbhAva evetyAha / evaM ca vaidhamrmyeti / tatra pUrvoktasAdhanavikalAdAharaNa (2)meMvAtra sAdhyAvyAvRttasyodAharaNaM sAdhyavikalAdAharaNaM (3) ca sAdhanAvyAvRttasyeti draSTavyam / ubhayetyAdi spaSTam / upasaMharati / tatati / iti hetvAbhAsapadArthaH // 92 // 93 // nanu chalasya bahuzo lakSaNAni vakSyanne tat kimucyate kicidarthamityAdinetyata Aha / chalamiti / sAmAnyalakSaNaM vinA vizeSalakSaNAvRteH prathamaM sAmAnyalakSaNamucyata ityarthaH / uu (1) atyanta pIDAyAM - pA. B pu. (2) zabdA nitya AkAzavizeSaguNatvAt grAtmavat / (3) pranityaH zabdaH pratyakSatvAt sAmAnyavat sAdhAraNyam ani tyaH zabdaH zrAtragrAhyatvAt zabdatvavat / 100
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ teaANDRAwranamamunarwaseeratianRIDEOHEEtianemanmadhanamthirteeraemo n MATION wwwmomsomeowner / 240 ne purpardewonloraryaramdasesamakadamom o nawarentraccourtambANIKEnaxmome e mmaNDaummmmmmandutouROMCHODAamaase u saTIkatArkikarakSAyAma kiJcidartha )mabhipretya prayukta vacane punaH / aniSTamarthamArApya taniSedhazchala matam // 64 // antaravivakSayA vAkyaprayoge vanturanabhipretamevArtha tadarthatvenAdhyArAyyAropitArthadUSaNaM chalam / arthazcAbhidheya naupacArikastAtparyaviSayaca vivakSita iti tena chalatrayasaMgraha iti(2) / taduktam / vacanavighAtA'rthavikalpopapantyA chalamiti / vAkyasya vividhakalpanA nAnAtvakalpAnopapattikAraNatayA vacanavighAtaH chalamityarthaH // 4 // | jblli ar'ilsstt| nstr maa aamuulaaktibhedAt / tadutam / tatrividhaM vApachale sAmAnyacchalamupacAracchalaM ceti / tat tu tredhA vAkchalAdibhedatastatra vAkchalam / abhidhAvaparItyena kalpitArthasya vAdhanam // 5 // kiJcidanyameva / anizmanabhipretam / taniSedha AropitArthaniSedhaH / tadetatsarva vyanakti / arthaantretyaadi| nanvarthazabdasyAbhidheyavacanatvAdidaM lakSaNamanabhidheyAthai pAkachalAdanyatrAvyAptamityAzajhyAha / arthazceti / mukhyAmukhyasAdhAraNA'yamarthazabda ityadoSa ityarthaH / arthavikalpopapattyA arthAntarakalpanayetyarthaH // 94 // (1) kamapyartha-pA. B . . (2) iti sarvasaGgraha siddhiriti-prA. B puH / HomemumtaranRIDAINIAns PR APRAPmpe Aay MAO iwandaainaupaneewpatomusicians sen YARIO p enmanorapannamonumansomwareneswaruRODIOmansumeewanworminemananewINTERNATAMIRMANNERMATHAMAREDMIN sournamenormomeaanomics
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ M EDDINOREDMIte mucompanMRPANuwAMuowwwAMOMICRMAeIwaryanneKINNRNIMAHARAJAmateputenatandance 241 useDESISTATIONORMAnarkarma282 emainonaw ar charlAnarUpaNam / antaraviSayAmabhidhAmabhipretya prayuktasya zabhy'aallinaa haay'miaaakhi aaatmaar'aatr jaanaami likhaa nyaakumaa| bishbkaalnr'ian aa tm klaasikaanimuulaar'aatre mklikh : graaju naajjaaljlaa prshn tadvAkchala miti / tadutam / avizeSAbhihite 'rtha vatturabhiprAyAdAntarakalpanA vAkchalamiti / ta m iaamanandescenariom naenmentinene insaninimitensions nanvabhidhAvaparItyamApacArikatvaM taca vAkachale na sambhavatItyAzayAbhidhAntarAzrayaNamiti vyaacthe| arthAntareti / nanu anekArthasyApi zabdasya vRttiyAyogAt ekaivAbhidheti keyabhidhAntaravAcA yuktirityAzaya satyamabhidheya bhedAbhedvyapadeza ityAzayena vAstavamarthamAha / abhidheyAntareti / athavA astvabhidhAbhedaH tathApi lakSaNe kalpitArthasya bAdhanAmityayuktam abhidhAvaparItyapadenetyabhidhopAdAnasAmA viparItAbhidhAdUSaNasyaiva lakSaNatvAvagaterabhidheyArthadUSaNAyogAdityAzaya tatrApyabhidheyaparatvameva vivakSitam tatparihAreNa kevalAbhidhAdUSaNasya duSkaratvAdityAzayena tAtpayArthamAha / abhidheyaantrmiti| vAcyAntarakalpaneti / vAcyAntare prayuktasyeti zeSaH / kalpanA kalpayitvA taniSedha(2) ityarthaH / avizeSati / arthadaye 'pyaikarUpyamavizeSaH tenAbhihite 'rthe prayukta (7) snkhiliilaamighmlr' nir'maannaani 1aanH (2) nmul aalm| P R ETREAMINSOMNATHURATIruwwwwwwwwwwwamremaamwamm 103
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ shhnn krbeshgreneur tkaalshhrsmtl shekh assy' aalogrttHaneo temnia | miinaajir'aay a ksaanaa bndhshraakini| su lkssaae luttr sjaar'ii sntraay'ilikhiaghnaa lil| suntre lkssm jnm bndh sthaa aks: mshaa ni // 46 55. phaalaabhaab dbaanijbaalaa / naar'iir' jaalaa jaasbtb / e / | ahnggaar laa: jaalaalini - liy'aaH| nisbaalaaikaan suni laali: 'saaalii| naasaar khaa dbn| likhi - ghi shbaalaa kaalaal naaki naalingglaa nH laagiphaan sliiij jy' - lnaalikhaarjiaannaaghlksini| asthaa aphaak raantu shrii: olidaashrilaanggaakhi| jlaa osstbH tthaan| laaktnaal| asbaakti | 9 || oth laanhmtlaa| daalaali| laanlhaalidaa| naanaan| | aanhaalaal bhuusthy tthaaH aanihaajaanaagh mntrii| niy'ni| bhaalphityAdi / tarhi takimarthamata Aha / atisAmAnyeti / bnggaallaalmnilaalaalaalaalaai - dhogata ityarthaH / kathamasya tadvojatvamityAzaca yathaitat tathA darzayati / etaduktamiti / udAharati / yathetyAdi / | Manna klm aaktk -- skaal esemersh nite 04
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ aennessain sayeensoungaloraaassass=aamphey'aar pnextmentativenesiasmareer = shess kaay' === bi er " k jy' maa o ( kh Para * dhuu - - - - -- --- - - - - - = = k n L A laalkhaa| maa lkssmii shraal sundr jilaanun laa laalu praal juli slg slaa huy'aalaalaam aaay'ni| nm laalsaalujjaal brm laagilaa julii ass| l jllaale lukissaanilaalingkaanini| nr'uddh| phlsbnaa|nil baamaaludaa kaalaa kaaks ni // // sbaay'tbshaabaalu biir'tb sbtb ki / lusstti sbaasth bhaal l lue3|| maanaa jilaa skunyj niilaabh phaah jaalaa| 'kaalaanggaaliiraa khhyaalughaalaahaanihaalaabi shudkaandilaalaalaalaal-nyaalikaa klaas ibhaanulaa stygiilaa slninyaadby'aa bishaal laalaalini susbaasthH // / | sbaasthy bhaal hni| bhukhaaini| taattiaahmn chidbitbaandhilaabhlu prayoktaravivakSitaM mukhyArthamAropya tasyAsambhavadoSeNa jbaalaani hntaandhaa| | sb sbaasth sukhii sb sbiikaanmaahingkH jaalaali tthaandhaa sthl chbisi| dulaalinykti| haakikaalimbaa shaakhaantmiH| jaali kaal (7) jul en? * A / C - : 37 : 13 = == = = = nirmunseemy'dnnyemy' mey'eke smslaagulekhaay' '
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAma m amapuerman Menimamminine URHANPee mukhyaH / yathA gavAdizabdAnAM gAtvAdijAtikoDIkRtA vyaktiH / naupacArikastu mukhyArthadvArA pratIyamAnaH / upacArazca dvividhaH gANalakSaNAbhedAt / tatra laa| laal gaali griin muuliH| graa aakkaath : nin angg dhaakkaay' nmbandhini tIre vRttiH gANI tu mukhyArthavartiguNasAmAnyayoginyAntara vRttiH / yathA siMhA devadatta ityatra siMhavartizAyaryAdiguNasAmAnyayogini devadatta siMhazabdasya vRttiH / yathAhuH / miaanilaanmniinikaaghr'iin| lakSyamANaguNaiAgAvRtteriSTA tu gauNatA // iti) / nyavyavadhAnenetyarthaH / jAtikoDIkRtA vyaktiriti / na tu mImAMsakavajAtirevetyarthaH / mukhyArthadvAreti / mukhyAthainaiva dvArA upAyenetyarthaH / tena hi svazabdAbhihitenApyanupapannatvAt svasambandhI svaguNayogI vArthaH pratyAyayate sa zabdasya aupacAriko'rthaH / sphuTamanyat / anna lakSaNAgaiSNyobhahasammatimAha / abhidheyetyaadi| mukhyAAnupapattA ttsmbndhaaaantrprtiitirlkssnnaa| lakSyamANeti / jAtireva zabdArthaH tadAkSepyA vyaktiriti mImAMsakAH / tatkroDIkRtAvyattiH zabdArtha iti naiyAyikAH / ubhayathApi lakSyamANatattadUguNayoginyathAntare mApaO (1) riSyati gauNati-pA. C puH / Pawan R IRAMAIRememusamnewITEmain E m mutnananesan 106
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ chalanirUpaNam / tatra gauNaM lAkSaNikaM vArthamabhipretya vAkAprayoge vakturanabhipretameva mukhyArthamAropya tadasambhavena dUSaNAbhidhAnamupacAracchalam / yathA gaGgAyAM ghoSaH prativasati siMho devadatta iti vA prayukta kathaM jale ghoSavAsaH kathaM devadattaH siMha iti vA pratyavasthAnam / abhidhAtAtparya thapa cAravRttivyatyayena kalpitArthaniSedha iti trayANAM saGkSepatA lakSaNam / kUlaM ca 245 sAdRzyanibandhanA vRttigauNItyarthaH / athaivaM lakSaNavAkyasthapadArthamabhidhAya tadvAkyArthamAha / tatra gauNamityAdi / ubhayamudAharati / yatheti / atha ziSyAsukhavArtha chatrayasyApi lakSaNatrayaM saGgRhyAha / abhidheti / abhidhAvRttivyatyayenopacAravRttivyatyayenetyAdi yojyam / tathA ca vAcyAntare prayuktasya zabdasyAvivakSitavAcyAntarAropeNa tathaiaupacArikArthasyAnabhimatamukhyArthIropeNa sambhAvanAmAtrAbhiprAyeNopanyastasyArthasya hetutvAropeNa vacanavidhAtAH krameNa vAgupacArasAmAnyacchalAnItyarthaH / athaiSAmudbhavodbhAvanayeoravasaramAha / chalaM ceti / atra navakambalo'yaM mANavakaH maccAH krozantIti ca vAdinA prayukte tato dvitIyakakSAyAM prativAdinA vAgupacAracchaadraraNodbhavaH tatastRtIyakakSAyAM vAdinodrAvanaM sAmAnyacchalasya tu brAhmaNo'yamanUcAna iti vAdinAke kramAmudbhavaH taduttarakakSAyAM prativAdinodbhAvanamityarthaH / tatra yathAkAlamanudbhAvane chalaprayokturniranuyo 107
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm dvitIyAdikakSAyAM (1) sambhavati uttarakakSAyAmudbhAvya miti // 92 // iti zrIvaradarAjaviracite tArkikarajJAvyAkhyAne sArasaMgrahe prathamaH paricchedaH // 246 jyAnuyeogaH anyathetarasya paryanuyojyApekSaNAmubhayoH pramAde pakSyanantaraM sabhyairudvAvyaM phalaM tu chalaprayogasya paravyAmohanAt pAkSikavijayalAbha iti sthitiH / iti chalapadArthaH // 97 // iti padavAkyapramANapArAvArapArINazrImahopAdhyAyakolA calA zrImallinAthasUriviracitAyAM varadarAjIvyAkhyAyAM (7) prathamaH paricchedaH samAptaH // zrI bhadrakAlyai namaH // ( 1 ) kakSyAsu - pA. B. (2) lokAcala - pA. pu0 / (3) varadarAjaviracitasArasaMgrahavyAkhyAyAM khyAyAM - pA0 F / 106 niSkaSTakAsamA
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm briliiH biH| smy' jaanH ngn sbshaasy sbaasthy sukssm| sbaanishiighssi jaalghukhaanaa lghukiighiaa bhiijjaa)| | lm: maal| asuhaakhaal bhisttaalijuliH| julaa jaalithaar'itthaalnaanggl(2)| sttb saaniH laalnsh haalkaa jbaali - jhaal raajjbl sbtb shiss haaH| lg gulaa (5) mli byaagmyghaatii haa: nn ythessy'| maa m n sir'i n th thH yaahaa blibyaaln phaahim naam nibniiy'raa yaa l yaay' naa| niizi. aaatraa / maalhy' / kintu chil muniissiissy'tti| raanaaly' haal r'itb l aa haanaami d k l h h ( () gh. 74) ym nimntri kenaaniin, ny' ( 20 y: 57) jun lingg daaln stiimaalniini maa laaghln lijaay' jaayaadaa| sughaassttriy' ngniibindhaa nn ni| maalmiilaam / (2) smaahnaannhaani ghmhi hy' maatmaan jun nuraanii bhaabibi| kliniiy'| maatraay'n =ni maannaa| 70
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ | tiinaadijlaayaa| ahnaashaa maal jaanini| naaki mnr'hmr'kssaaniinaalaallaamaalaanaa bhaanggaay' phaanusbaadsbaasthyr' lini khaalaa maalaakssiiianaatmkaahindhiaa r' kaar'bi jaani sblm sllaal kunsjbaa ni lusaalll mini jmi taakaan| sndhaar'r'liphiiianyaal yiy'ii aaalaa| anaath laakhyaa snmaalmimiy'laakhlini| sblp - anyaalughlkaatm| nn ath yuddh laath yaM vaidhayaM vA sahacaritaM tayAsmaduktamapi / na hi andh sbaath laaphaanu biy'aaniiabhilaahmaar'yy yaantrisyaajaal jaahaa nyaathaa bilaalilnaalikhaall maal bhaanimini syaami:| maalikaandhaar' llun angku jaanir'ini maal bhr'iaaanlg laabythaa naa| bndhtb laaalaajnishbaalaa / nndr mitm tyaalaaksi en anuthi shrmith anNAyAM jaate|prtyvsthaanN parapakSapratyakSa (?) ityrthH| tadidaM lakSaNamityuttaratra sambandhaH / sabuttareti jAtirUpaprakaraNa| mt| 570
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumnamamimmanMAND jAtinirUpaNam / 24 mumARASWARNIRONMAMINOR m mm -- naal phsl: mm dulaa bhaassaa laamapakSadharmaH kalpitaSyaM balam / tathAhi mATo'yaM navakambalatvAditi prayukto kuto navAsyA kambalA iti chalavAdinA nedaM sAdhakamasiddhatvAditi hi vivakSitam / tatrAsiddhatvAditiheturdUSyadUSaNavyAlA satyAmapi pakSabhUte vAdihetAvasiddhaH avivakSitameva saGkhyAvizeSamityaM kalpayitvA pravartata iti chalaM bhavati / akalpitadUSyastu kevalaniranuyojyAnuyogI bhaviSyati pakSadharmatve satyapi vyAptizUnyaH pratiSedhahetu tiH vAdisAdhanaM svasAdhyasAdhanaM na bhavati yuktAGgAnapekSApratidharmapratiruddhatvAdityAdayaH pratiSedhahetavaH pakSadharmA apyasAdhakatvavyAsyabhAvAivanti jAtaya iti / tathA ca vArtikam / jAtinAma sthApanAtA prayukta yaH pratiSedhAsamA heturiti svAtmanaH pareNa sAmyApAdanAya prayuktamuttaraM jAtiriti manvAnaSTIkAkAro buddhigatameva sAmyaM samazabdapravRttinimittaM mnytesm| yadAha samArthaH samIkaraNAryaH prayogA draSTavya iti / ayamatra bhAvaH / vAdinA to prayukta saduttarAparisphUrtI prativAdinaH sAmyApAdanabuddhirbhavati asmadutana jAtyuttareNAyaM paryAkulitamAnasA yadi svayamapyasaduttaraM brUyAt tadA mamevAsyApi niranuyojyAnuyogaH syAt niSpratibhazcet paryanuyojyopekSaNaM bhavedi 111
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ laalker mryaadaay' mhl rcyaarleskdlkhoshdehlbshyaalkaaeheo- 30pe-bdhaan| 20 | naadiy'aa sumaathi phaalaaH gniQaal| graa phslun byaahphnaad| taamilur maa l jumlaa : ttraamp ninm muni jbihmaasyaal shikssaa liH snaanycllaal phili| klaahmaatmaa shkh thrshii laal phaani sraantraan khaan chaa jaaninr' phukhi shraahmaan aph sukhklaay'elulaa naa: apu jaane ekhlli haashbetbaatri htyaay' snaan: skntu hyaalu hlddin juli| mnggl, haambaanhmtaalum taalikhi hy' Rnn / lngg shkt duHshngk hy' chaatmaa| speii hujjaay'aa aaasthaa bhuululu| | ysh , " " shen : 5 G' ? se shukl philpe si sumaanyjli| nbjungkh shilaalimin| plks miln lkssmlaa| maa lu haambaalmusnu| / jbaalaaksi taalaa sNgraal gaamunaaphaalaathi lkssmiibaalaa baahinggaa naakAdisamAnAM sAdharmya ecaikapakSe pakSapAta ityAzAha / ny' naar'ni| anyaalaakilingg ajilaa sbtbaahaahH (?) / | nuunyhaa jbaalaa aalghh taatbaataprAyamidaM padyam / atirohitArthamityarthaH / = = = = res ====ehutterestserraretrm- shuke dey'aa hleo kaaenomte htyaakaangulote
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ htter >> jiy Ara == == bhaanilio| | graamraanr' lini| sur jaanaalaa dilaabaay'aalndu| gaandhaabijlaa traaty daaghimkkl bilddaanggaaludinandh yaadughlughlkilisyaalindhaanyjlaa huni| braa sbiH sughkssaaH aalaashiphln bhuumi sutr : jhaathaabhisi phlH| baali lillaal abl jb| sutr jaanuH laalaagrn - ndhaan jiiajaani| 7 / / | sutb mntmiphaa jaani haal| aalhaatmaakkaalu mikhlaa yy'aalu nikhkhn| saalaaH muslikhl mumbaaH // 2 // | bilaataamul n ntu tthaabini saal| laathi laalittb sblhaa saanni durth lthyni (?) / jaabh li| saanilipsaanaal biir'b laanychiaa l o dhuulaabaashbaashiilaaliyaa| sbaagliil| ahhaab n snsaaskaalilaalili yntnnaa astriiH (?) / naa sAdhayevaidhaya'samapratijAtizabdAn kiM na prayukta ityg| maannaabli ? bhaall mngkhlaaniy'aa baa nllindhulaa laa skaani| jth snilaayaa hni| * jlsukhlkaaksaantir'i ahmghlaainyaansaayaaNo. 3, Vol. 88I1-=8arch, 1901 = == - ei menn ahnaake 76
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - -- - - - -- - - - - - - -- 22 ==== k kh = kt jaay'gaa km hy'| ky'ekjmenshnsekmhkum-ht temn senge s sbiikaanjidaay'aa| | aal jlaabsklaal maanilaa laagaai ruun smlsunaajl gnishaakhiil mnihaakhnH traan saanigrphlsh: sbnaamkhaanaalaa naayaanggaalii maannaan cbi khaanaalilaalmr'i laacchi nil anur'aar'phaalaa - nsttraar ngn baalaabilaal nilaalaa| yaanggaay' jaanaayaa jnir'aakhn ni| nns laaghl smraal aaaghaar'ini // 2 // | llu lniir' aa a mumbaar'aanisilcciaabhinii sb nikhiilaanycikhaalaa jaani skaalnaa laabbaaniian smaa| sAdharmyavaidharmyasamA tajdAveva suutritaa| nusndhaar'yaathi mghln: khnkhlaantdudur' r'aaanlaam nilaa naay| naanaabini philhm nchi - bl mnilaalaanaathaallini kstur'aar'H saabini snyaa phaalaamu maathaabiyaM jAtiH pravartata iti darzitaM bhavati / pratirodhata iti prakaraNasamAkhyajAtervyavacchedaH / sa sAdhyasyopasaMhAre sthll aniy'n| jaamul hunH baalynbiiianggjiibii a jblnH n l bhkssaabndhmAdInAmavAntarabhedAzca svayameveti bhASyavArttikAdiSu sthaanH dbigun yuddh / =nesse 34
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ shaakhte hle kltershspprepravarna smy' ====aagaaeeddhele giCeoaatthaamoy' thaakte emn =-=- = -=-=y | aanlidaam| anu maaj| smmaannaaH sbni daalnni jli| | sbaamii agni jaani laalsaa: haalim| angkhaa naal jnithnaa baalalaa n dy anaasthlii sthaan laaiphlaanaaghaalaa lini| 2 | laalnshaalaay' naa: ananindaarsul lisjl| nii| sblu laalilnaa sndhaant: laal| khi jaalil l lunsilH| 4 / | naa skuljiijunaal maar'ilaa laaniil ninH jbaal jaammlnaalnnaajaani khaan| naayuddh laalu laalnshaalpni| su skul| saaph aasusaar' nr'librssaayth anrthklaanniaan| nkini saablii| anyaashnaa 1 laa julni| alulaalaalaalaakhulnaabhyAmeva pratyavasthAnamime ajAtI khyAtAM tadA hyevaM sati laakhaali laaH jaalaalu nyaay'biliy'aaniliilaa tumi sb khiikssaakhi| kthaamly bhul aaalii haanggaa| upasaMhArakarmatayeti / upasaMhAraH samarthanaM tatkarmatayA smglaayn| laansnyaasul saathii 15 er'i --- / e-- s area -----ht 4. kaaktlaay' cle aay'ashkssnnkaal- ekaal-sekshsseornlekhaaledaakaaey'eler
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ antramumarammaraanerumsampoonamaina RamS am marAmAATEINDUINOSHNOISIDENT wwwwDSMINATIOIDuta saTIkatArkikaravAyA prakRtatvAt / upapatteriti tAdarthya sssstthii| sAdharmyavaidhAbhyAmityAvartanIyam / sAmAnyalakSaNasUtrAt pratyavasthAnapadamanuvartanIyam / lakSyalakSaNapadAnAM yathAsona sambandhaH / svapakSasAdhanaparapakSApratiSedhAbhyAM thrilaal saal anishiil jaani miti sUcayituM pulliGganirdezaH / sAmAnyalakSaNenaiva saduttaraprakaraNasamatvAddhAvanavyavacchedaH tatazcAyamarthaH sampadAte sAdhAyeNa vaidhayaNa dvAbhyAM vA sAdhyopasaMhAre vAdilA kRte sAdhyadharmaviparyayadharmasiddhArthamanaGgIkRta. suhl sbaahaandh nujjaal sbaasthphl| mntriipasaMhAra tathAvidhena vaidhayaNa pratyavasthAna vaidhayaMsama iti / yathA anityaH zabdaH kRtakatvAt ghaTavadityupasaMhAre naitadevamasti hyAkAzenApi sAdharmyamamUrtatvaM tadvanityaH kiM na syAt na cedevamanityApi na syAdavizeSAditi sAdharmyasamaH / tasminnevApasaMhAre pratyavasthAnaM jAtirityasmAllakSaNapadAnAM lakSyapadayolakSaNapadayozca pulliGganirdezaH samAhatyoktiH / sAmAnyalakSaNena dUSaNAsaktaM svavyAghAtakaM cottaraM jAtiH anena saha uttareti hetvAbhAsarUpaprakaraNasamasya dUSaNAzaktatAdhamAvAt tena tayavacched ityarthaH / tatazca sUtrAGgAnAmeva saMvidhAnasadbhAvAt tathAvidhenAGgIkRtayuktAGgena sAdhayeNaiva ceti niyamaH / pratyavasthAnena tu sAdhana ityAha / tasminneveti / pratyekaM ca dravyam / vaidhamyeNeApasaMhAre kRte sAdha
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ , 24 ents comm jAtinirUpaNam / .. ghaTavaidhAcchrAvaNatvAnnityaH kiM na syAt iti vaidharmyasamaH / evaM vaidhaya'Na dvAbhyAM copasaMhAre sAdhayeNa ca pratyavasthAnaM pratyekaM ca draSTavyAm / tathA pratyekaM samucitAbhyAM copasaMhAre samucitAbhyAM sAdhayaMvaidhAbhyAM pratyavasthAnaM codAhartavyam / anumAnena sAdhyopasaMhAre pratyakSeNApi pratyavatiSThate / yathA pUrvasminneva prayoga sa evAyaM gakAra iti pratyabhi. jApratyakSeNa nityaH kiM na syAt pramANatvAvizeSAditi / tathA zabdApamAnAbhyAM pratyavasthAnamudAhartavyam / sarvAsAmapi jAtInAM saptAGgAni vakSyati / anna yeNa pratyavasthAnaM sAdhaya'samaH / vaidhathaiNa pratyavasthAna vaidhaya'samaH dAbhyAM sAdharmyavaidhAbhyAmupasaMhAre sAthabhyeNa pratyavasthAnaM sAdharmyasamaH vaidhamryeNa pratyavasthAnaM vaidhaWsamaH iti prastutam / zabdAnityatvAnumAne 'nyaudAhartavyamityarthaH / atha prtidhrmsmyorvishessaantrsmaamaah| tathA pratyekamiti / sAdhamryeNa vA dhaidhamryeNa vA ubhAbhyAM vopasaMhAre kRta ubhAbhyAM pratyavasthAnaM coktodAharaNe sAdharmyavaidharmyasamAkhya ekaH pratidharmasamavizeSo dravya ityathaH / tathA zabdApamAnAbhyAmiti / zabdAnityatvAnumAne prayukta nAcikSetamupAkhyAnaM matputroktaM sanAtanamityAdyAgamAdanityaH kiM na syAt / tathA tasminneva prayoge anena sadRzaH pUrva tenoktaH zabda ityupamAnena nityaH kiM na syAdityAdipratyavasthA namUhanIyamityarthaH / pratyakSAdinA pratyavasthAnasya pratidharmasama ityeva sajJA dravyAviSayavRttitvaM 177 /
