________________
૧૪૨
એકદા તે ગામમાં લાભ ની વાંછાથી કઈક કુંભકાર ભાંડથી શકટ ભરીને ત્યાં વેચવાને આવ્યું. એવામાં બે બળદથી ચલાવવામાં આવતી તે ગાડીને જોઈને તેમાંથી એક બળદનું હરણ કરવાની ઈચ્છાથી સભા ભરીને બેઠેલા એવા તે તસ્કરે કહેવા લાગ્યા કે – “હે ગ્રામવાસી માણસે ! આ આશ્ચર્ય તે જુઓ કે ભાંડથી ભરેલી ગાડીને પણ એક બળદ ખેંચી જાય છે. એટલે તે સર્વ આ પ્રમાણેજ વાક્ય બલવા લાગ્યા. તે સાંભળીને કુંભકારે પણ મનમાં વિચાર કર્યો કે – એ તસ્કરો આ એક બળદનું હરણ કરી જશે કે જેથી એ દુષ્ટોએ વિદ્યમાન બળદ છતાં, તેને અછત કર્યો.” આ પ્રમાણે વિચાર કરતાં તે ગામમાં જઈને વ્યગ્રચિત્તયી જેવામાં ભાંડનો વિક્રય કર્યો, તેવામાં તેઓ બળદનું હરણ કરી ગયા. પછી સ્વસ્થ મનથી પાછા જવાને માટે જેવામાં ગાડી જોડવા લાગે, તેવામાં ત્યાં એક બળદન જેવાથી તેણે પિકાર કર્યો. એટલે “શું થયું શું થયું ? એમ બધા ગ્રામ્યજને કહેવા લાગ્યા. ત્યારે કુંભકારે કહ્યું કે - “મારા શ્રેષ્ઠ બળદનું કોઈ હરણ કરી ગયું. પછી તેને કહેવા લાગ્યા કે:-“હે કુલાલ! તું બિલકુલ મૃષા ન બોલ. કારણકે બધાએ એક બળદથી જ આવતી તારી ગાડીને જોઈ હતી. છતાં જે બે બળદ હોય તે કઈ સાક્ષી બતાવ આ પ્રમાણે સાંભળીને તે કુંભકાર જેને જેને બેલાવતો, તે તે બધા એકજ વચન બોલનારા નીકળ્યા. આથી તે નિરાશ થઈ મનમાં મત્સર લાવીને ચાલ્યા ગયે, અને તે ગ્રામ્ય અને તે વાતને પણ વિચારીને સુખે રહેવા લાગ્યા.
હવે તે કુંભકાર તે વનના અગ્નિની જેમ કેપથી જવલંત હતું અને વળી કુટુંબીઓએ તેને ઉત્તેજિત કર્યો કે:
