________________
૧૯૭
(
થાય અને પત્રનમાં સ્થિરતા આવે, તથાપિ તેમાં અસત્યવાદિતા કદાપિ સંભવે નહિ. આવી તેની ખ્યાતિ સાંભળીને પરીક્ષા કરવાના ઈરાદાથી રાજાએ તેના મને જાણનારા દુનાને એકાંતમાં પૂછ્યું કેઃ-~ અરે ! કહા, એ શ્રેષ્ઠી પાસે કેટલુ ધન છે.’ એટલે દ્રોહ તત્પર એવા તેએ ખેલ્યા કેઃ— ‘સિત્તેર લક્ષ છે.' હવે કેટલાક દિવસ પછી રાજાએ તેને પૂછ્યું કે— તારી પાસે કેટલુ ધન છે ? એટલે તે મેલ્યા કે— વિચાર કરીને જવાબઆપીશ, પછી બીજે દિવસે ઘરવખરી સંભાળીને તેણે કહ્યુ* કેઃ— “હે રાજન્ ! મારે ચેારાશી લક્ષ પ્રમાણ ધન છે. પૂર્વોક્ત સખ્યાથી અધિક કહેતાં તે સત્યવાદીજ ઠર્યાં. કારણ કે પેાતાના દ્રવ્યની સંખ્યામાં સ્તાક શબ્દ સત્ય સૂચક થાય છે પછી સંતુષ્ટ થયેલ રાજાએ સાળ લક્ષ ધન આપીને તે શ્રેષ્ઠીને કોટીધ્વજ અનાવ્યા. અડા ! સત્યનુ કેટલું બધું ફળ ?
એકદા રાજાએ પેાતાના ભંડારમાંથી મગાવીને સૂર્ય સમાન ચળકતું એક રત્ન તેને બતાવ્યું. અને કહ્યું કેઃ-આ રત્ન જેવું બીજું રત્ન શુ' પૃથ્વી પર હશે ?' એટલે તે આલ્યા કેઃ-શુ' વસુધા ઉપર બે પાદશાહ હાય ?' આવા તેના વચનથી રજિત થઈને તે ઉત્તમ રત્ન તેને થાપણને માટે આપ્યું. કારણ કે જ્યાં બંનેની પ્રીતિ સ્થિર હોય ત્યાં ભેદ ન હેાય. આ પ્રમાણે પ્રીતિપૂર્વક તે બંનેના કેટલાક કાળ ગયે, એવામાં એકડા કોઇક કારણથી રાજા તેના પર રૂદ્ર્ષ્ટમાન થયા. કારણ કે સ'પત્તિ અને આપત્તિ મહતજનેાને હાય છે. પણ ચંદ્ર અને ગુરૂના દૃષ્ટાંતથી નીચ જના સદા તેવીજ સ્થિતિમાં હોય છે. મસ્તક પર પુષ્પાભરણ અને મુડન પણ કરવામાં આવે છે, પરતુ ભ્રકુટીના કેશમાં કદી ચય કે