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ dbiinaadiy'aa # shrshectress A ra = = === e nithlaa laaj lnycntmaal skaal nir'aakhn: aksaallini dbss yuddhaasthlnimgaabaalk taaliij nighaassnnaa - naani jl mlaa aniy'aal nnni bni| asul mu nir'i sbaaghaassnaaghaay' shni| ng sbaaghaass sntraaghaal| plaammaasskhaan lilith| susbaacchiiliig liN ni| sngg sbaamii naar' sbaasth sb smliin kaajl aaakhiil graanaakini khri jaasbaakssH jmigii sthaa: sb sb jyaansl ghi graa lim lnt kssunnu naar'ikhniksaalmilaaki ni| khaabaaN n yuddhaajl yur` nyaayjny bl naani| nnm mungg baalaaraabini niribili| aatmaa laambaanu naa biilngkaa shilpi: laamaa ashlaak: ngdhaa bhaal hRksstvAdihetoH sAdhyasidi vyAmAdamUrtatvAderiti yu sh sh shshshshshsh= == == === == = = = === = = e = == === laakssaar' angkubhshrii kRghiaalaajiindhu sundaaj asthaa bhaabini| sy' dbighaa jiikhini alH gotvAt vyatirekeNAzvavaditi / atra govyavahArAkhyasAynaalisul saalaakini laakh laaliythaa a laalihityH bhaalaanini naan mii| | caanibhiliH / laambaani| annyaa| | a annu memmmmmmmmmm... unresscy'aalkaaelemeheshkssaabes
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ Navasinianimaraditinointoanticisorrhoindeniamwinninenedarninainmentyurvesikamunaduatimeoneminimumaimom dama durairantiemaDOARD ramecanataunto jAtinirUpaNam / ktAGgahAnipradarzanaM sUtrArthaH // 4 // kasyApyaniSTa dharmasya vAdisAdhanazaktitaH / dRSTAntAt pakSa utkarSa utkarSasama ucyate // 5 // dRSTAntarmiNi dRSTasya pakSe dhAvidAmAnasya abh nilaaddhaangkhlaa aphaalaa gughlsyeva dRSTAntAt pakSe samutkarSaNa pratyavasthAnamutkarSasamaH / avizeSasamAtA bhedapradarzanAyoktaM vAdisAdhanazaktita iti / tatra hi sattvAdinA hetvantareNAtka vakSyati / sadAvopapattariti / udAharaNaM tu ani tyaH zabdaH kRtakatvAd ghaTavaditi prayoga anityatveneva mUrtatvenApi sahacaritaM kRtamatvaM ghaTAdAvupalabdha zabda 'pi mUrtatvaM sAdhayet / na cedevamanityatvamapi na sAdhayedavizeSAt / tathA kSityAdikaM sakarTakaM kAryatvAt ghaTavaditi prayoge kArya karImattveneva kiM vijJazarIrikatamatvenApi sahacaritaM ghaTAdAvupala lili dbiaastaamr'i naath kaanaai laakh bishngkn gaanti miyiini niy'midihetoguNakIdI nityatvavyabhicAreNa tasmAt tatsiDirityarthaH // 4 // vAdisAdhanazaktitaH vAdyuktahetubalAt udAharaNAntarApadezavyAjenezvarAnumAnaM prati mImAMsakAdInAm / evaMrUpavacanametajjAtyuttaramityAha / kSityAdikami
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ emamaANUANTIRESONSam saTIkatArkikarakSAyAm gaddhI heturiti / kaH punarasyotyAnahetuH po'vidAmAnasya dRSTAnta vAdihetusahacaritasya dharmasyopala: niy'ntr'iaar'aa naaliH jblph laathaayaa phul n l aaaguy'aa millilaalnni / nirmghnaar'thi miy'iiany shishusbaasthlruunhmaa lillaalaaarjn bini ephli lillaahmphaali - yedityabhimatamanityatvAsAdhakAtvaM viruNaddhIti / asAgraahnyj n graabhelN jbaalaai: jaakil ti / abhimataM nyAyavAyabhimatam / viruNaddhIti / tenAvyAptatvAt taM pratikSipati / sarvatra tajAtivizeSa lakSyaH tattadvizeSasUtroktaM lakSaNaM pramAdaH pratibhAhAnirvAvasara ityetattrayamuktaprAyamiti / tasyAGgAntarANyAha / pakSe'vidyamAnasyetyAdinA / tAntiH phalaM vizeSavirodhaH AyAtaM tatAGga parAjita iti vAdi amo jAtivAdinaH phalamityarthaH / sAdhAraNatukRtvamUlaM svavyAghAtakatvaM nedaM svasAdhyasAdhakamiti vAdisAdhanasAhacaryamAtreNa dizaM tatpakSonidharmaprasaJjanaM hatkarSasamaH sa jAtyuttare'pyasti kathaM nityatvasAdhakakRtakatvarUpe dRSTAntaviruddhatvAnityatvasAdhakamasti tadasAdhakatvaM jAtivAdino viruDatvAt iti hetoH pakSabhUte vAdisAdhane vyApanaM tatazca nityatvAsAdhakatvaM jAtivAdyabhihitamanityatvAditi hetoH kartRmatvAnityatvAdineva kiJcit zarIrikatamatvamUrtatvAdinA RAINIRMAmmOramompanormerememenOMHEMAMALISATIREDEEMEMORRETIREMINIMARATIVeenaxce 180
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ C o nnowleniuntainlanmashainainitaliowwwintensikinducastercinianilionin imentaintinuindustadiuondiansclusinterihanmanianisationaununcimmamitaharineeranian jAtinirUpaNam / BAD pITara smiiyaalili saalu daasy lu graamaanistaapAdanAditi // 5 // kAparasonananer BoPHATTPAARAApps laa lijaa| prAkA'nyatarasya syAdapakarSasamaH sphuTaH // 6 // maan sbaarth maamaa laal kaallimaar'tre aj naalli haajaakhaalaalaagaam jni sbaah knaamaa aaaghaaghbH yathA pUrvayoreva prayogayordRSTAnte ghaTe kRtakatvasya vA | anityatvasya bA vyApakaM sUrtatvaM tacca zabdAdAvRttamiti tayoranyatarasya nivRttiH ghaTAdA karImattvasya kAryatvasya vA vyApakaM zArIritvam tacca nityArniva jini naa strii lilihaan / bhaal vyAptiAsti kAryasya zarIrasya kartRkatvAbhAvAt kRtakasya karmaNA mUrtatvAbhAvAca // 5 // atha teSAmapi zarIrakartRkatvamUrtatvasadbhAve jAtivAkyasya siddhasAdhakatvAt yuktAGgahAnirityarthaH / apakarSaNamayakarSaNa pratyavasthAnaM prathamaM zabdanityatvAnumAne apakarSasamaM darzayati / ghaTAdA kartRmattvasyati / sAdhyapakSa iti prabalapramANabuDyA sAdhyApakarSAbhidhAne bAdhittaviSayatvaM pratipramANabuDyA cet satpratipakSatvamiti vibhAgaH hetvapakarSa iti vibhAgaH hetvapakarSa iti yayA kayAciDyA hesvapakarSe siddhatvamAropya utkarSasamavaditi / nedaM svasA paneseduosapnaa ewanatara e m amewomen samaar rumUTTAsareAINMENomamsurammaanamasumerDIDRENTamaraNAlA A awermen
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regasam000RATubmaumaaraamanaamanaRREssalaman OmmmmmmonIGARHOIRALA AMAcidambdu0000ntaintenaduatiovidayowwwanma / saTIkatArkikaratAyAm / tustu dUSTAnte sAdhyahetvoApakAbhimatasyaH dharmasya pakSe nivRtyupalambhaH / sAdhyApakarSe bAdhitaviSayatvaM satpratipakSatvaM vA aAropyam / hetvapakarSa tvasiddhatvaM tadAbhAsAyaM sAdhAraNamasAdhAraNaM ca duSTatvamUlamutka samAvadUhanIyamiti // 6 // hetostu yAdRzaM rUpaM pakSamAtre vivakSitam / tapahetumAn sAdhyaH sapakSA'pyanyathA punH||7|| bhavet sAdhanavaikalyamiti varNyasamAdayaH / pakSavartinA hetArasiddhArthatvAdIni rUpANi jhibinaali sbtbaanil philmiili| naali paJcarUpANi ca rUpANi vakSyati / tatra sapakSavivakSitarUpavaddhatumattayA siddhasya dRSTAntasya pakSamAtra vivakSidhyasAdhakaM bAdhitaviSayatvAt satpratipakSatvAdasiddhatvAdeti jAtivAdyuktahetavA'pi na sAdhyasAdhakA bhavitumAhanti / pratyekaM tathAvidhavAdhAdiyuktatvAdityAcUhanIyam / tathA vyApakavyApya ityatrApi na tu vyApakAmAsAbhAvAditi vyAptyAkhyayuktAGgahInatvaM cAhanIyamityarthaH // 6 // acityAdanavasare 'pyutthAnabIjamAha / tatra sapakSavivakSiteti / asiDArthahetumAna ubhayasAdhyasiddhasAdhyadharmasahitahetuyuktaH / evaM rUpAntareSvatipravRttasAdhyajJApanazaktimattvAdivakSyamANarUpacatukRyayukto hetuH sapakSa vidyate vA na vaa| Adhe pakSavatpakSo'pi sAdhyadharmavattayA vayaH syAd dvitIye tathAvidhahetumattayA sapakSaH sAdhyaH syAt / anyathA sAdhyasAdhanavaikalyayoranyataraprasa mmmmmmunismiritsumoniamarosansoomammoonmomanticommence EE m ememinamasoma marate meenawarmernamaaronommemorremaaymentme m amarappeamnepawarananayauvaamanaparpannamorayamannermomemar 182
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ kUpa jAtinirUpaNam / tarUpavaddhetumattvenAsiddhiH kAraNaM varNyasamAyAH / tatazceyamevaM pravartate kiM pakSavadasidvArthahetumAn sapakSaHsiddhArthahetumAn vA pUrvantra sapakSe 'pi sAdhyadharmavantayA varNyaH sAdhyaH syAdityarthaH / anyathA sAdhyadharmasyAsiddhatvasAdhyavikalo dRSTAntaH syAt uttaratra pakSadhivakSitahetumattayA dRSTAntaH sAdhyaH syAt / anyathA tAdRzasya hetorabhAvAt sAdhanavikalaH syAditi / evaM rUpAntareSu ca triSvapi pravRttikAraH svayameva boddhavyaH / sAdhyasAdhanavaikalye dRSTAntasyAropye / atipIDAyAM hetorviruddhatvAsAdhAraNatvaduSTatve mUlaM tu ythe| sAvarNyatvapratiSedhahetAvapi suvacatvAt tvavyAghAtaH / aviSayavartitvaM ca pakSavartiheturUpANAM sapakSavartinyapi sAraNAt / prayuktAGgAdhikatvaM vA savakSavartino hetArna yuktAnAmevAsiddhArthatvAdyaGgAnAmurakaraNAditi // * // '' // GgAditi beoddhavyamityarthaH / atipIDAyAM hetvAbhAsaparyantacintAyAM virutvA sAdhAraNatva sAdhyavikalaH sapakSI vipakSa iti tatrApi vartamAno hetuH pakSavipakSayoreva vartata iti viruddhaH / sAdhyadharmavati sapakSe'pyavartamAno hetuH pakSamAtravRttirasAdhAraNo bhavatyatastadubhayamAropyamityarthaH / yatheoktavarNyatvasyeti / nedaM svasAdhyasAdhakaM viruddhatvAdasAdhAraNatvAdipratiSedhaheteAH avipakSavivakSitarU pANAM sapakSa sattvamasattvaM vikalpya ubhayathApi varNyatvasya suvacatvAdityarthaH // 7 // '' // 18
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ moonnnkllaimiratikaippaikk 18ka dancredth=-lna5eflaamaa kaaesss- khey'aal lekhk -smkaalkelm hle jaanaano | sbiikaanjilaakhaa lskni laa laagraam nili naa // yuddhghi lgnH aatmaa laalkulaa(2)| laalu baa sbcch haajaabH // 5 // | hmi jbaalaangkhi jbiaainulaall aa / l sb akssmii il jaaty: dhnu sbtbliH bindhutb naamaalaalaa naa sb sbtbaalir`ii nu| maaaninme n philisnaaihummaa yaa l aah kssu gdy praathl| yini sbcchaalaahsuphlH| ks jaal bndi binmr shraal jaarmaanir eji a aa h jbaajhinij daalaalimddin aaanulmbili - ghaasshulsnaabii suss athi saaj - kssu // 4 } / sbtbshthi laahini haaH| annii l sbaa| aalu phaan chaanaadi b l l l m laaphaalaaphaahi| ymghaati hy' - nmbiini / unaahgaachaanhaar'iaantijblntkaabaallaar'ii ghaa l sbaamH mobini dussttuvyamityarthaH / sAdhAraNamasAdhAraNaM ceti / pratiSedhahetAra-- pyavarNyasvarUpasya vyAghAtakatvamaviSayavRttitvamayuktAGgAdhikatvaM ca pUrvavadjJAtavyamityarthaH // 8 // 6 // | (7) sni -q: A . (2) subhaaninaa- B q 3y' e q &
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaaniliyntr| kaali sulH laalmnilaa baanijinaali aassi jbaali jbl jbaalaansaanel antu| Rlighaaalaanyjlil| aadilaamu aaal ly' // 3 // a nnu alaa bili| heturUpaM sapakSe tu tApaviparyayaH // 11 // | naar'H khn bishbkhniy'aa jbl bhumi aanu| j di al bil phlaani| bissaanaajaa sblp n biy'e naa kaaryksslpaanu ajii baablaa smuuchukhinaangg l naa mumbl laagaaiy'aa yaabi yaa maaalaalmiy'aa : khul: jun naa sbaaksslingg andh bhraanniaay'u - n4/ n hy' saalaahaabaar'aa smghr'ngg laamaalaa baainaamin| e sulaalistrii: aay'ianu any naaniibaalaa miy'aa - naali kthaa iyjmbaalaa milchinaani| 7e / 77 / sblhmy klaam an siddhaant| naay'u bidbaar'aa jilaaninaa ||Nh4/4/ pakSe 'siddho bhavati prativAdina iti zeSaH / tatra ali| sntlaanin 'di b laa laa pramANAntareNa tatsAdhyasAdhanayoyAptiH pakSeNa pramAtaanjibi ? ? jd aalmke ekdin aami - - - - - * shaahjaalaalemksser kaarysurshk
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 saTIkatArkikarakSAyAm atra SaSTyanto dharmazabdo hetudharmAntaraM cAha / tRtIyAntasta sAdhyadharma dharmAntaraM ca / tatazcaikasya bnul khliilaa baa khaalaan yaa naa | dharmAntarasya dharmAntareNa vA vyabhicAradarzanamutthAnahetuH / tena hatArapi sAdhyavyabhicArApAdanaM viklpsmH| tacca dRSTAnte sAdhyena saha vartatAM hetuH pakSa n nl niss nnaalini mnoaaalii / nnm hetArdharmAntaraM prati vyabhicArastrividhaH / pakSaSTAntayoH pkssyoiissttaantyorvti| tatra prathamo yathA / anityaH zabdaH kRtakatvAd ghaTavaditi prayoge yathA kRtakatvaM zabde vibhAgajatvena saha vartate ghaTe vinaiva vartata iti vibhAgajatvaM vyabhicarati / tathA kRtakatvaM ghaTe anityatvena saha vartatA zabda tu tena vinaiva vartatetyanityatvaM vybhicrediti| dvitIyastu anitye vAmanasI kRtakatvAditi prayoge kRtakatvaM yathA vAinasayormUrtatvamamUrtatvaM ca vyabhicarati tathA sAdhyamapi vyabhicarediti / tRtIyastu kriyAvAnA Runnemamanna iti vyavasthayaiva zUnye pakSa vRttireva vyabhicAraH na tu vipakSagAmitvamiti niyamaH ghaTe 'pi naiva vartate zabdavibhAgayoreva vibhAgajatvaM atastavyatirikta ghaTe vibhAgajatvamantareNa kRtakatvaM vartata ityrthH|muurttvmmuurttvN ceti / yathA kRtktvNmnsimuurttvenshvrtte|ythaahvaanymuurntven(?) Remenacawwwmaramanane wammamewomentmeonanesampanmovemaramanamanarayamawesomemaasaramsomemenPRIVARATAmium
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtinirUpaNam / tmA kriyAhetuguNayeogitvAt loSTavat tUlabadityatra kriyA hetuguNayogitvaM hetuH yathA kriyAvato loSTatUlayoryattu laghutve vyabhicarati tathA kriyAvattvamapIti / dharmAntarasya sAdhyadharmaM prati vyabhicAro yathA anityaH zabdaH kRtakatvAditi prayoge yathA prameyatvamAkAzaghaTayoranityatvaM vyabhicarati tathA kRtakatvamapIti / dharmAntarasya dharmAntaraM prati vyabhicAro yathA dravyatvasya payaHpAvakayeoruSNatvavyabhicArAt kRtakatvasyApyanityatvA vyabhicAra iti / anaikAntikAbhAsoyaM duSTatvamUlaM tu avyAptasya vyabhicArAnna vyAptasyApi vyabhicAraH / tathAbhyupagame vA pratiSedhaheteArapyanyavyabhicArAdvAbhicAraH syAditi vyAghAtaH / praviSayavRttitvaM cAnyavyabhicArAdanyasyAsAdhakatvApAdanAditi // 12 // 265 saha vartate manasi vartata evamityarthaH / Atmani kriyAheturguNaH prayatnaH prANAdivyApArahetutvAt loSTe vegaH gurulaghutvavizeSatadabhAvau anaikAntikacAdanAbhAsoyaM pakSa ari vinaiva vRttirnAma pakSa vipakSayorvRttiH bhavatyataH pakSatraya vRttitvAdanaikAntikacodanA bhAsAyaM satyapakSavRttitvAareerfers ityarthaH / avyAptasyeSRsAdhyavyabhicAriNo vibhAgajatvAdeH pratiSedhahetorapIti dharmAntarAdikaM prati vyabhicArAjAtivAdihetorapyasAdhakatvarUpasAdhyavyabhicAraH syAdityarthaH // 12 // 187
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nepartme dianROR Iss H womaNDanamaAINIIIMIRIRaatamaasunnsbruRAT mamisamanaomments saTIkatAkirakSAyAma dRSTAntahetupakSANAM siddhAnAmapi sAdhyavat / sAdhyatApAdanaM tasmAliGgAt sAdhyasamA bhavet13 cnaay' mlikulaar' gr'ndhaa naalaal laakh nN hl lijaasu maatraaghaassaal - dhyatamaH / tasmAditi varNyasamA bhedaM darzayati / evaM prtyvtisstthmaansthaaymbhimaanH| dRSTAnte hi prayojakatvaM hetAguhAte tacca sAdhyaM pratyeva prayojakatvaM naanybeti| tatrApi sAdhyasiddhArthamayameva hetuH prayoktavyaH / itarathA pakSe 'pi sAdhyAprayojakatvaM syAt / evaM liGgaarmissaabi dhbiaalaa nH nnniaay'utb l saaghaalaani kintu ny'aajaael sAdhye 'pypryojktvaaptteH| koDIkRtaliGgadharmilijimi liniy'aaljsjjaaplij lsti linggdharmiNAvapAhya mAdhyamAtrapratItirliGkAjjAyate / zraya sAdhyasya sAdhaka sAdhanamiti prasiddhiM vihAya pakSAdInAmapyanenaiva sAdhanena sAdhyatvaM vadataH kobhiprAya ityAzajhyAha / evaM pratyavatiSThamAnasyeti / prayojakatvaM sAdhakatvam itarathA sapakSe 'pyanenaiva sAdhanena sAdhyasimanaGgIkAre kathamevamityatrAha / kroDIkRteti / dharmiliGgasahitasAdhyadharmasyAnumeyatvAdityarthaH / ayameva nyAya iti dRzAntazatasAdhyasyApi ayameva hetuH sAdhaka iti sthite tatrApi dharmihetusahitasya sAdhyatvAt tayAraghyayameva sAdhaka ityavagantavyamityarthaH / asiddhatvAya ityAdiza (1) sapakSeSu-pA* B puH / 955
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ Mandirma t istinationwiatalisticostinathrombinamaslaman jAtinirUpaNam / meva nyAyo dRSTAntadharmiNi tahartini ca heto darzayitavyaH / tatazca pakSa hetuSTAntAnAmapi siddhArthamayameva heturyAvanna nabhujyate tAvat tessaamsiddhirbhvediti| maamiNnthntrik mlaan a maanbedhahetAvapi duratvAt svavyAdhAtaH / ayulAsvIkArazca pakSAdInAM tata eva liGgAt siddharayukaassaa maathl shulk khaalaa aammaa laamaasUtram sAdhyadRSTAntayordharmavikalpAdubhayasAdhyatvAccAtkarSApakarSavarNyAvayavikalpa sAdhyasamAH / annotkarSAdisamAkhyAnirvacanamevAsAM lakSaNam / sAdhyadRSTAntayodharmavikalpaH paJcAnAM kAraNam sAdhyaH pakSaH dharmANAM vikalpI nAnAtvaM vaicitryaM tacca tatratatra darzitameva / bdenAnyathAsiddhatvaM sAdhanavikalAntAzrayAsiddhatvaM ca gRhyate / hetudoSasthAzrayAsiddhiH svarUpAsiddhiH viruddhatvamasAdhAraNatvaM vyApatya siddhizca tattacodanAbhAso'yaM tattazAntiH phalamiti ca dravyam / asya yathoktasAdhyatvasya / atrotkarSAdIti / pakSAntayodharmavikalpAdyutthAnabIjabhedAdutkarSeNa pratyavasthAnaM apakarSaNa pratyavasthAnamityAdikamAsAM jAtInAM lakSaNamityarthaH / vaicitryaM sadasatvaM vailakSaNyaM ca / tanatanneti / utkarSasame sAdhanasahacaritamAtrasya dharmAntarasya pakSadRzAntayoH sadasattvaM dharmavikalpaH apakarSasame sAdhyasAdhanayoH vyApakAbhimatasya dharmAntarasya dRdhAntapakSayoH sadasattvam varNyasame hetA pakSasthina-~-No. 4, Vol. XXIII. -~-April, 1901,
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAma vikalpasamAyAM tu sAdhyadRSTAntayAriti padaM sAdhyayodRSTAntayoH sAdhyadRSTAntayAriti pratyekasamudAyopalakSaNaparaM yojanIyam / ubhayasAdhyatvAJceti SaSThasya hetuH / cakAraH pUrvoktaM dharmavikalpaM samuccimAti / anumAne siddhamAgaH sAdhyabhAgazcAbhayaM nAma tayAH siddhasAdhyatvaM dharmavikalpaH / tatra sAdhyabhAgasyeva siddhabhAgasyApi sAdhyatvamubhayasAdhyatvaM tatazca siddhabhAgasAdhanArthamanumAnaprayogaprasaJjana sAdhyasama ityarthaH / zrAsAmuddhArasUtram kiJcit saadhaadupsNhaarsiddhbaidhaadprtissedhH| kiJcit sAdhAd vyAmAt sAdhyopasaMhAre siddhe vaidhAdavyAptAt kutazciAt prati. bedhA na bhavatItyarthaH / vayAvarNyasAdhyasamAnAM svavyAghnbsmlaa mukss sbaaksnikmaantr kuhaaliimpattariti / yataH sAdhyadharmA'nyatrAtidizyate sa dRSTAtarUpANAM pakSasapakSayoH sadasantvam vikalpasame sAdhyasAdhanadhAntarANAM pakSAntayoH dRdhAntayozca nAnAtvam sAdhyasame 'numAnasya siddhasAdhyabhAgayodharmihetusAdhyadhamINAM siddhatvasAdhyatvarUpavailakSaNyaM dharmavikalpaH sAdhyabhAgasyaiva siddhabhAgasyApyanenaiva sAdhyatvApAdanAdubhayasAdhyatvamiti tatra darzitamityarthaH / vyAptAd vAdyuktAt kRtakatvAditi hetoH| avyAptAt jAtivAdyuktAt yuktAnahInatvAdiyuktAdviruddhAdihetoH / yataH yasmAt dRrntAdanyatra sAdhyadharmiNi atidizyate yathA ghaTaH tathA zabdo'pIti pratipAdyate ubhayorapi siddhatvAdityavarya mammeenawanHERS meroURISTION
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ mespano20sapnaCaucasursadnes momantaraam a na auranaanaananimensiolanunis niliy'aa| 269 RELIGIPRITamananmamereminomousalmanumaaaaapgope ntaH / siddhena cAtidezA bhavatyasiddhasyeti nyAyAt siddho dRSTAntaH / pakSastu sAdhyo'GgIkAryaH ubhayorapi siddhatve sAdhyatve yA dRSTAntadASrTAntikabhAvavyAghAta iti // 13 // prAdhya sAdhyaM sAdhayati hetuzcet prAptikarmaNaH / sAdhyasya pUrva siddhiH syAditi prAptisamodayaH inions amaromanimateumsams jbaanimul bishbaar'ii aaniH nn maatr kArya jApyaM ca / tatra kAryamanumiticAna jJApyamanumeyam hetuzca liGga tajjJAnaM vA / prAptiH saMyogAdiviSayaviSayibhAvazca siddhiH sattvaM zAtatvaM ca samayoruttaram / sAdhyatve veti / varNyasAdhyayoruttaramiti vibhAgaH // 13 // prAptikarmaNaH prAptyAkhyasambandhapratisambandhinaH / . kRtijJaptIti / anumitijJAnasyotpattipakSa anumeyapratipakSe ceyaM jAtiH pravartata ityarthaH / tatazceti / siddhizabdasya kRtijJaptivAcakatvAt sAdhyazabdasyAnumitijJAnAnumeyaM ca vAcyamityarthaH / hetuzceti / vyAptatvena parAvRSTaM liGgaparAmarza vA heturiti pUrvamevoktamityarthaH / prAptiH saMyogAdiriti / yadA liGgaM hetustadA sAdhyena yathAyogaM saMyogasamavAyAdiH sambandhaH yadA liGgajAnaM hetustadAviSayaviSayobhAva ityarthaH / siddhiH sattvamiti / kRtipakSe siddhirutpattiH jJAptipakSa jJAtatvamityarthaH / Ahatyapadena kimuktaM bhavatItyatrAha (?) / etaduktaM bhavatIti / tenA ara Ham mass mAAADHIAMERIMARITRamunawiwweenamoraminoramaIONARIWARIORRHODMRAHMINSOMNIROMITRATIMEDAMAVenamam m ee n ARATHunia
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ asneerianderar manenterstate= au kaash oeboreranky'k maar'idaar' hn khaan lij njnaal naa daallunggi niy'aal maatre sbaarth saahaa naa maatr bnu kaa' khub sbl sbaal kmiaa nl shrni aar naa smuh phaani phlshrii amliniilaanaa liy'aa / na l jaahaanggiirjn hl jbaalaahaabaahnni naami phliilaa liH daay' jbaar'khaa jbaai mni lilaallulaalaagaan munij jaamiy: sni: juhi stre jaanaablii - niljaa treni hjj jilaal lijilaa iy'aakinsaalaam jhimli aajkaa| n l linggl jilli jilaathi - yaa aanlaaksiiikaan rji jtb arj jaai ni| nn graambaalmiy'aa daakhillunilaalaa laalu| maaghaanaanjaamughlllulnt| sbaakssy sul lini naayi mntraangg laahiini shilpii| jaali anyjii anil| lmbaa l gaasililingg lilulaal olaalini| llll lulaal maajl nlu phul htyaanulaaljyaat mukhii br'aakhi / atiprasaGgAtAravizeSajJApakatve prasaGgAt liGgajJAnasya liGgaparAmAkhyasya hetAliGginA sAdhyena saMyogAdiguNasya naa jaanaaanihil phaay'aalkhaalaatmiH / lmbaa laalii| indibhil saathi siddhatvAt uktamatra aprAptisamAyAM prApya sAdhayannitya at a
