________________
૧૬૪
નવમે ઉપદેશ
પ્રભૂત ભાગ્યભવનો ઉદય થતાં માણસેને કઈ અસધારણ વચન કળા પ્રાપ્ત થાય છે, જેને લીધે વામી વચનપદુવાચાળ પુરૂષ કુરૂપમાનું છતાં ડામરહૂતની જેમ તે રાજાદિકને માન્ય થયા છે.
ડામરતની કથા પાટણમાં બહુ પરાક્રમી ભીમરાજા રાજ્ય કરતો હતો તેને અત્ય ત કુરૂપવાનું એ ડામર નામે બ્રાહ્મણ દૂત હતે. પરંતુ તે વચસ્વી હોવાથી સર્વત્ર સમયેચિત નિક્ષેપણે જાણો અને બેલતો હતો તેથી તે અંતરમાં ગર્વ રાખત હતું તે વખતે માલવદેશમાં અભંગુર ભાગ્યાવાન, દાતા, ભક્તા, ગુણ, શૂર, પ્રતાપી, વિનયી અને ન્યાયી એ. ભેજ રાજા રાજ્ય કરતો હતે.
એકદા રાજાએ તે દૂતને ભેજરાજાની પાસે મોકલે અને કહ્યું કેહે વિપ્ર ! ત્યાં જઈને તારે એવું એવું બાલવું. આ પ્રમાણે લાંબે વખત તેણે કહેલ વિચાર સાંભળી તેની અવગણના કરીને ત્યાંથી ઉઠતાં તેણે વસના છેડા ખંખેર્યા એટલે રાજાએ કહ્યું કે-આ શું?” તે બોલ્યા કે - તમારું કથન બધું અહીંજ નાખી દીધું.” આથી રાજા અત્યંત રૂષ્ટમાન થયા. “હવે હું એ પ્રચંડ રચું, કે જેથી મારી તરફ પ્રત્યેનીક (વિરેધી) એ આ પાપી ત્યાં જાય કે તરત ત્યાં રાજા એને વિડબને પમાડે.” આ પ્રમાણે કેપને મનમાં ગુપ્ત રાખી રાજાએ રાખને રેશમી વસ્ત્રના બહુ રીતે વર્ણન પૂર્વક બાંધી તેને એક સુવર્ણની ડાબલીમાં નાખી, તેની ઉપર પોતાની મુદ્રા દઈને તે દૂતના હાથમાં