________________
૨૧૧
જેમ બુદ્ધિમાને સંતોષરૂપ વાથી તેને ભેઢીને સંસારને તરી જાય છે.
વિદ્યાપતિ શ્રેઠિની કથા
પિતનપુરમાં પરાક્રમથી શુરવીર એ શુર નામે રાજા હતું. ત્યાં વિદ્યાપતિ શ્રેષ્ઠિ અને તેની શંગાર સુંદરી નામે ભાર્યા હતી એકદા લક્ષ્મીએ સ્વપ્નમાં તેને કહ્યું કે – હે વત્સ! હું દસમે દિવસે ચાલી જઈશ. માટે ચિરકાળથી તું છુટ થઈશ.” પછી તે શ્રેષ્ઠિએ જાગૃત થઈને તે વૃત્તાંત પિતાની સ્ત્રીને નિવેદન કર્યો અને હવે લક્ષ્મીને નાશ થતાં શું થશે? એવી તે ચિંતા કરવા લાગ્યા. એવામાં વિશુદ્ધ બુદ્ધિવાળી એવી તે શેઠને કહેવા લાગી કે –“હે સ્વામિન્ ! જો એમ હોય તે તે બધી સુપાત્ર દાનમાં વાપરી નાખે, કારણ કે નહિ તે પણ જવાની જ છે. પછી તે શ્રેષ્ઠિ બધું ધન વાપરવા લાગે. તથાપિ કુવાના જળની જેમ તે પ્રતિદિન વધવા લાગ્યું જેમ જેમ તે વ્યય કરતે ગમે તેમ તેમ તેના ઘરમાં વૃદ્ધિ થતી ગઈ. શું ભારતીને ભંડાર વાપરતા કદી ક્ષીણ થાય ? પછી જીનમંદિરમાં જિનેશ્વરની આગળ તે દંપતિએ પરિગ્રહ પરિમાણવ્રતમાં પરસ્પર આ પ્રમાણે પ્રમાણ કરી લીધું કે --ત્રિકાલ જિન પૂજા, બે વાર પ્રતિક્રમણ, દાનપૂર્વક ભજન, બે બે જોડી વસ્ત્રો, એક શંગાર સુંદરી જ પતિન, મહિનામાં વિશ દિવસો આપણે ઉત્તમ શીલ પાળવું, એક કલું ભેજન પરંતુ તે બંને કચ્ચેલા સુવર્ણના હોય, દિવસમાં એક વાર ભેજન, પર્વ દિવસે ચાર પ્રકારના આહારનો ત્યાગ અને પૌષધ, રાત્રીએ આહારનો સર્વથા ત્યાગ, જુના નાણું ના એકસો ટકા, ઘરમાં એક માસ ચાલે