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ Awaamannaamanarmanarmananemamrowoanl lamarareenarameoparmomprama 201 m aaseem Sammelasanaanamancomm aanilib / nnaasiddhiraaropyaa| duSTatvamUlamuttaratra pradarzayiSyAma iti // 14 // aprApya sAdhayan sAdhyaM hetuH sarvaM ca sAdhayet / aprApteraviziSTatvAditya praaptismsthitiH||15|| maatraa niriilthyaalaakhlnaa sunggaa jaahy' jJApanaM ca vaktavyam / taccAyuktamatiprasaGgAt / na hi dAhmamaprApto dahanA dahati prakAzyamaprApya pradIpaH prakAzayatIti ca dRSTamiSTaM cetyevama nAmAvatiprasaGgAdasAdhanatvena pratyavasthAnamaprAptisama iti lakSaNam / prAptAvavizeSAdasAdhanatvamutthAnahetuH / sAdhya prAptihetAvizeSaNaM taccAna nAstIti puurvvdvishessnnaasiddhikhaani| laalk baandhu jaatr shaalaa vA hetoH prApsyaviziSTatvAda prApyAsAdhakatvAcca praaptypraagnismaaviti| hetAH sAdhakatvamiti zeSaH / vikalpanAsthAnahetaM darzayati / kAryakAraNabhAvApalApavAdinA hovamAhuH // brApi sAdhyahetuvyAptyA zabdAnAmityarthaH // 14 // pUrvavAdiyamapi kRtijJAptisAdhAraNoti darzayati / aprApya karaNaM jJApanaM ceti / atiprasaGgAt aprAptyavizepAt sarvasya karaNe jJApane ca prasaGgAdityarthaH / na hi dRmi ceti sambandhavikalpeneti sUtra prApya sAdhyamaprApya vA hetArityantaM na lakSaNApayuktamiti bhAvaH / evaMvidhaM jAtyuttaraM na kazcidatyasthAnopAlambho'yamityAzaGkayAha / kAryakAraNabhAvati / apalApavAdinaH bauddhacA kAdayaH / Mammam
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 saTIkatArkikarakSAyAm snaallaajin aph hmaar'ii: jimi:| asambandhasya cAtpattimicchatA na vyavasthitiH // iti| svavyAghAtakatvamanayAH sugamameva pratiSedhakahetAvapi dRSyaM prApya vA aprApya vetyAdiprasaGga syA du:thaa| maathaar'khaaN o maajhi yunyjaa jaaghikatvaM kRtipakSe sAdhya prAptarayuktAyA eva svIkArAt / ayuktizcAprApnaireva daNDAdibhirghaTAdiniSpattidarzanAt / catipakSe tu liGgasya tAvalliGginA pratibandhalakSaNA prAptirasti / liGgajJAnasyApi tadvyAptaviSayilakSaNA lihinA mAnirastyeva / sAkSAdviSayaviSayilakSaNA nAstIti cet / talayuktAGga svIkAraH liGganAnasya sAkSAt sAdhyadharmaviSayatvasthAnaGgatvAditi / aprAptisamApyatena nirastavAyuktAGgazca vyAptilakSa. NAyAH prAptaranaGgIkArAt / sAkSAt sambandho'Ggamiti nAsti sambandha kAryasyeti zeSaH / kAraNaidaNDacakrAdibhiH kAraNaiH sattvasaGgibhiH satpadArthasambandhavadbhizca svayaMsiddhevI na vyavasthitiH ekasmAt sarvasyotpattiprasaGga ityrthH|| pratiSedhahetArapi nedaM svasAdhyasAdhakaM vizeSaNAsihatvAdityatrApi jJaptipakSe 'pyayuktAGgAdhikya pratipAdayitumAha / jJAptipakSa viti / pratibandhalakSaNA vyApti ruupaa| liGgajJAnasyApoti / liGgaparAmarza hetoH sAdhyavyAtaliGgAviSayatva rUpaH sAdhyena sambandho'stItyarthaH / sAkSAdviSayeti / hetusAdhyayoravyavahitasambandhAbhAve jJApyajJApakabhAvo na yukta iti cedityarthaH / etena prAptisamoktadoSA
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtinirUpaNam / 373 cet tInakAGkIkAraH / abhicArakarmaNA bhrAtRvyamAraNAdA sAdhyamAne dRSTametat / yat sAkSAdaprAmamapi sAdhanaM bhavatIti tadetat sarvamabhisandhAyoktaM ghaTAdiniSpattidarzanAt pIDane cAbhicArAdapratiSedha iti / kecintu sAdhanavizeSaH sAdhyavizeSaNA vyApno na vaa| na cet na taM gamayedatiprasaGgAt vyAptazcedAptigrahazAsamaya eva liGivizeSasyApi bAtatvAdanarthakabaallaam baal maadbisbtb sb saali liGka parAmarzasya karaNatvAt / karaNAnAM ca karmapratyAsusbaar'aa niy'aakhaali / naa cAtra nAstIti pratyavasthAnamiti lakSayanti / anar'tr'aa kaar'aandhniihmaar'aanu maanimii aphnniicakarAcAyoH // 15 // siddhe dRSTAntahetvAdA sAdhana praznapUrvakam (1) / NAmatrApi suvacatvena / doSAntaramAha / ayuktAGgazceti / mAraNAdA mAraNAcATanaviSaNastambhanAdA iti mitte saptamI |praapy sAdhyamiti sUtrasyAntaraM vavantaravyAjenAha / kecinviti / sAdhanAMvazeSaH pakSavartI hetuH sAdhyavizeSeNa siSAdhiSiladharmeNa / kAraNAnAM ceti / vAsyAdikaraNAni dAvAdikarmaNA sambahAnyeva kriyAjananadvArA dvaidhIbhAvAdikaM phalaM janayatItyevametadapItyarthaH / etadapi vyAkhyAnamamadabhimatamityAha / anayorapIti / tadavAntaravizeSatvaM prAptyaprAptisamayorapIti tadavAntaravizeSatvaM prAptyaprAptisamayAravAntarabhedatvam // 15 // (1) kAraNapraznapUrvakam -pA* A puH /
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikaratAyAm anavasthAbhAsavAcaH prasaGga samajAtitA // 16 // iyamapi kRticatisAdhAraNI jAtiH tathA ca sAdhanamutpAdakaM jJApakaM vA siddhizca varUpatI jJAnatazca / dRSTAntasya kAraNAnapadezAditi sUtrakhaNDe dRSTAntapadaM svarUpatA jJAnatazca sidvimAtramupalakSayati / kAraNaM jJApakaM kArakaM vA kRtaiA tAvat / anumitijJAnahetUnAM pakSahetudRSTAntAnAM siddhAnAmapi kAraNAntaraM vAcyam / na hi te nityAH kAryasyApi sadAtanatvaprasaGgAt na ca tasmAdutpadAnte svAtmanivRttivirodhAt prasataH kAraNatvAnupapatteH kAryasyApi svata evAtpattiprasaGgAcca evaM tatkAraNasyApItyanavasyeti / 204 dRSTAntahetvAdAvityAdizabdena pakSI gRhyate / svarUpataH utpattitaH / pakSahetvAretajAtipravRttiH sUtrakArasyAnanumatetyAza syAha / dRSTAntasyeti / siddhAnAmapi pakSa hetudRzantAnAmanavasthAdusthata yotpAdakajJApakAnabhidhAnAt pratyavasthAnaM prasaGgasama iti sUtrArthaH / nityA anAthanantAH / kAryasyApIti / karaNasAmAnyA anAditve tathAvidhasya kAryasyApyanAditvaprasaGgAdityarthaH / asataH kAraNatve sati svotpatteH pUrvamasataH pakSAdeH svahetutvAyogAdityarthaH / evaM tatkAraNasyApIti / uktena prakAreNa pakSAdInAM kAraNavatve siddhe teSAmapi kAraNAnAM kAraNAntaraM vAcyamevaM teSAmapItyanavasthAprasaGga ityarthaH / pUrvatra kRtipakSe uttaratra 360
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ eksseter maaseoeenes-eephhe baseenslana Jasons esiekekchilaak: perelmaadhbpnnpokaapaasgoshloghaa phoskmhtthkaamngdaay'e legechil sNskaar kaajgujjophlNkelhelsheetes642ist anini / anu graamii 1thi hmi sulaayy klaandn ctb kssy' ku n juni laar'issaai laalphl mullini kaayaa o gum klaass'bndhutbr'ssnnaa jaalulaar'H kssaay' bhlgaalimughnaanijummaahjaabiihH laajaayyaajninmaaniyaatraa naambljbilaambaa chulaam ghaatt angklaarijmnyaalaari klngg jbaasbaamii julaaaH muul / laangkhr'iaaN mu maatmaajaambi jbl| anny sundhiyuddh thaamaar'aassttr kssii jaalaal jaanuy'aani laay'liilaalaajaammaan o lir'iaahmaanmaan laaksji aaaan nirmaanr' n likaanaaghaakhi - ntr naag naani anu l kaamsbiikaal lingklimultrly' / jJaptipakSe / pratikUlatarkaparAhatiriti na kazcidratudoSo'stItyAzayAha / hetudosseti| pakSAderiti pakSahetupAntAlaalaa laa shraanti - ll bhuukhH| jaalaabitti jaal baahaatbaa jaalaakisthaandhi r'aaish bhuuny| lungkaa bRnd nedaM svasAdhyasAdhaka siddhatvAditi pratiSedhahetorapyutpattijJaptipakSayoH pUrvoktadoSaH suvacana ityarthaH / ckssuraadiiil| kaakaaliin aguhaa maathaabbiaahaa nil| bidyaalu jbaalaa / sAdhyaviparyayeti / hetoyabhicAraparihArANAmityarthaH / -~~-No. 6, Vol, XXII{----June, 190, le.hra - #nbklkaakliNhey'aageshyklegeshnke shaay'Wazneenstructice
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ PROPERATRamsamverpardenomenagarRMATIMAmmomeoparmananeamrrammUSAImwwwTOMARom 276 / saTIkatAkirakSAyAm na tu liGasahakArimAtratvenopayuktAnAmapi / tathA cAviSayavRttitvaM kRtA tu na tAvatkAraNApekSaiva doSaH / nbdbaar'aabaal 1laaphlshraanu| nimiyAnavasthAyAM hi doSaH tasya siddhaviSayAyAmapi sajAraNAdaviSayavRttitvam / taduktam pradIpApAdAne prasajliluminu mntri likhini| bishbnnyji| tyapi kAcityasasamAstIti kecit / yathA iha bhUnl ghnttaa laashii ghnttaa l nin ni nl ghaTaprAptiprasaGaH iti / tadasat prAptisamAyAmevAntabhIvAdasyAM tatra hi pratiSidhyamapi cAtavyaM tasya cApakaM cakSarAdi karaNaM bhUtalAyadhikaraNaM ca aprApya nij khaaniksjaanu maan atr jaanliiniini vaktavyam / prAptinivRttilakSaNatvAt pratiSedhasya prAptA ca sattvonAvizeSAt pratiSedhAyoga iti // 16 // tathA ceti / jJAnAnapekSeSu jJeyatvApAdAnAviSayavRttitvamityarthaH / jJApakasya kAraNasApekSasya ca pradIpasyopAdAne kAraNaparamparApekSArUpAnavasthAprasaGgavinivRttivadityanApi tathAvidhAnavasthA doSAya na bhavatIti / prasaGgasamAyA: prakArAntaramAzA nirAkaroti / viparItaprasaniketi / prAptisamAyAmayAntAvamupapAdayati / iheti / iha bhUtale ghaTo nAstItyajJAtasyeti vaktavyam tajjJApakaM cakSurAdi karaNaM bhUtalAyadhikaraNaM ca adhikaraNasya ghaTasya jJAnayogAt tAbhyAmaprAptasya jJeyatvAyogAt prAptatve bhUtaleghaTasabhAvaprasaGgAt pratiSedhAbhAva iti prAptidvArAyAmaprasaGga iti tatrAntabhAva ityarthaH // 16 // 374
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 800enncmnnscedaambrmnnny detoo 855#interestsoursidassans-la.pussaidassessivecords -assecuteginsarvesserties . exoca earcthsNkhvestme+easeemeph198minow aroacLessawdes6she esechen klkaaguliy'e dey'aay' mete : lokr' 5 jn e+ semi tle shaay'| shFE re re * aar o | -1 h smy' s e fA 5. amayana i) D ki j * H = { | caanilingk | 23 mlmbiy'aa uunaaH snissttaamlaagl| snmaaldaa: sni bhaallaahu // 3 // | inul laaksaaniy'aar skul phaajlmilllaajjaal mulaa graanaallaanggaal laaghnikhaain phlaal naaymH| astr haalaal: snaat: slaajaa dl lilaa likhini aakhiH| khaalaa ligulu slaahmaatmaassttaal liH il aa / l abdi baari juli nidaagh| naar aphaalaa guy'aani tolaal jaanaan jaani sugbhlni| aniikujjl| jlbl ni gumaantliil H nu nullaah aal lnl naanggljaanu l aa maamlaalnbghaa laaghmlaayy nimnlikhrijaal kni| nn susphaanggaaliH| laakh ghihmndrbhyaajlaaljii aaanu nlindu jaanistaalnt a laain bhaallH sullihiin klaan bhaalN laakh liij ndhi laakh nul phaalu| laa bnu haashbei:| nir'aangg nubll maani l aalttraaly'| guli | glipyaanilaa hkaalukhaalsndhaalaai angg sumghbhlsulu| sthaan laa laa laa ntenaiva pratiSpAntahetutve ca pratidhAntamAtrasya bAdhahetutve sheatrth maansikt-368- shok-s nd-n dnywanatarjls-er=-klej
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ kl- kaay'et gnnhtthaannh-smy'-gnnprjaatshrennaaly'eshiy'aa elaakaay' kiihmaalikaanaa nulshaanu grnihaal naagaanbi yuddhaanggaaliH nir'aakhaa laaljii kssaan| sumn kuy'aalaalaa| jaanaalaay' | phlmuly inul mustaaaabi anumi laal htyaa naanggnir'aakh l annu inulaagraakini| sulbh inhimi bn maaji mnidusthaan nindaa l mnnaan khaamaanini nyaaghn chaani // 7 // lll laakhlaa inkaalH| maar'ir`i sr' ghaadi| dlH // N4/ | byaathljaalaaN alikiaadaaaaanaalaalaanaa lur' unununlaar'aanu saabinaa maalllliH / ny' khlilun| agraa liH maaH jaahaar'i baar'i mukh andh ny' aaNr'aaliilaambaar'aanggaabi| yini| hijaalunii atyaa maar'i anly'jaani anlaad maahmtyaakaalbi akssy'smy' jaal nthi addhaan maajhi nir'ini| kaamaaluddaa mRtmaa aal ghr thaakhipratirodhahetutve ca satItyarthaH / bAghahetuH syAdeva ataddhaya (?) sntlaabhlu| o msir'aagr'thii laal lindhaa| 23 4/4/
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ Newwwnwwwpramowinkaman a neomamisammaanemam jAtinirUpaNam / 27 tvAdityukte prathamakSaNe gandhavattvaM nAsti ghaTasamavAyikAraNatvena taduttarakAlInatvAdgandhasya / tathA ca vyApakasya ganyavattvasyAbhAvena vyApyasyApi pArthivatvasyAbhAvAt bhAgAsiddho heturiti| dRSTAntAnutpattI yathA dravyamAtmA guNavattvAd ghaTavadityukte prathamakSaNe ghaTa eva nirguNa iti dRSTAnta bhAgAsiddhI heturiti|rmicaanaanutpttaa yathA dravyaM vAyuH sparzavattvAdityukta naanaar'i aar'aant bissjhin| l j naa hetuH siddha iti anAtabhAgAsiddhA heturiti / evaM li. GgAdijJAnAnutpattA darzayitavyam / akArya ca kathamanityaM niSyatanaM ca kathaM guru apArthivaM ca kathaM gandhavat nirgaNAM ca kathaM dravyam anupalabdhahetukaM ca kathaM sAdhyadharmavaditi virodhaparyavasitaM ceti / taduktaM prAgutpatteH aaar'aagaar'uluni ni| khaalaajaalaal tpatteH prAk kAraNasya hatArabhAvAt pratyavasthAnamanu taduttarakAlInatvAt dvitIyakSaNabhAvitvAt prathamakSaNe sAdhyAbhAve'pi kathaM hetAbhogAsiddhirityatrAha / tathA ca vyApakasyeti / dRzAnte bhAgAsiddhaM tato'siDavyAptiko'yaM heturiti bhaavH| evaM linggaadiiti| prastutaprayoge sAdhyadRzAntAnAmekadezAjJAnenApi bhAgAsiddhirUhanIyetyarthaH / asyA jaateraaropyaantrmaah| akArya ceti / akAryamanupa| pannaH zabdaH apArthivaM prathamakSaNe gandharahitatvenApArthivo ghaTaH anupalabdhahetukaM ajJAtasparzavatvahetuko ghaTajJAno(?)
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm tpattisama ityarthaH / anutpannasya svakAryAsAmathyaM dvAraM virodhAsiddhI Aropye uddhArasUtraM tathAbhAvAdutpannasya kAraNeopapatterna kAraNapratiSedha iti / utpannasya zabdAdestathAbhAvAt pakSAdibhAvAnnAzrayAsiddhiH / zranutpannasyApi zabdatvAt kathaM tadvyavaccheda iti cet na tasya tucchatvenAzabdatvAt tathA cAviSayavRttitvam / asidvidoSa eva na tvapakSIkRtasyeti / yadA kadAcidutpannasyApi patanAderyAbaddravyabhAvinA gurutvena vyAptenAtpatteH pUrvamasiddhidASaH tathA ca yukAGgatyAgaH / vyAptiprakAramanapekSya doSodbhAvanAt sAdhyadRSTAntadvArikayorapi tathA vyApakatvarUpaM vyApyatvarUpaM cAnapekSya pravRtteH / ajJAnadvArikAyAM tvaviSayavRttitvam ajJAnaM hi pakSAderdeoSaH na tvanupanyasta tvenApakSAdibhUtasyeti / evamanaGgIkAre sarvatra svavyAhatirUhanIyeti // 18 // sandeha hetu sadbhAvAt sati nirNayakAraNe / saMzayasya prasaGgo yaH sa saMzayasamo mataH // 16 // 380 vAyuH sarvatra sAmAnyanirdezAt napuMsakeoktiH / tasya tucchatvena bhAvapratiyeoginamityuktatvena (!) sAdhyadRSTAntadvArikayorapi tathA pArthivatvasya yadA kadAcidutpannena gandhavatvena vyAptatvAt yadA kadA cidutpannasya guNavattvasya dravyatvena vyAsatvAcca pUrvavadyuktAGgahAnirityarthaH / ata evopapAdayati | vyApakatvarUpamiti / sarvatra aSRsvapi pakSeSu // 18 // 396
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaanaan / ( 257 limaassttaar' thi phaanulaa laaliilaansnyaashnaallaal l aamaanull - maal lgaa asblpH prthaa liH snaaH r'uunaallaa laakni liliksikssaaryni aNk liyandhtnaalli: ph naaki lisyaaliarthaa: sbaalaaghaa: laalnyjin ykhn zabde 'stIti nityAnityatve saMzayo'pi syAt svakAraNasaddhAve 'pi vA saMzayAnutpattA nirNayApi na syaambiy'iikaakini| phaalghaassiy'kssaayyaammui lingkaa yaa lianulikhishaalH jaan| jaahmaannkaakaa tyaanaalaar'tre liamnibndh miimaalaa| mutraajaay'aa ligyaabikri lmaanussi limyaanulishilaalaa naa aaaamaanini| kssy' puu| sblaataanaadi andh daalaal lilithyaa bksl ni| su daalaal phulaaiy'aal| liaaliy'aa thaanusndhaanH laaghb l samAnadharmAdInAM samAnadharmAnekadharmavipratipattyA laalaagaaiin laalaa nissikssaayymuulaadityaashaa niili' gaane htyaakaanl saalaamni niriitbH| ar'ihaakaalu khaalaar' r'iksaalaai| bhaalaa AdhAnAt tasya cAtrAbhAvAt kRtakatvAdinirNayaheto: samAnadharmAdisaMzayahetuvirahasyAbhAvAt / udAharaNaprada o
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm saMzayahetum / tatazca sAdhyatadabhAvayoH saMzayakAraNAdityarthaH / evaM ca viSayataH kAraNatazca vyAptirbhavati / doSamUlaM tu yuktAGgahAniH nirNayakAbhAvaviziSTasya samAnadharmAdeH saMzayahetutvamityanaGgIkArAt / anyathA nirNAyaka sadbhAve 'pi samAnadharmAdeH saMzayeotpattau tadanucchedaprasaGgAt / ayuktAGgAdhikatvaM vA samAnadharmAdivirahasya nirNayAGgatvAbhyupagamAt vyAghAtastu sugama eva / sUnaM tu sAdharmyAt saMzaye na saMzayeA vaidharmyAdubhayathA vA saMzaye 'tyantasaMzayaprasaGgo nityatvAnabhyupagamAJca sAmAnyasyApratiSedha iti / tatra sAdharmyavaidhayIbhyAM saMzAyaka nirNayakAvupalakSayati / sAmAnyagrahaNena ca saMzayahetum / etenAyamarthaH samAnadharmAdeH saMzaye janayitavye nirNAyakasadbhAvAnna saMzayaH syAt / tasminnapi satyeva saMzayotpattau saMzayAnucchedaprasaGgaH samAnadharmIdernityaM saMzayahetutvaM ca nAbhyupagacchAmaH / 202 Go rzanaparaM na lakSaNopayuktamiti bhAvaH / sAdhyatadabhAvayeoriti / sAdhyatadviparItayoH saMzayakAraNasya samAnadhamIdeH sadbhAvAdityarthaH / evaM veti / nityAnityasAdharmyazabdAnAM evamarthasvIkAre sati sarvAnumAneSu sarvasaMzayaheturiyaM jAtiH pravartata ityarthaH / anyathA yuktAGgahInatvAnaGgIkAre / tadanucchedaprasaGgAt saMzayAnavasthAprasaGgAt / svavyAghAtastviti jAtivAdinaH pratiSedhAnumAne 'pi samAnadharmIdisadbhAvAt pratiSedhavati kRtakatve heturasiddho 180
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtinirUpaNam / 383 tatazca saMzayApAdanalakSaNapratiSedhA nAstIti sUtrArthaH // 19 // tulyatvamabhyupetyaiva paraheteAH svahetunA / bAdhena pratyavasthAnaM prakriyAsama iSyate // 20 // abhyupagatAnadhikabalena pratipramANena parakIyaheteAbadhAbhimAnena pratyavasthAnaM prakaraNasamA jAtiH / taduktam ubhayasAdharmyAt prakriyAsiddheH prakaraNasamaM iti / sAdharmyamatra pratipramANamAtropalakSaNaparam / prakriyata iti prakriyA sAdhyorthaH tasya siddhernizcayAdityarthaH / tathA ca pratidharmasamAnA bhedasiddhiH / yathA anityaH zabdaH kAryatvAdityukte maivaM zrAvaNatvena nityatvasya siddheH / pratyabhijJAbAdhitatvAdveti pratipramAgopalambhaH kAraNamasyAH bAdha prAropyaH / duSTatvamUlaM tu 'sautraH svavyAghAtaH / yathA pratipakSAt prakaraNasiddheH pratiSedhAnupapattiH pratipakSeopapatteriti / zrayamarthaH sthApanAnadhikabalAt pratipakSasAdhakapramANAt prakriyamANArthasiddhe haitAnI smatpakSasya bAdhalakSaNapratiSedhaH / pratiSedhAnadhikabalenaiva sthApanA hetutA bhavatpratipakSasyAsmatsAdhyasya siddheriti bAdhAGgasyAdhikabalatvasyAnaGgIkArI yuktAGgatyAgazceti hRdayam // 20 // viruDaH kAlAtyayApadiSTaH prakaraNasamo vA na vA Aye prastutaheturapi tathA dvitIye yadApannaH syAt tatheti sakalahetvAbhAsaprasaGgo dravya ityarthaH ( ? ) // 16 // A- No. 6, Vol. XXIII - June, 1901. 381
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 saTIkatArkikarakSAyAm hete| vikalpya sAdhyArthapUrvApara sahodayam / tredhApi tasya hetutvabhaGgo hetusameo bhavet // 21 // 1 iyaM ca kRtijJaptisAdhAraNI jJAtiH / sAdhyA| yat pUrva pazcAt tena saha vA sAdhanasyodayaH utpattijJAnaM vA tatra sahabhAvo vizeSAdahetuH pUrvabhAve sAdhyapratiyonitvena sAdhanatvasya sAdhyAbhAve kimapekSedaM 'sAdhanaM syAditi sAdhanatvAbhAvaH / pazcAdbhAve pUrvasiddhasya sAdhyasya kathamidaM sAdhanaM syAditi / tredhApi hetutvabhaGgena pratyavasthAnama hetusamaH pratikUlatarkeau dvAraM sAdhyasAdhanabhAvo dUSyaH itaretarAzrayalakSaNa pratikUlatarkapratighAta zrAropyaH sUtraM tu traikAlyAsiddhe haitArahetusama iti / seyaM jJAtiH sUtrakAraireva pramANaparIkSAyAmudAhRtaiva / pratyakSAdInAmaprAmAkhyaM trikAlyAsiddheriti / uddhArasUtram na hetutaH sAdhyasiddhestraikAlyAsiddhiriti / jJaptipakSe tAvat trikAla - tAdapi hetoryathAyathaM sAdhyajJAnadarzanAnna traikAlyAsidviriti / bhagnavyAptikatvAt tarkasya yuktAGgahAniH / kRtipakSe tu pUrvakAlInAdeva heteAH pazcAdbhAvinaH sAdhyasyotpantena traikAlyAsiddhiH / sAdhyapratiyoginaH sAdhanasya kathaM tadabhAve siddhiriti cet na sAdhanatvavyavahArastAvadvadvisyenApi sAdhyena sidhyatIti na svarUpasattAmapekSate / tayApArazca svazaktimAtreNa bhavanna 382
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ sun .com... naam - re = k sAssass = jAtinirUpaNam / 'haa -89nners NOTIC I AS y'ekshr gnyjeoesecheeseasts-y'haar`uese season niy'aay' shriil: shikssaarthii: daalaaH nyj aphe chni sbn| maatr saalphy' nnnissm jb rugulaa nlkssnnaalnggaaakaalH laal aaatmhtb - gulike helaar'iir'r'y'aalu| sbaasthaansh lmbi skulu mikhaalujjaay' mijaan jaani| ligraam| 27 // traa nilaa dbiaaaassttrkssaabilaalnH // mitr'iilaalaaksi : ii| | ekskaale graamii naalilaagaachaaaadi| likhilaalaa jaanaar'aatr ljjaaliiliH / naaph| anin: laalbaajir jaamikaal juni| bhaabiinaajmistriiliH nnsskaashaalii kaathn suighaassaabaanu niandhssirilkssinsthaay' anyaalaaksi : agraa ksaaliH mukt jl caalimllllilini mimi| aaammaal aaaliih laaliiphaanu / n a angaalityaanu maalihmaa | kusthaan jni nir'iigh| lingk linsl| dphaa liayaallish alpkssini ni / anumAnAdanitya ityukte'ryAdApannaM pratyakSAnitya iti laakh laalaa laar'iaaktiy'aalaa | klins julum caan naathaallish ni| =aa or eiore fE Tfna. 5 / sum shiky'ek hy' 9:5stan nisde eree875 - eesuscenese - e a sna10- May-asian
