________________
૫૬
દેવતા થયા અને અનુક્રમે મહાવિદેહમાં મેક્ષે જશે. તથા તે સુગંધર રાજિષ પણ અનુક્રમે મેાક્ષમહેલમાં બિરાજમાન થયા. આ સબધમાં પરશાસ્ત્રમાં પણ આ પ્રમાણે ઉદાહરણ કહેલ છે:—
'હે ભદ્રે ! પ્રાણ કંઠે આવ્યા હોય, છતાં દેવદ્રવ્યમાં બુદ્ધિ કરીશ નહિ. અગ્નિદગ્ધ વૃક્ષ નવપલ્લવિત થાય છે, પણ દેવદ્રવ્યથી દુગ્ધ થયેલા ઉગરતા નથી.’
પૂર્વે ત્રણ જગતને અભીષ્ટ નામવાળા શ્રીરાજારામ જ્યારે અધ્યા નગરીમાં રાજ્ય કરતા હતા. તે વખતમાં કાઇએક કુતરા રાજમાગ માં આન્ગેા, એવામાં કેઇ બ્રહ્મપુત્રે (બ્રાહ્મણે) તેને કાંકરાવતી માર્યા એમ શ્રુતિમાં કહેલ છે. પછી તે કુતરા નીકળતા લાહીએ ન્યાય સભામાં જઇને બેટા, એટલે રાજાએ તેને ખેલાવીને પૂછ્યું, તેથી તેણે કહ્યું કે— મને નિરપરાધીને શા માટે માર્યા ? ' એટલે રાજાએ તેને મારનાર બ્રહ્મપુત્રને ત્યાં ખેલાવીને કહ્યું કેઃ—આ તને મારનાર છે. માટે કહે, એને શે! દડ આપવેા ?' શ્વાન ખેલ્યા કેઃ—અને મહાદેવના પૂજારી કરા' પછી રાજાએ કહ્યું કેઃ—એ દંડ કેવા ?’ એટલે પુનઃ તે શ્વાન ખેલ્યા કેઃ—‘હું સાત ભવની પહેલાં મહાદેવને પૂજીને દેવદ્રવ્યની ભીતિથી હાથ ધોઈને ભજન કરતા હતો. એકદા લિંગ પૂરવાને લેકે એ બહુ ધૃત મૂકયું. તેને વેચતાં કઠણ હોવાથી તે મારા નખમાં કઈક પેસી ગયું. તે ઉષ્ણ ભાજન કરતાં પલળ્યું અને અજાણતાં મારા ભક્ષણમાં આવી ગયું. તે દુષ્કર્માંથી હું સાત વાર કુતરા થયા હે રાજન્! આ સાતમા ભવમાં મને જાતિસ્મરણુ થયું અને તેના પ્રભાવથી અત્યારે મને મનુષ્ય વાચા થઇ. આ પ્રમાણે અજાણતા ઉપભાગમાં આવેશ પણ દેવદ્રવ્ય દુઃખનુ કારણ થાય છે. માટે વિવેકી જનાએ તેનું યથાશક્તિ