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ * e khn sar a wrences etch.aharaswaternalsecthbhhmtalax- asakaku. bldeures / betn biinaamidaay'aa nnkssusmaaksaay'aakil aadilli: saaphaam naanu shuunhmlikhl l lni sikstr l lir'i l aanu lijaa| jbhm naajjaasthaan laa lini| sth naagin ss angg junjjljjaali l mni mitr| mumlaa naa haaliy'ii / a ln jbaalaanilisyaanaalaam| klaahuH / nimnlikhi: maalaali aniibishbaal bhaal: / abillaalkaanaakhaae miltyaanggaaliir' shr'ddaalili kyaan| luccaalaamukhii aaakhillaajaanlaakini ghn: sulaanggaali jaamill mnggluH / nmils lukaayaayaabr' dbaar'aa ambikaanunaanirjlaallaahaalkhini / / =anutthaany'n dile hess ==== ==== | taamill stnidbaastu khaabddh nngg haaN nAstIti jalamastItyukte 'AdApannaM tatrAgninAstItyAdi / jaalaalkaa ar'ihaar'thH (?) bhaanuktatvalakSaNA anuktAkSepalakSaNA / anuktasyeti / vAdinAluk aammilialaahaanaabaar'iaam tiSedhe sati jAtivAdipakSasya ca tata eva haaniruuppnnaa| anuktatvAdanuktavAkSeparUpadUSaNApAghisadbhAvAditi svaagaamH| niluphaabRtbaalaakssaadaalaallH - nilphaamaar'aaddhaaksaalini muukh| kN| = ====khey'e- klmeshry'-paash-shobhnshn
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ HomsapaIVMohamamaloparameramanumanmanNIANP MARATHEORDERAREWowermireonamutramanane CIVITA bha mAnAames A opanga amagaramparamethy purnpp num m agapp er m / // jAtinirUpaNam / aliil slissmiiiy'smbl| sAdhanaprativandyA yat sovizeSasamo mtH||23|| | kaanyjilii laambaa khaalaa aalnibil jlnsiyy naalndrlaa kAradharmatvena vA yadadhizeSa prasaJjanaM sthApanA hetupratiaaakhshaastriiy' ci naamiraakhl| ly: ni: eki shunle ab snaaghaassaaln laamiy': ' maa byaakilaa khaa khaamapi padArthAnAmavizeSaH kiM na syAt / annakatvenAvisukssm andhbishbaaH khllaamijii jlaakajAtIyatvam / ekAkAradharmatvenAvizeSe sarvasyApyanityatA syAt / evaM ca pRthivyAdInAM navAnAM dravya Relandininthetstore ekatvena ekasyaiva hyavizeSo mukhyaH syAdataH pakSamAvatvena ekadharmatvena sarveSAmekena dharmeNAnvitatvena pratiedArthabhinnatve'pyekarUpadharmatvena / sattvAdinA sttvprmeytvvaacytvjnyeytvaadidhrmsdbhaaven| pakSAdyavibhAgaH sattvAdihetunA sarvasyApi paukye siddhavAdihetoH pakSasapakSavipakSavibhAgAbhAvAnumAnApravRttiriti bhAvaH / ekajAtIyatvaM sattvAdinA sarvasya sAdhyadharmajAtIyatvasiddhau pUrvavadanumAnApravRttiriti bhAvaH / sarvasyApyanityatA syAditi / sattvAdinA sarvasya prastutasAdhyadharmavattve sihe. vyApsyasiddhiranumAnApravRttirityarthaH / viSayahetoraniyamArthamudAharaNAntarANyAha / evaM ca pRthivyAdInAmiti / evaM matamawrena rAmazAlApemperamewernempesawarenesamawrammarwausemara
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ *** ** seway-Lears uadress: * 4#Wakhtest #ala 244, dkssinnaa -= == re 288 | jaajiN maakhaa lul hy' jimbaalaanij phaa| maathaaili gunlaamiy'aaH musaa| hy' jaanii al dbmaah shi| jbile lllikskaay' andhgnl jbaay'haakaa| slaahmphaainu| nur lu ythaasnaamii amaam gaajjbhaanu jllaalaahlmy'ii shi! baagnaans snaa bhuumi lmbaashmshilaakh maalaalaam sunniaan| sthaanH khaa nntu sbaaskhaayy laalaahljaasthaa| miin: haalimbaakssiicaandnmaay'aajjiiilnggaanyaal l atyaallisth o snH baadbaan skul ni yukt| jaalaa julaa: li: jlillaaenH njbaalaay' jbaani| khi naa| naa jaani naajjaalin naasbaambiy'aalughlH| - ghiaalaa| sbni naathaalinyaatmihaaaghn nishbaan jbaani| ghuss daalaalkaaliighaalli| haalaalr'ndhlninskul myaathiH| aaallaahaatm aatmghaaniDisvarUpAsiyasAdhAraNatvAdidoSadutvAddhatorasAdhakatvamAropyamityarthaH / prativandhabhiprAyeNa dRSTAntabuddhA / ar'ihaar'aabaar'ulaalii sbr'iiniy'aa| phks r' biliilaakss laatmiaa (?) maalaalaakhaasbtbaahitaamilki aanndgh- | er ggne mehedaatlaay' L -------- --- --khaalek shn - -
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ | nin ! | nkshn laal emenoke lkssurovalset klkaa khbr shunshn blp naathaakini laaH // 2 // lmbndh cnni ndhilkhi klaanyaa khulun| jij nisaalilikaa gl 4/ 24 // | aanilaa shilpii phaar'ii phi jhmbl | jilaa khaakhaa trini shrddhaa ni gaathaaraanggaamaal aamlkins| grnth| li: snaal aaalaakti anulish klaab jaambliil: nji likhaay' cghi kilmbaa olini| aaminaanilaah nbiilaalu bRddhaal aaanaa gunlaamay'aane kliaannyaashligaa lkssm jbl| naa a ksaa aaH mr'aa ni| mnirujjaaphnnaahy bijnyaan shrm maayhiinaalaa ny' niy'e l rumkhiil yaatbaalaa strii htyaa: jaalaa lnH laabyaalaans skul almbndhaar'khiiythii alilaal ni| aa laalaar' miliy'e jaah, thyaa saakssmiikaalaaghaay'hmaar'aatmkaanaar'nni aspkaajinaalgaalaaglaaniy'aam hyaayiH sush khii| 2 / prakRtasandehaviSayatvAt zabdo nityAnityo veti sandehe satIdamanumAna pravartate 'tastaviSayatvAdityarthaH / hy' aa tmhl| phaalu| 4 / | (7) su n--yaa A ttu / = == = ==== = == === === = - - ----
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ earlossgurutrapunciation chanisiestasternuarantestantranscanadiassence -e -arrafiestau reutrate =parsensesses s espnewsareasessessed miinaakssi daay' edin: l n snmaani mn laaphaalaani ni| absphiaayaalu aa' laani ni sumaabkt: traaghaan: shaandi| an: kssaarthii maalaakhaa n bndhnini lijaay'naamnir'aar'ilaalunaalaa mniH / sulumniy'aansaalmaanini yukaajaalinu| amnir'iikssaa niy'aa elaayaanyaalun saabaa naallaalkhksbaani| 24 / thaanaay' agni nij aalu| tadvAdhAt pratyavasthAnamupalabdhisamA hi nH (7) // 24 | biy'aakhaanaay' naanaamaatr naar li mitr aatmaar' jaal maalmupalabdhisamaH / yathA parvatAnimAnityakte kiM parvata maahi: shun enaalilnni| lsinggH laalmbaar'iilaalgnilaaknaa / l r`inii: kli shilaabi jaaniiil| nn - naar' tr'i kh n ni laakh: naa naa | nchihaabmuukhnihaa| ki bll tuli| kri parvata evAgnimAnutAgnimAneva parvata iti vikalpyetyarthaH / (7) sumaa ln:-: A /
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 291 emailwadlinadiansatyaletailseliancescablderstanda nAtinirUpaNam / pratijJAyAM dhUmavattvAdityukte dhUmaH kiM dharmiNAnyayoga kl jnyjn shunaaphaajjl / l rugrphH parvate vRkssaadeshpyuplbdhH| na dvitIyaH dhUmAbhAve 'pi kadAcit prvtaaplbdhH| tatazca sAdhanAbhAve'pi dharmyupalabhyata ityasiddhiH / tathA pUrvoktadvayasamAhAraNa sAgulaalaakhaalii cndbi praan juni maathaashilpii| tathA tasminneva prayoga kimantrAvadhAryate / kiM parvata evAgnimAna utArinamAneva parvataH kiM dhuumvttvaadeveti| na pradyamadvitIyA mahAnasAderagnimattvIpalambhAt parvate vRkSAyapalabdhezca / na tRtIyaH dhUmAbhAve 'pi ngnyaalaajaany'iaalshaanu nil sbaalaan 'pi sAdhyApalambhAdavyAniriti / samavyAptike tu kRta. katvAparAmarza 'pi pratyayabhedabheditvAdaH zabdAnityaagnimattvopalambhAt tato bAdhitaH pratijJAtArtha iti zeSaH / tathA pUrvoktati / ekaikaM vihAya pratijJAhetU yugapat pUrvavavikalpyetyarthaH / evaM pratijJAhetvoH pratyekasamudAyaparamavadhAraNavikalpaM dUSayitvA tatsAdhyasyaikalyAvadhAraNaM vikalyAcaM dUSayati / tathA tasminneveti / kiM parvata eveti kiM dhUmavattvAt parvato'gnimAneveti atha dhUmavattvAdeva parvato'gnimA nitiM vAsAdhyata ityrthH| AlokAderityAdizabdena mahAnasAdizabde vizeSaH / ana vizeSazca gRhyate(?) sapakSakadezavRttihetAvevaMvidhapratyavasthAnAvakAzaH sapakSavyApini kathamiti cet tatrAha / samavyAptike viti|kRtktvaapraamrshe 'pIti / zabdo'nityaH kRtakatvAdityukte kimatrAva - No. 9, Vol, XIHI. September, 1901. 540
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ = aaji sht gnggaake pheseview tudyeedljm'wlidadary startarawardrunkwissione s , | 2 haajnaadiy'aay' anek ldesitandhan' srlmker lohaa hRnllin laaksaanaa - shikliiinaa| naa bhaal cghi kaaghllun jmi nihaay'aatb nin| aar anyaany himaamii braahmii kaal nijaakhsbaabhaa lingkaalingdhaar'i / sb sulihmiaamaan ghaansi ni| aakilaa likihty smmil aanaamaan saamraajblaaphaanu anyaany biH phriij lu kyaamaainaa naambaar'aatr| haailaaaaatraakaal jaar'ithilaal laalghaar'aajjin jjiaa nlubhiH lmbaa sraatyaa: aasu dhAryate kiM zabda evAnitya iti vA utakRtakatvAdeva zabdAnitya iti vA / nAcaH ghaTAderapyanityatvAt / na dvitIya kssuntmhaan mubi bhiliilllH haa htyaadivilakSaNabuddhiparicchedyatvasAmAnyavattve satyamadAdiaahtmiaanaa chaaniliH skul naambiijsjaarthiH| l phaayaa smmhtyaanli jaaliH kssi shikssaarthii| lngg sbaakssyknnaa' siili| mliny olkhilaabijlndh bhaanggaaalH stymuulmbaalchaalkhaalilH hili chaatmH| haalkhaataa| guli kssaanhaathi sbhaalaahinggaathi aal maa muhaanm | dii| aakhaambaa haammaammaa khi| sbhaa 542
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ | jaanlingk -kemy'.km = == saalaajaambikaa / laamaalkhaayyyyaatbnaamiiy'aajaalaalaamthyaajjaalu| nstraaan dbiaar'aaH nndu jjaa ghaalaar'nn athbaa naani hli / ll - laaji jbaalaaji ar`lu naamghr' linggiikssaasmblil aaaji nljiiphaa niini| 2, sblu mithilaakaa nndlaalu| nijsj anirujjaalulaacchil / a 4/ | nihlinnaa alii nimjbisthliiH| n liilaaalii 'daali jaalaa kuulnii jy'ii bhaalubnii grnthnii maanaalilaa| hn aali naanu ann bhaanaaisbiini bishriimtmtmbi aaambaanlll - atyaalkaalukhaaH / lr' r'imjhinishbiin phu blaakhaalubaanaa kaajl bhlaassyvyavacchedamAtreNa yadA dhau tadA hetuH svena sambAta iti pakSaM vihAya yadA hetuH tadA dharmiNA sambAta evetynggiijbaalaay'| haali| elijaalaaghaataanjiindaah sunsilr'aanikhH // // bidyalibhlaa dbisbtb sb assnniiy'H kli sthaalaa bhluthaalaalaakhaal| duNAnulabdhyAdirUpeNa utAtAdrapyeNa yadA tAdUpyeNa na vartanta
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ momomooooomnanimoonmamm elopmenONIRAHMANNA Autumaramandu saTIkatArkikaratAyAm yamanupalabdhisameti / tIpalabdhireva mUrddhAbhiSikto viSayidharma iti tadevApalakSaNamucitam bhaivam uplbdhismsngkrprsnggaat| kecittu bhAvAtmakeSu viSayidhakintu amuulnsil saalthaaqiaaH sumaal lubliil bhuni shyaambn| naami anAdezikatvAt / vyavacchedakavAkyArtharucInAM pUrvIlaanychnaalaajaanilekaajaa naamaanantabhAvAt / upalabdha likaM sAdhyAmiti tadarthI'yaM prayogaH / sA copalabdhiH svAtmanyanupalabdhirUpeNa vartate cet sApyupalabhyA syAt nopalabdhiH viSayaityarthaH anuplbdhismH| skroti| jAtiyasyopalabdhisama ityekanAmaprasaGgAdityarthaH / bhAvAtmakeSu anantaraprayogeSu upalabdhIcchAdeSAdiSu abhAvAtmakeSvanantaraprayogepvanupalabdhyanicchAdiSu / aziSyamasAmpradAyikamayuktaM c| anaadeshiktvaadbhaassykaaraadibhirnukttvaat| vyavacchedavAkyArtharucInAM nityasAmAnyAnaGgIkAreNa ghaTAdizabdAnAM ghaTatvAdisamAropazlivyaktivAcakatvAbhAvenAyaM ghaTa iti zabdasyAyaM paTAdina bhavatIti vyAvRttiravArtha itivadatAM voDAnAmityarthaH / pUrvodAhRteti / upalabdhisamAyAM prayuktAvadhAraNavikalpasya ajAtitvaprasaGgAt aGgAdhikyenAsadurattarasya chalAdyanaGgabhUtasya jAtyantarottalakSaNahInasya bhAvAbhAvadharmarahitasya ca jaataavpyntbhaavaabhaavprsnggH| ata eva jAtisAmAnyalakSaNamativyAptaM syAditi bhaavH| tadartho'yamiti / liGgapakSadRzAntAdInAmupalabdhiprayojano ampannamomINumpwparanumma mtamm a nanRRIVINOSAURUITMIKIMAMTATERTALENTIOnamasuwanmantramwMOUNDATIONamananews 144
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ HTRANSOMNIIMSAROIGARNangINNAROVAISONIUIRAMAYANKAISUNTAmerawalpapMGDISONAuranasamunandamansamaAISHIDANANDIRadhaoNNonpravenannymounsouDASARDAMONDONacan RAINEERIOR jAtinirUpaNam / 295 PATROPNavaroupersonlowanreporters vat / avRttarupalabdhirUpeNAvartamAnaghaTAdivadupalabdhirna syAditi tadviSayo liGgAdinIpalabhyaH syAditi vyarthaH pryogH| evamanupalabdhatvAcchabdo nAstI. tyunto anupalabdhaH svAtmani tadrUpeNa vRttau viSayavat laahlulaan naambaaghaalu bhAvazcApalabdhireveti viparItApattiH svAtmani svarUpeNAvRttau tu saiva na syAditi tadviSayaH zabdAnupalabdho na syAdityubhayathApyasiddhI hetuH taduktam tadanupalabdheranupalambhAdabhAvasiddhau tdvipriitaapptternuplbdhismH| yaditAdrapyeNa vRttAvapyanupalabdhA na bha. vati zabdApyanupalabdho na syAt anupalabdhApi vA yamanuprayoga ityarthaH / upalabdhirUpeNeti / yathA svasminnanupalabdhirUpeNa vartamAno ghaTAdinIpalabdhirbhavatyevamityarthaH / tadviSaya ubhayamapyanupalabdhirUpopalabdhigocaraH / taddhiSaya ubhayaprakAreNApi anupalabdhirUpAnupalabdhigocaraH / asiddha iti hetuH pUrva zrutazabdoca nAsti anupalabdhatvAditiheturasiddhastataH zabdo'nitya itybhipraayH| tadanupalabdheriti / tasya zabdAderanupalabdheH kadAcidanupalabdhatvAt kadAcinna tavyasamAhAraNApalabdhatvAt kadAcit svarUpAbhAvAna svabhAvasiDA tasya zabdAderanupalabdhiriti paropalabdhirupapannA tata eva nityatvaprasaGga iti pratyavasthAnamanupalabdhisama iti sUtrArthaH / tApyeNa vRttAvapyanupalabdhiH svasyAmanupalabdhirUpeNa pravartata iti pakSAGgIkAre 'pi anupalabdho na bhavati zabda ityanuvartate tadevopapAda mayenrumphaticomamaANIMAuranganawanpumerpaRISTImeasuwayamIURAugu R OTESODanduMAMERMINARABARIADEHomnimORIANDIUMMUNDRANDEmainamdamutamusamadana
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ DomaamansamananSAIGNENINDIAHINDImaumaunauanturmamunderarmsranamasungamRRIDONDURINAGARIMADIMANDIDAIRNOUPumansamaawarallsnes saTIkatAkirakSAyAma naiva nAstItyucyeta / tAnupalabdhatvAditi hetustannAlaalingk: k laahin l aphkini / h'lphaakhi mithil ky'niph| luphaa llithaa - laalaay'i smaan| htyaar daa iaaaH shrmmnn muulttaa haali maalu naa bishb sb sandigdhaH kathaM viSaya sandigdhaM kuryaat| pravRttau tu ghaTAnui sbsstti l anini shraablshraaphaal naa khilaal phi susbaaksaani| bhramaH svasmiMstAdrapyeNa vRttA svayameva vAntaH kathaM viSayaM bhrAntaM kuryAt / anyathA svavyAghAtaH / iyaM saMzayaparIkSAyAM sUtrakArairudAhatA vipratipattA ca saMpratipatteH, lmbaalli caalaaanaahaatraa ni| yati / anupalabdhopIti / anupalambhAtmakatvAt anupalabdheriti sUtrakAravacanAdanupalabdhAvapi bhavatyevAnupalabdhiAH tatastadviSayaH zabdAnupalabdhaH tataH zabdo heturiti bhAvaH / tatpakSe dossaantrmaah| tAnupalabdhatvAditi / tatra anupalabdhatve'pi satyAmanupalabdhau / evamanyanApIti / sAdhyArthajJAnecchAyAM satyAM tannivRttaye khalvanumAnaprasaGga sA cecchA svAtmani tApyeNa vartate vA na vA ubhayathApIcchA na syAt atastannivartakaprayogA vyartha ityAdikamUhanIyamityarthaH / pUrvamanumAnamavalambyAkhyA jAte. pravRttiruktA idAnImanumeyamavalambya pravRttimAha / anumAnaviSayAvalambanenApIti / anyathA tAdrapyeNAvRtta / vipratipatto ceti / vipratipattiH saMzayakAraNamiti na vaktavya viprati
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtinirUpaNam / tathA zabdaparIkSAyAM zranyadanyasmAdananyadityanyatAbhAvaH aniyame niyamAnnAniyama iti / asyAM ca viSayidharmeopalambhaH kAraNam / zrApAtataH pratikUlatarka AropyaH atipIDAyAma sidviranaikAntikaM vA / pratyuttaraM viSayidharmaH svAtmani tAdrUpyeNa vartata iti pakSaM kakSIkurmaH / na ca svAtmanA viSayIkaraNaM kiM tu tadAtmakatvamiti na svarUpavyAghAtaprasaktiH / tadidamanaGgAdhikyaM svAtmanA viSayatvasyAnaGgasyaivAGgIkArAt / taduktam anupalambhAtmakatvAdanupalabdheraheturiti / zrasyApyupalakSaNatvAdupalambhAtmakatvAdupa 249 pattirUpeNa svAtmani vRttAvRttau vipratipatyabhAvAdavyavasthAtmakaM jJAnaM saMzaya iti na vaktavyamubhayathApyavyavasthAyA abhAvAditi sUtratAtparyam / anyadanyasmAditi / pUrvIkebhyaH paJcAduktAnAM varNInAmanyatvAt na varNa nityA iti na vaktavyam anyatvasya dharmebhyo'nyatvena ananyAbhAvAdabhivyaJjakAnAM prativAdinAmabhivyaGgayavizeSe niyamAbhAvAnna varNavizeSAH prayatnavyaGgayA iti na vaktavyam ubhayathApyaniyamAbhAvAditi sUtrAntarAbhiprAyaH / pratikUlatarka AtmAzrayarUpaH na viSayIkaraNa viSayavanna svamavalambya pravartanaM tadAtmakatvaM tattadrUpam anupalambhAtmakatvAdanupalabdhirUpatvAdanupalabdhera sattvapratipAdaka hetunA svAnupalabdheraheturicchAtmakatvAdicchAyA aheturityAdyA 547.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ | by'iinphoyisth retNldaae -setossessonsirsage:2dennhetrievelweenaiderstiginsershkssk . . Pj| Taa ny'| e nii ti ( 4 { { - samAdhAna sthaaniiy' / 2 / laamiy'aa jngglubhaal / byaangkhlsaanaa anu l linaaksH 23 // | sbaarth bhy' laa maar'il r'uumraaasthaar' suurn ngnisiplaant laaghbaar'ilaa huy'aari sbaamii sr' mitr'aakhi aaalaadaanaalksliN o naa baani hy'ni| any | hlaam| bllaallaall jaan skulaaghr' any bythaa laaghandiiH r'aalinylksaalil ni| susth maaay'ssaa atyaabaakaa| sbr'aaliy'aaGgAditi sarvasyApi sAdhyadharmavattvaprasaGgAdityarthaH / / bhaasimul mughliibnkhini - laalaa / susth lilaabhimjnu nli nn aaalkaay'aakhaali aaH iilaakmlaar' nr`khaali mniinu| any kArAntaraM sUtrasya kalpayitvetyarthaH // 26 // eSu vaktavyatvAduddezakramamatiladhyAnityasamajAti naamni| naagr'ili| sbaakssiibnH aani sAdhyasiDizcet tata eva sarvasyApi sAdhyavattvaM syAditi | mltyaanaani ni / ei arth byy'| kaat-naatkaaeghaay' gele shhrer maamlaay'laa gtksstre deshe
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ RamananamRNARENDER wamaninometa somaNARMERNMoramanaw a nememewomen HITARANGroine jAtinirUpaNam / 298 / yadi mahAnasasAdhAdagnimAn pavartaH tarhi tatsAdhAt trailokrAmapyagnimadbhavedityAdi / avizeSa laaa n aajjaambiy'aamiilph = l vipakSasya sapakSatvApAdane tAtparyamiti na tayA saha saMkaraH / parikarastu tadvadeva boddhavyaH / uddhArastu nedaM vivakSitArthasAdhakam asAdhakasAdhAt asti ca tadasya ghaTadharmatvamiti vA tasyAmeva pratikSAyAM samAnadhamatvAt sattvavaditi vA tayoreva pakSadRSTAntayorghaTadharmatvAditi vA jAtivAkyArthaH / sarvatra svoktivyApanAd vyAghAtaH / prathame tAvadidamapi vAkya vivakSitamayaM na pratipAdayet tadapratipAdakasAdhayAt / asti ca tadasya pratijJAdAvayavayogitvaM sthApanAvAkoneti vyAghAtaH / dvitIye 'pi tasyAmeva maanaay' laalaa khaalaamnini | tRtIye nedaM pratiSedhakam aAkAzadharmatvAt sthApanAvAkyavaditi vyAghAtaH / tadetat sarva manasi kRtya sAdhAdasiddhaH pratiSedhAsiddhiH pratiSedhyasAdhANarahitatvAt ttsaadhyaat(?)| prikrstviti| kasyacidharmasya kiJcit pratyasAdhakatvamasyA utthAnabIjaM hetorasAdhakatvamAropyamityarthaH / asAdhakasAdhAt anityatvasAdhakena ghaTatvAdinA ghaTadharmarUpatvarUpasAdharmyayuktatvAdityarthaH / sthApanAvAkyena asAdhakatvenAbhimatavAdivAkyena / asiddhaH sAdhyasiddhAnaGgasya ghaTatvAdeH sAdhAt ghaTadharmatvAdehetoH vAdivAkyapratiSedho na sidhyati prati1na-No. 11, Vol. XXIII. --November, 1901. marademasiena
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ souravarsonaceaecerkaaelkaataa naajiphaayaa nini| arth k aalaaskaalaanigulo muulp bhaajaa maathlthl klaanin aaah bllaalu nstr agr nksaallaamy'ii muni / 23 / dharmasya tdtduupviklyaanuppttitH| khlibnij lilaa gulu| 2 / | siddin jihbsbtr nblngg mni kishrennaalukhaall graamaallluphbhl liH ttb jaayyaalaakln jnm phlejj lini / nn lilikhitnaalliddhaashrddhaaryaaksilaajinaa muhiy'aajjiaa ljjaa laalmniryyaali| akaalaandaajjaar'aaddhaar'aajaanlaalaalaalaakhaanaa sthaanaaniraanaaaanaalir`iaanaany'aahuddhaasthaancl dil taalikaay' elijaar'aar`iaalaa mphskraabl' atyaaghaalndhaanbishi sukhii| dRprAnte sAdhyena vyAptatvena bhUyohasya kRtakatvAdidharmasya aalu lmbaabilaa jaaliph laaaallaamH naaklaa nissaangg ayaambaasyaaddrnaalili skulnkhH / 23 / e ghshbH kaati sbii| yir'ighimblH kaalukhghiaassaaluddh; huhu lu r'itmghlaa bhuumi bikssaansaa tRtbH nn nile laalu| l tb8
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtinirUpaNam / 301 tpannAnutpannavyavahRtAvyavahRta ghaTAghaTasandigdhAsandigdhetyAdApItara vikalpopakramAH saMgRhItA bhavanti / evamiyaM pravartate anityaH zabda iti pratijJAyAM tAvadAha / atra sAdhyamanityatvam anityaM nityaM vA / tantra anityatve kadAcit tadabhAvAcchabdo nityaH syAditi na pazcAdanityatvAvakAzaH / atha nityaM cedanityatvadharmasya nityatvAt taddharmiyApi zabdasya nityatA syAdanAzrayadharmAvasthAnAsambhavAt / tadidamuktaM nityamanityabhAvAdanityamyopapatternityasama iti / anityatayA mAdhye zabde nityamanityatvasya bhAvAcchandanityatvopapattyabhidhAnena pratyavasthAnaM nityakSama ityarthaH / kiM cedamanityatvaM nityaM cet tarhi nityo dharmaH kathaM dharmiNamanityaM kuryAt / na hi raktajapAkusumayogAt sphaTiko nIlaH syAt / anityena nityatvena yogAdanityaH zabdaH syAditi cet tarhi raktajapAkusumasaMsarganibandhanasphaTikAruNimavadvAtatvaprasaGgaH / tadAkAvastu sambandhAt tadAkAratve caTAkAradravyasambandhAt paTasyApi ghaTatvaprasaGgazca syAt / api ca anityamanityatvAntarayogAdanityaM svabhAvato vA pUrvatrAna 4207 farararaaraH dharmigrAhakapramANavAdhitatvAdanityatvasAdhanamayuktamityabhiprAyaH / asyAM prakArAntareNa pratyava 665
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ mouncemeena masmeremonearSAINS antanslatuanimaINIONAR I ER emaNaIANRAILORADABAIPneumngarava 302 saTIkatArkikarakSAyAma vAsthA uttaratrAtatsvabhAvAnAM ghaTAdInAmanityatA na syAt / teSAM cAnityatvasvabhAvatve dravyatvavyAghAta ityAdiH sarUpeNa pravRttiH / virUpeNa tu nityaH zabda iti pratijJAyAM nityatvayogAnityaH / tacca dharmiNebhinnamabhinnaM vA bhinnaM cet bhinnatvayogAt tadapi bhinntvaantryogaaditynvsthaapaatH| nityatvadharmasya dharmiby: munnaalilln alibhishn ghaani tatra dharmamAtrasthitAvAzrayAsiddhiH / dharmimAtrasthitA sAdhyAbhAvena kAlAtItagrasaGgaH / tathA anityaH zabda ityukte anityatvaM kAryamakArya vA / kAryamapi zabdena sahotparate tataH pUrva pazcAdvA / na prathamaH kalpaH dharmiNaH samavAyikAraNatvena pUrva bhAvAvazyambhAvAt / ata eva na dvitIyaH na ca tRtIyaH anityatvadharmAtpatteH sthAnamAha / kidamiti / atatsvabhAvAnAM svabhAvato nityAnityatvadharmavilakSaNAnAM dravyatvavyAghAtaH anityatvaM nAma nityatvAbhAvaH tatastatsvabhAvAnAM bhAvarUpadravyatvaM vyAhatamityarthaH / sarUpeNa vRttiH anityatvAdisAdhyadharmasajAtIyaparamparayA pratyavasthAnaprakAra evamukta ityarthaH / virUpeNa sAdhyadharmavijAtIyabhinnatvAdiparamparayA pratyavasthAnarItiH vakSyata iti zeSaH / bhinnatvayogAt bheddharmasaMsargAd bhinnaH syAt / tadpIti / tadapi bhinnatvaM svadharmeNAnityAt bhinnAzca tasyaitadyogAt bhinnatvAntareNa bhinnaM bhavedevaM tadapyanavasthApAta ityarthaH / dharmamAnasthitA dharmaparizeSe / ata eveti / dharmiNaH pUrvasi - BE
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 303 jAtinirUpaNam / / pUrva zabdo nityaH syAt / tathA ca nAnityatvAvakAzaH anityatvasyAkAryatve tu dharmiNApyakAryatvAnnityatvApAtaH / tathA ghaTa ityukte ghaTatvayogAd ghaTaH tatkiM nityamanityaM vA nityatve ghaTopi nityaH syAt / likhliismghlaa lialaahmjjaamaan| anityatve sAmAnyarUpatAvyAghAta ityAdisUtratAtpayArthaH / asyA dharmadharmibhAvA dvAraM pratikUlatarka bhArIpyaH / uddhArasUtraM tu / pratiSedhyanityamanityabhAvAdanitye nityatvopapatteH pratiSedhAbhAva iti / anityaH zabdo na bhavati nityabhUtAnityatvadharmAzrayatvAt / nityaparamamahattvAzrayavyomavaditi jAtyuttarArthaH / nmaalin mni snaantt lilaallaahmaaniti hetuH siddhazcet tadA nityamanityatvasya svIkArAdanitye nityatvaprasaGgAbhidhAnena kRtasya pratiSedhasyAbhAvaH / hetvaGgIkAre pratijJAvyAghAtAt pratikSAGgIkAra hetuvyAghAtAditi sUtrottarArthaH / yathAyogaM vyAghAtamAtropalakSaNaM taatpryaarthH| tathAhi yaduktam / avazyambhAvAdeva sahotpattirayukta ityarthaH / tatsarUpavirUpapravRttiprakArANAM sUtre 'vakAza ityAha / sUtratApArtha iti / pratikUlatarkazabdena tadvArakAzrayAsiddhipramANavAdhazca gRhyate / yathAyogamiti / evaM nityatvAdyuparaJjakadharmeSu sAdhyabhAneSvapi pratijJA hetvoranyonyavyAghAtamAnaM sUtratAtparyArtha ityarthaH / tadevopapAdayati / / 667
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm pa atadAkAro vA dharmeau na dharmiNastadAkAratAmApAdayatIti / tanna dharma eva hi dharmiNa AkAraH na tu tenApAdyamarthAntaramasti tatazcAyuktAGgatvaM tadAkArApAdakatvasyAyuktasyAGgIkArAt / kathaM dharmiNo bhinna AkAraH syAditi cet na bhinnasyaivAkAratvAt / na cAtiprasaGgaH svabhAvato vyavasthAnAt / kAlpanika dharmadharmibhAvamabhyupagacchatApi kAlpanikasyApi bhedasyAvazyAbhyupagamanIyatvAt / na hi svayameva svasya dharme bhavati zrAtmAzrayatvaprasaGgAt svavyAghAtazca / idamasAdhakamityatrAsAdhakatva yogAda sAdhakaM tatkiM tadAkAra matadAkAraM vA bhinnamabhinnaM vA kAryamakArya vetyAdivikalpapravRterduvAratvAt / evaM hetudRSTAnta 304 tathAhItyAdinA / atadAkAra iti / anityatvAdidharmarahitastadinA anityatvAdidharmeau na dharmiNamanityatvAdiyuktaM karotIti taduktaM pUrvamityarthaH / kathaM dharmiNa iti svarUpazabdaparyAyaH tato na virodha ityarthaH (?) / bhinnasyAkAratve sarvasya sarva evAkAraH syAdityatrAha / na cAtiprasaGga iti / svabhAvata iti / zarIriNo bhinnasya zarIratve 'pi yathA ghaTapaTAdInAM zarIratvAbhAvaH evaM bhinneSu kazcidevAkAro na tu sarva iti bhAvaH / kAlpanikamiti / dharmadharmiNAH bhedAnavasthAnAdabhede dharmadharmibhAvAbhAvAnna vAstavaH kazcidharmadharmibhAvo'sti kiM tu kAlpanika iti vadatA bauddhAdinetyarthaH / bhedAnabhyupagame bauddhamAha / na hi svayameveti / AtmAzrayatvaprasaGgAt AtmAzrayaM svamAzritya svasyAva 668
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtinirUpaNam / yorapi yojyam / evamanya AkAro na bhavatyanyatvAdityAdAvapi darzayitavyam / anna sarvatra dharmadharmibhAvAnabhyupagame tavApi na hetusAdhye sthAtAm / tadabhyupagame vA na pratiSedha iti sarvatrApi vyAptihAnyA yuktAGgahAnizca darzayitavyA / upalabdhiyogAdupalavyastatrApi tatheti yuktiyogAsutastatrApi tatheti kRtiyogAt kAryaM tatrApi tathetyAdAviSTaprasaGgatvamasthAnaprasaGgAt / evaM hetudRzantayorapIti / idamasAdhakamasiddhatvAt zabdAnityatve cAkSuSatyavat ityatrAsiddhiyogAdasiDatvaM sA ca tadAkAravRttyAdikaM cakSuH sambandhAcAkSuSatvaM sa ca sambandhastadAkAze tadAkAro vetyAdikaM vAhanIyamityarthaH / anya AkAra iti / anyatvAdikaM zabdAderAkAro na bhavitumarhati tadanyatvAt ghaTasya paTavadityAdhanumAne'pi pratijJAhetudRSTAnteSu pUrvoktarItyA vyAghAto darzayitavya ityarthaH / punarapyasAdhAraNadoSamAha / atra sarvaneti / sarvatra jAtivAdinotadAkArastadAkAro vetyAdisarvAnumAneSu na hetusAdhye syAtAM hetusAdhyayorapi dharmiNo dharmatvAddharmadharmibhAvAnabhyupagame te 'pi na sta ityarthaH / tadabhyupagame veti / anumAnasiddhArtha dharmadharmibhAvAbhyupagame vAtadAkArastadAkAro vetyAdinA vAdiarrafaSedho na siddhyatItyarthaH / vyAptihAnyA jAtivAdinA tatratatroktapratikUlatakINAM dUSaNavyAptyabhAvenetyarthaH / keSuciduparaJjakadharmeSu tarkasyAGgAntarahAnimAha / upalabdhiyogAditi / iSTaprasaGgatvam upalabdhikRtInAmupalaoar svakAryatvasahabhAvAt tatprayogosmadiSTa itya 666 305
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 saTIkatArkikarakSAyAm pyastIti sarveSAmapi prasaGgAnAM yathAyathaM tarkIGgapaJcakAnyatamahA nirUhanIyA / etAmeva jAtimavaSTabhya zuSkatarkavAdinAM bauddha cAvIka vedAntinAM bAlajanasammohana hetavaH kaNThakolAhalA iti saMkSepaH // 28 // asiddhatAM vAdiheteAruktAntaM sAdhayet svayam / tadUSaNAnmUla hetubhaGgaH kAryasamo mataH // 26 // 0 6 hetuzabdotra sAdhanAGgopalakSaNArtha: tena pakSahetudRSTAntAnAmanyatamasya sAdhanAGgasyAsiddhatvamuddAvya tatsAdhakatvena svayamevotprekSayA kiJcidabhidhAya svAtprekSitadUSaNena vAdisAdhanabhaGgApAdanaM kAryasamaH / anityaH zabdaH kAryatvAdityukte pratyavatiSThate / prasiddhaM tAvat kAryatvaM tatsAdhakaM ca prayatnAnantarIyakatvaM taccAbhivyaktI kUpAdakAdibhiranaikAntikam / tatazca kAryatvAsiddhistadavasyaiveti / evaM pakSadRSTArthaH / sarveSAmapIti / nityaanitytvaadisrve| paraJjakadharmamuddizya ye prasaGgAkhyAstakA uktAH teSu kecidavyAptAH kecit pratitarka parAhatAH kecidiSTArthIya paryavasAnahInAH kecidarUpAH kecidanukUlAH ataH sarve takIbhAsA ityUerreferrthaH / bAlajanasammohanA nyAyatattvAnabhijJa bAlajanabhrAmikA // 28 // tatsAdhakaM ceti / zabdaH kArye bhavitumarhati prayatnAnantarabhAvitvAt ghaTavat pramANAt kAryatvahetusiddhirityarthaH / evaM pakSadRSTAntayorapIti / zabdadghaTayeranityatvaM nAma pradhvaMsanaM tayoH sambandho vidyamAnakAle 'pi naSTakAle vA / 900
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtinirUpaNam / ntayeorapi darzayitavyam / kathaM tarhi prayatnakAryAnekatvAt kAryasama itisUtrasaGghaTanA / kimatra durghaTaM prayahrasya kAryo viSayaH heyopAdeyatayA vyavahartavya iti yAvat / tasyAnekatvaM pAramArthikApAramArthikatvam / tasmAt pratyavasthAnamiti / yadvA prayatnaviSayasyAnekatvaM janyatvAbhivyaGgyatvAbhyAM nAnAtvam / tasmAdanekAntikatvena pratyavasthAnamityudAharaNa vizeSaparaM yojanIyam / bauddhAstu 300 2 sAdhyenAnugamAt kAryasAmAnyenApi sAdhane / sambandhibhedAdvedoktadoSaH kAryasamo mataH // Adhe vyAghAtaH dvitIye parasparAzrayatvam ataH pakSadRSTAPrefest tatsAdhakaM ca zabdaghaMTI pradhvaMsasambandhayogyA pUrvatrikAntarbhUtatvAt vyatireke va sAmAnyavadityAdyanumAnam tacAtmAdAvanaikAntikam atastayorasiddhistadavasthaivetyAdikaM draSTavyamityarthaH / uktArthasya saunnatvaM nAstIti zaGkate / kathaM tarhati / prathamaM sakalAnumAnavyApakaM sUtrArthamAha / prayatnasya kAryo viSaya iti / hAnopAdAnavyavahArarUpAnumAnavAkyagocarasya liGgAdeH siddhatvAsiDatvavataH pratyavasthAnaM kAryasama iti sUtrasyAhatyArthaH / zabdAnityatvAnumAna paramarthAntaramAha / yadveti / sAdhyenAnityatvenAvyAptatvAt kAryatvahetunA zabdasyAnityatvasAdhane kRte sapakSe sAdhyena vyApto hetuH pakSe nAstIti pakSa vartamAnA hetunAstyato siDo sAdhAraNo vA syAt // 19 No. 12, Vol. XXII. - December, 1901, 75
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ phrmaashy'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'y'intehsey'elthlppaaelo-my'lpheythgerigardaay'iin a0E baakshn = = | dhbiidnaabilaayaa juni alin| skaani pr liH mubh jbaalaa anussiyukssm anu laal - jaanuy'aar'i maajty saamaalinysndhaani jaah ki ni / m naa: khli aaagaammaalaamaal shriilngkaanH baanu| ar'i ducchaalkulaabhaani tvanivRttaH pakSe kAryatvanivRttiriti paryavasyet tdaapkrsssmH| atha po'pi mRdaNDAdipUrvakatvamutkRSyeta naanl: phaanini l jini| sum maakaandhiiihmaastu juli aaami niilimaajbiikssnn yntr linaaliini l t liphlin| sutr jbaalaaninaabilaa jbaalaalojbaar'aaN baalyaandhir'itr'aa asbsthil jumaarth kssu| aaakhaa alaa - kaalughljjiaar' anini| sngg cleksl l aa naanaabbaanijyaatbaar'aa lan / tntr| laalaahaaaklaajaammaan: gRnggaakaachy' ghaalillaalitbr'laal bhuukh| l khili / shr'iibhaadaa jaalil kaaer`aar'aa anggdisamamityarthaH / atra kAryasamalakSaNe / anaikAntikatvAdityAdizabdenAsiddhiH gRhyate / udAharaNavizeSa kRtakashaantnaa mn taatm? ghh k'lanl sthaay'ii aay'ur' ly'| laammaahi li| = === maa ei " | laay'nnne e ksmy' adharati - nasr= ---- 50 shu bhrmeratelevents. resurring i ne -smkaaml shekhen esnet een
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ minutaraamanawwarwriTAMAADHiera m merowserna maAO R ANKINAammanmaduwoomaiOMHIRAWONaweluNNOIMOHINIMUNIORITAMARRITERATORamaina jAtinirUpaNam / 304 teranyasminnabhivyaktilakSaNe kArya prayatna heturna bhavati / kutaH sata eva zabdasyAnupalabdhikAraNApapattehiM tathA syAt / na cAsyAnupalabdhikAraNaM kiJjidadin snaanghyaanggaanini laamH| mn jbaai: sn: smlsidyhmalaalnr'aamlshii bini hetvasiddhiparihAraH sUtrAkSarArthaH / nirvizeSaNasya yaalr' maar'ini naasbiaamH| kaar'i zeSaNasya na doSamAvahatItyaviSayavRttitvamuktameva / dUSaNasya viSayo nAnukta ityaviSayavRttitvaM cArthatA darzitamiti // 26 // jAteH samAGgAni darzayati / lakSyaM lakSaNamutthAnaM pAtanAvasarI phalam / mUlalityaGgatAsAm / | naali mchi mnijaani tyaajiylaalini kaanu ttraah|| tatrokta lakSyalakSaNe // 30 // hetutayA / AvaraNAdItyAdizabdenAyogyatvamasaMskAryatva ca gRhyate / na doSamAvahatItyaviSayavRttitvamiti / atrAnyathA svavyAghAtaprasaGga iti vAkyamadhyAhAryam / tAtpayato'sya viSayavRttitvamAha / uktameveti // 29 // jAteH saptAGgAnIti / evaM caturvizatijAtiruktA idAnIM sakalajAtisAdhAraNAni saptAGgAnyuddizati mUlapadyakAra ityarthaH // 30 // GUNamompungapSNIINDunoamasummaNDATATUNRururamurauteneso m 756
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 19-phot restaura.. ljaajimhlaay' aaaH nisthaalir'aar'H kaalH|| muulg sthiti skul miyiiH // =N / ny' maatmaa laabd baa daay' sbaasthl / laashraahmr' laar'u anaasthaali kaajii li| ekssuni mjaaj mntrinaalkhaay'aalisthlbn lbhii phnimaacchaaliy' jaanikhaaemH / nuhmiilaabbaanaa aami aakh aajimbaatbkaasthini munnaa gaan / - sulaaliij jugnniaamaal nil aammd naalndul lni aanu mntrii alili sRssimisstt r'inmini nmilili nin / nnm lulu| jaangk phyaanijiNnikh su jb aanlkssnn bhaaniilaa miy'aagnski n ch 4/ ni / | sbaakssiishaanihaan aammiaahul shaantunaa l l' / | hu laar'ihmaamblaani susth naamaaraNo dharma usthitiH tattajAtInAmutthAnahetustvitipadaM jaalisaatmH duut lgaathaa ant jaaliml kaalimb snaalihir'i aaar' dbaar'l laatyuttareNa vAdisAdhane ApAdyamasiddhatvAdidUSaNaM savidu jaar'aan"laal h jumlaaksi sbaakss | naanaalitaani|| rn e j i prsngge ry'e Rdh 1 prthnesssssss | = = = 15= Ters05- = ==
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ TiwwwwwnawwprewwITATINATUROADIMANDurammastaremocomkamunmunmundin jAtinirUpaNAm / 311 ANIRIDIHasranandasanmanorama vayaM tu saMgrahAdhikAriNo vistarAdrItyA na vyAkRtavanta iti // 31 // jAtilakSaNe bubhutsAtizayotpAdanArthamAha // kthaasmbhogvaidgdhiismpaadnpttiiysii| dhriyatAM jAtimAleyaM jAtimAleva paNDitaiH // 32 // jalpavitaNDayAH saduttarAparisphUtI svayaM prayogeNa paraprayuktoddhAraNena ca kthaavaidgdhyhetutvaajjaaniilaabbii| a lr'aalnikaal ghr'khaar'ii a kuddiikaal sblp snaaghaaN gnini laalivAhAkauzalena pANDityAbhimAnA bhajyateti // 32 // saduttareNa jAtInAmuddhAre tattvanirNayaH / jayetaravyavasyeti sihodetatphaladvayam // 33 // paNDasambhogatulyAH syuranyathA niSphalAH kthaaH| iti darzayituM sUtraiH SaTpakSImAha gotamaH // 34 // asaduttararUpA sA draSTavyA pariziSTataH / vayaM mUlapadyakArAH // 31 // kathAsambhAgeti / vijigISukathAyAH sambhogaprayogastatra / vaipadaM vikuzalatA tasyA upArjane asAdhAraNakAraNamiyaM jAtisaMhatiH vijigISubhiH vidvaddhilakSaNAdisahitA jJAtavyetyarthaH / _ vAdakathAyAzca laaghvaanvkaashaadishindhi| jalpa-- vitaNDayoriti / anyathA jAtilakSaNAcanavabodhe kathAna nirvahati evamasAmarthyam // 32 // dactacuationsaninibadmadanldaamancernamblatadanaSHINDumkamanandibasiaamsunsaninilomidaomamediamanadiasbilioawaathaastanatrawasitaaHamadashamARITRADABOUREDMINSansar teAIIMIRE patanardanacantatdluctuatdatamdanilevataockastasissionianslamidieso usaintonianstituencias minawwwes o micsmssannowinterences 760
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ srnycm shremiy'aakaaete ekdldedghsphlnaa kssnnsmmaay'et- e-lebhel | 7i sby'iinaakssiirog * shishu o 57 , hy'to ekhn nei agryucchaa jaanii: shr'iiy'aa anyaay' bhaal maal aar'u nlian dllini| smaambll naanu| l sb jminhaaj jnyjaa bhy'aar'i likhaanaa| nlkssm angljulmlliksphaajln jaannaaghnni jiiaalu lunggaa pliaamaa jaahm ruutmshaalaa anuddiiphaani / nngg aaliH naa nii ajbaalaa| maa cbi khaal kaal jun| aallaaliihm jbaalaa aal maani lkssaanijbaalaaktini 1 lii : maahi jaamklaahmH nyaa| al jbbaajiiddhaashyaa| hRngkhlaalilittl jiliiythbhaanggaalmaall prathamapadArthamayAha / paraprayuktA ityAdinA / tanvanirNayaH liilaaddhljiHoll laathi maaddaali adhiH phaanili nini phaani 4/4/ | abdii aliH kaahnaaghltbH aH aH prativAdino jAtyuttaraprayogAd dvitIyaH punAdinA sasaaH luniiH dulhndi caaniliaaanusstthH osthaa aali limaaH sblp: ajnyaan aliliaajtAktiH SaSThaH / eteSAM SaNNA pakSANAM samAhAraH SaTpakSI tAmAha sUtrakAra ityarthaH / pratyuttararUpaM vAdivAkyasya prativasbl saantuntb als nunu sbaagr'i lnthH / stynAnantarIyakatvaM siDasya vAdisAdhanasya sAdhakatvena saamokssitH|prtissedhe 'pi jAtyuttare 'pi / tulyatvamevAha / ta senaashaamkesh- 34000
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ MIMARATowapwonouraniwearAHARimity H A MITRENDRIDINEPAINOMANTIRelamvaramananesan ANIMAntiemameemerpdatcomERRIA jaanaan / naikAntikatvamucyate / tasya vyaJjakatvamasiddham / tatlAdhakasya prayatnAnantaropalabdhariti hetAghaTAdikAyalkssaalihmaajhini kaal| maa lkssaanijaani maanghnaalaabi jaanaalaali naa| l aa laaln: jnith l hudaa apratiSedhakatvAditi vAcalaprayogAditi / yatA doSavattvamAtreNa sAmyamuvA yaM kjiddossmaah| anna prathamatRtIyayormatAnuzA svadoSAnuddharaNena prdossaapaadnaat| dvitIye tu niranuyojyAnuyoga iti / kimamuutraaly' jaan| aashaa mliksijaanyaany| alonutatamannewIDunia Baun naapiiti| etadevepapAdayati / prayatnasyati / zabdanityatvavAdinA tasya prayatnavyaGgayatvamaGgIkRtya mUleodakAdAvanaikAntikatvamuktam / tasya zabdasya prayatnavyaGgayatvamasiddham / tatsAdhakatvaM ca zabda prayatnavyaGgyaH prayatnAnantaropalabdhatvAta muulodkaadivditi| ayamapi hetuHprayatnajanyairghaTAdibhiH anaikAntikatvAdasAdhakaH tataH prayatnavyaGgayatvAsiddhiH zabdasya tadavasthaiveti kAryasama ityAha ityarthaH / atha sUtragatapratiSedhazabdayorathAntaramAha abhidhAvRttivaparItyAt pratiSedhahetoranaikAntikatvam na tu pUrvavayabhicArAdityAha / na bathamiti / atha doSazabdasya sammukhadoSamAtravAcakatvamityAha / yati / anizApAdanAjAtivAdinaH svasAdhanasya sAmyatvamanabhimataM tasyaiva vaadinopynbhidhaanopybhidhaavaadivdityrthH| dvitIye chalaprayoga iti SaTpakSAH POSITEmasuremteamRRIORATImammomema aomaamanaimainstauranelementertoryenarsomTHOHITHINES
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 Alantopollences reOne I NDIA saTIkatArkikarakSAyAma sarvatraivamiti / sAsvapi jAtiSu kathAbhAsaH pravatata ityarthaH / yathA kSityAdikaM sakatakaM kAryatvAnmUrtatvAditi / sadasatprayoge tabadAkA zasAdhAt zarIr'aaj laaluj il aaiin sthaan| zarIrAjanyatvaM vyomAdI paramamahattvena saha dRSTaM kSityAdinAghyazarIrikarvamatA satA paramamahatA bhavita. vyamityutkarSasamaH / yadAkAzadaSTAntena paramamahattvaM sAdhyate tarhi rUpadRSTAntena tadrahitatvaM kiM na syAditi pratiSTAntasamaH / zarIrAjanyatve'pi kiJcidamUrta dRSTabhAkAzAdi kiJcica bhUtaM tityAdIti / tathA kiJjidakarTakaM bhaviSyatyAkAzAdi kiJcica sakarTaka kSityAdIti vikalpasamaH / tathA kAryatvaM mUrtatvaM vA sAdhyamaprApya sAdhane 'tiprasaGgAt prApya sAdhakamiti vantavyam / tadA kiM kasya sAdhyaM sAdhanaM coti prAptisama iti ssttpkssaaH| atha prtivaadinshcturthpkssmaah| mnikhaasaanii mimbkaaanaaaH saanl dvitIyapakSasya viprtissedhstRtiiypkssH| tatrApi tulyo doSaH saiva jAtiH vAcalenAnakAntikatvaM vA doSa sAdhayetkarSapratidhAntaprAptisamA bAdisAdhanasahitA evaM SaTpakSA drshitaaH| tathA vaidhAtkarSasamAdyAzca SaTpakSA drapRvyA iti bhAvaH / pratiSedhaviparItaH saiva jAtiH 764
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ e eseason sarassan an bhaanilikh| 471 / laa laa nunu nunushrii sniini| aali: - bhrl ajblaa| nijnaab mnigraamni kh laalaa laa laalun| nittr dbitiiy' niil phaastt naathaaly' mnighr'iksni niilaa bhnsaalnaasbhaa anaannaa laal lmbaal shuunii| smth naanii miilaa phl baa anytr haaminaal laajuk luliiel niil jindh : laaljaanaalujaa mni ant ajulaasth / jbaa ythaakraant sthaa baalir baagh jaanaangkhaaebaanu laal kaag ni| snns chaatb sbii liy'n| ntb suddh hil n kaajii shuuny naa linii: : yaao| naaliH / nn: ek ghor' maani mb caar'i phaalaa doSa iti parApAditadoSApasaMhAre savaMtvAditi binuliy'aa khilaaphii jbaalaa r'aa lu kaal muni| jilhli athndhiijaal ginnaakaalaamanur'ii aashaa k iaaln ni sn| maa naari anudii lnin / nn: ei sblp maar'ilaa linyaay' kssubry'llini sy'aamin nkini phaay'aaH kunH dulH sbaamiishaakhlaa| glpii sulnaa ghumaai| omth maani'iini| dur'aaj r'aakh skul aalni| alp alni| No. 3, Vol. XXIY.JPebruary, 1902. shekhs recenes.eseasosendtvserved
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAHARIYAnnuTRIMURARAuTOmanwaalamNANGIDramananmmmmmmcominemmeenamamyanmainamaskaamsinessmireonimoonmneer 316 wimwansa IONARRIEnemianimaanaamanandotamansammtammnamasomemamalenesamera . saTIkatArkikaravAyAm diSu kukthaatvmnudbhaavyntshcturthaadipkssmnumnynte| prayatAmavahitaH / sabhyAstAvatkathAyAM svayaM kartutvenAnancayAdutthApya vivakSAH tadutthApanaM ca praznena cAbhayArapratibhayA vA kathAbhAsaprabandhana vA bhavati / paryanuyojyopekSaNaM ca sabhyaruddhAvyam / tacca satsAdhanApakramAyAM kathAyAM prathamadvitIyayorasambhAvitameva / tRtIye vAdinaH sambhAvitamapyanudAvya prativAdAnuyogamapekSamANAstUSNImAsate / tatra caturthaH pakSaH prava. tte| tatra sambhAvitasyApi vAdAnuyogApekSayA'nudAbane paJcamaH pakSaH vAdinAH stambharUpamanuvidheyapraznAvasaramapekSamANeSu sssstthH| praznasamayAtikrame punarananuyuktAvapi vAdinA nivArya kukathAtvamAvedayanti / sulaabaalyaataayaaaalaal naajatva prasaGgAt / prativAdAdiprazne tripakSAdiSu paryatripakSAdA catuHpaJcapakSANAmanyatame / taditiSaTpakSIpradanimiti / yena kenacidApAditA vaktumicchA yeSAM tadetadutthApyavivakSAnimittavazAdoSavAdina ityarthaH / tadutthApanaM ca vivakSAjananaM ca vAdinaH prativAdino'nuvidheyasya vAnuyogena paryanuyojyopekSaNagrahaNAnnigrahAntarANi vAdibhyAmeva mukhata uddhAvanIyAnIti darzayati / samayAtikrame praznatrayasthAvasare gacchati sati kathAbhAsaprabandhe cAnuvartamAna ityarthaH / anyathA SaTpakSAnantaraM vAdinA nivArya / prativAdIti prativAdinane tripakSaH
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamsutronommomsansaATHAmar m msmeennonenepannamitenipawnsunicmmunonstopwontainersnenwinninema 310 jAnirUpaNam / vasyati / vAde tu tRtIyakakSAyAM vAdinAranuyojyAnuyogamudrAvya saduttareNa kathA prvrtniiyaa| tadanuvAvane caturthI svadoSoddhAvanam / paJcamyAmapi tathA / apratibhA pratItyartha SaSThasyAvakAzaH / parasparaM svayaM luraal li jumaahm smuunaa jaalaal iti saGkapaH // 33 // 34 // // iti zrIvaradarAjaviracite tAkiMkarakSAvyAkhyAne sArasaMgrahe dvitIyaH pricchedH|| vAdiprazne vA paccapakSikayA paryavasyati tata Urva na sAnuvartata ityarthaH / niranuyojyAnuyogaM prativAdina iti zeSaH / svadoSodbhAvanaM prativAdinA kartavyamiti shessH| paJcamyAmapi tathA / vAdinA svadoSodbhAvanaM kartavyamityarthaH / parasparaM svayaM cetyabhidhAnena vItarAgatvAd vAde na jayaparAjayapraznAvakAza iti gamyate // 33 // 34 // 7 // iti tArkikarakSAyAM jnyaanpuurnnmukhodgtaa| caturvizatijAtInAM sampUrNA laghudIpikA // mamminen
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ wamamalinmumtamnion ce o ma saTIkatArkikarakSAyAm tRtIyaH paricchedaH / Maanasammaanm atha nigrahasthAnam / tatra sUtram / apratipattilinni liy'aal lini / ml maadaasbaar'aalaanini| naai mi likhlvipratipattiH / anyathApratItiriti yAvat / tayAzca pratyeka samuccaye cAvyApakatvAt kvacidapratipattiH jmmilliksaanilikhini ljjaayii lunaajaakhaabhAvenAlakSaNatvAdubhayAnugatatattvApratipatistAbhyAM lkssyte| sA ca parabuddhera pratyakSatvAt svarUpatA na nigrahasthAnaM bhavatIti svajJApakaM na lakSayati / tatazca tattvApratipattiliGga nigrahasthAnamityuktaM bhavati / panamAasuaamanand ja animasomavenomenam kRtA jAtiparicchedvyAkhyA laghutarA mayA / kriyate nigrahasthAnaparicchedatya saadhunaa|| tayozceti / apratipattirnigrahasthAnalakSaNaM ced vipratipattina syAdeSA ceditarA na syAt ubhayaM cedekaikA na syAt viSayabhedenobhayaM cedanuvRttalakSaNaM nAsti ata ubhayagatatattvApratipattistAbhyAM lakSyate / sA cAtmagatA parApratyakSeti tayA tajjJApaka lakSyate tato lakSitalakSaNanyAye Ramnna unwantwmamma NaaraamaruwaoLIMARRIRRORIANDERMINATINDOREMuwineHMARHomemand 107
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ shrhe| = geche| T aa . liy'aanaan| su listh aal mubililikaalaam khaalaa| bhilaajujlil| amlaabhl| nigrahastannimittasya nigrahasthAnatAcyate // 1 // | smm hRngkhlilun| snaanillklaa| ambaa phaai: jbaalaaynaambaabsthaay' sbaabhaalgni abhaabii li ni| naali a aanini; er'iaalaa| nr'u| mnimaali: maanaa naai maalibaag phlniy'aajbaaH uh aaal lij nilaanaaghlaaiamaashphaal kmbi dullllumaamaalaa llaani nij naajaa anuyaabhaabH libyaaklubaar'ii caalnaa naa ymtmaa limphaalaaliini| sbaabh : nl graangg jhumaamaannaal bhininishbaan jaaninaannaalaalkhaal sbaamdighlistij lingkaanlili baalaa sunaamgnyj shraathH / ngg linggsthaanaan| tR sUtrasya durghadatvAt tadarthaM hRdi kRtya prakArAntareNa mUlapadyakAraH sAmAnyalakSaNamAhetyarthaH / bhghntblaambaa| saanimlaat kathAvyatirekeNa parasparaM vivadamAnAnAmanivacasA nityaansaajaani|| naali laamaanibnikkiaani| abishbaalaamu sulaai lll linggsthaannaaben| lulaahaalimulmlaakaabaahaakaabhulaa 101
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ veawwareas o omamaRATIONanamanswwwmumm WORDSMImananmintonumarARHIVaraveenawwmwwwimaINUTRArnolabbinomeORRHARRAM M ARIHIRamniwand mantamanenimamsimoniaHRIERE meromerate CHOTIANPPEDEEPPS yA TA SYnagemedies pari saTIkatAkiMkarakSAyAma Ni puraHsphUrtikAnyanadhikRtodbhAvanAni ca vyavacchinatti / pratiyogyapekSayA tAtkAlikAtattvajJAnalisya nigrahasthAnatvAt teSAM cAnevaMvidhatvAditi // 1 // kathAyAM yacca pakSAdi yena nirdiSTamAditaH / tasya tena punastyAgaH pratijJAhAnirucyate // 2 // vAdinA prativAdinA vA yena kathAyAM yatpakSahetuhRSTAntadUSaNAnAmanyatamaM prathama nirdiSTaM tasya dUSaNasamunmeSaNa tathA nivAhamapazyatA tena pulastyAgaH pratitAhAninAma nigrahasthAnaM bhavati / tyAgazca yadi duSTametat tanmAbhUditi kaNThatArthatazca dvidhA bhvti| pakSo tAvat sAdhyasAdhanadharmiNAM tadvizeSaNAnAM ca tyAgAH SaD bhavanti / tatrAdI ythaa| anityaH zabdaH aindriyakatvAdityakta sAmAnyamandriyakaM nityaM dRSTamiktAni / jhaTitIti / kenacit samAdaM nigrahaM spaSamuktvA svavacanaM svayameva vuddhA parihRtatvAducyamAno kA uktA tasyodbhAvanakAlatayA spathA (?) / puraH sphUrtiketi / prativAdivacanAt pUrvamevAtitikSamati kenacit pAvasthenohAvitAni / teSAM ceti / Aye tvajJAnaliGgatvAbhAvAt dvitIye tadavasAnAnahatayA ajJAnaliGgatvAbhAvAt tRtIye 'nyoktatvena prativAdinA vijayAbhAvAcetyarthaH // 1 // ___ AdyaH sAdhyatyAgAt dvitIyaH sAdhanatyAgAt tRtIyaH dharmityAgAt manasaH parigrahe 'pi pUrvoktasya viziyasya tyAgArmihAniriti dravyam / caturthaH sAdhya moolaansaan Wresmoon wwmomosomemommomenmommons 103
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyaha sthAnanirUpaNam / 321 tyanaikAntikatvena pratyuktetarhi zabdApi nityaH syaaditi| dvitIyastu tasminneva hetA tathaiva pratyukte tarhi kRtakatvAdastviti / tRtIyastu anitye vADAnase mUrtatvAdityakta bhAgAsiyA ca pratyukta tarhi mana evAstviti / caturthastu kSityAdikaM buddhimatkarTapUrvakamityukta upAdAnAdigocarajJAnacikIrSAprayatnavata eva kartRtvAdbuddhimaditi vizeSaNavaiyarthya 'bhihite tarhi sakarTakamevAstviti / paJjamastu anityaH zabdaH prayatnakAryatvAdityukta vizeSaNavaiyokto tatparityAgaH / SaSThastu aindriyakaH zabdo nityaH kAryatvAdityukte tathaiva pratyukte zabda evAstviti // dRSTAnte 'pi hAneH pUrvavat SaT prakArAH / prAdayo yathA / anityaH zabdaH aindriyakatvAt ghaTavadityukta sAmAnyenAnaikAntikatvAdAvane ghaTo'pi tarhi nityo'styiti / dvitIyastu tasyAmeva pratijJAyAM pratyakSaguNatvAd dvANukarUpavadityukte sAdhanavaikalyAdAvane kAryatvahetvAdhAratayA sa eva dRSTAnta vizeSaNatyAgaH vaiyarthaM punaruktatvena durghatve / paJcamaH hetuvizeSaNatyAgaH / vizeSaNeti / prayatnavizeSaNasya vyAvRtyabhAvena kRtakatvoktau / SaSThaH dharmivizeSaNatyAgaH / tathaiva pratyukte 'pi siddhasAdhanaparihArArthaM hi dharmivizeSaNamatra tvandriyakatvaM vizeSaNam / tadabhAvArthamityukte sati prAnte cAyadvitIyAdi matapmumonipipantaliramewouMONIRUILDoraansaa n anuamarammaNa m asomtutodwaintensions
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikarakSAyAm 322 iti / tRtIyastu tasminneva dRSTAnte tathaiva pratyukta ghaTarUpaM tarhi bhaviSyatIti / yathA ca sAdharmyadRSTAntatvena pratyukte mAbhUdayaM vaidharmyadRSTAnto'stviti / caturthastu yatkAryaM tadbuddhimatkartRpUrvakaM yathA ghaTa ityudAhRte pUrvavadvizeSaNa vaiyarthyAtau tatparityAgaH / paJcamastu yatprayatnakAryaM tadanityaM yathA ghaTa ityuta prayatnavizeSaNasya vaiyarthyAko tyAgaH / SaSThastu yathA sthUlapadAnarthakyeodbhAvane tasya tyAgaH // dUSaNahAnistu svarUpatA vizeSaNatazca dvidhA tatrAdayo yathA / zranityaH zabdaH kRtakatvAdityukte anaikAntikatvAdvAvane niranuyeojyAnuyogatvena dUSite svarUpAsiddhistarhati / dvitIyastu svarUpAsidviparihAre vyApyatvAsidvista hati // nanu yaddarzanenAyamuktaM tyajati sa eva doSo zabdAnAmityarthaH pUrvavat / yathA ca sAdharmyeti / zrayaNukapAnyAntatvAbhAve yadanityaM na bhavati tatpratyakSamapi na bhavati yathA dvyaNukarUpamiti / ayameva vyatirekadRSTAntaH / yA evamapi dRSTAnte dUSite tarhi vyatirekeNApi paramArUpavadityarthaH / niranuyeojyAnuyogatvena avidyamAnadoSodbhAvanatvena / svarUpAsiddhiparihAre 'nabhivyaJjakaprayatnAnantarabhAvi tvena hetunA zabdasya kRtakatva hetvasiddhaparihAre 'bhihite satItyarthaH // 104
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ MONALOREDIONSHORORSnowonsaahuRIORussonutestantrwaduatundaruralimitenam e linaan ghsstre| nigrahasthAnamastu na hAniriti cet / na satastyAge tAbaddhAnireva nigrahasthAnam asatastyAge'pi tyAgenaiva pUrvadoSasya parihatatvAdiyameva nigrahasthAnam / iyaM tu 'pratyuttarAnupAtinI taduttarakakSyodAvyA / tatrApekSitAnudAvayituM nigrahApAdikA satastyAge tu prativAdino'sadoSAhAvanena niranuyojyAnuyogApAtAt ta. danudAvanenoktaM tyajataH paryanuyojyApekSaNasahacAriNI hAniravazyAvAvyA zrAtmana ekanigrahApatteH parasya ruddhayApatteravaSTambhavijayAvahatvAt / vAde tu saddhAniruddhAvyA netarA / atra nirvAhmameva vadeduktaMca nirvahediti rahasyam // 2 // yA yadarzanena yasyAnakAntikatvabhAgAsiyAdedarzanena / satastyAge prAmANikasAdhyasAdhanAdiparityAge sati hAnireva yathoktadoSasyAbhAsatvAt tadadhInanigraha iti bhAvaH / asataH pramANikatvAbhAvayataH / pratyuttarAnupAtinIti / prathamadvitIyapakSayostyAgAyogAt tRtIyacaturthAdipakSeSu sambhAvitA cturthpnycmaadipkssessuuddhaavyaa| tatropekSitA prativAdhAdeH paryanuyojyopekSaNapradetyarthaH / vAdinaH avazyodbhAvyA prativAdinati zeSaH / svasyApi nigRhItatvAt kathaM paradoSodbhAvanamiti cet taMtrAha / Atmana iti / avambhavijayo nAma nyUnadoSavatA parasyAdhikadoSodbhAvanam // 2 // dha-No. , Vol. XXIV.-April, 1902.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ Hawlanseedspurnadoortupalirnewsbdsaradoxicationsducarness news , asiannocensessesomebd ek shtke mlyukaalemke { dur == * liinaadijaa aam e naalir'ini aky'aaH yaan naa| angg) anilullaamaathaa ghaa| sph akss| ambl laal jaanaajaalikhini| hmsth naabhi sbph nindlaaludaa choln munaasthaa likhini| dui sthi taaln laal liH mil sthaaliphilm| anyaa rummaan jnyaan liy'aal atlaani jaani kaalnaaddl jbaalaakhaai jiig saanjaaliilul jbaalaa jbaaliH nimnlikhini| lndu ngraakhi laaghaalaalaagaal jhaallaa jbaasun juni | tu ntti aphiaainulaal skulaanggaayaalaa chaanihitmaaphilli li ni| uktasyArthajAtasya sUtra nAnuguNamiti zakate / kathaM niili| ghulghii bndhu ymunggaalaahu| bhuu jbiini| yaaSth n iniryaatmimmmmmblini chy' jbaalijjaa naath chaanihity| aini| sunaakhaalplaass zabdo'pi tahi nityaH syAdityekaivayaM nAnyetyuktaM bhavati / jaaH suluk sRngkh chaani laal phulaalingkaamu jbl| ythaalaa caalaahaaliy'niklii jsthaan| tRngkhl saalaahuliH ajnyaanbhaanukhi sb sb laal niilkhaakistaani jb maa jihmaa naajjbaalihaalish huli / (7) nr-a* A * || nnnn
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10H3tertweeds reindlestos6 se : nite 15:32:3EO,Sewindowhte A asrcessessessessmedies sna- n ====== com. r ===== = | nimyaalitbe| 2! smliy'iimillur'iil daay'ii kumilii dul // 2 // ldighliy'aa grniksaalaalinii(7)| - praay' sthaanaalaa : / jaaaaaNy'aa: jbaalaamjulni| nnm aammuH jaaninaanaamukhii abhikhaarii liy'aal ni / khrii: phkhlaa / nns liksiiighaa - laakh laabh kssujhllaal ghssaa kssun dhbni nNbibhiiimaa sullia jddi ghumii| dbii liy'aa nisthaa| naa lulu| jaani naaini bdlilaa liH niy'aanmaalini| slaammiH kaalaakaant nijsb jun almmindh asthihe n n dhuniiy'aa nnu khibh aa limaaH nimnaalaay'li:| n ajbndbiy'aalyaankriy'aalthy jaayy anusb aliny baaH smaar'kaar'aaddh likhil bhrtaa aaanggaaH aal jun nli phuphumityAdau tadanityaM dRmityAdiH zeSaH heturudAharaNe yat phulliaaHi ghnghks nir'iiikaa litb aanggi uktadoSanivArakamAntaramuktvA dharmavikalpaMprakSippadhI likhaaH laa liH alaayilaani yaajaal athbii / jiilaa| mkhlini| laathilins saanilialini / ronow. unaccorrup - - - - -- - -- -- -- - - ----- = = = esson hee (0) - A q marcouragon =uruancchlcaacersaathorocessodeessorsease.
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ seewan HHH ===== nnaangg apkaaoire | miinaakssikaa aaanisphl skulin lkssmii naalishaa chaani adbln / naay'iikssaagh liny ; jaani elijaar'ii shilplaaksaanul maaljj mukt sthaan| lir'ik mphiphlilsussmaanilu miyaadaa laathin laatthilaakaa kini laaln / nir'aamaalin muktilmunaalisstt linggaanaali bhaassaalaaki niiligini maar'iiiy'| taabhuukhii thaabhaassii athaa| an lililsthul tadagnimadityukta prayojyAMze nyUnatayA pratyukte tat kaalimpuujaayaalaanni| liy'aal 1thi snikaa aalimaar'isnigunijnaabaa ny' mn anukhi bishbkaal: anyaayiiH l = liliH aliniilaanyjshbaalu laaksaanniaalaanyaashitH| nihaalaallaath haalntilaaliiykhaar'iilaal nyulu o shikssaasuulil bhoktRtvahetvajanyatvena paramparayA buddhimAnapUrvakatvAt siddhasAdhanamityukte sati / upAdAnAdItyAdizabdena upa| laalsaallaani dyaal| braanbinyaali haalaalaagaa saabhaassii aaaliipo gRhyte| nigamane 'pIti / tasmAnityA varNAH tasmAdidamacilaan naa bhulinsil buni sukha bndhnchihaatmghaaljikaathaaby bilaa eest refer= CONCERN ING 444
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ speederershkssverse B esed l nkne / ekjdaa o k naamy' eoses-s sexmassamesenterta iness e ===aasm lir`sthaaliin bythaa| bm jaalimaaliptaah er'iaanini / mulaa phyaamianyaany kliy'iijgaakhil maaphaaluddaakini| snns chaalr' lksiriikmkhiiaashbin susth / i|| 1 / grnthaakaay' sb skaakhil: // 4 // ghaanaa lingkaal aalu saanillaahil| | yaatm htyaa: ejaajaanggaathaa| : pheN ghnH mniy'aar'iaagaa laal listu tyaa snmaan| naa nilaa kaalimaakh: aanlaar'ikh bhuumi / | vApi nirastaH / evamanupanyaste ityuktahAniratra nAstIti mataM (bahirbhAvena prastutasAdhyaM zabdAnityatvaM pratIta eva bhaaskyaalilaainyaa| ongg laar'ini bhaajaanaalaa uH nt nyaakti aalaa sullaaphi bi anggaangaa aatmiaayaatblaalni aasthaa ulaalnggaasnaa sbaakssaajaabaaly'r' smaajaanggaanyjiH ) / (7)slaallaa sthaa chaani"jndhutb| kssmaa lN lusiighi| tui slijaa bhuuhksim phl // 2 // 11 | | khaaekaahini nisskaasssth naa asbni| r'aanaamH aanchaa lii yaaIyoruktayoranyonyavirodha uktavirodha iti sUtratAtpa (7) () hl|nitaa dulaal| . k Thy'ego kkhte grm a nly'-ny'menmemtaake Exes
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ dsh srkaader sf | gunaajjir' naam susth maanaanugaa niryaay'it hn| anl a mRnaalaalaag thaanaay' nir'ii? juni jbli jbl hlthlinmaal h'hmaa hindn nksaamaakhi phuani! maan e ghr'maalighaalu naar' a khrihmaamiH / nmn sblaa yaa jr'aa l jnni brinii laaliigumr' dhbni| suniiss bhsmH jjiy'i jni| arth* sliimaahmiini| nilaajjeiir'iaa pr'aa sukhnissiddh nimiaanini o sthaanaantaabaaghaa li: caa: anyaany nli asb ii ni| mnialaa baandhbiir sbaamiiaallaamH| niraaliy'aay' ajnyaa juli ny jaal maanaay' nllli jaani| naalnaayaa liH caandr ijilo kly'aalikini| yaath aaa| sns alini| suhmaa taalaalaajr'iaagh maasu| lnt ar'ihaakhH mngg chaay'aakkaad| mnihaanihaakh chaali| nns athbaa arthni| tiniiaain| hlibhaahinii likhaa l yuktaH niSedhavirodha ityarthaH / tRtIyastviti jagata upA-- dAnagocarabuddhimatvena sarvajJasyaivezvaratvAt tasya kiJcidUjaaghi bilini gaar'H alukhaali| khaal| jaalaaniir ly anlaalaa bhilingg| ekhy'aal kreche aakaash-erphkele, 4%
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ SARROW S DARBURG VAROVAS microsson grur deht kren| lingkaallithyaa / anulaa nndnaalhmi mntu ni| ykssm naa aalm c ikhiH jaalaalii: l aaagl lilenH yaatmimmaa l jb milaandaajuH nnm jbaamitmtyaadili ll likhaallaalm| jnm din laa nimjyiaa biaaphsukhyaakini| alikhaalaa a ambaanu laalij: al hmniyaamii niimnaangkhaaH 4 jiy'aa atyaain l akini nsk // * SS mulaal aniraalaay'| 4 / | jiir`r'y' anlaalaay' nihtyaa: nkh aalnili nilaanaaghaaghll nibaa syaaH sm jbaal klaagH / naa naanaay'| llllH| nnni a jun nbssibhiiibaandhaabaaj alngkaa jnyi a laal H jaal dlin laa emnn llnaalini sbaa aphlaa| alini lnsr' olndulhaanir'aanulaal| phul ljy'ii juli| lia' muminaahim| lhmmuhaakki tb lithaa anm nsthlaaninaaglikhaalluihulaaklikh; saakssaatthH jiniiythaanaantaabhy'to'pekSitA nigrahAya bhavatIti tAtpartham / evaM pratijJA| r'ihaakh tungkaay'aalikaa phuli bhuul / Ss | - r ee areness ama saalemgtelgtkaaldd a89
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ eseudaloss ----- 18arewel--- doetracele-seas e ssaroc-cr60000.03440+ skaal semescessaronews = 0 | jaatiinaakssmi kaayaa aa ph lunini aa l llll=kssindu musaallaal ghumillaamaa shbaaly'laabyaaj aa l jaaninaaklaa - laar'i dubaar'aa l br'inH| an l m liy'gaal gm naa jaanaalaaphaarm maatr maakaalu kathaJcit saMbhavAduddhAvyam / zeSamazeSaM hAnivat / prA. pliaajaam laathlkini susth ho| sblr' sbaar'dhii sudin laaluy'aa / | shilpii laakssaadbndhr`ii buddin mi niilbibhiii naaikssm dulH jblbi miks - laa laal lil ni| nd liy'iijiir naa mnilir nimiijinaa chlnr' laal liy'maalaalaan| sum nukhl maakhaa mushl jaani| aa l nhmaastr nirmyaajjbl o lkssi hiiSlaa nimnliini nibssibhiiikssaa snaay' jullin milu graanli ni| mntr - | aaljaasthaa| thyaalii anu| sb sb - laaphaajb hl| aphthaalri| jbljbaalaa dukRtye sAdhyasAdhanAdyapalAparUpeNAyamapi caturdazavidho shli lulaanggaay' kaalinH bhaassaa| tulyonyathA nigrahAya bhavatItyAdikaM pratijJAhAnivadasyAthi liH / / - klaathi dbiaajhaa bni mijaaH saastull| mnemaas-kssaano shubh sklr'ssdkhldaar == eusmslmaakpnnwance a
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ sevenoceaemorrhoearnerbreprestauraanesed echuw aradrenetics licaalaan| marsheas nijbinyaasntaan nlihndu / n hn| assmaa liH snaa' kaahitmiaacchi jaalaal jjiaahaa jaalaal sthi miy'aa| taa maajhmaa strii susth abaalihaatisthaa naal a a junyj maajhmaatmln pratyukta sAmAnyavattve satIti / upanaye yathA tathA jbaalaaksimiy'aa yuddh n ny nr` shiy'aa adhykss o sussii aatmaa in hRstt kaagaaakh l kaanti daa laa li greptaantyukta jAtyuttaratvena dUSite vipakSAvRttitve sati sapane nini bndh bidyaannyaa aambaani| dk bndhaatraamul niini liy'aph lingkaa ar'iikssaabaaaniihmaar' yi laal niihmaar' jbaal laalaa bhul lilubhaalukaa phaanu| njyaathi ilaar' shr'aannaa shilmon sbaagulaangg naa ghum aamaajhaannaaghl milnH aal mRtb naalaakssii muadyaathi aal phjbhaaghaalmnil| jmm lisy yaantinia| gumsjjiaai dini| bidyaathli any libaagr'iaar' baal sndhyaay' bhaal eva dUSaNasya niranuyojyAnuyogo vyavasthita ityarthaH / nilaadbiiim any sthaanH skul| gucch =e ghttnaay' elaakaay' shodh pronneloy'tn run --~-X), 5, Vol, 8X1V.~~-May, 1902,
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ me areaamadameripure saTIkatAkirakSAyAma jyopekSaNasadhrIcInamidaM sadAnivadurAvyaM parikaramukti ninmaalaamni / __ prakRtAnupayuktoktirAntaramiti sthitiH // 6 // | sjjaal phaaly' kssudhaa laahuu lj yat tasya bacanamAntaraM nAma nigrahasthAnaM bhavati / taduttAm prkRtaadaadprtismbddhaarthmaantrmiti|nnyditydhyaahaaraallkssypdsyaarthaantrmitylyaavRntaa prakRtamarthamapekSyati lyabalApAdvA paJcabhyupapattiH / nanyathA tRtIyA syAt / apratisambaddhArthamananurUpasambadvArthavacanamarthAntaraM nAma nigraha sthAnamityarthaH / tacca svaparobhayAnubhayamatabhedena caturvidham / svamatena tA memasomwamwamromeonamamaeemster svAca tayorhatvAbhAsaniranuyojyAnuyogayoHvizeSaNaprakSepe 'pyugneyatvena pazcAt siddhatvAdityarthaH / parikarazuddhiH idaM na hetujJAnavataH pUrvamuktasyAparityAgAta tyaktasya vizeSaNAbhAvasya pUrvamanuktatvAdidaM tRtIyakakSyAtipAti tadutarakakSyohAvyamityAha / prakrAntasya Arabdhasya anyadityadhyAhArAt prastutAdAdanyadarthenAnanurUpasambandha vastu tasya tasya vacanamadhAntaramityarthaH / lakSyapadasyeti / prakrAntAdarthAntaraM yat tenAnurUpasambandhaM tasya vacanamarthAntaramiti vetyarthaH / prakRtamarthamiti / prastutamartha prakRtya yadanabhimatasambandha | vastu tasya vacanamAntaramiti vetyarthaH / atra svaparazabdena wamisammelamciarosomear 314
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ crorirms-dependeadekhws resershdy'eche e nseeeeeeeee laal se daa she - " ad , 1 swers deh sb | bichaanaalby| nuu liH sur aithilaalu ghaam jaaH slaahm muph / nrngin phlm nl daa thaan kaal aaaaaanu m aa li: lkssm jbaakti / al n naaaksstr : sbaamii yaan naa naambaar'aaphiks shaaki| shunl naa blaa jy' liastr sbaakssyaalugaalph n mdhukh| nj nmi asthi baaki| aphaaphnlchinaal ajny miimaas nui nunu chil naanaamukhii muul aliki dmini kaadmyii daalaakhaal sunjaani maalaakaandhi phlni| eks - laashi cbi niihuddhshbaasy sbaabhaalaa kintu naannaa| strii saahaanu haalaa nl linn|an| susth j naa julini y phl // oN 4/ kaamaaliikhii jbaandhi| smaann yuaal kaali lingkaa laal lis haal khaan| naah aliliy'aakaaniaalini| akhaalaa jaaliy'aa klaahmaant nil nu nn angkhlaa sbaabhaaskikhini aamu| vAdiprativAdinA naiyAyikamImAMsako gRhote| tathaivoktasya aliH h ghuur'iaanbinyaay' bishbbaajaalili a 4/ k 4/ aasloy'aar-knolkke aalaapn = an= === - ' ' echaa shaash -ke km onustard share th o usuarounlaamaal ueteoaseeeaturepad.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ eeacoccessyears.2: 4 7nn= eswas tastess e sses aw,shtthswers screens = = === ==== == = hit s e liinaajjilyaany mllikss lkss limbaalli:| maandh yaa lhmaar'H| jmmbaassirmaanyjaayaa lialaalmaahi: aanilaamaanbighaa kssunsujj phiilaambaajhlaalsilki o laal asttriy'aa angkhaa linuyini bn liilaabbaalaaji maajaagaandhr'iaay' hindu / ayaanyjeli naathi laalmbiin anny| ghaa - laalmr'aajji humkaa jnmnilaal kaandhiy'aai nunyaany sb mukhaay'aal maadyiaal dhbni yaan jaalaal| l l jaalaalaal yntrsmmaanini maa / aln naaelijaabbaanimmmaay'aajiihmaa limishaasbaar'iilaa daalaalkhlaanliy'aayth mnn ca samAnasamayaireva padairvyavaharedityupadezaH // | lili| nishbnjiaanaa yaal kliaaniiklaa' jinissiigH nuu linggniissaar'i| nindi viparyAsaH / kapiH kalaM kUjanti pikAlaM kaammdhdityaani| anbissiir'l saalaamiraalibhkti maajhkhn| kaali gaalaajljyaatmi khaajaa| hlth kliaanbighaai thi! l - miti sambandhaH / dujAnaM jJAtumazakyam / samAnasamayatvaM r`ir'iiianggu| ambl hsk khaairul aalii| ri abhelaay' kaaen mhaaphetehraans-emn kaalekshner mekaanchaat-llen mttee
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ nigrahasthAnanirUpaNam / tribhaGgyantaramukte 'pi prAznikaiH prativA dinA // 7 // 335 vAkyamajJAyamAnArthamavijJAtArthamucyate / vAdinA tribhAntarAbhidhAne 'pi prAznikaiH prativAdinA cAvijJAyamAnArthamavijJAtArthaM nAma nigrahasthAnaM bhavati / taduktam / pariSatprativAdibhyAM trirabhihitamapi avijJAtamavijJAtArthamiti / vAdinA trirabhihitamapi pariSatprativAdibhyAmarthavantayA'vijJAtamavijJAtArthamityarthaH / taJca trividham / svatantramAtra prasiddham rUDhimanapekSya yogApekSayA pravRttam niryAyopAya prakaraNAdyabhAvena saMzayAkrAntaM ceti / taari rupayakapAlapuroDAzadazApavizrAdimImAMsakAnAM paJcaskandhadvAdazAyatanaca turAcAryasyetyAdi baiaudvaanaam| tribhayantaramekasya vAkyasya triprakAramekArthavAkyatritayaM vA / prAznikaiH sabhyatvena vRtteH / prakaraNAthabhAvena prakaraNaiaucityAdiprastAvAbhAvena / yajJapAtravi - zeSAH sphyakapAlAdayaH / puroDAzaM homadravyam / dazApavitra gRhasammArjanaM vastram | Adizabdena camasa (?) upalAdi gRhyate / pacaskandheti / rUpavedanA vijJAnasaMjJAnasaMskArAH pa skandhAH / SaDindriyANi SaDaviSayAzca dvAdazAyatanAni / AcAryasya zuddhodaneH catvAri satvAni duHkha samavAyanirodhamArgaH zravaNamanananididhyAsana tatvajJAnAni A 310
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatA kiMkaratAyAm dvitIyaM tu payaH payodhisaMbhUtA kAntapada vaizeSikadharmaH pUvaikAvadhipadArtha palakSitavastusattAvAn niyatapUrvakAlavarti padArthasamavetatvAt pAkavyApAraniSpannasaMyogAsamavAyikAraNadravyavaditi / tRtIyaM tu zvetA dhAvatIti tatrAkSaM parasiddhAntaparijJAna zaiauNDIryAbhimAnenAbhayAnumatyA kadAcidupAdIyetApi uttaraM tu dvayaM sarvathA anupAdeyameva / anyathA prativAdyapi vaiyAtyAntAdvazamupAdadAno na nigRhyeteti kathAbhAsaprabandhaH syAt / tarhi kiM trirabhidhAnApekSayA prathamata yavAvijJAte tatheodbhAvyatAmiti cet na anavadhA ca dikSaNasaMvRttyAdikaM gRhyate / dvitIyaM kevalayaugikavacanaM payaH payeodhIti payaH payodhisambhUtA kSIrAbdhijAtA lakSmIH tasyAH kAnto viSNuH tasya padaM viyat tasya vaizevikadharmaH zabdaH pUrvekAvadhipadArthaH pradhvaMsAbhAvaH tadupalakSitavastvanityaM tatsadbhAvaH anityatvaM tadvAna anityasvadharmayukto bhavitumarhatItyarthaH / niyatapUrvakAlavartI padArtha upAdAnakAraNaM tatra samavetatvAt kAryatvAdityarthaH / pAkavyApAreti udAharaNArtha kulAlAdivyApArasaMjAtAvayavasaMyogAsamavAyikAraNaghaTAdivadityarthaH / zvetA dhAvatItyatra saMzayAkrAntatvaM dhavalaH kazcidravAdi dhAvatIti zvA itA dezAntaraM prati dhAvatItyanayorarthayoranyatara nirNAyakAbhAvAd draSTavyam / AyaM svIyamatasiddhArthavacanam / zaiauNDarya kauzalam / vaiyAtyAt sAmarthyAt / pari 318
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ = == e n seenevarsonarnews. niy'ntraanaalyaacchi| laakiy'aajuliy'aay' maalikaanaa / ni sunaalni lingkH / nn kssnn laalaanin shilimul aaal dbaa| l chi aami lphaa shaar'ii khulsin br'aathn bni khaan| l 4 khiii prmijaanuyH sbaakssr'i ly'aani| lj anaay'maan aalmnissiddh baani| ndiy'aahini lil jaambiy'aay'| amilunaath skaa mililini suhmaar'| anummi aal 1thi l jaannaam jaan naalaar' sb taamimo: ginyji aal o suniil maamni aaNkhi| = mlilkssaa mngkhlaa lini| nmillaaraa linlini| sutraa gir'ilaalaabaan ghssaalaalaalaalaabilaasis: sum sb sbaakssH maaninaa sthaan| mshH ajaanni| nik agraahaaj| aphinggaa| l di ghr'khni| nchi sbniini aakaa| kaakaal| l ngg mili| laa maagi, aaH haalikhn yuthikhaalu ghini ni aami mugdh| mihi hi siil| thaakaa neti / paramahaM kariSyAmIti bhrAntyA lokarUDha lokaprasio milaadu khaai'aalaalinsbaadu| 25
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTIkatArkikaratAyAm prakaraNAdisadhrIcInaM nirastadoSameva vAkAM brUyAditi rahasyam // 1 // '' // 338 padajAtaM vAkyajAtamananvitamapArthakam // guNapradhAnabhAvenAnanvitArthaM padajAtaM vAkyajAtaM vApArthakaM nAma nigrahasthAnamiti / taduktam paurvAparyIyogAda prati sambaddhArthamapArthakamiti / paiAvIparya vizeSaNavizeSyabhAvaH tasyAyogA nairAkAGkSayam / tasmAdananvitArthamapArthakamityarthaH / na cedaM nirarthakaM vAcakatvAt / na cArthAntaram anvayAbhAvAt / sarvathApyasambhavadanvayam yathA kuNDamajAjinaM phalaM piNDa iti / daza dADimAni baDapUpA iti ca / vyavadhAnAdanantrayaM yathA prodanaM sarasi bhuktvA jJAto yAtIti / prakaraNAdisadhrIcInam arthanirNAyakaprakaraNaliGgAdisahitam // 7 // '' // guNapradhAnabhAvena vizeSaNavizeSyabhAvena / anapekSaNamanabhimatArthatvAdidaM vAkyaM nirarthakAntarbhUtamityAzayAha / na cedamiti / prastutAnupayuktavacanatvAdidamapyarthAntarAntarbhUtamityannAha / na cArthantaramiti / palalaM mAMsaM palAlaM vA / vAkyayorananvayamudAharati deza dADimAni SaDadhUpA ityAdi / vyavadhAnAdananvayamAkAGkSaNIyasya padasya dUrasthatvena jhaTityasparzAnyayam / sarasi snAtvodanaM bhuktavA yAtItyanvayaH / vikalpazeSAdananvayaM bhavatIti sambandhaH / 320
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ shkaalekshbprthmbaaheantasyrecipartrbarta3guy'ej meyedtw2-957 shekhwnlo63y' agmsespikee s hy'e sh | | me | | f Tai caay' = " jiy'sthaanaan / | mirjaal khaalaalaakhaalir'r' nmuntaan| naanaa byaaNk r niil linthH o strii mntriiH ghssaamuy'aalaaghaalaalaahu ljjlikhH - any akssrjaay'aaliilaami H sukssm lilaa laa saanniy'aastr laaH gaajb sb kssiy'aan alpshikssy' a l linulini| smaalin lghiH // milikhl maar'aakr'aar'aari| bil ani nu maasaakaabaa! | plaakiy'aa laagaay'aa my' jbaatmk yntrkhkumaani| bishb maa gilaaniph: 5 jaasuji i lssyy'aalsh nhmliy'nyjaabi khyaati shraaNkph jaamiksaaniliH aakhiiaaH / nn: adbitr mijli aaa i kssaany bissaabh aah jlbin laalaaksiaalaa jinyj hj phyaany jbaaghil sbaak anyaay' - aalaakh ashii| nj limbi phl| skhii laal saatmjjaahaaj andhtb dudu lihaa lksghaath aliny| shukaaighaalaan biphhaal aaaH| ummaahmtyaakaali maammindhnambaaddiy'aay' sthaan| aaalihiihmaalH o aammaa jbngg aasbl jblini lilH jbl MARE = = elaah=== =ndiration:40&ra: trunn shikssk-shiottewoaakssn maashdeshaahrussdekhlaam . .. Encro -~~~-No. 7, Vol. XXI V.-~~july, 190,
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 saTIkatAkikarakSAyAma dhAya saMkSepatA vistaratAvA hetvAbhAsA uddhrnniiyaaH| prativAdinApyanubhASaNapuraHsaraM vAdisAdhanaM dUSayitvA bd hindu nn maalaar Rn vitaNDAyAM tu dUdhaNamAtra eva paryavasAtavyamiti / tatra tb hlkhi asujjaambaaki lilunH kathArambhaviparyAsaH / AbhAsAddhArAnantaraM sAdhanaM prayuaAnasya vAdAviparyAsaH / prativAdI tu yadi svapakSasAdhanAnantaraM parapakSamupAlabhate tadA vAdaviparyAsaH / avayavaviparyAsastu kRtakatvAcchabdo'nitya iti / anityaH zabda ityavayavAMzaviparyAsaH / evaM vAdajalpayAH paJcavidhA viparyAsaH / itaratra caturvidhA ityarthaH / sabhyopakSipte svamenaM pratyamumartha sAdhayatviti sabhyarupasthApite 'rthe na tu svAbhimata ityarthaH / prativAdinA vA sabhyairupasthApite 'pyasmin sAdhyo kiM pramANamiti prativAdinApi pRSTe 'rthe / yahA vAdakathAyAM tvadIye sAdhye kiM pramANamiti prativAdinApi pRSTe 'rthe / anubhAghaNapuraHsaraM vAdyuktaM sakalaM svadUSyamAnaM vAnubhASyetyarthaH / abhidheyaM vaktavyam / dUSaNamAtra eveti / vitaNDAyAM prativAdinaH svapakSAsadbhAve 'pi tasya sAdhanAbhAvAcAdisAdhanadUSaNameva kartavyamityarthaH / vyavahArAdikamiti / vyavahAro'nna saMskRtAdyanyatamamevAvAbhyAM vyavahartavyamiti nizcayaH / Adizabdena sabhyAnuvidheyavaraNAdika gRhyate / anityaH zabda ityavayavAMzavipAsaH sa ca
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyaha sthAnanirUpaNam / 341 juni| ghi anissaanmaamil maadaam tnur'ii: sAdhanAbhidhAnAnantaraM svayamevAbhAsAdvAre satyanavasthAprasaGgAt / tathA ca na vAdAviparyAsa ityaacjn| snaangkhii traaghaalaathiy'aajlaamihAraM pazyantaH prAcInameva pakSamurarIkurvanti / bhUSaNaadhyaay' biksiniinikssnn anullikathAyAmevaitannigrahasthAnamiti manyatesma / tdyuktm| luddiaa laal lissmikaannaar'aamaanuddhi dRSyamadUSayitvA prativAdinApi svapakSasAdhanasyAnahatvAdavayavatadaMzayA kramAvazyambhAvasya prathamAdhyAye dharmiNi dharmAzcintyanta iti nyAyAt siddhadharmiNamuhizya tatrAprasiddhasAdhyadharmavidhirucitaH atra tathAkaraNAt pratijJAMzaviparyAsa ityarthaH / itaratreti / vAdaviparyAsAbhAvAt vitaNDAyAM caturvidhaviparyAsa evetyarthaH / anavasthAprasaGgAt prativAdyabhimatadRSaNajAtamAzaya samAdhAnena kathAprabandhAnucchedaprasaGgAdityarthaH / vyAghAtAvadhirAzati / yAvat na svavacanavyAhatiprasaktistAvadevA. zaGkA pravartate tata AzajJAnavasthAnaM na prasajyata iti pazyanta ityarthaH / viparyayeNa kathArambhaviparyAsAdikaraNAdinA / niyamakathAyAM vivakSitakrameNaivAvAbhyAM vaktavyamiti niyamapUrvikAyAM kathAyAm / kathAmAtrasya kramApekSAstItyupapAdayati / anupakSipta iti / prathamAdhyAya iti / pramANatadvizeSatavayavAdilakSaNaM prathamedhyAye krameNa 456
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ ensweeteran.sadagaswkhws eaevastaviantasranhossainsokawhee80aashess nei anete ekek jner kaaethrue why' shrey'praann gelaamge THA ( ne phaanaalaa laakhnlaallaaksniinir`aakaalaalaam| baajii aaar' muulmbaakaamijulbinyaastriilaal maajaa kaa| graaanggiksmiiniH saamilaalaa saamaanyciaalH| mithyaa ny'y'aakhaalinin cmRtmkaannaa : abhiijaa yaaH snngg jaandhaakkaa laa lukini tbaahH // 4/4/ thaasthaan tyaajjbl sngkul julchil / 20 / . slaabhiy'aalaay' jbaar'mbaar'n| nil hle bijnyaanyaalaanal sliaa aal jaaljndhaar'khy'aa ai hy' atyjihbl lll liy'aa gaan| graamlialaajikaallaa sbaasthl hl jbaanycl| jaal snt jbaalaa r'aa niil aaa jaalaal liy'aa aachil| nimnlikhi aaghlaans | ge chele s sur wy' eker ny'| 2 s h / ap / ghl sulaar' khilaakhi| khunkhaalaahy' yaa athangg shnaa an| kthaamaath'dyaakh hRngkhhlaalhaalihaatmthaalaaghr'ii - bhaal laagaa (!) jaahaan khaan tul phaalgH siil shaaraal l | e tti gaa-gwoaahle klkaataa haaste
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ gunyjrderurseas onses/weearesetwediswasreeragesstenerakandreathe sepaaaaasosawallowanchited entertaineraceae nir`ntraanaalyukt ? loviroaanbkthr raceparisonoure rPl-mtbonohelterescendependenerospanuous bhrnessy'enycaay'etemaay' | e haaly'aa ikaae 4 sN & baani , 3. d 8 | cey'e o | . / her sss rence crnn jaaehel y kh thu thu 4 e 4 yprogram , er 8archaay'aay' uthhhhhhhhhhh -=- = - -vec-s-=== khini anulighln| siilphaamlaale suljhinisul jaayaathr' bjlii| l ati liinaa jsb slp naa laal linggn ndd'aai aghraaakskhiir'ii lbidd'aal nnaar'ilaayylinaakaalhiin / mulaa l naall prtyaahaalulaal linaakaar'iaagaanini| nnaalihmiaar' str' ar'ijaa aandaa laash daalaaliindraay'aamr'ikaabyaathaa laalshaay' ni| su jnmgr / slaalaaphaalaarini| anllin hjj thyaalu| laa chi r'inlibnnaasbaapliaanH llihaalaalmiraanggaa| gaassi nu kaanaaghaasurthaalH| y' laalaay'n 1 laajaain jaakin yulaar`ii athniH lli ddhi anidraa duni phulmll m naaph aesearch saagr "pipy'e ( 4 hit a ghll baa nyaashnaal kaalu thaalaabaalighlaal y| mukh lukaathr' sulaal aahssnnaa vAdavAdAMzA api lakSyanta ityarthaH / dyavayavamudAharaNAghl / haa laa laa laahini tyarthaH / nyUnAdItyAdizabdena adhiksviikaarH| evaM sva * caalaalegogle hephaajerelo! dova/emy'shtlaay' aaley't h8e87531485-teoetro.
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ amatarangamayama A NTANORINGTONGARAMEBRURALNE 344 HamroMeenawwwmasternmenom enamename AmavasmaanedaunsaanautanumanupurangamusicatecommumouamnmaratTHRAINEKHARIASIREENNERIOUSANDMADRASIA tvAbhiprAyasyonnayane 'pi tasya jaghanyatvenAsyaiva ninahahetutvam / athavA yathAvastu yathAsiddhAntaM vyavahartavyamiti niyamAt pUrva nyanasyAvatAraH taduttaraM tvapasiddhAntasya na vAvayaveyattAcintAyAmantiratvamanyatarAsiyadAvane hetoH siddhivyutpAdanavat prakRtopayogAt / atra paripUrNa bayAditi saMkSepaH // 10 // anvitasyopayuktasya punaruktatarasya yaa| kRtakAryakarasyAktiradhikaM tat pracakSate // 11 // ancitamupayuktamapunaruktaM kRtakAryakaramabhidhI. yamAnamadhikaM nAma nigrahasthAnam / ancitatvAdivizeSaNairapArthakArthAntaraghunarUtAnAM vyavacchedaH / hetU. dAharaNAdhikamadhikamitisUtraM dUSaNAnuvAdAdhikayorapyupalakSaNam / hetUdAharaNagrahaNenAvayavAntarAdhikyAsambhavaM suucyti| na hi pratijJAnigamanayoradhika siddhAntasiddhAvayavanyUnAdivacane / jaghanyatvena nyUnapratI. tyanantarabhAvitvena / anyatarAsiddhIriti / zabdo nityaH kRtakatvAdityatra mImAMsakenAsiDo heturityukte zabdaH kRtko'nbhivynyjkprytnaanntrbhaavivaadityrthH|| 10 // anvitatvAdivizeSaNairi ti|prkRtaarthaasnggtvcnmpaarthk saGgatA satyAmapi prakRtAnupayogivacanamAntaram prakRtAnvaye upayoge satyekakAryaviSayaM punarvacanaM punaruktam uktarUpatrayasadbhAve 'pi saprayojanatvAt anuvAdo na nigrahaH tata etaizcaturbhivizeSaNaiH etacatuzyaM vyavacchinnami onsonanesamsunmumme marares mmmmmmmemewwanimaIHAR M ATHMANORAMAmwwwmaANURMENDOMEcmMIRICISION
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ aakaash chaatk- khopd shhr kkjn 3+-adekhaa yaak kaalekshner jel htaah / ' T = = = = niyahasyA narUpaNam / kaamni| yaahaa sulminaa| sukh sndhunaalnaaghaalaalaa / subaaly'klaa baaghin khilli mimin| ghn nijmH laalaa khaalaan spaannaa| qaalaa dbity ann? a khilaa ann: sulammaan shraabaandhaanini hul mullillaakintr'iy'aal aa laal: aa snaabaaj (?) chaan| shaalaakiyini / shilaa inulaani zcetyAdi / anuvAdAdhikaM tu prakRtAnupayogAdarthAntara maanaali aaNkhi| abibaanibhijibraa baalukhsth kaakknttrlaani sbljbl maa nimaanbsddinlkhi klaagyaanthnibnimn ninii hn nyr liy'aal sundhn| yr'ijjiaar'aatmaa alini ask| l a nthi kaallilaambaasnkaal gaal ayaasi == = = a - aar ek | hRH / anythaay' shir`aakhn mntrnnaakh chaani sbaavat / aparathA anupayuktatve prakRtAnanvaye ca satItyarthaH / tun shikssaamuudbiaanlu| anaalityAdizabdena asiddhatvAdidoSavAna heturityAdikaM gRhyte| vAgmitvAtizayajJApakasyAdhikasya kathaM nigrahasthAnatvamityAzajhyAha / pariSatprativAdyavijJApitaM na tatrApi parianumaalaa andhtb laambnaannaa 4 23
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ myenaatmujaaiksskshkshpe bhr`iindnaajir'aay'sth| aal n n b n aar'ilinaar'ini| sul sbaakssunll anini / 77 / munnaabhaabnaa aaami niil kssiinly' / / saajlnmilaasul sullini bhiliH // dui // | niinaa baajllaay'ai mulmti aal nijbaal mulku o baajl guldaa blaalujaa yaa lil aks| nksaanaaluddsstt jllinlini l jl snaanH anibllbnyaaln nibi sulml lulaalini sumii anukhaaddhaagn du lu| nn sul: aallaahaanilaa| r'ji sniinir'ikssii mni| adhiinlliniy'aal nil bhijim| nilaammkaakl dulhaani naangkhaani ghin ni| gir'ikh bn| mul dkhl mul tte / hoy'aa = = = = = tatsarvamahaM vadAmIti pratijJAtumanIzvareNa na zakyamiathH // // | sliimii ghhibaa maalibaani smmaanl maal| lkssm daanH naambl sbtb olaathi jaal pratipAdanaM punaruktamiti sthittvaacetyrthH| evaM vAkye 'rdy laal lkini diikss| onjndhitii junaai| okhaambli| nitbaa dulaal naahini andh daan thaaH = = == ekk - --- m y'mkmeil krun
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ nigrahasthAnanirUpaNam / 347 ruktaM ceti / tatrAdA yathA anityaH zabdo'nityaH zabda iti / dvitIyaM tu paryAyeNAbhidhAnaM yathA anityaH zabdaH vinAzI dhvaniriti / tRtIyaM tu agninANena yuktaH parvataH uSNenAgninA yukta hati ca / evaM vAko 'pi jIvan devadatto gRha nAstItyu kA bahirastItyAdi / tadetat sarvamuktam / zabdArtha vA punarvacanaM punasanktamanyatrAnuvAdAditi nAdApannasya svazabdena puna llin aa lilkssmghaaly' bhul liy'aanaM nAnyati vizvarUpAdayaH / zabdapunaruktasya bhedena nidezA'pyarthabhede 'pyuktazabdo na punarvaktavya iti niyamakathAyAM zabdamAtrapunaruktirapi nigrahasthAnamiti sUcayitumiti vizvarUpajayantAviti // 12 // jJAtArthaM prAnikaivAkyaM triruktaM naanubhaasste| yonudAvya svamajJAnaM tasyaivAnanubhASaNam // 13 // prAznikaiItArthamitivacanAt prativAdijAnamavivakSitamiti darzayati / triraktamityaccAraNayogyatAmAtrapradarzanaparam na nyanAdhikasaMkhyAvyavacchedaparamuktaM vAdineti zeSaH / tadanupAdAnaM tu mandasya punarvacanamiti sUtrakArasya tAtparyamAha / zabdapunaruktasyeti // 12 // uccAraNayogyatAmAtraM samAyAmazaktasyAsatyevaM dUSaNAdivyatiriktatvamAtram (?) / na nyuunaadhiketi| prathamata eva pariSatpratipattisiddharavijJAtArthavana tririti niyama ityarthaH / tadanupAdAnaM mUlapadyakAreNa vaadinetynuktiH| anyathA 1 -----Ne. 8, Vol. XXTV......August, 1902. Dome 490
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ umanmanisammaanemadomomsabanan 7 . saTIkatArkikarakSAyAma kadAcit pariSadApyanUdA dIyata iti sUcanArtham / ajJAnAnudAvanavadavicchedIpi kathAyAM vivakSitaH / anyathA vikSepasyaivApAtAt / tenAyamarthaH / vAdinAtasya prAdhikairvijJAtArthasya punarvAdinA pariSadA vAlum naahiy'aaanyaannaalaalaabinaa sbthAmapyavicchindatA yadapratyuccAraNaM tadananubhASa laal lingg shraallini| l aaahmaannaalaanaayaahsAraH jJAtArthasya spharaduttarasyApi samAkSobheNa vAkaNThatvena vaapynnubhaassnnopptteH| tayAstadAnImanizcayAdananubhASaNasya ca yogyAnupalabdha syaiva nirNItatvAt / anna ca naHparyudAsavRttitvAbhyupagamAntadityAdisarvanAvAnuvAdA dUSyaikadezAnuvAdA yathAnuvAdaH kevaladUpAkiH stambhanaM ceti paJcApyananubhASaNatvena saGgahmAnte / sarvaM caitannigrahasthAnameva tUSNImbhAve dUSaNAzrayApAdAnasthAGgatvApratipatteH dUSaNamAtravacane nirAzakathAvicchede sati / tena evaM yadyasyAvayavArthanirNayena / kayAmapyavicchindatA yatkicitracanena kathAbhAsaprabandha kurvatA prativAdineti shessH| vAkaNThatvena sadapAtinA yathA yathA vyavahAravaidhuryeNa (.) / tayAstadAnImiti / ajJAnAdhikArAt kevalaM tUSNIbhAvAbhAvAcAjJAnApratibhayorananubhASaNasamaye nirNayAbhAvAdityarthaH / yogyAnupalabdhasya zrotuM yogyasthAnubhASaNasyAzrutatvena siddhasya / paryaMdAsattitvaM anubhASaNavyatiriktavAcakatvam / dUSaNAzrayopA
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ nigrahasthAnanirUpaNam / 24 PARA anuyaanugndhnaaanaathaalaa khaalutt ca dUSaNopAdAnAdvipratipatteH / ekadezAnuvAde ca ny'aa yuddhaarthii nu atyaakunsinaal| l lint guhaa hindhilaakhaalkssaandhinel aalgniiighinaalaanishaanaa htyaa / - laanggaalur'aa si ks kuun skul byaalaanknyaa kmmi haasaanul yaaitayA dRSyavizeSanizcayaH / asiddhatvAdinA sarvasyApi dRSyatvAt / yogyamevAyaM bravItItyanizcayAcca / dulaagljhaalukaayiiy l n m aami dAnasya vAdivAkye dRSyamAtrAnuvAdasya / asAdhanopAdAnArtha dRSyapratikSepAsamarthadUSaNApAdAnarUpavipratipattarityarthaH / vyadhikaraNatvena vAdisAdhanadUSaNabuDyA tayatiriktamanUdya dUSaNavacanAdityarthaH / tathetyavizipratipattimupapAdayati / guNatveneti / guNatve satyaindriyakatvAdiyuktayetyarthaH / sandehAnatikrameNa prakRteSu madhye asyAyaM dosso| nAnyasyeti nirNAyakAbhAvena / na ca dUSaNasvarUpati / vipratipannamupalabdhimatkAraNamityantravipratipacasyAnekatve 'pi yathA sAdhyavizeSopAdAnena tadvizeSasiddhirevaM dUSaNasvarUpavizeSasAmAd dRSyavizeSasiddhiriti na vAcyaM dRSaNasya sAdhyavadanyatAzrayAvRttitvAbhAvAdityarthaH / yogyameveti / dRSaNayogyaM pratyayaM prativAdI dUSaNaM brate nAnyaM pratIti vAdinA nizcayAbhAvAca na vizeSanizcaya' iti numanforumomenemamummentmentionarm a dartmamrounmara t masnamanceTamarmasmmmroMIRAMAIR A TRA 466
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 sAtAkikarakSAyAma manelewanemanemamaguaranamamanna saTIkatArkikarakSAyAma anupayuktAbhidhAnanArthAntaratvaprasaGgAt / prADhiprakaTanAya sarvAnubhASaNaniyame tadakaraNameva nigrahaheturbhavati / na ca tenaiva vAdivAkyenAnubhASaNIyamiti niyamaH / vAkyAntareNAnubhASaNe 'pi tatprayojanasiddheH tatprasiddhapadairevAnuvAdanAnubhASaNamityananubhASaNAbhAsaM darzayadirAcAryairava vAdiprasiddhapadairapyanumaakkiinaa milaan ar'iaa r'ibhihitasyApratyuccAraNamananubhASaNamiti sUtraM sugamameveti // 13 // jJAte 'pi vAdivAkyAthai prAnistatra cet prH| svAjJAnamudbhAvayati tadAjJAnena nigrahaH // 14 // vAdinA trirakta prAdhikaiAtArtha satyapi vAdivAko prativAdI svAjJAnamAviSkaroti na jAyate mayati tadA tasyAjJAnaM nAma nigrahasthAnaM bhavati / annAnAnAviSkaraNe tvananubhASaNameva nizcitatvAduDAvyam / ajAtaM cAjAnamiti sUtra cakAraH pariSadvijJAnaM vAditrirabhidhAnaM ca smuccinoti| avijJAtaM vAdivAkyaM yena tasyAjJAnamiti / athavA bhAve totpattiraGgIkAryA yasya vAdivAkyAthai acAnaM tasyAjJAnamityarthaH // 14 // pUrveNa sambandhaH / tatprasiddha padaiH vaadivaakyvytiriktpdaiH|annubhaassnnaabhaasN nirnuyojyaanuyogvishessm||13|| vAdivAkyamarthapratipattaye vizeSaH / bhAve tAtpattivizeSyavAcakasya zabdasya vizeSaNa dharmaparatvam // 14 //
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ memamamutarvasnamusivsensnainamusioninemawwwRAMANA atmentenceneum niyahasthAnanirUpaNam / 351 .... w omanabranseahenwanNRNAappamanaunusemamaee RARIEReem ...... . . vAdyuktasyAnUditasya prativAdI yadottaram / pratipattuM na zaknoti tadAsyApratibhA bhavet // 15 // vAdinAktasya svena cAnubhASitasya vAkyArthasya pratiSedharUpamuttaraM yadA prativAdI na pratipattamISTe tadA tasyApratibhA nAma nigrahasthAnaM bhavati / tUSNImbhAvavadojavAtAvataraNazlokAdipAThakezAdiviracanagaganasUcanabhUtalavilekhanAdi yat kiJcit kriyAntarakaraNe 'pi nigRhAta eva na tvapasmArabhUtAvezAdinilipt naathr'uumaalumbndhaan| athhmaar'aatm zlokAdipAThe arthAntarApArthakAdiprasaGgAt tuussnniimbhaavmevaaprtibhaanigrhhetumaahuH| asatsAdhane paryanuyojyopekSaNasahacAriNI / itaretreyamasaDINA na cAvazyodAvyA utthitasvedAdinA suvyaGyatvAt / kathAvasAne tirodhAnAyogAca uttarasyApratipattirapratibheti sUtramuktArthameveti // 15 // gaganasUcakaM gaganagatakANyAdivizeSapradarzanam / nigRhyata eva / apratibhayeti shessH| zlokapATha iti / paThitasya ilAkAdeH prakRtArthAnvaye satyanupayuktatvenArthAntaratvamananvaye 'pArthakatvaM kasyacidarthasya vAcakatve nirarthakatvamityAdiprasaGgAdityarthaH / asatsAdhana iti / asaGkIrNA na ninahAntarasahitA / utthitaparAjayaprakAzakaviSAdagarvasmitasvedAdItyAdizabdena dehakampagadgadatvAdikaM gRhyate // 15 // (1) bhavedapratimA tadA-pA. A puH / mamimanomenommmmun 50
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ MATERNEHLOROPORTertainamumatuLIBIOTIRINDIAHINDI 352 SARAIDERED saTIkatArkikarakSAyAm kathAmabhyupagamyaiva tadvicchedAya kasyacit / vyAjasya vacane prAhurvikSepaM nigrahagraham // 16 // kathAmupakramya pariSadi zrotumekatAnamanasi pratiyogini ca dattAvadhAna samprati me mahatprayojanamasti zvaH parazvI vA kathayiSyAmIti kasyacidvAjasya vacane vikSepalakSaNaM nigrahasthAnamAharAcA_H / apranimaam aalaalihimaagaanti kaaj kinnaandidlliibn o sb sb naakhshaanaanugaandhaaraNAtyAvazyakamanuSyadharmA vyAjA bhavanti sarvaprANidharmatvAt kathAvicchedAhetutvAcca / upakramAdArabhya hRthaa akss baa sbaamH aaallaal ann laa juaaulaamaa / hmjbaamidAhetutvAt kAryavyAsaGgAt kathAvicchedo vikSepa iti sUtraM sugamameva // 16 // aniSTabhramatAnyeSAmiSTamApAdayedyAdi / matAnujeti tasya syAnigrahasthAnamuTam // 17 // nigrahagrahamapajayAkhyamapi vAcyam / kathAmupakramya anyena vAdaM kartuM sabhAmadhyamAruhya / mUtrocAraNAdItyAdizabdena vivekAsphuraNajakAsaSThIva-- nAdikaM gRhyate / iyaM vAdiprativAdinoI yorapi sambhavatItyAha / upakramAdArabhyeti // 16 // (1) vikSepaM nAma nigrahama-pA. B puH / pura
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ vouraruwaRUMARRIAstreeOREREDNDRAWomammeena RANDAININNERScanawa newroane HETAmawINATHom e wrowNROMATIVasanmomIMIRimmunisma nigraha sthAnanirUpaNam / svasiddhAnte pareNApAditaM doSamanuddhatya parasyAniSTabujhA iSTaprasaJjanaM matAnuzetyarthaH / tathA ca sUtram / svapakSadASAbhyupagamAt parapakSadoSa prasaGgo matAnujJeti / yathA kenacidAtmanazcoratvamabhyupagamya puruSatvAcorastvamasItyukta tata eva hetAstvamapi cAra iti prasaJjanam / na hyanenAtmanazcaritvaM parihatam / na ho. kamindhAnamagnisambaddhaM dagdhamityanyanna dAte / na cAyaM prasaGgaH iSTApAdanatvAt / tathA anityaH zabdaH kAyatvAdiyukta tata eva hetAryaTo'pyanityaH syAdityAdInyapyudAharaNAni / anAniSTameva parasya ayAditi rahasyam / bhUSaNakAraH punarevaM vyAkhyAtavAn / yastu svapakSe doSamanuddhatya kevalaM parapakSe doSaM prasaJjayati sa tu parApAditadoSAbhyupagamAt paramanujAnAtIti matAnujJayA nigRhAta iti / atra svadoSaparihAraraNava parasya doSaM prasajjayediti sajhepa iti // 17 // / ani prativAdinAbhimataM svapakSe paroktadoSamanu ddhRtyeti zeSaH / anena tvamapi cAra iti vacanena na hi dRSyata iti sambandhaH / na cAyaM prasaGgaH tvamapi cAra iti vacanaM prastutAnumAnasyAniprasaGgAkhyapratikUlatako na bhavatIti parasya svacAratvasyekRtvAdityarthaH / AdizabdAdIzvaro na kartAAtmatvAjIvavadityukta tahi tata eva jIvo. pyasarvajJaH syAt / kSityAdikaM nezvarakartRkaM kAryatvAd ghaTavadityukta tarhi tata eva ghaTaH sAvayavI syAdityAdikaM 503
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ HARTMeenatamnnamsterideameramme 354 saTIkatArkikarakSAyAm EMAIMERasaimaraordPERSIOnmen mamarparman o DEUOUNUARCORNEmpl S avazyodbhAvyamApanakAlaM nigrahamAgatam / anudbhAvayataH paryanuyojyopekSaNaM bhavet // 18 // paryanuyojyopekSaNavyatirikta nigrahasthAna prAptA tadanudAvanameva nigrahahetuH / na svApekSaNAnudAvanamapi / tathA sati dvayorapi vAdinAnigrahAnantyaprasajaanu asbaabhaalsaanyaalp laaphaalaalaalii tathAnekadoSasannipAte yadekodAvanenetaropekSaNaM tadapyanudrAvya meva / anyathAdhikaravaprasaGgAt / tenoktamavazyoddhAvyamiti puraHsphUrtikAnadhikRtahAvitAnAM jhaTiti saMvaraNena tirohitAvasarANAM ca uttarakAle SaawaranandmanduaaaveiHONORAMODenarsearnewanawareneminantmatathianetheatentiemetimes gRhyate / evaM vyAkhyAtavAn sUtramevaM vyAkRtavAn // 17 // _ tathA satIti / paryanuyojyopekSaNAnudbhAvanasyApi parthanuyojyopekSaNatvena prathamaskhalanapravRttayovAdiprativAdinosta panigrahaparamparA prasaGgAdityarthaH / pryojnaabhaavaaceti| dukRtvena paryanuyojyamAtramupekSitavAniti hitadudbhAvanaM tadA svadeoSasyApi kIrtanAdubhayonigRhItatvena jayaparAjayanirUpaNaprayojanAsiddhazca / upekSaNasyodbhAvyatvameva na svatastadudbhAvanaM nigrahakAraNamityarthaH (?) / anyatheti / doSAntarANAmapyudbhAvane aniyamakathAyAM dRSaNAdhikatvaprasaGgAdityarthaH / prayojanAbhAvAt anyodbhAvitodbhAvane svasya jayaparAjayAbhAvAt / jhaTiti parihatAnAmudbhAvane parasparaM parAjayAbhAvAcetyarthaH / uktArthe nigrahasthAna HomoeONOHARSaari mmemorata pewomenawmammeetammanandparama m mownpnewmomimminenews 504
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ Adva. sv.bd dekhsong, arisadakshaker es kmekhe,ress : 5848s .c20iss ruarshk gphl jmkmi mne- mshel o prshaasne - nihaalaal| saajnuny baaki 5 m naakhlaa br'hmaalmbini| nnsbaay'tusraahiiaamlaakl laal nmu alaabhjaalii yaa liH litm jbaalaa ligrsth: aaluktolii ddhaany kliaani skulusbaarth phyi sbtr htb| maathaabhaanggaa dbaanu| l haa mnisaabh: mniy'aadaakintu hli naailuiraal phyaalaanggaanaaaaa smssaa kkss ddr hjbbyaa! l l naaki maaninaannaa caalu hy' klaa dbiaanaaliini jaal duur jaalaal aalu laathi nikilaa straakssaalmaalli yaai aalaajaannaan sbaar'aaks| naa yaay' ni saaniliH| khaanilaa laakitbenimbaay'itb gndh pryunyaa bhir'aa nr`jaalaaliikaalini / jikaa laa: sulH sundr sundr jinnaa-- laall aa tmaann shrH puunH isaale phaa bissaakkaal baalukhaaryaabshbnggi nr'aabRthk ani| saadhlukhaali| kaansaadhnaalaam| sthaanaanytm jbaalaabhlaailaahaannaavyetaravyavacchedasya prasiddhatvAdityarthaH(?) / paryanuyojyope laal s daabi ljjili lhm phaasaanilityAzaGyAha / na cAsyeti / kSudraskhalanena tadanavadhAryamiti 4~~-No. 10, Vol. XXI, October, 190a. sscuser === = = = = == = = = == = = =
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ womenimamsamparamewomaavanmanNOMMommamewoomaamansamananemammiumar 356 saTIkatArkikarakSAyAma matinA nAdAvita iti vadatA vAdinAdAvanIyamiti nizcayaH / vAde dayArapi nigrahAt pariSada eva vijyH| jalpavitaNDayAstu sAdhanAmAsenApi prativAdinAhakArakhaNDanAdvAdI vijayata eva / atra trilocanavAcaspatiprabhUtInAM na kAcidvipratipattiriti // 18 // atannigrahasamAptaM tnnigrhnimitttH| nigRhNatA nigrahaH syAdavodyasyAnuyoga auraan 7 sarvathA nigrahasthAnamaprApno nigrahasthAnAntaragraahmqaalaalaali haalaanllikaapraaptmityucyte| tamapi tenaiva nigrahasthAnena nigRhato niranuyojyAnuyogA nAma nigrahasthAnaM bhavati // 16 // tsyaavaantrbhedmaah| aprAptakAle grahaNaM hAnyAdyAbhAsa eva c| chalAni jAtaya iti catano'sya vidhA matAH // 20 // Page SU -- - zeSaH / tasmin vizvarUpajayantayAmate kathAbhedAdvizeSamAha / vAde yoriti / yorapi nigrahAt / atra prastutavizvarUpajayantAveva // 28 // tenaivAprAptena nigrahasthAnenaiva // 16 // emamaewaresminaamememesonam wwwmumawwanimumAHIMALARINNRVermaneNecemansosomiasisamasomainawinAMA 626
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwamousonamastcamematuarasons nigrahasthAnanirUpaNam / 357 n jubhaanii surin| naadaalmAmAsAH bAsiddhI prapaJcitAH / yathA anekavi khaal mili aar'iil mnicAhAniH / prakaraNAjhApanavizeSAviSkaraNena prtimaan|" lnggmryaadaa shikhaa: / sraabaabinaalnyc kl dl / akhnndbiin sbiaasthy hy' lkssmiinnl bn| mntrnH sunaaluy'aakhyaahaatmaannmngkaal bhaalaajbaaln| snaal anizkalpatyAgeneti / zabdo nityaH kRtakatvAdityukta zabdasya nityatvamanityatvaM vA tvayA sAdhyate / zrAce viruddhahetuH dvitIye tvasiddha iti pratyukta vAdinA na bhayA nityatvapakSo'GgIkRta ityukta tahi pratijJAhAnyA nigRhIto'sItyarthaH / prakaraNAdyApanneti / vipratipannazabdo nitya ityuktarvipratipannavizeSaNena nityatvena sampratipannaM dhvanimayopyavarNAtmaka zabdo nitya iti hi sAdhyate tadA pratijJAntareNa nigRhIto'sIti / naJprayAgeti / zabdo nityaH kRtakatvAdityukta pratijJAyAM tasmin hetA nAsti ataH pratijJAhetvAvirodhAt pratijJAvirodhena nigRhIta iti / svAropiteti / zabdo nityaH kRtakatvAdityukte viruddhaH kRtakatvahetuH kathaM zabdanityatvaM sAdhayedityanuyuktena vAdinA na nityatvamamatsAdhyaM kiM tvanityatvamityukta tAI pratijJAsannyAsena nigRhIta iti / svayamagRhItasyeti / zabdo nityaH sAmAnyavantve satyasmadAdibAhondriyagrAhyatyAdityukta sAmAnyavatve satIti vizeSaNam asti |sAmAnye vyabhicAra iti dUSitena vAdinA sAmAnya -- ARR ESSAAROHARREROINTED 627
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 393137. 30 eea: enimes-e 1010303. thaai == ete sNtr: mehnt ektr "" hy'e - - + * tRnnmt * | | " | c 8rs 2 i W case = # - , 1 * sur H hy' e shriikaanni haay' dbaaraalaal mukndr H 1 lingk| snaa(kH phinikssk muph khl ali ulaamaalu| haalkssmtii caaliy'e htRnycr amaanik " lhaaj| sllghaalaaliy'aa saakssaa o bhngg graajaaniil nyul / phaasmy' jbaal dbaakilaambindhu / gumunilaal suy'e sudul hk| nmikkolugl kthaa / laathihaalji eki jaal muph sul| jl / taa naaji haali kintu sbaam: / snaatullaayi y'iuutbH 4 mntrii ny'| sbll - triy'aa jaani liy' mnyjsthlaakaa: maahaatr'i | mni jny sthaan nir'aalji ji jaani: maa sulaallaaji ljbiaalaaksinaa aanile meghr'"hy sthaan| ei // maaly'aa r'kssaa sraanijl naa litmtt laal phaal phil ni| hmmmmusnaalaal likhn: l lluljl li : baanu| yatve satIti vizeSitasya kathaM vyabhicAra ityukta tarhi ln' niHsthaan ni| anushH sntnaa liH du| likaa skulkss lkss lu olaashimllaalhaaluddi laa hiNsthaa H maaritaahl caalitmaaghimunsilpraarthiii naahi lkssaani lil muul / 20 / dey'aa kaane E = 4 . ek rkm n y' e dl 'sh | 11 , 2 ' | 5 (c) 'ATv'' | a ! 2 ! At R. ! kge= awes4ukaa-tipkss "rnweaturersangsadar seedscaptareesuperbuzasses.woeLanews aaaaasree gan .sense
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ htsee0a6aw Assage sear-o- gascattlefieles.were sea. kkhnaae likhaali | anaagraaH phndr'inth akssy'aagraanaai| sbcchaalaa khuni jbaalaaksi trinH 25 // | lkssnnaa laaan km laal| nndil yaay' ijaanaal glaa huy'aa| jaanaalaaghaa aatbsujaanaa| nninaaliihmaar'khyaakhaamaani| bhaablaalmbi niH| nlaaphaalaalaabaajianusspmaalaassnaa lil smaan| lnsuutmbi ninmlini| nnnndrshiaanu ligrsthl liy'aalaakitmaar'aa liluyaaoy'aayaa duni| 27 siddhAntamekamAlamvya tadviruddhaparigrahe / ghr'ile|lnH biH libhaalaay' | / 22 / any ayaalbaam likulaanggaal - jyaatmaa laambaa strii nlinmillaalnr'istht baay'aalsh| laa liy'aal phaalaan| e jun laarjiaay'aa yaanni assddh ddhaa juniH k laa liphaa muni byy' hy' '' blaa - ? h) ( 1 aakaam 8 kaam ( H hy' 14 -- - nbm
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ ans aerchn phkiihmaajjlaay'aad dhaatrii ki an: khlnaa gaalaa bhaagn / sngguni: llllgny' mjaa sphiaar'aa sthaan ani| naa hy' sujjaamaaaakhiy'aakshilo bhuumi| l sbaali naagni mndiH sumni| smghaa jaayaaphjaal shaalii mntrii naa naajil riksaalmaallaa lignaan| phl atr biaalaal: aaliiH niihmaatmaa laaghnaahmlo| strr sb skaailaa - laalu| l sbaaaaatmaar'aath taalikaaandhaakssaalmr' r'iaambaanu n| aatmaa duskaaliimi lkss jnyaanaakssini juni naa liilaa skulliksaanaakssii snigdhaar'iiiH| syaamumaanmaalaaynyjniiy'aar'iaandhaaalaaminul jbaani shilpii: sujussii taantriaanaalkhil alini klaaninaa| maalaalaa graahyaahmiini mii|bhiissaakssmiaan naar'ini aashbaamil| summ n likulaanggaalilaa jbaasjaalin ni| / indraannaaH laalaa l bi kaajil| naali br' r'aa linggtyaablilaaH // // | du i maakaandaabaaH miH ejaay' bnyaay' laajnaa: n 1ji nn blonaa ] ekhnkshn knk kaaj kre aay' kmlel shhmel haat ... aa onsumer sphlt
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ us teens nepaal . jakir naissagy'aakhaalephesen-- jy' ilnyjaaniyye| 4 kaano shess hyeer= === == = = = md- e aa \ . r assnn baa ligyaal phndi naa| sbaaslaajuks arthaaddhaa jaani / mi lingk laani khrii:| akr'aar'yaa kaaksikssaajlaakmiaannaa smth lubssmiiinaambaabuddiaa aalaaskaay'aanijniy'msujj ykssaay' jaa suji ghi / naa kr'okssaajjaalnnaa muul lhm ny'naathi mniaamiss jj ymukhmm nibhile mustaagraahmaa : nsstti nibtti phluntrii naa ki bRthaall| km sNsthaa jaai kumntrii mutbi laaj'iibaaNkaa hy'nyjaamaan| alp anissphlnaa sukhi atttt haamlaa: aaiy| sb tdn| y phusndhaar'r' jntu teSAM prapaJcitatvAditi // 23 // | hn chaatmaa dbnyaay'aalaa: ruur' bhri litmhnnaa anggaaandh miimaaiikhnaar'iijr'inaar'aar'bi smblin muy'aallaalii| haa arthaabhaanggaa / shunnaaminaa aibi em mlin| maathi - ejanaanulaa naamlaa jmitnnyorityaah|| | n shaamil laammaasth ligraaH| - ekshn = = = ekhgunnphs y' dudence shmseskl doy'el -edeshekhptl-ksaa,
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ shniskaae hoc nguoi han mat troi g i ong ai ko loai se trao 24h Art Tre =e = 8 +++nkshn= = hN C phaanaaphi laagaa | r'ihmaaH jsthaay' pr r`aalninH ( 24 / / naar' n liy'aalmhmaayaanni| alukt| lingkaanimii embhiiilaa:| gaalaajjaasbaallaa jbaar'ikssaa sthli lkenn- shepaashek krun 7 ) ti :: ::: :: ::: dlishke :::::: | ngaaphphyaamilnaathH / eksthaalmbiy'aal sthaaliy'aay' lingk| | aaghaakhini maa aam aabhaa phnti| ken / shbmphlkdeher anek su' naa asseuro maadh | njbaalaa liilaa haalaalr'r' anyaaljjaasthaallaagle snaakt aa nmaashjaakaami| sy'aakilaa jmi naali mukhkhaamuy'aa saath sthaan // 2 // phaarm aalaaliilaa| mithaasnikaal sthlbdyaalu| sbaagulaar' phaalaaluy'aa aai laambndh, sconsuscariestaura / e - T = agni elaakaay' eie o i em e / / H m m kh 4/ hy' - - k Ftte esb shm gy'aa khub sb = Re anek kaaj . / = b W = ess - | laalmlini sniraalnmmn| maajhaanilaa phsnaalkhaallaallaadi atyaa munaa | laalghaamaaghinaalaanni 23 emdd 8ensusari phlgske shomessardak.. knkshured. p date reserved... smaajtntekaale 30peksskaalke
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ nigrahasthAnanirUpaNam / momsomeonememomensenseamonsomwamwapwrnamaina menaceouDEO a ammematicomwwanimayemammemorathamentomonanesamomentime ORATOR sambhavata uddhAvanIyAnAha // nyUnAdhikApasiddhAntavirodhAnanubhASaNam / punaruktaM viparyAsa vAdeSUdAvyAsaptakam // 28 // nyUnatvAdidoSadUSitasya sAdhanasya tattvAvasA. yahetutvAbhAvAt nyUnatvAdikamudbhAvyaM tatsamAdhAnena kathA prvrtniiyaa| na tvete kathAvicchedahetavA bhavantIti // 2 // lAbhAsA hikAra tathA niranuyojyAnuyoga iti ca nigrahasthAnadvayaM sambhavAdudbhAvanIyaM kathAvicchedakaM cetyAha // laar' sbaar`aal aaanaa chi kssaandu| tathA niranuyojyAnAmanuyoga itidvayam // 26 // iti varadarAjakatA tArkikarakSA samAptA // hetvAbhAsena sAdhyasyAsiddhestatparityAgena samyagdhetUpAdAnAvazyambhAvAt sarvopakrAntA kathA vicchidAta eva / niranuyojyAnuyogazca tattvAnajyaakhaal jummaannl aaghaalaalheturbhavati / kecittu vAdasUtre siddhAntAviruddhaH paJcAvayavopapanna iti ca vizeSaNApAdAnAdapasiddhAntaH svasiddhAntasiddhAvayavaparimANa nyUnatAmadhikatAM ca kathAmilililimbe jn ni // 22 / (1) punakti --pA* B pu. / -~-No. 11, Vol. XXIV. November, 1902............. removeeshmmmmmmmmmmmmmmmmierimonianimommenommamminaeememommonomename RABINISRANAMAmeriommewaaaaaaNERAraNaIANSINAHOURSANUARommamarapur HERAND amina / w Sawaimaniamwalemiarabnambiancomsecw areARAMummemamamaanindee
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 + serianswere are boundariesbos ] . 2 0 511 #is # 430} 20: 24: 5930}}}}} } } naaphillaam| aaagaamkaali laagaan| ajaaty junimnn| syaa naaliir' nl maal saanl naa / kaar'ii kaam kaal yaan baanu| li aantu bibhiiiji aai| muni giilaabhliy'lin naarjiaaaaaay'aal | laal niihH amitr| nyaamlin kaabhaani sblpshiy'aal ablu // miksl / sarvaizvarya nijAvAsaM sarvavidyAnisevitam / zroyajezvara hareH sUnuM zrIviSNusvAmiguruM numaH // iti zrIjJAnapUrNakRtA varadarAjIyasArasaMgrahaTIkA | lumbhiithindhaa sthlaadaa| mngglmstu|| (5) iiyrhdhH mlliny Riiniy'aa jyaamiti | spiiy'aan bhaassaai: ambaa maathlH // : : hl nei / ekhn rom dismisman ansassamournmeenagerseasurretthtelesh asNkh gooseumurianewspacessoreestancations / | sNo